İsim / Name : ORHAN BESIROGLU Tarih / Date : 29/04/2016 Uçuş

29.04.2016
AtlasGlobal Boarding
İsim / Name
: ORHAN BESIROGLU
Tarih / Date
: 29/04/2016
Uçuş No: / Flight Number
: KK6794
Kalkış / Departure
: ISTANBUL AHL22:40
Yer No / Seat
: 12A
Varış / Arrival
: TBILISI
Kapı / Gate
: ­
Bagaj / Bags
: Biniş Saati / Boarding Time : 22:05
Sınıf / Class
: E
Security No
: 13
E­Bilet / e­Ticket
: 6101699901375
Atlasmiles No
:
Grup / Group
: C
GENEL AÇIKLAMALAR / GENERAL STATEMENT
­ UÇAĞA KABUL, KALKIŞ SAATİNE 15 DAKİKA KALA SONA ERMEKTEDİR. / BOARDING ENDS 15 MINUTES BEFORE DEPARTURE ­ UÇUŞ ZAMANI VE KAPISI İÇİN MONİTÖRE BAKINIZ. / WATCH THE MONITORS FOR YOUR FLIGHT NUMBER AND BOARDING TIME. ­ HAVAALANINA, UZERİNDE BARKOD BİLGİSİ OLAN BİNİŞ KARTINIZLA GELDİĞİNİZDEN EMİN OLUN. / PLEASE MAKE SURE TO BRING
THIS BARCODED BOARDING CARD WITH YOU.
­ FAKS KOPYALARI KABUL EDİLMEYECEKTİR, YENİDEN BASILMASI İÇİN ATLASGLOBAL ONLINE CHECK­IN KONTUARINA
BAŞVURUNUZ. / NO COPIES ACCEPTED, IF MISSING PLEASE REPRINT IT FROM ONLINE CHECK/IN DESKS.
­ BU BİNİŞ KARTI SADECE YUKARIDA İSMİ GEÇEN YOLCU İÇİN GEÇERLİDİR. / THIS BOARDING PASS IS VALID ONLY FOR THE
PASSENGER NAME WRITTEN ABOVE. ­ REZERVASYONUNUZDA HERHANGİ BİR DEĞİŞİKLİK OLMASI DURUMUNDA BİNİŞ KARTINIZ GEÇERLİ OLMAYACAKTIR, YENİDEN
BİNİŞ KARTI ALMAK İÇİN ATLASGLOBAL ONLINE CHECK­IN KONTUARINA BAŞVURUNUZ. / YOUR BOARDING CARD WILL NOT BE
VALIN IN CASE OF ANY CHANGE IN YOUR BOOKING, PLEASE APPLY TO ATLASGLOBAL ONLINE CHECK­IN COUNTER FOR HAVING A
NEW BOARDING CARD.
­ LÜTFEN SEYAHATİNİZ İÇİN GEREKLİ BELGELERİNİZİN YANINIZDA OLDUĞUNDAN EMİN OLUNUZ VE BİNİŞ KAPISINDA RESİMLİ
KİMLİK KARTINIZI HAZIR EDİNİZ. / PLEASE MAKE SURE HAVE ALL THE DOCUMENTS TO TRAVEL WITH YOU AND PROCEED TO
GATE WITH A PICTURED ID. ­ ÖZEL TALEPLERİNİZ İÇİN ATLASGLOBAL ONLINE CHECK­IN KONTUARINA BAŞVURUNUZ. / FOR YOUR SPECIAL REQUESTS,
PLEASE APPLY TO ATLASGLOBAL ONLINE CHECK­IN COUNTER. ­ ATLASGLOBAL İŞLETME NEDENLERİNDEN DOLAYI KOLTUK NUMARANIZI DEĞİŞTİRME HAKKINA SAHİPTİR. / ATLASGLOBAL
AIRLINES HAS THE RIGHT TO CHANGE THE SEAT NUMBER(S) YOU HAVE PREFFERED AT CHECK­IN DUE TO OPERATIONAL
REQUIREMENTS WHICH MAY OCCUR.
Sec
İsim / Name
Uçuş/ Flt Num Tarihi / Date Saat / Time Koltuk / Seat Grup / Group
13 ORHAN BESIROGLU
KK6794
29/04/2016
22:40 12A
C
[ PENCEREYİ KAPAT / CLOSE WINDOW ] İÇ HAT SEFERLERİ İÇİN UÇUŞ SAATİNDEN 60 DAKİKE ÖNCE, KIBRIS SEFERLERİ İÇİN UÇUŞ SAATİNDEN 120
DAKİKA ÖNCE HAVALİMANINDAKİ ATLASGLOBAL CHECK/IN KONTUARINDAN BİNİŞ(BOARDING)KARTINIZI
ALINIZ. For Domestic flights 60 minutes before, for Northern Cyprus and International flights 120 minutes prior to departure
https://online.atlasglb.com/AtlasOnline/onlineCheckIn/boarding.kk
1/2
29.04.2016
AtlasGlobal Boarding
İsim / Name
: ERDOGAN KIYAK
Tarih / Date
: 29/04/2016
Uçuş No: / Flight Number
: KK6794
Kalkış / Departure
: ISTANBUL AHL22:40
Yer No / Seat
: 12B
Varış / Arrival
: TBILISI
Kapı / Gate
: ­
Bagaj / Bags
: Biniş Saati / Boarding Time : 22:05
Sınıf / Class
: E
Security No
: 14
E­Bilet / e­Ticket
: 6101699901376
Atlasmiles No
:
Grup / Group
: C
GENEL AÇIKLAMALAR / GENERAL STATEMENT
­ UÇAĞA KABUL, KALKIŞ SAATİNE 15 DAKİKA KALA SONA ERMEKTEDİR. / BOARDING ENDS 15 MINUTES BEFORE DEPARTURE ­ UÇUŞ ZAMANI VE KAPISI İÇİN MONİTÖRE BAKINIZ. / WATCH THE MONITORS FOR YOUR FLIGHT NUMBER AND BOARDING TIME. ­ HAVAALANINA, UZERİNDE BARKOD BİLGİSİ OLAN BİNİŞ KARTINIZLA GELDİĞİNİZDEN EMİN OLUN. / PLEASE MAKE SURE TO BRING
THIS BARCODED BOARDING CARD WITH YOU.
­ FAKS KOPYALARI KABUL EDİLMEYECEKTİR, YENİDEN BASILMASI İÇİN ATLASGLOBAL ONLINE CHECK­IN KONTUARINA
BAŞVURUNUZ. / NO COPIES ACCEPTED, IF MISSING PLEASE REPRINT IT FROM ONLINE CHECK/IN DESKS.
­ BU BİNİŞ KARTI SADECE YUKARIDA İSMİ GEÇEN YOLCU İÇİN GEÇERLİDİR. / THIS BOARDING PASS IS VALID ONLY FOR THE
PASSENGER NAME WRITTEN ABOVE. ­ REZERVASYONUNUZDA HERHANGİ BİR DEĞİŞİKLİK OLMASI DURUMUNDA BİNİŞ KARTINIZ GEÇERLİ OLMAYACAKTIR, YENİDEN
BİNİŞ KARTI ALMAK İÇİN ATLASGLOBAL ONLINE CHECK­IN KONTUARINA BAŞVURUNUZ. / YOUR BOARDING CARD WILL NOT BE
VALIN IN CASE OF ANY CHANGE IN YOUR BOOKING, PLEASE APPLY TO ATLASGLOBAL ONLINE CHECK­IN COUNTER FOR HAVING A
NEW BOARDING CARD.
­ LÜTFEN SEYAHATİNİZ İÇİN GEREKLİ BELGELERİNİZİN YANINIZDA OLDUĞUNDAN EMİN OLUNUZ VE BİNİŞ KAPISINDA RESİMLİ
KİMLİK KARTINIZI HAZIR EDİNİZ. / PLEASE MAKE SURE HAVE ALL THE DOCUMENTS TO TRAVEL WITH YOU AND PROCEED TO
GATE WITH A PICTURED ID. ­ ÖZEL TALEPLERİNİZ İÇİN ATLASGLOBAL ONLINE CHECK­IN KONTUARINA BAŞVURUNUZ. / FOR YOUR SPECIAL REQUESTS,
PLEASE APPLY TO ATLASGLOBAL ONLINE CHECK­IN COUNTER. ­ ATLASGLOBAL İŞLETME NEDENLERİNDEN DOLAYI KOLTUK NUMARANIZI DEĞİŞTİRME HAKKINA SAHİPTİR. / ATLASGLOBAL
AIRLINES HAS THE RIGHT TO CHANGE THE SEAT NUMBER(S) YOU HAVE PREFFERED AT CHECK­IN DUE TO OPERATIONAL
REQUIREMENTS WHICH MAY OCCUR.
Sec
İsim / Name
Uçuş/ Flt Num Tarihi / Date Saat / Time Koltuk / Seat Grup / Group
14 ERDOGAN KIYAK
KK6794
29/04/2016
22:40
12B
C
[ PENCEREYİ KAPAT / CLOSE WINDOW ] İÇ HAT SEFERLERİ İÇİN UÇUŞ SAATİNDEN 60 DAKİKE ÖNCE, KIBRIS SEFERLERİ İÇİN UÇUŞ SAATİNDEN 120
DAKİKA ÖNCE HAVALİMANINDAKİ ATLASGLOBAL CHECK/IN KONTUARINDAN BİNİŞ(BOARDING)KARTINIZI
ALINIZ. For Domestic flights 60 minutes before, for Northern Cyprus and International flights 120 minutes prior to departure
https://online.atlasglb.com/AtlasOnline/onlineCheckIn/boarding.kk
1/2
29.04.2016
AtlasGlobal Boarding
BERTANHUSEYIN
BERKPINAR
İsim / Name
:
Tarih / Date
: 29/04/2016
Uçuş No: / Flight Number
: KK6794
Kalkış / Departure
: ISTANBUL AHL22:40
Yer No / Seat
: 12C
Varış / Arrival
: TBILISI
Kapı / Gate
: ­
Bagaj / Bags
: Biniş Saati / Boarding Time : 22:05
Sınıf / Class
: E
Security No
: 11
E­Bilet / e­Ticket
: 6101699901379
Atlasmiles No
:
Grup / Group
: C
GENEL AÇIKLAMALAR / GENERAL STATEMENT
­ UÇAĞA KABUL, KALKIŞ SAATİNE 15 DAKİKA KALA SONA ERMEKTEDİR. / BOARDING ENDS 15 MINUTES BEFORE DEPARTURE ­ UÇUŞ ZAMANI VE KAPISI İÇİN MONİTÖRE BAKINIZ. / WATCH THE MONITORS FOR YOUR FLIGHT NUMBER AND BOARDING TIME. ­ HAVAALANINA, UZERİNDE BARKOD BİLGİSİ OLAN BİNİŞ KARTINIZLA GELDİĞİNİZDEN EMİN OLUN. / PLEASE MAKE SURE TO BRING
THIS BARCODED BOARDING CARD WITH YOU.
­ FAKS KOPYALARI KABUL EDİLMEYECEKTİR, YENİDEN BASILMASI İÇİN ATLASGLOBAL ONLINE CHECK­IN KONTUARINA
BAŞVURUNUZ. / NO COPIES ACCEPTED, IF MISSING PLEASE REPRINT IT FROM ONLINE CHECK/IN DESKS.
­ BU BİNİŞ KARTI SADECE YUKARIDA İSMİ GEÇEN YOLCU İÇİN GEÇERLİDİR. / THIS BOARDING PASS IS VALID ONLY FOR THE
PASSENGER NAME WRITTEN ABOVE. ­ REZERVASYONUNUZDA HERHANGİ BİR DEĞİŞİKLİK OLMASI DURUMUNDA BİNİŞ KARTINIZ GEÇERLİ OLMAYACAKTIR, YENİDEN
BİNİŞ KARTI ALMAK İÇİN ATLASGLOBAL ONLINE CHECK­IN KONTUARINA BAŞVURUNUZ. / YOUR BOARDING CARD WILL NOT BE
VALIN IN CASE OF ANY CHANGE IN YOUR BOOKING, PLEASE APPLY TO ATLASGLOBAL ONLINE CHECK­IN COUNTER FOR HAVING A
NEW BOARDING CARD.
­ LÜTFEN SEYAHATİNİZ İÇİN GEREKLİ BELGELERİNİZİN YANINIZDA OLDUĞUNDAN EMİN OLUNUZ VE BİNİŞ KAPISINDA RESİMLİ
KİMLİK KARTINIZI HAZIR EDİNİZ. / PLEASE MAKE SURE HAVE ALL THE DOCUMENTS TO TRAVEL WITH YOU AND PROCEED TO
GATE WITH A PICTURED ID. ­ ÖZEL TALEPLERİNİZ İÇİN ATLASGLOBAL ONLINE CHECK­IN KONTUARINA BAŞVURUNUZ. / FOR YOUR SPECIAL REQUESTS,
PLEASE APPLY TO ATLASGLOBAL ONLINE CHECK­IN COUNTER. ­ ATLASGLOBAL İŞLETME NEDENLERİNDEN DOLAYI KOLTUK NUMARANIZI DEĞİŞTİRME HAKKINA SAHİPTİR. / ATLASGLOBAL
AIRLINES HAS THE RIGHT TO CHANGE THE SEAT NUMBER(S) YOU HAVE PREFFERED AT CHECK­IN DUE TO OPERATIONAL
REQUIREMENTS WHICH MAY OCCUR.
Sec
İsim / Name
Uçuş/ Flt
Num
Tarihi /
Date
Saat /
Time
11
BERTANHUSEYIN
BERKPINAR
KK6794
29/04/2016
22:40
Koltuk /
Seat
12C
Grup /
Group
C
[ PENCEREYİ KAPAT / CLOSE WINDOW ] İÇ HAT SEFERLERİ İÇİN UÇUŞ SAATİNDEN 60 DAKİKE ÖNCE, KIBRIS SEFERLERİ İÇİN UÇUŞ SAATİNDEN 120
https://online.atlasglb.com/AtlasOnline/onlineCheckIn/boarding.kk
1/2
29.04.2016
AtlasGlobal Boarding
İsim / Name
: ERDAL IPEK
Tarih / Date
: 29/04/2016
Uçuş No: / Flight Number
: KK6794
Kalkış / Departure
: ISTANBUL AHL22:40
Yer No / Seat
: 12F
Varış / Arrival
: TBILISI
Kapı / Gate
: ­
Bagaj / Bags
: Biniş Saati / Boarding Time : 22:05
Sınıf / Class
: E
Security No
: 12
E­Bilet / e­Ticket
: 6101699901378
Atlasmiles No
:
Grup / Group
: C
GENEL AÇIKLAMALAR / GENERAL STATEMENT
­ UÇAĞA KABUL, KALKIŞ SAATİNE 15 DAKİKA KALA SONA ERMEKTEDİR. / BOARDING ENDS 15 MINUTES BEFORE DEPARTURE ­ UÇUŞ ZAMANI VE KAPISI İÇİN MONİTÖRE BAKINIZ. / WATCH THE MONITORS FOR YOUR FLIGHT NUMBER AND BOARDING TIME. ­ HAVAALANINA, UZERİNDE BARKOD BİLGİSİ OLAN BİNİŞ KARTINIZLA GELDİĞİNİZDEN EMİN OLUN. / PLEASE MAKE SURE TO BRING
THIS BARCODED BOARDING CARD WITH YOU.
­ FAKS KOPYALARI KABUL EDİLMEYECEKTİR, YENİDEN BASILMASI İÇİN ATLASGLOBAL ONLINE CHECK­IN KONTUARINA
BAŞVURUNUZ. / NO COPIES ACCEPTED, IF MISSING PLEASE REPRINT IT FROM ONLINE CHECK/IN DESKS.
­ BU BİNİŞ KARTI SADECE YUKARIDA İSMİ GEÇEN YOLCU İÇİN GEÇERLİDİR. / THIS BOARDING PASS IS VALID ONLY FOR THE
PASSENGER NAME WRITTEN ABOVE. ­ REZERVASYONUNUZDA HERHANGİ BİR DEĞİŞİKLİK OLMASI DURUMUNDA BİNİŞ KARTINIZ GEÇERLİ OLMAYACAKTIR, YENİDEN
BİNİŞ KARTI ALMAK İÇİN ATLASGLOBAL ONLINE CHECK­IN KONTUARINA BAŞVURUNUZ. / YOUR BOARDING CARD WILL NOT BE
VALIN IN CASE OF ANY CHANGE IN YOUR BOOKING, PLEASE APPLY TO ATLASGLOBAL ONLINE CHECK­IN COUNTER FOR HAVING A
NEW BOARDING CARD.
­ LÜTFEN SEYAHATİNİZ İÇİN GEREKLİ BELGELERİNİZİN YANINIZDA OLDUĞUNDAN EMİN OLUNUZ VE BİNİŞ KAPISINDA RESİMLİ
KİMLİK KARTINIZI HAZIR EDİNİZ. / PLEASE MAKE SURE HAVE ALL THE DOCUMENTS TO TRAVEL WITH YOU AND PROCEED TO
GATE WITH A PICTURED ID. ­ ÖZEL TALEPLERİNİZ İÇİN ATLASGLOBAL ONLINE CHECK­IN KONTUARINA BAŞVURUNUZ. / FOR YOUR SPECIAL REQUESTS,
PLEASE APPLY TO ATLASGLOBAL ONLINE CHECK­IN COUNTER. ­ ATLASGLOBAL İŞLETME NEDENLERİNDEN DOLAYI KOLTUK NUMARANIZI DEĞİŞTİRME HAKKINA SAHİPTİR. / ATLASGLOBAL
AIRLINES HAS THE RIGHT TO CHANGE THE SEAT NUMBER(S) YOU HAVE PREFFERED AT CHECK­IN DUE TO OPERATIONAL
REQUIREMENTS WHICH MAY OCCUR.
Sec İsim / Name Uçuş/ Flt Num Tarihi / Date Saat / Time Koltuk / Seat Grup / Group
12 ERDAL IPEK
KK6794
29/04/2016
22:40
12F
C
[ PENCEREYİ KAPAT / CLOSE WINDOW ] İÇ HAT SEFERLERİ İÇİN UÇUŞ SAATİNDEN 60 DAKİKE ÖNCE, KIBRIS SEFERLERİ İÇİN UÇUŞ SAATİNDEN 120
DAKİKA ÖNCE HAVALİMANINDAKİ ATLASGLOBAL CHECK/IN KONTUARINDAN BİNİŞ(BOARDING)KARTINIZI
ALINIZ. For Domestic flights 60 minutes before, for Northern Cyprus and International flights 120 minutes prior to departure
https://online.atlasglb.com/AtlasOnline/onlineCheckIn/boarding.kk
1/2
29.04.2016
AtlasGlobal Boarding
İsim / Name
: YUSUF OZTURK
Tarih / Date
: 29/04/2016
Uçuş No: / Flight Number
: KK6794
Kalkış / Departure
: ISTANBUL AHL22:40
Yer No / Seat
: 12D
Varış / Arrival
: TBILISI
Kapı / Gate
: ­
Bagaj / Bags
: Biniş Saati / Boarding Time : 22:05
Sınıf / Class
: E
Security No
: 15
E­Bilet / e­Ticket
: 6101699901377
Atlasmiles No
:
Grup / Group
: C
GENEL AÇIKLAMALAR / GENERAL STATEMENT
­ UÇAĞA KABUL, KALKIŞ SAATİNE 15 DAKİKA KALA SONA ERMEKTEDİR. / BOARDING ENDS 15 MINUTES BEFORE DEPARTURE ­ UÇUŞ ZAMANI VE KAPISI İÇİN MONİTÖRE BAKINIZ. / WATCH THE MONITORS FOR YOUR FLIGHT NUMBER AND BOARDING TIME. ­ HAVAALANINA, UZERİNDE BARKOD BİLGİSİ OLAN BİNİŞ KARTINIZLA GELDİĞİNİZDEN EMİN OLUN. / PLEASE MAKE SURE TO BRING
THIS BARCODED BOARDING CARD WITH YOU.
­ FAKS KOPYALARI KABUL EDİLMEYECEKTİR, YENİDEN BASILMASI İÇİN ATLASGLOBAL ONLINE CHECK­IN KONTUARINA
BAŞVURUNUZ. / NO COPIES ACCEPTED, IF MISSING PLEASE REPRINT IT FROM ONLINE CHECK/IN DESKS.
­ BU BİNİŞ KARTI SADECE YUKARIDA İSMİ GEÇEN YOLCU İÇİN GEÇERLİDİR. / THIS BOARDING PASS IS VALID ONLY FOR THE
PASSENGER NAME WRITTEN ABOVE. ­ REZERVASYONUNUZDA HERHANGİ BİR DEĞİŞİKLİK OLMASI DURUMUNDA BİNİŞ KARTINIZ GEÇERLİ OLMAYACAKTIR, YENİDEN
BİNİŞ KARTI ALMAK İÇİN ATLASGLOBAL ONLINE CHECK­IN KONTUARINA BAŞVURUNUZ. / YOUR BOARDING CARD WILL NOT BE
VALIN IN CASE OF ANY CHANGE IN YOUR BOOKING, PLEASE APPLY TO ATLASGLOBAL ONLINE CHECK­IN COUNTER FOR HAVING A
NEW BOARDING CARD.
­ LÜTFEN SEYAHATİNİZ İÇİN GEREKLİ BELGELERİNİZİN YANINIZDA OLDUĞUNDAN EMİN OLUNUZ VE BİNİŞ KAPISINDA RESİMLİ
KİMLİK KARTINIZI HAZIR EDİNİZ. / PLEASE MAKE SURE HAVE ALL THE DOCUMENTS TO TRAVEL WITH YOU AND PROCEED TO
GATE WITH A PICTURED ID. ­ ÖZEL TALEPLERİNİZ İÇİN ATLASGLOBAL ONLINE CHECK­IN KONTUARINA BAŞVURUNUZ. / FOR YOUR SPECIAL REQUESTS,
PLEASE APPLY TO ATLASGLOBAL ONLINE CHECK­IN COUNTER. ­ ATLASGLOBAL İŞLETME NEDENLERİNDEN DOLAYI KOLTUK NUMARANIZI DEĞİŞTİRME HAKKINA SAHİPTİR. / ATLASGLOBAL
AIRLINES HAS THE RIGHT TO CHANGE THE SEAT NUMBER(S) YOU HAVE PREFFERED AT CHECK­IN DUE TO OPERATIONAL
REQUIREMENTS WHICH MAY OCCUR.
Sec İsim / Name
Uçuş/ Flt Num Tarihi / Date Saat / Time Koltuk / Seat Grup / Group
15 YUSUF OZTURK
KK6794
29/04/2016
22:40
12D
C
[ PENCEREYİ KAPAT / CLOSE WINDOW ] İÇ HAT SEFERLERİ İÇİN UÇUŞ SAATİNDEN 60 DAKİKE ÖNCE, KIBRIS SEFERLERİ İÇİN UÇUŞ SAATİNDEN 120
DAKİKA ÖNCE HAVALİMANINDAKİ ATLASGLOBAL CHECK/IN KONTUARINDAN BİNİŞ(BOARDING)KARTINIZI
ALINIZ. For Domestic flights 60 minutes before, for Northern Cyprus and International flights 120 minutes prior to departure
https://online.atlasglb.com/AtlasOnline/onlineCheckIn/boarding.kk
1/2
16.02.2016
Page title ­ flight booking eticket | tripsta.com.tr
Müşteri Hizmetleri +90 (212) 900 1838
Pazartesi ­ Cuma 09:00 ­ 17:00 | Cumartesi 10:00 to 15:00
Uçak Biletleri
Hesabım 
Uçuş Fırsatları
E­mail doğru olarak görüntülenmediyse buraya tıklayarak
tripsta.com.tr reservasyon kodunuz: F50233962
tripsta.com.tr’yı seçtiğiniz için teşekkür ederiz,
Bu sizin e­biletinizdir. Bu belgenin çıktısını alarak uçuş belgeniz (Pasaport yada Kimlik belgeniz) ile check­in işlemlerinizi yapabilirsiniz.
Yolcu Bilgisi
İsim
Soyisim
Sık uçuş kart numarası
Bilet Numarası
Bay ORHAN
BESIROGLU
N/A
6101699901375
Bay ERDOGAN
KIYAK
N/A
6101699901376
Bay YUSUF
OZTURK
N/A
6101699901377
Bay ERDAL
IPEK
N/A
6101699901378
Bay BERTAN HUSEYIN
BERKPINAR
N/A
6101699901379
Uçuş bilgileri
Havayolu Uçuş Kodu (PNR):
Toplam Süre:
Aktarmalı:
İstanbul ­ Tiflis
Cuma, 29.04.2016
İstanbul, Türkiye Tiflis, Gürcistan Atatürk Havalimanı (IST)
Tbilisi Int. Airport (TBS)
23:10
02:25
FXNE0V
2h 15min
Non Stop
Uçuş süresi: 2h 15min Sınıf: Economy Premium Ekipman adı: 320
Atlasglobal KK 6794
Bagaj bilgisi
Yolcu
Bagajlar
Bay ORHAN BESIROGLU
30 Kilo Maksimum
Bay ERDOGAN KIYAK
30 Kilo Maksimum
Hizmetlerimizi sunmak ve web­sitemizdeki deneyiminizi geliştirmek için çerezler kullanıyoruz. Bu web­siteyi kullanmakla, çerez
Bay YUSUF OZTURK
politikamızı kabul etmiş olursunuz. Kabul Et Daha fazla bilgi edinin
30 Kilo Maksimum
http://www.tripsta.com.tr/ucuz­ucak­bileti/bookings/50233962/eticket?hash=d651ad27fa9ef31445aa884da386e96c
1/4
16.02.2016
Page title ­ flight booking eticket | tripsta.com.tr
Bay ERDAL IPEK
30 Kilo Maksimum
Bay BERTAN HUSEYIN BERKPINAR
30 Kilo Maksimum
Taşıma ve diğer servisler sağlayıcı firmanın şart ve koşullarına bağlı olacaktır. Lütfen koşullar hakkında bilgi edinmek için buraya tıklayınız.
Havayolu Uçuş Kodu (PNR):
Toplam Süre:
Aktarmalı:
Tiflis ­ İstanbul
Pazartesi, 02.05.2016
Tiflis, Gürcistan İstanbul, Türkiye Tbilisi Int. Airport (TBS)
Atatürk Havalimanı (IST)
05:15
06:45
FXNE0V
2h 30min
Non Stop
Uçuş süresi: 2h 30min Sınıf: Economy Premium Ekipman adı: 320
Atlasglobal KK 6795
Bagaj bilgisi
Yolcu
Bagajlar
Bay ORHAN BESIROGLU
30 Kilo Maksimum
Bay ERDOGAN KIYAK
30 Kilo Maksimum
Bay YUSUF OZTURK
30 Kilo Maksimum
Bay ERDAL IPEK
30 Kilo Maksimum
Bay BERTAN HUSEYIN BERKPINAR
30 Kilo Maksimum
Taşıma ve diğer servisler sağlayıcı firmanın şart ve koşullarına bağlı olacaktır. Lütfen koşullar hakkında bilgi edinmek için buraya tıklayınız.
İletişim Bilgileri:
tripsta.com.tr IATA kodu: 27213723
Telefon: +90 (212) 900 1838
İletişim
Rezervasyonunuz hakkında önemli bilgi
Ücretlendirilebilir Müşteri Desteği: 0,00 TL
Orjinal rezervasyonlarında değişiklik ya da ilave yapmak istemeyenler için sadece bileti içeren bir paket. Bu servise katılmaya karar verirseniz ücretsizmüşteri
hizmetleri desteği alamayacaksınız. Tüm istekler yolcu başına en az 100 TL ücretle (ayrıca tüm ilave havayolu ücretleri dahil) sonuçlanacaktır. Olası ücret
örnekleri:
Ekstra çanta eklemek için 100 TL ücret (ayrıca tüm havayolu ücretleri)
Özel ekipman eklemek için 100 TL ücret (ayrıca tüm havayolu ücretleri)
Sık uçan tarifesine yer ayırtma bağlantısı için 100 TL ücret
Havayolu şirketi tarafından sunulan(artı herhangi bir havayolu ücretleri), danışmanlık ve uçuş tarihi değişikliği işlemi için ücret 100 TL
Uçuşunuzun iptalinin bilgilendirmesi ya da işlenmesi için 100 TL ücret (ayrıca tüm havayolu ücretleri)
Uçuş programınız değiştiyse alternatif güzergahlarda destek almak için 100 TL ücret (ayrıca tüm havayolu ücretleri)
Yemek dahil olduğunda özel bir yemek istemek için 100 TL ücret (ayrıca tüm havayolu ücretleri)
Uçuş belgeleri ve vize bilgileri
Uçuşunuzu gerçekleştirmeden önce yolculuk edeceğiniz ülkenin istemiş olduğu tüm gerekli belgelere sahip olduğunuzdan emin olunuz. Bazı ülke vatandaşları,
gidecekleri ülkeye göre Vize/Transit Vize ya da ESTA ihtiyacı duyabilmektedir. Bu dökümanlara ihtiyacı olan yolcuların ilgili konsolosluklar ile iletişime geçmesi
gerekir. .
IATA yolcu hakları
IATA yolcu haklarını görebilmek için buraya tıklayın buraya tıklayınız.
http://www.tripsta.com.tr/ucuz­ucak­bileti/bookings/50233962/eticket?hash=d651ad27fa9ef31445aa884da386e96c
2/4
16.02.2016
Page title ­ flight booking eticket | tripsta.com.tr
Check­in bilgileri
Havaalanında Check­in
Uçuşunuzdan 2 saat önce havaalanında olmanız gerekmektedir. Yaklaşık 1 saat içerisinde check­in kapanacaktır. Bu bilgiyi havayolu ile iletişime geçerek
öğrenmenizi tavsiye ederiz.
Online Check­in
Eğer dilerseniz uçuşunuzdan 24 saat önce havayolu şirketinin internet sitesinden online olarak check­in yapabilirsiniz.
Bagaj ve el bagajı bilgisi
El Bagajı
Genellikle havayolu şirketlerinin çoğu bir adet el bagajı taşımanıza izin verir, bunun ağırlığı ise havayolu şirketine göre değişir. Avrupa Birliği yönetmeliğine göre el
bagajı ölçüsünün 56cmX45cmΧ25cm boyutlarını geçmemesi gerekmektedir (sapları, dış cepleri, tekerlekleri dahil).
Bagajlar
Genellikle yolcu başına bagaj hakkı sınırı 20 kg’dır. Her durumda yolcunun, bagaj/el bagaj hakkı sınırları ve boyutları şirketten şirkete farklı şekilde belirlendiği ve
her şirketin bagaj konusundaki politikasına bağlı olduğu bilgisine sahip olması gerekir. Bu nedenle yolcunun her defasında taşıyabileceği bagaj hakkı sınırları ve
ölçüleri hakkında bilgi sahibi olması için, seyahat ettiği havayolu şirket ile irtibata geçmesi önerilir. Ayrıca her ek bagaj için şirketten şirkete değişen ve her
havayolu şirketinin bagaj konusundaki politikasına bağlı olan ek bir ücret tahsil edilmektedir.
Güvenlik bilgisi (Yanınızda taşıyamayacağınız yasaklı maddeler)
Avrupa Birliğinin düzenlemiş olduğu yeni şartlar dahilinde uçuş güvenliği sebebiyle aşağıdaki maddeleri yanınızda taşıyamamaktasınız
Gaz tüpleri: Derin dondurucuda dondurulmuş yanıcı, yanmayan ve zehirli gazlar.
Aşındırıcılar: Örneğin asitler, alkaliler, cıva, kurşun asit pilleri.
Patlayıcılar: mühimmat, havai fişekler, işaret fişekleri, fişekler ve her türlü ateşli silahlar.
Yanıcı sıvı ve katı maddeler: Örneğin çakmak yakıtları, kibritler, boyalar, boya çözücüleri ve çakmaklar.
Radyoaktif maddeler.
Alarm sistemli çantalar ve evrak çantaları.
Oksitleyici maddeler.
Zehirli ve bulaşıcı maddeler.
Manyetik maddeler, rahatsızlık veya tahriş edici maddeler gibi diğer tehlikeli malzemeler.
El çantası
El çantanızda bulunan sıvılar havaalanında ve uçak içerisindeki alanlara dahil değildir. Check­in öncesinde elinizde bulundurabileceğiniz sıvılar, check­in
işlemlerinden sonra bagajınıza eklenememektedir. Özel çantaların içinde koruyabileceğiniz sıvılar yolcu başına maksimum 1 litre olabilmektedir. Sıvı olarak
tanımlanan maddeler: Su, içecekler, çorbalar, şuruplar, losyonlar, mürekkepler, yağlar, parfümler, jeller, traş köpüğü, deodorantlar, dişmacunu ve diğer benzeri
ürünler.
İstisna olarak aşağıdakiler el bagajları içinde taşınabilir
Uçuş sırasında gerekli olarak tanımlanan ilaçlar, diyet ve bebek besinleri. Bu durumda yolcunun bunları taşımasının gerekli olduğunu göstermesi talep edilebilir.
Yolcuların uçak içinde veya havaalanı içinde kontrol noktalarından sonra yönetmeliğe göre bulunan anılan kapalı sıvı ürünleri içeriği üzerinde insan müdahalesine
izin vermeyen emniyet kanunlarının uygulandığı satış noktalarında satın alınan içkiler ve parfümler gibi sıvı ürünleri. Bu türleri yolcuların tüm yolculuğunun
boyunca havaalanlarındaki tüm biniş ile transit istasyonlarında yapılan el bagajı kontrolünden geçmeksizin bunları açması yasak olduğu özel mühürlü poşetler
içinde satılmaktadır .
Ayrıca ABD mevzuatına göre ABD’E yönelik uçuşlar boyunca her türlü çakmakların bagajlarda ve el bagajlarında bulunmasının veya taşınmasının yasak
olduğunun akılda tutulması gerekir.
Daha fazla bilgi almak için havaalanı yetkilileri ile yada ilgili havayolu şirketi ile iletişime geçebilirsiniz.
Uçak Biletleri
Kullanım Şartları
Müşteri Hizmetleri
İletişim Bilgileri
Havayollari
İşlem Güvenliği ve Gizlilik
Sıkça Sorulan Sorular
Telefon: +90 (212) 900 1838
İletişim
Kampanya ve fırsatlardan
haberdar olun
E­mail adresiniz giriniz
Kaydol
Iphone'unuzdan uçak bileti
satın alın
Tripsta.com.tr ziyaretçilerine dünyanın her yerine ucuz uçak biletleri sunan online seyahat acentasıdır. Tripsta ile Türkiye,
Avrupa, Asya, Amerika ya da dünyanın diğer yerlerine uçak biletleri bakabilir ve rezervasyon yapabilirsiniz. Tatilinizi planlayın,
Tripsta aracılığı ile özel kampanyalardan yararlanarak en iyi fiyatlar ile uçak biletinizi alın. Seyahate çıkın!
Turkish Airlines
Air Baltic
Rossiya Airlines
Lufthansa
Ukraine Int. Airlines
LOT Polish Airlines
Pegasus Airlines
Aegean Airlines
Air France
Aeroflot
British Airways
Olympic Air
Tarom Romanian Air
Tamamiyle iOS7 ile uyumlu ve
seyahatleriniz için dizayn edilmiş bir
uygulama.
Alitalia
Air Berlin
http://www.tripsta.com.tr/ucuz­ucak­bileti/bookings/50233962/eticket?hash=d651ad27fa9ef31445aa884da386e96c
3/4
16.02.2016
Atlasglobal Fly and Bus Servisi
TİFLİS
Bölge
Kalkış ‐ Varış Noktaları
Havalimanı Çıkışlı
Servisler
Havalimanı Varışlı
Servisler
Servis Ücreti
TİFLİS
MERKEZ
Delisi Metro (Saburtalo)
Seferlerin Varışını
Takiben
Kalkış Saatine
3 sa. 15 dk. Kala
ÜCRETSİZ
TİFLİS
MERKEZ
Türkiye Büyükelçiliği (Vake)
Seferlerin Varışını
Takiben
Kalkış Saatine
3 sa. 10 dk. Kala
ÜCRETSİZ
TİFLİS
MERKEZ
Marjanishvili Metrosu (Dibube
Chugreti)
Seferlerin Varışını
Takiben
Kalkış Saatine
3 sa. Kala
ÜCRETSİZ
TİFLİS
MERKEZ
Rustaveli Metrosu (Vera)
Seferlerin Varışını
Takiben
Kalkış Saatine
2 sa. 55 dk. Kala
ÜCRETSİZ
TİFLİS
MERKEZ
Tavisufleba Meydanı (Mtatsminda)
Seferlerin Varışını
Takiben
Kalkış Saatine
2 sa. 50 dk. Kala
ÜCRETSİZ
TİFLİS
MERKEZ
Shardeni Meydanı
Seferlerin Varışını
Takiben
Kalkış Saatine
2 sa. 45 dk. Kala
ÜCRETSİZ
TİFLİS
MERKEZ
Ortachala Otogarı
Seferlerin Varışını
Takiben
Kalkış Saatine
2 sa. 40 dk. Kala
ÜCRETSİZ
TİFLİS
MERKEZ
İsani Metrosu
Seferlerin Varışını
Takiben
Kalkış Saatine
2 sa. 35 dk. Kala
ÜCRETSİZ
TİFLİS
MERKEZ
Havalimanı
Seferlerin Varışını
Takiben
Kalkış Saatine
2 sa. 20 dk. Kala
ÜCRETSİZ
Seyahatinizi Planlayın
Atlasglobal Deneyimi
Destek
Kurumsal
Atlasmiles
Rezervasyon
Bagaj
Bize Yazın
Hakkımızda
Atlasmiles Sadakat Programı
Kampanya ve Fırsatlar
Blog
SSS
Bizden Haberler
Neden Atlasmiles?
Atlasmiles Ödül Bilet
Business Class
Genel Müdürlük
Kariyer
Program Kural ve Koşulları
Uçuş tarifesi
Ekonomiplus
Çağrı Merkezi
Basında Atlasglobal
Atlasmiles Tarifesi
Check­in
Uçan Şef
Ofisler
Reklamlarımız
Mil Kazanımı
Kalkış­Varış bilgisi
Fly&Bus
Grup Talebi
Filo
Program Ortakları
Otel
Havalimanı
Mobil
Glober
SSS
Şehir Rehberi
İniş ve sonrası
Yolcu Hakları
Atlasmiles'dan Haberler
Araç
Mobil
Yasal Uyarı/Gizlilik
Sigorta
Uçak İçi
Hizmetler
Özel İhtiyaçlar
Kargo
Taksit Seçenekleri
Bilgi Toplumu Hizmetleri
Soru görüş ve önerileriniz için
aşağıdaki formu doldurabilirsiniz.
Ad Soyad
E­posta
Atlasglobal Hizmetleri
Kampanya ve duyurulardan
haberdar olmak istiyorum.
Gönder
Atlasglobal'in mobil uygulamaları iTunes, GooglePlay ve Windows Phone'larda!
Yasal Uyarı/Gizlilik | Bilgi Toplumu
http://www.atlasglb.com/fly­and­bus/
© Copyright 2015 Atlasglobal tüm hakları saklıdır.
4/5
21.03.2016
Hotels.com ­ Lüks Otellerden Uygun Fiyatlı Konaklama Birimlerine Kadar İndirimli Rezervasyon ve Satış
Onlne rezervasyon yapın veya bz sabt hattan ücretsz arayın
0212 375 5226 
00800 4488 21515

Rezervasyonunuz tamamlandı. Ödeme bu otel tarafından rezervasyon blglerne uygun şeklde alınacaktır.
Hotels.com onay numaranız: 8022755277332. Hotels.com le rezervasyon yaptırdığınız çn teşekkür ederz.
Rezervasyon blgler
Vlla Lux
Meskhshvl str. 21
Tbls
0103
GE
+995514072424
Özet ve Oda Fyatları
Sze özel teklfmz:: Gzl Fyat: %30
Grş:
Çıkış:
Süre:
Oda tp:
Toplam oda sayısı:
29 Nsan 2016 Cuma
1 Mayıs 2016 Pazar
2 gece
Apartment, 2 Bedrooms, Balcony
1
Oda 1Apartment, 2 Bedrooms, Balcony Gece sayısı:
Msafr sayısı:
Terchler*:
Oda rezervasyonunda değşklk yap
2 gece
ORHAN BESIROGLU , 5 yetşkn
Sgara İçlmez, 1 çft kşlk yatak ve 3 tek kşlk yatak
Gecelk oda fyatı:
GEL 174.99
Otele grş veya otelden çıkış yapıncaya kadar szden ücret alınmayacaktır.
* Lütfen dkkat: Oda terch ler ve Özel talepler garant edlemez. Özel talepler grş sırasında müsatlk olma durumuna bağlıdır ve ek ücrete tab olablr.
Ödeme Blgler
Kart üzerndek sm: ORHAN BESIROGLU
Kart tp:
Vsa
Kart numarası:
492130XXXXXX5718
Kart sahbnn adres:
Otelle lgl ayrıntılı blg
Check­n:
Ek yatak ücretlendrmes otel poltkasına tabdr. Olası ekstra harcamalar çn otele grşte, resm kurumlarca düzenlenmş fotoğraflı kmlk ve kred kartı ya da nakt depozto gerekmektedr. Özel talepler, otele grş sırasında müsatlk durumuna bağlıdır ve ek ödeme gerektreblr. Özel talepler garant edlemez. Öne çıkan özellkler:
The hotel offers a coffee shop/café. A bar/lounge s on ste where guests can unwnd wth a drnk. A complmentary breakfast s offered each mornng. Hgh­speed wreless
Internet access s complmentary.
Ths 3.5­star property offers access to a 24­hour busness center and a meetng room. Ths Medterranean hotel also offers a casno, a nghtclub, and a terrace. Onste self
parkng and valet parkng are complmentary. A total renovaton of ths property was completed n February 2016.
Bldrm ve ücretler:
Portatf/ek yatak ücretldr: gecelk 20 GEL.
Evcl hayvanlar çn msafrlerden evcl hayvan başına, gecelk 20 GEL ek ücret alınır.
Havaalanı gdş dönüş servs ücret: araç başı, tek yön 30.00 GEL.
Otel Hüküm ve Koşulları
Ek yatak ücretlendrmes otel poltkasına tabdr. Olası ekstra harcamalar çn otele grşte, resm kurumlarca düzenlenmş fotoğraflı kmlk ve kred kartı ya da nakt depozto gerekmektedr. Özel talepler, otele grş sırasında müsatlk durumuna bağlıdır ve ek ödeme gerektreblr. Özel talepler garant edlemez. İptal Poltkası
29/04/2016 tarhne kadar ücretsz ptal
01:00, 29/04/2016 ((GMT+04:00) Baku, Tbls, Yerevan) sonrasında rezervasyonunuzu değştrr veya ptal edersenz, szden (verg dâhl) 1 gece ücret alınır
Msafrn rezervasyona gelmemes ya da erken check­out yapması durumunda ger ödeme yapılmayacaktır.
Szden otelde şu ücretler ödemenz stenecektr:
Yetşkn başına Havaalanı servs transfer: tek yön 30 GEL
Oteln bze bldrdğ tüm ücretler dâhl ettk. Bununla brlkte, örneğn, konaklama süresne veya rezervasyon yaptığınız odaya bağlı olarak ücretler değşeblr.
Otelnzn yol hartası
https://tr.hotels.com/customer_care/booking_details.html?search=true&id=r4ITtR65kOEM­L7aPfulRD7Vxi1Hz_U0yVMaj4Pkk49PT­QW0uROIgB1­mOO...
1/2
21.03.2016
Hotels.com ­ Lüks Otellerden Uygun Fiyatlı Konaklama Birimlerine Kadar İndirimli Rezervasyon ve Satış
Onl吀‫؀‬ne rezervasyon yapın veya b吀‫؀‬z吀‫؀‬ sab吀‫؀‬t hattan ücrets吀‫؀‬z arayın
0212 375 5226 
00800 4488 21515

Rezervasyonunuz tamamlandı. Ödeme bu otel tarafından rezervasyon b吀‫؀‬lg吀‫؀‬ler吀‫؀‬ne uygun şek吀‫؀‬lde alınacaktır.
Hotels.com onay numaranız: 8022561841723. Hotels.com 吀‫؀‬le rezervasyon yaptırdığınız 吀‫؀‬ç吀‫؀‬n teşekkür eder吀‫؀‬z.
Rezervasyon b吀‫؀‬lg吀‫؀‬ler吀‫؀‬
V吀‫؀‬lla Lux
Meskh吀‫؀‬shv吀‫؀‬l吀‫؀‬ str. 21
Tb吀‫؀‬l吀‫؀‬s吀‫؀‬
0103
GE
+995514072424
Özet ve Oda F吀‫؀‬yatları
G吀‫؀‬r吀‫؀‬ş:
Çıkış:
Süre:
Oda t吀‫؀‬p吀‫؀‬:
Toplam oda sayısı:
1 Mayıs 2016 Pazar
2 Mayıs 2016 Pazartes吀‫؀‬
1 gece
Standard Tr吀‫؀‬ple Room
1
Oda 1Standard Tr吀‫؀‬ple Room Oda rezervasyonunda değ吀‫؀‬ş吀‫؀‬kl吀‫؀‬k yap
Gece sayısı:
1 gece
M吀‫؀‬saf吀‫؀‬r sayısı:
Terc吀‫؀‬hler*:
ORHAN BESIROGLU , 2 yet吀‫؀‬şk吀‫؀‬n
S吀‫؀‬gara İç吀‫؀‬lmez, 3 tek k吀‫؀‬ş吀‫؀‬l吀‫؀‬k yatak
Gecel吀‫؀‬k oda f吀‫؀‬yatı:
GEL 95.00
Otele g吀‫؀‬r吀‫؀‬ş veya otelden çıkış yapıncaya kadar s吀‫؀‬zden ücret alınmayacaktır.
* Lütfen d吀‫؀‬kkat: Oda terc吀‫؀‬h ler吀‫؀‬ ve Özel talepler garant吀‫؀‬ ed吀‫؀‬lemez. Özel talepler g吀‫؀‬r吀‫؀‬ş sırasında müsa吀‫؀‬tl吀‫؀‬k olma durumuna bağlıdır ve ek ücrete tab吀‫؀‬ olab吀‫؀‬l吀‫؀‬r.
Ödeme B吀‫؀‬lg吀‫؀‬ler吀‫؀‬
Kart üzer吀‫؀‬ndek吀‫؀‬ 吀‫؀‬s吀‫؀‬m: ORHAN BESIROGLU
Kart t吀‫؀‬p吀‫؀‬:
V吀‫؀‬sa
Kart numarası:
492130XXXXXX5718
Kart sah吀‫؀‬b吀‫؀‬n吀‫؀‬n adres吀‫؀‬:
Otelle 吀‫؀‬lg吀‫؀‬l吀‫؀‬ ayrıntılı b吀‫؀‬lg吀‫؀‬
Check­吀‫؀‬n:
Ek yatak ücretlend吀‫؀‬rmes吀‫؀‬ otel pol吀‫؀‬t吀‫؀‬kasına tab吀‫؀‬d吀‫؀‬r. Olası ekstra harcamalar 吀‫؀‬ç吀‫؀‬n otele g吀‫؀‬r吀‫؀‬şte, resm吀‫؀‬ kurumlarca düzenlenm吀‫؀‬ş fotoğraflı k吀‫؀‬ml吀‫؀‬k ve kred吀‫؀‬ kartı ya da nak吀‫؀‬t depoz吀‫؀‬to gerekmekted吀‫؀‬r. Özel talepler, otele g吀‫؀‬r吀‫؀‬ş sırasında müsa吀‫؀‬tl吀‫؀‬k durumuna bağlıdır ve ek ödeme gerekt吀‫؀‬reb吀‫؀‬l吀‫؀‬r. Özel talepler garant吀‫؀‬ ed吀‫؀‬lemez. Öne çıkan özell吀‫؀‬kler:
The hotel offers a coffee shop/café. A bar/lounge 吀‫؀‬s on s吀‫؀‬te where guests can unw吀‫؀‬nd w吀‫؀‬th a dr吀‫؀‬nk. A compl吀‫؀‬mentary breakfast 吀‫؀‬s offered each morn吀‫؀‬ng. H吀‫؀‬gh­speed w吀‫؀‬reless
Internet access 吀‫؀‬s compl吀‫؀‬mentary.
Th吀‫؀‬s 3.5­star property offers access to a 24­hour bus吀‫؀‬ness center and a meet吀‫؀‬ng room. Th吀‫؀‬s Med吀‫؀‬terranean hotel also offers a cas吀‫؀‬no, a n吀‫؀‬ghtclub, and a terrace. Ons吀‫؀‬te self
park吀‫؀‬ng and valet park吀‫؀‬ng are compl吀‫؀‬mentary. A total renovat吀‫؀‬on of th吀‫؀‬s property was completed 吀‫؀‬n February 2016.
B吀‫؀‬ld吀‫؀‬r吀‫؀‬m ve ücretler:
Portat吀‫؀‬f/ek yatak ücretl吀‫؀‬d吀‫؀‬r: gecel吀‫؀‬k 20 GEL.
Evc吀‫؀‬l hayvanlar 吀‫؀‬ç吀‫؀‬n m吀‫؀‬saf吀‫؀‬rlerden evc吀‫؀‬l hayvan başına, gecel吀‫؀‬k 20 GEL ek ücret alınır.
Havaalanı g吀‫؀‬d吀‫؀‬ş dönüş serv吀‫؀‬s吀‫؀‬ ücret吀‫؀‬: araç başı, tek yön 30.00 GEL.
Otel Hüküm ve Koşulları
Ek yatak ücretlend吀‫؀‬rmes吀‫؀‬ otel pol吀‫؀‬t吀‫؀‬kasına tab吀‫؀‬d吀‫؀‬r. Olası ekstra harcamalar 吀‫؀‬ç吀‫؀‬n otele g吀‫؀‬r吀‫؀‬şte, resm吀‫؀‬ kurumlarca düzenlenm吀‫؀‬ş fotoğraflı k吀‫؀‬ml吀‫؀‬k ve kred吀‫؀‬ kartı ya da nak吀‫؀‬t depoz吀‫؀‬to gerekmekted吀‫؀‬r. Özel talepler, otele g吀‫؀‬r吀‫؀‬ş sırasında müsa吀‫؀‬tl吀‫؀‬k durumuna bağlıdır ve ek ödeme gerekt吀‫؀‬reb吀‫؀‬l吀‫؀‬r. Özel talepler garant吀‫؀‬ ed吀‫؀‬lemez. İptal Pol吀‫؀‬t吀‫؀‬kası
01/05/2016 tar吀‫؀‬h吀‫؀‬ne kadar ücrets吀‫؀‬z 吀‫؀‬ptal
01:00, 01/05/2016 ((GMT+04:00) Baku, Tb吀‫؀‬l吀‫؀‬s吀‫؀‬, Yerevan) sonrasında rezervasyonunuzu değ吀‫؀‬şt吀‫؀‬r吀‫؀‬r veya 吀‫؀‬ptal edersen吀‫؀‬z, s吀‫؀‬zden (verg吀‫؀‬ dâh吀‫؀‬l) 1 gece ücret吀‫؀‬ alınır
M吀‫؀‬saf吀‫؀‬r吀‫؀‬n rezervasyona gelmemes吀‫؀‬ ya da erken check­out yapması durumunda ger吀‫؀‬ ödeme yapılmayacaktır.
S吀‫؀‬zden otelde şu ücretler吀‫؀‬ ödemen吀‫؀‬z 吀‫؀‬stenecekt吀‫؀‬r:
Yet吀‫؀‬şk吀‫؀‬n başına Havaalanı serv吀‫؀‬s吀‫؀‬ transfer吀‫؀‬: tek yön 30 GEL
Otel吀‫؀‬n b吀‫؀‬ze b吀‫؀‬ld吀‫؀‬rd吀‫؀‬ğ吀‫؀‬ tüm ücretler吀‫؀‬ dâh吀‫؀‬l ett吀‫؀‬k. Bununla b吀‫؀‬rl吀‫؀‬kte, örneğ吀‫؀‬n, konaklama süres吀‫؀‬ne veya rezervasyon yaptığınız odaya bağlı olarak ücretler değ吀‫؀‬şeb吀‫؀‬l吀‫؀‬r.
Otel吀‫؀‬n吀‫؀‬z吀‫؀‬n yol har吀‫؀‬tası
https://tr.hotels.com/customer_care/booking_details.html?search=true&id=r4ITtR65kOEM­L7aPfulRBFCbQ6DiOthRcT_NXaSSzlPT­QW0uROIgB1­mOO... 1/2
21.03.2016
Hotels.com ­ Lüks Otellerden Uygun Fiyatlı Konaklama Birimlerine Kadar İndirimli Rezervasyon ve Satış
Yol Tar吀‫؀‬f吀‫؀‬
Tb吀‫؀‬l吀‫؀‬s吀‫؀‬ Holy Tr吀‫؀‬n吀‫؀‬ty Cathedral ­ 0.3 km / 0.2 m吀‫؀‬ Metekh吀‫؀‬ Church ­ 0.6 km / 0.4 m吀‫؀‬ Anch吀‫؀‬skhat吀‫؀‬ Bas吀‫؀‬l吀‫؀‬ca ­ 0.6 km / 0.4 m吀‫؀‬ S吀‫؀‬on吀‫؀‬ Cathedral ­ 0.7 km / 0.4 m吀‫؀‬ Sharden吀‫؀‬ Street ­ 0.7 km / 0.4 m吀‫؀‬ Sulphur Baths ­ 0.8 km / 0.5 m吀‫؀‬ Nar吀‫؀‬kala C吀‫؀‬tadel ­ 0.9 km / 0.6 m吀‫؀‬ Art Museum of Georg吀‫؀‬a ­ 0.9 km / 0.6 m吀‫؀‬ Freedom Square ­ 1.1 km / 0.7 m吀‫؀‬ Tb吀‫؀‬l吀‫؀‬s吀‫؀‬ C吀‫؀‬ty Hall ­ 1.1 km / 0.7 m吀‫؀‬ Georg吀‫؀‬an Nat吀‫؀‬onal Museum ­ 1.2 km / 0.7 m吀‫؀‬ Tb吀‫؀‬l吀‫؀‬s吀‫؀‬ Botan吀‫؀‬cal Garden ­ 1.2 km / 0.8 m吀‫؀‬ Kashvet吀‫؀‬ Church ­ 1.3 km / 0.8 m吀‫؀‬ Nat吀‫؀‬onal Gallery of Georg吀‫؀‬a ­ 1.4 km / 0.8 m吀‫؀‬ Parl吀‫؀‬ament Bu吀‫؀‬ld吀‫؀‬ng ­ 1.4 km / 0.9 m吀‫؀‬ The preferred a吀‫؀‬rport for V吀‫؀‬lla Lux 吀‫؀‬s Tb吀‫؀‬l吀‫؀‬s吀‫؀‬ (TBS­Tb吀‫؀‬l吀‫؀‬s吀‫؀‬ Intl.) ­ 12.8 km / 7.9 m吀‫؀‬.
D吀‫؀‬stances are calculated 吀‫؀‬n a stra吀‫؀‬ght l吀‫؀‬ne from the property's locat吀‫؀‬on to the po吀‫؀‬nt of
吀‫؀‬nterest or a吀‫؀‬rport and may not reflect actual travel d吀‫؀‬stance. D吀‫؀‬stances are d吀‫؀‬splayed to the nearest 0.1 km and m吀‫؀‬le.
Otele nasıl g吀‫؀‬d吀‫؀‬leceğ吀‫؀‬yle 吀‫؀‬lg吀‫؀‬l吀‫؀‬ ayrıntılı b吀‫؀‬lg吀‫؀‬ 吀‫؀‬ç吀‫؀‬n Google Maps’吀‫؀‬ z吀‫؀‬yaret ed吀‫؀‬n.
En Popüler Tat吀‫؀‬l Merkezler吀‫؀‬
Müşter吀‫؀‬ H吀‫؀‬zmetler吀‫؀‬


Tedar吀‫؀‬kç吀‫؀‬ler, Üye Kuruluşlar ve Medya

Kullanıcı hükümler吀‫؀‬ ve G吀‫؀‬zl吀‫؀‬l吀‫؀‬k pol吀‫؀‬t吀‫؀‬kası
ABOU T SSL CE RT IF ICAT E S

Hakkımızda
Seyahat Rehberler吀‫ ؀‬En Popüler 50 Şeh吀‫؀‬r Tüm ülkeler Tüm oteller S吀‫؀‬te har吀‫؀‬tası
© 2016 Hotels.com, L.P. Tüm hakları saklıdır.
Hotels.com ve Hotels.com logosu ABD’de ve/veya d吀‫؀‬ğer ülkelerde Hotels.com L.P. kuruluşunun t吀‫؀‬câr吀‫؀‬ markaları
veya tesc吀‫؀‬ll吀‫؀‬ t吀‫؀‬câr吀‫؀‬ markalarıdır. D吀‫؀‬ğer tüm t吀‫؀‬câr吀‫؀‬ markalar ve logolar 吀‫؀‬lg吀‫؀‬l吀‫؀‬ üçüncü k吀‫؀‬ş吀‫؀‬lere a吀‫؀‬tt吀‫؀‬r.
* Hotels.com™ Rewards hakkında daha fazla b吀‫؀‬lg吀‫؀‬
https://tr.hotels.com/customer_care/booking_details.html?search=true&id=r4ITtR65kOEM­L7aPfulRBFCbQ6DiOthRcT_NXaSSzlPT­QW0uROIgB1­mOO... 2/2
GÜRCİSTAN
Ülke kodu: 995
Ambulans, Yangın, Polis:
113
Tiflis Havaalanı: +995 32 310
265
Tiflis Türk Konsolosluğu:
+995 32 252072
TİFLİS (TBILISI)
23 - 26 Nisan 2014
GİDİŞ :
07:05 – 10:20
DÖNÜŞ : 08:25 – 09:50
11:20 – 12:50
2
3
GEZİ PROGRAMI
1.GÜN (23 Nisan 2014 Çarşamba): Otelimize yerleşme ve Tiflis şehir içi gezisi.
Tiflis’e varış: 10:30
Otele varış: 11:30
Otelden ayrılma: 12:30
TİFLİS GEZİ ROTASI
A İstasyon Meydanı (Station Square)
B Marjanishvili Caddesi
C Rustaveli Metro
D Tiflis Teleferik (Funicular)
E Narikala Kalesi
F Avrupa Meydanı (Europe Square)
G Tsminda Sameba Katedrali
H Başkanlık Sarayı
I
Georgian Wine Center
J
Özgürlük Meydanı
K Parlamento(Parliament Of Georgia)
TOPLAM MESAFE (YÜRÜYEREK)
METROYLA VE TELEFERİKLE
Marjanishvili Caddesi (Metro:1 durak)
Rustaveli Caddesi (Metro:1 durak)
Tiflis Teleferik (Funicular)
Narikala Kalesi (Teleferikle)
Avrupa Meydanı (Europe Square)
Tsminda Sameba Katedrali
Başkanlık Sarayı
Şarap Merkezi (Georgian Wine Center)
Özgürlük Meydanı (Freedom Square)
Parlamento (Parliament Of Georgia)
2.GÜN (24 Nisan 2014 Perşembe): Lido Mall, Tbilisi Mall AVM gezileri.
3.GÜN (25 Nisan 2014 Cuma): Gori şehrine trenle gidiş ve akşam dönüş.
4.GÜN (26 Nisan 2014 Cumartesi): Oteli boşaltma ve Türkiye’ye dönüş.
UÇAK SAATLERİMİZ (TÜRK HAVA YOLLARI – THY) :
TİFLİS – İSTANBUL (SABİHA GÖKÇEN HAVAALANI) : 08:25 – 09:50
TİFLİS – İSTANBUL (ATATÜRK HAVAALANI) :
4
11:20 – 12:50
1.800 m.
1.300 m.
1.700 m.
2.500 m.
550 m.
1.400 m.
800 m.
1.300 m.
350 m.
450 m.
6.550 m.
5.600 m.
5
6
TİFLİS (Tbilisi)
Gürcistan bırakın vizeyi nüfus cüzdanı ile gidebileceğimiz, Türk Lirası’nın konvertibl
(geçerli) olduğu, bizleri kardeş ve dost sayan bir ülke ve bu ülkenin iyi insanlarının
yaşadığı tarihi başkent Tiflis.
Tiflis, Kura ırmağının iki kıyısında 350 km. boyunca uzanır. Ülkenin endüstri, kültür, ve
sosyal merkezi de olan Tiflis, eski zamanlarda İpek Yolu üzerinde yer alıyordu.
Gürcistan’ın başkentinde yerleşim tarihi M.Ö.4000’e dayanıyor. Ancak şehir olarak
kurulması M.S.4.yüzyılda Kral Vahtang Gorgasal tarafından gerçekleştirilmiş.
Bugün, bir ucu Türkiye’de olan Bakü-Tiflis-Ceyhan boru hattının bir durağı olarak enerji
hattının üzerindedir. Kentin Kartça adı “Tbilisi”nin bir efsaneden geldiği kabul edilir. Bu
efsaneye göre Tiflis, İÖ 5. yüzyılda ormanlarla kaplı bir yerdir. Bir gün Kral Vahtang
Gorgasal ava çıkar. Aralıksız uçan sülünün peşine eğitilmiş atmacasını salar. Aradan
zaman geçer, ne atmaca ne de sülün ortada yoktur. Aramaya başlarlar ve kısa süre sonra
ikisini de sıcak suya düşmüş olarak bulurlar. Kral burayı çok beğenir ve bir kent
kurmalarını buyurur. Kente, orada bulunan “tsheli (sıcak)” ya da eskiden söylendiği gibi
“tpili (sıcak)” sudan dolayı “Tpilisi” ya da “Tbilisi” adı verilir.
Eski Sovyetler Birliği döneminde uzun süre ülkeyi yöneten Stalin, Gürcü asıllıydı. Bu
yüzden Tiflis, mimari ve gelişmişlik açısından o dönemin en güzel kentlerinden biriydi;
ancak eski Sovyet rejimi yıkılınca çok şiddetli bir iç savaş yaşadı ve kent de bundan
olumsuz etkilendi. Şu anda bu yaralar sarılmış görünüyor ve kent hızla eski günlerine
dönüyor. Nüfusun yüzde 80’inin Gürcü olduğu Tiflis’te yüzden fazla etnik grup yaşıyor.
Dolayısıyla çok kozmopolit bir şehir olduğu söylenebilir. Halkı ağırlıklı olarak Hıristiyan
ama Müslüman ve Yahudi azınlık grupları da var. Tiflis eski şehrinde her üç dine ait
ibadethaneler yan yana bulunabiliyor, bu durum hoşgörünün bir kanıtı.
Gürcüce Güney Kafkas dillerinden ve Kral Parnavaz tarafından M.Ö. 4.yy ile 3.yy
arasında geliştirildiği kabul edilen özel bir alfabe kullanır. Ülkenin para birimi Lari
(GEL). Gürcistan Larisi Türk Lirasından daha değerlidir ve 1 Lari (1 GEL) ortalama
1,20 TL kadardır. 100 Tetri = 1 Lari
INTERNET : Tiflis’te ücretsiz wifi keyfini çıkarın. Şehrin önemli kısmında açık alanda
Tblisi Loves You adıyla ücretsiz wifi bulunmaktadır. Her saatte yarım saat boyunca
ücretsiz kullanım hakkı veriyor. Kopup yeniden bağlandığınızda hem bağlantıyı hem de
sayfayı sıfırlamak gerekiyor.
7
Gürcü Alfabesi (ქართული ანბანი)
Gürcü alfabesi (Gürcüce: ქართული ანბანი, Kartuli anbani – «Kart alfabesi»), Güney
Kafkas dillerinin (Gürcüce, Megrelce, Svanca ve Lazca), özellikle Gürcücenin yazımında
kullanılan alfabedir. 1940’larda Osetçe ve 1937-1954 arasında Abhazcanın yazımında da
kullanılmıştır. Gürcü alfabesi Dağıstan'da Avarlar tarafından da yüzyıllarca Avar dilini
yazmak için kullanılmıştır. Avarlar Gürcü krallıkları ile Alazan vadisi yüzünden
çatışmaya başlayınca Gürcü alfabesi, 16. yüzyıldan itibaren yerini Avar dili için
düzenlenmiş Arap harflerinden oluşan Ajam alfabesine bıraktı.
Gürcü alfabesi, günümüzde dünyada kullanılan 14 yazı sisteminden biridir. Beşi sesli
olmak üzere 33 harften oluşur. Büyük-küçük harf ayırımı olmayıp hepsi aynı şekilde
yazılır. Gürcüce'deki sesleri karşılamak üzere Latin alfabesinden geliştirilen bir yazı
sistemi de kullanılmaktadır. Gürcü alfabesinin üç farklı biçimi vardır. Mrgvlovani
(Parnavaz döneminden kalmıştır) İÖ 3. yüzyıldan, Nushuri 9. yüzyıldan, Mhedruli 11.
yüzyıldan ortaya çıkmıştır.
Mrgvlovani yazı biçimine en son 11. yüzyıl metinlerinde rastlanır. Sonraki yüzyıllarda
bu yazı biçimi unutulmuş değildi; ama daha çok yazı başlıklarında kullanılıyordu.
Bundan dolayı da, “başlık harfleri” anlamında Asomtavruli olarak adlandırılmıştır.
Nushuri alfabesi, ilk olarak 9. yüzyıldaki metinlerde görülür.
Mhedruli alfabesi ise 10. yüzyılda kullanılmaya başlanmıştır. Nushuri yazısı, Mhedruli
yazısıyla eşzamanlı olarak kullanıldı. Ancak zaman içinde Nushuri dinsel ve bilimsel
metinlerde, Mhedruli ise, bu alanların dışında, resmi ve askeri yazışmalarda kullanıldı.
Bundan dolayı da Mhedruli (askeri) adıyla anılmaya başlandı. Nushuri bugün de kilisede
kullanılır. Gündelik ve dinsel törenlere özgü metinler bu yazı biçimiyle yazılmaktadır.
Eski Gürcüce’de 38 harf bulunuyordu. 19. yüzyılda alfabede basitleştirilmeye gidildi.
Bugün Gürcü alfabesinde 5’i sesli olmak üzere 33 harf vardır. Gürcücede her harf bir
fonemi karşılar ve Gürcü alfabesi yazıldığı gibi okunur. Bu üç Gürcü yazı biçimi, yalnızca
harflerin yazılış biçimiyle birbirinden ayrılır. Bugün kullanılan yazı, kolay yazılabilir
biçime uygun hale getirilmiş bir alfabedir. Mrglovani yazı biçimi görece zor yazılan
harflerden oluşur; çünkü bir harfi tek bir el hareketiyle yazmak olanaklı değildir. Bir
harfi yazabilmek için eli birkaç kez kaldırmak gerekir. Ama her yazı biçiminin giderek
gelişmiş bir biçim olduğu söylenebilir.
Harfler
ა ბ გდ ე ვზჱთი კ ლ მნ
ჲოპ ჟ რსტ ჳ უფ ქ ღ ყშ
ჩ ცძ წ ჭხ ჴ ჯ ჰ ჵ ჶ ჷ ჺჸჹ
8
İlk yazı örnekleri: Arkaik dönem bir yana bırakılırsa eski Gürcüceyi bugün de anlamak
mümkündür. Zamanın gerektirdiği gibi alfabede değişiklikler olmuş; ama dilde bir
değişiklik olmamıştır. Gürcü alfabesinin eskiliğine karşın bu alfabeyle yazılmış en eski
metinler İS 5. yüzyıla tarihlenmektedir. Bu en eski yazılı belge, Filistin’deki Gürcü
manastırında mozaikle çevrelenmiş biçimde Mrglovani alfabesiyle yazılmış dört Gürcü
yazıtıdır. Bu yazıtlar, 433 yılına tarihlenmektedir. Yaklaşık bu tarihlerde Gürcistan’da
Asomtavruli yazısıyla yazılmış yazıtlar vardır. Bolnisi manastırındaki bu yazıtların tarihi
493/494 yılı olarak belirlenmiştir. 5-6. yüzyıllardan kalma başka yazıtlar da günümüze
ulaşmıştır. Mtsheta’daki Cvari Kilisesi’nde yazıtlar ise 6-7. yüzyıllara aittir.
Gürcü edebiyatının en eski metinleri de gene 5. yüzyıla tarihlenmektedir. Şuşanikis
Martviloba (Şuşanikis Tsameba) adlı bu en eski edebi metin, o kadar gelişmiş bir yazıyla
ve dille yazılmıştır ki bunun ilk edebiyat metni olmadığı açıktır. Ancak daha eski
metinler günümüze ulaşmamıştır. Bu metinde ayrıca bir İncil çevirisinden de söz
edilmektedir. Biraz daha geç bir dönemde Evstati Mtshetelis Martviloba yazılmış ve
bunu pek çok yeni metin izlemiştir.
İstanbul'da, Pirosmani adıyla Türkçe ve Gürcüce olarak yayımlanan dergi, Türkiye'de
Gürcü alfabesini kullanan bir yayın organıdır.
TİFLİS MAHALLELERİ
Eski Tiflis: Eski Tiflis bugünkü şehir alanının büyük bir kısmını işgal ediyor. Tarihi şehir
birçok ilginç bölgeyi kapsıyor. Chardin sokağı bunlardan en ilginci, çeşitli dükkânlar,
kafeler ve galerilerle görülmesi gerekenlerin başında geliyor.
Vake: Eski Tiflis’in hemen güneybatısında yer alan bu mahalle şehrin elit bölgesi.
Özellikle yabancıların yoğun olduğu bölgede lüks dükkânlar, restoran ve kafeler
bulunuyor. Ayrıca üniversite de burada.
9
Ulaşım
Tiflis Havalimanı 20 yıldır uluslararası sivil havacılıkta kullanılıyor. 2007 yılında
yenileme çalışmaları tamamlandı. Şehir merkezine 17 km uzaklıktaki havalimanından
şehir merkezine ulaşmak için birçok yöntem düşünülmüş, bunlar genellikle oldukça
ekonomik. Tiflis’e geldikten sonra, şehir merkezine ulaşım için tren kullanabilirsiniz. 40
dakikada bir kalkan bu trenlerden birine denk gelirseniz, 20 dakikada Tiflis Merkez
İstasyonu’nda olabilirsiniz.
Havaalanı geliş terminali önünden sabah 7 akşam 7 arası yarım saatte bir kalkan 37
numaralı belediye otobüsü sizi Tiflis merkezine götürecektir. (0.40 GEL)
Otobüslere orta kapıdan binilir.
TAKSİLER: Tiflis’te taksi biraz zahmetli ama ucuz. Taksilerde taksimetre yok, taksi
kullanacağınız zaman öncesinde şoförle pazarlık yapmanız ya da yolculuk sonunda size
söyleyeceği miktara razı olmanız gerekiyor. Genellikle birkaç lari daha fazla söyleseler
de çok büyük kazıklar yemiyorsunuz. Yine de önceden şoförle bir rakam belirlemenizi
tavsiye ederiz. Çoğu yer yürüme mesafesindedir bu yüzden bolca tabanvay öneriyoruz.
Tiflis’te şehir içi taksi de oldukça ekonomik bir yoldur, kısa orta fark etmez tüm
mesafeler 5 GEL. Yanınızda yerli biri varsa 3 GEL, ancak size pazarlık 6-8 GEL’den başlar,
5 GEL’e her yere anlaşılır. (Havaalanı-Tiflis 25 GEL, gece 30 GEL)
TİFLİS METROSU: 1966’dan beri var olan Tiflis Metrosu, Sovyetler Birliği’nin dördüncü
metrosuydu. Sovyet metrolarının karakteristik özelliklerine sahip, yani istasyonlar çok
derin ve süslü. Dünyanın en derin metrolarını Tiflis’te görebilirsiniz.
10
11
12
Yemek / Restoran / Ne Yenir Ne İçilir?
Gürcü mutfağı Güney Kafkas mutfağının en güzel örneklerinden. Hinkali, haçapuri gibi
hamur işlerinin önemli bir yeri var. Ayrıca et yemekleri ve sebze yemekleri açısından da
zengin. Milli içecekleri şarap ise Gürcistan’da çok çeşitli. Zaten Gürcüler şaraplarıyla çok
gurur duyuyorlar. Gürcü mutfağı eski Sovyet ülkelerinde de belli bir üne sahip. Tiflis’in
kozmopolit yapısı gereği, şehirde dünya mutfaklarından birçok lezzet bulmak da
mümkün.
In The Shadow of Metekhi
Folklorik ve retro bir dekorasyona sahip bu restoran size mevsimlik ve harika Gürcü
yemekleri öneriyor. Restoranın adı ünlü bir tiyatro oyunundan geliyor. Ayrıca özellikle
turistlere hitap ettiği için yerel dansların sergilendiği şovlar da yapılıyor. Bunları
izlemek istemezseniz de nehir kıyısındaki balkona yerleşebilirsiniz.
29 a K.Tsamebuli cd.
Tel: (+995 32)230 30 30
Tsiskvili
Rustik dekorasyonu ve muhteşem sofralarıyla gerçek bir Gürcü ziyafeti sizi bekliyor.
Izgaralar, şaşlık (şiş kebap) ve şaraplar, her şey nefis. Bazı gecelerde yöresel müzikler ve
danslar da sergileniyor. Mtkvari (Kura) Nehri’nin sağ kıyısı Tel: (+995 32)253 07 97
Tartine
Bu Fransız kafesinde köy ekmeği dilimleri, üzerinde çeşitli malzemelerle servis ediliyor.
Ayrıca canlı müzik var ve tatlıları da leziz. Mekân daha çok gençlere hitap ediyor.
Abashidze sok. 22, Vake
Tel: +995 32 22 66 69
Maspindzelo
Güzel bahçesinde ve iç mekânında, lezzetli yemekleri keyifli bir piyano ve keman
eşliğinde yemek mümkün. Hinkal ve şaşlık kebap denenebilecek yemeklerin başında
geliyor. Piyano ve keman eşliğinde bir meyhane havası var. (7 BambisRigi)
Tel:
+995 32 30 30 30
CafeGabriadze
İlginç tasarımıyla dikkat çeken saat kulesinin dibindeki bu popüler kafede yaz aylarında
soğuk bir limonatayla, kış aylarında ise lezzetli çaylarla bir mola verebilirsiniz. 13
Shavteli Sok.
Tel: +995 3298 65 94
Bread House
Tiflis’in en iyi restoranlarından biri Bread House. Yemekler gerçekten çok lezzetli, ayrıca
otantik tandırlarda pişirilen ekmekler de nefis. Mezelerin ardından ızgaralarınız ahşap
tahtalar üzerinde ev yapımı patateslerle servis ediliyor. (7, Gorgasali sok.) Tel:
+995
32 30 30 30
Slavianka
Bu Rus restoranında gerçek bir borç çorbasının tadına bakabilirsiniz. Ayrıca bu değişik
lezzetlerle zengin bir sofra, şık bir ortamda sunuluyor. Canlı müzik de mönüde.
Gmirta Meydanı
Tel: + 995 32 2995778
13
Konka Station
Gerçekten tarzı olan bir mekân. Üstelik garsonlar İngilizce de konuşuyor. Bir mola için
ideal olan bu kafede rahat edeceğiniz kesin. Fonda iyi bir müzik de varsa, değmesinler
keyfinize…
8 Sioni sok.
Tel: + 995 32 218 28 06
Vera Steakhouse
Doğu mutfağının biraz dışına çıkmak isterseniz, iyi bir adresimiz var. Amerikan tipi
bifteklerle karnınızı doyurabileceğiniz bu mekân, hafta sonları, diskoya dönüşüyor.
37a Kostava sok.
Tel: + 995 32 298 37 67
Asian Town
Özbek yemekleri sunan bu restoran Tiflis’te oldukça popüler. Değişik lezzetler için
mutlaka denemenizi öneririz. 12 ile 16 arasında öğle yemeği servisi de var.
28 Janashia sok.
Tel: + 995 514 00 00 42
Jazz Café Aroma
Şık kafe-restoran tarzındaki mekân geniş bir şarap mönüsünün yanı sıra dünya
mutfağından örneklerle sizi ağırlıyor. Sakin ve keyifli bir akşamüstü için ideal seçim.
Büyük porsiyonlarla servis edilen salatalar da lezzetli görünüyor.
14Chardin sok.
Tel: +995 599 47 47 99
Picasso Chineese
Çin yemeği isterseniz Tiflis’te bir numaralı adresiniz Picasso. Tipik bir Çin restoranı gibi
dekore edilmiş mekânda geniş yuvarlak masalar etrafında leziz acı sosların ve tatlıekşilerin tadına varabilirsiniz.
4 Miminoshvili sok.
Tel: +995 32 298 90 86
Shemoikhede Genacvale
Gürcü mutfağının güzel yemeklerini bu restoranda sakin bir ortam mevcut.
5 MarjanishviliSt
Tel: +995 32 291 00 05
14
GÜRCİSTAN MUTFAĞI - TİFLİS’TE NE YENİR?
Tiflis’te yemek beklentiniz kısıtlı Olsun. Ne yazık ki Gürcistan mutfağı biraz zayıf ve
komşuluğumuza rağmen, lezzetleri şaşırtıcı şekilde bize uzak. En meşhur Gürcü
yemekleri bildiğiniz gibi mantı, pide ve et yemekleri. Domuz sanıldığı (ya da yazıldığı)
kadar yaygın değil, daha çok dana eti bulunuyor. Hamur işi de zengin.
Ostri mükemmeldi,
şiddetle öneririz.
Yağlı, acılı bir sos içinde
dana eti. Akşam yemeği için
uygun olsa da sabahleyin,
akşamdan
kalmalığı
atlatmak için Gürcülerin ilk
tercihi. Bunu yemek için
hiçbir
turistin
yakalayamayacağı özel bir
restoran önereceğiz.
Agmasenebeli
Caddesi 137 numaralı
binada girişi pek de anlaşılmayan, sonuna kadar yerel bir restoran. Yemek, turşu tabağı,
ikişer shot ev yapımı cha cha, üçer bardak limonata kişi başı 5 Lari. Ev yapımı cha chayı
kesinlikle deneyin, bir içkinin sizi bu kadar hızla çakırkeyif seviyesine getirmesine
şaşıracaksınız.
Khachapuri: Peynirli, etli çeşitleri olan pidelerin hiç bir özelliği yok.
Hamur İşleri: Çok çeşitli hamur işleri var. Özellikle kuyu fırınlarda pişen ekmekler ve
börekler olağanüstü. Tüm ürünlerin hamuru ve milföyü çok çok iyi ancak içerikde sıkıntı
var. Peynirli çeşitlerin efsane, etli çeşitlerin vasat olduğunu belirtebiliriz.
Şeker Sucuğu (Bandırma)(Köme): Kendisi Gümüşhane’ninki kadar, pekmezi Çukurova
topraklarındaki kadar iyi değil ama cevizi çok tazeydi. Bir de çeşit çeşit bandırma var,
renk renk, insanın hepsini yiyesi geliyor.
Limonata: Bildiğimiz limonata değil. Daha çocuk lim eklenmiş (lime-yeşil limon) gazoz
gibi ama her restoranda veriyorlar. Geleneksel alkolsüz içecek gibi. Özellikle akşamdan
kalınmış sabahlar için başarılı bir içecek. Kimisi de bunun limonata değil, gazoz
olduğunu söylüyor. İngilizcesi kolay olsun diye limonata diyor olabilirler ama tadı güzel.
Cha cha (çaça): Geleneksel Gürcü içkisi. Onların rakısı. Bayağı sağlam bir içki ve ağır
alkollü içeceklere göre içimi gayet kolay, kafası gayet hızlı ve güçlü. İnanması zor ama
sabah kahvaltıda iki küçük shot içerseniz birkaç saat çok güzel bir kafa yaşayabilirsiniz.
Ayrıca çivi çiviyi söker mantığıyla sabah içmek de geleneksel bir durummuş.
15
Khinkali:
Gürcü mantıları orijinal
geleneksel Çin mantısı
büyüklüğünde yapılıyor.
Kişi başı 3 tane yeterli.
Mantarlı,
patatesli
(püreli) veya geleneksel
etli hinkali yapılıyor.
Birini
seçecekseniz
mantarlısı en iyisi.
Gürcü Şarapları: Birçok şarap evinde, mekânda ve süpermarketlerde tadabileceğiniz
meşhur Gürcü şarapları hem çok güzel, hem de bizim ülkemiz dışında tüm Dünya’da
olduğu gibi oldukça ucuz. Meşhur Badagoni markası başta olmak üzere tümünü
öneririz. Gelirken de 5-10 şişe alın. Ama mutlaka tadıp alın bazıları çok yabancı gelebilir.
Haa, malum kötü şarap yoktur, damak tadınıza uymayanı vardır.
Taze Fındık: Sokakta 1 GEL’e alabileceğiniz bir külahtan tutun, marketten birkaç poşete
kadar inanılmaz taze, yaş fındık var. Bizimki gibi kavrulmuyor, bu sayede de Doğu
Asya’dakiler gibi taze ve hafif sulu kalıyor. Nedenini bilmiyoruz ama atıştırmak şahane.
Wendy’s:
Ülkemizde
olmayan
uluslararası
fast food devi
Wendy’s'in
Tiflis’in şehir
merkezinde
bir şubesi var
ve oldukça
leziz. İsteğe
göre öneririz.
16
Önemli Yerler / Gezilecek Yerler
Kura Nehri’nin doğu kıyısında, eski kent merkezinin hemen üzerindeki Sololaki
tepesinin üzerinde 3. yüzyılda inşa edilen Narikala Kalesi en önemli yerlerden birisi.
Bugün ayakta kalan bölüm büyük oranda 8. yüzyılda inşa edilmiş. Teleferikle 1 GEL’e tek
yön bilet alınarak çıkılıyor. Ayrıca metroda da geçerli 2 GEL’lik bilet de alabilirsiniz.
Kale kalıntılarının hemen üzerindeki “Gürcülerin Anası” olarak adlandırılan 20 metrelik
Kartlis Deda heykeli, özellikle geceleri ışıklandırıldığında çok uzak mesafelerden ve
şehrin her yerinden görülebiliyor. Sololaki Tepesi’nde kentin 1500. kuruluş yıldönümü
olan 1958 yılında inşa edilmiş olan bu devasa heykel Tiflis’in simgesidir. Sol elinde
dostlara sunacağı bir tas şarap sağ elinde ise düşmanlarla savaşacağı bir kılıç bulunur.
17
Kale kalıntıları ve
heykelin önünde,
128
hektar
büyüklüğündeki
botanik
bahçesi
uzanıyor. Sadece
Tiflis değil, diğer
birçok
Gürcü
kentlerinde
de
rastlanan botanik
bahçesinde
dünyanın pek çok
yerinden getirilmiş
ağaç
ve
bitki
türlerini görebilir,
bakir bir doğada
yürüyüş
yapabilirsiniz.
Tiflis Botanik Bahçesi (Gürcüce: თბილისის ბოტანიკური ბაღი / Tbilisis Botanikuri
Baği). Gürcistan’ın başkenti Tiflis’in güneyinde, Sololaki Tepesi yamaçlarında, TsavkisisTskali vadisi boyunca uzanan botanik bahçesi. 161 hektarlık bir alana yayılır ve
taksonomi sistematiğine göre 4.500’ün üzerinde bir koleksiyona sahiptir.
Tiflis Botanik Bahçesi’nin tarihi üç yüzyıllık bir döneme yayılır. Fransız gezgin Jean
Chardin 1671’de buradan kraliyet bahçesi olarak söz eder. Daha sonra “Sur Bahçeleri”
veya “Seydabad Bahçeleri” olarak adlandırılan bahçe, büyük bir olasılıkla 1625 yılında
kurulmuştur. Bahçe sonradan, Fransız botanikçi Joseph Pitton de Tournefort’un
kayıtlarında (1701) ve Prens Vahuşti’nin Tiflis haritasında (1735) yer almıştır. 1795’te
İran orduları tarafından, Tiflis kentiyle birlikte yağmalandıktan sonra, 19. yüzyılın
başlarında yeniden canlandırılmış ve 1845 yılında da Tiflis Botanik Bahçesi resmen
kurulmuştur. Tiflis Botanik Bahçesi, 1888 yılında flora araştırmaları merkezi
kurulduktan sonra birçok önemli bilginin çalışmalarına ev sahipliği yaptı. 1896 ve 1904
yılları arasında botanik bahçesi batı yönünde genişletildi.
1932 ve 1958 arasında Tiflis Botanik Bahçesi, eski Müslüman mezarlığını da içeriyordu.
Bugün de pek çok mezar varlığını korumaktadır; bunlar arasında Azeri yazar Mirza
Fatali Ahundov’un mezarı da vardır. Botanik bahçesinin ana girişi, Narikala kalesinin
aşağısında bulunmaktadır. Diğeri, kayaların altından geçen uzun bir tüneldir ve 19091914 arasında açılan bu tünel 2000 yılının ortalarında, “Gvirabi” adlı Gürcistan’ın en
büyük gece kulübüne dönüştürülünceye kadar işlevini sürdürmüştür.
Tiflis’in eski kent merkezi de dar caddeleri, yuvarlak taşlar döşenmiş kaldırımları ve
tarihi dokusuyla koruma altına alınması gereken yerlerden. Eski merkezde yapımı 5.
yüzyıla tarihlenen Sioni Katedrali bulunuyor. Gürcü Ortadokslarca bu katedral en kutsal
yapıların başında gösteriliyor. Yine eski kent merkezinde 6. yüzyıl yapısı Ançiskati
Bazilikası ve 13. yüzyıl yapısı Metehki Kilisesi görülebilir.
18
Abanotubani Hamamları
Narikala yakınlarındaki Abanotubani adı verilen bölgesi Tiflis’in tarihi sülfür
hamamlarıyla ünlü kısmı. Şehrin kuruluş efsanesine göre Kral Vahtang Gorgasal, Tiflis
ormanlarla kaplı bir arazi iken burada atmacayla avlanıyormuş. Bir avın peşine düşen
atmacası geri gelmez, kral hem avın hem de atmacanın sıcak suya düşmüş olduğunu
görür. Bu hamamların suyunu bu şekilde bulan Kral, başkentini burada inşa etmeye
karar verir. Bu tarihi hamamlarda halen yıkanmak mümkündür. 17. yüzyılda inşa edilen
bölgede sülfür zengini sular çıkıyor. Buradaki suyun kemik ağrılarına, nörolojik ve
ürolojik problemlere, cilt hastalıklarına iyi geldiği söyleniyor. Hamamın kubbeleri, kese
yöntemi ve taş üzerinde masaj Türk hamamlarınkine çok benzer.
İpek Yolu’nun geçtiği Tiflis’te kervansaraylar, çoğu ahşaptan, dışları ahşap oymalarla
süslü balkonlu evler bu dönemin ruhunu bugünlere taşıyor.
ŞOTA RUSTAVELİ
Rustaveli Caddesi: Bu bölge 19. yüzyıla ait ihtişamlı
yapıların görülebileceği yer. Bölgede, Tiflis
merkezinin en önemli caddesi Rustavelis Gamziri
uzanıyor. Milli şair Şota Rustaveli’nin adının verildiği
cadde, Tiflis Özgürlük Meydanı’ından başlayarak bir
buçuk kilometre boyunca Kura nehrine paralel
ilerliyor ve Cumhuriyet Meydanı’nda son buluyor.
Cadde boyunca Tiflis’in tarihi, turistik, kültürel ve
günlük yaşama dair en önemli yerleri sıralanıyor.
Gürcistan parlamentosu, Kaşveti (Kashveti) Kilisesi,
Gürcü Ulusal Müzesi, Paliaşvili Opera Evi, Rustaveli
Akademi Tiyatrosu, Gürcü Bilimler Akademisi bu
cadde üzerinde diziliyor. Ayrıca kentin en önemli
buluşma noktası kafeler de burada. Kısacası, bu
cadde Tiflis’in kalbinin attığı yer.
Şota Rustaveli (Gürcüce: შოთა რუსთაველი), Gürcü edebiyatının destansı başyapıtı Vephistkaosani
(Kaplan Postlu Kahraman)'nin yazarıdır. Bu ünlü şairin yaşamına ilişkin fazla bilgi yoktur. Şota
Rustaveli’nin Gürcü krallığının “altın çağı”nda, 12. yüzyıl sonları ile 13. yüzyıl başlarında yaşadığı sanılır.
Rustavi’de doğduğu için, Rustavi’den olan anlamında Rustaveli olarak adlandırılmıştır. Eğitim ve
öğrenimini Atoni'de tamamlayan Rustaveli, Kraliçe Tamar'a âşık olmuş,ama aşkına karşılık bulamaması
nedeniyle Kudüs'e gitmiş, oradaki Gürcü manastırına yerleşmiş ve orada ölmüştür.
Rustaveli’nin günümüze ulaşmış olan destanı, 1.587 dörtlükten oluşur. Bu yapıtındaki başarısından dolayı
Rustaveli, Gürcü edebiyat dilini yaratıcısı sayılır. Destan, egzotik bir ortamda geçer. Rustaveli destanında,
başka ülkeleri konu edinerek Gürcüstan’ı anlatmıştır. Destana göre Arap komutan Avtandil, Şah
Rostevan’ın kızı Tinatin’e âşık olur, ama aşkına karşılık bulamaz. Tinatin, tahta çıkma törenleri sırasında,
babasının kuvvetlerini yenen kaplan postlu şövalye Tariel’i getirmesi halinde Avtandil’le evlenmeye söz
verir. Ancak Avtendil, Hintli şövalye Tariel’le karşılaşınca onunla dost olur. Sevgilisi Nestan Darecan’ı
bulmasında ona yardımcı olur. Destanın sonunda, hem Tairel, hem de Avtandil sevgililerine kavuşur.
Rustaveli’nin bu destanı Kaplan Postlu Şövalye adıyla Türkçe’ye de çevrilmiştir.
Dry Bridge Pazarı: 9 March Park‘ında bulunan pazara Rustaveli Caddesi’inde yürürken
Tblisi Marriot Hotel’in bulunduğu Gia Chanturia sokağından girip ulaşabilirsiniz. Nehir
kenarında kurulan pazarda birçok sanatçı kendi yaptıkları tabloları ve diğer eşyalarını
satıyor. Bunlar haricinde antika Sovyet eşyaları ve Gürcü kültüründe önemli yeri olan
başta bıçak, kılıç olmak üzere ilginç eşyalar bulabilirsiniz. Güneş batmadan ziyaret edin.
19
Galaktion Tabidze Evi
Ünlü şairin doğumundan ölümüne kadar yaşadığı bu müze-ev Tiflis edebiyat dünyasının
önemli merkezlerinden. Ünlü şairin hayatını ve sanatını tanıtmanın yanı sıra önemli
edebiyat toplantı ve aktiviteleri de burada organize ediliyor.
Galaktion Tabidze (Gürcüce: გალაკტიონ ტაბიძე) (d. 17 Ekim 1891 –17
Mart 1959), 20. yüzyılın önemli Gürcü şairiydi. Eserleri kendisinden sonra
gelen tüm Gürcü şairleri derinden etkilemiştir. Stalin’in 1930’lardaki Büyük
Temizlik olarak bilinen kıyım sırasında hayatta kalmakla birlikte, Sovyet
yöneticilerinin ağır baskısı altında depresyon ve alkolizme sürüklenmiş,
sonunda Tiflis’te tedavi gördüğü psikiyatri hastanesinde intihar etmiştir.
GALAKTION
TABIDZE
Galaktion Tabidze, Gürcistan’ın batısında yer alan Vani yakınlarında, Çkvişi
köyünde doğdu. Bir öğretmen olan babası Vasil Tabidze, Galaktion’un
doğumundan iki ay sonra öldü. Galaktion Tabidze, 1900-1910 arasında
Kutaisi ve Tiflis’te ruhban okulunda okudu. Daha sonra öğretmen olarak
çalıştı. Sembolizm etkisi altında yazdığı erken dönem şiirleri 1914 yılında
kitap olarak basıldı. Diğer sembolist Gürcü şairlerle birlikte “Mavi
Boynuzlar” ("Tsisperkantselebi" / "ცისფერყანწელები") adlı hareketin bir
üyesiydi. Yalnızlığı tercih ettiği için kuzeni Titsian Tabidze ona “Yalnızlık
Tarikati Şövalyesi” lakabını takmıştı.
Bir sonraki şiir derlemesi “Sanatsal Çiçekler” ("არტისტული ყვავილები", 1919) onu uzun yıllar boyunca
Gürcü şiirinin lideri yaptı. Başyapıtları "Aşktan Yoksun" (“უსიყვარულოდ”, 1913), “Ben ve Gece" (“მე და
ღამე”, 1913), "Mavi Atlar" (“ლურჯა ცხენები”, 1915) ve "Rüzgâr Esiyor" (“ქარი ქრის”, 1924) gibi
şiirlerinin çoğu yalnızlık duygusu, sevgiden yoksunluk ve kâbus dolu önsezilerle doludur.
1937 Stalinci baskılar sırasında Tabidze’nin Eski Bolşevikler ailesinden gelen karısı Olga Okucava
tutuklanarak Sibirya’ya gönderildi ve 1944 yılında orada öldü. Galaktion Tabidze’nin diğer şair arkadaşları
gibi, şair olan kuzeni Titsian Tabidze de tutuklandı ve daha sonra kurşuna dizildi. Galaktion Tabidze de
Lavrenti Beria tarafından sorguya çekildi ve işkenceye maruz bırakıldı. Bu durum onu depresyona ve
alkolizme sürükledi. Uzun süreli sessizliği ve yalnızlığı onun hayatta kalmasını sağladı. Galaktion Tabidze,
hayatı harap olmuş biri olduğu halde yeni şiirler yazmaya, ödüller ve unvanlar almaya devam etti.
Ciddi hastalık ve depresyon sonucunda Tiflis’in merkezindeki psikiyatri hastanesine yerleştirildi. Burada,
1959 yılında Çavçavadze Caddesine bakan hastane penceresinden atlayarak hayatına son verdi.
Mtatsminda Panteonu’nda toprağa verildi. Cenazesine on binlerce insan katıldı.
Tabidze’nin yazdığı binlerce şiir, onu çağdaş Gürcü edebiyatı üzerinde büyük etki yaratan Gürcistan’ın
başta gelen şairlerinden biri haline getirdi. Tiflis Edebiyat Müzesi’nde 100 bin belgelik arşivi henüz tam
olarak incelenmemiştir. Şiirleri Rusça, Fransızca, İngilizce, Almanca ve Türkçeye çevrilmiştir.
Etnografya Müzesi: Tüm Kafkasların bu tek açık hava müzesinde, tüm Gürcistan hayatı
yansıtılmaya çalışılmış. Yetmişten fazla ev ve bina, 8000’den fazla etnografik obje bu 50
hektarlık alanda sergileniyor.
Nümizmatik Müzesi: M.Ö. IV.yüzyıldan günümüze kadar geçen zamanda Gürcistan’da
bulunmuş paralar bu müzede sergileniyor.
Sanat Müzesi: Sh. Amiranashvili Sanat Müzesi, Ortaçağ’dan 20.yüzyıla kadar Gürcü
sanatının önemli eserlerini barındırıyor. Müzede Antik döneme ait eserler de mevcut.
Janashia Müzesi: Müze Kafkas ve Gürcü tarihine ait binlerce arkeolojik ve etnografik
esere ev sahipliği yapıyor. Özellikle mücevher koleksiyonları ve Ortaçağ’a ait eserleri
görmenizi tavsiye ederiz.
20
Rustaveli Tiyatrosu: 19.yüzyılın son yıllarında inşa edilmiş bu yapı, farklı mimari
öğeleri bir araya getiriyor. Özellikle dış cephesindeki zengin rokoko süslemeleriyle ve
etkileyici genişliğiyle çok dikkat çekici. Yapı tiyatro işlevini sürdürüyor.
Kukla Müzesi: 1937 yılında kurulan kukla tiyatrosunun eserlerinin sergilendiği müze,
1990 yılında bir soygun sonucunda önemli eserlerini kaybetmiş. 2008 yılına kadar
kapalı kalmış. Daha sonra yeniden açılan müze hâlâ etkileyici bir koleksiyona sahip.
Javakhishvili Tiflis
Devlet Üniversitesi
Mimar
Svimon
Kldiashvili’nin
tasarladığı
bina,
1900’lü
yılların
başında bitirilmiş.
1918’de
devlet
üniversitesinin
kurulmasıyla
ona
devredilmiş.
O
günden beri eğitim
hayatının merkezi
olan yapı, Tiflis’in
önemli anıtlarından.
21
Metehki Kilisesi
Tiflis’in ünlü kilisesi
13,yüzyılda
inşa
edilmiş, daha sonraki
dönemlerde birçok kez
onarım görmüş. Sovyet
döneminde
kilise
işlevini yitiren yapı,
Sovyet lider Beria
tarafından
yıkılmak
istenmişse de, güçlü
bir
direnişle
karşılaşmış ve yapı
korunabilmiş. 1961’de
kilisenin önüne heykel
tıraş E. Amashukeli
tarafından
yapılmış
Kral
Vakhtang
I
Gorgaslan’ın heykeli
dikilmiş.
Tsminda Sameba Katedrali
2003 yılında tamamlanan yapı, Ortodoks dünyasının önemli yapıları arasına girmiş
durumdadır. 101 metre yüksekliğe ulaşan katedral içinde kutsal objeler de sergileniyor.
22
Sioni
Katedrali
5.
yüzyılda
inşa
edilip
defalarca
yıkılmış
ve
yeniden inşa
edilmiş, hasar
görüp
yenilenmiş bu
yapının
büyük
bir
kısmı
19.
yüzyıldan
olsa da ana
mimari
hatlarıyla
tipik Ortaçağ
Gürcü kilise
mimarisini
yansıtıyor.
Anchiskhati
Bazilikası
Kilise
ismini
17.yüzyılda
bugünkü
Türkiye
topraklarındaki bir
kiliseden kaçırılan
ikonadan
alıyor.
Yine birçok kez
hasara uğramış ve
yeniden onarılmış
kilisenin 19.yüzyıla
ait
freskoların
altında 17.yüzyıla ait
olanların kalıntıları
bulunmuş.
23
Mamadaviti
Kilisesi ve
Mtatsminda
Panteonu
Mtatsminda
Dağı’nın
eteklerinde
kurulu
Mamadaviti
Kilisesi’nin
bahçesindeki
anıt mezarlıkta
Gürcü tarihinin
en önemli
yazar, sanatçı,
milli
kahramanlarını
n mezarları var.
24
TİFLİS BAŞKANLIK SARAYI : 1991’de yapılmıştır.
Yüksek Mahkeme Binası
1894 yılında bölgesel adliye binası olarak inşa edilmiş bina günümüzde Yüksek
Mahkeme olarak kullanılıyor. Polonyalı mimar Mishkevich eserini yaparken, barok ve
Rönesans unsurlarını kullanmış.
25
TİFLİS ÖZGÜRLÜK (TAVİSUPLEBİS) MEYDANI
Sovyet Dönemi’nde Lenin Meydanı olarak anılan ve Lenin’in heykelinin bulunduğu meydan
1991′de sembolik olarak yıkılmış. 2006′da yerine Hristiyan tarihinde önemli yeri olan
asker/aziz St. George‘un bir ejderhayı öldürmesinin tasvir edildiği bir heykel yapılmış.
İttihat ve Terakki’nin önemli isimlerinden Cemal Paşa, bu meydanın karşısındaki parkta
suikaste uğrayarak öldürülmüştür.
TİFLİS TREN İSTASYONU
26
Cemal Paşa, Ahmed Cemal (6 Mayıs 1872 Midilli - 21 Temmuz
1922 Tiflis) Osmanlı siyaset adamı ve asker, 1908-1918 döneminde İttihat
ve Terakki Cemiyeti'nin üç liderinden biridir. Özellikle "Üç Paşalar İktidarı"
olarak da bilinen 1913-1918 arasında Osmanlı Devleti'nin iç ve dış
siyasetinin belirlenmesinde etkin rol oynamıştır. I. Dünya Savaşı'nda
Filistin Cephesi'nin komutanı olarak görev yaptı. Osmanlı Devleti’nin
savaştaki yenilgisinin birinci dereceden sorumlularından kabul edilmiştir.
Gençliği ve eğitimi: Askeri eczacı Mehmed Nesib Efendi'nin oğludur.
1890'da Kuleli Askeri İdadisi'ni, 1893'te Harbiye Mektebi'ni bitirdi.
1895'te kurmay yüzbaşı olarak orduya katıldı. Önce Genelkurmay 1.
şubesinde görev aldı. 1896'da 2. Ordu'ya bağlı Kırklareli İstihkâm İnşaat
şubesine atandı. Ertesi yıl kolağası (önyüzbaşı) oldu.
1898'de Selanik'teki 3. Ordu'ya redif fırkası (tümeni) kurmay başkanı
olarak atandı. Selanik’te iken o sırada gizli bir örgüt durumundaki İttihat
ve Terakki Cemiyeti'ne girerek cemiyetin askeri kanadının örgütlenmesiyle
görevlendirildi. 1899'da Selanik'te Seniha Hanım'la evlendi.
1905'te binbaşı oldu. Ertesi yıl Rumeli Demiryolları müfettişliğine getirildi. Bu görevi sırasında İttihat ve
Terakki Cemiyeti'nin Rumeli'de örgütlenmesinde etkin rol oynadı; cemiyetin bölük adı verilen yerel
birimlerini oluşturdu. 1907'de 3. Ordu kurmay heyetine atandı. Burada Binbaşı Ali Fethi Bey ve Kolağası
Mustafa Kemal ile birlikte çalıştı.
İkinci Meşrutiyet: II. Meşrutiyet 'in ilanının (1908) ardından Selanik'teki İttihat ve Terakki Cemiyeti
genel merkezi tarafından İstanbul'a gönderilen 10 kişilik temsil heyetinde yer aldı. Ardından cemiyetin
genel merkez üyeliğine seçildi. Aynı yıl kaymakamlığa (yarbay) yükseltilerek Anadolu'ya gönderilen
Heyet-i İslahiye üyeliğine getirildi.
31 Mart Olayı'nın (13 Nisan 1909) çıkması üzerine İstanbul'a dönerek Yeşilköy'de ayaklanmayı
bastırmakla görevlendirilen Hareket Ordusu'na katıldı. Ayaklanmanın bastırılmasının ardından Üsküdar
muhafızlığına atandı (Mayıs 1909). 31 Mart Olayından kısa bir süre sonra Çukurova'da patlak veren
Ermeni ayaklanmasını denetim altına almak üzere Adana valiliğine getirildi (8 Ağustos 1909). 1910
sonlarında hastalandığı için İstanbul'a döndü.
Ağustos 1911'de Arap aşiretlerinin çıkardığı ayaklanmaları bastırmak üzere Bağdat valiliğine atandı.
İttihatçıların desteğindeki Mehmet Said Paşa hükümetinin istifa etmesi üzerine, Temmuz 1912'de bu
görevinden ayrılarak İstanbul'a döndü.
Bir süre sonra Konya Redif Fırkası komutanı oldu. Ekim 1912'de miralaylığa (Albay) yükseldi. Kasım
1912'de tümeniyle Balkan Savaşı'na katıldı. Pınarhisar-Vize'de Bulgarlara karşı ağır bir yenilgiye
uğrayınca fırkası ile birlikte Çatalca'ya çekildi. Aralık 1912'de İstanbul menzil müfettişi ve ordu idare reisi
oldu.
Bâb-ı Âli Baskını: Bâb-ı Âli Baskını (23 Ocak 1913) olarak bilinen hükümet darbesinin ardından
İttihatçılar başa geçince İstanbul muhafızlığına getirildi. Bu görevi sırasında İttihat ve Terakki Cemiyeti'ne
karşı gelişen muhalefeti bastırarak partinin yönetimine destek sağlamaya çalıştı. Aynı yıl Bulgarlarla
yapılan barış görüşmelerine askeri üye olarak katıldı. İstanbul muhafızlığının kaldırılması üzerine 1.
Kolordu komutan vekili oldu. Aralık 1913'te mirlivalığa (Tuğgeneral) yükseldi.
26 Şubat 1914'te nafia (bayındırlık), 11 Mart 1914'te bahriye nazırlığına atandı. Bahriye Nezareti'nde
(bakanlık) ve donanmada yeni düzenlemeler yaptı.
Öteden beri Fransız yanlısı olarak bilinen Cemal Paşa, I. Dünya Savaşı öncesinde Fransa'nın desteğini
kazanmak amacıyla Fransa'ya gitti. Ama siyasal ittifak sağlayamadı ve bunun üzerine Alman yanlısı Enver
Paşa ve Talat Paşa ile birlikte 2 Ağustos 1914'te yapılan Osmanlı - Alman İttifakı'nı isteksizce destekledi.
27
Osmanlı Devleti'nin I. Dünya Savaşı'na girmesi üzerine
bahriye nazırlığının yanı sıra 2. Ordu komutanı olarak
görevlendirildi. Kısa bir süre sonra da Filistin'deki 4. Ordu
komutanlığına atandı (Kasım 1914).1915'te Ferikliğe
(Korgeneral) yükseldi. Mısır'ı İngilizlerden almak
amacıyla düzenlenen Kanal Seferi olarak bilinen
çarpışmalarda komuta ettiği Osmanlı güçleri ağır kayıplar
verince geri çekilmek zorunda kaldı. Falih Rıfkı Atay'ın
anılarında, 1916'da Enver Paşayı devirmek için darbe
planladığı ama sonra korkarak bundan vazgeçtiği söylenir.
Bunu Filistin Cephesindeki başka yenilgiler izledi. Gittikçe
kötüleşen durumu düzeltmek amacıyla Temmuz 1917'de
Yıldırım Orduları Grubu kurularak 4. Ordu kaldırıldı.
Cemal Paşa da göstermelik bir görev olan Suriye ve Batı
Arabistan Orduları Genel Komutanlığına (Suriye, Filistin,
Hicaz, Yemen ve Asir bölgesi komutanlığı) atandı ve
birinci ferikliğe (Orgeneral) yükseltildi. 1918'de bölgenin
denetimi Yıldırım Orduları Grubu'na verilince bu
görevden de alındı.
Cemal Paşa Suriye'de bulunduğu sırada Halide Hanım'la
birlikte çeşitli toplumsal hizmetlerin ve bayındırlık
etkinliklerinin yaygınlaştırılması için çalıştı; yörenin
arkeolojik özellikleriyle yakından ilgilendi. Bu arada Arap
ileri gelenleri arasında ortaya çıkan siyasi hoşnutsuzluğa
ve düşmanca yönelimlere sert önlemlerle tepki gösterdi.
Savaş Sonrası: Osmanlı Devleti'nin I. Dünya Savaşı'ndan yenik çıkması üzerine 1-2 Kasım 1918 gecesi
Enver Paşa ve Talat Paşa ile birlikte bir Alman denizaltısıyla Odessa'ya, oradan da Berlin'e gitti. Tam bu
sırada İstanbul'daki sıkıyönetim mahkemesince (Âliye Divan-ı Harb-i Örfi), Osmanlı'da yaşayan Arap
unsurlarının isyanına sebep olmak suçundan gıyabında önce ordudan atılmasına, sonra da idamına karar
verildi (5 Temmuz 1919).
Ardından İngilizlere karşı mücadele eden Afgan ordusunun modernleştirilmesi için Afganistan'a gitti.
Bolşeviklerin siyaset değişikliği sonucu Tiflis'e geçti. Burada bir süre Enver Paşa ile bir grup İttihatçının
Rusya ve tüm Asya'daki Türkleri antiemperyalist ve Turancı amaçlar etrafında birleştirmeye yönelik
etkinliklerine katıldı. Anadolu'daki Kurtuluş Savaşı'nın önderleriyle ilişki kurdu.21 Temmuz 1922'de,
Türkiye'ye dönme hazırlıkları içindeyken Tiflis'te Karakin Lalayan ve Sergo Vartanyan adlı iki Ermeni
komitacı tarafından öldürüldü. Ama, bu suikastın, Stalin'in emriyle, o sırada Gürcistan Çeka'sının başında
olan Lavrenti Beria tarafından tertiplendiği söylenir. Cenazesi Doğu Cephesi Komutanı Kâzım Karabekir
tarafından Erzurum'a getirilerek Karskapı Şehitliği'ne defnedildi.
Cemal Paşa, 1908-1918 döneminde İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin önde gelen yöneticilerindendi. 19131918 arasında Osmanlı Devleti'nin iç ve dış siyasetinin belirlenmesinde önemli rol oynadı. Ayrıca I. Dünya
Savaşı'nda en önemli cephenin komutanı olarak görev yaptı. Bundan dolayı yenilginin ve İttihat ve Terakki
Cemiyeti yönetiminin birinci dereceden sorumlularından sayıldı. Cemal Paşa'nın Seniha Hanım'la olan
evliliğinden Ahmed, Mehmed, Kamuran, Nejdet ve Behçet isimli beş çocuğu vardır. Oğullarından Ahmed
Cemal ünlü gazeteci Hasan Cemal'in babasıdır.
Falih Rıfkı Atay Zeytindağı kitabında Cemal Paşa'dan şöyle bahseder:
"Hazin tâlih: Eşraflarını öldürmüş olduğu Suriye'de Cemal Paşa'yı seven ve arayan çoktur. Cemal Paşa,
Bolşevikler hesabına on binlercesini kendi eli ile hayat vermiş olduğu Ermeniler tarafından öldürülmüştür.”
28
Eğlence ve Gece Hayatı
Tiflis’te eğlence hayatını gündüz ve gece olarak ayırmak mümkün. Gündüzleri Rustaveli
bulvarı üzerinde kentin en önemli kafelerinde vakit geçiriliyor. Özellikle sanatçıların ve
öğrencilerin rağbet ettiği Vincent, 1904 yılında kurulan ve geleneksel bir Gürcü kafesi
olan Lagidsee en popüler olanlar. Gece hayatı ise daha çok gece kulüplerinde yaşanıyor.
Bu kulüpleri lüks otellerin yakınında ve Rustaveli caddesinde bulmak mümkün.
Tiflis, 33 sahnesiyle adeta bir tiyatro cenneti. Gribojedov Tiyatrosu 1845’te kurulmuş ve
Rus dramaları oynuyor. Yine 1852 ve 1921’de kurulan devlet tiyatroları, 1969 yılında
kurulan devlet opera ve balesi gibi pek çok kuruluş gösteri sunuyor. Sadece Gürcüler
değil, burada yaşayan azınlıkların da tiyatro grupları mevcut. Helden meydanında Stalin
döneminde inşa edilen sirk de önemli bir eğlence merkezi. Kent sinemaseverler için de
oldukça önemli. Her yıl ekim ayında Tiflis Uluslararası Film Festivali düzenleniyor.
TİFLİS SİRKİ
Canudos Ethnic Bar: Ev gibi rahat bir bar… Gençler geç saatlere kadar masaları
dolduruyor, müzik dinliyorlar. İsterseniz oyun da oynayabildiğiniz bu mekân özellikle
Tiflis’te yaşayan yabancılar tarafından tercih ediliyor. (Elbakidze St. SamaiaSquare)
Tel: +995598161771
KGB: Sovyet döneminin efemeralarıyla süslenmiş bu mekân afişlerden objelere
Sovyetleri özleyenler için tam bir cennet. Akşam saatlerinde çok hareketli.
(8/10 King Erekle Sok.)
Tel: +995 599 67 44 88
29
PurPur
Öyle sanıyoruz ki, PurPur Tiflis’in en sevimli mekânı . Samimi havasının yanında çok
ilginç bohem tarzı ve şeker gibi renkli dekorasyonuyla dikkate değer bir yer. İster
gündüz, ister gece hoş ve sakin lounge ortamında bir şeyler içmek isterseniz, PurPur’u
kaçırmayın. (1 A. Tbileli)
Tel: +995 32 247 77 76
Dublin
Tipik bir İrlanda pub’ı olan Dublin’de bazı akşamlar canlı müzik dinleyebilirsiniz.
(8 Akhvlediani Sok.)
Tel: +995 32 298 44 67
MoulinElectrique
Müthiş rahat bir ortamda ister yerdeki puflara, ister masalara yerleşin. Entelektüel
Gürcülerin takıldığı bu mekânın bambaşka atmosferini solumadan dönmemenizi
öneririz. (28 Leselidze Sok.)
Tel: +995 551 72 23 23
Bamba Rooms Lounge
Tiflis’in en yeni ve en iyi club’larından biri burası. R&B partilerinden özel etkinliklere
eğlencenin kalbi burada atıyor. (12 Bamba Sok.) Tel: +995 32 43 99 77
Buddha Bar
Ünlü lounge zincirinin Tiflis adresi. Dünyanın her yerinde olduğu gibi burada da nefis
yemekleri ve gece geç saatlere kadar süren müziğiyle Buddha Bar gerçekten özel bir
mekân. Gitmeden önce rezervasyon yaptırmanızı tavsiye ederiz.
Rikhe, Peace Köprüsü mevki, Mtkvari nehrinin sol kıyısında Tel: +995 225 52 22
KUMARHANELER: Gidecekseniz Casino için çok seçenek var ve tabii ki tercih etmeniz
gerekenleri büyükleri. Radison Blue Otel Iveria en iyilerindendir.
30
Alışveriş / Ne Alınır?
Henüz çok da turistik olmadığı için Tiflis, Sovyetler Birliği’nin dağılmasının hemen
ardında bıraktığı şehirlere benzer. Gürcistan’ı ziyaret eden kişiler için en etkileyici
hediyelik eşyalar el yapımı ürün, halı, seramik, oymalı eşya ve şarap. Bunların hepsi
antika mağazaları, hediye dükkânları ve hatta sokak marketlerinde bulunabiliyor.
İşporta tezgâhlarda Sovyet döneminden kalma eşyalar, harika tablolar, antikalar vb.
birçok şey bulmak mümkün. Ayrıca çok lüks markalara ait butikler de mevcut. Tiflis’te
içki sigara da çok ucuzdur. Marlboro paketi 3 TL civarındadır.
Tbilisi Mall
Alışveriş Merkezi
Tiflis’in yeni ve en lüks
AVM’sinde birçok yabancı
markanın zincir dükkânları
bulabilirsiniz.
Massimo
Dutti’den Zara’ya, Banana
Republic’ten Clarks’a çeşitli
markaları
burada
bulabilirsiniz.
(David
Aghmashenebeli
Alley, 16. km)
Tel: +995 32 250 55 56
[email protected]
http://www.tbilisimall.com
31
Mshrali Khidi
Cumartesi günleri kurulan bu bitpazarında Tiflis’in tüm alışveriş kültürünü
bulabilirsiniz. Bağımsız sanatçıların tablolarından, antika Gürcü eşyalarında, hatta
elektronikten halılara rengârenk bir yer. Fiyatlar makul, ortam ise çok canlı.
Benjamin Wine Corner
Şarap Gürcistan’dan getirilebilecek en iyi hediyelikler arasında. Benjamin’de hem şarap
tadımı yapıp, hem de hediye işini halledebilirsiniz.
Leselidze 27 Tel: +99532 989401
Agmashenebeli Caddesi
Genellikle Türk restoranlarının bulunmasıyla ünlü caddede birçok kaliteli Türk restoranı
bulabilirsiniz. Ayrıca, oldukça hoş Avrupai mimarisi, düzenli yerleşimi ve ara
sokaklarıyla nevi şahsına münhasır ve önemli bir caddedir. Digomi Mahallesi’nden şehir
dışına doğru uzanan bu cadde Tiflis’in yeni, gelişen yüzüdür. Lüks alışveriş bu tarafa
doğru kaymaktadır. Halen eski şehirde birkaç lüks marka bulunsa da, yükselen değer
Agmashenebeli. En son açılanlardan Monte Napoleone’de Ermenegildo Zegna,
Corneliani, Brunello Cuccinelli gibi markaları bulmak mümkün.
32
iLand iPhone Mağazası
Arakishvili Cad. 2 (Tel: 032.222 80 80)
Leselidze Cad. 53 (Tel: 032.299 99 93)
GALERİLER
Kafkasların işçiliğinin, Rus sanatıyla buluştuğu noktalardan birindesiniz. Tabii ki, Tiflis
lokomotif görevi görüyor. Özellikle resim şehrin her yerinde, çağdaş sanat kendine alan
açmaya çalışıyor. Bu ortamda galeriler ve sanatçı inisiyatifleri şehre bambaşka bir çehre
kazandırıyor. Sizler için en önemli birkaçına yer veriyoruz.
Vanda Art Gallery
Gürcü görsel sanatının özelliklerini ortaya çıkarmaya çalışan galeri, müzik ve şiir temalı
geceler, resim, heykel ve uygulamalı sanatlar alanında düzenlediği sergilerle şehrin önde
gelenlerinden. (14, D. Chonqadze Sok.)Tel: +99532 934 286 http://vandagallery.com
Tiflis Avenue
Gürcü çağdaş sanatının gelişmesine olanak sağlamak ve bu gelişimi dünyayla paylaşmayı
hedefleyen merkezin bir de online mağazası bulunuyor. http://www.tiflisavenue.com
(8/10 Erekle II Cad.)
Tel: +99532 982 014
Chardin Gallery
Hem klasik hem de modern sanatın gelişimi için hizmet veren galeri yalnızca Gürcü
sanatçılara değil, yabancı sanatçılara da kapılarını açıyor. Düzenli ve sabit sergileriyle
şehrin önemli galerilerinden. http://artgallerychardin.com
13 Rustaveli Cad.
Tel: +995322 99 09 25
33
LİLO MALL TİFLİS
34
Lilo pazarı da vakti olanlar için
gezilebilecek önemli bir merkez. Haftanın
iki günü toptan, diğer günler perakende
satışın
yapıldığı
pazar,
özellikle
perşembe ve pazar günü çok kalabalık
oluyor. Şehir merkezine 23 km uzaklıktaki
alışveriş yerine halk dolmuşlarla geliyor.
17 bin metrekarelik bir alan üzerine
kurulu pazarda hemen her şeyi bulmak
mümkün. Satılan ürünlerin çoğu tekstil
üzerine.
Lilo Mall Ltd.
Adres: Katheti highway #112, Tbilisi,
Georgia
Tel.: +995 32 240 70 06
Fax: +995 32 240 71 35
E-mail: [email protected]
http://lilomall.ge/?lang_id=ENG
35
36
GÜRCİSTAN
GORİ
25 Nisan 2014
GİDİŞ : 09:00 – 10:00
DÖNÜŞ : 16:40 – 18:00
37
38
GORİ Gürcistan’ın içlerinde, küçük bir kent. Gori, Sovyet liderlerinden Stalin’in doğum
yeri ve en önemli özelliği Stalin Müzesi ve Evi. Gori bugün de Sovyetler Birliği’nin Stalin
tarafından yönetildiği dönemdekinden pek farklı değil. Gori Gürcücede tepe anlamına
geliyor. Eskiden çok daha fazla olan nüfusu bugün 54.000.
Gori’de gezilecek yerler belli: Stalin Müzesi, Stalin Caddesi ve Kale.
Gori’de 3TL eşdeğeri lari karşılığında yaşlı bir teyzenin bahçesindeki döküntü odada
kaldım. Teyze banyo için su doldurduğu şişe ve kovaları bahçede gün boyu güneş nereye
ışırsa oraya taşıyor. Tuvalet de berbat. Bir daha savaş koşulları dışında böyle bir yerde
kalmamaya karar verdim. Sabah sokağa çıktığımda kullanılmış şırıngalar gördüm.
Kentte Bronz Çağı’ndan itibaren insan yaşamı var. Gürcü Krallığı’nın yıkılmasından
sonra sık sık saldırı ve işgal yaşadı. Ak Koyunlular, Moğollar, Gürcüler, Osmanlılar,
Persler, Ruslar arasında çok defa el değiştirdi. Sovyet döneminde önemli bir endüstri
merkezi haline gelen kent, dağılmadan sonra ekonomik olarak çöktü ve nüfusunun çoğu
terk etmek zorunda kaldı.
Gori, Gürcistan
39
Stalin Müzesi
ve Stalin Evi:
Gürcistan’ın
çoğunluğundan
farklı
olarak
burada
çoğu
kişi
Stalin’i
saygıyla
anıyor. Stalin
Caddesi’ndeki
Stalin Müzesi
için giriş 10
Lari, trenini de
görmek
isterseniz
ayrıca 5 Lari.
Müzede Stalin’e ait eşyalar, hayatını belgeleyen malzemeler ve kendisine sunulan
hediyeler çoğunlukta.
40
Stalin Müzesi, Gori, Gürcistan ve altta da Stalin treni.
41
Stalin’in doğduğu ev bugün neoklasik Dor tarzı sütunlarla çevreleniyor. Stalin’in asıl adı
Joseph Vissarionovich Jughashvili. Bu da yatağı.
Eserlerin etiketlerinin çoğu Gürcüce ve Rusça ama görevli teyzeler bu az ziyaret edilen
müzeyi orta düzeyde İngilizceleriyle anlatmaktan memnun oluyor. Stalin öldüğünde
yüzünden kalıp alınan alçı maske de burada.
42
Stalin’in yataklı kompartımanı.
Stalin’in trendeki tuvaleti.
43
Stalin Heykeli: Kentin ana meydanındaki Stalin Heykeli, Sovyetler Birliği’nin
dağılmasından sonra halka açık bir yerde kalan tek Stalin heykeli oldu. Bu dev Stalin
Heykeli 2010 yılında kent halkının ve yöneticilerinin itirazlarına karşın hükumet
tarafından bir gece söküldü. Heykeli Stalin Müzesi’ne dikme yönünde planlar var.
Stalin heykeli ve belediye.
Stalin
44
Gori Kalesi: Gori Kalesi (Gori Tsikhe) kentin ortasındaki bir tepede yer alıyor. M.Ö.
birinci yüzyılda Romalı General Pompei tarafından işgal edildi. Bugünkü yapının çoğu,
Moğol işgalinden sonra inşa edildi.
Kalenin girişinde yedi tane heykel var. Bu 7 oturan adam, II. Dünya Savaşı’nda Alman
hava saldırısında ölen 7 kardeşi temsil ediyor.
45
Gori’de gezilecek yerler arasında ayrıca Uplistsikhe antik kenti, Etnografya Müzesi,
Büyük Vatanseverlik Savaşı Müzesi, Akademik Tiyatro, Stalin Parkı da var.
Gori-Tiflis treninde Tiflis’e meyve satmaya giden kadınlar
Gori Tiflis Treni
Gürcistan’ın başkenti
Tiflis’e gitmek için 80
kuruşa denk gelen
treni
denerseniz oturacak
yer yok, oturaklar
tahta bank şeklinde, ve
her taraf teyzelerin
kente satmak için
götürdükleri
meyve
sepetleriyle
dolu,
vagonun bazı camları
yok,
duvarları
dökülüyor. 1 saat
süreceği söylenen yol
2 saat sürebilir.
Modern trenlerle Tiflis yolculuğu ise 5-10 Lari civarındadır ve gerçekten moderndir.
Bankların tasarımı son derece
dahiyane. Hani sırt yapımız üstte
çıkıntı belde girintilidir ve
oturaklar da sırtımız otursun diye
bunun tam tersi yapılır hep.
Bunları tasarlayan dahi Sovyet
mühendis ise “nasıl yapsam da
halkımı en rahatsız etsem” diye
düşünmüş olsa gerek ki bankları
sırt seklinde yapmış, dolayısıyla
bel kısmı girinti, sırt kısmı çıkıntı.
Hiç masraf yapmayıp dümdüz
tahta koysalar kesinlikle daha az
rahatsız olacakmış.
46
Güney Osetya Sorunu ve Gürcü-Rus Savaşı (2008)
Gürcistan ve de facto olarak bağımsızlığını ilan eden Güney Osetya arasında, 1991’de
Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin dağılması ile başlayan ihtilaflardır. Rusya,
Gori’deki askeri ve sivil alanlara hava saldırısı düzenledi ve kent önemli hasar gördü.
Gürcistan Abhazya ve Güney Osetya’daki sınırlı denetimini tamamen kaybetti. Rusya, tek
yanlı olarak bağımsızlıklarını ilan eden Abhazya ve Güney Osetya’yı tanıdığını açıkladı.
Gürcistan ise Rusya’yla tüm diplomatik ilişkilerini kesti ve Bağımsız Devletler Topluluğu
(BDT) örgütünden ayrıldı.
Güney Osetya, 1922'de özerk bölge
olarak SSCB yönetimindeki Gürcistan
Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne
bağlandı. Sovyetlerin dağılmasının
ardından Rusya'ya bağlı Kuzey Osetya
ile birleşmek isteyen Güney Osetya ve
Gürcistan arasındaki gerginlik 1989
sonlarından itibaren artış gösterdi.
Bölgenin,
1990'da
kendisini
Demokratik Güney Osetya Sovyet
Cumhuriyeti ilan etmesi üzerine Tiflis
bölgenin özerkliğini kaldırmıştır.
1991'de Gürcülerin, Güney Osetya başkenti Şinvali'ye girmesiyle çatışmalar başladı. 14
Temmuz 1992'de Ruslar, Gürcüler ve Osetlerden oluşan barış gücü ateşkesi sağlamıştır.
Gürcü askerleri şiddetli çatışmaların
ardından 1994’de ateşkes anlaşması
ile Abhazya'yı terketti. Anlaşmaya göre
Rusya burada 3.000 barış gücü askeri
bulundurma hakkına sahip olmuş,
ancak Moskova orada sadece 2.500
asker bulundurmuştu. 1992'de fiilen
ayrıldıktan sonra ilk referandumda
Osetlerin %98'i, 2006'daki ikinci
referandumda ise %90'ı bağımsızlığı
seçti.
Ama
Güney
Osetya'nın
bağımsızlığı sadece Rusya, Nikaragua
ve Venezuela tarafından tanınmıştır.
8 Ağustos 2008’de Gürcü kuvvetler, bağımsızlığını ilan eden Güney Osetya topraklarına
operasyon düzenleyerek başkent Şinvali çevresindeki 8 yerleşim birimini kontrol altına
almışlar, 2 Rus uçağı düşürmüşler ve 3 Rus askerini yaralamışlardır. Ruslar ise Gürcistan
karakollarına ateş açarak cevap vermiştir. Gürcistan'da seferberlik ilan edilmiştir.
Rus savaş uçakları, modernizasyonunu Türkiye'nin yaptığı, Gürcistan'ın başkenti Tiflis'e
35 km. uzaklıktaki Marneuli havaalanını bombaladı. Rus ordusu tanklarını Şinvali'deki
Gürcü bölgesine doğru sürmüştür. Rus donanmasına ait savaş gemileri Gürcistan'ın
Karadeniz kıyılarını ablukaya almıştır ve gemilere, Gürcistan'a "silah ve askeri donanım
girmesini engelleme emri" verilmiştir. Sivil kayıpların 1500 ile 2000 arasında olduğu
bildirilmektedir. Bölge Rus-Gürcü savaşının ardından Rusya tarafından ele geçirilmiştir.
47
Anata Apartments
(Shervashidze Tupik 5 A, 0102 Tiflis)
Booking.com rezervasyon 836.870.168
PIN kodu 5775
Samgori ve Isani Metro İstasyonu'na 5
dakikalık yürüme mesafesindedir ve Bush
Caddesi Otobüs Durağı'na 50 metre
uzaklıktadır. Taze meyve ve sebze sunan bir
seyyar pazar her gün otelin önünden
geçmektedir. Tiflis'in tarihi şehir merkezi,
otele 4 km mesafededir. Burada konuklar
çeşitli sanat galerileri, yemek imkânları ve
tarihi kiliseler bulabilir. Anata Hotel'den
havaalanı araçla 20 dakika uzaklıktadır.
Otelde ücretsiz özel otopark mevcuttur.
Üç Yatak Odalı Daire (100 m²)
Klimalı dairede düz ekran uydu TV,
ücretsiz kablosuz internet, 2 banyo ve
tuvalet ile özel gardırop vardır. Tam
donanımlı mutfağı, balkonu ve bahçesi
vardır. Mangal imkanı mevcuttur.
Odalarda sigara içilmez.
Daire Özellikleri: Ütü, Ütü Olanakları,
Oturma Alanı, Çamaşır Makinesi, Isıtma,
Halı Kaplı Zemin, Kanepe, Gardırop/Dolap,
Duş, Küvet, Saç Kurutma Makinesi, Ücretsiz
Banyo Malzemeleri, Buzdolabı, Mikrodalga,
Mutfak, Yemek Alanı, Elektrikli Su Isıtıcısı,
Mutfak Eşyaları, Fırın, Set üstü ocak .
48
GÜRCİSTAN NOTLARI
Gürcistan (Gürcüce: საქართველო, /sɑkʰɑrtʰvɛlɔ/), (Abhazca: Қырҭтәыла,
Qırҭtäıla), (Osetçe: Гуырдзыстон, Guyrdzyston), (Çerkesce:Грузиер, gruziyer),
(Azerice:Gürcüstan) Karadeniz’in doğu kıyısında, Güney Kafkasya’da yer alan ülke.
Tam adı Gürcistan Cumhuriyeti’dir. Eski Sovyet cumhuriyetlerinden biri olan
Gürcistan'ın kuzeyinde Rusya, doğusunda Azerbaycan, güneyinde Ermenistan ve
güneybatısında Türkiye yer alır. Ülkenin batı sınırını Karadeniz belirler.
Gürcistan, seküler, üniter ve başkanlı cumhuriyet olan bir temsili demokrasidir. Henüz
bir Birleşmiş Milletler, Avrupa Konseyi, Dünya Ticaret Örgütü, Karadeniz Ekonomik
İşbirliği ve GUAM Demokrasi ve Ekonomik Kalkınma Örgütü üyesidir. NATO üyeliği ve
ileride Avrupa Birliği'ne üye olmak için uğraş vermektedir.
Gürcüler kendilerini Kartvelebi (ქართველები), ülkelerini Sakartvelo (საქართველო),
dillerini Kartuli (ქართული) olarak adlandırır. Efsaneye göre Kartvellerin atası, Kitabı
Mukaddes’teki Yafet’in torunlarından Kartlos’tur. Strabon, Herodot, Plutarkhos,
Homeros gibi Eski Yunanlı, Titus, Livius, Cornelius Tacitus gibi Romalı yazarlar ülkenin
doğusundakileri İberler (Bazı Eski Yunan kaynaklarında İberoi), batısındakilerini de
Kolhlar olarak adlandırmışlardır.
Farsça’dan Türkçe’ye geçen Gürcü ve Gürcülerini Batı dillerindeki adının kökenine
ilişkin iki farklı yaklaşım vardır. Bunlardan ilki, Eski Yunan ve Latin kökenli, tarımla
ilişkili anlamındaki georgicus sözcüğünden geldiğine ilişkin teoridir. Gürcü adının Aziz
Giorgi’den türemiş olduğunu belirten kaynaklar da vardır. Bir başka olasılık ise, Eski
Pers döneminde Gürcülerin Gurcan, Gurc olarak adlandırıldığı ve Gürcü, Georgian gibi
adların buradan türemiş olmasıdır.
GÜRCİSTAN TARİHİ
Bugünkü Gürcistan Taş Devrinden bu yana yerleşim yeri olmuştur. Dmanisi’de ortaya
çıkarılan ve Homo georgicus olarak adlandırılan İnsansıgiller kalıntısı 1,8 milyon yıl
öncesine tarihlenir. Klasik dönemde ülkenin doğusunda kurulan İberia Krallığı ve
batısında kurulan Kolheti Krallığı, Gürcülerin kültürel gelişiminin ve devlet kurma
geleneğinin başlangıcını oluşturdu. Yazılı kaynaklara göre Proto-Gürcülerin İÖ 12.
yüzyıllarda tarih sahnesine çıkmışlardır. Arkeolojik buluntular ilk Gürcü siyasal
yapılanmasının İÖ 7. yüzyıla kadar gerilere gittiğini gösterir. İÖ 4. yüzyılda ilk birleşik
Gürcistan krallığı kuruldu.
Kolkhis ve İberya'da 337 yılında Hıristiyanlık resmi din olarak ilan edildi. Ülke, 13.
yüzyılda Kraliçe Tamar döneminde küçük bir imparatorluk haline geldi ve Şota
Rustaveli’nin ünlü destanını da yazdığı bu dönemde Altın Çağı’nı yaşadı. Yüzyıllar
boyunca İran, Moğollar, Rusya ve Osmanlı Devleti’nin çekişmesine sahne olan Gürcistan,
1801’den itibaren Rusya tarafından ilhak edildi. 1918-1921 arasında Demokratik
Gürcistan Cumhuriyeti adı altında bağımsız bir devlet kuruldu. 1921’de ülkeye Kızıl
Ordu girdi ve Gürcistan Sovyet cumhuriyetlerinden biri oldu. 1991 yılında yeniden
bağımsızlığını kazandı.
49
Antik dönem: Antik çağlarda Eski Yunanlılar ve Romalılar Gürcistan’ın doğusunu İberia,
batısını Kolhis (Gürcüce: Kolheti) olarak adlandırıyordu. Hıristiyanlıkla ilk tanışan yerler
de ülkenin batı kesimleriydi. Hıristiyanlığın 337 yılında (son araştırmalara göre 319
yılında) yayılmaya başladığı kabul edilir. Ülkenin batısı aynı zamanda, Yunan
mitolojisinde İason liderliğindeki Argonotların Altın Post’u ele geçirmeye gitti yer olarak
bilinir. Kendi dilinde Egrisi veya Lazika olarak bilindiği Kolhis, Persler ve Bizansa
arasındaki savaş sonrasında Bizans İmparatorluğu’nun eline geçti.
Hıristiyanlık öncesi dönemde Kartli ve İberia Krallığı, batıdan Yunan, doğudan İran’ın
baskısı altında kaldı. Roma İmparatorluğu’nun Kafkasya’yı fethettiği İÖ 66 yılından
itibaren Gürcistan yaklaşık 400 yıl Roma’nın egemenliği altında kaldı. İS 330’da Kral
Mirian Hıristiyanılğı kabul etti ve komşusu Bizans’la yakın ilişkiler kurdu. Böylece birkaç
yüzyıl sürecek olan Bizans etkisi başlamış oldu.
Gürcistan’daki krallıklar küçük feodal bölgelere ayrılıyordu. Bu durum 7. yüzyılda
Arapların Gürcistan’ı fethetmelerini kolaylaştırdı. Zaman içinde bu bölgeler yeniden eski
konumlarını kazandılar ve 11. yüzyılda birleşik Gürcistan krallığı kuruldu. 12. yüzyılın
başlarında Gürcistan yönetimi, Güney Kafkasya’nın büyük bölümünü, Anadolu’nun
kuzeydoğu kesimini kontrol ediyordu.
Orta Çağ: Kartli Krallığı’nın efsanevi hükümdarı Vahtang Gorgasal, krallığın başkentini
Mtsheta’dan Tiflis’e taşımıştı. Sasani kralı Husrev, Kartli Krallığı’nın egemenliğine son
vermiş, ardından Arap orduları ülkeye girerek 654’te Tiflis emirliğini kurmuşlardı.
Kurucu Davit, Arap emirliğine son vererek 1122’de Tiflis’i de geri aldı. Gürcistan, Kraliçe
Tamar döneminde (1184-1215) gücünün doruğuna ulaştı ve küçük bir imparatorluğa
dönüştü.Ülke, 1200’lerde başlayan Moğol istilası uğrayarak parçalandı. Ülkeyi kuzeyden
güneye ikiye ayıran Surami Dağlarının batısında kurulan İmereti Krallığı, Moğol
istilasına karşı ayakta kalmayı başardı. 14. yüzyılın sonları ile 15. yüzyılın başlarında
Timur’un istilası, Gürcistan’ı yerle bir etti. Ülke, ekonomik olarak tam bir felaketin
eşiğine geldi.
Osmanlıların 1453’te İstanbul’u ele geçirmelerinin ardından Gürcistan’ın Avrupa ile
bağları koptu ve Osmanlı Devleti ile İran arasında sıkışıp kaldı. Batıdan Osmanlı,
doğudan İran ordularının saldırılarına uğradı. Zaman zaman Osmanlı Devleti ile İran
arasındaki savaşlara sahne oldu. Osmanlılar, 16. yüzyılda Gürcistan’ın güneybatı
kesimini ele geçirerek bu topraklara Çıldır Eyaleti’ni kurdular. Osmanlı orduları, 1510’da
İmereti Krallığı topraklarına da girdi ve krallığın başkenti Kutaisi’yi ele geçirdi. Ardından
İran şahı I. İsmail Kartli topraklarını yağmaladı. Osmanlılar 1578’de Tiflis’e girdiler ve
böylece Gürcistan’ın batısı Osmanlıların, doğusu İran’ın denetimine geçti. Kral II. Erekle
(1746-1798), Kartli ve Kaheti krallıklarını birleştirerek Gürcistan’ın doğusunu
bütünleştirdi. Bu arada İmereti kralı I. Solomon da İmereti’den Osmanlıları çıkardı.
Rusya’nın Gürcistan’ı ilhakı: İran’ın saldırılarından kurtulan II. Erekle, bu kez
Dağıstan’ın Müslüman kabilelerinin saldırılarına uğradı. Bunun üzerine 1783’te Rusya
ile Georgiyevsk Antlaşması’nı imzaladı. Bu antlaşmayla Rusya, Gürcistan’ın toprak
bükünlüğünü ve sınırlarını koruma altına alıyordu. Ne var ki buna karşın İran saldırıları
sürdü ve Rusya bu saldırılara karşı sessiz kaldı. İranlılar 1795’te Tiflis’e kadar ilerleyip
kenti yakıp yıktılar. Ruslar, 1801’de krallığa son verip Kartli ve Kaheti’yi ilhak ettiler. İlki
50
1804’te çıkan pek çok halk ayaklanmasını kanlı biçimde bastıran Rusya, 1801-1864
arasında Gürcistan’ın öbür bölgelerini de ele geçirdi. Poti ve Batum limanları ile
Gürcistan’ın güneybatısı kesimi bir süre daha Osmanlı yönetimi altında kaldı. Ancak
1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nda Ruslar bu bölgeleri de ele geçirdiler. Bu savaş
sonrasında Gürcistan, tamamen Çarlık Rusya’sının bir parçası durumuna geldi.
Sovyet Dönemi: Gürcistan’da ulusal harekete, Pirveli Dasi (Birinci Grup) olarak
adlandırılan edebi ve toplumsal hareketin kurucusu sayılan İlia Çavçavadze önderlik etti.
Noe Jordania ile Karlo Çheidze’nin öncülük ettiği Marksist Sosyal Demokrat Parti de
önemli hareketlerden biriydi. Bu partiye zamanla Menşevikler egemen oldu. 1917
Devrimi’nden sonra, 26 Mayıs 1918’de Gürcistan bağımsızlığını ilan etti. Almanya’nın
korumasına giren ülkede Noe Jordania başkanlığında bir hükümet kuruldu.
I. Dünya Savaşı sonunda Almanya ve müttefikleri yenilince İngilizler Gürcistan’ı işgal
etti. Gürcistan, savaş sonrasında Paris Barış Konferansı’na katıldı ve bugünden daha
geniş sınırlarıyla 22 ülke ve Milletler Cemiyeti tarafından tanındı. Ancak Bolşevik
Rusya’nın tehdidi altındaydı. Buna karşın Mayıs 1920’de Moskova yönetimince de
tanındı. Buna karşın Gürcü asıllı Stalin ve Orconikidze’nin yönetimindeki Kızıl Ordu,
51
Gürcistan’ı işgal etti ve Mart 1921’de ülkenin bağımsızlığına son verdi. Tiflis’te Bolşevik
yönetimi kuruldu. Gürcistan, Transkafkasya Sovyet Federe Cumhuriyeti’ne bağlandı.
Bunun üzerine 1924’te geniş çaplı bir halk ayaklanması başladıysa da Sovyet
yönetimince bastırıldı. 1936 Anayasası uyarınca Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti
kuruldu ve Gürcistan, Sovyetler Birliği’nin 15 cumhuriyetinden biri oldu.
Yeniden bağımsızlık: SSCB'nin dağılma sürecine girmesinin ardından, Gürcistan`da da
1990 yılında güçlü bir bağımsızlık hareketi başlamıştır. Bu süreç içinde Gürcistan
Yüksek Sovyeti tarafından, 1921 Gürcistan-SSCB Anlaşması ile 1922 Birlik Anlaşması
geçersiz ilan edilmiş ve 31 Mart 1991 tarihinde Gürcistan düzeyinde referanduma
gidilerek bağımsızlık yetkisi alınmış, 28 Nisan 1991'de, Gürcistan Parlamentosu
Gürcistan'ın bağımsızlığını ilan etmiştir.
1991 yılı Mayıs ayında Zviad Gamsahurdia halkın % 86,5 oyu ile yeni kurulan
Cumhuriyetin Başkanı oldu. 21 Aralık 1991 tarihinde başlayan iç çatışmalar, 6 Ocak
1992 de Zviad Gamsahurdia’nın ailesi ile birlikte ülkeyi terk etmesiyle son buldu. Ekim
1992’de yapılan seçimler sonucunda Eduard Şevardnadze Devlet ve Parlemento Başkanı
seçildi. 2003 yılında yapılan seçimlerin ardından meydana gelen Gül Devrimi ile birlikte
Mihail Saakaşvili seçimle devlet başkanlığı görevini üstlendi. Kasım 2007 tarihinde,
Saakaşvili siyasal gösteriler sonrasında görevinden bir yıl erken ayrılmaya karar verdi
ve yeniden devlet başkanlığı seçimlerine gidildi. 5 Ocak 2008'de yapılan devlet
başkanlığı seçimlerinde Miheil Saakaşvili yeniden devlet başkanı seçildi.
GÜL DEVRİMİ
(Gürcüce: ვარდების რევოლუცია - Vardebis Revolutsia / Güller Devrimi).
Gürcistan’da 2003 yılında Devlet Başkanı Eduard Şevardnadze’nin görevini bırakmak
zorunda kalmasıyla sonuçlanan barışçıl halk hareketi.
Siyasal koşullar: Eduard Şevardnadze, 1992 yılından beri (1995’ten itibaren devlet
başkani olarak) Gürcüstan’ı yönetiyordu. Onun döneminde hükümetler ve devlet
başkanının ailesi, yolsuzluklarla birlikte anılmaya başladı. Öte yandan ülke ekonomisi
hiçbir gelişme gösteremedi ve Gürcüstan, Avrupa standartlarına göre fakir bir ülke
haline geldi. Rusya’nın desteklediği iki ayrılıkçı bölge olan Abhazya ve Güney Osetya,
Tiflis yönetiminin kontrolü dışında kaldı. Yarı ayrılıkçı Aslan Abaşidze yönetimi altındaki
Acara da fiilen merkezi yönetimin kontrolü dışındaydı. Bu siyasal ve ekonomik kriz
içinde 2 Kasım 2003 tarihinde parlamento seçimleri yapıldı. Şevardnadze’nin siyasal
ittifakı “Yeni Gürcüstan İçin” ve Abaşidze’nin “Gürcüstan Demokratik Uyanış Birliği”
karşısında, Miheil Saakaşvili’nin “Birleşik Ulusal Hareket”i, parlamento başkanı Nino
Burcanadze ile eski parlamento başkanı Zurab Jvania’nın “Burcanadze-Demokratla”
partisi seçimlere girdi.
Seçimler ve protestolar: 2 Kasım 2003 tarihinde yapılan parlamento seçimleri, ulusal
ve uluslararası gözlemciler tarafından izlendi. Mihail Saakaşvili seçimlere hile
karıştırıldığını ileri sürdü ve bu durum uluslararası bağımsız kuruluşlarca da
desteklendi. Ardından Tiflis’te yönetime karşı barışçı gösteriler düzenlenmeye başladı.
Bu gösterilere demokratik muhalefet güçlerin neredeyse tamamı katıldı.
52
Kasım ortalarında, Tiflis sokaklarındaki demokratik gösterilere, Gürcüstan’ın başlıca
kent ve kasabalarında Kmara (“Yeter”) adlı gençlik örgünün organize ettiği gösteriler
eklendi. Bu gösterilere STK’lar da aktif olarak katıldılar. Yarı ayrılıkçı Aslan Abaşidze,
Şevardnadze yönetimine destek verdi ve Acara’dan Tiflis’e karşı göstericiler yolladı.
İktidar değişikliği
22 Kasımda gösteriler doruk noktasına ulaştı ve yeni parlamentonun açılışı sırasında,
Şevardnadze’nin konuşma yaptığı sırada, Saakaşvili’nin önderliğindeki göstericiler
ellerinde kırmızı güllerle (hareket adını buradan almıştır) parlamento binasına girdiler.
Şevardnadze, konuşmasını yarıda keserek korumaları eşliğinde parlamento binasını terk
etmek zorunda kaldı. Seçkin askeri birliklerin gösterilere müdahale etmeyi
reddetmesinden sonra Şevardnadze, 23 Kasım’da, muhalefetin liderleri Saakaşvili ve
Zurab Jvania ile görüşerek durum değerlendirmesi yaptı. Bu görüşmeye, bu arada Tiflis’e
giden Rusya Dışişleri Bakanı İgor İvanov aracılık etti. Bu görüşmenin ardından
Şveardnadze, devlet başkanlığı görevinden ayrıldığını duyurdu. Tiflis sokaklarında
100.000’den çok gösterici, havai fişeklerle, konserler ve danslarla zaferi kutladılar.
Yeni seçimlere değin parlamento başkanı Nino Burcanadze, anayasa gereği devlet
başkanlığı görevini vekâleten üstlendi. 4 Ocak 2004 tarihinde devlet başkanlığı seçimleri
yapıldı ve Saakaşvili, oyların ezici çoğunluğunu alarak devlet başkanı seçildi ve 25
Ocak’ta görevine başladı. 28 Mart tarihinde yapılan parlamento seçimlerini de ezici
çoğunlukla Ulusal Hareket-Demokratlar kazandı.
Acara'da Gül Devrimi: Mayıs 2004’te, “İkinci Gül Devrimi” olarak adlandırılan halk
hareketi Acara Özerk Cumhuriyeti’nin yönetim merkezi Batum’da gerçekleşti. Acara
Özerk Cumhuriyeti'ni bir diktatör gibi yöneten Aslan Abaşidze ve devlet başkanı Miheil
Saakaşvili arasındaki gerginliğinin ardından, Birleşik Ulusal Hareket ve Kmara
tarafından harekete geçirilen binlerce Acaralı, Abaşidze’nin diktötörce yönetimini,
ayrılıkçığını ve militarizmini poretso etmeye başladı. Abaşidze, güvenlik güçlerini
kulanarak Batum ve Kobuleti sokaklarındaki gösterileri dağıttı. Ancak göstericilerin
sayısı giderek daha da arttı. 6 Mayıs 2004 tarihinde protestolara katılan bütün Acaralılar
Batum’da toplandı. Ardından Gürcüstan Başbakanı Zurab Jvania ve İçişleri Bakanı Giorgi
Baramidze ile Acara Özerk Cumhuriyeti İçişleri Bakanı Cemal Gogitidze arasında bir
görüşme yapıldı. Görüşmenin başlıca konusu, özerk yönetimin sınırı olan Çolohi Irmağı
kıyısındaki silahl ıbirliklerin çekilmesi oldu. Bu arada Abaşidze’nin emriyle, Çolohi
Köprüsü havaya uçuruldu. Sonunda Abaşidze Moskova’ya gitmek ve Rusya’ya sığınmak
zorunda kaldı. Ertesi gün Devlet Başkanı Saakaşvili, Batum’u ziyaret etti ve zaferi
kutlayan Acaralılara özgürlük sözü verdi.
53
GÜRCİSTAN COĞRAFYASI
Karadeniz sahili ve Rion havzasında ılık, nemli ve yarı tropik bir iklim hüküm
sürmektedir. Doğu Gürcistan'da daha karasal bir iklim hüküm sürmektedir. Kışları
soğuk, yazları ise kuru ve sıcaktır.
Nehirleri: Hazar Denizi havzasına akan nehirler:
Mtkvari(Kura) (1364 km.),Tergi (623 km.) Alazani (351 km.)
Karadeniz havzasına akan nehirler:
Çoruh (438 km.), Rioni (327 km.), Enguri(213 km.)
Gölleri: Paravani, Hozapini, Paliastomi,Tabatskuri, Ritsa, Bazaleti
Dağları: Şara (5068 m), Kazbeg (5047 m), Rustavi (4960 m), Tetnults (4852 m) ve Uşba
(4700 m)
Gürcistan’ın idari bölgeleri: Gürcistan, iki özerk cumhuriyet (Gürcüce: ავტონომიური
რესპუბლიკა / avtonomiuri respublika) ve on idari bölgeden oluşur (Gürcüce: მხარე /
mhare).
Özerk cumhuriyteler Abhazya ve Acara, Sovyet döneminde kuruldu ve bugün Gürcüstan
Anayasası’nca da tanınmaktadır. Hukuki açıdan özerk olmasına karşın Abhazya fiilen
ayrıdır. Abhazya’nın başındaki yönetici, anayasal açıdan Yüksek Konsey başkanı olarak
tanınmakla birlikte, fiilen devlet başkanı sıfatını taşımaktadır. Acara özerk
cumhuriyetinin başındaki kişi ise, 2004’teki iktidar değişikliğinden sonra Bakanlar
Kurulu başkanı sıfatını taşır.
54
Eskiden Güney Osetya Özerk Bölgesi (Oblast) statüsü taşıyan Güney Osetya (Samaçablo
veya Şinvali Bölgesi olarak da adlandırılır), Gürcistan devlet başkanı tarafından atanan
bir Devlet Komiseri (Gürcüce: სახელმწიფო რწმუნებული) tarafından yönetilmesi
gerektiği halde, bölgenin yaklaşık yarısı fiilen devlet başkanı sıfatını taşıyan ayrılıkçı
yönetimin lideri tarafından yönetilmektedir. Bölgenin kalan kısmı ise, Tiflis yönetimince
atanan Güney Osetya Geçici Yönetimi’nin kontrolündedir. Güney Osetya, Şida Kartli
bölgesinde yer almakta ve küçük bir bölümünde komşu bir bölgede bulunmaktadır.
Bölgeler, ayrıca ilçelere (Gürcüce: რაიონი / raioni) ayrılır.
GÜRCİSTAN EKONOMİSİ
İhracat
Ülke
Rusya
Türkiye
Azerbaycan
ABD
Almanya
Diğer
Yüzde
%23
%21,5
%3,3
%3
%2,5
%46,7
İthalat
Ülke
Yüzde
Türkiye
%15,3
Rusya
%13,3
%10,7
Azerbaycan
Almanya
%10,1
ABD
%4,1
Diğer
%46,5
Sovyetler Birliği'nin dağılması
Gürcistan ekonomisi üzerinde
olumsuz bir etki yaratmış ve
oldukça istikrarsız bir yapı
ortaya çıkmıştır. Hammadde,
enerji ve diğer endüstri
ürünlerinin pazarlandığı diğer
Cumhuriyetlerle
arasındaki
bağların ortadan kalkması
Gürcistan ekonomisini olumsuz
etkilemiş, bireysel gelirlerde,
tarımsal ve sanayi üretiminde,
turizm gelirlerinde önemli
düşüşler yaşanmış, enflasyon ve
işsizlik önemli ölçüde artmıştır.
1991'de bağımsızlığını kazandıktan sonra Gürcistan'daki ekonomik durumunun oldukça
istikrarsız olduğu gözlenmiştir. Bağımsızlığın ilk yıllarında, yüksek enflasyon, sanayi ve
tarım ürünleri üretiminde azalma, ülkeye gelen turist sayısında düşüş ve işsizlik
oranında artış görülmüştür. Bağımsızlığın ilan edilmesinden 1995 yılına kadar geçen
sürede Gürcistan'ın GYSH'sı her yıl azalan bir seyir izlemiştir.
1991'de bağımsızlığını kazandıktan sonra Gürcistan'daki ekonomik durumunun oldukça
istikrarsız olduğu gözlenmiştir. Bağımsızlığın ilk yıllarında, yüksek enflasyon, sanayi ve
tarım ürünleri üretiminde azalma, ülkeye gelen turist sayısında düşüş ve işsizlik
oranında artış görülmüştür. Bağımsızlığın ilan edilmesinden 1995 yılına kadar geçen
sürede Gürcistan'ın GYSH'sı her yıl azalan bir seyir izlemiştir.
1995 yılında Türkiye tarafından başlatılan Ekonomik istikrar programlarının başarıyla
uygulanması sonucunda, Gürcistan ekonomisinde gözle görülür bir düzelme
kaydedilmiştir. 2003 yılında Gürcistan’daki GSYİH 8,465 milyar Lari’ dir.
Gürcistan'da serbest pazar ekonomisinin kurum ve kuruluşlarıyla tesis edilme
çalışmalarının başlatılmasından bu yana özel sektörün GSYİH'deki payında artış eğilimi
görülmektedir.
55
Doğal Kaynaklar: Gürcistan'ın petrol ve doğalgaz rezervleri oldukça sınırlıdır. Ülkede
çıkarılan başlıca mineraller manganez ve perlittir. Bunun yanı sıra ülkenin dünyaca
meşhur şifalı su kaynakları ile kaplıcaları bulunmaktadır.
Metal alaşımları üretiminde kullanılan ve önemli ihracat potansiyeline sahip manganez
minerallerinin üretimi, hâlâ Sovyet döneminden kalma eski yöntemlerle
sürdürülmektedir. Yeryüzündeki en zengin manganez rezervleri Gürcistan’ın Chiatura
bölgesinde bulunmaktadır.
Tarım ve hayvancılık: Tarım Gürcistan ekonomisindeki en önemli sektörlerden
birisidir. Nüfusun yaklaşık %40'ı tarım sektöründe istihdam edilmektedir. Tarım ve
hayvancılık yüzde 20,3 ile GSYİH içindeki en önemli kalemdir (üzüm, narenciye, çay,
fındık, sebze, patates, çiftlik hayvanları).
Gürcistan topraklarının %13’ü düz arazi, %33,4’ü meyilli arazi, kalan kısmı da dağlık
alandan oluşmaktadır.Toprağın yaklaşık %44’ü tarım amaçlı kullanılmaktadır.Tarım
alanlarının %21’i sulu arazidir.
Turizm: Gürcistan, Karadeniz'e bakan sahil şeridi, dağları, kış turizmine elverişli
tesisleri, tarihi ve kültürel zenginlikleri ile önemli ölçüde turizm potansiyeline sahiptir.
Ayrıca zengin termal su kaynakları ve kaplıcaları da birçok turisti ülkeye çekmektedir.
Diğer taraftan Avrupa'ya yakınlığı büyük bir avantaj oluşturmaktadır.
1990'lı yılların başında yaşanan güvenlik sorunları ve ekonomik durgunluk nedeniyle,
ülkenin turizmi gelişme kaydedememiştir ve ülkeye gelen turist sayısında büyük düşüş
yaşanmıştır. Konaklama, uluslararası ulaşım hizmetleri ve diğer birçok altyapı unsuru
geliştirilmeye gerek duymaktadır.
Gürcistan’da son yıllarda EBRD ve diğer uluslararası kuruluşlarla birlikte turizm
sektöründeki altyapının geliştirilmesine yönelik olarak etkin ve ciddi adımlar atılmıştır.
Dünya Turizm Örgütü (WTO) ve UNESCO'nun işbirliğinde "İpek Yolu Projesi"nin hayata
geçirilmesi desteklenmiştir. Projenin amacı, katılımcı ülkeler arasındaki alt yapı
gelişiminin teşvik edilmesidir.
Nüfus: Gürcistan nüfusu, etnik çeşitlilik göstermesiyle dikkati çeker. 4.483.200 (1 Ocak
2013)[3] kişiden oluşan ülke nüfusun yaklaşık % 83,8’ini Gürcüler, Acaralar, Lazlar,
Megreller, Svanlar oluşturur. Diğer büyük etnik guruplar Azerbaycan Türkleri (% 6,5),
Ermeniler (% 5,7), Ruslar (% 1,5), Abhazlar ve Osetlerdir.[4] Ülkede, Asuriler, Çeçenler,
Çinliler, Gürcistan Yahudileri, Yunanlar, Kabardeyler, Kürtler, Tatarlar, Türkler, Zazalar
ve Ukraynalılar gibi daha küçük gruplar yaşar. Gürcistan Yahudi cemaati, yeryüzündeki
en eski Yahudi cemaatlerinden biridir.
Gürcistan nüfusu, dilsel dağılım açısından da çok çeşitlilik gösterir. Güney Kafkas dilleri
ailesinden Gürcüce, Megrelce, Svanca ve Lazca konuşan nüfus çoğunluğu oluşturur.
Megrel, Svan ve Laz dilleri konuşan nüfusunun yanı sıra, Gürcü olmayan nüfus da kendi
dillerinin yanı sıra Gürcüce konuşur. Gürcistan’ın resmi dili Gürcüce’dir; Abhazya özerk
cumhuriyetinde Abhazca da resmi dil kabul edilmiştir. Güney Kafkas dillerini konuşan
56
nüfusun oranı % 83’8dir (Buna Gürcüce, Megrelce, Lazca ve Svanca dahildir). Kalan
nüfusun % 6,5’i Azerice, % 5,7’si Ermenice ve % 4,5’i başka dilleri konuşur.
Sovyetler Birliği’nin 1990’ların başında dağılması sırasında Abhazya ve Güney Osetya
olarak adlandırılan bölgede ayrılıkçı yönetimler ortaya çıktı. Abhazya nüfusunun %
46’sını (1989 nüfus sayımı) oluşturan Gürcü nüfusu tamamen göç ettirildi[5] ve bu
nüfusun ancak küçük bir bölümü Abhazya’nın Gali bölgesine geri dönebildi. Güney
Osetya’daki çatışmalar sırasında Osetlerin bir kısmı Kuzey Osetya’ya göç etmek zorunda
kaldı. Bugün Gürcistan’da yaşayan Oset nüfusun büyük çoğunluğu ayrılıkçı Güney Osetya
bölgesinde dışında yaşar. 1944 yılında Gürcistan’dan göç ettirilen Meshet Türklerine
(Ahıska Türkleri), Gürcistan parlamentosunun 2007’de aldığı kararla ülkeye geri dönme
hakkı tanındı (Gürcü kimliğini kabul şartı ile). Ancak herhangi geri dönüş gerçekleşmedi.
Etnik Gürcü nüfusunun yaklaşık % 5’inin yurtdışına göç ettiği tahmin edilmektedir. 2006
istatistiklerine göre Gürcistan en büyük göçü Türkiye ve Çin’den almıştır.
Gürcistan nüfusunun büyük çoğunluğu Ortodoks Hıristiyan’dır ve nüfusun % 81,9’u
Gürcistan Ortodoks Kilisesi’ne bağlıdır. Dinsel azınlıklar başında Müslümanlar (% 9,9),
Ermeni Apostolikler (% 3,9), Rus Ortodokslar (% 2), Katolikler (% 0,8) gelir. Ayrıca
başka dinlere mensup küçük gruplar vardır.
GÜRCİSTAN KÜLTÜRÜ
Gürcistan kültürü ülkenin uzun tarihi ile beraber gelişmiş, Gürcü dili ve alfabesi üzerine
dayanan güçlü bir edebiyat geleneği ve eşsiz bir ulusal kültür barındırmaktadır. Bu
özelliği güçlü bir ulusal kimlik sağlayarak tarih boyunca tekrarlanan yabancı işgali ve
asimilasyon çabalarına rağmen Gürcü kimliğinin korunmasına yardımcı olmuştur. Gürcü
alfabesi milattan önce 5. yüzyılda bulunmuş ve milattan önce 284 de Iberia krali 1.
Parnavaz tarafindan geliştirilmiştir.
Gürcistanin orta cağa ait kültürü büyük ölçüde Ortodoks Hristiyanlik, Gürcü Orotodoks
ve Apostolik kilisesinden etkilenerek coğu kez dini bağliliği yüceltmiş ve destek
olmuştur. Bu çalışmalar kiliseler, manastırlar Gürcü azizlerin ikonlarını içeren sanat
eserleri ve Hagiografi (Aziz çalışmaları) içine almıştır. Bu eserlerle beraber dinden
bağımsız olarak, milli tarih, mitolojiler ve hagiografik eserler de yazılmıştır.
17. yüzyıl ve sonrasını içeren modern dönemde Gürcü külturü büyük ölçüde Avrupadan
gelen kültürel yeniliklerden etkilenmiştir.
Gürcü dilini baskıda kullanan ilk matbaa İtalyada 1620 yılında kurulmuş ve Gürcistan’a
ilk defa Tiflis’ e 1709 yılında getirilmiştir.
Gürcistan tiyatrosu uzun bir geçmişe dayanmaktadir, en eski formu olarak bilinen
"Sakhioba" milattan önce 3. yüzyildan milattan sonra 17. yüzyıla kadar varolmuştur.
Gürcistan Milli Tiyatrosu 1791 yılında oyun yazarı ve diplomat olan Giorgi Avalishvili
(1769-1850) tarafindan kurulmuştur. Bu tiyatronun önde giden aktörleri olarak AleksiMeskhishvili, David Machabeli, David Bagrationi, Dimitri Cholokashvili ve diğerleri
örnek gösterilebilir.
57
Gürcistan Devlet Müzesi 1845 yılında kurulmuştur. Tiflis Devlet Opera ve Bale tiyatrosu
ise birkaç yıl sonra 1851 de kurulmuştur.
19. yüzyılda Gürcü kültürünü temsil eden en önemli sanatçılar olarak Nikoloz
Baratashvili (şair), Alexander Orbeliani (yazar), Vakhtang Orbeliani (şair), Dimitri
Kipiani (yazar), Grigol Orbeliani (şair), Ilia Chavchavadze (şair ve yazar), Akaki Tsereteli
(şair), Alexander Kazbegi (yazar), Rapiel Eristavi (şair), Mamia Gurieli (şair), Iakob
Gogebashvili (yazar), Simon Gugunava (şair), Babo Avalishvili-Kherkheulidze (aktör),
Nikoloz Avalishvili (aktör), Nikoloz Aleksi-Meskhishvili (aktör), Romanoz Gvelesiani
(ressam), Grigol Maisuradze (ressam), Alexander Beridze (ressam), Ivane Machabeli
(çevirmen), Okropir Bagrationi (çevirmen), Sardion Aleksi-Meskhishvili (çevirmen),
Kharlampi Savaneli (opera şarkıcısı), Pilimon Koridze (opera şarkıcısı), Lado Agniashvili
(yerel şarkıcı), Alioz Mizandari (besteci), ve benzerleri örnek gösterilebilir.
Gürcistan’da ilk sinema Tiflis’de 16 Kasim 1896’da kurulmuştur. Gürcistan’ın ilk sinema
belgeseli “Akaki Tsereteli’ nin Racha-Lechkhumi’ ye Yolculuğu“ Vasil Amashukeli (18861977) tarafindan 1912'de çekilmiş, ilk uzun metrajlı filmi olan "Kristine" ise 1916’da
Alexandre Tsutsunava (1881-1955) tarafindan çekilmiştir.
Tiflis Devlet Sanat Akademisi 1917 yılında kurulmuştur.
20. yüzyılda Gürcü kültürü, Sovyetler Birliği’nin yönetiminde büyük baskılara maruz
kalmışıir. Rusifikasyon olarak adlandırılan Ruslaştırma siyasetine birçok Gürcü şiddetle
karşı koymuştur. Gürcistan’ın 1991 de bağımsızlığını ilan etmesinden bu yana kültürde
yeni bir diriliş oluşmuş ancak buna rağmen ülkenin ekonomik ve politik sorunlarından
dolayı bu gelişmeler Sovyet sonrası dönemde yavaşlamıştır.
Gürcistan'ın başkenti Tiflis'te yaklaşık 14 tiyatro faaliyet göstermektedir. Ülkedeki kötü
ekonomik koşullar tiyatro ve diğer sanat dallarını olumsuz etkilemiştir. Ancak, Tiflis'teki
kültürel hayatın imkânlar ölçüsünde canlı olduğu söylenebilir. Son zamanlarda sergi
salonları sayısı artmakta, sinema salonlarının sayısı azalmaktadır. Televizyon ve radyo
faaliyetleri de artmaktadır; iki devlet televizyon kanalı ile 7 özel televizyon kanalı yayın
faaliyetinde bulunmaktadır.
Tiflis'te bulunan önemli müzeler: Gürcistan Canşia Devlet Müzesi, Gürcistan Sanat
Müzesi, Tiflis Tarih ve Etnografya Müzesi, Gori Stalin Müzesi.
Gürcistan'ın başkenti Tiflis'te yaklaşık 14 tiyatro faaliyet göstermektedir. Ülkedeki kötü
ekonomik koşullar tiyatro ve diğer sanat dallarını olumsuz etkilemiştir. Ancak, Tiflis'teki
kültürel hayatın imkânlar ölçüsünde canlı olduğu söylenebilir. Son zamanlarda sergi
salonları sayısı artmakta, sinema salonlarının sayısı azalmaktadır.
Televizyon ve radyo kanalları: İki devlet televizyon kanalı ile 7 özel televizyon kanalı
yayın faaliyetinde bulunmaktadır. Turksat 1CEurasiasat Türlerine Göre TV Kanal Listesi:
GBP (12605 V 2962) (GÜRCİSTAN)
RUSTAVİ 2 (12595 V 2500) (GÜRCİSTAN)
İMEDİ TV (12610 V 3700) (GÜRCİSTAN)
MZE TV/1ST (12590 V 3000) (GÜRCİSTAN)
58
Gürcistan'da çıkan gazeteler: 11x11, 2000, 21, 7 Dge -(Caucasus) ,Abkhaziainfo
,Abxazetisxma ,Akcenti ,Akhali 7 dge ,Akhali Taoba ,Alioni ,Alternativa ,Arili ,Axali Epoxa
,Axali Ivweieli ,Axali Versia ,Banki Plus ,Batumelebi - (Adjara) ,BatumiNews - (Batumi,
Ajara Autonomous Republic - Russian & English version available), Chance, Civil Georgia
- (English, Georgian & Russian versions available), Dilis Gazeti, Dimitri, Dro, Droni,
Ellidia, Georgian Times, Guria News, Iberia-Spectri, Imeretis Moambe, Iveria, Iveria Ekspresi, Kavkasioni, Komagi, Kvali - (Tbilis), Kviris Palitra, Lantshkhutiplus, Lelo,
Letters, Literaturuli Sakartvelo, Macne, Meanabre, Menora, Meridiani 44,
Mtsvanekvavila, Next Day 2003, Obshekavkazskaia Gazeta, Olimpi, Resonance, Reziume,
Saguramo, Sakartvelo, Sakartvelos Ebraeloba, Sakartvelos Respublika, Sarbieli, Sport
News, Svobodnaia Gruzia, Tbilisi, The Georgian Messenger - (In English), Tshokhatauris
Macne, Tsiskari, Veshernii Tbilisi, Writer, XX Century.
Türkçe Gürcüce Dergiler: Pirosmani, Chveneburi.
Eğitim: 1999-2000 eğitim yılı verilerine göre ülkede 3305 okul faaliyette
bulunmaktadır. Bunların 104'ü özel paralı okuldur, diğerleri ise devlet okuludur.
Okullarda öğrenim gören toplam öğrenci sayısı 725, 2 bindir. Ülke genelinde 24 devlet
yüksek okulu ile 8 şubesi ve 163 özel paralı yüksek okul bulunmaktadır. Devlete ait 18
yüksek okul ile 5 şubesinde paralı bölümler de bulunmaktadır. Yüksek okullarda
öğrenim gören öğrenci sayısı 131 bin olup bunun %45, 3'u (59,6 bin öğrenci) parasız,
%24,7'si (32,5 bin) devlete ait yüksek okulların paralı bölümlerde, % 30'u (39, bin) ise
özel sektöre ait yüksek okullarda öğrenim görmektedir.
İş saatleri ve resmi tatil günleri: Gürcistan'da çalışma saatleri 9.00-17.00 veya 9.3017.30 arasındadır. Gürcistan ile Türkiye arasında +1 saat fark vardır.














Yılbaşı: 1 Ocak
Noel Bayramı: 7 Ocak (Ortodoks)
Vaftiz Günü: 19 Ocak
Anneler Günü: 3 Mart
Kadınlar Günü: 8 Mart
Bağımsızlık Günü: 9 Nisan
Paskalya Bayramı: 11 Nisan
Ölüleri Anma Günü: 12 Nisan (her yıl değişmektedir.)
Cumhuriyet Bayramı: 26 Mayıs
Anayasa Kabul Günü: 24 Ağustos
Aziz Meryem Ana Günü: 28 Ağustos
Mtshete: 14 Ekim
Aziz Giorgi Günü: 23 Kasım
Noel (Katolik): 24-25 Aralık
59
GÜRCİSTAN PARALARI
Lari (Gürcüce: ლარი; ISO-Code: GEL) Gürcistan'ın millî para birimidir. Gürcistan'da
Abhazya ve Güney Osetya dışındaki bölgelerde kullanılır. 2006 yılındaki verilere göre
enflasyon oranı %9.2dir. Gürcistan Merkez Bankası (NBG) tarafından 25 Aralık 1995'te
tedavüle çıkarılmıştır. 1 lari, 100 tetriye eşittir. Lari kelimesi Gürcücede hazine ya da
mülkiyet anlamına gelir. Tetri 13. yüzyıl'da kullanılan gümüş sikkelerin adıdır. Gürcistan
millî parası 1, 2, 5, 10, 20, 50, 100 ve 200 larilik banknotlarla, madenî paralarsa 1, 2, 5,
10, 20 ve 50 tetri, 1 ve 2 larilik birimler olarak tedavüldedir. Bütün Gürcü banknotlarının
ön yüzünde borcgali denilen yedi kollu stilize bir güneş, arka yüzünde İngilizce
Gürcistan ibaresi bulunur.
1 lari - Gürcü ressam Niko Pirosmani / Erti lari
Niko Pirosmani olarak da bilinen Niko Pirosmanaşvili (Gürcüce: ნიკო ფიროსმანაშვილი) (d. 5 Mayıs
1862 - ö. 1918), ünlü Gürcü halk ressamıdır. Naif sanatın öncüsü kabul edilir. Picasso'nun en sevdiği
ressam olarak bilinir. Pirosmanaşvili, daha çok hayvanları, sofradaki ve yemek servisi yapan insanları
resmetmiştir. Hiçbir resim eğitimi almamış, kendi kendisini yetiştirmiştir. Ressam sağlığında Gürcistan ve
Rusya dışında pek tanınmamaktadır. Pirosmani, yaşadığı kasabayı ziyaret eden bir Fransız aktrise âşık
olmuş ve onun resimlerini yapmıştır. Bu aşk öyküsü, Andrey Voznesenski’nin bir şiir ve Alla Pugaçeva'nın
söylediği bir şarkıyla ünlü bir öyküye dönüşmüştür. Ressam, en ünlü tablosu olan Aktris Margarita da aşık
olduğu aktrisi resmetmişti. Dünyaca ünlü diğer tabloları kızkardeşini resmettiği Çiçekli Şemsiyeli Kadın,
Bira Kupalı Kadın, Baba ve Oğul adlı tablolarıdır.
Hakkında neredeyse hiçbir şey bilinmeyen Aktris Margarita kendisini terkettikten sonra Pirosmaşvili çok
yoksul düşmüş, yaşamını bir evsiz olarak sürdürmüştü. Ancak resim yapmayı sürdürdü ve resimlerini
karnını doyurduğu lokantalara bıraktı. Resim malzemesi almak için dükkân boyamaktaydı. Malzeme
bulamadığı zaman siyah muşamba üzerine resim yaptı ve zamanla muşamba onun orijinal materyali oldu.
Şair İlya Zdaneviç'in gayreti ile 1913 yılında bir gazetede hakkında yazı yayımlanmasından sonra
tanınmaya ve resimlerinin değeri anlaşılmaya başladı. Ressam yine de hayatını yoksulluk ve yalnızlık
içinde tamamlamıştır. Mezarının yeri bilinmemektedir. Eserleri, ölümünden sonra bir araya getirilmişir.
Pirosmani'nin eserleri Türkiye'de ilk defa İrina Arsenişvili küratörlüğünde İstanbul'daki Suna ve İnan
Kıraç Vakfı Pera Müzesi'nde Ağustos 2007'de sergilenmiştir. Ayrıca İstanbul'da, 2007 - 2010 arasında,
adını bu ressamdan alan Türkçe ve Gürcüce olarak Pirosmani dergisi yayımlanmıştır ve adına açılmış bir
sanat galerisi bulunmaktadır.
60
61
Aktris Margarita
62
2 lari - Gürcü besteci Zakarya Palyaşvili / Ori Lari
5 lari - Gürcü tarihçi Ivane Cavahişvili / Kuti Lari
63
10 lari - Gürcü şair Akaki Tsereteli / Ati Lari
Akaki Tsereteli (Gürcüce: აკაკი წერეთელი; d. 9 Haziran 1840 - ö. 26 Ocak 1915), Gürcü şair ve Gürcü
ulusal hareketin öncülerinden biridir.
20 lari - Gürcü devlet adamı ve yazar, İlia Çavçavadze / Otsi Lari
İlia Çavçavadze (Gürcüce: ილია ჭავჭავაძე; d. 8 Kasım 1837 – ö. 12 Eylül 1907), Gürcü edebiyatı ve
siyasal yaşamının 19. yüzyılda en önde gelen adıdır. Gürcülerin Babası olarak anılır. Gürcü ulusal
düşüncesinin mimarı olarak, ülkenin 19. yüzyılın ikinci yarısında Rus boyunduruğundan kurtuluş
hareketinde önemli rol oynamıştır. Akaki Tsereteli ile birlikte yeni Gürcü edebiyatının ve yeni edebiyat
dilinin yaratıcısıdır.
İlia Çavçavadze, 27 Ekim 1837’de Kvareli’de (Kakseti) doğdu. On yaşına kadar ailesinin yanında eğitim
gördü, daha sonra Tiflis’te özel bir yatılı okula gönderildi. 1857’de liseyi bitirdikten sonra yükseköğrenim
için Petersburg’a gitti. Üniversitedeki karışıklıklar yüzünden yükseköğrenimini yarıda bırakıp Gürcistan’a
dönmek zorunda kaldı.
64
İlia Çavçavadze, 1864’ten sonra edebi çalışmalar ile çeşitli devlet kuruluşlarındaki görevlerini birlikte
yürüttü. “Gürcü Halkının Eğitim ve Öğretiminin Yaygınlaştırılması Derneği”nin başkanlığını yaptı. 1879’da
Gürcü ulusal tiyatrosunun yeniden faaliyete geçme olasılığı ortaya çıkınca Gürcistan Tiyatro Sanatı
Derneği’nin başkanı seçildi. Tiyatronun yönetimini üstlendi ve gelişmesi için kaynaklar sağladı. 1877’den
başlayarak, İveria dergisini, daha sonra da aynı adla bir gazete çıkardı. 1906’da Duma (Devlet Konseyi)
üyesi seçilince, bir süre Petersburg’da yaşadı. Duma’da, “akademik” gruba katıldı ve görevinin “tüm
Gürcistan’ın ve Gürcülerin çıkarlarının savunuculuğu” olduğunu duyurdu.
Çavçavadze, Çarlık rejimine şiddetle karşı çıktığından ve Gürcistan ulusal kurutuluş hareketinin en önde
gelen temsilcisi olduğundan sık sık polis tarafından gözaltına alınıyordu. Hükümet onu Çarcı
sömürgeleştirme siyaseti karşısında ciddi bir engel olarak görüyordu. Bu arada çok sayıda yapıtı
yasaklandı. Edebi ve siyasal-toplumsal çalışmaları nedeniyle Rus otokrasisi tarafından istenmeyen adam
ilan edildi. 12 Eylül 1907’de bir suikast sonucunda öldü. Tiflis’te Mtatsminda’daki anıt mezarlığa gömüldü.
Bir geçiş dönemi yazarı olan Çavçavadze’nin yapıtları Gürcistan’ın toplumsal gelişmesinin çok önemli bir
dönemini oluşturur. Yapıtlarında, dönemi için çok büyük önem taşıyan toplumsal sorunları sergilemiş ve
bu sorunlara çözüm getirebilmek için yaratıcı ideolojisinin silahıyla büyük bir mücadele vermiştir. “Hayal”
(აჩრდილი / Açrdili), “Birkaç Resim” (რამდენიმე სურათი / Ramdenime Surati), “Bir Dilencinin
Hikâyesi” (გლახის ნაამბობზე / Glahis Naambobze), “Çiftçi” (გუთნის დედა / Gutnis Deda) ve başka
birçok yapıtını halkın yaşamına ve kölelik düzeninin kötülüklerinin sergilenmesine adamıştır. Şiirleri
içinde “Münzevi” (განდეგილი / Gandegili) özel bir yer tutar; derin felsefi anlamı olan bir şiirdir bu. Şair
burada yaşam üstüne görüşlerini sergiler ve insanın gerçek kaderini tanımlar.
Düzyazı
 “Hayal” (აჩრდილი)
 “Birkaç Resim veya Bir Kaçağın Yaşamından Kesitler” (რამდენიმე სურათი ანუ ეპიზოდი
ყაჩაღის ცხოვრებიდამ)
 “Vefalı Kral Dimitri” (მეფე დიმიტრი თავდადებული)
 “Bir Gürcünün Annesi” (ქართვლის დედა)
 “Münzevi” (განდეგილი)
Şiirler
 “Cevabın Cevabı” (პასუხის პასუხი)
 “Duyuyorum, Duyuyorum Özleneni” (მესმის, მესმის სანატრელი)
 “Alazani’ye” (ალაზანს)
 “Mum” (სანთელი)
 “Gürcü Anneye” (ქართვლის დედას)
 “Bazaleti Gölü” (ბაზალეტის ტბა)
 “Şair” (პოეტი)
 “İlbahar” (გაზაფხული)
 “Ninni” (ნანა)
 “Çiftçi” (გუთნისდედა)
Öyküler
 “Bir Yolcunun Notları” (მგზავრის წერილები)
 “Darağacında” (სარჩობელაზედ)
 “Bir Dilencinin Hikâyesi”(გლახის ნაამბობი)
 “Bu İnsan mı?” კაცია-ადამიანი?!
 “Otaraantların Dulu” (ოთარაანთ ქვრივი)
65
50 lari - Gürcü Kraliçesi Tamar / Ormotsdağati Lari
Tamar (d.1160 - ö.1213) (Gürcüce: თამარ, İbranice: ‫ )רמת‬Gürcistan Krallığı’nı yöneten ünlü kraliçedir.
Hükümdarlık dönemi Gürcistan’ın “Altın Çağı” olarak bilinir. “Krallar kralı” ve "Kraliçeler kraliçesi” olarak
adlandırılmıştır. Bagrationi (Bagratlılar) hanedanından gelir. Bazı dillerde Tamara olarak da yazılır.
Evliliği: Kraliçenin evlendirilmesi de önemli sorunlardan biri oldu. Çünkü kraliçenin kocası, krallığının
ikinci önemli kişisi olacaktı ve bundan dolayı adayın seçimi önem taşıyordu. Sonunda Gürcü
kaynaklarında Giorgi Rusi olarak anılan bir Rus prensiyle evlendirildi. 1185 yılında evlenen Tamar, Giorgi
Rusi’den ayrıldı ve 1188 yılında Davit Soslan ile evlendi. 1191 yılında bazı ileri gelenler Giorgi Rusi’nin
Gürcistan’a dönmesini destekleyerek büyük bir ayaklanma başlattı. Tamar, ayaklanmacıları yenilgiye
uğrattı ve Giorgi Rusi tutsak alarak Rusya’ya geri gönderdi. Giorgi Rusi, bir kez daha Gürcistan’a döndüyse
de bu kez fazla taraftar bulamadı ve kolayca yenilgiye uğratıldı.
Yönetimi: Ülke içindeki karışıklıkların bastırılmasından ve düzenin sağlanmasından sonra, Tamar dış
ilişkilere önem vermeye başladı. 1192’de Giorgi (Laşa Giorgi) adlı oğlu doğan Tamar, onun onuruna bugün
Azerbaycan sınırları içinde kalan Bardav kentine sefer yaptı. 1190’larda Azerbaycan atabeyi Ebu Bekir
iyice güçlenmişti. Ebu Bekir, Gürcistan’ın egemenliğini tanıyan Şirvan’a savaş açtı. Şirvanşah, Gürcü
krallığından yardım istedi. Davit Soslan komutasında ordu harekete geçti ve iki ordu 1195 yılında
Şamkor’da karşılaştı. Gürcüler, halifenin yolladığı bayrağın da bulunduğu büyük bir ganimet ele geçirdiler.
Öte yandan, uzun zamandır Anadolu Selçukluları da Gürcistan’a karşı savaşa hazırlanıyordu. Anadolu
Selçuklu sultanı II. Süleyman Şah, Tamar’a bir mektup yollayarak egemenliğini tanımasını istedi. Tamar,
Anadolu Selçuklu elçisini geri göndererek ordunun hazırlanmasını buyurdu. Davit Soslan komutasındaki
ordu, Basiani’ye hareket etti. 1202 yılında iki ordu burada karşılaştı. Anadolu Selçukluları bu savaşta
yenilgiye uğratıldı. Gürcüler ile Anadolu Selçuklular arasındaki savaş daha sonra da sürdü ve Gürcüler
1204 yılında Kars’ı ele geçirdiler. Dünyayı tedirgin eden güçlü Selçukluların Gürcüler tarafından yerle bir
edilmesi tüm dünyayı şoka soktu.
Bizans İmparatoru I. Andronikos Komnenos'un (1183-1185 arası hükümdar) oğlu Manuel Komnenos ile
Tamar'ın kızkardeşi Rusudan'ın oğlu Aleksios Komnenos'un Trabzon İmparatorluğu’nu kurmasına destek
verdi ve bu devleti koruma altına aldı. 1206 yılında Davit Soslan öldü ve Tamar, oğlu Laşa Giorgi’yi
yardımcısı olarak atadı.
Ölümü: Gürcü ordusu, 1210 yılında kuzey İran’a sefere çıktı ve pek çok kaleyi ele geçirdi. Tamar, 1213
yılında öldü ve Gelati’de toprağa verildi. Tamar, Gürcü krallığın gücünün doruğuna ulaştırdı ve onun
döneminde Gürcistan, tarihinin en geniş sınırlarına ulaştı. Gürcistan’ın sınırları, Azerbaycan’dan
Erzurum’dan Gence’ye uzanıyordu.
66
100 lari - Şair Şota Rustaveli / Asi Lari
200 lari - (1921-24) Kakutsa Çolokaşvili / Orasi Lari
Gürcü asker ve anti-Sovyet lider. Eski Gürcü prens ailesinden gelen Kakutsa Çolokaşivli, 1884 yılında
Kaheti’deki Matanı köyünde doğdu. Rusya İmparatorluğu ordusunda hizmet edip albay rütbesine kadar
yükselen Çolokaşvili, 1918-1921 yıllarında bağımsız Gürcüstan Cumhuriyeti'nin savunma bakan
yardımcısı görevinde bulunuyordu. Gürcüstan’ın 1921 yılında Sovyet Kızılordusu tarafından işgal edilmesi
ardından gerilla savaşına geçen albay Kakutsa
Çolokaşivli, kendi yandaşları ile beraber Rus
emperyalizmine karşı amansız mücadele verdi.
1924 yılında Gürcü halkının Sovyet işgaline karşı ayaklanmasının öncülerinden biri oldu. Kakutsa
Çolokaşvili, ayaklanmanın Rus askerlerince bastırılması sonucu Fransa’ya gitmek zorunda kaldı. Kakutsa
Çolokaşvili 1930 yılında Paris’te vefat etti. Çolokaşvili, ölmeden önce vatan özlemi çektiği Gürcistan’a
gömülmesini vasiyet etmişti.
Albay Kayhosro (Kakutsa) Çolokaşvili Gürcistan Devlet Başkanı Miheil Saakaşvili’nin talimatı ile
Fransa’daki Gürcü diasporası ile işbirliği yapılarak Kakutsa Çolokaşvili’nin naaşının doğduğu topraklara
getirilmesi sağlandı.
67
2005’te Gürcistan başkenti Tiflis’te Sameba baş kilisesinde yapılan dini törenin ardından Kakutsa
Çolokaşvili Gürcistan Cumhuriyeti'nin ilk siyah beyaz kırmızı bayrağına sarılmış olan tabutundaki
naaaşını Gürcü halkın en büyük evladların defnedildiği Mtasminda panteonunda kilise çanları ve top
atışları eşliğinde askeri tören ile toprağa verildi.
Cenaze töreninde bir konuşma yapan Gürcistan Devlet Başkanı Miheil Saakaşvili, albay Kakutsa
Çolokaşvili’nin naaşına askeri selam vererek " Gürcü halkının bir kahramanı, vatanın özgürlük için yılmaz
savaşçısı Kakutsa Çolokaşvili, bize vatan uğruna nasıl savaşmak gerektiğini öğretiyor" dedi.
500 lari - Gürcü Kralı 4. David / Kutiğasi Lari
IV. David "İnşa eden" olarakta bilinir. (Gürcüce: დავით აღმაშენებელი, Davit Aghmashenebeli)
(1073 – 24 Ocak 1125), Bagrationi Hanedanı'nın bir üyesidir. 1089 yılından öldüğü 1125 yılına kadar
Gürcistan Krallığı yapmıştır.
Tarihteki en büyük ve en başarılı Gürcü hükümdar olarak tanınır. 1118 yılında Kıpçakları yerleşmeleri için
ülkesine çağırmış ve onların yardımıyla Selçukluları ülkeden çıkarmıştır. Ordu ve idaredeki reformları
ülkeyi birleştirmeyi ve Kafkasya'da birçok toprağın Gürcü kontrolüne girmesini sağlamıştır. Gürcü
Ortodoks Kilisesi tarafından aziz kabul edilir.
68