haftalık rapor

HAFTALIK RAPOR
04 Mart 2013
Dış ticaret açığı 2013 yılının ilk ayında 7.3 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.
Dış Ticaret Açığı (Milyar $)
Grafik-1
Dış Ticaret Açığı (y-y,%)
130
80
30
-20
-70
Oca.13
Eki.12
Tem.12
Nis.12
Oca.12
Eki.11
Tem.11
Nis.11
Oca.11
Eki.10
Tem.10
Nis.10
Oca.10
Eki.09
Tem.09
Nis.09
Oca.09
Eki.08
Tem.08
Nis.08
Oca.08
Eki.07
Tem.07
Nis.07
-120
Kaynak: TÜİK
Son on iki aylık toplam rakamları kullanılmıştır.
TÜİK tarafından açıklanan dış ticaret verilerine göre, Ocak ayında dış ticaret açığı bir önceki yılın aynı
ayına göre %2.4 artarak 7.3 milyar dolar ile 7.1 milyar dolar olan bizim ve 7 milyar dolar olan piyasa
beklentilerin bir miktar üzerinde gerçekleşti. Ocak ayında ihracat yıllık bazda %11.2 artarak 11.5
milyar dolar olurken, ithalat ise %7.6 artarak 18.8 milyar dolar oldu. Yıllıklandırılmış verilere
baktığımızda ise 2013 yılının ilk ayında dış ticaret açığı bir önceki yıla göre %20.4 azalarak 84.1 milyar
dolara yükseldi. 2013 yılının Ocak ayı dış ticaret dengesine mevsimsel etkilerden arındırılmış veriler
çarpıcı sonuçlar yansıtıyor. Buna göre ithalatın Ocak ayında, %9 ile 2010 Ekim ayından bu yana ki en
büyük yükselişini gerçekleştirmesi dikkat çekici oldu.
Dış ticaret verilerine en çok ihracat ve ithalat yapılan fasıllar açısından baktığımızda Ocak ayında
ithalatta kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler faslının geçen yılın aynı dönemine göre
%24.5 artışla 2.2 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmesi dikkat çekiyor. İhracat tarafından
baktığımızda ise, en önemli ihracat kalemimiz olan motorlu kara taşıtlarının geçen yılın aynı
dönemine göre %10 azalış ile gerileme eğilimini devam ettirdiği görüldü. Kıymetli taşlar faslının geçen
yıla göre %74 artışla 689 milyon dolar seviyesine yükselmesinin yanında, yıllık artış hızı %80.6
oranında artış gösteren metal cevherleri faslı da dış ticaret açığı rakamları açısından önemli oldu.
Grafik-2
2500
Altın İhracatı (milyon $)
2000
1500
1000
500
0
Kaynak: TÜİK
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul
2012 yılında dış ticaret gelişmeleri
açısından altın başrolü oynamıştı.
Ancak son aylarda vurguladığımız
gibi altının özellikle ihracat içindeki
payı giderek azalıyor. 2012 yılında
aylık bazda 1.1 milyar dolarlık altın
ihracatı gerçekleşirken, 2013 yılının
ilk ayında 466 milyon dolarlık
ihracat yapıldı. İç ve dış talep
arasındaki dengelenme sürecinin
devam ettirilmesi amaçlanan 2013
yılında altın, ihracat ve buna bağlı
olarak büyüme üzerinde önemli rol
oynayacaktır. Son dönemde altın ihracatındaki azalmanın aynı oranda kompanse edilememesi
özellikle önemli ticaret ortaklarımızın performansları da dikate alındığında, net dış ticaretin
büyümeye olumlu katkısının sınırlı kalmasına yol açabilecektir.
İthalatın alt gruplar itibariyle seyrini
son aylarda büyüme açısından öncül
50
göstergeler
sunması
açısından
40
yakından takip ediyoruz. Geçtiğimiz
30
ay bu göstergelerin bir dönüşe işaret
20
etmeye
başlamış
olabileceğini
10
belirtmiştik. Şimdi bu çerçevede alt
0
grupları değerlendireceğiz. Yıllık artış
-10
oranı %1 seviyesine kadar gerileyen
-20
ara malı ithalatında bir dönüş göze
çarpıyor. Yıllık bazda 2012 yılının
Ara
Malı
Sermaye
Malı
Tüketim
Malı
ikinci çeyreğinden itibaren gerileyen
Kaynak: TÜİK
tüketim ve sermaye mallarında ise
sınırlı bir toparlanma karşımıza çıkıyor. Sermaye mallarının seyri bu aşamada büyüme açısından çok
önemli. Bu gruptaki düşüşün sona ermesi büyüme açısından mevcut yavaşlamanın sona erebileceğine
dair somut bir işaret olacaktır. Tüketim malı ithalatının seyri ise iç talep koşullarında beklenen
canlanma için önemli.
Eki.12
Ara.12
Ağu.12
Haz.12
Nis.12
Şub.12
Ara.11
Eki.11
Haz.11
Ağu.11
Nis.11
Şub.11
Ara.10
Alt Gruplar İtibariyle İthalat (yıllık, y-y, %)
Eki.10
Ağu.10
Grafik-3
Haz.10
60
İhraç edilen malların ortalama
fiyatının ithal edilen malların
ortalama fiyatına bölümü olarak
100
ifade edilen dış ticaret haddinin 2009
95
yılının ikinci yarısından sonra 2011
90
yılı başına kadar düşüş eğilimine
85
girdiğini görüyoruz. Bu durum bize
80
ithal malların fiyatlarının ihraç edilen
malların fiyatlarına göre daha fazla
artış gösterdiğine işaret ediyor. İthal
Petrol Fiyatları (ç-ç)
ettiğimiz mal grupları içerisinde en
Dış Ticaret Haddi (ç-ç) (Sağ Eksen)
önemli kalem olan petrol fiyatlarının
Kaynak: TÜİK
dış ticaret haddimize yansıyış
biçimine baktığımızda ise, 2010 yılında petrol fiyatları artış gösterirken, dış ticaret haddinin
aleyhimize işlemiş olduğunu, 2012 yılında petrol fiyatlarındaki yatay hareketin ise dış ticaret haddinde
benzer bir tabloya neden olduğunu görüyoruz. 2013 yılında küresel büyümenin 2012 yılından daha iyi
bir performans sergilemesi petrol fiyatları üzerindeki yukarı yönlü baskıları arttırabilecektir. Bu durum
da 2012 yılındaki kadar sert olmasa bile dış ticaret haddinde aleyhimize bir görüntünün ortaya
çıkmasına neden olabilecektir. Bir başka ifade ile 2013 yılında dış açık açısından başrolü oynayacağını
düşündüğümüz iç talebe ek olarak petrol fiyatları da olası bozulmayı destekleyebilecektir.
Dış Ticaret Haddi
105
2002Q1
2002Q3
2003Q1
2003Q3
2004Q1
2004Q3
2005Q1
2005Q3
2006Q1
2006Q3
2007Q1
2007Q3
2008Q1
2008Q3
2009Q1
2009Q3
2010Q1
2010Q3
2011Q1
2011Q3
2012Q1
2012Q3
Grafik-4
160
140
120
100
80
60
40
20
0
2
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul
70
Dış Ticaret Açığı (yıllık, a-a, % değ.)
Grafik-5
10
Grafik-6
Dış Ticaret Açığı (milyar$, yıllık)
60
50
5
40
30
0
20
10
-5
Kaynak: TÜİK
Kaynak: TÜİK
Enerji Hariç
Eyl.12
Nis.12
Kas.11
Haz.11
Oca.11
Ağu.10
Mar.10
Eki.09
Ara.08
May.09
Tem.08
Eyl.07
Şub.08
Nis.07
Kas.06
Haz.06
Oca.06
Eki.12
Oca.13
Nis.12
Tem.12
Oca.12
Eki.11
Nis.11
Tem.11
Oca.11
Eki.10
Nis.10
Tem.10
Eki.09
Oca.10
Nis.09
Tem.09
Oca.09
-10
0
Enerji ve Altın Hariç
2013 yılının ilk ayında 7.3 seviyesinde gerçekleşen ve yıllık bazda artışın başladığı dış ticaret açığına
enerji ve altın hariç baktığımızda da toparlanmanın durduğuna dair benzer işaretler görüyoruz
Yukarıda grafikten de (Grafik-6) görüldüğü gibi özellikle enerji hariç dış ticaret açığı bize gözle görülür
bir dönüşüm sinyalini vermekte. Bu tablodan altını da dışladığımızda, Ocak ayında söz konusu
kalemde açık verilmesine karşın, dış ticaret açığındaki toparlanmanın sona ermiş olduğu beklentimizi
destekler bir tablo görüyoruz. Nitekim Erdem Başçı’nın geçen hafta Londra’da ekonomistlerle yaptığı
toplantı sonrasındaki açıklamaları da iç talepteki seyrin giderek kuvvetlenmekte olduğunu ve Şubat
ayında ithalat rakamlarında yüksek bir artış yaşanacağına vurgu yapıyor. Sonuç olarak, bu
açıklamanın grafiğimizde gösterilen dönüşümü destekler nitelikte olduğunu söyleyebiliriz.
2012 yılında önemli bir düzelmenin görüldüğü dış ticaret açığında 2013 yılında ekonomik aktivitedeki
canlanma beklentimize paralel bir dönüşün yaşanabileceğini uzun süredir bekliyorduk. 2013 yılının ilk
verisi de bu beklentimize paralel gelişmelerin başlamış olabileceğine işaret etti. Yıllıklandırılmış dış
ticaret verilerinin bir önceki aya göre değişimine baktığımızda Ocak ayında 2011 yılının Ekim ayından
sonra ilk defa artış yaşandı. Ayrıca mevsimsel etkilerden arındırılmış ithalatta görülen yükseliş de dış
ticaret açısından önemliydi.
Sonuç olarak 2013 yılının ilk ayına ilişkin dış ticaret verileri, açıktaki toparlanma eğiliminin sona ermiş
olabileceğini gösteriyor. Bu noktada üç temel neden karşımıza çıkıyor. İlk olarak altının ihracat
içindeki payının azalıyor olması önemli. İkinci olarak ekonomik aktivitedeki canlanma işaretlerinin
ithalata yansımaları dış açıktaki bozulmanın bir diğer nedeni olabilir. Son olarak ise 2012 yılında genel
olarak dış ticareti destekleyici bir rol oynayan petrol fiyatlarında son dönemde görülen yükselişin
etkili olduğunu söyleyebiliriz. 2013 yılında altının dış ticaret üzerindeki etkisini azaltabilecek olmasının
yanında ekonomik aktivitedeki canlanmanın ve petrol fiyatlarındaki olası yükselişin de etkisiyle dış
ticaret açığının 2012 yılına göre bir miktar artarak 93 milyar dolara yükselmesini bekliyoruz.
3
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul
Haftalık Veri Takvimi (4-8 Mart 2013)
Tarih
Ülke
Açıklanacak Veri
Önceki
Beklenti
04.03.2013
Euro Bölgesi
ÜFE (Ocak, y-y)
%2.1
%1.9
05.03.2013
ABD
ISM Hizmetler Endeksi (Şubat)
55.2
55.0
Euro Bölgesi
Markit PMI Hizmetler Endeksi (Şubat)
47.3
47.3
-%3.4
-%2.9
Perakende Satışlar (Ocak, y-y)
06.03.2013
Almanya
Markit PMI Hizmetler Endeksi (Şubat)
54.1
54.1
Fransa
Markit PMI Hizmetler Endeksi (Şubat)
42.7
42.7
ABD
Haftalık Mortgage Verileri
753.0
--
192 bin
169 bin
-%5.2
--
ADP Özel istihdamı (Şubat, aylık değ.)
Dayanıklı Mal Siparişleri (Ocak, a-a)
07.03.2013
Fabrika Siparişleri (Ocak, a-a)
%1.8
-%2.2
Euro Bölgesi
GSYH (4.çeyrek, revize, y-y)
-%0.9
-%0.9
ABD
Dış Ticaret Dengesi (Ocak)
-38.5 milyar $
-43.0 milyar $
Haftalık İşsizlik Başvuruları
344 bin
355 bin
%0.75
%0.75
Euro Bölgesi
Merkez Bankası Toplantısı ve Faiz Kararı (Mart)
Almanya
Sanayi Siparişleri (Ocak, a-a)
%0.8
%0.5
İtalya
ÜFE (Ocak, y-y)
%1.8
%1.8
Fransa
Dış Ticaret Dengesi (Ocak)
-5.3 milyar
--
%10.30
--
İşsizlik Oranı (4.çeyrek)
Japonya
08.03.2013
Öncül Gösterge (Ocak)
1.4
--
BoJ Faiz Kararı
%0.10
--
Türkiye
Sanayi Üretim Endeksi (Ocak, y-y)
-%3.8
--
ABD
İşsizlik Oranı (Şubat)
%7.9
%7.9
157 bin
160 bin
%0.3
%0.5
-264.1 milyar ¥
-626.0 milyar ¥
-%0.1
--
Tarımdışı İstihdam (Şubat)
Almanya
Sanayi Üretim Endeksi (Ocak, a-a)
Japonya
Dış Ticaret Dengesi (Ocak)
GSYH (4.çeyrek, y-y)
4
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul
TÜRKİYE
Türkiye Büyüme Oranı
Mevsim ve Takvim Etkisinden Arın. GSYH (ç-ç, %)
Takvim Etkisinden Arın. GSYH (y-y, %)
Reel GSYH (y-y, %)
15
15.0
10
10.0
5
5.0
1.6
0.0
-5
-5.0
-10
-10.0
-15
-15.0
-20
-20.0
1999Ç1
1999Ç4
2000Ç3
2001Ç2
2002Ç1
2002Ç4
2003Ç3
2004Ç2
2005Ç1
2005Ç4
2006Ç3
2007Ç2
2008Ç1
2008Ç4
2009Ç3
2010Ç2
2011Ç1
2011Ç4
2012Ç3
1999Ç1
1999Ç4
2000Ç3
2001Ç2
2002Ç1
2002Ç4
2003Ç3
2004Ç2
2005Ç1
2005Ç4
2006Ç3
2007Ç2
2008Ç1
2008Ç4
2009Ç3
2010Ç2
2011Ç1
2011Ç4
2012Ç3
0
Kaynak:TÜİK
Kaynak:TÜİK
Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %)
Sektör
Payları
(%)
(2012,
ilk 3
çeyrek)
2011
III.
Çeyrek
2011
IV.
Çeyrek
2012
I.
Çeyrek
2012
II.
Çeyrek
2012
III.
Çeyrek
30.0
Tarım
9.2
4.9
5.8
4.9
3.4
2.9
10.0
Sanayi
24.5
9.5
5.3
3.2
3.8
1.3
İnşaat
5.7
10.3
7.0
2.7
0.3
0.4
Ticaret
12.8
10.6
3.2
0.6
0.7
-1.2
Otel.veLokantalar
1.9
7.9
9.3
2.4
3.7
2.0
Ulaş. ve Haber.
15.0
11.4
6.6
5.2
4.5
2.3
Mali Kur.
11.5
12.9
6.8
4.5
3.6
0.9
Konut Sah.
4.5
1.3
2.3
1.7
1.7
1.6
Eğitim
1.9
6.9
5.4
4.5
4.5
3.5
Sağ. İş. ve Sos. Hiz.
1.2
6.8
7.8
5.3
4.7
4.1
Vergi-Süb.
GSYH
8.5
10.1
4.8
2.5
1.4
0.7
8.4
5.0
3.4
3.0
1.6
Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %)
20.0
0.0
-10.0
-20.0
-30.0
2009-I
2009-II
2009-III
2009-IV
2010-I
2010-II
2010-III
2010-IV
2011-I
2011-II
2011-III
2011-IV
2012-I
2012-II
2012-III
Sektörler
(Sabit Fiyatlarla)
Tarım
Sanayi
İnşaat
Ticaret
Ulaştırma
Kaynak:TÜİK
Kaynak: TÜİK
5
Harcama Bileşenlerinin Büyüme Hızları (y-y, %)
Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%)
Harcama Bileşenleri
(Sabit Fiyatlarla)
Sektör
Payları
(%)
2012
ilk 3 çeyrek)
2011
III.
Çey.
2011
IV.
Çey.
2012
I.
Çey.
2012
II.
Çey.
2012
III.
Çey.
Yer. Hanehalkı Tük. Har.
66.7
7.8
3.4
-0.1
-1.0
-0.5
10.0
Dev. Nihai Tük. Har.
9.9
10.3
-4.3
5.5
4.4
4.4
0.0
Gay. Safi Ser. Oluş.
24.2
15.0
1.3
1.4
-7.2
-7.6
Kamu Sektörü
3.5
0.3
-9.5
2.5
-4.0
11.2
Özel Sektör
20.7
18.2
3.9
1.3
-7.7
-11.1
Mal ve Hiz. İhracatı
26.0
10.2
6.6
12.3
20.9
11.9
Mal ve Hiz. İthalatı
27.2
6.8
-5.1
-6.1
-3.7
-2.4
8.4
5.0
3.4
3.0
1.6
50.0
40.0
30.0
20.0
-10.0
GSYH
-20.0
-30.0
Tüketim
Kaynak: TÜİK
Yatırım
İhracat
2012-II
2012-III
2012-I
2011-III
2011-IV
2011-I
2011-II
2010-III
2010-IV
2010-I
Devlet
2010-II
2009-IV
2009-III
2009-I
2009-II
-40.0
İthalat
Kaynak:TÜİK
Sanayi Üretim Endeksi
İmalat Sanayi Üretim Endeksi
Sanayi Üretim Endeksi (y-y, %)
Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış
Sanayi Üretim Endeksi (a-a, %) (Sağ Eksen)
3 Aylık Hareketli Ortalama (y-y, %)
30.00
6.0
30
20.00
4.0
20
2.0
10.00
10
0.0
0.00
0
-2.0
-10.00
-4.0
-10
Kaynak: TÜİK
Eyl.07
Ara.07
Mar.08
Haz.08
Eyl.08
Ara.08
Mar.09
Haz.09
Eyl.09
Ara.09
Mar.10
Haz.10
Eyl.10
Ara.10
Mar.11
Haz.11
Eyl.11
Ara.11
Mar.12
Haz.12
Eyl.12
Ara.12
Ara.12
Tem.12
Eyl.11
Şub.12
Nis.11
Kas.10
Haz.10
Oca.10
Ağu.09
Mar.09
Eki.08
Ara.07
-30
May.08
-8.0
Tem.07
-30.00
Eyl.06
-20
Şub.07
-6.0
Nis.06
-20.00
Kaynak: TCMB
6
Sektörel Sanayi Üretim Endeksi
Ara Malı İmalatı (y-y, %)
Yıllık Değişim Oranı (%)
Sektörler
Dayanıklı Tüketim Malı İmalatı (y-y, %)
Ara.12
Ara.11
Haz.12
Ara.10
Haz.11
Ara.09
Haz.10
Ara.08
Haz.09
Ara.07
Haz.08
Ara.06
Haz.06
50.00
40.00
30.00
20.00
10.00
0.00
-10.00
-20.00
-30.00
-40.00
-50.00
-60.00
Haz.07
Dayanıksız Tüketim Malı İmalatı (y-y,
%)
2011
2012
Petrol Ürünleri
-9.0
8.2
Tekstil
1.2
0.7
Gıda
-1.5
-1.4
Kimyasal Madde
-5.7
-9.0
Ana Metal Sanayi
-0.4
-1.9
Metalik Olm. Diğ. Mineral
1.5
-1.8
Taşıt Araçları
-3.5
-9.1
Elektrikli Teçhizat
6.3
-16.5
-10.6
12.5
Giyim
Kaynak:TÜİK
Aralık Ayı
Kaynak: TÜİK
Sanayi Sipariş Endeksi
Sanayi Ciro Endeksi
Aylık Sanayi Sipariş Endeksi (İmalat Sektörü)
Kaynak:TÜİK
Mar.08
Haz.08
Eyl.08
Ara.08
Mar.09
Haz.09
Eyl.09
Ara.09
Mar.10
Haz.10
Eyl.10
Ara.10
Mar.11
Haz.11
Eyl.11
Ara.11
Mar.12
Haz.12
Eyl.12
Ara.12
280.0
260.0
240.0
220.0
200.0
180.0
160.0
140.0
120.0
100.0
Mar.08
Haz.08
Eyl.08
Ara.08
Mar.09
Haz.09
Eyl.09
Ara.09
Mar.10
Haz.10
Eyl.10
Ara.10
Mar.11
Haz.11
Eyl.11
Ara.11
Mar.12
Haz.12
Eyl.12
Ara.12
260.0
240.0
220.0
200.0
180.0
160.0
140.0
120.0
100.0
Aylık Sanayi Ciro Endeksi
Kaynak:TÜİK
Toplam Otomobil Üretimi
Toplam Otomobil Üretimi (Adet)
(12 aylık Har. Ort.)
Tem.01
Oca.02
Tem.02
Oca.03
Tem.03
Oca.04
Tem.04
Oca.05
Tem.05
Oca.06
Tem.06
Oca.07
Tem.07
Oca.08
Tem.08
Oca.09
Tem.09
Oca.10
Tem.10
Oca.11
Tem.11
Oca.12
Tem.12
Oca.13
70000
60000
50000
40000
30000
20000
10000
0
Kaynak: OSD, VakıfBank
Beyaz Eşya Üretimi
Beyaz Eşya Üretimi (Adet)
2300000
2100000
1900000
1700000
1500000
1300000
1100000
900000
700000
Kaynak:Hazine Müsteşarlığı
7
Kapasite Kullanım Oranı
Dayanıklı Tüketim Malları
Dayanıksız Tüketim Malları
Ara Malları
Yatırım Malları
Kapasite Kullanım Oranı (%)
85
95
80
72.2
75
85
70
75
65
65
60
55
55
45
Kaynak: TCMB
Kaynak: TCMB
Toplam Sanayide Verimlilik
Verilen İnşaat Ruhsatları
Çalışan Kişi Başına (3 Aylık)
Verilen İnşaat Ruhsatları (Yüzölçümü,1000 m2)
Çalışılan Saat Başına (3 Aylık)
130
90,000.0
80,000.0
70,000.0
60,000.0
50,000.0
40,000.0
30,000.0
20,000.0
10,000.0
0.0
125
120
115
110
105
100
95
90
Kaynak:Hazine Müsteşarlığı
Kaynak:Hazine Müsteşarlığı
PMI Endeksi
60.00
PMI Imalat Endeksi
55.00
50.00
45.00
53.5
40.00
35.00
30.00
Kaynak:Reuters
8
ENFLASYON GÖSTERGELERİ
TÜFE ve Çekirdek Enflasyonu
ÜFE
TÜFE (y-y, %)
ÜFE (y-y, %)
Çekirdek-I Endeksi (y-y, %)
25.0
14
12
10
8
6
4
2
0
7.03
20.0
15.0
10.0
5.82
5.0
1.84
Kaynak: TCMB
-5.0
Şub.04
Ağu.04
Şub.05
Ağu.05
Şub.06
Ağu.06
Şub.07
Ağu.07
Şub.08
Ağu.08
Şub.09
Ağu.09
Şub.10
Ağu.10
Şub.11
Ağu.11
Şub.12
Ağu.12
Şub.13
Şub.04
Ağu.04
Şub.05
Ağu.05
Şub.06
Ağu.06
Şub.07
Ağu.07
Şub.08
Ağu.08
Şub.09
Ağu.09
Şub.10
Ağu.10
Şub.11
Ağu.11
Şub.12
Ağu.12
Şub.13
0.0
Kaynak: TCMB
TÜFE Harcama Grupları (Katkı, Puan)
Gıda ve Enerji Enflasyonu (y-y, %)
Yıllık
Eğitim
Aylık
Ev Eşyası
Gıda
35
Enerji
Tüfe
30
25
Ulaştırma
20
Konut
15
Lokanta ve Oteller
10
5
Giyim ve ayakkabı
-1
0
1
Şub.08
May.08
Ağu.08
Kas.08
Şub.09
May.09
Ağu.09
Kas.09
Şub.10
May.10
Ağu.10
Kas.10
Şub.11
May.11
Ağu.11
Kas.11
Şub.12
May.12
Ağu.12
Kas.12
Şub.13
0
Gıda ve Alkolsüz İçecekler
2
Kaynak: TCMB
Kaynak: TCMB
ÜFE Alt Sektörler (y-y, %)
Tarım
Sanayi
Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi
BM Dünya Gıda Fiyat Endeksi
İmalat Sanayi
UBS Emtia Fiyat Endeksi (sağ eksen)
Kaynak:TCMB
260
240
220
200
180
160
140
120
100
2300
2100
1900
1700
1500
1300
1100
900
700
500
Oca.05
Tem.05
Oca.06
Tem.06
Oca.07
Tem.07
Oca.08
Tem.08
Oca.09
Tem.09
Oca.10
Tem.10
Oca.11
Tem.11
Oca.12
Tem.12
Oca.13
Şub.06
Haz.06
Eki.06
Şub.07
Haz.07
Eki.07
Şub.08
Haz.08
Eki.08
Şub.09
Haz.09
Eki.09
Şub.10
Haz.10
Eki.10
Şub.11
Haz.11
Eki.11
Şub.12
Haz.12
Eki.12
Şub.13
35.0
30.0
25.0
20.0
15.0
10.0
5.0
0.0
-5.0
-10.0
Kaynak: Bloomberg
9
İTO Enflasyon Göstergeleri
Türk- İş Mutfak Enflasyonu
İstanbul Toptan Eşya Fiyat Endeksi (y-y,%)
Türk-İş Gıda Enflasyonu ( a-a, %)
İstanbul Ücretliler Geçinme Endeksi (y-y,%)
8
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
-10
6
4
2
0
-2
-4
Kaynak:İTO
Kaynak: Türk-İş
Enflasyon Beklentileri
Tük. Güven Endeksi-Fiyat Beklentileri
12 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%)
24 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%)
9.5
9
8.5
8
7.5
7
6.5
6
5.5
5
Kaynak: TCMB
Fiyatların değişim yönüne ilişkin beklenti
100
90
80
70
60
50
63.3
40
Kaynak: TÜİK
10
İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ
İşsizlik Oranı
İşgücü Durumu
Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı (%)
İşgücü Arzı (kişi)
İşsizlik Oranı (%)
17.0
16.0
15.0
14.0
13.0
12.0
11.0
10.0
9.0
8.0
29,000
27,000
25,000
9.5
23,000
21,000
Kaynak: TÜİK
19,000
Şub.08
May.08
Ağu.08
Kas.08
Şub.09
May.09
Ağu.09
Kas.09
Şub.10
May.10
Ağu.10
Kas.10
Şub.11
May.11
Ağu.11
Kas.11
Şub.12
May.12
Ağu.12
Kas.12
Eki.05
Mar.06
Ağu.06
Oca.07
Haz.07
Kas.07
Nis.08
Eyl.08
Şub.09
Tem.09
Ara.09
May.10
Eki.10
Mar.11
Ağu.11
Oca.12
Haz.12
Kas.12
9.4
Kaynak: TÜİK
İşgücüne Katılım Oranı
Sektörlerin Toplam İşgücü İçindeki payı
İşgücüne Katılma Oranı (%)
İstihdam Oranı (%)
Sanayi
İnşaat
Hizmetler (Sağ Eksen)
30.0
54.0
25.0
52.0
20.0
50.0
15.0
48.0
10.0
46.0
5.0
44.0
0.0
42.0
Ağu.08
Kas.08
Şub.09
May.09
Ağu.09
Kas.09
Şub.10
May.10
Ağu.10
Kas.10
Şub.11
May.11
Ağu.11
Kas.11
Şub.12
May.12
Ağu.12
Kas.12
Ağu.08
Kas.08
Şub.09
May.09
Ağu.09
Kas.09
Şub.10
May.10
Ağu.10
Kas.10
Şub.11
May.11
Ağu.11
Kas.11
Şub.12
May.12
Ağu.12
Kas.12
53.0
51.0
49.0
47.0
45.0
43.0
41.0
39.0
37.0
35.0
Tarım
Kaynak: TÜİK
Kaynak: TÜİK
İşkur İstatistikleri
Sanayi İstihdam Endeksi (2005=100)
İş Arayanların Sayısı (kişi)
200,000
180,000
160,000
140,000
120,000
100,000
80,000
60,000
40,000
20,000
0
Sanayi İstihdam Endeksi
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
2012-I
11
2012-III
2011-I
2011-III
2010-I
2010-III
2009-I
2009-III
2008-I
2008-III
2007-I
2007-III
2006-I
2006-III
2005-III
2005-I
Oca.08
Nis.08
Tem.08
Eki.08
Oca.09
Nis.09
Tem.09
Eki.09
Oca.10
Nis.10
Tem.10
Eki.10
Oca.11
Nis.11
Tem.11
Eki.11
Oca.12
Nis.12
Tem.12
Eki.12
Oca.13
112
110
108
106
104
102
100
98
96
94
92
Reel Brüt Ücret - Maaş Endeksleri
Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı
Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı (Adet)
Sanayi Sektörü Reel Brüt Ücret - Maaş
Endeksleri
5,000
4,500
4,000
3,500
3,000
2,500
2,000
1,500
1,000
130.0
Kaynak: TOBB
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
125.0
120.0
115.0
110.0
105.0
100.0
2012-I
2012-III
2011-I
2011-III
2010-I
2010-III
2009-I
2009-III
2008-I
2008-III
2007-I
2007-III
2006-I
2006-III
2005-I
2005-III
95.0
12
DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ
İthalat-İhracat
Dış Ticaret Dengesi
İhracat (milyon dolar)
Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar)
İthalat (milyon dolar)
25000
0
20000
-2000
15000
-4000
-6000
10000
-8000
5000
-10000
0
Oca.03
Tem.03
Oca.04
Tem.04
Oca.05
Tem.05
Oca.06
Tem.06
Oca.07
Tem.07
Oca.08
Tem.08
Oca.09
Tem.09
Oca.10
Tem.10
Oca.11
Tem.11
Oca.12
Tem.12
Oca.13
-12000
Kaynak: TCMB
Kaynak: TCMB
İhracat
İthalat
Ara Malları (y-y, %)
Sermaye Malları (y-y, %)
Tüketim Malları (y-y, %)
Ara Malları (y-y, %)
Sermaye Malları (y-y, %)
Tüketim Malları (y-y, %)
140
120
100
80
60
40
20
0
-20
-40
-60
140
120
100
80
60
40
20
0
-20
-40
-60
Kaynak: TCMB
Kaynak: TCMB
Cari İşlemler Dengesi
6000
-4000
-14000
-24000
-34000
-44000
-54000
-64000
-74000
-84000
Sermaye ve Finans Hesabı
3000
1000
-1000
-3000
-5000
-7000
-9000
-11000
Cari İşlemler Dengesi (12 Aylık-milyon dolar)
Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar-sağ eksen)
Kaynak: TCMB
80000
70000
60000
50000
40000
30000
20000
10000
0
-10000
-20000
Doğrudan Yatırımlar (12 aylık-milyon dolar)
Portföy Yatırımları (12 aylık-milyon dolar)
Diğer Yatırımlar(12 aylık-milyon dolar)
Kaynak: TCMB
13
TÜKETİM GÖSTERGELERİ
Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni
Tüketim Harcamaları
Tüketici Güven Endeksi
105.0
Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen)
95.0
85.0
75.0
65.0
55.0
Kaynak: TCMB
Reel Hanehalkı Tüketimi (y-y, %)
130
120
110
100
90
80
70
60
50
40
20
15
10
5
0
-5
-10
-15
Kaynak: TCMB
CNBC-e Güven Endeksleri
Krediler
CNBC-e Tüketici Güven Endeksi
Krediler (y-y, %)
80
150
70
130
60
110
50
90
40
70
30
20
50
10
30
0
Kaynak: BDDK
Kaynak: CNBC-e
Bireysel ve Ticari Krediler
Bireysel Krediler (y-y, %)
Ticari Krediler (y-y, %)
155
135
115
95
75
55
35
15
-5
Kaynak: BDDK
14
KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ
Bütçe Dengesi
Bütçe Gelirleri ve Harcamaları
Bütçe Gelirleri (12 aylık toplam-milyar TL)
Bütçe Dengesi (12 Aylık toplam-milyar TL)
Bütçe Harcamaları (12 aylık toplam-milyar TL)
0.00
400
-10.00
350
-20.00
300
-30.00
250
-40.00
-50.00
200
-60.00
150
Kaynak:TCMB
Kaynak:TCMB
Vergi Gelirleri
Faiz Dışı Denge
Vergi Gelirleri (Nominal y-y, %)
Vergi Gelirleri (Reel y-y, %)
65.00
Faiz Dışı Denge (12 aylık-milyar TL)
57.00
45.00
47.00
25.00
37.00
27.00
5.00
17.00
-15.00
7.00
-35.00
-3.00
Kaynak:TCMB, VakıfBank
Kaynak:TCMB
Borç Stoku
İç ve Dış Borç Stoku
Toplam Borç Stoku (milyar TL)
İç Borç Stoku (milyar TL)
Dış Borç Stoku (milyar TL-sağ eksen)
550.0
450.0
500.0
400.0
140.0
450.0
350.0
120.0
400.0
300.0
100.0
350.0
250.0
80.0
300.0
200.0
60.0
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
160.0
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
15
Türkiye’nin Net Dış Borç Stoku
Türkiye’nin Dış Borç Stoku Profili
Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%)
TCMB (milyar dolar-sol eksen)
Kamu Sektörü (milyar dolar)
Özel Sektör (milyar dolar)
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
30
250.0
25
200.0
20
150.0
15
100.0
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
2011
2010
2009
2008
2007
2006
0.0
2005
0
2004
50.0
2003
5
2002
2011
2010
2009
2008
2007
2006
2005
2004
2003
2002
2001
10
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
LİKİDİTE GÖSTERGELERİ
TCMB Faiz Oranı
Reel ve Nominal Faiz
Borç Alma Faiz Oranı (%)
Reel Faiz
Borç Verme Faiz Oranı (%)
Nominal Faiz
35
30
25
25
20
20
15
15
10
10
5
-5
May.04
Eyl.04
Oca.05
May.05
Eyl.05
Oca.06
May.06
Eyl.06
Oca.07
May.07
Eyl.07
Oca.08
May.08
Eyl.08
Oca.09
May.09
Eyl.09
Oca.10
May.10
Eyl.10
Oca.11
May.11
Eyl.11
Oca.12
May.12
Eyl.12
Oca.13
0
0
Ocak 2004
Haziran 04
Kasım 04
Nisan 05
Eylül 05
Şubat 06
Haziran 06
Kasım 06
Nisan 07
Eylül 07
Şubat 08
Temmuz 08
Aralık 08
Mayıs 09
Ekim 09
Mart 10
Ağustos 10
Ocak 11
Haziran 11
Kasım 11
Nisan 12
Eylül 12
Şubat 13
5
Kaynak:TCMB, VakıfBank
Kaynak:TCMB
Para Arzı
M2 (bin TL)
M3 (bin TL)
M1 (bin TL-sağ eksen)
900000000
700000000
200000000
150000000
500000000
100000000
300000000
50000000
Şub.06
Ağu.06
Şub.07
Ağu.07
Şub.08
Ağu.08
Şub.09
Ağu.09
Şub.10
Ağu.10
Şub.11
Ağu.11
Şub.12
Ağu.12
Şub.13
100000000
Kaynak:TCMB
16
Dünya Piyasalarında Son Açıklanan Ekonomik Göstergeler
Reel Büyüme
(y-y,%)
Enflasyon (y-y,%)
Cari Denge/GSYH*
(%)
Merkez
Bankası Faiz
Oranı (%)
Tüketici
Güven
Endeksi
ABD
1.6
1.6
-3.09
0.25
69.6
Euro Bölgesi
-0.9
2
0.43
0.75
-23.60
Almanya
0.4
1.80
5.65
0.75
92
1.40
-1.95
0.75
-28.50
-3.26
0.75
86.00
5.25
-40.90
Fransa
-0.30
İtalya
-2.50
2.40
Macaristan
-2.70
3.70
Portekiz
-3.80
0.40
-6.45
0.75
-52.80
İspanya
-1.90
2.70
-3.53
0.75
-33.40
Yunanistan
-5.50
0.00
-9.81
0.75
-71.40
İngiltere
0.30
2.70
-1.92
0.50
-26.00
Japonya
0.30
-0.30
2.03
0.10
43.30
Çin
7.90
2.00
2.76
6.00
104.50
7.10
5.34
8.25
--
Rusya
2.90
1.22**
Hindistan
4.50
11.62
-3.44
7.75
--
Brezilya
1.38
6.15
-2.11
7.25
113.60
G.Afrika
2.50
5.40
-2.82**
5.00
-3.00
-6.38**
5.50
89.01
Türkiye
1.60
7.03
*Cari denge verileri IMF’den alınmaktadır ve 2011 verileridir.
**2010 Verileri Kaynak: Bloomberg
Beklentiler
2013-IMF Beklentisi
(Ocak 2013)
Reel Büyüme
(y-y,%)
Enflasyon
(y-y,%)
Cari Denge /GSYH
(%)
İşsizlik Oranı
(%)
Borç St./GSYH
(%)
Gelişmiş Ülkeler
Gelişmekte Olan Ülkeler
Tüm dünya
ABD
Euro Bölgesi
Almanya
Fransa
İtalya
Macaristan
Portekiz
İspanya
Yunanistan
İngiltere
Japonya
Çin
Rusya
Hindistan
Brezilya
G.Afrika
TÜRKİYE
1.40
5.50
3.50
2.12
-0.20
0.85
0.36
-0.73
0.79
-1.01
-1.31
-4.00
1.11
1.20
8.20
3.82
5.97
3.95
3.02
3.52
1.68
5.67
3.69
1.83
1.67
1.86
0.96
2.92
3.50
0.21
1.35
-0.73
1.70
0.32
3.10
6.50
9.32
5.09
5.25
5.74
-0.29
1.00
--3.08
1.26
4.67
-1.68*
-1.36
2.68
-1.70
-0.14
-2.90
-2.71
2.29
2.46
3.83
-3.26
-2.79
-5.84
-7.12
8.08
--8.12
11.46
5.27
10.52
11.06
10.47
16.03
25.10
25.37
8.11
4.42
4.10
6.00
-6.50
24.73
9.88
112.71
32.69
-111.72
94.92
81.54
92.07
127.84
74.24
123.73
96.93
181.83
93.33
244.98
19.56
9.85
66.66
61.17
43.31
36.66
17
Türkiye Makro Ekonomik Görünüm
2010
2011
En Son Yayımlanan
2012
Yılsonu
Beklentimiz
Reel Ekonomi
GSYH (Cari Fiyatlarla. Milyon TL)
1 098 799
1 294 893
377 584
(2012, 3Ç)
--
GSYH Büyüme Oranı (Sabit Fiyatlarla, y-y%)
9.2
8.5
1.6
(2012, 3Ç)
2.9
Sanayi Üretim Endeksi (y-y. %)
13.1
8.9
-3.8
(Aralık 2012)
--
Kapasite Kullanım Oranı (%)
72.6
75.4
72.2
(Şubat 2013)
--
İşsizlik Oranı (%)
11.9
9.8
9.4
(Kasım 2012)
2011
2012
En Son Yayımlanan
8.9
2013
Yılsonu
Beklentimiz
Fiyat Gelişmeleri
TÜFE (y-y. %)
10.45
6.16
7.03
(Şubat 2013)
6.0
ÜFE (y-y. %)
13.33
2.45
1.84
(Şubat 2013)
--
156,097
(22.02.2013)
--
732,522
(22.02.2013)
--
775,827
(22.02.2013)
--
53,169
(22.02.2013)
--
104,437
(22.02.2013)
--
Parasal Göstergeler (Milyon TL)
M1
M2
M3
Emisyon
TCMB Brüt Döviz Rezervleri (Milyon $)
148,455
665,642
700,491
167,404
731,770
774,651
49,347
78,330
54,565
100,320
Faiz Oranları
TCMB O/N (Borç Alma)
TRLIBOR O/N
5.0
5.0
4.50
(01.03.2013)
--
10.89
5.78
5.08
(01.03.2013)
--
2010
2011
En Son Yayımlanan
2013
Yılsonu
Beklentimiz
Ödemeler Dengesi (Milyon $)
Cari İşlemler Açığı
47,101
77,089
4,658
(Aralık 2012)
56,300
İthalat
185,544
240,834
18,799
(Ocak 2013)
İhracat
113,883
134,971
11,509
(Ocak 2013)
---
Dış Ticaret Açığı
71,661
105,858
7,291
(Ocak 2013)
93,000
2011
2012
En Son Yayımlanan
2013
Yılsonu
Beklentimiz
Borç Stoku Göstergeleri (Milyar TL)
Merkezi Yön. İç Borç Stoku
368.8
386.5
388.9
(Ocak 2013)
--
Merkezi Yön. Dış Borç Stoku
149.6
145.5
143.9
(Ocak 2013)
--
Kamu Net Borç Stoku
290.1
251.6
( 3.Çeyrek)
251.6
(2012 3. Çeyrek)
--
Kamu Ekonomisi (Milyon TL)
2011 Ocak
2012 Ocak
Bütçe Gelirleri
23,499
28,087
36,872
(Ocak 2013)
--
Bütçe Giderleri
22,494
26,347
30,933
(Ocak 2013)
--
Bütçe Dengesi
1,005
1,740
5,939
(Ocak 2013)
--
Faiz Dışı Denge
4,809
7,131
11,162
(Ocak 2013)
--
18
Vakıfbank Ek
V
konomik Araştırmalar ek
konomik.arastirm
malar@vakifbank
k.com.tr
Cem Eroğğlu Müdür cem.eroglu@va
akifbank.com.tr
0212‐398 18 98 Nazan Kılıç Müdür Yard
dımcısı [email protected]
Ümit Ünssal Müdür Yard
dımcısı [email protected]
0212‐398 18 99 oğan Eriş Naime Do
Uzman Yard
dımcısı [email protected] 0212‐398 18 92 Fatma Özzlem Kanbur Uzman Yard
dımcısı fatmaozlem.kan
[email protected]
Sinem Ullusoy Uzman Yard
dımcısı [email protected] 0212‐398 19 02 0212‐398 18 91 0212‐398 19 05 Bu rapor Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. ttarafından güvennilir olduğuna inanılan kaynaklardan sağlanan bilggiler kullanılarak h
hazırlanmıştır. Vakıflar Bankası TT.A.O. bu bilgi ve verilerin doğruluuğu hakkında herrhangi bir garanti vermemekte ve bu rapor ve için
ndeki bilgilerin Türkiye V
kullanılm
ması nedeniyle do
oğrudan veya dolaylı olarak oluşaacak zararlardan dolayı sorumluluk kabul etmem ektedir. Bu rapo
or sadece bilgi vermek aamacıyla hazırlanmış olup, hiçbir kkonuda yatırım önnerisi olarak yoru
umlanmamalıdır. Türkiye Vakıflar r Bankası T.A.O. b
bu raporda yer alan bilgilerde daha önced
den bilgilendirme
e yapmaksızın kıs men veya tamam
men değişiklik yap
pma hakkına sahi ptir. Vakkıfbank Ekonom
mik Araştırmalarr