Sanayi Üretim Endeksi Bülteni

09
MAYIS
2016
Sanayi Üretim Endeksi Bülteni
MART 2016
Endeks
Sanayi Üretim Endeksi
134
133
132
131
130
129
128
127
126
125
124
123
122
121
Toplam Sanayi
Nis
May
Haz
Tem
Ağu
Eyl
Eki
Kas
Ara
Oca
Şub
Mar
TÜİK
2016 yılı birinci çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre mevsim ve takvim etkilerinden
arındırılmış sanayi üretimi %1,5 arttı. Takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi ise bir
önceki yılın aynı çeyreğine göre %4,7 arttı.
Ana sanayi grupları (MIGs) sınıflamasına göre, 2016 yılı Mart ayında bir önceki aya göre en
yüksek düşüş %2,4 ile enerjide gerçekleşti.
İmalat sanayi alt sektörleri incelendiğinde, 2016 yılı Mart ayında bir önceki aya göre en
yüksek artış %21,7 ile bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatında gerçekleşti. Bu
artışı, %7,4 ile tütün ürünleri imalatı ve %6,7 ile ağaç, ağaç ve mantar ürünleri imalatı
(mobilya hariç) takip etti.
İmalat sanayi alt sektörleri incelendiğinde, 2016 yılı Mart ayında bir önceki aya göre en
yüksek düşüş %13,5 ile temel eczacılık ürünlerinin ve eczacılığa ilişkin malzemelerin
imalatında gerçekleşti. Bu düşüşü, %4,1 ile fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve
teçhizat hariç) ve %2,1 ile kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı takip etti.
1
09
MAYIS
2016
Sanayi Üretim Endeksi Bülteni
Alt Sektörlere Göre Sanayi Üretim Endeksi-MTEA
140
135
130
125
120
115
110
105
100
Şub
Mar
Nis
May
Haz
Tem
Ağu
Eyl
Eki
Kas
Ara
Oca
Şub
Toplam sanayi
ARM-Ara malı imalatı
DLT-Dayanıklı tüketim malı imalatı
DZT-Dayanıksız tüketim malı imalatı
Mar
TÜİK
Sanayinin alt sektörleri (2010=100 temel yıllı) incelendiğinde, 2016 yılı Mart ayında bir
önceki aya göre madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi %3,2, imalat sanayi sektörü
endeksi %0,4 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi ise
%0,2 azaldı.
Sanayinin alt sektörleri (2010=100 temel yıllı) incelendiğinde, 2016 yılı Mart ayında bir
önceki yılın aynı ayına göre madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi %3,8 azalırken, imalat
sanayi sektörü endeksi %3,4 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı
sektörü endeksi %2,6 arttı.
Alt Sektörlere Göre Sanayi Üretim Endeksi-MTEA
140
135
130
125
120
115
110
105
100
Nis
May
Haz
Tem
Ağu
Eyl
Eki
Kas
Ara
Oca
Şub
Mar
Toplam sanayi
B-Madencilik ve taşocakcılığı
C-İmalat sanayi
D-Elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı
TÜİK
2
09
MAYIS
2016
Sanayi Üretim Endeksi Bülteni
Geçtiğimiz ay içinde Rusya ve ABD’nin Suriye krizinde vardıkları göreli mütabakat ve OPEC ile
Rusya’nın üretimi dondurmakta anlaştıkları iddiaları Petrol’ün varilini 48 doların üzerine
kadar çıkartmıştı. Ancak OPEC’ten yapılan son açıklama üretim dondurma kararının doğru
olmadığı yönünde. Özellikle İran, ambargoların kalkması sonrası gelişmeler çerçevesinde,
ambargo öncesi üretim rakamlarına ulaşana kadar herhangi bir üretim azaltımına
yanaşmıyor. Bu karar yakın vadede petrol fiyatındaki artışın son bulacağı ve yeni bir
ucuzlama dalgası geleceğine işaret ediyor.
Enerji Kalemi - Küresel Enerji Piyasası
3500
140
3000
120
2500
100
2000
80
1500
60
1000
40
500
20
Enerji
Doğalgaz(NG1:COM)
Mar
Şub
Oca
Ara
Kas
Eki
Eyl
Ağu
May
Tem
0
Haz
0
Petrol (CO1:COM)
Bloomberg -Dow Jones
Son açıklanan Çin dış ticaret verisi rakamları beklentilerin altında kalmasıyla metal piyasası
düşük seyrini sürdürdü. İhracat yıllık olarak %1,8 düşerken ithalat da yıllık olarak %10,9
azaldı. Bakır ithalatını Nisan ayında %21 düşerek 450,000 tona geriledi. Bu genel ılımlı
düşüşün devam edeceğini öngörüyoruz.
8
7
6
5
4
3
2
1
0
120
100
80
60
40
20
B-Madencilik ve Taşocakcılığı
Bakır (LMCADS03:COM)
Mar
Şub
Oca
Ara
Kas
Eki
Eyl
Ağu
Tem
Haz
May
0
Nis
Bin
Madencilik-Taşocakçılığı Kalemi - Küresel Maden Piyasası
Kömür (INDEXDJX:DJUSCL)
Bloomberg
3
09
MAYIS
2016
Sanayi Üretim Endeksi Bülteni
İmalat sanayi endeksinin dış ticaret ile ilişkisine bakıldığında, dış ticaret kalemlerinin
trendi, ülkenin imalat sanayi endeksinin trendiyle paraleldir. Özellikle ihracat değişimi ile
sanayi üretim endeksindeki değişimin hareketindeki benzerlikler belirgindir. Bununla
birlikte, zaman zaman ithalat değişimi ile imalat sanayi endeksi değişiminin hareketinde
görülen eşzamanlılık da ülkenin ithal ikameci büyüme yaklaşımını destekler niteliktedir.
Değişim Oranı (%)
Sanayi Üretim Endeksi ve Dış Ticaret Değişim Oranları (Aylık Bazda)-MTEA
20
15
10
5
0
-5
-10
-15
Nis
May
Haz
Tem
İhracat Değişim
Ağu
Eyl
Eki
İthalat Değişim
Kas
Ara
Oca
Şub
Mar
Sanayi Üretim Endeksi Değişim
TÜİK
Daha genel bir bakış açısıyla bakıldığında ise, dış ticaret hacminde yaşanan artış ülkenin
büyümesini desteklemektedir. Bu gerçek aşağıdaki grafikte daha açık görülmektedir.
Değişim Oranı (%)
Sanayi Üretim Endeksi ve Dış Ticaret Hacmi Değişim OranlarıKarşılaştırmalı (Yıllık Bazda)
20
15
10
5
0
-5
-10
-15
-20
-25
Nis
May
Haz
Tem
Ağu
Sanayi Üretim
Eyl
Eki
Kas
Ara
Dış Ticaret Hacmi
Oca
Şub
Mar
TÜİK
Ayrıca GSYH büyüme hızı ile imalat sanayi üretim endeksi artış hızları birbirleriyle son
derece yakın hareket etmekte olduğundan, daha önce açıklanan sanayi üretim endeksleri,
GSYH hakkında önbilgi niteliğindedir. Bu yüzden GSYH’nin öncü göstergesi olarak anılan ve
4
09
MAYIS
2016
Sanayi Üretim Endeksi Bülteni
milli gelir düzeyini tahmin etmekte kullanılan imalat sanayi üretim endeksi (takvim
etkisinden arındırılmış), 2016 yılı başlangıcı hakkında fikir vermektedir.
GSYH-Sanayi Üretim Yıllık Büyüme Hızı (TA) Karşılaştırmalı
6
10
5
8
4
6
3
4
2
2
1
(%)
12
0
0
Nis
May
Haz
Tem
Ağu
Sanayi Üretim Büyüme Hızı
Eyl
Eki
Kas
Ara
Oca
GSYH Büyüme Hızı
Şub
Mar
TÜİK - TCMB
Bu doğrultuda, 2016 yılı Ocak, Şubat ve Mart aylarında, sırasıyla ihracatta yaşanan yıllık bazda
%22,3’lük azalış ile %1,2 ve 2,3’lük cüzi artış; dış ticaret hacminde yaşanan yıllık %20,5’lik
azalış ile %4,2’lik ve %2,2’lik azalış büyüme adına endişeleri arttırdı (Dış Ticaret Verileri
Bültenimiz).
2016 yılında gerçekleşen diğer öncü göstergelere bakıldığında ise, mevsimsel etkilerden
arındırılmış İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranının, 2016 yılında Ocak, Şubat ve Mart
aylarında sırasıyla 75,2, 74,1 ve 75,2 olması (2015 yılı yine aynı aylarda sırasıyla 74,5, 74,1 ve
73,9 idi); Tüketici Güven Endeksinin Ocak, Şubat ve Mart aylarında sırasıyla 71,6, 66,6 ve
67,0 olması (2015 yılı aynı aylarda sırasıyla 67,7, 68,1 ve 64,4 idi); Reel Kesim Güven
Endeksinin 2016 yılı Ocak, Şubat ve Mart aylarında sırasıyla 103,3, 104,5, 106,0 olması (2015
yılı aynı aylarda 103,2, 103,4 ve 103,5 idi) büyümede ilk çeyrek adına tahminleri yumuşatıcı
gelişmeler oldu.
5