LOZAN BARIġ ANTLAġMASI (24 TEMMUZ 1923)

LOZAN BARIġ ANTLAġMASI (24 TEMMUZ 1923)
 İtilaf Devletleri konferans için Lozan’ı (İsviçre)
önerince, TBMM, haberleĢmenin zor
olacağını söyleyerek İzmir’i önermiş, ancak
devletlerarası geleneklere göre
görüĢmelerin tarafsız bir yerde yapılması
gerektiğinden Lozan kabul edilmiştir.
 TBMM’nin amacı; Mustafa Kemal PaĢa’nın
görüĢmelere doğrudan müdahale
edebilmesini sağlamaktı.







SINIRLAR
Suriye Sınırı: Fransa ile imzalanan Ankara
AntlaĢması ile çizilen sınır,
Irak Sınırı: Musul Sorunu yüzünden
çözümlenememiĢ, Türkiye ile Ġngiltere
arasında çözümlenmek üzere ileri bir
tarihe ertelenmiĢtir.
Batı Sınırı: Meriç Nehri sınır kabul edildi.
ÖNEMĠ
 Yeni Türk Devleti’nin bağımsızlığı ve
toprak bütünlüğü tüm dünya devletleri
tarafından tanındı.
 Misak-ı Milli sınırları büyük ölçüde
gerçekleĢtirildi.
 Devletlerarası eĢitlik ilkesine göre
hazırlanması ve emperyalizme karĢı baĢarılı
olması yönüyle sömürge halindeki uluslara
örnek olmuĢtur.
 Geçerliliğini günümüze kadar koruyan
uluslararası bir antlaĢmadır.
Konferansa Türkiye’yi Ġsmet PaĢa temsil
etmiştir.
TBMM, Lozan’a gidecek heyetten,
Kapitülasyonlar ve Ermeni Yurdu (Azınlıklar)
konularında kesinlikle taviz verilmemesini
istemiştir.
Azınlıklar ve kapitülasyonlar konusunda Türk
tarafının kesin tavır koyması, tam
bağımsızlıktan ödün verilmeyeceğini gösterir.
Lozan’da Türk heyetinin en çok üzerinde
durduğu ilkeler devletlerin eĢitliği ve tam
bağımsızlıktır.
ADALAR: Bozcaada, Gökçeada Türkiye’ye,
Rodos, Oniki Ada Ġtalya’ya, Kıbrıs Ġngiltere’ye,
diğer bütün adalar Yunanistan’a bırakıldı.
 KAPĠTÜLASYONLAR: Tam bağımsızlığımızı
engelleyen kapitülasyonlar kaldırıldı.
 BOĞAZLAR: Yönetimi, Milletler Cemiyeti’nin
garantisinde, Türkiye’nin baĢkanlığındaki
uluslararası bir komisyona bırakıldı.
 Boğazların yönetiminin uluslararası bir
komisyona bırakılması Türkiye’nin egemenlik
haklarını zedeleyici niteliktedir.
 AZINLIKLAR: Türkiye’deki tüm azınlıklar Türk
vatandaĢı kabul edilmiştir. Böylece
Avrupalıların içiĢlerimize karıĢma problemi
ortadan kalktı ve tam bağımsızlığımız
sağlanmıĢ oldu.

Lozan’dan Kalan Sorunlar

Musul Sorunu (Irak sınırı)

Hatay Sorunu

Boğazlar Komisyonu
 Konferansa; Ġngiltere, Fransa, Ġtalya,
TBMM Hükümeti, Yunanistan, Japonya,
Romanya, Yugoslavya, Belçika ve
Portekiz doğrudan katılırken, Sovyet Rusya
ve Bulgaristan Boğazlar konusunda, ABD
ise gözlemci olarak katılmıştır.
 I. görüşmeler Boğazlar, Ermeni Yurdu,
Kapitülasyonlar (en önemlisi), Musul
Sorunu gibi konularda antlaşma
sağlanamadığı için 4 ġubat 1923’te kesildi.
 Ancak daha sonra görüşmelere yeniden
başlandı ve 24 Temmuz 1923’te Lozan
BarıĢ AntlaĢması imzalandı.
 NÜFUS MÜBADELESĠ (DEĞĠġ - TOKUġ)
Türkiye’deki Rumlar ile Yunanistan’daki
Türklerin karĢılıklı olarak değiĢ – tokuĢ
edilmesi kararı alındı.
 SAVAġ TAZMĠNATI: Yunanistan,
Edirne’nin Karaağaç bölgesini savaş
tamiratı olarak Türkiye’ye vermiştir.
 DIġ BORÇLAR: Osmanlı Devletinden
ayrılan devletlere paylaĢtırılmıĢtır.
Borçlar konusunda Türkiye’ye en fazla direnen
devlet Fransa olmuĢtur.
 YABANCI OKULLAR: Türkiye’deki bütün
yabancı okulların Türk devletinin
düzenleyeceği esaslara göre eğitim
yapmaları kararlaştırıldı.
 FENER RUM PATRĠKHANESĠ: Türkiye
aleyhinde siyasi faaliyetlerde
bulunmamak Ģartıyla açık kalacaktı.
Zeki DOĞAN
Sosyal Bilgiler Öğretmeni