ŞEYH BEDREDDİN - Genç Gelişim Kişisel Gelişim

ŞEYH BEDREDDİN - Genç Gelişim Kişisel Gelişim
(1368- 1420)
Şeyh Bedreddin, Osmanlı Devletinin idaresini ele geçirmek isteyen Batıni lideridir. Babası İsrail,
Dimetoka’daki Bizans kumandanının kızıyla evlenerek Samavna Kalesine kadı tayin edilmişti.
Bu evlilikten, 1368 yılında, Şeyh Bedreddin doğdu. Şeyh Bedreddîn, küçük yaşta ilim
öğrenmeye başladı. İlmini arttırmak için önce Bursa, sonra Konya ve Kahire’ye gitti. Kahire’de
büyük âlimlerden din ilimleri, felsefe ve mantık dersleri aldı. Tahsilini tamamladıktan sonra
Tebriz’e giderek, Timur Hanın huzurunda yapılan ilmî sohbetlere katıldı. Daha sonra Kazvin’e
giden Şeyh Bedreddîn, burada Batınilik fırkasına girdi.
Edirne’ye yerleşen Şeyh Bedreddîn’in ününün yayılması Fetret Devri’ne rastlar. Edirne’de
hükümdarlığını ilân eden Musa Çelebi, Şeyh Bedreddîn’i kazasker tayin etti. Bilmeden onun
nüfuzunun yayılmasına yardım etti. Bundan istifade eden Şeyh Bedreddîn, faaliyetlerine hız
verdi. Onun asıl gayesi devlet idaresini eline geçirmekti. Ancak Çelebi Mehmed Han, kardeşi
Musa Çelebi’yi yenip birliği sağlayarak devlete hâkim olunca, Şeyh Bedreddîn’i görevinden
alarak, İzmit’te mecburî ikamete memur etti.
1/3
ŞEYH BEDREDDİN - Genç Gelişim Kişisel Gelişim
İzmit’te yerleşen Şeyh Bedreddîn, Osmanoğullarının saltanatını yıkmak için, halk tabakası
üzerinde etkili olabilecek fikirlerini yaymak için kitaplar yazdı. Her türlü mülkiyetin kaldırılması ve
toprakla malın müşterek olmasını tavsiye eden Şeyh Bedreddîn, fikirlerini halk arasında
yaymaya başladı. Aynı zamanda Batınilik propagandası yaparak Ehl-i sünnet akidelerini
yıkmaya çalıştı. Şeyh Bedreddîn’in, Anadolu’nun çeşitli yerlerinde halifeleri vardı. Bunlar
arasında bilhassa İzmir civarındaki Börklüce Mustafa adındaki halifesi, etrafında binlerce
taraftar topladı. Şeyh Bedreddîn, hacca gitmek bahanesiyle Kastamonu’ya ve oradan da
Sinop’a geçerek, bir gemiyle Kefe limanına çıktı. Daha sonra Eflak Voyvodasının yanına gitti.
Eflak Voyvodası Türk hâkimiyetinden kurtulmak ümidiyle Bedreddîn’e elinden gelen yardımı
yaptı.
Böylece Rumeli’de Şeyh Bedreddîn, Anadolu’nun belli bölgelerinde halifaleri hızla taraftar
toplamaya başladılar. Gün geçtikçe kuvvetleri artan Şeyh Bedreddin ve yandaşları isyan
çıkarmaya başladılar. Halifesi Börklüce Mustafa’nın beş bin kişiyle İzmir sancakbeyini yenmesi
üzerine isyan korkunç bir hâl aldı. Sultan Mehmed Çelebi isyanın başladığı bölgelere Veliahd
Şehzade Muradın yanına Veziriazam Bayezid Paşayı gönderip, isyanı bastırdı ve elebaşlarını
cezalandırdı. Börklüce Mustafa idam edildi.
Anadolu’da isyanın bastırıldığını öğrenen Şeyh Bedreddîn, Deliorman’da zor durumda kaldı.
Çünkü etrafında bulunanların büyük bir kısmı Anadolu’daki isyanın bastırıldığını duyarak
kaçmışlardı. Bu sebeple Bayezid Paşa, Rumeli’ye geçerek, Bedreddîn ve taraftarlarını
Deliorman’da küçük bir çarpışmadan sonra kolaylıkla yakaladı. Mahkeme huzuruna çıkarılan
Şeyh Bedreddîn, sorgusu sırasında suçlu ve cezasının idam olduğunu bizzat kabul etti. 1420’de
Serez pazarında asıldı. Böylece devleti çok zor duruma sokan ayaklanma, Bayezid Paşanın
gayret ve çalışmalarıyla ortadan kaldırıldı.
2/3
ŞEYH BEDREDDİN - Genç Gelişim Kişisel Gelişim
Şeyh Bedreddin’in ölümünden sonra eserlerinin birçoğu gizlenmiş veya kaybolmuştur.
Menakıbnameye göre 48, başka kaynaklara göre 38 yapıtı vardır. Bazı yapıtlarının adı
bilinmekle beraber günümüze ulaşmamıştır. En iyi incelenmiş yapıtı Varidat'tır.
3/3