Sağlık İşleri Dairesi Başkanlığı GENÇLİK ve SPOR GENEL

Sağlık İşleri Dairesi Başkanlığı
GENÇLİK ve SPOR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Sağlık İşleri Dairesi Başkanlığı’ na
Son günlerde Meksikadan başlayarak tüm dünyaya yayılma eğilimi gösteren ve “domuz
gribi “olarak ünlenen salgın hastalıkla ilgili olarak teşkilatımız aracılığı ile tüm spor camiasının
bilgilendirilmesi yerinde olacaktır . Bu amaçla H1N1 influenza A olarak adlandirilması daha doğru
olan ancak “domuz gribi” olarak ünlenen hastalık hakkındaki özet ve güncel durumu aktaran
aşağıdaki bilgi notunu gereği için ilgilerinize sunarım .
Dr.Cem Bilgiç
Aile Hekimliği Uzmanı
04/05/2009
BİLGİ NOTU:
Domuz gribi nedir?
Influenza A virüsünün neden olduğu esas olarak domuzlarda salgına yol açan bir grip türüdür.
Geçmişte sınırlı sayıda olguda insandan insana bulaştığı bildirildi. Ölüm oranı %1-5'dir. Kuş
gribinde ise bu oran, dünya genelinde yaklaşık %50 olarak bildirilmektedir. Kuş gribi nedeniyle
2006 yılında ülkemizde saptanan 12 olgudan 4'ü kaybedilmişti.
29 Nisan itibariyle toplam 148 hasta bulunmaktadır. Amerika Birleşik Devletleri 91 laboratuvarda
dayalı kanıtlanmış olgu bildirmiş, bunlardan biri kaybedilmiştir.
Meksika 26 olgu ve 7 ölüm bildirmiştir. Kanada 13, İngiltere 5, İspanya 4, Yeni Zelanda 3, Almanya
3 ve İsrail 2 olgu bildirmişlerdir.
Nasıl bulaşır?
İnsandan insana damlacık yoluyla bulaştığı kanıtlanmıştır. Pandemi düzeyleri 1 ile 6 arasında bir
derecelendirme ile belirlenmektedir. Bu derecelemeye göre , Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) 27
Nisan 2009 itibariyle pandemi düzeyini 3'den 4'e çıkarmıştır. Pandemi 4 seviyesi , insandan
insana yayılım olduğunu gösterir. Bu durumda, domuzlarla teması olan kişilerin yanısıra, solunum
yoluyla bulaşması söz konusudur. Dünya Sağlık Örgütü, 29 Nisan 2009 itibariyle pandemi düzeyini
5'e çıkardı. Pandemi 5, bir DSÖ bölgesinde iki ya da daha fazla ülkede insandan insana geçişin
bildirilmesine dayanmaktadır. Bu düzey önemlidir, son yıllarda bu düzeyde bildirilen bir salgın
olmadı. Bir sonraki aşama ise pandemi 6'dır. Farklı DSÖ bölgelerinde insandan insana geçişin
olabileceği ikiden çok sayıda ülkenin bulunması anlamına gelir.
Nasıl yayılır? ,
Mevsimsel veya klasik gribin yayılımı gibidir. İnsandan insana hapşırma ve öksürme ile saçılan
damlacıklar yoluyla yayılır. Ayrıca el teması da önemlidir. Hasta olan kişiler belirtiler
görülmeden bir gün önce ve hastalık boyunca enfeksiyonu yayabilirler. Cansız yüzeylerde
(masa, kapı kolu gibi) yaklaşık 2 saat canlı kalabilirler. Bu nedenle el yıkamak önemlidir.
Belirti ve bulguları nelerdir?
Belirtileri mevsimsel gribe benzer, ateş, öksürük, boğaz ağrısı, yaygın vücut ağrıları, baş ağrısı,
titreme ve yorgunluk ön plandadır. Bazı kişilerde ishal ve kusma görülür. Zatüreye bağlı ciddi
hastalıklar ve ölümler olabilir.
Korunmak için ne yapılmalı?
En önemli önlem ellerin yıkanmasıdır. Genel sağlık önlemlerine dikkat etmek gerekir, uykusuz
kalınmamalı, fiziksel aktivite sağlanmalı, günlük stres kontrol edilmeli, bol sıvı ve besleyici gıdalar
alınmalıdır. Hasta kişilerle yakın temastan kaçınmalıdır. Cansız yüzeylerin çamaşır suyuyla
silinmesi yeterlidir.
İlacı var mıdır?
Evet. Klasik gripte olduğu gibi oseltamivir veya zanamivir kullanılır. Bu ilaçlar belirtiler
görüldükten sonra ilk 2 günde kullanılmalıdır. Ayrıca belirtilere yönelik ilaçlardan da
yararlanılabilir. Ancak tam tedavi
Domuz Eti Yemekle domuz gribi bulaşır mı? Hayır. Uygun hazırlanmış domuz etini yemekle
bulaşma olmaz.
Ülke düzeyinde ne yapılmalı?
Türkiye'de henüz olgu yoktur. İlk olgunun saptanabilmesi için sınır geçişlerinde uygun kontroller
önemli bir adımdır. Bu amaçla Yeşilköy havalimanına termal kamera yerleştirilmiştir. Vücut
sıcaklığı 38 derecenin üzerindeki hastaların saptanması hedeflenmektedir. Grip belirtileri olan
herkesin vakit kaybetmeden hekime başvurmaları uygun olacaktır. Her hastane, kuş gribi için
hazırlanmış olan salgın planını raflardan indirmelidir.
Seyahat kısıtlaması var mı?
Dünya Sağlık Örgütü'nün seyahat kısıtlaması ve sınırların kapatılması yönünde bir önerisi yoktur.
Ancak hasta olanların seyahat etmemeleri ve hızlıca sağlık kuruluşuna başvurmaları
önerilmektedir.
Başkalarına bulaştırmamak için ne yapmalı?
Öksürürken ve hapşırırken ağız ve burun kapatılmalıdır. Kullanılan mendiller hemen çöpe
atılmalıdır. Eller sabunlu suyla yıkanmalı, su ve sabuna ulaşılamazsa alkollü temizleyiciler
kullanılmalıdır. Eller ağız ve buruna götürülmemelidir, virüs bu yolla yayılabilir. Hastalardan uzak
durulmalıdır. Hastalanınca vakit geçirmeden doktora başvurulmalıdır. Hastalanınca okula ve işe
gidilmemesi önerilir.
Güncel bilgiyi takip ve koruyucu önlemler için takip edilecek yol ise Sağlık Bakanlığı tarafından
aşağıdaki şekilde belirlenmiştir
1-
Sağlık Bakanlığının web sayfasını (www.grip.saglik.gov.tr) takip ediniz
2-
Grip temel olarak enfekte kişilerden öksürük ve aksırıkla kişiden kişiye bulaşır
3-
Grip bulaşını önlemek için günlük olarak
a. Öksürük ve aksırık sırasında tek kullanımlık mendille ağız ve burnunuzu kapatınız, kullandıktan
sonra mendili çöpe atınız
b. Özellikle öksürük ve aksırıktan sonra ellerinizi su ve sabun ile yıkayınız. El hijyeni için alkollü el
dezenfektanları da kullanılabilir
c. Ağız, burun ve gözünüze dokunmaktan kaçınınız
d. Eğer grip iseniz diğer insanlara bulaştırmayı önlemek için evinizden çıkmayın, işe gitmeyin.
Çocuğunuz grip ise okula göndermeyin
4- Salgının yayılması durumunda veya ihtimaline karşı Sağlık Bakanlığının okul kapatılması dahil
kalabalık ortamlarda bulunmamakla ilgili duyurularını takip ediniz
5-
Daha fazla bilgi için 184 SABİM hattını arayabilirsiniz.
Bu gün (04/05/2009) itibarı ile dünyadaki vakaların dağılımı aşağıdaki gibidir.
Domuz Gribi İnfluenza A (H1N1) salgını ile ilgili son güncelleme
(04 Mayıs 2009, saat 06.00)
Ülke
Vaka sayısı
Ölü sayısı
Amerika Birleşik Devletleri
226
1
Meksika
590
25
Kanada
85
0
İspanya
40
0
Çin, Hong Kong Özel Yönetim Bölgesi
1
0
Danimarka
1
0
Fransa
2
0
Kosta Rika
1
0
Almanya
8
0
Avusturya
1
0
İsrail
3
0
Hollanda
1
0
Kore Cumhuriyeti
1
0
Yeni Zelanda
4
0
İsviçre
1
0
İrlanda
1
0
İngiltere
15
0
İtalya
1
0
Kolombiya
1
0
El Salvador
2
0
Toplam
985
26
Kaynak: Dünya Sağlık Örgütü
Uz.Dr.Cem Bilgiç tarafından hazırlanmıştır