Dünyada ve Türkiye`de Diyabetin Önemi

Diyabetin Önemi
Sunu Planı
• Diyabet tanımı
• Diyabetin önemini ortaya çıkartan faktörler
• Dünyada ve ülkemizde diyabetin görülme sıklığı nedir?
• Diyabet her yaşta görülür mü? / Hangi yaşlarda ortaya çıkar?
• Diyabetli bireylerle toplum içinde veya hastanede nerelerde
karşılaşabilirsiniz?
• Diyabet ekonomik yükü nedir? Sizce pahalı bir hastalık mıdır?
2
30.03.2015
Diyabet
3
•
Pankreas insülin sekresyonunun mutlak veya rölatif
yetersizliği veya insülin etkisizliği ya da
•
İnsülin molekülündeki yapısal bozukluklar sonucu
gelişen, hiperglisemi ve glukagon yüksekliği ile
karakterize;
•
Karbonhidrat, protein ve lipid metabolizmalarının
bozukluğu ile seyreden, akut metabolik ve kronik
dejeneratif komplikasyonlara neden olan bir
sendromdur.
30.03.2015
4
30.03.2015
Diyabet Neden Önemli Bir Hastalık?
5
30.03.2015
Dünyada Diyabet Epidemisi
6
30.03.2015
7
30.03.2015
Diabetes Atlas, 6th Ed. 2013, www.idf.org
Türkiye’de 1998’den 2010’a Kronik Hastalıklar1,2
Değişim oranı
8
+%90
+%108
+%44
1Satman
+%32
-%11
İ, TURDEP Study Group. Diabetes Care 2002;25:1651-56;
30.03.2015
2Satman I, TURDEP-II Study Group. Eur J Epidemiol 2013;28:169-80
TURDEP-II: Bilinen ve Yeni diyabet
18
18
16
14
12
10
8
6
4
2
0
16
14
7,9
7,1
7,5
9,3
8,9
9
Kadın
Erkek
12
%
10
8
6
4
2
0
Bilinen DM
7,5
9,6
Kentsel
7,5
8
9
Kırsal
GENEL
Bilinen DM Yeni DM
Yeni DM
DM farkındalığı
9
GENEL
7,4
Kadın
Erkek
Kentsel
Kırsal
Genel
%54.1
%55.6
%56.5
%51.6
%54.5
30.03.2015
Avrupa’da Diyabetin En Yüksek Oranda
Görüldüğü İlk Beş Ülke (20-79 yaş)
2013 yılı Diyabetli nüfus
10
Sıra
Ülke
1
Rusya Federasyonu
2
Milyon kişi
2013 yılı Diyabet prevalansı
Sıra
Ülke
%
10.9
1
Türkiye
14.85
Almanya
7.6
2
Montenegro
10.11
3
Türkiye
7.0
3
Makedonya, TFYR
9.98
4
İspanya
3.8
4
Sırbistan
9.92
5
İtalya
3.6
5
Bosna Hersek
9.70
30.03.2015
Global Burden: Pandemi
 Dünyada sıklığı hızla artan diyabet dünyanın taşımak






11
zorunda kaldığı global bir yüktür.
Dünyanın en önemli halk sağlığı sorunları arasındadır.
Diyabet pandemi olarak tanımlanmaktadır.
Tip 2 diyabette yaşam süresi ortalama 10 yıl azalmıştır.
Dünya genelinde 4. ölüm nedenidir.
Her yıl diyabete bağlı olarak 3 milyon kişi ölmektedir.
Diyabete bağlı ölüm nedenlerinin %50 si KVS
hastalıklarıdır.
30.03.2015
Unite for diabetes
 Birleşmiş Milletler tüberküloz, AİDS gibi enfeksiyon
hastalığı olmayan diyabeti pandemi olarak kabul
etmiş ve 20 Aralık 2006 da Küresel Farkındalık için
Diyabet Çözümü kampanyasını başlatmıştır.
12
30.03.2015
Beden Kütle İndeksi (BKİ) ve diyabet gelişme riski
13
30.03.2015
BKİ ve Bel Çevresi ile Diyabet İlişkisi
• VKİ ve Bel Çevresi ile Diyabet İlişkisi
14
30.03.2015
Diyabet neden Önemli bir hastalıktır
 Diyabet her yaşta görülebilir. Yeni doğmuş bir çocuk da 90
yaşındaki bir kişi de diyabetle karşılaşabilir.
 Önlem alınmazsa ağır organ hasarlarına neden olur.
 Yaşam kalitesini düşüren maliyeti yüksek bir hastalıktır.
 Dünyada her 10 saniyede bir kişi diyabet ya da diyabetin neden
olduğu komplikasyonlar nedeni ile yaşamını yitirmektedir.
 Yine dünyada her 21 saniyede bir kişi diyabet hastalığına
yakalanmaktadır.
15
30.03.2015
Diyabet neden Önemli bir hastalıktır
 Gelişmiş ülkelerdeki sağlık bütçesinin en az % 10’u diyabet ve
komplikasyonlarının tedavisi için harcanmaktadır
 Diyabet, çalışanlar için en üretken erişkin yaşlarında
morbiditeyi artırmaktadır
 ABD’de diyabet, son-evre böbrek hastalığının önde gelen
nedenidir ve diyalize başlayan kişilerin %40’ında nedeni
oluşturmaktadır
 Diyabet, çalışan erişkinler arasında körlüğün en yaygın
nedenidir
 1970–2002 arasında ABD’deki yaşa göre ayarlanmış tüm
nedenlere bağlı ölüm oranlarında bir azalma olsa da, 1987-2002
arasında diyabete bağlı ölüm % 45 artmıştır
Bu nedenle diyabetin önlenmesi, diyabet oluşmuşsa iyi
yönetilmesi ve kontrol altında tutulması çok önemlidir.
16
30.03.2015
16
Diyabet komplikasyonları
Gözler
(retinopati)
Beyin ve serebral dolaşım
(serebrovasküler hastalık)
Kalp ve koroner dolaşım
(koroner kalp hastalığı)
Böbrekler
(nefropati)
Periferik sinir sistemi
(nöropati)
Alt ekstremiteleler
(periferik damar hastalığı)
Diyabetik ayak
(ülser ve amputasyon)
17
30.03.2015
IDMPS Çalışması: Mikrovasküler Komplikasyonlar
TÜRKİYE
60
50
56,3
45
45
47,6
40
40
31,8
Rp
30
Nrp
20
Nphr
10
0
T1DM
18
T2DM
30.03.2015
IDMPS : Ilkova H et al. 2007
ADMIRE Çalışması: Kronik Komplikasyonlar
 Kronik komplikasyon varlığı, hastaların % 88.2’sinde anamnez ile değerlendirilmiştir.
 Hastaların %60’ında kronik komplikasyon vardır.
 En sık kronik komplikasyon nöropatidir
59,6
Her hangi kronik komplikasyon
41,1
Nöropati
27,1
25,6
Göz komplikasyonları
Koroner arter hastalığı
11,6
5,7
4,7
4,1
Nefropati
Serebrovasküler olay
Diyabetik ayak
Periferik vasküler hastalık
0
20
40
60
80
100
%
19
Satman I et al. ADMIRE Çalışması,
DRCP, 2011
30.03.2015
TURDEP-II: Türk toplumunda KBH*
*KBH = Kronik Böbrek Hastalığı = eGFR ≥60 mL/dk
20
Satman İ ve TURDEP-II Çalışma Grubu, 2010
30.03.2015
Diyabet hastaları enfeksiyonlara yatkındır
DİYABET
HİPERGLİSEMİ
Nötrofil
kemotaksisi
Fagositoz
Granülosit
adherensi
İntraselüler
öldürme
Kompleman
fiksasyonu
Süperoksit
radikal üretimi
İMMUN FONKSİYON
ENFEKSİYONA DUYARLILIK
Butler S et al. Relationship between hyperglycemia&infection in critically ill patients. Pharmacotherapy 2005;25:963-76
21
30.03.2015
Enfeksiyon, diyabeti daha kötüleştirebilir
ENFEKSİYON
Karşı düzenleyici hormonların
salınması (Glukagon, katekolaminler,
Proinflamatuvar sitokinlerin
salınması (TNF-α, IL-1 ve IL-6)
kortizol ve büyüme hormonu)
 İnsülin salgısı
inhibisyonu
 Glikojenez
 Glukoneojenez
 Glikojenoliz
 Glukoneojenez
 Karşı düzenleyici
hormonların salınması
Endojen glukoz üretiminde artış ve İnsülin direnci
HİPERGLİSEMİ
 İmmun fonksiyonlar
Diyabetik durumun dekompansasyonu
Butler S et al. Relationship between hyperglycemia and infection in critically ill patients. Pharmacotherapy 2005;25:963-76
22
30.03.2015
Diyabet hastaları kontrolsüz hiperglisemi
nedeniyle bir kısır döngüye girer.
DİABETES MELLİTUS
HİPERGLİSEMİ
ENFEKSİYON
İMMUN FONKSİYONLARDA
AZALMA
Enfeksiyon, kontrolsüz
hiperglisemiye yol açar
ve enfeksiyonların daha
da ağırlaşmasına neden
olur.
ENFEKSİYONLARA
YATKINLIKTA ARTIŞ
Butler S et al. Relationship between hyperglycemia and infection in critically ill patients. Pharmacotherapy. 2005;25:963-76;
Bharat B. Trivedi. Diabetes and Infection. http://www.nhlmmcgym.com/diabetesandinfection.htm
23
30.03.2015
Gelişmekte Olan Ülkelere Uluslar Arası Diyabet
Federasyonunun (idf) Uyarısı
Diyabet hızlı sosyal ve kültürel değişime uğrayan
 Nüfusu yaşlanan
 Hızlı şehirleşen
 Beslenme alışkanlıkları değişen
 Fiziksel aktivitesi azalan ve
 Obezitenin arttığı tüm ülkelerde hızla artacaktır.
24
30.03.2015
ÖZET
Diyabetin toplumsal önemini ortaya çıkaran faktörler nelerdir?
25
30.03.2015
TEŞEKKÜRLER