İletim Doku ve Salgı Doku

12. SINIF KONU
ANLATIMI
13
BİTKİSEL DOKULAR
İLETİM DOKU
3) İLETİM DOKU
KSİLEM (ODUN
BORUSU)
İLETİM DOKU
FLOEM (SOYMUK
DOKUSU)
 Bitkilerde organik ve inorganik
maddelerin taşınmasını sağlayan
dokudur.
 Her bitkide bulunmaz. Damarsız
tohumsuz bitkilerde iletim doku
bulunmaz.
İki çeşittir.
a) Ksilem (Odun Borusu)
 Bitkilerin emici tüylerle topraktan aldığı su ve minerali yapraklara ve diğer
organlara taşınmasını sağlayan dokudur.
 Bu doku;
TRAKE,
TRAKEİT,
KSİLEM PARANKİMASI,
KSİLEM SKLERANKİMASI hücreler tarafından oluşmuştur.
 Trake ve trakeitler taşıma yapan ölü hücrelerden oluşmuş
borulardır. Ksilem sklerenkiması ve parankiması ise taşımaya
yardım ederler. Ksilem sklerankiması desteklik sağlar, ksilem
parankiması ise iletim parankima dokusudur.
 Hücreler arasındaki çeperler erimiştir. Yan çeperler
kalınlaşarak boru şeklini almıştır.
 Ölü bir dokudur.
 Gövdede içte, yaprakta dışta bulunur.
 Tek yönlü olarak (kökten gövdeye) madde taşınması yapar.
 Madde taşıması floeme göre hızlıdır.
a) Floem (Soymuk Borusu)
 Fotosentez sonucunda üretilmiş olan organik
maddelerin gerekli dokulara iletilmesini sağlayan iletim
dokusudur.
 Bu doku;
KALBURLU HÜCRELER,
ARKADAŞ HÜCRELERİ,
FLOEM PARANKİMASI,
FLOEM SKLERANKİMASI hücrelerinden oluşmaktadır.
 Kalburlu borular ve arkadaş hücreleri taşıma da görev yapar. Floem sklerankiması,
floeme destek olur. Floem parankiması ise iletim parankima hücreleridir.
 Hücreler arası çeperler tamamen erimemiştir. Kalburlu borular oluşmuştur.
 Canlı bir dokudur.
 Gövdede dışta, yaprakta içte bulunmaktadır.
 Çift yönlü taşıma gerçekleştirir.
 Taşıma aktif taşıma ve pasif taşıma ile gerçekleşir. Madde hareketlerinin
gerçekleşmesinde sıvı basıncı farklılığından kaynaklanır.
4) SALGI DOKU
 Bol sitoplazmalı, büyük çekirdekli ve canlı hücrelerden
oluşmuş dokulardır.
 Salgı dokuları epidermiste bulunuyorsa; DIŞ SALGI BEZİ
denir.
 Salgı doku iç kısımdaysa İÇ SALGI BEZİ denir. Sitoplazma ve
kofullarda depolanmış salgılar iç salgı bezleri tarafından
üretilmiştir. Ancak hücrenin parçalanması sonucunda dışarı
verilir.
 Bitkiyi parazitten, çürümekten ve sıcaktan korur.
 Böcekçil bitkiler hücre dışına gönderdikleri
enzimlerle hücre dışı sindirim yaparlar.
 Tozlaşma olayının yapılmasını sağlarlar.
 Zehirli yapısı ve hoş olmayan tadı ile hayvanlara karşı
koruma sağlarlar.