Ayxmaz/biyoloji • toprağa bağlanma • su ve inorganik maddelerini

Ayxmaz/biyoloji
Kök :Tohumdan ilk gelişen organdır.
1.Fonksiyonları
•
•
•
•
•
toprağa bağlanma
su ve inorganik maddelerini emmek
bitkinin diğer bölgelerine taşınan bazı hormonların üretimi (meristem olarak)
karbonhidrat ve / veya lipid gibi besin saklama
bazı ikincil metabolitlerin üretimi (Nikotin vb)
2.Kök boyuna kesiti
Kökün dış kısımları
•
•
•
•
Kaliptra – Meristematik bölgenin fiziksel etkilere karşı korunmasını sağlar
Hücre Bölünme Bölgesi - apikal meristem
Uzama Bölgesi - hücreler uzar ve büyür (birincil meristem)
Olgunlaşma Farklılaşma Bölgesi – hücreler olgunlaşır ve farklılaşır, belli bir görev için özelleşir ve dokular
şekillenir.
Ayxmaz/biyoloji
3.Kök enine kesiti
4.Kısımları ve görevleri:
A. epidermis : kök bölgesinin en dışında bulunur ve madde alış verişini kontrol eder .
B. kabuk : iletim silindirini oluşturan dokuları çevreleyen parankimadan oluşmuş kısım.
C. endodermis : bulundurduğu kaspari şeridi ile çözünmüş maddelerin ve su akış düzenlemektedir.
D. primer Ksilem: su ve suda çözünmüş maddelerin taşınmasını sağlayan iletim silindirinde bulunan iletken doku
E. primer floem : yapraklarda sentezlenen organik maddeleri kök ve diğer yapılara ,köklerle alınan azotlu bileşikleri
yapraklara taşınmasını sağlayan iletim silindirinde bulunan iletken doku
F. periskıl : endodermis altında halkasal yerleşmiş hücrelerden oluşur,yan kökleri ve mantar kambiyumunu
oluşturur.
G. İkincil kambiyum : dikotiledon odunsu bitkilerde merkezi silindirde floem ve Ksilem arasında
bulunur ve enine kalınlaşmayı sağlar .
Ayxmaz/biyoloji
Kök yapısındaki dokular
Örtü doku
•
•
•
hücrelerin genellikle tek katman dizilim gösterir
bitkinin dış yüzeyini kaplar
ana rolü bitkiyi koruma
Temel doku
•
•
•
bitkinin her kesitinde bulunur
en çok parankima olmak üzere, kollenkima ve schlerenchyma hücreleri bulunur.
fotosentez, depolama,iletim destek vb çok yönlü görevleri vardır.
İletim doku
•
•
•
su, iyonlar, mineraller ve gıda taşınmasını sağlar
ikincil bir rol olarak desteklik yapar
ksilem, floem, parankima, schlerenchyma hücrelerinden oluşmaktadır
Kökte özel yapılar
1.Emici tüyler: kök epidermisinden farklılaşırlar.Canlı ve büyük kofulludur.Osmotik basınçları yüksek hücrelerdir.
Su hareketi:
•
•
symplast –hücreler arası kurulan sitoplazmik bağlantılarla
apoplast - bitişik hücre duvarlarının oluşturduğu yüzeylerden
2.Kaspari şeridi
Endodermiste bulunan özel çeper kalınlaşması iletim silindiri ile kabuk arasında su hareketinde önemli rol oynar.
Suya karşı geçirimsiz olduğu için iki ortam arasındaki suyun hareketi endodermis hücrelerinin kontrolünde
gerçekleşir
Ayxmaz/biyoloji
3.Periskıl
Endodermisin içinde bulunur. Meristematik özellikte olup yan köklerin oluşumunu sağlar
Periskıldan yan kök gelişimi
4. Mikoriza
Mikoriza; bitki kökleri ve mantarın simbiyotik ilişkisi daha iyi beslenmeyi sağlar
•
•
•
•
•
Bu mutualist tür simbiyotik ilişkidir
Mantar için bitki organik besinlerin alındığı temel yaşam kaynağıdır
Mantarlar bitki kök yüzey alanını artırarak daha fazla su emilmesini ve minerallerin alınımını sağlayarak
bitkiye destek olur
Bu ilişki, tüm bitki türleri görülebilir
Mikorizanın iki türü vardır:
5.Kök urları:. Bitki kökleri ve bakteriler arasındaki karmaşık etkileşimlerden azot fiksasyonu gerçekleşir
•
•
•
•
Azot sabitleme nodüller (bitki köklerinde Rhizobium denilen bakteri bulunduran hücrelerden oluşmuş
şişkinlikler) ile yapılır
Bakteriler genellikle kök hücrelerinde bacteroids denilen belli kofullarda bulunur
Nodüllerdeki azot bakterileri bitkiden organik besin (şeker) emer
Bitkiler nodüllerdeki bakterilerin Azotu bitkiler tarafından kullanılabilir forma dönüştürmesinden faydalanır.
Ayxmaz/biyoloji