Aspirin Kanserin Yayılmasını Önleyebilir

Baş ağrılarını azaltmak ve kalp krizlerini önlemeye ilaveten aspirin, kötü niyetli hücrelerin
yayılmasını önlediği de düşünülmektedir.
Şaşılacak bir ilaç varsa, bu hiç şüphesiz aspirindir. Söğüt ağacının yapraklarından türetilen
bu ilaç, atritten ateşe kadara değişen tedavilerde olduğu kadar, inmeleri kalp krizleri ve
hatta bazı kanser türlerini önlemekte de kullanılmaktadır. Bu ilaç dünya genelinde yıllık 120
milyar tablet tüketimine ve oldukça yüksek bir popüleriteye sahiptir.
Son yıllarda bilim insanları, aspirinin kullanılabileceği başka alanlar da keşfettiler, tümör
oluştuktan sonra, kanser hücrelerinin vücuda yayılmasını engellemek gibi. Araştırma hala
devam etmektedir. Bu araştırmalar, aspirinin bir gün günümüzdeki kanser tedavileri için
önemli bir katkı sağlayacağını ima etmektedir.
Bununla birlikte, her ilaca herkes aynı cevabı vermez ve bazı insanlar için bazı ilaçlar
düpedüz bir tehlike yaratmaktadır. Araştırmacılar bu sebepten ötürü, aspirinden uzun süreli
kullanımda en çok kimin fayda sağlayacağını belirlemek için genetik testler geliştirmeye
çalışıyorlar.
Myriad Mekanizmaları
Geçen yüzyılda araştırmacılar, aspirinin prostaglandinler denilen bazı hormonal benzeri
İnovatif Kimya Dergisi kaynak gösterilmeden paylaşılamaz.
maddelerin üretimini engellediğini göstermiştir. Vücuttaki bu prostaglandinlerin üretildiği
yere bağlı olarak, ağrı, inflamasyon, ateş veya kan pıhtılaşmasını tetikleyebilirler.
Açıkçası hiçbir insan bu doğal tepkileri sonsuza kadar engellemek istemez. Çünkü özellikle
vücuttaki kesiklere, çürüklere, enfeksiyonlara ve diğer yaralanmalara karşı iyileşme
sağlıyorlar. Bazen çok uzun süre oyalanırlar ve bu durum insanlara faydadan ziyade zarar
verirler. Uzun süren ya da kronik iltihaplanma, kalp krizi ve normal dokularda tekrarlanan
hasarlardan dolayı kanser olma riskinin artmasına neden olur. Nihayetinde hasar gören
doku, bulunduğu yere ve diğer faktörlere bağlı olarak, koroner arterde damar tıkanıklığı
plakası veya vücudun derinliklerinde gizli olan minik bir tümör haline gelebilir.
Prostaglandin spigotunu aşağıya çekerek, aspirin her yıl binlerce kalp krizi önler ve
muhtemelen önemli miktarda tümör oluşmasını durdurur.
2000 yılında bilim insanları, aspirinin vücuttaki önemli ikinci etki mekanizmasını keşfettiler.
İlaç, çözülme adı verilen ve aynı zamanda iltihaplanma atmosferini söndürmeye yardımcı
olan moleküllerin üretimini arttırmaktadır. Son zamanlara gelindiğinde araştırmacılar,
aspirinin üçüncü bir etki mekanizmasını da keşfettiler. İlaç, kanser hücrelerinin vücuda
yayılma veya metastaz yapma kabiliyetine müdahale ediyor. İlginç olarak, bu durumda,
ilacın anti-inflamatuar özellikleri oynadığı rolü oynamış gözükmemektedir. Metastaz
karmaşık bir süreç olup, bir şekilde karşı karşıya gelmek üzere, tümör hücreleri ve
konakçıları arasında belli miktarda işbirliği gerektirir. Bazı habis-kötü- hücreler orijinal
tümörden koparılmalı, kan dolaşımına girmek için yakındaki bir kan damarı duvarlarından
geçmeli ve vücudun etrafında seyrederken bağışıklık sistemi savunucuları tarafından
bulaşmaması için kaçınılmalıdır. Bu eldiveni kurtarmaya çalışanlar, daha sonra başka bir
damarın duvarlarını, vücudun farklı bir yerinde geçip orijinal doğum yerlerinden tamamen
farklı olan çevre dokularına sokmalı ve büyümeye başlamalıdırlar. Brigham ve Kadın
Hastalıkları Hastanesi’nden hematolog Elisabeth Battinelli; kan pıhtılarını tetikleme
yeteneği ile daha iyi bilinen trombosit denilen hücrelerin, tümör hücrelerinin yayılmasına
izin verilmesinde önemli bir rol oynadığını göstermiştir. İlk malign hücreler, kan damarı
duvarı boyunca toplanan trombositlerden gelen bazı kimyasal sinyalleri bir araya getirir.
Bununla birlikte, potansiyel bir ihlalin onarımını duvarın içine yönlendirmek yerine, bu
yeniden hazırlanmış sinyaller, kanser hücrelerinin bariyerden geçmesini ve kan dolaşımına
sızmasını sağlar. Sonra kanser hücreleri, bağışıklık sisteminin devriye gezen nöbetçilerinden
saklanmak için kendilerini koruyucu trombosit tabakasında gizlerler. Tümör hücreleri kan
dolaşımını uzaktaki bir yere bıraktığında, yeni kan damarlarının gelişimini tetikleyen sözde
büyüme faktörleri üretmek için onlarla birlikte gelen trombositleri, şu anki gelişmekte olan
ikinci tümörlere besin maddelerini ve oksijeni taşıyan temel yolları
öğretirler. Araştırmacılar, farelerin dolaşım sistemlerine, kanser hücrelerinin matestaz
sırasında yeni bir ev bulmak için dolaştıklarını gözlemlemek için tümör hücreleri enjekte
etmektedirler. Batinelli ve ekibi, fareleri zorlamak için fareleri aspirin ile beslemişlerdir ve
İnovatif Kimya Dergisi kaynak gösterilmeden paylaşılamaz.
ardından habis hücreler enjekte etmişlerdir. Bu araştırmanın sonucunda, bağışıklık
sisteminden ayrılan kanser hücrelerinin trombositler tarafından korunmadığı veya kanser
hücrelerinin yeni bir lokasyonda büyümesi ve bölünmesi için gereken büyüme faktörlerinin
üretilmediği keşfedilmiştir. Böylece, aspirin iki şekilde kanserle savaşır: antienflamatuvar
etkisi bazı tümörlerin oluşumunu engeller ve antiplatelet özellikleri bazı kanser hücrelerinin
yayılma yeteneğini etkiler.
Plateletsi Değiştirme
Aspirin, tek bir bileşiği (örneğin bir prostaglandin) bloke etmek yerine, ilacın tüm kan
gruplarını belirli kan hücrelerinin çekirdeklerinde açıp kapattığı görülüyor.
Duke Üniversitesi’nden kardiyolog Deepak Voora ve meslektaşları aspirinin bu daha önce
bilinmeyen etkisini daha iyi anlamaya çalışmak için trombositlerden oluşturan megakaryosit
hücrelerine bakmışlardır. Karmaşık matematiksel ve farmakolojik araçları kullanarak,
megakaryositlerde aspirine yanıt olarak açılan veya kapanan yaklaşık 60 gen tespit
etmişlerdir. Tüm bu genetik manipülasyonlar sonucunda: megakaryositler tarafından
üretilen trombositler bir araya toplanmamıştır, bu da muhtemelen kanser hücrelerini
kamufle etmesini engellemiştir. Bu nedenle, prostaglandinleri bloke etmenin yanı sıra,
aspirin metastaza yanlışlıkla eşlik etmemesi için temelde “trombositleri yeniden
bağlar”. Voora, metastazın önlenmesine yönelik aspirine dayalı bir terapinin fizibilitesinin
belirlenebilmesi için yürütülmesi gereken çok sayıda temel araştırmanın halen devam
ettiğini belirtmiştir. Sonraki adımlar, bu deneylerin büyük, daha çeşitli insan gruplarında
teyit edilmesi ve bu aspirine duyarlı genlerin normal işlevlerini daha iyi anlamak üzerinedir.
Bu arada, araştırmacılar bir hastanın aspirin kullanmasından fayda sağlayıp
sağlamayacağını söyleyebilmesini sağlayacak bir genetik test oluşturmak için yeterli bilgi
edinmeyi ummaktadırlar. İdeal olarak, böyle bir test, ilacın en etkili dozunu değil, aynı
zamanda kişinin vücudunun ilacın öngörülen şekilde tepki gösterdiğini de
belirleyecektir. Aspirinin kardiyovasküler yararı örneğin, pıhtıların kan dolaşımında
oluşmasını engellemek için 81 miligram gibi küçük bir doz kullanılmıştır. 325 kişiden oluşan
araştırma, aspirin tüketen hastaların yüzde 5’inde pıhtılaşma süreçleri üzerinde herhangi
bir etkisi olmadığını ve %24’lük bir azalma etkisi olduğunu göstermektedir. Ayrıca, bazı
insanlarda ciddi yan etkiler (kanama gibi) de görülebilir. Bu nedenle, hiçbir sorumlu klinik
hekim, ilacın günlük olarak alınmasını tavsiye etmez. Bugüne kadar, bir hastanın aspirinin
antiklot etkisine karşı dirençli olduğundan emin olmanın pahalı olmayan ve pratik tek yolu,
birkaç hafta süren tedaviden sonra kişinin kanını test etmek olup, pıhtı oluşumunun bir
zamanlar olduğundan daha uzun sürdüğünü görmektir. Tabi genetik testlerin yapılma
olasılığı olursa bu daha iyi olurdu. Harvard Tıp Fakültesi’nden bir epidemiyolog Andrew
Chan, “Aspirin için tek bir yolun var olmadığı açık bir şekilde ortaya çıktığı için birinin
aspirine cevap verip vermeyeceğini size gösterecek tek bir moleküler test geliştirmek zor”
İnovatif Kimya Dergisi kaynak gösterilmeden paylaşılamaz.
diyor. Başka bir deyişle, araştırmacılar ve hekimler, bir hastanın kardiyovasküler hastalık
veya kanser açısından aspirin tedavisinden ne derece yararlanacaklarını belirlemek için
birçok farklı geni ve bunların karmaşık etkileşimlerini incelemek zorunda kalacaklardır.
O zamana kadar, bağımsız sağlık uzmanlarından oluşan ulusal bir panel olan ABD Koruyucu
Hizmetler Görev Gücü, kardiyovasküler hastalıkları ve kolorektal kanseri önlemek için
düşük doz aspirinin yalnızca çok seçkin bir grupta bulunmasını önermektedir. Eldeki
delillere göre en çok fayda sağlayanlar 50 ila 59 yaşları arasında en az bir on yıl daha
yaşayacak, o dönemde kalp krizi veya inme riski yüzde 10 veya daha fazla olan
yetişkinlerdir. 60-69 yaş arası yetişkinler için, görev gücü, bireysel koşullara bağlı olarak
seçici bir şekilde aspirin tedavisi önerilmektedir. 50 yaşın altındaki ya da 70 yaşından büyük
yetişkinlerde günlük aspirin kullanımının muhtemel zararlarına karşı potansiyel yararları
tartmak için yeterli kanıt olmadığına karar verilmiştir. Falls Church, Va’daki Inova Tromboz
Araştırma ve Translasyonel Tıp Merkezi direktörü Paul Gurbel’e görekalp krizi ya da inme
geçiren hastaların çoğu, ancak, yaşlarından bağımsız olarak düzenli aspirin tedavisinden
fayda görüyor olduğunu düşünmektedir. Ve eğer şu anda bir kalp krizi geçiriyor olsanız
birçok doktor olası herhangi bir pıhtının hasarını en aza indirgemek için 911/112’yi
aradıktan sonra 325 miligram aspirin tableti çiğnemenizi önermektedir. Yine de aspirin bir
ömür boyu kötü alışkanlıkları telafi edemez. Sigara kullanmamak, sağlıklı beslenmek,
vücudunuzun fiziksel olarak aktif kalması; kalp rahatsızlığı da dahil olmak üzere birçok
sağlık sorununun üstesinden gelmek için aspirinden daha etkilidir. Aspirin inanılmaz bir ilaç
olabilir, ancak yine de sizi rahatsız eden her şeyin tedavisinde kullanılamaz.
Kaynak : scientificamerican.com
Yorumlar
İnovatif Kimya Dergisi kaynak gösterilmeden paylaşılamaz.