Olumlu Ekim dış ticaret rakamlarının ardından 12 aylık açık gerileme eğilimini koruyarak 69.6 milyar dolara, ihracatın ithalatı karşılama oranı %67.9’a geldi… Gerçekleşme: -3.6 milyar dolar, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı: -3.9 milyar dolar İ C A R E T 30.11.15 Geniş ekonomik gruplar sınıflamasına göre, en yüksek ağırlıklı ara mallarında gözlenen %18’lik daralma ithalattaki düşüşte belirleyici oldu. Aynı dönemde, tüketim malları %5.7, sermaye malları ithalatı ise %4.2 ile yeniden artıya döndü. En çok ihracat yapılan 20 fasıla göre, özellikle mineral yakıtlar ve demir&çelik ihracatındaki düşüşe rağmen, altın ve otomotiv ihracatındaki büyüme Ekim performansında etkili oldu. İthalat tarafında ise mineral yakıtlar, altın, demir&çelik ile organik kimyasal ürünler Ekim rakamını daraltan ana kalemler olurken, büyüme hızı artı olan kalemlerin sayısındaki artış dikkat çekti. Öte yandan, yılın ilk on ayında birikimli bazda altın ihracatının gösterdiği hızlı artışla birlikte toplam içerisindeki payının %8.8’le otomotivin ardından ikinci sıraya ulaşması bu kalemden gelen katkının büyüklüğünü ortaya koyuyor. Ülke gruplarına göre, Mısır, BAE, İran ve Suudi Arabistan kaynaklı zayıflık sonucu Ortadoğu ve K. Afrika ülkelerinin payı azaldı. Son dönemde Euro/Dolar’daki hareketlerden olumsuz etkilenen AB’ye ihracatın payı ise Eylül'den sonra Ekim’de de önemli bir yükseliş kaydetti. Sonuç olarak, enerji fiyatlarında geçtiğimiz yıla göre önemli ölçüde gerilemenin ve iç talepteki toparlanmanın yeniden zayıflama işaretleri vermesinin de katkısıyla ithalatta daralma sürerken, AB’de toparlanan ekonomik aktivitenin de etkisiyle dış dengedeki iyileşme son aylarda ivme kazandı. Bu eğilimin genel olarak önümüzdeki dönemde de sürmesi beklenmekle birlikte, Rusya ile yaşanan gerilimin dış ticaret ve cari açık rakamlarına yansıması gelecek aylarda önem kazanabilir. -60 -33.3 -40 -20 Eki-15 Haz-15 Eki-14 Şub-15 Haz-14 Şub-14 Eki-13 Haz-13 Şub-13 Eki-12 Haz-12 Eki-11 Şub-12 Haz-11 Şub-11 Eki-10 0 12 Aylık Dış Ticaret Dengesi (milyar dolar) Enerji Hariç* 12 Aylık Dış Ticaret Dengesi (milyar dolar) 85% 121 83% 81% 117 79% 77% 113 75% 73% 109 71% 69% 105 67% Eki-15 Haz-15 Eki-14 Şub-15 Haz-14 Eki-13 Şub-14 Haz-13 Şub-13 Eki-12 Haz-12 101 Şub-12 65% Eki-11 T -69.6 -80 Haz-11 Ş -100 Eki-10 I -120 Şub-11 D Geçtiğimiz yılın aynı dönemiyle karşılaştırıldığında büyüme kaydeden fasıl sayısındaki artış dikkat çekse de, geçtiğimiz yıl ortalamasının önemli ölçüde altında seyreden enerji fiyatlarının da yansımasıyla enerji ithalatında Aralık’tan itibaren çift basamaklı düzeylere ulaşan daralmanın katkısı sonucu Ekim’de toplam ithalatta YY %11.9’luk dikkate değer bir düşüş kaydedildi. Öte yandan, Temmuz hariç bu yılın diğer aylarında altın ticaretinin önemli katkı sağladığı ihracat tarafında bu etki önemini korurken, 2015’te ilk defa %3.1’le yıllık bazda büyüme gözlendi. 2014’te Ekim’de olan Kurban bayramının bu yıl Eylül’e denk gelmesi de çalışma günü sayısını dolayısıyla dış ticaret rakamlarındaki büyüme hızını etkiledi. Böylece, 12 aylık dış ticaret açığı 72.2 milyar dolardan 69.6 milyar dolara gelirken, yıllık bazda ihracatın ithalatı karşılama oranı %67.9 ile 2010 ortasından beri gözlenen en yüksek düzeye ulaştı ve genel toparlanma eğilimini korudu. İhracat/İthalat (Enerji hariç, 12 aylık küm.) Reel Efektif Döviz Kuru (Sağ ölçek) Dış Ticaret Özet Tablo Oca-Eki 14 Değişim (YY%) Oca-Eki 15 Milyar dolar Değer Pay Değer Pay İHRACAT 131.3 100.0 120.5 100.0 -8.2% İTHALAT 199.0 100.0 173.2 100.0 -13.0% Sermaye (Yatırım Malları) 29.2 14.6 28.9 16.7 -0.7% Ara (Ham madde) Malları 145.7 73.2 120.2 69.4 -17.5% Tüketim Malları 23.7 11.9 23.8 13.7 0.2% Diğerleri 0.4 0.2 0.4 0.2 -4.8% YY puan İTHALAT Oca-Eki 14 2014 Oca-Eki 15 AB Ülkeleri (27) 36.8% 36.7% 37.6% Kuzey Afrika Ülkeleri 1.4% 1.4% 1.5% 0.0% Yakın ve Orta Doğu Ülke. 8.5% 8.5% 6.6% -1.9% MENA Toplam 10.0% 9.9% 8.1% -1.9% İHRACAT 0.8% Oca-Eki 14 2014 Oca-Eki 15 AB Ülkeleri (27) 43.8% 43.5% 44.0% YY puan 0.2% Kuzey Afrika Ülkeleri 6.2% 6.2% 5.8% -0.4% Yakın ve Orta Doğu Ülke. 21.9% 22.4% 21.7% -0.2% MENA Toplam 28.0% 28.0% 27.5% -0.4% Kaynak : TUİK Teknoloji Yoğunluğuna Göre İmalat Sanayi Ürünleri Dış Ticareti Oca-Eki'14 Değer Toplam İhracat Oca-Eki'15 Pay Değer mlyr dolar % mlyr dolar 122.9 112.9 Yüksek teknoloji Pay Değ (y/y) % % -8.1% 4.1 3.3% 3.9 3.5% -2.9% Orta yüksek teknoloji 38.7 31.5% 35.2 31.2% -9.1% Orta düşük teknoloji 36.5 29.7% 34.5 30.6% -5.4% Düşük teknoloji 43.6 35.5% 39.2 34.8% -10.0% Toplam İthalat 153.9 139.1 -9.6% Yüksek teknoloji 21.2 13.8% 21.6 15.5% 1.8% Orta yüksek teknoloji 64.9 42.2% 61.3 44.1% -5.5% Orta düşük teknoloji 46.4 30.2% 37.5 26.9% -19.3% Düşük teknoloji 21.4 13.9% 18.7 13.5% -12.3% Kaynak: TÜİK LÜTFEN ÖNEMLİ AÇIKLAMALAR İÇİN SON SAYFAYA BAKINIZ Muhammet Mercan ING Bank Ekonomik Araştırmalar Grubu Muhammet Mercan Baş Ekonomist + 90 212 329 0751 [email protected] AÇIKLAMA: Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Bu rapor, ING Bank A.Ş. Ekonomik Araştırmalar Grubu tarafından sadece bilgi amaçlı olarak hazırlanmıştır. Sunulan bilgilerin yayım tarihi itibarıyla yanlış/yanıltıcı olmamasına özen gösterilmiş olmasına karşın, ING Bank A.Ş. bilgilerin doğru ve tam olmasından sorumlu değildir. Bu raporda yer alan bilgiler herhangi bir uyarı yapılmadan değişebilir. ING Bank A.Ş. ve kurum çalışanları bu raporda sunulan bilgilerin kullanılmasından kaynaklanabilecek herhangi bir doğrudan ve dolaylı zarardan ötürü hiçbir şekilde sorumluluk kabul etmemektedir. Telif hakkı saklıdır, herhangi bir amaçla ING Bank A.Ş.’nin izni olmadan raporun tamamı veya bir kısmı başka bir yerde yeniden yayımlanamaz, dağıtımı yapılamaz. Tüm hakkı saklıdır. ING Bank A.Ş., bu raporun Türkiye’de yayımlanmasından sorumludur. [ [