Ekim dış ticaret rakamlarına göre Ağustos’ta başlayan artış eğilimini koruyan 12 aylık birikimli açık 56.8 milyar dolara yükseldi… İ C A R E T 30.11.16 Özetle, Ekim rakamları dış ticaret dengesinde 2013 sonrasında başlayan iyileşme eğiliminin tersine döndüğüne dair işaretleri güçlendirirken, açıktaki artış hızı zayıf iç talebin de katkısıyla oldukça yavaş seyrediyor. İhracatçıların piyasa çeşitlendirme konusundaki esnekliklerinin katkısı, Rusya’yla yumuşayan ilişkilere paralel bazı ticari ürünlerdeki yaptırımların kaldırılması ve TL’deki zayıflığın fiyat rekabetine katkısı önemli olmakla birlikte, petrol fiyatlarındaki düşüşün sonuna gelinmiş olabileceği ve devam eden jeopolitik risklerin komşu ülkelerle olan ticarete yansımaları düşünüldüğünde yıllık bazda dış ticaret açığının önümüzdeki dönemde yavaş bir hızla artmaya devam edeceğini düşünüyoruz. -56.8 -60 -32.6 -40 -20 Eki-16 Haz-16 Şub-16 Eki-15 Haz-15 Eki-14 Şub-15 Haz-14 Haz-13 Eki-13 Şub-14 Eki-12 Şub-13 Haz-12 Eki-11 Şub-12 0 12 Aylık Dış Ticaret Dengesi (milyar dolar) Enerji Hariç* 12 Aylık Dış Ticaret Dengesi (milyar dolar) 69% 100 65% 96 Eki-15 Şub-15 Şub-14 Eki-13 Eki-16 104 Haz-16 73% Şub-16 108 Haz-15 77% Eki-14 112 Haz-14 81% Haz-13 116 Şub-13 85% Eki-12 T Geniş ekonomik gruplara göre, daha önceki aylarda ithalatın hızında yön çizici olan ara malları YY %-1.3 ile bir kez daha negatif bölgede kalırken, diğer iki ana gruptan sermaye malları YY %5.0, tüketim malları ise YY %3.2 büyüdü. En çok ihracat yapılan 20 fasıla göre, otomotiv, altın ve demir & çelik hariç diğer kalemler daralırken, altını da içeren kıymetli metallerdeki büyüme enerji, demir & çelik ve plastik ürünler kaynaklı düşüşü telafi etti. Net altın ticaretinde Ekim’de gözlenen bozulmaya rağmen, 12 aylık birikimli bazda %7.9’le üçüncü sırada yer alan bu kalemin payı yüksek kalmaya devam ederken, dış ticaret dengesine bu yıl önemli bir olumlu katkı sağladı. Ülke gruplarına göre, dikkat çeken noktalardan biri Birlik dışında kalan Avrupa ülkelerinin payında %11’den %5.7’ye sert düşüş oldu. Buna paralel olarak Ortadoğu ve K. Afrika ülkelerinin payı Ekim’de 2015’in aynı dönemiyle karşılaştırıldığında %28.3’e yükselirken, özellikle Birleşik Arap Emirlikleri ve İran’a yönelik ihracat büyümesi öne çıktı. Benzer şekilde AB’ye ihracatın payı ise yükseliş eğilimini korudu ve %47.3’ten %48.4’e geldi. -80 Haz-12 Ş -100 Eki-11 I -120 Şub-12 D Yıllık dış ticaret açığında, Ağustos’ta 2010 ortasından bu yana gözlenen en düşük rakamın ardından artıya dönen eğilim Ekim’de gelen 4.2 milyar dolarlık rakamla devam etti ve Eylül’deki 56.3 milyar dolardan 56.8 milyar dolara yükseldi. Bu durum, enerji fiyatlarının destekleyici etkisinin azalacağı ve çevre ülkelerde etkisini koruyan jeopolitik risklerin özellikle ihracat üzerinde yarattığı baskı dikkate alındığında açıkta yeni bir artış sürecinin başlamış olduğuna işaret ediyor. Öte yandan, Eylül’deki hafif bir daralmayı takiben ithalat büyümesi Ekim’de yıllık bazda artıya dönerken (bir önceki aya göre %-1.7), ihracat büyümesi YY %-3.0 (önceki aya göre 2.5 artış) oldu. Böylece, ihracatın ithalatı karşılama oranı yıllık bazda %71.2 ile Eylül’e göre geriledi, altın ve enerji hariç 12 aylık çekirdek ticaret açığı ise son bir yılda gözlenen en yüksek düzeye ulaştı. İhracat/İthalat (Enerji hariç, 12 aylık küm.) Reel Efektif Döviz Kuru (12HO, Sağ ölçek) Dış Ticaret Özet Tablo Oca-Eyl 15 Değişim (YY%) Oca-Eyl 16 Milyar dolar Değer Pay Değer Pay İHRACAT 107.2 100.0 104.2 100.0 -2.8% İTHALAT 156.4 100.0 146.3 100.0 -6.5% Sermaye (Yatırım Malları) 26.0 16.6 26.8 18.3 3.1% Ara (Ham madde) Malları 108.7 69.5 98.6 67.4 -9.3% Tüketim Malları 21.3 13.6 20.5 14.0 -3.7% Diğerleri 0.3 0.2 0.3 0.2 -7.7% YY puan İTHALAT Oca-Eyl 15 2015 Oca-Eyl 16 AB Ülkeleri (27) 37.5% 38.0% 38.9% Kuzey Afrika Ülkeleri 1.4% 1.5% 1.6% 0.1% Yakın ve Orta Doğu Ülke. 6.7% 6.6% 6.5% -0.2% MENA Toplam 8.1% 8.0% 8.1% -0.1% İHRACAT 1.4% Oca-Eyl 15 2015 Oca-Eyl 16 AB Ülkeleri (27) 43.6% 44.5% 48.5% 4.9% Kuzey Afrika Ülkeleri 5.8% 5.9% 5.5% -0.3% Yakın ve Orta Doğu Ülke. 22.0% 21.6% 21.3% -0.7% MENA Toplam 28.0% 28.0% 26.8% -1.2% YY puan Kay nak : TUİK Teknoloji Yoğunluğuna Göre İmalat Sanayi Ürünleri Dış Ticareti Oca-Eki'15 Değer Oca-Eki'16 Pay Değer mlyr dolar % mlyr dolar 112.8 110.1 Toplam İhracat Yüksek teknoloji Pay Değ (y/y) % % -2.4% 3.9 3.5% 3.8 3.4% Orta yüksek teknoloji 35.2 31.2% 36.0 32.7% 2.4% Orta düşük teknoloji 34.5 30.6% 31.5 28.6% -8.7% Düşük teknoloji 39.2 34.8% 38.8 35.2% -1.1% Toplam İthalat 139.2 Yüksek teknoloji 21.6 15.5% 23.5 17.0% Orta yüksek teknoloji 61.4 44.1% 62.0 45.0% 1.1% Orta düşük teknoloji 37.5 26.9% 34.8 25.2% -7.1% Düşük teknoloji 18.7 13.5% 17.7 12.8% -5.8% 137.9 -3.8% -0.9% 8.4% Kaynak: TÜİK LÜTFEN ÖNEMLİ AÇIKLAMALAR İÇİN SON SAYFAYA BAKINIZ Muhammet Mercan ING Bank Ekonomik Araştırmalar Grubu Muhammet Mercan Baş Ekonomist + 90 212 329 0751 [email protected] AÇIKLAMA: Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Bu rapor, ING Bank A.Ş. Ekonomik Araştırmalar Grubu tarafından sadece bilgi amaçlı olarak hazırlanmıştır. Sunulan bilgilerin yayım tarihi itibarıyla yanlış/yanıltıcı olmamasına özen gösterilmiş olmasına karşın, ING Bank A.Ş. bilgilerin doğru ve tam olmasından sorumlu değildir. Bu raporda yer alan bilgiler herhangi bir uyarı yapılmadan değişebilir. ING Bank A.Ş. ve kurum çalışanları bu raporda sunulan bilgilerin kullanılmasından kaynaklanabilecek herhangi bir doğrudan ve dolaylı zarardan ötürü hiçbir şekilde sorumluluk kabul etmemektedir. Telif hakkı saklıdır, herhangi bir amaçla ING Bank A.Ş.’nin izni olmadan raporun tamamı veya bir kısmı başka bir yerde yeniden yayımlanamaz, dağıtımı yapılamaz. Tüm hakkı saklıdır. ING Bank A.Ş., bu raporun Türkiye’de yayımlanmasından sorumludur. [ [