Küresel Sorunlar Platformu Kuzey Afrika ve Ortadoğu

advertisement
http://www.kureselsorunlarplatformu.org
http://www.twitter.com/PGChallenges
http://www.facebook.com/kureselsorunlarplatformu
Küresel 000
Sorunlar Platformu Kuzey Afrika ve Ortadoğu Masası
Mısır’ın ilk demokratik seçimi YEŞİL RAPOR
Mısır’ın seçim arefesinde olduğu bu günlerde bu rapor Mısır Cumhurbaşkanlığı
seçimleri sürecini anlamamızda rehber olmayı amaçlamaktadır. Rapor Mısır’daki
devrim
sürecini
kısaca
değerlendirdikten
sonra,
seçim
sürecinde
yaşanan
hadiselerle devam edecek, ve ön plana çıkan aday profillerinin değerlendirilmesiyle
son bulacaktır.
25 Ocak 2011’de Mübarek rejimine karşı protesto mitingleriyle başlayan devrim
Mısır’ın seçim
arefesinde
olduğu bu
günlerde bu
rapor, Mısır
Cumhurbaşkanl
ığı seçimleri
sürecini
anlamamızda
rehber olmayı
amaçlamaktadır
Rapor
Mısır’daki
devrim sürecini
kısaca
değerlendirdikt
en sonra, seçim
sürecinde
yaşanan
hadiselerle
devam edecek,
ve ön plana
çıkan aday
profillerinin
değerlendirilme
siyle son
bulacaktır.
2
süreci, Mübarek’in görevini bırakmasıyla ilk hedefini gerçekleştirmiştir. Ancak
Mübarek’in görevi bırakmasından sonra geçici olarak yönetimi ele alan Mısır Silahlı
Kuvvetler Yüksek Konseyi başkanı Hüseyin Tantavi’nin aslında eski rejimin
savunucularından olması ve yönetimi sivil iradeye devretme gibi bir işaret
vermemesi, devrimin henüz tamamlanmadığını gösteriyordu.
Mübarek döneminde adeta tek parti hakimiyeti sürmüş, Mübarek girdiği bütün
seçimlerde %90 civarında oy alarak devlet başkanı seçiliyordu. Mübarek kendisine
rakip olabilecek bütün yapıları tasfiye etmeye çalışmıştır. Mısır siyasetinde en önemli
figürlerden olan Müslüman Kardeşler’in siyasi parti olmasının önüne anayasal
engeller çıkarılmış, ancak bu engellere rağmen Müslüman Kardeşler siyasi parti
olarak faaliyet gösteremese de yaptığı sosyal faaliyetlerle, halkla iç içe olmayı
başarmış ve kendine sadık bir taban oluşturmayı başarabilmiştir. Siyasi parti olarak
seçime giremese bile müslüman kardeşler mübarek döneminde yapılan seçimlerde
bagımsız adaylar göstermiş,ve parlementoda önemli bir ağırlığa sahip olmuştur.
Bunun dışında devrimin lokomotifi olan gençler esasen liberal bir dünya görüşüne
sahip, devlet yönetiminde laik bir yapıyı benimseyen Müslüman Kardeşler’e mesafeli
yaklaşan kesimlerden oluşuyordu.Zira devrim sürecinde Batı kamuoyundan en çok
destek alan grup liberal kesim olmuştur.Bu kesimin öncülüğünü batıyla ilişkileri iyi
olan Amr Musa,Muhammed El Baradei gibi isimler yapmıştır.
Aynı zamanda devrim öncesinde Mübarek’e karşı ciddi bir tavır koymamış ama
Mübarek devrildikten sonra siyaset arenasında görmeye başladığımız bir diğer
kesim ise Selefilerdi. İdeolojik olarak Müslüman Kardeşler’e yakın sayılsa bile, bu
kesim Müslüman Kardeşlerden daha radikal fraksiyonlardan oluşmaktadır.
Mısır’ın ilk demokratik seçimi YEŞİL RAPOR
Askeri Konsey’in, parlamento ve anayasayı lağvetmesi, demokratik seçimleri
gerçekleştirecek anayasal düzenlemelerin en yakın zamanda yapılacağı sözünü
vermiş olması olumlu karşılanmıştır. Ancak aynı konseyin İsrail’i kast ederek Mısır’ın
yapmış olduğu anlaşmalara sadık kalacağını ifade etmesi, Tahrir meydanında
gösterilerin tavan yaptığı dönemde ABD yönetimi ile gerçekleştirdiği görüşme trafiği,
devrimin askerler tarafından çalınması sadedinde dillendirilen kaygılar olarak altı
çizilmektedir.
Müslüman
Kardeşler’in
parlementoda
çoğunluğu ele
geçirdikten
sonra Askeri
Konsey’in
geçici olarak
atadığı
hükümetin 6 ay
daha iktidarda
kalmasına
destek
vereceklerini
açıklaması,
Müslüman
Kardeşlerin
askerle gizli
işbirliğine
girdiği yönünde
ithamlarla
karşılaşmasına
yol açmıştır.
Daha sonraki süreçte parlemento seçimleri gerçekleştirilmiş ve Mısır devrimi sonrası
ilk özgür seçim olarak yer almıştır.Seçimlerde Müslüman Kardeşler’in kurduğu
Hürriyet ve Adalet Partisi %37,Selefilerin desteklediği El Nur Partisi %27 oy oranları
alarak ipi göğüslemişlerdir.Liberaller seçimlerde varlık gösterememişlerdir.
Müslüman Kardeşler’in parlementoda çoğunluğu ele geçirdikten sonra Askeri
Konsey’in geçici olarak atadığı hükümetin 6 ay daha iktidarda kalmasına destek
vereceklerini açıklaması, Müslüman Kardeşlerin askerle gizli işbirliğine girdiği
yönünde ithamlarla karşılaşmasına yol açmıştır. Başta liberaller olmak üzere
Müslüman Kardeşler’e muhalifler için Müslüman Kardeşler’in bu açıklamaları,
grubun iktidarla iyi geçinmeye fazla yakın olduğunu gösteriyor. Mısırlılar hala
Müslüman Kardeşler’in 1952 darbesi sırasında Cemal Abdül Nasır’a destek
verdiğini hatırlatıyor.Bunun dışında yine Müslüman Kardeşler’den gelen “ABD’den
gelecek desteğe hayır demeyiz”, Bu (Camp David’i kastederek) bir grubun ya da
partinin değil, bir devletin taahhüdüdür. Dolayısıyla biz de saygı gösteririz”
şeklindeki açıklamaların da unutulmaması gerektiğini ifade ediyorlar.
Ancak bu suçlamalar karşısında Müslüman Kardeşler daha fazla sessiz kalamadı ve
öncelikle Askeri Konseyin atadığı hükümetin istifa etmesi gerektiğini ifade
ettiler.Askeri kanatın ise hükümet düşürüldüğü takdirde meclisi feshetmekle tehdit
edildiği iddia edildi.Buna karşın ise Müslüman Kardeşler’in siyasi kolu olan Hürriyet
ve Adalet Partisi resmi internet sitesinde “Gerekirse yeniden devrim yaparız”
açıklamasını yaptı.
Askeri konseyle gerginliğin had safhada olduğu bir dönemde gerçekleşen
Cumhurbaşkanlığı seçim sürecinde bir çok isim aday olmuştur. Seçim iki turludur ve
ilk turu 23-24 Mayıs tarihleri arasında ve 2.turu eğer adaylardan hiçbiri yüzde elliyi
tek başına geçemezse 16-17 Haziran’da yapılacaktır.Şimdi bu seçim sürecinde
yaşanan olaylara ve adayların profillerine bakalım.
3
Mısır’ın ilk demokratik seçimi YEŞİL RAPOR
ADAY OLAMAYANLAR
Hazım Salih Ebu İsmail
1961 Kahire doğumludur. Kahire üniversitesi hukuk mezunu olan Ebu İsmail’in
babası ünlü El-Ezher ulemasından ve Müslüman kardeşlerin önde gelen
isimlerinden olan Şeyh Salah Ebu İsmaildir. Bu kimliği ile Müslüman Kardeşlerde
taban bulmuş İslamcı bir liderdir. Müslüman kardeşler onu iki kez Mısır Meclisine
aday göstermişse dea adaylığı Mübarek yönetimi tarafından bloke edilmiştir. Halka
Selefiler kimi
çevrelerce
Suudi
Arabistan’ın
desteklediği
gruplar gibi
görülse de
kendini Selefi
olarak kabul
eden birçok
cemaatin
sadece birkaçı
Suudi Arabistan
desteklidir.
yakın biridir. Hazım Salih Ebu İsmail Mısır seçimlerinde adaylığını ilan etmiş ve
Selefi cemaatin adayı olarak seçimlerde yaklaşık yüzde %30’lara ulaşabilecek bir
potonsiye sahip olsa da seçimlere girmesi annesinin ABD vatandaşı olduğu
gerekçesiyle kabul edilmemiştir. Mısır Yüksek Seçim Kurulu kendisinin bu iddiayı
reddetmesi üzerine ABD dışişleri bakanlığı ile de görüşerek adaylığını resmen kabul
etmemiştir. Bu şekilde Selefi Nur Partisi karizmatik ve halkla ilişkisi iyi olan bir
adaydan yoksun kaldı.
Selefiler kimi çevrelerce Suudi Arabistan’ın desteklediği gruplar gibi görülse de
kendini Selefi olarak kabul eden birçok cemaatin sadece birkaçı Suudi Arabistan
desteklidir. Geneli Mısır Selefiliği olarak faaliyet göstermektedir. Fakat Selefiliğin
çıkış noktasının Suudi Arabistan ve Körfezden geldiğin genel olarak kabul
edilmektedir. Suudi Arabistan’ın en meşhur dini kanaat önderlerinden Şeyh İbn Baz
ve İbni Useymeyn Mısır’da selefi akımın referans kaynağı sayılmaktadır. Fakat
Hazım Salih Ebu İsmail’in kendine has destekçileri ile ve Mısır Selefiliğinin adayı
olarak kabul edilmekteydi.
Eymen Nur
5 Aralık 1964’te Dukhaliyye’de doğmuştur. Hukuk lisans mezunu ve doktora
sahibidir. El Vefd partisi eski üyesidir . Yeni Yarın(Ghad) kurucusudur. Mısır
meclisinde milletvekilliği yapmıştır. Hüsnü Mübarek’e olan muhalefetiyle bilinir. Yeni
Yarın Partisi’nin
kuruluşundaki vekalet işlemlerinde hile yaptığı gerekçesiyle
tutuklanmıştır. Mısır Anayasası'nın 4245 numaralı maddesine göre " Onur ihlali"
yaptığı bildirilmiştir. Kendisi bu suçlamaları reddetmiş ve Cumhurbaşkanlığı
adaylığını ilan etmiştir. Devrim sonrası çıkarılan af kanununda affedilenlerin
seçimlerde aday olabileceği konusu düzenlenmediğinden affedilenlerin aday
olamayacağı ilkesi var. Libareldir. Mübarek döneminde farklı adayların seçimlere
girmesinin müsaade edildiği 2005 yılındaki seçimde Mübarek’e karşı aday olmuş ve
Mübarek’in hileli seçiminde bir milyondan fazla oy almıştır. Medyada etkinliği vardır.
Yüksek oy alması beklenmemektedir.
4
Mısır’ın ilk demokratik seçimi YEŞİL RAPOR
Hayrat el-Şatir
1950'de Dakahliye eyaletinin Şirbin kentinde dünyaya geldi. 1974'te İskenderiye
Üniversitesi'nden mühendislik diploması aldı, ardından Mansûra Üniversitesi'nde
yüksek lisansını tamamladı. Kahire Ayn-ı Şems Üniversitesi'nde sosyoloji ve İslâmi
ilimler, Kahire Üniversitesi'nde de iktisat eğitimi aldı. 1966'da liseyi bitirmesinin
ardından siyasi faaliyetlere başlayan, 1974'te ise Müslüman Kardeşler Teşkilatı ile
tanışan Şatır, Mansura Üniversitesi Mühendislik Fakültesi'nde başladığı yardımcı
doçentlik görevinden, 1981'de Mısır Cumhurbaşkanı Enver Sedat tarafından
Müslüman
kardeşlerin
beyni olarak
gösterilen Şatr,
adaylığını
açıkladığı
sürede
Müslüman
kardeşler’de
Genel Mürşit
yardımıcı
görevinde idi.
Cemaat
içerisinde
planlama ve
eğitimden
sorumludur.
Pragmatiktir.
uzaklaştırıldı.
Siyasi görüşlerinden ötürü dört defa çeşitli sürelerle hapse giden Muhammed Hayrat
el Şatır, Mısırlı yöneticilerin baskıları nedeniyle Yemen, Suudi Arabistan, Ürdün ve
İngiltere'de geçici ikamete mecbur kaldı. Siyasi hayatın çalkantılarına rağmen, Şatır
başarılı bir işadamı. Tekstil ve mobilya alanında faaliyet gösteren dev bir holdingin
sahibi olan Şatır, Müslüman Kardeşler Teşkilatı'nın finansörü olarak da biliniyor.
Müslüman kardeşlerin beyni olarak gösterilen Şatr, adaylığını açıkladığı sürede
Müslüman kardeşler’de Genel Mürşit yardımıcı görevinde idi. Cemaat içerisinde
planlama ve eğitimden sorumludur. Pragmatiktir. Muhammed Hayrat Şâtır'ın isminin
açıklanmasından sonra, Müslüman Kardeşler içinde ciddi bir öfke dalgası da doğdu.
Alt kademelerdeki birçok istifaların yanı sıra, teşkilâtın önemli isimlerinden ve eski
sözcülerinden Kemal el Helbavi, Dream TV'de çıktığı canlı yayın sırasında istifa
ettiğini duyurdu. El Helbavi, hayal kırıklığına uğrayan teşkilâtın genç kadroları adına
üzüntü duyduğunu ifade ettikten sonra, "Artık, üst düzey mensuplarının yalanları
nedeniyle bu teşkilât içinde kalamayacağım. Müslüman Kardeşler, Mübarek'in partisi
gibi hareket ediyor" dedi. El Helbavi, Bahreyn Kralı Şeyh Hamad Bin İsa'ya bir
dayanışma telgrafı gönderdiği için, Mısır Parlamentosu'nun Hürriyet ve Adalet Partili
Başkanı Saad Katatni'ye de ağır eleştirilerde bulundu.
Müslüman Kardeşler'in en önemli isimlerinden ve teorisyenlerinden olan Ebulfutûh,
geçtiğimiz yaz cumhurbaşkanlığı adaylığını açıkladığı için teşkilâttan ihraç edildi.
Müslüman Kardeşler yönetimi, Ebulfutûh'un teşkilâtla ilişkisini keserken, "aday
göstermeyeceklerini
açıklamalarına rağmen, bireysel bir
çıkışta bulunduğu"
gerekçesini gösterdi. Dahası, Ebulfutûh'a desteklerini açıklayan gençlik kadrolarını
da teşkilâttan ihraçla tehdit etti. Ancak aradan sekiz ay henüz geçmişken, teşkilât bu
defa tuttu kendisi aday çıkardı. Hem de "Ebulfutûh'u teşkilattan atan isim" olarak
bilinen Hayrat Şâtır'ı.
5
Mısır’ın ilk demokratik seçimi YEŞİL RAPOR
Mübarek döneminde hapis cezasına çarptırıldığı gerekçesiyle, adaylığı reddedilen El
Şatır'ın yandaşları büyük öfke içinde ve söz konusu davanın zamanında siyasi
gerekçelerle açıldığını belirterek, kızgınlıklarını şu kelimelerle ifade ediyor: "Şimdi,
Hayrat El Şatır'ın Mübarek döneminde aldığı cezanın yerinde ve doğru olduğunu
söylemeye çalışıyorlar. Ama El Şatır, Mübarek rejimi sırasında da baskıya uğradı ve
seçimlerden men edildi! Görünüşe bakılırsa, Mübarek hala iktidarda."
Ömer
Süleyman, Ocak
2011'de
başlayan
ayaklanmalar
nedeniyle önce
Cumhurbaşkanı
Hüsnü
Mübarek'in
yardımcılığına
getirildi.
Mübarek, 10
Şubat 2011'de
yaptığı basın
açıklamasında
bütün
yetkilerini
Süleyman'a
devrettiğini
açıkladı.
Adaylığının reddinden sonra Müslüman Kardeşlerden ilk anda bağımsız olarak çıkan
El Fütuh’un oylarını artıracağı olası.
Ömer Süleyman
1936’da Kina’da doğdu. Eski Mısır Cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek’in yardımcısı.
18 yaşında Mısır Milli İstihbarat Teşkilatı'na girdi. Cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek
tarafından 22 Ocak 1993 tarihinde Mısır İstihbaratı'nın Genel Direktörlüğü'ne getirildi.
Ocak 2011'de başlayan ayaklanmalar nedeniyle önce Cumhurbaşkanı Hüsnü
Mübarek'in yardımcılığına getirildi. Mübarek, 10 Şubat 2011'de yaptığı basın
açıklamasında bütün yetkilerini Süleyman'a devrettiğini açıkladı. Fakat 1 gün sonra
Cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek'in istifa etmesi üzerine kendisi de başkan
yardımcılığı görevinden istifa ederek Mısır Silahlı Kuvvetleri Yüksek Askeri Konseyi
üyeliğine seçildi.
Pragmatik ve modern gözüküyor. Halkta devlet işlerini bilen bir görüntüsü var.
Ordunun da favorisiydi. Fakat bir kısım halka üzerinde de Mübarek zamanında görev
yapması ve orduya olan yakınlığı ile de tepki toplayan bir isimdi.
Adaylığını açıklması ile ülkenin çeşitli yerlerinde Selefiler gösteri yaptılar. Adaylığı
en tartışılan isimlerden biri oldu fakat Yüksek Seçim Kurulu başvurusunda bazı
destekçilerinin imzasının eksik olduğu gerekçesiyle Süleyman'ı seçimlerden men etti.
Başkan adaylığı için en az 30.000 imzanın toplanması gerekiyor.
Seçimlere girememesi Müslüman Kardeşler ve Selefiler dışındaki siyasi yapıyı
etkileme kapasitesine sahip. Seçimlerden birinci çıkması beklenmese de, eski
dönemden kalma bir görevli olarak hatırı sayılır bir oy alabileceği olasıydı. Adaylığı
reddedilmesiyle oylarının Amr Musa’ya kayması beklenebilir.
6
Mısır’ın ilk demokratik seçimi YEŞİL RAPOR
ADAYLIĞI KABUL EDİLEN ÖNEMLİ İSİMLER
Muhammet Mursi
1951’de el Şarkıyye vilayetinde doğmuştur. 1972’de Kahire Üniversitesi Mühendislik
Fakültesi’nden mezun olmuştur. Yine Kahire Üniversitesi’nden yüksek lisansını,
South California Üniversitesi’nde ise doktorasını tamamlamıştır. Akademik kariyerini
sürdürerek California Üniversitesi’nde doçent olmuştur. Devrim sonrası kurulan
Abuldmuni’m
Ebu’l Futuh,
Müslüman
Kardeşler
içerisinde
yenilikçi kanadı
temsil
etmektedir.
Türkiye , Körfez
ülkeleri ve İran
ile dengeli
ilişkiler
kuracağını
bölgede
istikrarı
kurmaya
yönelik
politikalar
güdeceğini
birçok kez
söylemiştir.
Özgürlük ve Adalet Partisi Başkanlığını yürüten Muhammed Mürsi, Müslüman
Kardeşler Cemaati İrşad Bürosu üyesi ve cemaatin siyasi liderlerinden birisidir.
Müslüman Kardeşler'in adayı Hayrat Şatır'ın adaylığı düşünce, örgütün aday ismi
oldu. 30 Nisan 2011’de Müslüman Kardeşler Şura Meclisi, onu cemaatin kurduğu
Hürriyet ve AdaletPartisi Başkanı seçmiştir.Mürsi, Mısır genelinde önemli bir siyasi
ve medyatik ağırlığa sahiptir. Zira Mısır’ın en güçlü partisinin başkanı konumundadır.
Kendi vilayeti olan el Şarkıyye’de güçlü bir halk desteği vardır. Müslüman Kardeşler
gibi çok örgütlü bir yapının adayı olarak ortaya çıkması önemli bir oy alacağının
göstergesidir.
Abuldmuni’m Ebu’l Futuh
15
Eylül
1951’de
Kahire’de
doğmuştur.
1976’da
Kahire
Üniversitesi
Tıp
Fakültesi’nden mezun olmuş,yine Kahire Üniversitesi’nde hukuk alanında lisans
eğitimi yapmıştır. Müslüman Tabipler Örgütleri Birliği Genel Sekterliği yapmıştır. 20
seneden daha uzun bir süre Müslüman Kardeşler Cemaati İrşad Bürosu üyeliği
yapmıştır. Mısır Devriminden kısa bir süre önce gerçekleştirilen İrşad Bürosu
seçimlerinde bürodan ayrılmıştır. Devrim sonrası, bu dönemde cumhurbaşkanlığına
aday
göstermeyeceğini
Cumhurbaşkanlığına
duyuran
adaylığını
Müslüman
ilan
etmesi
Kardeşlerin
sonrasında
kararına
rağmen
cemaatten
istifaya
zorlanmıştır. Şu anda Arap Tabipler Birliği Genel Sekreterliği görevini yürütmektedir.
Mısır siyasi arenasındaki tüm taraflara yakın durmaya özen gösteren Ebu’l-Futuh
siyasi zekâsıyla bilinmektedir. Müslüman Kardeşler içerisinde yenilikçi kanadı temsil
etmektedir. Türkiye , Körfez ülkeleri ve İran ile dengeli ilişkiler kuracağını bölgede
istikrarı kurmaya yönelik politikalar güdeceğini birçok kez söylemiştir. Seçim
programında 4 temel esası hedeflediğini söylemiştir.
1. Özgürlükler konusunda sendikalar ve sivil toplum örgütlerinin önünün açılması.
2. Adalet sisteminin yeniden tesisi.
3. Eğitim ve bilimsel çalışmalar yapılması, desteklenmesi.
4. Mısır’daki yatırım olanaklarının tüm bölgeye açılması
7
Mısır’ın ilk demokratik seçimi YEŞİL RAPOR
Tüm bunlara rağmen İslamcı görüşler dışında Müslüman Kardeşler geçmişi
nedeniyle toplumun bir kısmının şüpheyle baktığı bir gerçektir.Seçildiği taktirde İsrail
ile ilişkilerde şahin bir politika beslemek yerine dengeli bir politika izleyeceğini
öngörebiliriz.
Müslüman Kardeşlerin aday olarak Muhammet Nursi’yi göstermesi
kendisinin
Amr Musa
3 Eylül 1936’da Kahire’de dünyaya gelmiştir. 1957’de Kahire Üniversitesi’nden hukuk
Amr Musa, Arap
Birliği Genel
Sekreterliği
dönemindeki
duruşu
eleştirilmiş ve
mevcut Arap
rejimlerini
destekleyen
pozisyonu hem
Mısır halkı ve
hem de Arap
halklarıyla
arasındaki
mesafenin
artmasına yol
açmıştır.
alanında mezun olmuştur.Tecrübeli bir politikacıdır. 1990’da Mısır’ın BM Daimi
Temsilcisi, 1991-2001 arası Mısır Dışişleri Bakanı, 2001–2011 arası Arap Birliği
Genel Sekreteri olarak görev yapmıştır. Dışişleri Bakanı olarak Mısır halkı nezdinde
destek ve kabul görmüştür. Ancak Arap Birliği Genel Sekreterliği dönemindeki
duruşu eleştirilmiş ve mevcut Arap rejimlerini destekleyen pozisyonu hem Mısır halkı
ve hem de Arap halklarıyla arasındaki mesafenin artmasına yol açmıştır. Özellikle
Filistin davasına sahip çıkmamakla suçlanmıştır. Mısır halkı tarafından eski Mısır
rejiminin temel direklerinden biri olarak görülmektedir. Laik ve ulusalcı kimliğiyle öne
çıkan Amr Musa, Mısır elitleri ve özellikle de laik kesim içinde etkili bir konuma ve
medya desteğine sahiptir. Ancak eski rejimle olan bağlantısı nedeniyle halk üzerinde
etkinliği zayıftır.
Muhalifler tarafından “el-Hancuri” (Boşboğaz) lakabı takılmıştır. Bu lakabın
takılmasında döneminde Arap Birliği’ni son derece etkisiz bir kuruma dönüşmüş
olması.Filistin davasına , Sudan’ın bölünmesine, Lübnan parçalanmasına, Libya
içsavaşının çıkmasına, Yemen’in silahlı iç çatışmaların eşiğine gelmesine sadece
seyirci olarak kalması ve açıklama yapmaktan öteye gidememesi etkili olmuştur.
Musa, Mısır’da bundan sonra seçilecek liderin süresi kaç yıl olursa olsun sadece bir
kez başkanlık yapması gerektiğini ve bu süreçte başkanın reform ve değişim
sürecine liderlik etmesi, ülkeyi istikrara kavuşturması gerektiğini savunmaktadır.
Hamdin Subahi
Hamdin Subahi, Mısır’ın Kefr’eş Şeyh vilayetinin Baltim kentinde 5 Haziran 1954
senesinde dünyaya gelmiştir. 1977’de Kahire Üniversitesi İletişim Fakültesi’nden
mezun olmuştur. Kahire Üniversitesi’nde Nasırcı düşünce forumunu kurmuştur.
Nasırcı bir düşünce yapısına sahiptir. Aynı zamanda İran ve Türkiye ile iyi ilişkiler
istemekte olup, eski Mübarek rejimine karşı sert muhalefetiyle bilinir. Seçimlerde
yüksek oy alması beklenmese de seçim bölgesi olan Baltim’de ciddi bir desteğe
sahiptir.
8
Mısır’ın ilk demokratik seçimi YEŞİL RAPOR
Ahmad Şafik
1941 yılının kasım ayında Kahire’de doğan Ahmet Şefik, 1961 yılında Mısır Hava
Kuvvetleri Akademisi’nden mezun oldu. Mezuniyetinden sonra savaş pilotu olarak
yıllarca görev yapan Şefik, 1973′teki 6 Gün Savaşları boyunca Hüsnü Mübarek’in
komutasında kıdemli savaş pilotu olarak hizmet eden Şefik’in bu dönemde iki İsrail
yolcu uçağını düşürdüğü iddia edildi. 1984′te Roma’ya Mısır Askeri Ataşesi olarak
atanan Şefik, iki yıl boyunca bu görevi sürdürdükten sonra orduda çeşitli
Mısır Seçimleri
iki turlu olması
nedeniyle ilk
turda kimsenin
yüzde elliyi
geçmesi
beklenmemekte
dir. Kimi
anketler Amr
Musa’yı yüzde
ellinin üzerinde
gösterse de bu
uluslararası
sistemde yer
alan bazı
güçlerin Amr
Musa’yı
önplana
çıkarma çabası
olarak
görülebilir.
kademelerde yöneticilik yapmasının ardından 1991 yılında Hava Kuvvetleri
Komutanı olarak atandı.
2002 yılında Sivil Havacılık Başkanı olarak görevlendirilen Şefik’in politika kariyeri de
bu tarihte başladı. Şefik, Mısır ulusal havayolu şirketi EgpytAir’in yeniden
yapılanmasını ve Mısır hava alanlarının modernleşmesini sağladı. Hüsnü Mübarek’in
son başbakanıdır. 3 Mart’a kadar görev yaptı. Şansının yüksek olmadığı söylenebilir.
SONUÇ
Mısır Seçimleri iki turlu olması nedeniyle ilk turda kimsenin yüzde elliyi geçmesi
beklenmemektedir. Kimi anketler Amr Musa’yı yüzde ellinin üzerinde gösterse de bu
uluslararası sistemde yer alan bazı güçlerin Amr Musa’yı önplana çıkarma çabası
olarak görülebilir. Bunun da işe yaradığı Amr Musa’nın oylarını artırdığı söylenebilir.
Amr Musa Müslüman Kardeşlerin karşısında önplana çıkarak, halk içinde karşı
kesmin oylarını toplayacağı bir aday olabilir. Toplumun bazı kesimleri de Müslüman
Kardeşlerin devleti tamamen ele geçirme gibi bir amacı olduğu düşüncesiyle Amr
Musa’da oylarını birleştirebilir.
Oy bandının 30-33 arası olması şaşırtıcı olmaz. Yaşlı olması ise dezavantajıdır.
Seküler kısmın oylarını alacaktır. Mübarek döneminde görev alması ise dezavantajı
olsa da bürokratik ve asker kesimden oy alması beklenebilir.
Ahmad Şafik’in ise şansı son derede azdır. Hüsnü Mübarek’in son başbakanı olması
ve verdiği görüntü oyların Hüsnü Mübarek’e gideceği gibi bir izlenim vermektedir.
Müslüman Kardeşlerin Adayı Muhammet Nursi ise seçimde hem Müslüman
Kardeşlerin adayı olması hem de kişisel olarak İslamcı olması nedeniyle Mısır’da
geniş çevrelerin oy vermesi beklenebilir. Oy Bandının yüzde 30’e yakın olmakla
birlikte biraz altında ve üstünde kalması şaşrtıcı olmaz. Selefilerle çeşitli şekilde
görüşmeler yapsa da Selefilerin bu seçimde belirleyici rol oynacağını düşünürsek, bir
9
Mısır’ın ilk demokratik seçimi YEŞİL RAPOR
kısmının Abdul-Futuh’a oy verebileceğini fakat Abdul-Futuh’un çok libarel olduğunu
düşünenlerin ise Muhammet Nursi’ye oy vereceğini öngörebiliriz. Ne kadarının
kime vereceğinin öngörülmesi ise son derece zordur.
Abdul-Futuh ise Müslüman Kardeşlerin adaylığını kabul etmemesi üzerine
adaylığını açıklayan karizmatik ve Selefilerin önemli bir kısmının oyunu alması
beklenmektedir. İslamcı olması nedeniyle bu oyları çekebilse de seküler kısımdan
oy olması zordur. En büyük handikapı karşısında Müslüman Kardeşlerin Adayı
Müslüman
Kardeşlerin
Adayı
Muhammet
Nursi ise
seçimde hem
Müslüman
Kardeşlerin
adayı olması
hem de kişisel
olarak İslamcı
olması
nedeniyle
Mısır’da geniş
çevrelerin oy
vermesi
beklenebilir. Oy
Bandının yüzde
30’e yakın
olmakla birlikte
biraz altında ve
üstünde
kalması şaşrtıcı
olmaz.
10
olarak ortaya çıkan aynı tabana hitap eden Muhammet Nursi’dir. Oylarının yüzde
35 civarında olabilieceği ve 2.tura kalarak Amr Musa ile yarışması beklenebilir.
Download