eğitim bilimine giriş 6
advertisement
EĞİTİMİN EKONOMİKTEMELLERİ 6. Bölüm Eğitim Bilimine Giriş GÜLENAZ SELÇUKCİHAN ÇAKMAK-GÜRSEL AKYEL EĞİTİMİN EKONOMİK TEMELLERİ EĞİTİM VE EKONOMİ İNSAN SERMAYESİ KURAMI EĞİTİM VE EKONOMİK BÜYÜME EĞİTİM VE KALKINMA EĞİTİMİN GETİRİLERİ İLE İLGİLİ GENEL EĞİLİMLER DEĞİŞİMİN GÖSTERGELERİ EĞİTİMİN MALİYETİ EĞİTİMİN KİŞİSEL GETİRİLERİ EĞİTİMİN TOPLUMSAL GETİRİLERİ VE DIŞSALLIKLARI EKONOMİK MALLAR EĞİTİMİN KAMUSAL KAYNAKLAR (BÜTÇE) DIŞINDAKİ FİNANSMAN KAYNAKLARI • Hangi gelişmişlik düzeyinde olursa olsun insanlar, sahip oldukları kıt kaynaklar ile ihtiyaçlarını karşılama çabasındadır. EĞİTİM • Bu çabaya EKONOMİ denir. VE • Ekonomi, sınırsız insan gereksinimlerini EKONOMİ sınırlı kaynaklardan karşılamaya yönelik davranışları inceleyen bir bilim dalı olarak tanımlanabilir. İNSAN SERMAYESİ KURAMI • İnsan Sermayesi Kuramı ile Eğitim Harcamaları, hem bireyler hem de toplumlar için daha yüksek gelir anlamına gelen yatırımlar olarak nitelendirilmiştir. İNSAN SERMAYESİ KURAMI BİREY YÜKSEK GELİR VE YARAR TOPLUM İNSANA YAPILAN YATIRIM Eğitim, Yetiştirme Ve Diğer Etkinlikler Yoluyla Kendilerine Yatırım Yaparak Kazançlarını Arttırır Devlet Eğitim Hizmetine Yaptığı Harcamalarla Toplumun Üretkenlik Kapasitesini Arttırır Bir Toplumda Eğitim İmkanları Ne Derecede Yaygınlaştırılmış Ve Adil Dağıtılmış İse Kişilerarası Gelir Dağılımının Ve Toplumun Gelir Düzeyinin O Derece Yüksek Olması Beklenir EĞİTİM BİLGİ-BECERİ İSTİHDAM ÜRETKENLİK KAZANÇ Bireylerin Üretkenlik Kapasitelerini Arttırmak Amacıyla Yaptıkları Her Türlü Harcama İnsan Sermayesine Yapılan Yatırımdır. • Sağlık harcamaları (daha sağlıklı ve üretken bireyler) • Hizmetiçi eğitim harcamaları • Örgün eğitim harcamaları • Yaygın eğitim harcamaları • İş imkanlarını geliştirmek üzere gerçekleştirilen göçler için yapılan harcamalar EĞİTİMİN GETİRİLERİ İLE İLGİLİ GENEL EĞİLİMLER İnsana Yapılan Yatırımın Getirisi, Fiziksel Sermaye Getirisinden Daha Fazladır. Gelişmişlik Düzeyi Düşük Ülkelerin Eğitim Getirileri, Gelişmişlik Düzeyi Yüksek Olanlara Göre Daha Fazladır. Kadın Eğitimine Yatırım Yapmanın Getirileri, Erkeklerin Eğitimine Yatırım Yapmanın Getirilerinden Daha Yüksektir. Alt Eğitim Kademelerini Tamamlamanın Getirileri, Yüksek Eğitim Kademelerini Tamamlamanın Getirilerinden Daha Fazladır. İnsana Yapılan Yatırımların Kişisel Getirileri, Toplumsal Getirilerden Daha Yüksektir. EĞİTİMİN KİŞİSEL GETİRİLERİ Eğitim ile kazanç arasında pozitif korelasyon vardır. Daha iyi çalışma koşulları sağlar. Daha sağlıklı bir yaşam sürer. Daha az iş kazası olur. Daha uzun ömürlüdür. Daha iyi tüketim ve yatırım yapar. Eleştirel düşünme becerileri kazanır. Teknolojik yeniliklere kolay uyum sağlar. EĞİTİMİN TOPLUMSAL GETİRİLERİ VE DIŞSALLIKLARI Demokrasi ve demokratik kurumların işleyişinde düzelme Teknolojik gelişime uyum Suç oranı ve ceza sistemi giderlerinde azalma Sağlık maliyetlerinde ve işsizlik desteğinde azalma Gizli yeteneklerin keşfi Bilimsel araştırmanın özendirilmesi Bilgili seçmen yetiştirme ve istikrarlı bir yönetim Kültürel ve estetik değerlerin daha çok paylaşımı Daha fazla siyasal katılım ve hoşgörü Toplumsal hareketlilik Toplanan vergi miktarında artış EĞİTİM VE EKONOMİK BÜYÜME Bir ülkenin milli gelirindeki kalıcı artışa ekonomik büyüme adı verilir. Ekonomik büyümeyi, sadece fiziki sermaye ve işgücü artışı ile açıklamak yetersiz kalmıştır. İşgücü niteliğini etkileyen eğitim faktörünün de ekonomik büyümeye katkısı ortaya konmuştur. Bir ülkede üretilen mal ve hizmetlerin oluşumuna katılan üretim faktörlerinin bu üretime katılmalarına karşılık aldıkları payın toplam parasal değerine Milli Gelir adı verilir EĞİTİM VE EKONOMİK BÜYÜME EĞİTİM İŞGÜCÜ NİTELİĞİNİ ARTTIRMAK NİCEL VE NİTEL ÜRETİM KAPASİTESİNİ ARTTIRIR MİLLİ GELİRDE ARTIŞ SAĞLAR ARTTIRIR EKONOMİK BÜYÜME DAHA FAZLA HARCAMA EĞİTİM VE KALKINMA • • • • Ekonomik büyüme göstergeleri Milli gelir Yatırımlar Ticaret hacmindeki artış Kalkınma, toplumun topyekün değişmesi – istenmeyen koşullardan istendik koşullara geçebilecek özellikleri kazanmasıdır. Toplumsal yapı ve işleyişe müdahale ederek değişmenin hızlandırılabileceği düşüncesine dayanmaktadır. KALKINMA KASITLI BİR DEĞİŞME SÜRECİDİR. DEĞİŞİMİN GÖSTERGELERİ EKONOMİK YAPIDA TOPLUMSAL YAPIDA TEKNOLOJİK YAPIDA İLİŞKİLER YAPISINDA • • • • Milli gelirin sektörel dağılımı Yatırımların dağılımı Gelir dağılımı Dış ticaret • • • • Hukuk Aile Din Toplumsal kurumlar • Üretim ilişkileri • Teknolojik gelişim • Yenilikler • Değerler • Tutumlar • Toplumsal kurallar İ N S A N N İ T E L İ K L E R İ EĞİTİMİN MALİYETİ KİŞİSEL Öğrenci ve ailenin Yaptığı harcamalar Vazgeçme maliyeti Harcamaların Alternatif getirisi KAMUSAL Devletin harcadığı Harcamaların Alternatif kullanım (Kira geliri) Başka alana yatırım TOPLUMSAL Kişisel+ Kamu yararı EKONOMİK MALLAR KİŞİSEL MALLAR KAMUSAL MALLAR KARMA MALLAR Yalnızca bedelini Ödeyenler yada Onların izin verdiği Kimselerin yararlandığı Mallar Kimlerin ne kadar yararlandığının belirlenmesi mümkün olmayan mallar GIDA OTOMOBİL GİYİM, EV ADALET SAVUNMA GÜVENLİK EĞİTİM SAĞLIK ULAŞTIRMA BEDELİNİ KULLANANLAR ÖDER BEDELİNİ DEVLET ÖDER BEDELİNİ KULLANANLAR VE DEVLET ÖDER Doğrudan yada dolaylı olarak hem bireyin hem de toplumun aynı ölçüde yarar sağladığı mallar EĞİTİMİN KAMUSAL KAYNAKLAR (BÜTÇE) DIŞINDAKİ FİNANSMAN KAYNAKLARI İl Özel İdare, Köy Bütçesi (222 Sayılı Kanun) İşveren Katkısı (3308 Sayılı Kanun) Tekel Maddelerinin Satışından (3418 Sayılı Kanun) Öğrenim Ücretleri, Bağışlar, Yayın Satış Gelirleri Milli Eğitim Vakfınca TOPLANAN EĞİTİME KATKI PAYI (4306 Sayılı Kanun) Bazı İşlemlerden Alınan Eğitime Katkı Payı (2547 Sayılı Kanun) Döner Sermaye Gelirleri Kantin Ve Kooperatiflerden Elde Edilen Gelir Okul-aile Birliğinin Sağladığı Gelir Halk Katkıları Dış Kredi Ve Yardımlar DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM.
