BRÜTÜS

‹HANET‹N BELGES‹ SON SÖZLER:
“SEN DE MI, BRÜTÜS?
O HALDE YIKIL SEZAR”
BARIfi METE
ünyan›n
neresinde
olurlarsa olsunlar yeryüzünün tüm “önde
gelen” kiflileri, hiçbir
zaman unutmamaya
özen gösterdikleri bir hainlik
olay›n›, yüzy›llardan buyana her
y›l›n mart ay› ortas›nda bir kez
daha an›msarlar.
Onlar›n, “Aman bizim de bafl›m›za gelebilir” kuflkusu ve önlem
almak içgüdüsüyle özenle unut-
D
xxx
mamak istedikleri bu hainlik olay›, siyasal tarih yan›s›ra insanl›k
tarihinde de yüz k›zart›c› yerini,
yüzy›llar boyunca yüz k›zart›c›
kimli¤iyle koruyan Brütüs’ün hainli¤i olay›d›r.
Kimi kaynaklara göre Roma
‹mparatoru Sezar’›n yetifltirdi¤i
bir yak›n›, kimi kaynaklara göre
ise Sezar’›n, eski sevgililerinden
Servilia’n›n dünyaya getirdi¤i öz
o¤lu olan Brütüs, kendisine en
113
Vincenzo Camuccini, “Sezar’›n Öldürülüflü”
15 Mart ‹.Ö. 44
BD MART 2008
BD MART 2008
çok güven duydu¤unu bildi¤i
Sezar’a b›çak saplad›¤›nda Roma ‹mparatoru için zaman, ‹.Ö.
44 y›l›n›n Mart’›nda, mart›n
15’inde durmufltu.
oma ‹mparatorlu¤u’nun
her geçen gün giderek
tek adam yönetimine
girdi¤ini ileri süren
cumhuriyetçiler ve soylular, bu gidifle bir “Dur” demenin en etkili ve hatta tek yolunun,
Sezar’› öldürmek oldu¤una karar
vermifller ve suikast için gizli bir
örgüt kurmufllard›.
Bu örgüte, Sezar’›n ister o¤lu
olsun, ister yetifltirmesi olsun; fakat kesinlikle en çok güven duydu¤u ve en yak›n› kifli olan Brütüs de girmiflti.
Örgüt, onbefl kiflilik varl›¤›n›
oldu¤u gibi, Sezar’›n öldürülece¤i
15 Mart tarihini de gizlemeyi baflarm›flt› ama...
Bir falc›n›n olaylar› üç dört
gün önceden bilme yetene¤i,
suikastç› gizli örgüt elemanlar›n›n “neflesini kaç›rm›flt›.”
Bu falc›, imparator birgün
Senato’ya gelirken kalabal›k
aras›ndan öne f›rlam›fl ve tüm
içtenli¤iyle Sezar’a, “Kendini
mart›n 15’inden koru” diyerek
uyar›da bulunmufltu.
Sezar’›n falc›ya dudak büktü¤ünü ve onun bu “uyar›”s›na
önem vermedi¤ini gören suikastç›lar rahat bir soluk alm›fllar, büyük bir sab›r ve elbette
gizlilik içinde, mart›n 15’inin
R
114
gelmesini beklemifllerdi.
Mart›n 15’inci günü Sezar, her
zaman yapt›¤› gibi yine çevredeki kalabal›¤› selamlayarak Senato’ya gelirken, gözleri bir anda,
üç gün önce kendisine uyar›da
bulunan falc›ya tak›lm›fl ve biraz
da küçümser bir ses tonuyla onla
alay etmiflti:
“Mart›n 15’i geldi, iflte” demiflti.
Sezar’›n kendisiyle alay edercesine söyledi¤i bu söz üzerine falc›,
tarihe geçece¤ini o an bilmedi¤i flu
yeni uyar›s›nda bulunmufltu:
“Evet, mart›n 15’i geldi; ama
henüz geçmedi.”
Roma ‹mparatoru, falc›n›n
bu uyar›s›n› da önemsemedi ve
Senato’nun merdivenlerinden
ç›karak Senato’ya do¤ru yürümesini sürdürdü.
Senato’da Sezar’›, suikastç›lar bekliyorlard›. O içeri girdi¤i
an tümü birden çevresini ald›lar
ve harmanilerinin alt›nda gizledikleri hançerlerini çekerek birlikte sald›r›ya geçtiler.
itilus adl› bir soylu, Jül
Sezar’›n
harmanisini
omuzlar›ndan tuttu, afla¤› do¤ru çekerek y›rtt›.
Sezar kendini savunmaya haz›rlan›rken birden, elindeki
hançerini kendisine saplayan en
yak›n›, en güvendi¤i kifli Brütüs’le göz göze geldi.
Ve dudaklar›ndan, y›llar boyu
yeryüzündeki tüm ihanetlerin
belgesini oluflturan flu tarihsel sözü döküldü:
T
“Sen de mi Brütüs!..” dedi önce, sonra da “Böylesi bir ihaneti
gördükten sonra yaflamaya de¤mez” anlam›ndaki, yine tarihsel
bir ihanet belgesi niteli¤indeki, flu
son sözünü söyledi:
“O halde y›k›l, Sezar...”
u sözünden sonra harmanisini bafl›na örttü,
kendini
hançerlerin
vurufllar›na b›rakt›. Sezar yere y›k›ld›¤›nda,
cans›z bedeninde tam 23 hançer
yaras› vard›.
Suikastç›lar, Sezar’›n ölüm haberinin halk› sevindirece¤ini sanm›fllard›. Kanl› hançerlerini Roma
halk›na göstererek “Zalimin vücudu ortadan kalkt›!..” diyerek
yapt›klar›n› halka coflkuyla duyurmaya kalkt›klar›nda, halk›n
hiç de beklemedikleri ters tepkisiyle karfl›laflt›lar.
Romal›lar, “Katillere ölüm!.”
diye ba¤›r›yorlard›.
Suikatç›lar, halk›n giderek artan ters tepkisi karfl›s›nda kaçmak zorunda kald›lar. Katillerin
cezaland›r›lacaklar› haberiyle ya-
B
t›flt›r›lan Romal›lar, suikasatç›lar›n Senato taraf›ndan ba¤›flland›¤›n› duyunca bu kez yeniden
ayakland›, Senato’ya sald›rd›, yap›y› atefle verdi.
Ortam›n bu kar›fl›kl›¤›ndan
yararlanan katiller Roma’da daha fazla kalamayacaklar›n› anlay›nca kaçt›lar; fakat kendilerini
izleyen öfkeli Romal›lar’›n ellerinden kurtulamad›lar.
Her biri birer hain olan suikastç›lar aras›ndaki “en hain suikastç›” Brütüs ise, kaçt›¤› Makedonya’da yakalanmak üzereyken yaflam›na kendi elleriyle
son verdi.
Brütüs ad›, tarihin derinliklerinden günümüze, kendisini örnek alan yeryüzünün irili ufakl›
tüm hainlerini k›saca tan›mlamak
için kullan›lan bir kod ad›na dönüfltü ve yüzlerce y›l›n her 15
mart›nda, “Aman böylesi bir hain
bizim de önümüzde arkam›zda,
sa¤›m›zda solumuzda olabilir”
kuflkusu ve önlem almak içgüdüsüyle, özenle “unutulmamaya çal›fl›lan” bir ihanet simgesi kimli¤inin sahibi oldu.•
Tek kolu olan adam, berbere gitti ve “Saç ve sakal t›rafl›, lütfen” dedi.
Saç t›rafl› kazas›z belas›z bitti; fakat berberin acemili¤i sakal t›rafl›nda ortaya ç›kt›. Berber adam›n yüzünü birkaç yerinden kesti. Adam›n kulak memesini de yaralad›ktan sonra çekinerek adama, “Siz daha önce burada t›rafl oldunuz mu?” diye sordu.
Adam bir koluna bir de berbere bak›p flu yan›t› verdi:
“Hay›r hiç olmad›m” dedi. “Kolumu kat›ld›¤›m savaflta
kaybetmifltim.”•
115