(3. Boğaz Köprüsü dâhil) Projesi için Çevresel ve Sosyal Etki

Teslim Edilen:
IC-Astaldi JV
Ankara, Türkiye
Hazırlayan:
AECOM
Turkey
AECOM-TR-R599-01-00
2 Ağustos 2013
Kuzey Marmara Otoyolu (3. Boğaz
Köprüsü dâhil) Projesi için Çevresel ve
Sosyal Etki Değerlendirmesi (ÇSED):
Ekler
ÇSED, 2 Ağustos 2013, Final Rapor
Teslim Edilen:
IC-Astaldi JV
Ankara, Türkiye
Hazırlayan:
AECOM
Turkey
AECOM-TR-R599-01-00
2 Ağustos 2013
Kuzey Marmara Otoyolu (3. Boğaz
Köprüsü dâhil) Projesi için Çevresel ve
Sosyal Etki Değerlendirmesi (ÇSED):
Ekler
(Bu belgenin orijinal dili İngilizce'dir. Aslına sadık kalınarak Türkçe'ye tercüme edilmiştir.)
Dr. Brian A Cuthbert, Proje Takım Lideri
_________________________________
Hazırlayan
Neslihan Artar Aybar, Ülke Direktörü, Türkiye
_________________________________
İnceleyen ve Onaylayan
AECOM
Mustafa Kemal Mahallesi, Dumlupınar Bulvarı No: 266
Tepe Prime B Blok Suite: 51
Çankaya 06800 Ankara Türkiye
T: +90-312-442-9863
F: +90-312-442-9864
www.aecom.com
ÇSED, 2 Ağustos 2013, Final Rapor
AECOM
Çevre
BÖLÜM 13 EKİ
ARKEOLOJİ
ÇSED, 2 Ağustos 2013, Final Rapor
Raporu
GÜNLÜK ARKEOLOJİK ARAŞTIRMA FORMU No: 1
TARİH: 04.05.2013
SAHA ALANININ ADI: Garipçe
BULUNDUĞU BÖLGE: İstanbul
İLÇE / KÖY: Sarıyer/Kilyos-Garipçe
KP NOKTASI: 87+500
GPS KOORDİNATLARI
UTM :35
Yukarı Değer
Sağa Değer
676300
4564250
676500
4564198
676620
4564690
676700
4564500
Yerleşim Tipi: Tepebaşı Yerleşimi
Dönem: Ortaçağ (?)
SAHA ALANI AÇIKLAMASI/N FOTOĞRAFLAR/ ÇİZİMLER:
Garipçe inşaat şantiyesi ile Garipçe köyü arasındaki yol kenarında bazı çömlek parçaları ve kiremitler gözlemlenmiştir.
Eserler, çoğunlukla, deniz kıyısı ile seyrüsefer kulesi arasında gözlemlenmiştir. Köyün ve Boğaz’ın gözetlenmesinde
kullanılan bir kule ya da karakol olabileceği düşünülmektedir. Yüzey buluntuları Bizans ve Osmanlı dönemine aittir.
ÖNERİ
Güzergâh Değişikliği:
Arkeolojik Faaliyetin Dikkatle İzlenmesi: X
Deneme Çukurları/ Kurtarma Kazıları:
Uzaktan Algılama Metotları:
Diğer:
SAHA ALANININ KONUMU
Otoyol Koridorunun İçinde
Otoyol Koridorunun Dışında
X
GÜNLÜK ARKEOLOJİK ARAŞTIRMA FORMU No: 2
TARİH: 04.05.2013
SAHA ALANININ ADI: Mandıratepe
BULUNDUĞU BÖLGE: İstanbul
İLÇE / KÖY: Sarıyer / Uskumruköy
KP NOKTASI: 78.500
GPS KOORDİNATLARI
UTM :35
Sağa Değer
668200
668320
668700
668300
Yukarı Değer
4565280
4565140
4565505
4565520
Yerleşim Tipi: Yamaç Yerleşimi
Dönem: Bizans / Osmanlı (?)
SAHA ALANI AÇIKLAMASI/N FOTOĞRAFLAR/ ÇİZİMLER:
Uskumru Köy’ün yaklaşık 2,5 km batısında, inşaat etki alanı üzerinde, Tabya Tepe ile Mandıra Tepe arasındaki bayırlarda
muhtemelen mimari bir yapıya ait seramikler ve taş blokları keşfedilmiştir. Bulunan seramikler arasında yeşil sırlı çömlekler
olduğu gözlemlenmiştir.
ÖNERİ
Güzergâh Değişikliği: X
Arkeolojik Faaliyetin Dikkatle İzlenmesi: X
Deneme Çukurları/ Kurtarma Kazıları:
Uzaktan Algılama Metotları:
Diğer:
SAHA ALANININ KONUMU
Otoyol Koridorunun İçinde X
Otoyol Koridorunun Dışında
GÜNLÜK ARKEOLOJİK ARAŞTIRMA FORMU No: 3
TARİH: 06.05.2013
SAHA ALANININ ADI: Zirvetepe
BULUNDUĞU BÖLGE: İstanbul
İLÇE / KÖY: Sultanbeyli /Battalgazi Mahallesi
KP NOKTASI: 125+500
GPS KOORDİNATLARI
UTM :35
Sağa Değer
692632
692632
692800
692610
Yukarı Değer
4539187
4539275
4539290
4539173
Yerleşim Tipi: Gözetleme Kulesi
Dönem: Ortaçağ (?)
SAHA ALANI AÇIKLAMASI/N FOTOĞRAFLAR/ ÇİZİMLER:
İnşaat koridorunun 1 km batısında bulunan Zirve Tepe’nin tepe ucunda, dikdörtgen şeklinde bir binaya ait temel
kalıntıları bulunmuştur. Temel doğal taştan bina edilmiş olup, dış cephesi Horasan harcı ile kaplanmıştır. Ayrıca,
mimari kalıntılar ve kiremitler de gözlemlenmiştir. Bölge define arayanlarca kazılmış olup, çok sayıda çukur
gözlemlenmiştir.
ÖNERİ
Güzergâh Değişikliği:
Arkeolojik Faaliyetin Dikkatle İzlenmesi: X
Deneme Çukurları/ Kurtarma Kazıları:
Uzaktan Algılama Metotları:
Diğer:
SAHA ALANININ KONUMU
Otoyol Koridorunun İçinde
Otoyol Koridorunun Dışında
X
Ek II
No
Saha Alanının
Adı
Saha Alanı
Tipi
İlçe
Köy/ Mahalle
UTM
Sağa
Değer
Yukarı
Değer
Zirve Tepe
Gözetleme
Kulesi
Sultanbeyli
Battalgazi
35
692632
4539187
2
Göksu
Yerleşim
Alanı/ Atölye
Çalışma
Alanı
Ümraniye
Dudullu
35
bilinmeme
ktedir
bilinmeme
ktedir
3
Hacet Deresi
Tekil
Buluntu Yeri
Pendik
35
bilinmeme
ktedir
bilinmeme
ktedir
4
Temenye
Höyük
Pendik
35
bilinmeme
ktedir
bilinmeme
ktedir
1
Saha Alanı Açıklaması
İnşaat koridorunun 1 km batısında bulunan Zirve Tepe’nin tepe ucunda,
dikdörtgen şeklinde bir binaya ait temel kalıntıları bulunmuştur. Temel
doğal taştan bina edilmiş olup, dış cephesi Horasan harcı ile kaplanmıştır.
Ayrıca, mimari kalıntılar ve kiremitler de gözlemlenmiştir. Bölge define
arayanlarca kazılmış olup, çok sayıda çukur gözlemlenmiştir.
Bu açık hava saha alanı İstanbul'da, Anadolu yakasında, Ümraniye
ilçesinin doğu ve kuzeydoğu yönünde, Dudullu Köyü bölgesinde
bulunmaktadır. Alanda, Büyük Göksu ve Küçük Göksu Dereleri arasındaki
yükselti üzerinde, toplu olarak, 13 eser grubu yer almaktadır.
1961 yılında Şevket Aziz Kansu tarafından, Göksu Vadisinin belirsiz bir
bölümünde Paleolitik döneme ait bir takım aletler bulunmuştur. İstanbul
Üniversitesi ve Chicago Üniversitesi tarafından Arthur Jelinek
yönetiminde 1964 yılında yürütülen ortak çalışma sırasında Göksu
derelerinin çevresinde Paleolitik döneme ait bazı alet ve gereçler
toplanmıştır. Proje ile gıda üretimin nasıl başladığının araştırılması
amaçlanmıştır. Projede, İstanbul Üniversitesi ile University of
Michigan’dan öğrenciler yer almıştır. Alan, şehrin yakın zaman içindeki
büyümesi ile tamamıyla tahrip olmuştur.
Bu alan İstanbul ilinde, Pendik ilçesinin doğusunda, deniz kıyısında bir
tarım alanında, yerel olarak Madalli Bahçesi olarak anılan Bekleme
mahallesi ile Temenye Yarımadası arasında bulunmaktadır. Marmara
Denizi'nin doğusunda bulunan Pendik Bölgesinin kuzeyinde ormanlarla
kaplı dağlar bulunmakta olup, bölge ılıman bir iklime ve bol su kaynağına
sahiptir. Bölgenin, gerek Palaeolitik dönemde gerekse sonraki
dönemlerde, yerleşim için cazip bir lokasyon teşkil etmiş olduğu
düşünülmektedir.
Alan Marmara Denizi kıyısında, Temenye Yarımadasının doğu ucunda
bulunan küçük bir koyun kuzeybatısında bulunmaktadır. Alanın
doğusunda iki su kaynağı ile kurumuş bir dere yatağı bulunmaktadır.
Derenin, Neolitik dönemde alanda akmakta olduğu düşünülmektedir.
Höyük, kuzeyinde bulunan tepeler (Göztepe ve Tavşantepe) sayesinde
sert kuzey rüzgârlarından korunmaktadır. Geniş ve oval şeklinde olup
170 x 280 m ebatlarındadır.
Referans
Veriler, saha incelemesi
sırasında REGIO ekibince
toplanmıştır.
tayproject.org
tayproject.org
tayproject.org
5
Mağarabayır
Tepesi
Gözetleme
Kulesi
Maltepe
Başıbüyük
6
Damatrys
Sarayı
Kalıntıları
Harabe
Sancaktepe
Samandıra
35
bilinmeme
ktedir
bilinmeme
ktedir
Bölgede bir gözetleme kulesinin kalıntıları bulunmuştur. Bölge, İstanbul
5. Bölge Koruma Kurulu tarafından 1. derece sit alanı olarak ilan
edilmiştir.
35
bilinmeme
ktedir
bilinmeme
ktedir
Sarayın kalıntıları büyük ölçüde tahrip olmuştur. Bölge, İstanbul 5. Bölge
Koruma Kurulu tarafından 1. derece sit alanı olarak ilan edilmiştir.
7
Garipçe
Tepebaşı
Yerleşimi
Sarıyer
Kilyos
35
676684
4564446
8
Mandıra Tepe
Yamaç
Yerleşimi
Sarıyer
Uskumru Köy
35
668391
4565189
9
Bizans
Harabeleri
Yamaç
Yerleşimi
Gaziosmanpaş
a
50.Yıl Mahallesi
35
bilinmeme
ktedir
10
Başakşehir
Lahit
Başakşehir
Topçu Atış
Mektebi
35
bilinmeme
ktedir
bilinmeme
ktedir
11
Rumelifeneri
Harabeleri
Harabe
Sarıyer
Rumelifeneri
35
bilinmeme
ktedir
bilinmeme
ktedir
12
GümüşdereKilyos
Yerleşim
Alanı/ Atölye
Çalışma
Alanı
Kemerburgaz
Gümüşköy
35
bilinmeme
ktedir
bilinmeme
ktedir
bilinmeme
ktedir
Garipçe inşaat şantiyesi ile Garipçe köyü arasındaki yol kenarında bazı
çömlek parçaları ve kiremitler gözlemlenmiştir. Eserler, çoğunlukla, deniz
kıyısı ile seyrüsefer kulesi arasında gözlemlenmiştir. Köyün ve Boğaz’ın
gözetlenmesinde kullanılan bir kule ya da karakol olabileceği
düşünülmektedir. Yüzey buluntuları Bizans ve Osmanlı dönemine aittir.
Uskumru Köy’ün yaklaşık 2,5 km batısında, inşaat etki alanı üzerinde,
Tabya Tepe ile Mandıra Tepe arasındaki bayırlarda muhtemelen mimari
bir yapıya ait seramikler ve taş blokları keşfedilmiştir. Bulunan seramikler
arasında yeşil sırlı çömlekler olduğu gözlemlenmiştir.
Bir bina inşaatı sırasında keşfedilen mimari kalıntılar, arkeolojik kalıntı
ihtimalini ortaya koymaktadır. Bölge, sit koruma alanı olarak ilan ve tescil
edilmiştir.
Tepenin altında, büyük olasılıkla insan eliyle yapılmış olduğu düşünülen
kubbeli bir tünel keşfedilmiştir. Tünelin lokasyonu, eski Edirne
şehirlerarası karayolunun kenarında bulunan askeri bölgedeki Metris
Çiftliği’ne yakındır. L şeklindeki kalıntılara bir merdiven vasıtasıyla
inilmektedir. Yapının ebatları 0,65 x 10,30 m olarak belirlenmiş olup, çok
büyük olasılıkla bir lahit odası olduğu düşünülmektedir.
Bina kalıntıları, büyük olasılıkla, geç Osmanlı Dönemine aittir. Alanda
Abdülmecit (1823 - 1861) dönemine ait sikkelerle yeşil sırlı seramikler
keşfedilmiştir.
Alan İstanbul’un Eminönü ilçesinin 26 km kuzeyinde, Kilyos’un 4 km
batısında, Ağaçlı ve Kilyos arasında ve Gümüşdere/ Gümüşköy kötünün 2
km kuzeydoğusunda bulunmaktadır. Alanı oluşturan kum tepeleri kuzey
yönünde Karadeniz ile güneyde ormanlar arasında kalmış durumdadır.
Domuzdere Deresi Sekileri ile Domuzdere ve Gümüşdere Dereleri
arasındaki dar vadinin seddeleri üzerinde bulunan kum tepelerinden
yontulmuş taş alet ve gereçler çıkmıştır. Bu bölge ile güneyindeki
ormanlık bölgenin, Buzul Çağı ve sonraki Holosen evresi boyunca avcı –
toplayıcı topluluklar açısından iklimsel ve çevresel olarak oldukça uygun
istanbulkulturenvanteri.
gov.tr
envanter.gov.tr
Saha Verisi-Regio
Saha Verisi-Regio
istanbulkulturenvanteri.
gov.tr
envanter.gov.tr
envanter.gov.tr
envanter.gov.tr
olduğu düşünülmektedir. Buluntular arasında çakmaktaşından yapılmış
alet ve gereçlerle yongalama ürünleri bulunmaktadır. Daha büyük ebatlı
taşlardan bazılarının, nöbet yerlerinin desteklenmesinde kullanılmış
olabileceği düşünülmektedir.