Cyprus

TÜRKÇE
BASKISI
9-6-2017
Cyprus
SAYI 112
www.rethink.com.cy
İçindekiler
MEDYA, Atıkların
azaltılması ,
yeniden kullanımı
ve geri dönüşüme
katılıyor
sayfa 1-3
RRR, RİK’te toplanacak
Cuma günü, Kıbrıs Haber Ajansının da ortağı olduğu Avrupa Birliğinin Rethink, Reduce, Reuse, Recycle programlarının tanıtımı için yer alan konferasnta, bugün vatandaşları, günlük hayatlarında ve gelecekleri konusunda
düşündüren çok sayıda çevre konusu olduğu ve Medyanın bu yönde önemli
bir rol oynayabileceğine değinildi.
“Kıbrıs`ta Atıkların Azaltılması, Yeniden Kullanımı, Geri Dönüşüm ve Çevre
Gazeteciliği” adlı konferansta, Kıbrıs`ta, atık yönetimi ve devlet stratejisi,
mevcut yasalar ve Kıbrıs`ın, Avrupa yasları temellerine göre uyumlu olması
gerektiği konulara değinildi. Konferansta ayrıca, döngüsel ekonomiye ve
Brüksel tarafından öne sürülen iddialı hedeflere, Çevre Gazeteciliği ve bunun
Kıbrıs`ta nasıl desteklendiği konularına da atıfta bulunuldu.
Rethink proje sorumlusu Marios Philippou, ortalama bir Kıbrıslının yılda
663 kilo atık ürettiğini, yani kişi başına günde 2 kilo atık düştüğünü ve kampanyaların, Kıbrıslıların, çevrenin tehlike altında bulunduğunu ve önlemler
alınması gerektiğini bildiklerini göstermesine rağmen, “mademki çöpler evimden gidiyor, nereye gittikleri ve nasıl yönetildikleri beni ilgilendirmez” zihniyetine sahip olduklarını söyledi.
Başlıca geliştiricisi RİK ve ortakları KHA, Green Dot, Belçikalı FOST Plus,
Kıbrıs Pedagoji Enstitüsü ve Çevre Dairesi olan RETHINK programları
Temmuz 2014`de başladı ve Nisan 2017`de sona eriyor. 2,2 milyon avroluk
bütçesinin bir milyonundan fazlası Avrupa tarafından finanse edilmektedir.
Hedef gruplarını, 5-16 yaş arası çocuklar, 22-44 yaş arası çiftler, sanayi tesisleri, eğitimciler, yerel yönetimler, medya, parlamento ve mülteciler oluşturmaktadır.
için alt yapılar olduğunu söyleyerek, şirketlerin, ürünlerinin geri
dönüşümü konusundaki sorumluluklarına ve geri dönüşümün artması hedeflerine değindi.
Verilere göre, Kıbrıs, 2010 yılında bu hedefleri başararak AB`den
övgüler aldı.
Geçen
yıl
Kıbrıs`ta
geri
dönüştürülen 52 bin ton ambalajın 3 bin tonu enerji üretimi için
kullanıldı.
Philippou, farkındanlık yaratmak amacıyla elektronik medya
ve broşürlerde, sosyal medyada çeşitli etkinlikler ve eylemler gerçekleştirildiğini ve iyi
uygulamaların yönünde bilgi
malzemeleri ve promosyonlar
dağıtıldığını açıkladı. Bunun yanı
sıra, hedef gruplarını duyarlılaştırmak amacıyla atölye çalışmaları ve
seminerle yapıldığını ve şu ana
kadar 215 kişi katıldığını söylenen
Yetkili yurt dışında beş Kıbrıs`ta
ise üç programlık ağ bulunduğunu
kaydetti.
Konferansta ayrıca, RİK ve KHA
tarafından düzenlenen tv kampanyaları, röportajlar, belgeseller,
makaleler sosyal medya eylemleri
ve artık bir kurum haline gelen
çevre festivallerine de değinildi.
Philippou,
atıkların
doğru
yönetilmesi gerektiğinden söz
ederek, kampanyalarının en
üst bölümünde önce önlemlerin, sonra azaltmanın, yeniden
kullanımın ve son olarak geri
dönüşümün gelmesi gerektiğini vurgulayarak Kıbrıs`ta buna
tersinden başladığımıza dikkat
çekti. Alışkanlıklarımızı ve satın
alış zihniyetimizi değiştirmemiz
gerektiğini ve sadece o zaman enerji tasarrufu, malzeme alımı ve
çöp alanlarında çöplerin azalması
yararlarını ve yarattığı iş alanlarını
görebileceğimizin altını çizdi.
Konferans sırasında, döngüsel
ekonominin yararlarına ve kaynakların etkin yönetimi gerekliliğinden söz edildi
Geri dönüşümde toplu sistemler
Green Dot ticari müdürü Sakis
Theodosiou,
kovalarımızdaki
tüm organik atıklar ve ambalajlarda geri dönüşüm uygulayabileceğimizi ve organik atıkların
enerji olarak kullanılabilmeleri
Yayıncı: Kıbrıs Haber Ajansı (KHA)
Yayın Şefi: Georgia Vasiliou
Baş editör /Grafikler: Rebekah Gregoriades
21, Akadimias Caddesi, 2107 Aglantzia, Kıbrıs
Posta Kutusu 23947, CY – 1687 Lefkoşa
Telefon: +357-22556000
http://www.cna.org.cy
Faks: +357-22556100
[email protected]
Geri
dönüşüm
ambalajları,
Lefkoşa ve Limasol’da bulunan
iki seçim ünitesine taşınarak orada sıkılarak, konteynerlerle geri
dönüşüm amacıyla yurt dışına
gönderiliyorlar. Kıbrıs`ta kalan
cam ambalajlar çimento ve daha
başka fabrikalara gönderilerek
geri dönüştürülerek çimento veya
başka bir malzeme olarak üretime
geri dönüyorlar.
Theodosiou,
kampanyaların,
halkın %55-60`nın bu konuda duyarlılaştırdığı ve bilgilendirildiğini
gösterdiğini, ancak, geri dönüşüm
uygulamayanlar için yasal önlemler gibi daha başka önlemler de
gerektiğini vurguladı. Theodosiou ayrıca, elektronik aletlerin
geri dönüşümü ve mağazaların
eski aletleri geri alması yönünde
yasal sorumluluklarına da değindi. Geçen yıl aletlerden 2 bin ton
metalin geri dönüştürüldüğünü
ana hedefin 4 bin ton olduğunu
anımsattı.
Pil geri dönüşümü için, büyük
süper marketler, iş yerleri, okullar
gibi çok ziyaret edilen alanlarda
3,500 kova bulunmaktadır. Piller
çevre için çok tehlikeli olup, sadece 3 adet pilin tüm bir barajı zehirleyebileceğinin altı çizildi.
Green Dot İletişim Sorumlusu Artemis Palaeyiannis konuşmasında
döngüsel ekonominin yararlarına
ve AB`nin 2017 – 2030 yılları için
ortaya koyduğu hedeflere değindi.
Döngüsel ekonomi, atıkların
sıfırlanması ve “üretirim-kullanırım-atarım”
zihniyetinin
değişmesini hedefliyor. Bayan Palaeyiannis, atıkların yiyecek olabileceğini, örneğin Fransa`daς
tuvaletlerden kanalizasyonların
fosfora dönüştürüldüğünü belirtti.
Otomobil ortak kullanımı (car
pooling), repair cafe, ödünç
kütüphane ve saire döngüsel ekonomi modellerinin bazılarını oluşturmaktadır. Döngüsel ekonomi aracılığıyla, geri
dönüşümün artması ve çöp
gömülerinin ve sera emisyonun
%2-4 azaltılması gerekmektedir.
Döngüsel ekonomi ayrıca iş ciroları için de bir kurtarıcıdır.
Bayan
Palaeyiannis
ayrıca
desteklenen “attığım kadar öderim, genişletilmiş üretici sorumluluğu sistemine, yerel yönetimlerin
teşvikler yaratması, ahşap, kumaş
ve organik atıkların ayrı ayrı toplanması sistemlerinde de atıfta
bulundu.
Lefkoşa Üniversitesinde İletişim
bölümünde Yardımcı Doçent
Georgios Pavlides, Çevre Gazeteciliği konusuna değinerek, vatandaşların daha aktif ve iyi olmaları
yönünde bilgilendirilmeleri ve duyarlılaştırılmalı konusunda medyanın rolüne odaklandı.
Bunun çok yönlü bir konu olduğunu ve medyanın döngüsel
ekonomi konusunu, yasal çerçevede, çevre alanında politikalar, eko
hareketi eylemleri ve aşka çevresel
etkinlikle aracılığıyla derinleştirebileceğini söyleyen Pavlides, çevre
konularının günlük hayatımızla
bağlantılı olduğunu kaydetti.
Çevre alanlarıyla bağlantılı özel
eğitimlerin yardımcı olduğunu
ancak gazetecilerin de yasalar ve
Avrupa politikaları konusunda
çok bilgi sahibi olmaları gerektiğini belirtti.
Pavlides, AB`nin rolünün özellikle
Kıbrıs`ta çok belirleyici olduğunu,
Brüksel`in önerileriyle ülkemizin, çöp alanlarının çalışması
konusunda çok iyileşmesine
rağmen Koççat ve Vati bölgelerindeki çöp alanları ile ilgili sorunların hemen göğüslenmesi gerektiğini vurguladı.
Ayrıca gazetecilerin, plastik torba
kullanımı, çölleşme, plastiklerin
denizlere atılması, kompostlama,
enerji tasarrufu konulardaki röportajlarda uzmanlaşabileceklerini dile getirdi.
Çevre dairesinde Atıkların Yönetimi bölümünde İşçi danışmanı
Meropi Milioti, atık yönetimine
ve çöpler için dört politika planına
ve önlem programlarına değinerek, 2009`da atık üretiminde düşüş
kaydedildiğini ancak Kıbrıs`ın
diğer Avrupa ülkelerine kıyasla üst
düzeyde bulunduğunu söyledi.
Bayan Milioti ayrı ayrı toplama ve yönetme sistemleri ve geri
dönüşüm malzemeleri toplamak için alt yapılar ve enerji üretim birimleri olduğunu açıkladı.
Kıbrıs`ta
atıkların
%80`nin
gömüldüğünü ve sadece %20`sin
geri dönüştürülerek kompostalaştırıldığını duyurdu.
Hükümetin hedefinin, vatandaşların bilgilendirilerek eğitilmesi konusunda yerel yönetimin ve
özel sektörün ekonomik açıdan
desteklenmesi olduğunu ve bu
yönde “pay as throw” sisteminin
uygulamaya koyulması olduğunu
belirtti.
Bayan Milioti atık yönetimi maliyeti için eşitsizlik olduğunu dile
getirerek bu konuda eşit maliyet
ve muamele yapılması gerektiğini
vurguladı.
Sahil bölgelerinde (otellerden,
restoranlardan, “attığım kadar
öderim”) geri dönüşüm malzemelerinin toplanması programlarına ve kentsel merkezden atık taşıma bağımsızlığı için Trodos dağı
çevresinde yapılan programlara
da değindi.
2025 yılına kadar hedef, organik
atıkların %50`sinin doğru yönde
değerlendirilmesi ve 2030`da çöp
gömülerinin %10`a kısıtlanması
yönündedir.