Untitled

: .ij~ftiJiiill;! ı
frlfllfiif.lll/4~fil
:rrlliR~
flt~ rl~t~iJ~
141ili~~~~~~;~~~~~~
ı ll:lil~l'il~lllll
ı
<
ÖN SÖZ
Hepimizin
bildiği
gibi Gümrük
olup, 1. 1.1996 tarihi itibariyle
Birliği,
başlayan
Türkiye için yeni bir dönem
bu dönemde
Dış
Ticaret Rejimimiz
bütünüyle ·değişmiştir.
Gümrük
Oda'mız
Birliği'ne
Gümrük
açıklayan
Birliği
yönelik faaliyetlerini
ile gelen mevzuat
yoğun
bir
şekilde
değişikliklerini çeşitli
sürdüren
sorular ile
bu yayını hazırlamıştır.
Bu yayını hazırlarken, Ocak ayından itibaren İstanbul Gümrükleri
Başmüdürlüğü
ve
Dış
yapılan toplantılarda
Dış
Ticaret
Müsteşarlığı
yetkilileri ile üyelerimiz
üyelerimiz tarafından sorulan sorular esas
arasında
alınmış
aynca,
Ticaret Müsteşarlığı'nın ilgili yayınlanndan faydalanılmıştır.
Oda'rnız
Avrupa
Birliği
Şubesi
tarafından
derlenen
çalışmanın
üyelerimize yararlı olacağına inanıyorum.
Prof.Dr.İsmail ÖZASLAN
Genel Sekreter
SORU 1: Gümrük Birliği nedir?
Birliği
CEVAP : Gümrük
mevcut gümrük vergisi,
eş
etkili tedbirin
eş
arasındaki
ticarette
kısıtlamalanyla,
her türlü
en genel ifadeyle, taraflar
etkili vergiler ve miktar
kaldırıldığı
ve
ayrıca,
birlik
dışında
kalan üçüncü ülkelere
uygulandığı
yönelik olarak da, ortak gümrük tarifesinin
bir ekonomik
entegrasyon çeşididir.
SORU 2: Gümrük
Birliği
ile Serbest Mübadele Alanı
arasında
ne farklar
vardır?
ile Gümrük
Birliği'nin
dahil olan ülkelerin kendi
aralarında
CEVAP: Serbest Mübadele
mübadele
alanına
kısıtlamalarını kaldırmalan,
tarifesi
oluşturmamalandır.
işbirliği
türleri için
örneği,
1960
Alanı
ancak üçüncü ülkelere
Genellikle Gümrük
kullanılan
yılında
Serbest Mübadele
temel
Alanı
serbest
gümrük vergi ve
karşı
Birliği
farkı,
olarak bir gümrük
öncesi
oluşturulan
Sistemi'nin en bilinen
kurulan Avrupa Serbest Ticaret
Birliği EFTA'dır
(European Free Trade Association). Ancak bu tür bir bütünleşmenin temel
sorunu, malların akışında yaratılan trafik sapmasıdır. Mallar doğal olarak en
düşük gümrük duvarlannın bulunduğu ülke aracılığıyla Serbest Ticaret
Bölgesi sınırları içine girer ve serbest dolaşımda olurlar. Bu nedenle, serbest
ticaret bölgesi sistemi, hem zaman içinde kısıtlı bir işieve sahiptir, hem de
trafik
sapması yarattığından
ortak
sının
olan veya üçüncü ülkelere
gümrük koruma hadleri birbirinden çok
kullanışlı değildir.
Serbest ticaret
farklı
olan ülkeler
alanı uygulamasında
uyguladığı
açısından
ortak
dış
çok
ticaret
politikası oluşturulmaz.
Serbest Ticaret
Anlaşmalanna
arasında oluşturulan
en yeni örnek, ABD, Kanada ve Meksika
NAFT A (North American Free Trade Agreement)
Serbest Ticaret Anlaşması' dır.
·2·
SORU 3: Gümrük Birliği ile Tercih/i Ticaret Klüpleri
arasında
ne farklar
vardır?
CEVAP~
Tercilıli
Anlaşmalannın
Serbest Ticaret
daha esnek bir uygulama
Ticaret Klüpleridir. Bu uygulamada gümrükler tümüyle
karşılıklı
olarak
sözkonusu
tercilıli
değildir.
tarife
Bu
uygulanır,
uygulamanın
üçüncü ülkelere
en bilinen
karşı
şekli
de
kaldınlmaz,
ortak tarife
örneği Birleşik Krallık
Ülkeler Topluluğu'dur (Commonwealth).
SOR U 4 : Gümrük Birliği ile Ortak Pazar arasında ne farklar vard tr ?
CEVAP : Ortak Pazar, hem gümrük vergilerinin
karşı aynı
ülkelere
kaldırılması
uygulanmasını
gümrük tarifesi
ve üçüncü
içerir, hem de bunun
yanında bazı ortak politikalara Üye Devletlerin uymasını koşul olarak getirir.
Roma
Andlaşmasıyla
Birliği'nin
unsurları
yanında
kurulan Avrupa Ekonomik
Ortak
Tarım
Politikası
Topluluğu,
ve Rekabet
Gümrük
Politikası
gibi
da içermektedir.
Ortak Pazar, temel olarak Gümrük
Ortak Pazar ile Gümrük
malların
serbest
serbest
dolaşımını
Birliği
Sistemi üzerinde kuruludur, ancak
Birliği arasında
en belirgin fark, Ortak Pazann
dolaşımı dışında, kişilerin,
hedeflemesidir. Bunun
sermayenin ve hizmetlerin de
yanısıra
bazı
diğer
ortak
politikaların kabulünü de gerektirir. Örnek vermek gerekirse, Ortak Pazar'ın
en bilinen uygulaması olan AET (şiılıdilerde Avrupa Birliği adını alan Avrupa
Ekonomik
kuralları
aşamalı
Topluluğu)
içinde Ortak
Tarım Politikası
olan bir politikaya uyum, 1962
olarak gerçekleştirilmiştir.
yılında
gibi çok
kısıtlayıcı
itibaren üyeler
tarafından
·3·
SORU 5: Türkiye -AB arasındaki Gümrük Birliği nedir?
CEVAP : Türkiye - AB Gümrük Birliği'nin temeli, Roma Antiaşması 'mn
yürürlüğe girmesinden bir yıl sonra 1959 yılında Türkiye'nin AB'ne katılmak
üzere müracaatı ile resmen atılmıştır. Ankara Anlaşması Türkiye'nin AB'ne
katılırrum üç aşamada öngörmektedir. Bunlardan ilki olan "Hazırlık
Dönemi''nin ertesinde, Katma Protokol 'ün 1 Ocak 1973 tarihinde yürürlüğe
girmesiyle, toplam 22 yıllık bir süre tamnmıştır.
Türkiye'nin 14 Nisan 1987 tarihinde
taraflar
arasında
sonuçları,
koşulları
yaptığı
tam üyelik
başvurusu
teknik ve siyasi platformda yürütülen
Gümrük
Birliği'nin tamamlanması
ertesinde
görüşmelerin
ve sürdürülmesi için gerekli
"Gümrük Birliği Karar'ı" altında toplanarak,
Türkiye-AET Ortaklık Konseyi'nin 6 Mart 1995 tarihli Toplantısı'nda kabul
edilmiştir. Böylece, 22 yıllık Geçiş Dönemi, 1.1.1996 tarihi itibariyle son
bulmuş ve Türkiye'nin AB'ye katılımı yolunda "Son Dönem "e girilmiş
belirleyen
bıir
bulunmaktadır.
SORU 6: Avrupa Birliği'nin Ortak Ticaret Politikası'nın esasları nelerdir?
CEVAP: Birliğin Ortak Ticaret Politikası'mn araçları,
D Ortak Gümrük Tarifesi,
D İthalatta Ortak Kurallar,
D Dampingli ithalata Karşı Korunma,
D Sübvansiyonlu ithalata Karşı Korunma,
D Miktar Kısıtlamalarımn (Kotaların) İdaresi,
D Haksız Ticari Uygulamalara Karşı Topluluk Haklarının Korunması,
D İthalatta Uygulanan Diğer Mevzuat
• Ticari Markaların Korunması ve Taklit Ürünlerin Serbest Dolaşıma
Girmesinin Önlenmesi,
• Çeşitli Standard ve Teknik Şartlara İlişkin Düzenlemeler,
• Tekstil ve Konfeksiyon Ürünleri İthalatında Özel Düzenlemeler,
D İhracatta Ortak Kurallar,
D Resmi Destekli İhracat Kredileri.
olarak özetlenebilir.
·4·
Bu çerçevede, Türkiye,
sağlarken aynı
otonom ve
yukanda bahsi geçen
mevzuatına
zamanda, AB'nin üçüncü ülkelere yönelik olarak
tercilıli
tarih ve 1/95
Topluluğun
uyum
uyguladığı
rejimleri de adapte etmektedir. Bu husus, 6 Mart 1995
sayılı Ortaklık
Konseyi
Topluluğun tercilıli anlaşmalannı
Kararı'nda
tedricen
da öngörülerek, Türkiye'ye
üsttenınesi
konusunda 5
yıllık
bir
süre tanınmıştır.
Birliği'nin
SORU 7 : Avrupa
nelerdir?
CEVAP:
D
Rekabeti önlemeye,
anlaşmalann
olmalannın
Ortak Rekabet
sınırlamaya
Politikası'nın amaçları
veya bozmaya yönelik
ve monopollerin
oluşumunun
işletmelerarası
ve piyasaya hakim
önlenmesi,
D Devletin sübvansiyon uygulamalannın kısıtlanması veya yasaklanması,
bulunmaktadır.
Bu çerçevede, Türkiye tarafından;
D
Teşebbüsler arasında
v~
rekabeti bozucu veya
hakim durumun kötüye
kullanılmasınım
kısıtlayıcı anlaşmalannın
önlenmesini
sağlayacak
mevzuatın geliştirilmesi,
D
Fikri,
sınai
çıkanlması
ve ticari
mülkiyetİn
korunmasına
ilişkin
yasaların
ve bu alanda bazı uluslararası sözleşmelere taraf olunması,
D Belli kuruluşlan ve ürünleri teşvik etmek suretiyle rekabeti bozan veya
bozma tehdidi
oluşturan
her türlü devlet
yardımının kaldınlması
gerekmektedir.
Türkiye, yukanda özedenen mevzuatiann ilk ikisini tamamen,
üçüncüsünün de önemli bir bölümünü hayata geçirerek, Gümrük
Birliği'ne girmiş bulunmaktadır.
.s.
SORU 8 : Türkiye- AB Gümrük Birliği hangi ürünleri kapsamaktadır ?
CEVAP : Gümrük Birliği, esas itibariyle sanayi ürünlerini kapsamaktadır.
Ancak, hassas maddeler olarak nitelendirilen bazı sanayi ürünlerinin üçüncü
ülkelerden ithalatında Topluluk tarafından uygulanan OGT (Ortak Gümrük
Tarifesi) hadlerine uyum kademeli olarak 1.1.2001 tarihi itibariyle
gerçekleşticil ecektir.
Diğer
taraftan,
Topluluğun
3448/93
sayılı
Konsey
Yönetmeliği
ekinde
listelerren işlenmiş Tarım Ürünleri de Gümrük Birliği kapsamında yer
almaktadır.
olarak
Sözkonusu ürünlerin
oluşturulan
sanayı
ifadeyle
ithalatında,
Topluluk Sistemi ile uyumlu
(diğer
yeni mevzuat çerçevesinde, Toplu Konut Fonu
pay)
sadece
üçüncü
ülkeler
menşeli
bir
ürünlerde
uygulanmaktadır.
Avrupa Kömür ve Çelik
Türkiye
21
arasında
Aralık
Tarım
Topluluğu Anlaşması'na
bir Serbest Ticaret
dahil ürünlerde ise, AB ile
Alanı oluşturulmasını
öngören
Anlaşma
1995 tarihinde parafe edilmiştir.
ürünlerinin serbest
Topluluğun
dolaşımının sağlanması
ise, ancak, Türkiye'nin,
Ortak Tarım politikasına uyumu ertesinde mümkün olabilecektir.
SORU 9: Türkiye- AB Gümrük Birliği'ni düzenleyen 1/95 sayılı Ortaklık
Konseyi Kararı 'nın içeriği nedir ?
CEVAP : 6 Mart 1995 tarih ve 1195 sayılı Türkiye - AB Ortaklık Konseyi
Karar'ı (Gümrük Birliği Karar'ı), koşulları Katma Protokol'le belirlenmiş
bulunan Geçiş Dönemi'ni sona erdirmekte, Gümrük Birliği'nin henüz
tamamlanmamış unsurlan ile bu birliğin tamamlanmasından sonra işlerliğini
sağlamaya yönelik tedbirleri ve takvimi içermektedir. Sözkonusu metin;
D Korunma tedbirleri,
D Genel ve son hükümler ile eklerden oluşmaktadır.
·6·
Ortaklık
Konseyi'nin 6 Mart 1995 tarihli
Toplantısı'nda
1/95
sayılı
Gümrük Birliği Karan'nın yanısıra;
arasındaki ilişkilerin Ortaklık Anlaşması'nın öngörmediği
• Taraflar
alanlarda da güçlendirilmesini amaçlayan bir Tavsiye Karar' ı,
• Türkiye'nin üçüncü ülkelere
karşı,
1 Ocak 2001 tarihine kadar
uygulayacağı
Ortak Gümrük Tarifesi'nin üzerinde vergi
ürünleri içeren 2/95
sayılı
Karar,
• Türk ekonomisinin Gümrük
değişiklikler esnasında
hassas
ihtiyaç
Birliği'ne bağlı
duyacağı
mali
geçireceği
olarak
yardım
ve
işbirliğinin
çerçevesini belirleyen Topluluk Deklarasyonu,
kabul edimiş bulunmaktadır.
SORU 10: Ortak Gümrük Tarifesi (OGT) nedir?
CEVAP:. OGT, AB'nin üçüncü ülkelere uyguladığı gümrük tarifesidir.
Topluluğu kuran Almanya, Fransa, İtalya, Belçika, Hollanda ve Lüksemburg
uygulamakta olduklan gümrük vergilerinin aritmetik
ortalaması
üzerinden
1 Temmuz 1968 tarihinde Ortak Gümrük Tarifesi'ni oluşturmuşlardır.
yıl,
OGT, her
Nomenklatür
Arınonize
bazında,
Sistem Nomenklatürüne dayanan Kombine
bir Konsey
Yönetmeliği
ekinde
yayınlanmakta
ve AB
üyesi ülkelerin, tarifelen tek başına değiştirmesi imkanı bulunmamaktadır.
Gümrük vergisi
bölünmüştür.
oranları
Otonom ve Konvansiyonel olmak üzere iki sütuna
Otonom gümrük vergileri kanuni vergileri göstermektedir.
Konvansiyonel gümrük vergileri ise, GATT'a konsolide
vergilerdir ve "en
ayrıcalıklı
edilmiş
ülke" statüsünü haiz ülkelerden
olan tavizli
yapılan
ithalata
uygulanır.
Genel olarak konvansiyonel vergiler otonom vergilerden daha
düşüktür.
Ancak,
gerektiğinde,
bu
vergilerin
işlem
kısmen
veya tamamen
otonom vergiler üzerinden
Konvansiyonel vergiler değiştirilebilir vergiler değildir.
askıya
alınması
yapılmaktadır.
Zira,
• 7.
SOR U ll : OGT uyumu nedir ?
CEVAP: OGT uyumu, Katma Protokol'ün imzalandığı tarihte (23 Kasım
1970) yürürlükte olan (fiilen uygulanmakta olan) Türk Gümrük Vergileri
(TGV) ile uyurnun yapıldığı tarihteki OGT hadleri arasındaki farkın Katma
Protokol takvimi çerçevesinde yüzdesel olarak azaltılması anlamına
gelmektedir.
SORU 12: Hassas Ürün nedir?
CEVAP : Türkiye - AB Gümrük Birliği'nden sonra Türkiye'nin üçüncü
ülkeler kaynaklı ithalatında, Topluluğun Ortak Gümrük Tarifesi (OGT)
hadleri üzerinde gümrük vergisi uyguladığı sanayi ürünleri, hassas ürünler
olarak nitelendirilmektedir.
Gümrük
diğer
Birliği'nin
(üçüncü)
uygulamaları
malları
şartlanndan
ülkelerden
biri olan
ithalatlannda
hususu, Türkiye - AB Gümrük
itibariyle, 5
Türkiye, Gümrük
Topluluğun
temel
yıl
süreyle
Birliği'nin
Birliği oluşturan tarafların
ortak
bir
Birliği'nde, bazı
ertelenmiş bulunmaktadır.
fiilen
gümrük
yürürlüğe girdiği
tarifesi
istisnai sanayi
Bu süre içerisinde
1.1.1996 tarihi itibariyle
OGT hadleri üzerinde ·vergi uygulayabilecektir. Sözkonusu
uygulama bir takvim çerçevesinde
gerçekleştirilecek
olup, 1. 1.2001 tarihinde
OGT oranlarına tam uyum sağlanmış olacaktır.
SORU 13: Hassas Ürünlerde Türkiye'nin OGT hadlerinin üzerinde vergi
uygulayabilmesinin dayanağı nedir ?
CEVAP: Gümrük Birliği'nden sonra Türkiye'nin, Topluluğun OGT hadleri
üzerinde vergi uygulayabilme yetkisi, Katma Protokol 'ün 19/2 maddesinden
kaynaklanmaktadır. Bu madde hükmü çerçevesinde Türkiye, 1967 yılı
toplam ithalatının değer olarak % 5'ini aşmayan bir kısım maddeler için,
Türkiye - AB Ortaklık Konseyi'nde damşmalarda bulunduktan sonra,
Gümrük Birliği ertesinde de üçüncü ülkeler mertşeli maddelerin ithalatında
OGT hadleri üstünde vergi uygulayabilecektir.
.a.
Ayrıca,
bu durum 6 Mart 1995 tarih ve 1195
Konseyi
Kararı'nın
sayılı
Türkiye - AB
Ortaklık
15'nci maddesi ile teyid edilerek, Türkiye'nin üçüncü
ülkelere uyguladığı ve OGT hadlerinden daha yüksek olan gümrük tarifelerini
1 Ocak 2001 tarihine kadar muhafaza
edebileceği kararlaştınlmıştır.
SORU 14: Hassas Ürünlerin tespitinde hangi kriterler dikkate alınmıştır?
CEVAP:
H~ssas ürünlerin tespitinde;
O Sözkonusu sektördeki tevsi, modemizasyon ve teknoloji yenileme
yatınmlarının durumu,
O Koruma oranlanndaki hızlı bir düşüş sonucunda rekabet gücünü
olumsuz etkileme olasılığı,
D Yurt içi üretirnin emek yoğun olması ve ölçek ekonomilerine
ulaşılamamış olması,
O ithalatın özellikle üçüncü ülkeler kaynaklı olması ve ithalat artışının
rekabet edebilirliğini olumsuz yönde etkilemesi,
O Ek bir koruma ile potansiyel rekabet gücüne kavuşacak sektörler,
dikkate
alınmıştır.
SORU 15: Hangi ürünler Hassas Ürün olarak nitelendirilmiştir?
CEVAP : Bazı petrol türevleri, deri ve köseleden, plastik madde
yapraklarından, dokumaya elverişli maddelerden ve kartondan yapılmış
sandık, çanta bavul ve kılıflar, torba imali için beyazlatılmamış kraft kağıdı,
çimento ve gübre torbaları, ayakkabı ve ayakkabı aksamı, porselen ve
seramikten bazı sofra ve mutfak eşyası, bazı traktör, midibüs ve binek
otomobilleri ile kamyonlar bu kapsamdadır.
• 9.
SORU 16 : ATR, EUR.1 ve Tek İdari Belgesi'nin kullanım alanları
nelerdir?
CEVAP : Gümrük
Birliği
A TR.l ve A TR.3 olarak
sonrasında yalnızca
öncesinde, AB ile Türkiye
kullanılan Dolaşım
ATR olarak
kullanılmaya
arasındaki
ticarette
Birliği
Belgeleri, Gümrük
devam edilecek olup, ATR.3
Belgesi kullanımdan kaldınlmıştır.
Anlaşması imzalandığı
EUR.l Belgesi, Türkiye'nin Serbest Ticaret
EFTA
ülkeleri ile ticarette kullanılmaktadır. Öte yandan, Türkiye'nin Avrupa Birliği
ile Demir çelik ürünlerinde (AKÇT ürünleri) parafe
Anlaşması kapsamı
ettiği
Serbest Ticaret
ürünler ticaretinde de EUR.l Belgesi kullanılacaktır.
Tek İdari Belge (SAD) ise, AB'nin kendi içinde ve EFTA ile ticaretinde
kullandığı
bir belge olup, Türkiye
alacaktır.
bir süre daha
kadar,
tarafından
resmen
Ancak, ileride resmen
kullanıcıların alışmasını sağlamak
kullanılmaya başlaması
kullanılmaya başlamasına
üzere, Türkiye, tek
taraflı
olarak bu
belgeyi kullanmaya başlamıştır.
çerçevesinde, 1996 yılında, ithalat
mevzuatında yapılan başlıca değişiklikler nelerdir ?
CEVAP : Gümrük Birliği çerçevesinde yapılan en köklü değişikliklerden biri
SORU 17 : Gümrük
Birliği Karar'ı
31.12.1995 tarih ve Mükerrer 22510
sayılı
Resmi Gazete'de
yayımlanarak
yürürlüğe giren İthalat Rejimi ve Yönetmeliği'dir.
Bahis konusu mevzuatla, ilk kez 1973
yılında başlayarak,
Topluluk
sanayi ürünlerinin ithalatında tahsil edilen gümrük vergilerinde her
kademelİ
indirimler % 100'
başlanarak
üçüncü ülkeler
gümrük vergisi
oranlannın
ulaşarak
tamamen
menşeli
sanayi ürünlerinin
menşeli
yıl yapılan
kaldırılmış; ayrıca, aynı
ithalatında
tarihte
uygulanan
Topluluk Ortak Gümrük Tarifesi'ne uyumunda
% lOO'e ulaşılarak, Topluluğun gümrük vergisi oranları aynen uygulamaya
konulmuştur.
Bu çerçevede, sanayi ürünleri
Konut Fonu tamamen kaldınlrnıştır.
ithalatında
tahsil edilen Toplu
.ı
Diğer
o.
taraftan, 6 Mart 1995 tarih ve 2/95
Konseyi
Karar'ı
menşeli bazı
ile, Türkiye'nin Gümrük
sayılı
Birliği
Türkiye - AB
Ortaklık
ile beraber üçüncü ülkeler
sanayi ürünlerinde OGT hadleri üzerinde gümrük tarifesi
uygulamasına
ve 5
yıl
içinde OGT hadlerine
kademelİ
olarak uyum
sağlamasına karar verilmiş olup, 1996 yılı İthalat Rejimi ile sözkonusu
uygulamaya başlanmış bulunmaktadır.
SORU 18: Kimler ithalat yapabilir?
CEVAP : İthalat Belgesi uygulamasına son verilmesine paralel olarak, Vergi
Usul Kanunu hükümleri uyannca vergi
kişi
ile tüzel
kişilik
numarası
verilen her gerçek ve tüzel
statüsüne sahip olmamakla birlikte yürürlükteki mevzuat
hükümlerine istinaden hukuki tasanuf yapma yetkisi
ortaklıklarına
tanınan kişilere
ve
ithalat işlemlerini yürütme olanağı getirilmiş bulunmaktadır.
SOR U 19 : İthalat yapmak isteyen kişilerin müracaat makamı yeni
rejim/e nereye olacaktır ?
CEVAP : Yeni ithalat mevzuatına göre ithal işlemleri gümrük idarelerinde
başlar ve sonuçlandınlır.
Kambiyo
kişiler,
mevzuatı
hükümleri
saklı
kalmak
kaydıyla
ithalat yapmak isteyen
ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde almalan gereken belgelerle
birlikte doğrudan gümrük idarelerine başvuracaklardır.
SORU 20 : Döviz kurları, teslim ve ödeme
konusunda getirilen yenilikler nelerdir ?
şekli
ve banka tayini
CEVAP:
Döviz satışlannda banka ve İthalatçı arasında mutabık kalınan serbest
kurlar uygulanır.
D Teslim ve ödeme şekli ile bu konuda yapılacak değişiklikler, bankacılık uygulamalarına göre yeni teslim ve ödeme şeklinin şartlarına
uygun olması kaydıyla alıcı ve satıcı tarafından serbestçe belirlenir.
D ithalata aracılık eden veya edecek olan bankanın adı ve şubesi, ödeme
şekli T.C. Gümrük Beyannamesi'nin 28 no.lu hanesine kaydedilir.
D
.ıı.
SORU 21: İthalatta herhangi bir kısttlama var mıdır?
CEVAP : Türkiye'nin 1980 yılından bu yana yürüttüğü, dış ticarette
liberalizasyon ve dünya pazarları ile bütünleşme politikasına uygun olarak,
kamu ahlakı, kamu düzeni veya kamu güvenliği; insan, hayvan ve bitki
sağlığının korunması veya sınai ve ticari mülkiyetİn korunması amaçlarıyla
ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde alınan önlemlerin kapsamı dışındaki
malların ithali tamamen serbesttir.
SORU 22 : 1.1.1996'da yürürlüğe giren İthalat Rejimi'n-e göre ithalat
esnasında istenecek belgeler nelerdir ?
CEVAP : Yeni İthalat Rejimi'nde ithalat işlemleri oldukça basitleştirilmiş
olup, İthalat Belgesi uygulamasına son verilmiştir. Ancak tek vergi numarası
alınacaktır. Bu vergi numaralannın İstatistiklerin takibi açısından Dış Ticaret
Müsteşarlığı'na bildirilmesi gerekmektedir. Bunun dışında ithal müsaadesine
de gerek yoktur. Ancak bir malın ithalatı için gerekli olan uygunluk ve
kontrol belgesinin malın özelliğine göre çeşitli merciierden alınması
gerekiyorsa, bu belgelerle birlikte gümrüklere müracaat edilip malın ithalatı
gerçekleştirilir.
SORU 23 : Geçerli İthalat Belgesi'ne sahip olan firmaların 1.1.1996'dan
sonra yapmaları gereken herhangi bir i!}lem var mıdtr ?
CEVAP : Yürürlükteki İthalat Rejimi Karar'ı İthalat 96/22 sayılı Tebliğinin
3.maddesi uyannca İthalat Belgesi almış tüm fırma ve kuruluşların "Tek
Vergi Numarası" ile İthalat Belgesi numarasını 30.6.1996 tarihine kadar Dış
Ticaret Müsteşarlığı'na (Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel
Müdürlüğü)
bildirmeleri gerekmektedir.
·12.
SOR U 24 : İthal müsaadesi düzenlenmesi uygulaması ve ithalatçıların
yükümlülükleri nelerdir ?
CEVAP : Bankalarca "ithal müsaadesi" düzenlenmesi uygulaması başlamış
işlemler hariç 95/7606 sayılı Karar'a göre kaldırılmıştır.
İthalatçılar, bankalara sadece mal bedelinin ödenmesi ve TPKK hakkındaki
mevzuata göre bankalarca takibinin
kapatılması
yapılması
gereken ithalat
hesaplannın
için müracaat edeceklerdir.
SORU 25 : 1995 yılı içinde gümrüklerimize gelerek tescil edilen veya
edilmeyen malların 1.1.1996'dan sonra ithali durumunda uygulanacak
İthalat Rejimi ne olacaktır ?
CEVAP: Yeni İthalat Rejimi'nin yürürlüğe giriş tarihi 1 Ocak 1996'dır. Bu
tarihten önce sevk edilmiş ürünlerde ilgili bulunduklan rejimin hükümleri,
yeni rejimin lehte olan hükümleriyle birlikte uygulanacaktır.
SORU 26: 1996 yılı İthalat Rejimi Kararı'na göre "Başlrımış İşlem" nedir?
CEVAP : 9517606 sayılı, İthalat Rejimi Karan'na İlişkin Yönetmeliğin
2.maddesinde tarif edilen başlamış işlemlerde, 1 Ocak 1995 tarihine kadar
çıkış ülkesinden ihracat işlemleri tamamlanmış veya gürnrüğe gelmiş bulunan
maliann ithali önceki mevzuata tabi tutulacak olup,
T.C. Merkez Bankası İdare Merkezi İthalat Müdürlüğü'nün 15 Ocak 1996
tarih ve Yb.96/4 no.lu Genelgesi itibariyle, bankalara
kalanndan malın
rinin
çıkış
tamamlandığının
ulaşan
ithal
ülkesinden I Ocak 1996 tarihinden önce ihraç
vesı­
işlemle­
belirlenmesi halinde, bankalar gümrüklerden herhangi
bir yazı alınmasına gerek duymadan ithal müsaadesi düzenleyeceklerdir.
Yine İthalat Yönetmeliği'ne göre başlamış sayılarak kendi mevzuatına tabi
tutulacak ithal müsaadeleriyle ilgili
teşvik
belgeleri
kapsamında
işlemlerin yatırım teşvik
gerçekleştirilmesi
1 Ocak 1996 tarihinden sonraki mevzuata göre
işlemlerle
ilgili talepler gümrüklerce
talepleri
yapılacak
sonuçlandırılacaktır.
veya
ihracatı
bankalarca,
ithalata
ilişkin
·13.
SOR U 2 7 : Kamu teşebbüslerine veya diğer teşebbüslere verilen özel ve
inhisari yetkiler ile, ticari nitelikli devlet tekellerine tanınan ithal
imtiyazları devam etmekte midir ?
teşebbüslerine
CEVAP : Kamu
veya
diğer teşebbüslere
verilen özel ve
mevzuatı
inhisari yetkiler ile ticari nitelikli devlet tekellerinin Topluluk
ile
uyumlu hale getirilmesini teminen;
O Kamu güvenliği ve kamu düzenin korunması ile ilgili hükümler hariç
olmak üzere, gümrük vergisi ve Toplu Konut Fonu'ndan muafiyet ve
istisna tanınan ithalata,
O
Türk müteahhitlik
ithalatında,
fırmalannca yapılacak,
bir
kısım iş
makinalan
kesin ithal sırasında alınan gümrük vergisi ve Toplu Konut
Fonu miktannın sadece% 30'unun tahsiline,
O İzmir Enternasyonel Puan'nda perakende satışına izin verilen maliann
ödenmesi gereken gümrük vergileri ve Toplu Konut Fonu'nun,
mevcut vergiler ve Fon'un % 50'si olarak tespit edilmesine
ilişkin
hükürnlerin uygulanmasına son verilmiştir.
SORU 28: İthalat Rejimi Eki listelerin kapsamı nedir?
(Listeler Ek 'lerde belirtilmiştir)
CEVAP: İthalat Rejimi'ne ekli listelerin sayısı yediye çıkanlarak,
O
I
sayılı
listede,
tarım
ürünleri için öngörülen Gümrük Vergi-si ve
Toplu Konut Fonu oranlan,
o
II
sayılı
listede, sanayi ürünleri ve AKÇT ürünlerine uygulanacak
Gümrük Vergisi
oranları,
O III, IV, V sayılı listelerde ıse, işlenmiş tanm ürünlerinden tahsili
öngörülen Gümrük Vergisi
oranları
ile
tarım payına
tekabül eden
Toplu Konut Fonu miktarlan gösterilirken,
O
Topluluğun
OGT hadleri
altında
Gümrük Vergisi
uyguladığımız
ürünlere ait listeler VI ve VII sayılı liste olarak belirlenmiştir.
SORU 29 : İthalat bedellerinin ödeme şekilleri itibariyle nasıl bir
değişiklik olmuştur ?
CEVAP : İthalat bedelleri uluslararası kurallar ile bankacılık teaınüllerine,
alıcı ve satıcı arasındaki sözleşmeye banka ve özel fınans kurumlannın kendi
kaynaklanndan veya döviz tevdiat hesaplarından, ya da yeni bir değişiklikle
mal veya hizmet ihracı bedelinden mahsup (TAKAS) edilmek suretiyle Türk
Parası veya döviz olarak ödenir.
SORU 30 : Dış Ticaret Rejimi ile birlikte ödeme
yenilikler nelerdir ?
şekillerine
getirilen
CEVAP:
• Akreditifli Ödeme,
Bankalar, İthalatçıdan aldıkları akreditif müracaatını 5 iş günü içinde yerine
getirmek mecburiyetindedir. Bu süre içinde alınan talimat doğrultusunda,
uluslararası kurallar ve bankacılık teaınüllerine uygun şekilde akreditifı küşat
edeceklerdir.
Akreditif açılması talebi üzerine mal bedelleri nakden veya hesaben tahsil
edildiği takdirde, henüz akreditif açılmamış olsa dahi döviz satışı yapılarak
DSB düz~nlenecektir.
Satışı yapılan bu dövizler, · ancak akreditif konusu ithalat bedellerinin
ödenmesinde kullanılacaktır.
Bir başka ifadeyle, banka ile İthalatçının anlaşması halinde, akreditif konusu
ithalat bedelleri için akreditif açılması veya muhabir hesaplannın
borçlandırılmış olması beklenmeksizin döviz satışı yapılabilecektir. Böylece
akreditifin açılışıyla, ödemenin gerçekleşmesi arasında doğan kur farkı
problemi ortadan kalkmış bulunmaktadır.
İthalatçılar, bu ödeme şeklinde, muhabir hesaplarının borçlanmasını, yani
kuvertürün lehdara ödenmesini takip eden 180 gün içinde (vesaikin ihracatçı
tarafından bankaya teslim tarihi olarak da nitelenebilir) transferi yapan
bankaya gümrükçe tasdikli GB ile faturayı ibraz ederek hesap kapatma
talebinde bulunacaklardır.
·15.
Ödemesi fiili ithalden sonra yapılan vadeli akreditifli işlemlerde hesap, GB ve
faturaya istinaden ödemeyi takip eden 180 gün içinde kapatılacaktır.
Mal bedeli banka kaynaklarından karşılarran akreditifin iptal edilmesi halinde,
serbest kurlardan döviz
ithalatçıya
meydana
alım
ödenecek, döviz ile
gelecek
kur
belgesi
düzenlenınek
yapılacak
değişikliği
suretiyle Türk
ödemelerde, döviz
nedeniyle
satışından
ilgililerden
bir
Lirası
sonra
fark
istenıneyecektir.
• Vesaik mukabi/i ödemede,
Bu ·şekle göre yapılacak ithalatta, sevk belgelerine istinaden
müracaat üzerine, bankalarca mal bedelinin tahsil
DSB düzenlenerek transfer
yapılacak, ithalatçıya
edildiği
yapılacak
gün TPTB veya
ithal bedeli olarak döviz
veya TL üzerinden düzenlenmiş çek verilmeyecektir.
• Mal mukabi/i ödemede,
Bu ödeme şeklinde bankalarca ithalat
zorunluluğu
hesabının
takibi ve
kapatılması
olmamakla birlikte, firmalarca mal bedelinin transferi için
bankalara müracaat edilmesi halinde, bedelin tahsil
edildiği
gün TPTB veya
DSB düzenlenerek transfer yapılacaktır.
SORU 31 :Kabul kredili ve peşin ödemeye getirilen sistem nedir ?
CEVAP : Akreditifli, vesaik veya mal mukabili olmak üzere yapılabilecek
kabul kredili ödeme şeklinde düzenlenecek poliçelerin vadeli kabul tarihinden
başlamak üzere herhangi bir süre ile sınırlı olmaksızın serbestçe
belirlenmektedir.
Poliçe bedellerinin vadelerinde bankalarca transferini müteakip 180 gün
içinde ithalat hesabının kapatılması·gerekmektedir.
Yine kabul kredili
işlemlerde
yurt
dışındaki alacaklısının
talebi veya kabulu
halinde, potiçenin tabi olduğu esaslar dahilinde bono'nun da kabul edilmesi
mümkün bulunmaktadır.
·16.
Peşin
ödemeye
bankalarca
ilişkin
transfer talepleri de,
sonuçlandınlacak
müracaatı
izleyen 5
işgünü
içinde
ve TPTB veya DSB düzenlenecek, ödemeyi
müteakip 180 gün içinde GB ve faturaya istinaden hesap kapatma talebinde
bulunulacaktır.
SORU 32 : Bağlı Muamele hangi ülkelerle, hangi şartlarta yapılabilecektir ?
CEVAP:
Bağlı
muamele Gümrük
yapılacak dış
Birliği'ne
üye ülkeler
dışında,
üçüncü ülkelerle
ticaret faaliyetlerinde kullanılabilecektir.
Bu yolla ithal edilecek mal, hizmet ve teknoloji bedelinin mal, hizmet ve
teknoloji
iliracı
tediye ve tahsil
D
ile
edilebileceği
ithal ve ihraç
fazlalığının
döviz olarak
görülmekle, uyulacak usul ve esaslar olarak;
İhracatçı firmanın üyesi olduğu veya bulunduğu bölgedeki İhracatçı
Birliği'nin
D
karşılanabilmesi,
izin belgesi aranacaktır.
Firma izin belgesi
alırken bağlı
muameleyi hangi banka
aracılığı
ile
gerçekleştireceğini beyan edecek, İhracatçı Birliği de, verdiği izin
belgesinin bir örneğini beyan edilen bankaya gönderecektir.
D
Hesapların
izlenmesi ve
işlemleri aynı
D
işlemlerin
takibi
bakımından
ithalat ve ihracat
banka tarafından yürütülecektir.
İthalat ve İhracatçı Birlikleri tarafından verilen izin belgesindeki süre
içinde gerçekleştirilecektir.
D
İhracatçı Birlikleri'nce verilen süreyi takip eden 90 gün içinde ithalat
hesabının kapatılması
ve ihracat
için
aracılık
eden bankaya müracaat
edilecektir.
D
Birliklerce verilen izin belgelerinde ithalat ve ihracat bedelleri, Türk
Lirası
olarak
gösterilmişse
mukabil ihracatın fiilen
yapılması
TPTB
ithalatın
gerçekleştirildiği
halinde mukabil
ithalatın
yapılması
tarih itibariyle,
fiilen
Türk parası üzerinden düzenlenecektir.
önce
gerçekleştiği
halinde,
ihracatın
önce
tarih itibariyle
Döviz olarak
gösterilmiş
gerçekleştirildiği
1L'ye
alış
tarih itibariyle serbestçe belirlenen
çevrilerek
Lirası
Türk
üzerinden
düzenlenecektir. Belgeler üzerine takas veya
düzenlendiği şerhi
Q
ithalatın
ise, mukabil ihracat veya
DAB
bağlı
fiilen
kurundan
ve
TPTB
muameleye göre
verilecek, fiili ihraç ve ithal tarihleri
yazılacaktır.
İthalat ve ihracat hesaplannın İhracatçı Birlikleri'nce verilecek izin
belgesindeki süreyi takip eden 90 gün içinde
başvurulmaması
veya
gerçekleştirilmediğinin
bu
süre
içinde
kapatılması
ithalat
ve
için
ihracatın
tesbiti halinde, 1O iş günü içinde bankalarca
ilgili kambiyo müdürlüklerine ihbar yapılacaktır.
Bu arada yine bankalarca,
hesabı kapatılan
veya kambiyo merciine
ihbar edilen işlemler hakkında İhracatçı Birlikleri de 1O iş günü içinde
haberdar edilecektir.
LJ Bu ödeme şeklinde de gerek ithalatta gerek ihracatta düzenlenecek
GB üzerine
fırmalarca
bu
işlemlere aracılık
eden banka
şubesinin
ismi
ile ödeme şeklinin "Takas" olduğu kaydedilecektir.
Q
İhracat bedelinin verilen süreler içinde (ek süreler dahil) mal ile
karşıtanınayıp kısmen
tahsilinin
veya tamamen döviz veya Türk
öngörüldüğü
Lirası
olarak
durumlarda döviz olarak tahsil edilen
kısım
ilgililere serbest kurdan ödenecektir.
Döviz alışının bu süreden sonra (ek süreler dahil) yapılması halinde ise
ihracat bedelinin
yapıldığı
alışı
serbest kur üzerinden
yapılmakla
alışın
birlikte,
tarih ile bağlı muamele için verilen süre (ek süre dahil)
sonucundaki Merkez
Bankası alış kurları arasında
lehte
oluşan
fark
ilgiliye ödenmeyecek, DFIF'e aktarılmak üzere bankalarca 10 iş günü
içinde Merkez Bankası 'na devredilecektir.
·18.
İthalat bedellerinin mal ihracı suretiyle ödenmeyip kısmen veya
tamamen döviz veya Türk
Lirası
olarak ödenmesi halinde genel
esaslar uygulanacaktır.
ihraç veya ithal bedellerinin kısmen veya tamamen hizmet veya
teknoloji transferi ile ödenmesinin
öngörüldüğü
durumda,
İthalatçı
veya ihracatçının düzenlediği faturadaki tutarlar esas alınacaktır.
SORU 33: İthalat hesapları hangi şartlarda kapanmış sayılacaktır?
CEVAP : Bedelierin ödenmesine ilişkin kayıtlar (DSB, TPTB, DTH'dan
transferle, mahsuben ödemelerde düzenlenen DAB ve DSB) ile malın fiilen
ithal edildiğine ilişkin GB ve faturanın biraraya gelmesi halinde TPKK
hakkındaki mevzuata göre ithalat hesabı kapatılmış sayılır, bankaca bir belge
ibrazı istenmez.
Ödenen mal bedeli, fiilen ithal edilen malın GB veya faturadan tesbit edilecek
değerinden 50.000.-ABD Doları veya eşiti döviz ya da TL tutanndan daha
fazla ise bankalarca hesap
kapatılmayacak
ve ilgili kambiyo
müdürlüğüne
ihbar edilecektir.
Malın değerinin
ödenen tutardan fazla
olması
halinde .ihbar
yapılmaksızın
hesap kapatılacaktır.
İhracatçının satış sözleşmesine göre ibraz etmekle zorunlu olduğu fatura,
konşimento,
taşıma
belgeleri, sigorta poliçesi,
ilişkisi
bulunmamaktadır.
ile ilgili olup TPKK
alıcı
şehadetnamesi,
ve
satıcı .arasındaki
hakkındaki
mevzuata tabi
ekspertiz raporu gibi ticari belgeler, bankalar ile
özel hukuk
menşei
SORU 34: 1.1.1996 tarihi itibariyle kullanılmış makina ithaline herhangi
bir yenilik getirildi mi ?'
CEVAP : 1.1.1996 tarihi itibariyle kullanılmış makina ithalatı, 1995 İthalat
Rejimi Kararı'nda olduğu gibi düzenlenmiştir. Buna göre;
96/6 sayılı İthalat Tebliği'ne ekli listede, gümrük tarife istatistik pozisyonlan
ve isimleri belirtilen maddelerin (genel olarak
5
yaşından
eski olmamak üzere
makinaların)
kullanılmış
fiili ithal tarihinde
olarak ithal edilebilmeleri
mümkün kılınmıştır.
Rejimi Kararı'nın 13.maddesi ile, yukarıda işaret edilen 96/9 sayılı İthalat
Tebliği'ne
1O
yaşına
ekli listede yer alan maddelerin fiili ithal tarihi itibariyle 6
kadar ( 1O
yaş
dahil)
mükellefiyetiere ilave olarak
olanlannın ithalatına
ayrıca
yaşından
da, ödenecek mali
CIF bedelinin % 50'si
oranında
Toplu
Konut Fonu tahsil edilmesi sııretiyle, Gümrük İdareleri'nce izin verileceği
öngörülmüştür.
SORU 35: Bazı Şahsi Eşyanın Bedelsiz ithali kapsamında hangi mallar
ithal edilebilir ?
CEVAP : Bu kapsamda, otomobiller ile şofor dahil 1O kişiden az insan
taşıyan araçlar (bu araçlarla birlikte getirilen hafif römork veya karavan tipi
ikamet veya kamp yapmaya mahsus römork ve yarı römorklar dahil),
motosikle.t, özel uçak ve yatlar ithal edilebilir.
SORU 36 : Özel ulaşım araçlannın belli bir süre hak sahiplerinin
adiarına kayıtlı olması
gerekiyor mu ?
CEVAP: Özel ulaşım araçlannın ikametgahın naklinden önceki Türkiye'ye
son
giriş
edilmiş
tarihinden en az 6 ay öncesinden beri talep sahipleri
adına kayıt
ve kullanılıyor olması gerekmektedir. Anılan araçların talep sahibi
tarafından kullanılıyor olduğu
en az 6 aylık sigorta belgesi ile kanıtlanacaktır.
• 20.
SORU 37 : Bedelsiz ithalat kapsamında ithal edilen araçlarda yaş
sınırlaması var mı, bu ithal şeklinde gümrük vergi ve resimleri ödenir mi?
CEVAP : ithal edilecek araçlarda model yılı ve yaş kısıtlaması yoktur. Bu
kapsamda Avrupa Birliği'nden ithal edilecek mallarda Gümrük Vergi oranlan
sıfırlanmış, Toplu Konut Fonu kaldırılmıştır. Üçüncü ülkelerden ithal edilecek
mallarda ise, Ortak Gümrük Tarifesi nispetinde v~rgı ödenmesi
gerekmektedir.
Aynca, bu araçlardan yürürlükteki oranlarda Ek Taşıt Alım Vergisi ile Katma
Değer Vergisi tahsil edilir.
SOR U 38 :Kimler bedelsiz ithalat yapabilir ?
CEVAP:
D
Türkiye'de bir takvim yılında 6 aydan fazla kalmamalan
dışında
en az yirmi dört ay ikamet ettikten sonra
kaydıyla,
yurt
ikametgahlannı
Türkiye'ye nakledenler.
D
Yurt
dışındaki
milli veya
milletlerarası
kadrolara
atanmış
olup, bu
görevlerinden dönen kamu görevlileri,
D
Türk
vatandaşlığına
geçmek suretiyle
ikametgahlannı
Türkiye'ye
nakleden kişiler,
D
Evlilik nedeniyle
ikametgahlannı
Türkiye'ye nakleden
kişiler,
bu
hükümlerden yararlanırlar.
SORU 39: Bu yolla, mesleki alet ve makina ithal etmek mümkün müdür?
Bu ithalat için nereye müracaat edilmesi gerekir ?
CEVAP : Yurt dışında iki yıl ikamet edenler ile milli veya milletlerarası
kadrolara atanan kişiler, kendilerinden iki ay önce altı ay sonraki süreler
içerisinde gelen el ile kullanılmak için imal edilmiş veya özellikle elle taşımayı
kolaylaştıncı
tertibatla
donatılmış
İdaresi'nden yapabilirler.
alet ve
cihazıann
ithalini ilgili Gümrük
• 21.
SORU 40: Taşıt araçları ithalatı kaç yılda bir yapılır?
CEVAP : Bedelsiz taşıt araçlan ithalatı, kan-koca ve 18
çocuklardan
oluşan
bir aile ünitesine
ikametİn
yaşından
küçük
naklinde ve bu izinierin tanzim
tarihinden itibaren 5 yılda bir verilir.
SORU 41 : Gümrük Birliği'nden sonra kullanılmış otomobil ithalatında
belli bir koruma var mıdır?
CEVAP: Kullanılmış otomobil ithalatı Avrupa Birliği'nden de olsa şimdilik
Müsteşarlığın
dışındadır.
iznine tabidir. Ancak bedelsiz ithalat hükümleri bunun
Bedelsiz ithalat
mevzuatı
çerçevesinde
kullanılmış
otomobil
Türkiye 'ye ithali mümkündür.
SORU 42 :ithal edilmeyen mallara ilişkin mal bedelleri nasıl bir işleme
tabi tutulur ?
CEVAP : Banka kaynaklarından ödenmiş bulunan bedellerin, hesap kapatma
süresinin bitiminden itibaren en geç 90 gün içinde yurda getirilerek bankalara
satılması
zorunludur.
ithal bedelleri banka kaynağından ödenmiş olmayıp da;
D ihraç bedellerinin serbest kullanıma bırakılan en çok % 30'luk
tutarlarından
vc:ya,
D Fatura veya istihkak raporları ile teşvik edilmek suretiyle hizmet ihracı
bedelleri ile
açılan
DTH'dan
ödenmiş olması
halinde bu zorunluluk
aranmamaktadır.
SORU 43: DTH'dan ithalat bedeli ödemesi ne şekilde olur?
CEVAP : Bu hesaptan yapılacak transferlerde döviz
düzenlenmemekte,
ithalatın
yapılmaması
satım
belgesi
halinde geri getirilen dövizler
İthalatçının
talebine göre sözkonusu hesaplara iade edilmekte, taahhüt
kapatılması
mecburiyeti bulunmamaktadır.
hesabı
·22.
SORU 44: Dış ticarete ilişkin faiz transferleri ne şekilde yapılacaktır?
CEVAP : Kabul kredili, vadeli akreditifli ve mal mukabili ödeme
şekillerine
göre yapılacak ithalatta, mal bedeli ile birlikte veya Görünmeyen işlemlere
İlişkin Hükümler çerçevesinde faiz transferi yapılacaktır.
SORU 45: İthalat bedelleri döviz kredilerinden karşılanabilir mi?
CEVAP : İthalat bedelleri, Sermaye Hareketleri Genelgesi'nde belirtilen
esaslar dahilinde sağlanan kredilerden de karşılanmak suretiyle ödenebilir.
dışındaki
Bu tür ithalatta ithalat hesaplan, yurt
Türkiye'deki
belgel er ile
satım
aracı
bankaca
ihracatçıya
ithalatın yapıldığını
kuruluşlarca
veya
yapıldığını teşvik
eden
mali
ödemenin
ibrazı
gösterir GB ve fatura
halinde, döviz
belgesi aranmaksızın kapatılacaktır.
SORU 46 : İthalat bedeli, ihracatçının Türkiye'deki DTH'na veya TL
mevduat hesabına yatırılarak ödenmesi mümkün mü ?
CEVAP: ithal edilen malların bedellerini teşkil eden tutarlar, yurt dışındaki
ihracatçının
açılan
veya
bankasının talimatı
üzerine, Türkiye'de bu
döviz tevdiat veya Türk Lirası mevduat
hı;:sabına
ihracatçı adına
kaydedilmek suretiyle
ödenebilecektir.
SORU 47: 6 Ocak 1996 tarih ve 22515 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan
9517623 sayılı İhracat Rejimi Karar'ı ile getirilen başlıca yenilikler
nelerdir?
CEVAP : Yeni İhracat Rejimi Karar' ı hazırlanırken, bir önceki Karar'ın ana
çerçevesi muhafaza
zarfında
edilmiş,
yılından
ihracat gibi son derece dinamik bir konuda
ile gerek. ulusal, gerekse
ortaya
ancak, 1992
uluslararası
oluşan
yeni
alanda meydana gelen
çıkardığı ihtiyaçların karşılanmasını
yapılması gereği hasıl olmuştur.
bu yana geçen zaman
teminen yeni
bazı
değişmeler
gelişmelerin
düzenlernelerin
• 23.
Bu noktada 95/7623
şekildedir
Dış
sayılı
Karar ile getirilen başlıca yenilikler şu
:
Ticaret Müsteşarlığı 'nın
bağlı olduğu Bakanlık
;
D Piyasalarda meydana gelen olağan .dışı bir gelişme, ihracata konu
malda görülen yetersizlik, kamu
hayvanların,
güvenliği,
kamu
insan
korunması amacına
bitkilerin veya çevrenin
değer
tedbirler, sanatsal, tarihi ve arkeotojik
korunması
ahlakı,
taşıyan
sağlığı,
yönelik
emteanın
nedenleriyle ihracatta kısıtlama veya yasaklama getirmeye,
D
İhracatta miktar kısıtlaması uygulamaya,
D
Kalkınma
yıllık
planlan ve
programlardaki ekonomik ve sosyal
ulaşılabilmesini
hedeflere
gerçekleştirilmesi
~kümlülükler
amacıyla;
ile iç ve
dış
yapılacak
teminen
uluslararası
piyasa
politikalarına ilişkin uygulamaları
konu ürünlere rekabet gücü
şartlan
faaliyetlerin
kuruluşlara
diğer
ve
olan
ülkelerin madde
da göz önünde tutularak, ihracatta
kazandırıcı çalışmalar
ve düzenlemeler
yapmaya,
yetkili kılınmıştır.
kuruluşlarının,
D Kamu kurum ve
itibariyle
ihracatın kısıtlanmasına
madde
ve
bazında
yasaklanmasına
karamarnelerin
hazırlanması aşamasında Dış
bağlı
Bakanlığın
olduğu
miktar ve dönem
görüşünü
yönelik kanun ve
Ticaret
alması
Müsteşarlığı'nın
yönünde düzenleme
yapılmıştır.
D İhracat faaliyetlerinin koordineli bir şekilde yürütülebilınesini teminen,
ilgili kurum ve
kuruluşların
mevzuatları
kendi
yönelik olarak alacaklan kararlar ile
belirli bir merciin iznine
uygulamalann tespiti
olduğu Bakanlığın
alım
aşamasında Dış
uygun görüşünün
satımı
ve
bırakılmış malların
ihracina
Ticaret
alınacağı
uyannca ihracata
ilgili mevzuatla
ilişkin
esas ve
Müsteşarlığı'nın bağlı
hükme bağlanmıştır.
D
İhracatçılara uygulanacak müeyyideler azaltılmış olup, ihracatçı
olmadıklan
uluslararası
için
halihazırda
gözetim
şirketleri,
müeyyide
yurt
dışı
ticari kiralama yoluyla ihracat yapanlar ile
kapsamı
dışında
kalan,
müteahhitlik hizmetleri ve
uluslarararası
organizatörü fırmalar da müeyyide kapsamına
fuar ve sergi
alınmıştır.
SORU 48 : İhracatta kota ve tar~fe kontenjanı dağıtımı hangi usullere
göre yapılacaktır ?
CEVAP : İhracatta kota ve tarife kontenjanı dağıtımı da, ithalata ilişkin
mevzuata benzer şekilde;
a) geleneksel ticaret akışı,
b) başvuru sırasına göre eşit oranda kota tahsisi,
c) talep edilen miktar ve/veya değerlere orantılı tahsis,
d) Müsteşariıkça üıün yapısı ve ekonomik miktarlan dikkate
alınarak
belirleme,
yöntemlerinden bir veya birkaçı temel
alınarak yapılacaktır.
Kota dağıtımında uygulanacak esaslar, tahsis için başvuru esaslan yine
Yönetmelik ile düzenlenecektir.
SORU 49: Yeni İhracat Rejimi'ne göre gerçek ve tüzel kişi taeirierin veya
(Esnaf ve Sanatkarlar Odalarına kayıtlı olup, üretim faaliyetiyle iştigal
eden) esnaf ve sanatkarların "İhracat Belgesi" almaları gerekli midir?.
CEVAP : İhracatçı Belgesi 15 Ocak 1996 tarihi itibariyle kaldınlmıştır.
İhracat ticaretine başlayacak kişilerin öncelikle ve sadece ilgili İhracatçı
Birliği'ne
üye olmalan yeterli bulunmaktadır.
SORU 50: İhracatta herhangi bir kısıtlama veyayasaklama var mıdır?
CEVAP : 9517623 sayılı İhracat rejimi Karan'nın 3'üncü maddesi, AB
mevzuatına
paralel olarak, gerekli hallerde bir malın ihracatına
yasaklama getirmeye
yetkili kılmıştır.
Dış
Ticaret
kısıtlama
veya
Müsteşarlığı'nın bağlı olduğu Bakanlığı
• 25.
SORU 51 : Yeni İhracat Yönetmeliği'ne göre ülkemizden yapılacak
ihracatta kaç türlü yöntem vardtr ?
CEVAP : Önceki uygulamaya paralel olarak üç türlü ihracat şekli vardır.
Bunlar; Özellik Arz Etmeyen İhracat. Kayda Bağlı İhracat ve Özelliği Olan
İhracat şeklindedir.
SORU 52 : Bütün ihracat şekillerinde ihracatçtlar öncelikle hangi
merciye müracaat edeceklerdir ?
CEVAP : Hemen her ihracat şeklinde ve özellikle "Özellik Arz Etmeyen
İhracat" ile "Kayda Bağlı İhracat" şekillerinde ihracatçıların ilgili İhracatçı
Birliği'ne.müracaat
etmeleri gerekmektedir.
SORU 53: Eski İhracatçı Belgeleri için yaptlacak işlemler nelerdir?
CEVAP: İhracatçı Belgesi almış olan tüm fırma ve kuruluşlann;"Tek Vergi
Numarası" ile "İhracatçı Belgesi Numarası"nı en geç 30.6.1996 tarihine kadar
Dış
Ticaret Müsteşarlığı 'na bildirmeleri gerekmektedir.
SORU 54 : Gümrük İdareleri evvelce İlırcıcat Rejimi uyannca fiili ihracat
strasında kontrol ettikleri belgelerden hangilerini aramayacaktır ?
CEVAP : Gümrük İdareleri fiili ihracat sırasında, 15 Ocak 1996 tarihinden
itibaren;
ı:ı
İhracatçı Belgesi'nin,
ı:ı
Nispi aidat tahsil makbuzunun ve,
ı:ı
Evvel ce ihracatçılar tarafından doldurulup (kayıt işlemini müteakip)
Gürnrüklere tevdi edilen İhracat Beyannamelerinin (Serbest İhracat
Beyannamelerinin) mevcudiyetini aramayacaklardır.
SORU 55 : İthalat Bedellerinin Mal ve Hizmet İhracı Bedelleri ile
mahsuben ödenmesine ve Özel Takas'a yeni İthalat Rejimi ile getirilen
yenilikler nelerdir ?
CEVAP : İthalat bedellerinin kısmen veya tamamen mal veya hizmet ihracı
bedeli dövizlerle mahsuben ödenebilrnesine getirilen usul ve esaslar olarak;
D İhracat bedellerinin fiili ihraç tarihinden itibaren 180 gün içinde
muhabir hesaplarına alacak
verilmiş olması
ve mahsup talebinin de bu
süre içinde yapılmış bulunması gerekmektedir.
D Hizmet
ihracı
bedellerinin tahsili zorunlu
olmadığından,
bu bedeller
için mahsup talebi herhangi bir süre ile sınırlı bulunmamaktadır.
D Mal ve hizmet ihracı bedellerinin mahsuben ödenmede kullanılacak
kısmının
alışının
yapılmamış,
yani
TL'ye
çevfilmemiş
olması
gerekmektedir.
D Mahsuben ödemedc kullanılabilecek azami döviz tutarı, ihracat bedeli
dövizlerin
alışı
sebebiyle Merkez
Bankası'na
zorunlu döviz devrinden
sonra kalan tutar olarak tesbit edilmektedir.
Sözkonusu dövizler TL'ye
alım
belgesine tabi
çevrilrnemiş
olmakla beraber fiktif döviz
tutulacaktır.
D ihracat bedeli dövizterin fiili ihraç tarihinden itibaren 180 gün içinde
tahsil edilerek DTH'ye
alınması
halinde, bu dövizler 180 günün
sonuna kadar mahsuben ödemedc kullanılabilecektir.
D
İhracat bedelinin mahsuben ödemede kullanılabilecek tutarının ithalat
bedelini
karşılamaması
durumunda, bakiye ithalat bedeli genel esaslar
dahilinde ödenecektir.
D Mahsup işleminde, aynı kur üzerinden döviz alım ve satım belgesi
veya Türk Parası Transfer Belgesi (TPTB) düzenlenecektir.
Özel Takas'da, mal ve hizmet ihraç ve ithalinde karşılıklı tarafların
aynı
gerçek veya tüzel
kişiler olması
halinde,
herhangi bir para hareketi sözkonusu
bunların
olmaksızın
bedellerin
kısmen
veya
tamamen birbiri ile takas (mahsup) edilebilecektir. Bankalar takasa
tabi tutulan bedeller için
aynı
kurdan Döviz
Alım
Belgesi (DAB) ve
Döviz Satış Belgesi (DSB) düzenleyeceklerdir.
Ticaret Sermaye Şirketi statüsü kazanmak için ne gibi bir
kolaylık getirilmiştir ?
SORU 56:
Dış
CEVAP : Bir firma, aynı mal grubundan 50 milyon dolarlık ihracat yapmış
olması
Dış
halinde, yürürlükteki
olmak için dönem
başını
Ticaret Sermaye
beklemeden
Şirketleri
müracaatını
listesine dahil
herhangi bir tarihte
yapabilecektir. Burada müracaat tarihinden itibaren geriye
doğru
12
aylık
süre içinde bu miktan tamamlamış olması keyfiyeti yeterli görülmektedir.
SORU 57: Yeni İhracat Rejimi KOBİ'lere ne gibi yenilikler getirmiştir?
CEVAP : Yeni İhracat Rejimi ile öncelikle esnaf ve sanatkarlann başka
deyişle, KOBİ'lerin kısaca küçük sanayicinin ve vergi numarası olan herkesin
ihracat yapabilmelerine imkan tanınmaktadır.
SORU 58: Dahilde İşleme Rejimi'nin temel esasları nelerdir?
CEVAP : Eski ihracatı teşvik mevzuatı çerçevesinde ihraç edilen mamüllerin
üretiminde kullanılacak ithal maddeleri için sağlanan gümrük muafiyeti bu
defa üçüncü ülkeler için uygulanacaktır. Dahilde İşleme Rejimi : İthalatta
şartlı muafiyet sistemi, eşdeğer eşya kullanımı ve ithalat esnasında alınan
vergilerin geri ödenmesi sisteminden oluşmaktadır.
İthalatta şartlı muafiyet sistemi, fırmalara Dahilde İşleme İzin Belgeleri
kapsamında
teminatlı
ihraç edecekleri
mamülleriıı
olarak ithal etme imkanı
üretimi çin gerekli olan girdileri
sağlamaktadır.
• 28.
Bu
reJım Eşdeğer eşya kullanımı
kulanılarak yapılacak ihracatı
ile de serbest
dolaşımdaki
hammadde
takiben her türlü vergiden muaf olarak ve
teminat alınmaksızın ithalat imkanı
sağlamaktadır.
Geri Ödeme Sistemi'nde ise, İthalat Rejimi çerçevesinde her türlü vergısı
ödenerek serbest
dolaşıma
giren
malların kullanılması
ile üretilen mamullerin
Dahilde İşleme İzin Belgesi kapsamında ihracı halinde ithalat esnasında tahsil
edilen bu vergiler geri ödenmektedir.
SORU 59: Dahilde İşleme Rejimi tedbirlerinden nasıl yararlamlır?
CEVAP : 5.1.1996 tarihli Resmi Gazete'de
yayımlanan
9611
sayılı
Dahilde
İşleme Rejimi Tebliği'ne istinaden Dahilde İşleme İzin Belgesi alınarak
yararlanılır.
SORU 60: Dahilde İşleme İzin Belge.~i süresi ne kadardır? Tekrar süre
uzatımı yapılabilir mi ?
CEVAP : Dahilde İşleme İzin Belgesi süresi Dış Ticaret Müsteşarlığı'nca
proje konusu malın özelliğine göre belirlenir. Bu süre 12 ayı geçemez.
Ancak,
Müsteşarlık
mamülün özelliklerini dikkate alarak bu süreyi
kısaltabilir.
Dahilde İşleme İzin Belgelerine, belgede taahhüt edilen ihracatın % 50'sinin
gerçekleştirilmesi
halinde 3 ay ek süre verilebilir. Gemi
inşaa,
komple fabrika,
tesis v.b. için düzenlenen Dahilde İşleme İzin Belgelerine ise imalat seyrine
göre bir
yıla
kadar ek süre verilebilir. Bu süreden yararlanmak isteyen
firmalar, ilgili İhracatçı Birlikleri Genel Sekreteriikierine müracaat ederler.
Aynca, mevzuatta belirtilen mücbir sebepler dikkate
verilebilir.
alınarak
ek süre
SOR U 61 : Dahilde İşleme İzin Belgelerinde değişiklik yapılabilir mi ?
CEVAP : Belgede belirtilen ihraç ve ithal eşyasının adı, cinsi, miktarı ve
değeri ile ilgili değişiklikler Müsteşarlık, bunun dışındaki değişiklikler ilgili
İhracatçı Birlikleri'nce yapılır.
SORU 62: İhracatı Teşvik Belgelerinin döviz tahsis ve ihracat taahhütleri
revize edüebilir mi ?
CEVAP : İhracat taahhüdlerinin arttınınma ilişkin revize talepleri değer­
lendirmeye alınmaz. Ancak belgede öngörülen ihracat taahhüdünü karşılayan
ve ilgili mevzuatta belirtilen ithal girdi oranını aşmamak kaydı ilc döviz tahsisi
arttırılabilinir.
SORU 63 : Dalıilde İşleme İzin Belgeleri kapsamında kısmi teminat iadesi
yapılabilir mi ?
CEVAP : İhracatı Teşvik Belgelerinde olduğu gibi, Dahilde İşleme İzin
Belgeleri kapsamında da ithalat sırasında alınan teminatıann azami
% 90'ına kadar olan kısmı ihracatın gerçckleşme oranına göre ilgili Gümrük
Başmüdürlüğü 'nce iade edilir.
SORU 64 : Dalıilde İşleme İzin Belgeleri kapatma müracaatları hangi
merciiere ve ne zaman yapılacaktır.
CEVAP : Kapatma müracaatı ek süreler dahil olmak üzere belge süresi
bitiminden itibaren en geç bir ay içerisinde ilgili İhracatçı Birliklerine yapılır.
SORU 65 : Dahilde İşleme İzin Belgesi kapsamında öngörülen ihracat
taahhüdünün yerine getirilmemesi durumunda ne gibi işlem yapılacaktır ?
CEVAP .: Üçüncü ülkelerden ithal edilen ancak ihracı gerçekleşmeyen
maddelere ait ithalat esnasında tahsil edilmeyen her türlü vergi 6 I 83 sayılı
Kanun'a göre tahsil edilir.
SOR U 66 : Dahilde İşleme İzin Belgesi kapsamında yapılacak ithalattan
teminat alınacak mıdır ?
CEVAP : Dahilde İşleme İzin Belgeleri kapsamında yapılacak ithalat
teminata tabidir. Teminat, ithalatta alınması gereken her türlü vergi tutarı
kadardır.
SORU 67 : 1.1.1996 tarihinden önce düzenlenmiş İhracatı Teşvik
Belgelerinin kapatma işlemi hangi mercilerce yapılmaktadır.
CEVAP:
D Geçici Kabule İlişkin İhracatı Teşvik Belgelerinin kapatma işlemleri
Gümrük Müsteşarlığı'nca,
D Döviz Dahsisli (2 kodlu) İhracatı Teşvik Belgelerinin kapatma
işlemleri ise ilgili İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği 'nce, yapılır.
Ancak;. vergi, resim ve harç
istisnasından
yararlanmak üzere
düzenlenen İhracatı Teşvik Belgelerinin kapatma işlemleri Merkez
Bankası'nca gerçekleştirilir.
SORU 68 : İhracatı Teşvik Belgesi ve Dahilde İşleme Belgeleri
kapsamında üçüncü ülkelerden ithal edilen hammadde, yardımcı madde,
ambalaj malzemelerinin kullanımı sonucu üretilen malların Avrupa
Birliği ülkelerine ihracatı mümkün müdür ?
CEVAP : İhracat ürünlerinin üretiminde kullanılan üçüncü ülke menşeli
girdiler için OGT oranında fark giderici verginin ihracat esnasında ödenmesi
kaydıyla
bu malların Avrupa Birliği ülkelerine ihracatı mümkündür.
• 31.
SORU 69 : İhracati Teşvik Belgesi ve Dahilde İşleme İzin Belgelerinin
Avrupa Birliği'nden yapılacak ithalatta sağlayacaği bir yarar var m1d1r?
CEVAP : Serbest
dolaşıma
ödemeden (bedelsiz) ithal
kullanılmaları
konu mallar, AB ülkelerinden herhangi bir vergi
edileceğinden
sözkonusu belgelerin bu amaçla
gereksizdir.
Ancak bu ülkelerden Türkiye'ye ithali vergiye tabi olan
tarımsal
ürünler ve
AKÇT v.b. ürünlerin ihraç kaydıyla ithalinde belgeler muafiyet sağlayacaktır.
SORU 70: AB'den ithal edilen ve ihraç ürünlerinde kullamlarak AB'ye
yapılan
ihracatta telafi edici vergi almacak mıdır ?
CEVAP: AB'den ithal edilen girdilerin
telafi edici vergi sözkonusu
kullanımıyla gerçekleştirilen
ihracatta
değildir.
SORU 71 : Dahilde İşleme İzin Belgeleri ve daha önce düzenlenmiş
İhracati Teşvik Belgelerinde aküırma ve devir işlemi yaptiabilecek midir ?
CEVAP : İhracat Teşvik Belgeleri kendi mevzuat hükümlerine tabi
olduğundan
bu belgeler arasında aktarma ve devir işlemi yapılabilecektir.
Ancak, İhracat Teşvik Belgelerinden Dahilde İşleme İzin Belgelerine ve
Dahilde İşleme İzin Belgelerinin kendi aralarında aktarma ve devir işlemi
yapılamayacaktır.
SORU 72: İhracatı Teşvik Belgeleri kapsammda makina ve techizat ithali
yapılabilir
mi ?
CEVAP: Sözkonusu belgeler kendi mevzuat hükümlerine tabi
önceki belgelerde öngörülen makina ve techizat
içinde yapılabilir.
ithalatı
olduğundan
belgelerin süreleri
SORU 73 : Dalıilde İşleme İzin Belgeleri kapsamında makina teçhizat
ithali yapılabilir mi ?
CEVAP: Dahilde İşleme İzin Belgeleri kapsamında makina ve techizat ithali
yapılamayacaktır.
SORU 74 : 1.1.1996 tarihinden itibaren Geçici Kabul Belgeleri
düzenlenecek midir ?
CEVAP : Bedelli, Bedelsiz Geçici Kabule ilişkin Belge talepleri I .1.1996
tarihinden itibaren Dahilde İşleme R~jiıni Karar'ı çerçevesinde Dış Ticaret
Müsteşarlığı tarafından değerlendirilir.
SORU
'15
: 8. 7.1995 tarihinden
önceki müracaat/ara istinaden
düzenlenen İhracatı Teşvik Belgeleri ihracattan sonra tamnan haklardan
yararlanabilecek midir ?
CEVAP : 8.7.1995 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 95/6997 sayılı
İhracatı Teşvik Karar'ı ile bu tarihten sonraki müracaatlam istinaden
düzenlenecek İhracatı Teşvik Belgeleri için ihracattan sonra döviz tahsisi
kaldırılmıştır.
düzenlenmiş
Ancak, 8.7.1995'den önceki müracaatlam istinaden
bulunan
İhracatı Teşvik Belgeleri ile ilgili ihracattan sonra döviz tahsisi hakkı devam
etmektedir. Bu çerçevede, 8. 7.1995 'den önce
yapılan
müracaatlam istinaden
düzenlenmiş bulunan İhracatı Teşvik Belgeleri ilc ilgili ihracattan sonra döviz
tahsisinden faydalanmak için, bu belgelerin taahhüt
hesabının
30.6. ı 996
tarihine kadar kapatılmış olması gerekmektedir. İhracattan sonra düzenlenen
İhracatı Teşvik Belgeleri 3 ı .12.1996 tarihinden sonra kullanılaınayacaktır.
• 33.
SORU 76: İhracattan sonra düzenlenen belgeler/e ilgili olarak 1.1.1996
tarihinden sonra ithalat yapılabilecek midir ?
CEVAP :, Bu b,clgeler kapsamında 1.1.1996 tarihinde ticaret önlemlerine tabi
malların
ithalinin talep edilmesi halinde ilgili Gümrüklerce ithalat
ithalatında
kota aranacak, damping vergisine tabi maddelerin
esnasında
ise, damping
vergisi tahsil edilecektir. Bu belgeler süresi olsa dahil 31.12.1996 tarihinden
sonra kulanılamayacaktır.
SORU 77: İhracatı Te~·vik Belgeleri kapsammda yapılan ithalat, kotaya
tabi olacak mıdır ?
CEVAP : İhracatı Teşvik Belgeleri kapsamında 1.1.1996 tarihinden önce
ithal
edilmiş
Ayrıca,
bulunan maddeler kota ve gözetim önlemlerine tabi
yapılan
bu tarihten sonra
ithalata konu maddelerin üçüncü ülkeye
ihraç edilmesi halinde de kota sözkonusu
gönderilmesi halinde kota
değildir.
aranacaktır.
değildir.
Ancak bu
Aksi takdirde
kotalı
malların
AB'ye
girdilerin üretilen
ürünler ya üçüncü ülkeye ihraç edilecek ya da imha edilecektir.
SORU 78 : 1.1.1996 tarihinden itibaren enerji
şekilde olacaktır
teşviki uygulaması
ne
?
CEVAP : İhracatta enerji teşviki AB ve GATT kurallarına aykırı olduğundan
uygulamadan kaldırılmıştır.
SORU ?9 : Türkiye'deki serbest bölgelerin Dalıilde İşleme Rejimi
açısmdan
durumlan nedir ?
CEVAP : Serbest bölgeler üçüncü ülke konumundadır. İthalat ve ihracatta
üçüncü ülke statüsü
Ancak, belge
uygulanacaktır
kapsamında
ve
alınacaktır.
geçerli
olacaktır.
serbest bölgeye ihraç edilen ürünlerin AB'ne
gönderilmesi halinde yine üçüncü ülke
vergi
menşei kuralları
menşeli
ithal girdileri için telafi edici
• 34.
SORU 80: Hariçte İ~leme Rejimi'nin temel esasları nelerdir?
CEVAP : Serbest
dolaşımdaki eşyanın, işlenrnek
üzere Türkiye gümrük
bölgesinden geçici olarak üçüncü ülkelere gönderilmesi ve bu faaliyetler
sonucunda elde edilen ürünlere tam veya
kısmi
muafiyet uygulanmak
suretiyle tekrar serbest dolaşıma girmesidir.
SORU 81 : Hariçte İ~leme izni için hangi merciiere müracaat edilmesi
gerekir?
CEVAP:
1. Hammadde,
düzeyde
yardımcı
işlem
madde ve ambalaj malzemelerinin ileri bir
görmek üzere üçüncü ülkelere gönderilmesi için
Dış
Ticaret Müsteşarlığı 'na müracaat edilmesi ve Hariçte İşleme İzin
Belgesi
alınması
gerekir.
2. Maden cevheri ve konsantrelerinin izabe edilmesi ve
amacıyla
işlenmesi
üçüncü ülkelere gönderilmek istenmesi halinde, Maden
İhracatçı Birliklerine,
3. Tamirat
amaçlı,
garanti hükümleri uyannca veya bir imalat
nedeniyle, Türkiye Gümrük Bölgesi
ithal edilecek ürünler için Gümrük
dışına
gönderilen
Müsteşarlığı'na
eşya
hatası
yerine
müracaat edilmesi
gerekir.
SORU 82: Hariçte İşleme İzin Belgesi'nin sağladığıyarar nedir?
CEVAP : Hariçte İşleme İzin Belgesi kapsamında işlenrnek üzere üçüncü
ülkelere gönderilen
malların
bilahare Türkiye'ye ithali
gereken vergilerin, bu ürünlerin üretimi için yurt
aynı
dışına
sırasında alınması
gönderilen
eşyanın
tarihte ithal edilmesi halinde uygulanacak gümrük vergilerine tekabül
eden kısmına muafiyet uygulanınasını sağlar.
SORU 83 : Türkiye, Ortak Ticaret Politikası araçlarına uyum
kapsamında AB 'nin hangi mevzuatına uymak zorundadır ?
CEVAP : Ortak Ticaret Politikası, malların serbest dolaşımı ilkesinin
herhangi bir nedenle bozulmasını ve olabilecek trafik sapmalarının
önlenmesini amaçlamakta ve ortak kurallann uygulanması sağlamak üzere
birçok mevzuatın kabul edirnesini gerektirmektedir.
Bu alanda uyum
sayılı
Ortaklık
sağlanması
Konseyi
gereken mevzuat ve
Kararı 'nın
12'nci
yapılması
gerekenler 1/95
sıralanmış
maddesinde
bulunmaktadır.
Bunlar kısaca;
D
İthalatta ortak kurallarla ilgili mevzuat;
D
Bazı
D
Miktar
üçüncü ülkeler kaynaklı ithalatta ortak kurallarla ilgili mevzuat,
kısıtlamalarının
idaresi ve
dağıtımındaki
kurallarla ilgili
mevzuat,
D
Dampingli ve
sübvaıısiyonlu
ithalata karşı korunınayla ilgili mevzuat,
D Yeni Ticaret Politikası Aracı ile ilgili mevzuat,
D
İhracatta ortak kurallarla ilgili mevzuat,
D
Resmi destekli ihracat kredileriyle ilgili mevzuat,
D
Tekstil ve konfeksiyon için
D
T~kstil
D
Otonom düzenlemelerle
ilişkin
dışarda işleme
rejimine
ilişkin
mevzuat,
ve konfeksiyon ithalatında ortak kurallara ilişkin mevzuat,
gerçekleştirilen
tekstil ürünleri
ithalatına
mevzuat,
olarak sıralanabilir.
Bu mevzuatın büyük bir kısmı ile ilgili uyum çalışmaları tamamlanmış
ve yayırolanmış bulunmaktadır.
• 36.
SORU 84: Ortak Ticaret Politikasi kapsammda
çikartılan
mevzuat, zarar
veya zarar tehdidi yaratan ithalat kar!}IStnda üreticilere ne gibi korunma
sağlamaktadır
?
Halihazırda
CEVAP :
yayınlanmasını
müteakip
çıkartılmış
yürürlüğe
olan ve
hazırlıkları
sürmekte olup
girecek olan mevzuat;
ithalatın yerli üreticilere ciddi zarar veya zarar tahdidi yaratacak miktar
ve/veya
şartlarla yapılması
halinde, ithalatta gözetim ve miktar
(Gözetim ve korunma önlemleri, genel
ülkelerden
yapıJan
mevzuatın yanısıra
ithalat ilc tekstil ürünleri için
ayrı
kısıtlamaları;
belirli üçüncü
bir mevzuat çerçevesinde
düzenlenın ektedir),
Dampingli veya sübvansiyonlu ithalata
karşı
anti-damping vergisi veya telafi
edici vergi;
Haksız
karşı
ticari uygulamalar
uygulanması
veya
diğer
tavizlerin geri çekilmesi, miktar
ticaret
politikası
önlemleri,
gibi
kısıtlaması
tedbirleri
öngörmektedir.
SORU 85 : Gözetim ve korunma önleminedir ?
CEVAP:
Gözetim : Bir
malın ithalatının
yerli üreticilere zarar verecek veya zarar
tahdidi yaratacak miktar ve/veya
Ticaret
Müsteşarlığı'nca
yönelik bir
uygulamadır.
şartlarda artması
halinde,
ithalatın, Dış
düzenlenecek "Gözetim Belgesi" ile izlenmesine
Gözetime tabi ürünlerin
değer sınırlaması olmayıp,
her isteyen ithalatını
ithalatında
miktar ve/veya
gerçekleştirebilmektedir.
Korunma Önlemi : Bir malın ithalatının yerli üreticilere ciddi zarar
verdiğinin
sözkonusu
üzere,
yapılacak
zararı
ithalatın
soruşturma
ortadan
sonucunda
kaldırmak amacıyla
tespit
edilmesi
ve sadeec zararta
sınırlı
halinde,
kalmak
değerinde kısıtlama yapmaktır.
miktar ve/veya
Gözetim ve korunma önlemlerinin
uygulanması satbasında
ülke menfaatleri
gözönünde bulundurulur.
Dünya Ticaret Örgütü üyesi ülkelere yönelik uygulamalarda ithalatın artan
miktarı
olması
ve
şartları
alınır.
birlikte ele
ihtimalinin
bulunduğu
bcklenmcdcn geçici acil önlem
Gecikmenin telafisi güç zarariara neden
kritik
alınması
durumlarda,
soruşturma
sonucu
geçerlilik
süreleri
da mümkündür.
Korunma önlcmi olarak;
D
Daha
önce
verilmiş
Gözetim
Belgelerinin
sınırlandırılabilir.
D
İthalat belli miktar ve/veya değer olarak miktar sınırlamasına tabi
tutularak Dış Ticaret Müsteşarlığı'nın iznine bağlanabilir. İzne
bağlanan
mal, ancak
ithallisansı/izin
Gözetim ve korunma önlemleri
belgesi ile ithal edilebilir.
alınmasına
imkan tanıyan mevzuat
şunlardır:
1. İthalatta Gözetim ve Korunma Önlemleri ile Kota İdaresi ve Tarife
Kontenjanı Hakkında
Karar ve Yönetmelik (GATT'a entegre edilen
tckstil ürünleri de bu mevzuat kapsamında değerlendirilir),
2. Belirli Ülkeler Menşcli Malların İthalatında Gözetim ve Korunma
Önlemleri Hakkında Karar ve Yönetmelik,
3. Belirli Tekstil Ürünleri İthalatında Gözetim ve Korunma Önlemleri
hakkında
Karar ve Yönetmelik,
4. İkili Anlaşmalar, Protokoller veya Diğer Düzenlemeler Kapsamı
Dışında Belirli Ülkeler Menşcli Tekstil Ürünleri İthalatında Gözetim
ve Korunma Önlemleri Hakkında Karar ve Yönetmelik.
SOR U 86 : Gözetim veya korunma önlem i otomatik olarak
alınmaktadir
mı
?
CEVAP : Hayır. Önlemler ıçın gerekli inceleme ve soruşturmanın
başlatılması
için, ilgili gerçek ve tüzel
Kuruluşları
ve Odalann,
başvuru
kişiler
veya
bağlı
bulunduklan Meslek
formunu tam ve usulune uygun doldurmak
suretiyle İthalat Genel Müdürlüğü 'ne başvurmalan gerekmektedir.
SORU 87 : ithalatm mikt"r ve/vey" değer kl.wtlctm{l.Wn{l t{lbi tutulmasi
lutlinde kota d{lğ1ttm1 kim tarafindan ve ne ~·ekilde yap1lacakt1r ?
CEVAP : Belirlenen kota ve tarife kontenjanlannın dağıtımı Dış Ticaret
Müsteşarlığı tarafından
mevzuatta belirleıırniş usullere göre yapılacaktır.
Buna göre, kota
dağıtımı;
D Geleneksel ticaret akışı yöntemi,
D
Başvuru sırasına
göre
eşit
oranda kota tahsis yöntemi,
D Talep edilen miktar ve/veya
D
Müsteşarlıkça
ürünün
yapısı
değerlerle orantılı
ve ekonomik
tahsis yöntemi,
miktarları
dikkate
alınarak
belirlenen yöntem,
çerçevesinde yapılacaktır. Birden çok yöntemin birarada kullanılması da
mümkündür.
Kota tahsisi için başvuruların, belirtilen süreler içerisinde ve gerekli
belgelerle Dış Ticaret Müsteşarlığı' na yapılması gerekmektedir.
SORU 88 : Belirli Ülkeler Menşe/i Mallarm İthalatmda Gözetim ve
Korunma Önlemleri Hakkında Karar ve Yiinetmelik kapsamında kabul
edilen mevzuat ile amaçlanan nedir ?
CEVAP : Mevzuat, ticareti devlet eliyle yürüten ve Dünya Ticaret Örgütü
(DTÖ) üyesi olmayan ülkelerden yapılan ithalatta, belirli koşulların yerine
şartına
gelmesi
bağlı
olarak
korunma
önlemi
alınmasına
olanak
sağlamaktadır.
Ayrıca,
istatistiksel
verileıin hızla
elde edilmesine ve
ithalatın
önceden
izlenmesine yönelik olarak ithalat gözetime tabi tutulabilir. Acil durumlarda
korunma önlemi dcrhal
Bu Karar,
şu
ülkeler
alınabilir.
menşeli malların ithalatında uygulanacaktır (başka
bir
mevzuat kapsamında düzenlenen tckstil ve konfeksiyon ürünleri hariç):
Azerbaycan, Arnavutluk, Beyaz Rusya, Ermenistan, Çin Halk Cumhur(veti,
Gürcistan, Kazakistan,
Kırgızistan.
Özbekistan, Rusya Federa.syonu,
Moğolistan,
Moldova,
Türkmenistan,
Ukrayna,
Kuzey Kore,
Tacildstan.
Vietnam.
Ortak Ticaret Politikasma uyum
karşı
kapsamında
sadeec Çin Halk Cumhuriyeti'ne
otonom olarak gözetim ve kota uygulanacak ürünlerle ilgili
yayımlanmıştır. Diğer
Tebliğler
ülkeler bakımından bir kısıtlama sözkonusu değildir.
SORU 89: Bu ülkelere karşı
nedencıyrı
bir mevzuat hazırlanmıştır?
CEVAP : Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) üyesi olmayan bu ülkelere karşı
gerekli hallerde tedbir alınmasına ilişkin olarak izlenilecek prosedür, bazı
hallerde, DTÖ üyesi olan ülkelere karşı uygulanacak olan prosedürden
ayrılmaktadır.
Bu nedenle
ayrı
bir mevzuat hazırlanmıştır.
SORU 90 : Çin Halk Cumhuriyeti'ne karşı Yönetmelik veya
yayımlanan ürünler dışmda kota uygulamasına gidilebilir mi ?
Tebliğ'de
CEVAP : Evet, gidilebilir. Ciddi zarar ve ciddi zarar tehdidi nedeniyle bu
yapılan
ülkeden
bulunulduğu
takdirde
diğer
ve
karşı
ithalata
soruşturma
önlem
alınmasına
sonucunda önlem
ürünlerde de önlem
yönelik olarak
alınması
gerekli
başvuruda
görüldüğü
alınabilir.
SORU 91: Bu ülkelere kar~·ı uygulanacak kotalar nasıl dağttılacaktır?
CEVAP : Bu
dağıtım,
genel kota ve tarife
kontenjanı dağıtımı
usulleri
çerçevesinde yapılacaktır.
SORU 92: Dampingli veya sübvansiyon/u ithalata
mevzuatla ve nasıl sağlanacaktır ?
CEVAP : Dampingli veya sübvansiyonlu
olduğu zararın
önlenebilmesi için, 3577
ithalatın
sayılı
karşı
üretim
korunma hangi
dalı
üzerinde neden
Kanun, 89/14506
sayılı
Karar
ve Yönetmelikten oluşan, "İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkındaki
Mevzuat"
ile,
DTÖ
ekinde
yer alan
Anlaşması
Anti-damping
Sübvansiyonlar Anlaşması'nın hükümlerine göre
işlem yapılmaktadır.
Bu kapsamda, dampingc veya sübvansiyona konu
ithalatın
zararın
karşı
önlenebilmesini teminen,
sırasıyla
edici vergi uygulamaya konulabilmektedir.
ve
dampinge
neden
olduğu
vergi veya telafi
• 41·
SORU 93 : Gümrük
Birliği
Birliği'nin
Türkiye'ye
kar~1
askıya alınınası
için 1/95
sayılı
belirtilen hususlara Türkiye
tarafından
uyum
ile Avrupa
uyguladiği
damping vergileri kaldmimiş mtdtr ?
CEVAP :
Hayır.
Ortaklık
Konseyi
sağlanması
Damping vergilerinin
Kararı'nda
gerekmektedir.
göre, korunma tedbirleri
uygulamaları
damping
haksız
dışındaki
tüm ticari korunma tedbirleri (anti
karşı
Kararı 'nın
dahil); Türkiye'nin, Avrupa
diğer
denetimi ve
ve etkin biçimde uygulamaya
rekabete
Ortaklık
Konseyi
yardımları
rekabet, devlet
benimsemiş
Ortaklık
iç pazardakine
eşdeğer
Birliği'nin
iç pazarla ilgili
konulardaki
koymuş olması
bir koruma
ve
ınüktcscbatı
dolayısıyla
sağlaması koşuluyla
Konseyi Karar' ı ilc askıya alınabilir.
Ancak, anti-damping vergilerinin bundan sonraki
olarak, Türkiye ile Avrupa Birliği
işletilecek
Diğer
42'nci maddesine
fırmalanmızın,
işletilmesi
yönelik
Katma Protokol'ün 47'nci maddesi
ve taraflar arasında erken uyan sistemi uygulamaya sokulacaktır.
taraftan,
Birliği'nin
arasında
uygulamalarına
karşı
ürünlerine
anti-damping
bu verginin yürürlükten
ilgili
mevzuatında
kaldırılması
vergısı
uygulanan
amacıyla,
Avrupa
öngörülen gözden geçirme prosedürünün
için başvuru yapma hakları da imkan dahilinde bulunmaktadır.
SORU 94 : Avrupa
Birliği
ile Türkiye üçüncü ülkelere ortak damping
vergisi uygulayacaklar m1d1r ?
CEVAP:
Hayır.
karşı alınabilecek
ilişkin
1/95 sayılı Ortaklık Konseyi Kararı'na göre, üçüncü ülkelere
dampinge karşı önlemler için ortak hareket edilcbileceğinc
olarak Türkiye ile Avrupa Birliği arasında herhangi bir düzenleme ve
mekanizma bulunmamaktadır. Bu nedenle, her iki taraf da kendi mevzuatını
bağımsız
bir şekilde uygulayabilecektir.
SORU 95 : Türkiye, Avrupa
midir?
Birliği'nin
damping vergilerini üst/enecek
CEVAP: Türkiye bu vergileri otomatik olarak üstlenmeyecektir.
karşı, aynı
üründe yerli üreticiler
tarafından
ve dampingin tespit edilmesi halinde önlem
karşı
Dampinge
damping
Aynı
ülkeye
şikayetinde bulunulması
alınabilecektir.
oranına
vergi, tespit edilecek damping
göre,
farklı
oranlarda
uygulanabilir.
SORU 96 : 1.1.1996 tarihinden itibaren tekstil ve konfeksiyon ürünleri
ticaretimizin tabi olacağt esaslar nelerdir ?
CEVAP : AB'nin Gümrük
konfeksiyon ürününe
uyguladığı
kaldmlmış bulunmaktadır.
ihracatımız, diğer
Birliği
öncesinde toplam 5 tekstil ve 1O
kotalar
1. 1.1996 tarihinden itibaren
AB'ne yönelik tekstil ve konfeksiyon ürünleri
sanayi ürünlerimizde
olduğu
gibi, herhangi bir
kısıtlamaya
konu kılınmaksızın gerçekleştirilecektir. Üçüncü Ülkeler kaynaklı ithalatımız
50 ülke
bazında değişen
ürünler itibariyle kota ve gözetim önlemlerine konu
kılınmıştır.
Bilindiği
Birliği
üzere, Gümrük
ihracatında
serbest
dolaşım
ilkesi
öncesinde sözkonusu ürünlerin AB'ye
değil, menşe
Türkiye'nin AB'nin Ortak Ticaret
uyumunu
tamamlaması,
üstlenmesi ve aynca
fikri ve
rekabeti önlemek üzere Topluluk
taraflararasında
ürünlerinde
dolaşım
Politikasına
üçüncü ülkelere
başta
kurallan geçerli idi. Ancak,
sınai
karşı
uyum
kapsamında
kota ve gözetim önlemlerini
mülkiyet haklan olmak üzere
mevzutına
uyum
sağlaması
tekstil ve konfeksiyon ürünleri ticareti,
olduğu
gibi,
menşe kurallarına
ilkesi çerçevesinde yürütülecektir.
OGT
konu
ile birlikte,
diğer
kılınmayacak
haksız
sanayi
ve serbest
SORU 97: 50 ülkeye karşı uygulanacak miktar kısıtlamaları ve gözetim
önlemleri hangi çerçevede yürürlüğe konulmuştur.
uyguladığı
CEVAP: AB'nin kota veya gözetim
bakımından kısıtlamaların
(5 ülkeye
karşı
tek
50 ülkeye
karşı aynı
üstlerrilmesi için 45 ülkeye bildirimde
taraflı kısıtlama
veya gözetim
ürünler
bulunulmuş
uygulanacaktır)
ve
anılan
ülkeler müzakereye davet edilmişlerdir.
Bunlardan ll ülke ile (15 Ocak 1995 tarihi itibariyle)
anlaşma irnzalanmıştır.
İkili kontrol mekanizmasını anlaşma yapılmaksızın kabul etmiş olan Tayvan
ile birlikte, toplam I 2 ülke ikili kontrol
kısıtlamasına
tabi
bulunmaktadır.
kısıtlamasına
ve 13 adedi ise tck
ülkeler tek
çerçevesinde miktar
Kalan ülkelerden 25 adedi tek
ihracatlarını gerçekleştirmektedir.
Tedliğlerde,
mekanizması
taraflı
taraflı
gözetim
taraflı
uygulamasına
miktar
tabi olarak
Anlaşmalar imzatandıkça yayımlanacak
kontrol sisteminden çift
taraflı
kontrol
sistemine alınacaklardır.
SORU 98 : Yük/emesi 1.1.1996'dan önce yapılmış ve bu tarihten sonra
ithali yapılacak tekstil ve konfeksiyon ürünlerinin tabi olacağı rejim nedir ?
CEVAP:
Dahilde isierne rejimi kapsamındaki mallar:
a) Aynen veya nihai bir üıünün bünyesinde ücüncü ülkeye ihraç
edilecekse, vergiden muaf olarak ve kotadan mahsup edilmeksizin
ithal edilebilecektir.
b) Yurtiçinde kullanılması kararlaştırılır ise, gümrük vergisi ödenerek
ithal edilir ve kotadan mahsup edilmez.
(~
Aynen AB'ye
ihracı
kullanılmak koşulu
AB'nin
işlem
menşe
mümkün
bir ürünün bünyesinde
ilc AB'ye ihraç edilebilir. Ancak bu durumda,
kriterleri çerçevesinde Türk
görmesi gerekmektedir.
girdiye uygulanan OGT
olur.
değildir. Başka
Ayrıca,
oranında
menşei
ihracat
kazanacak kadar
anında
fark giderici vergi
bahsc konu
tahsilatına
konu
Normal ithalat isiemi konusu mallar :
a) Türkiye'de kullanılması koşulu ile, cari gümrük vergisi (OGT) tahsil
edilerek ancak, kotadan
düşülmeksizin
31 Mart 1996 tarihine kadar
ithal edilebilecektir.
ihracı
b) Aynen AB'ye
kqllanılmak koşulu
menşe
AB'nin
işlem
mümkün
değildir. Başka
bir ürünün bünyesinde
ile AB'ye ihraç edilebilir. Ancak bu durumda,
kriterleri çerçevesinde Türk
menşei
kazanacak kadar
görmesi gerekmektedir.
SORU 99 : Yüklemesi 1.1.1996'dan sonra yaptlmış mallarm tabi
olacağt
rejim nedir ?
CEVAP:
Dahilde isteme rejimi kapsamındaki mallar:
a) AB dışındaki üçüncü ülkelere ihraç edilmek kaydıyla kotadan mahsup
edilmeksizin ve gümrük
tahsilatı
vergisi
yapılmaksızın
ithalat
yapılabilecektir.
b) Dahilde
işleme
ithali (serbest
Başka
rejimi
kapsamında
dolaşıma
ithal edilen
girmesi) ancak kota
bir ifade ile, bu ürünlerin ithalinin
kontrol sözkonusu ise ithallisansının;
malı
Bu
ise ilgili ülkeden temin
şekilde
edilmiş
malın
Türkiye'ye kesin
kapsamında
mümkündür.
gerçekleşmesi,
tek
taraflı
eğer
ikili kontrole konu bir ülke
ihraç
lisansının ibrazına bağlıdır.
kotadan mahsup edilir ve gümrük vergisi tahsil edilir. Aksi
takdirde malın menşe ülkeye iadesi veya imhası sözkonusu olur.
(~ ithal lisansı alınan (kota kapsamında ithal edilen) ve vergisi ödenen
ürün AB'ne aynen veya işlem görerek ihraç edilebilir.
• 45.
Normal ithalat isiemine konu mallar:
a) Yüklernesi
yapıldığı
yapılacak
1.1.1996'dan sonra
ülkenin tabi
olduğu
olan mallar,
rejime göre ithalat
ithalatın
lisansının ibrazı
ertesinde kotadan mahsup edilip, gümrük vergisi tahsil edilerek
Türkiye'ye ithal edilir.
Bu durumdaki mallar için, otonom rejim veya
ülkeler
bakımından,
tek
anlaşma yapılamamış
taraflı kısıtlama uygulaması
çerçevesinde,
sadece Dış Ticaret Müsteşarlığı İthalat Genel Müdürlüğü'nden "İthal
Lisansı" alınması
gerekmektedir. Ancak, ticaretin ikili kontrole konu
olduğu anlaşma imzalanmış
ülkeler
kaynaklı malların
ithali, bu ülkeler
yetkili makamlarının vereceği "ihraç Lisansı"na karşılık olarak yine
Müsteşarlığın İthalat Genel Müdürlüğü'nün vereceği "İthalat Lisansı"
ile mümkündür.
Bu durumdaki mallar
işlem
gördükten sonra veya
işlem
görmeksizin
AB 'ne serbestçe ihraç edilebilir.
şekilde
b) Bu
ithal
edilmiş malların
edildiği kanıtlanırsa
sonradan üçüncü ülkelere ihraç
ek kota tahsis edilebilir.
SORU 100 : Kota ve Gözetim önlemlerine konu olmayan tekstil ve
konfeksiyon ürünleri ithalatı nasıl gerçekleşecektir ?
CEVAP: Diğer sanayi ürünlerinde olduğu gibi herhangi bir kısıtlamaya konu
olmaksızın
ithali mümkün
olacaktır.
SORU 101 : Tekstil ve konfeksiyon ürünleri ithalatmda kota ve gözetim
uygulaması
hangi mevzuat ve esaslar çerçevesinde sürdürülecektir ?
CEVAP: Tekstil
Gazete' de
ithalatmın
yayımlanan
çıkarılmakta
tabi olacağı kurallar 1 Haziran 1995 tarihli Resmi
Bakanlar Kurul u
Kararları
ve bu Kararlarla istinaden
olan Tebliğieric yürütülmektedir. Bu çerçevede, I 9 Aralık I 995
tarih ve 22298 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Tebliğler de aşağıdaki
hususlar düzenlcnmektedir.
9511 Saytlt Tebliğ: (Bilahare çıkarılan Tebliğlerle anlaşma imzalanan ülkeler
bu kapsama alınmıştır) Çift taraflı kontrol sistemi dahilinde Makao,
Moğolistan, Polanya, Romanya, Slovak Cumhuriyeti, Sri Lanka, Bulgaristan,
Endonezya, Vietnam, Mısır, Macaristan ve Tayvan'dan tebliğ ekinde sayılan
kısıtlama, uygulanacak ürünlerin ithalindeki usul ve esasları içermektedir.
Bu
Tebliğ kapsamındaki
olup, bu ülkelerden
düzenlenecek ihracat
ülkeler kendi kota
yapılacak
dağıtımlarını
kendileri yapacak
ithalatta, ilgili ülke yetkili
lisansının, İthalatçı tarafından Dış
makamlarınca
Ticaret
Müsteşarlığı
İthalat Genel Müdürlüğü'ne ibrazı karşılığında ithal lisansı alınabilecektir.
İthalat yapmak isteyenler ihracatçılarından aldıkları ihracat lisansı ile ithalat
lisansı
almak üzere
başvuruda
bulunabilirler ve
başvurularını
müteakip 5 gün
içinde ithalat lisansı alabilirler.
95/2
Sayılı Tebliğ
: Bu
Tebliğ,
ikili
anlaşmalar
kontrol sistemi çerçevesinde kıstilamaya tabi
yayımlandığı
tarihe kadar
kapsamaktadır.
Cumhur~veti,
Bu
olması
anlaşma imzalanması
ülkeler; A1jantin,
çerçevesinde çift
gereken, ancak
taraflı
Tebliğ'in
mümkün olmayan ülkeleri
Beyaz Rusya,
Brezi~va,
Çek
Çin, Malezya, Pakistan, Peru, Filipinler, Rusya Federasyonu,
Slovenya, Güney Kore, Hindistan, Hong Kong, Singapur, Tay/and,
Ukrayna, Özbekistan, Malta, Fas ve Tunus'tur. Bu ülkelerle devam etmekte
kısıtlama anlaşmalarının imzalanmasını
olan kota müzakereleri sonuçlanarak
müteakip, çift
dağıtımı
taraflı
Türkiye
kontrol sistemi
tarafından
işlemeye başlayıncaya
yapılacak
olan
kotalar
kadar, ithalat,
çerçevesinde
gerçekleştirilebilecektir.
1996
yılının
ilk 3
dağıtırnma ilişkin
olarak
İthalatçılar tarafından yapılması
Bu
Tebliğ,
ilişkin
aylık
usul ve esasları içermektedir.
dönemi için belirlenen kota
gereken
miktarının
başvuroya
·47·
Bu Tebliğ çerçevesinde;
D
Sadece 1996
yılının
kategorilerde
ayında Tebliğ kapsamında
ilk üç
ithalat
İthalatçıların
yapacak
yeralan ülke ve
dağıtırnma
kota
başvurmaları;
D
Elde
edilen
hakkının
kota
gerçekleştirilmesi;
(% 50
en
az
%
gerçekleştirilemez
ise,
50'sinin
fırma
ithalatının
müteakip iki
dağıtıma katılamayacaktır).
D
Tebliğ
ithalat
ekinde yer alan ülke ve/veya kategorilerden birden
yapılmak
isteniyor
ıse,
fazlasından
herbir ülke ve kategori için
ayrı
başvuruda bulunulması;
D
Geçmiş yıllarda
ithalat
olabilmek için baz
yapmış
alınan
olan
1994
fırmaların
geleneksel
İthalatçı
yılında yapmış oldukları ithalatı
Gümrük Giriş Beyannameleri ile ispatlamış olmaları,
D
İthalatçıların, gerçekleştirdikleri her fiili ithalatı en geç 15 gün içinde
D'JM İthalat Genel Müdürlüğü'ne bildirmeleri;
D
ithal lisanslarının sürelerinin bitmesini müteakip, lisans miktarının
tamamının kullanılmış
olup
olmadığına bakılmaksızın,
en geç I 5 gün
içinde İthalat Genel Müdürlüğü'ne iade edilmesi,
gerekmektedir.
95/3 Sayılı Tebliğ : Çift taratlı kontrol sistemi çerçevesinde gözetim
uygulanacak ülkeleri kapsamaktadır. Çift taraflı gözetim uygulamasında,
herhangi bir miktar kısıtlaması olmaksızın, ihracatçı ülke makamlannca
düzenlenecek ihracat lisansına karşılık olarak Türk İthalatçı tarafından DTM
İthalat Genel Müdürlüğü'nden ithallisansı alınarak ithalat gerçekleştirilir.
95/4 Sayılt Tebliğ : Tek taratlı kontrol sistemi çerçevesinde gözetim
uygulanacak ülke ve ürünlere ilişkin Tebliğ'dir. Bu ülkeler; Bangladeş,
Arnavutluk, Ermenistan, Azerbaycan, Estonya, Gürcistan, Kazakistan,
Kırgızistan,
Letonya, Litvanya, Moldova,
Slovenya,
Tacikistan,
Türkmenistan, Özbekistan Vietnam, Fas, lkfalta'dır.
Bu ülkelerden
Tebliğ
ekinde belirtilen kategorilerde
yapılacak
ithalat DTM
İthalat Genel Müdürlüğü 'nden alınacak ithal lisansı ile gerçekleştirilebilir.
Gözetim
uygulamalarında
daha önce de
belirtildiği
gibi miktar
kısıtlaması
sözkonusu olmadığı için DTM İthalat Genel Müdürlüğü'ne başvuru için bir
süre kısıtlaması yoktur.
Sayıli Tebliğ
9515
kapsamaktadır.
: Tek
taraflı
miktar
Bunlar; Kuzey Kore,
kısıtlaması
uygulanacak ülkeleri
Bosna Hersek,
Hırvatistan
ve
Makedonya 'dır.
Bu
Tebliğ,
kategorilere
1996
yılının
ilişkin
olarak belirlenen kota
tarafından yapılması
ilk 6
aylık
dönemi için
Tebliğ
ekinde yeralan
miktarının dağıtımında İthalatçılar
gereken başvurunun usul ve asasıarını içermektedir.
SORU 102 : 1996
yılmda
faaliyete geçecek bir firma
aynı yıl
içinde
üçüncü ülkelere yönelik kotalardan yararlanabilecek midir ?
CEVAP : 1996
yılı
içinde faaliyete geçecek bir
sistemine tabi ülkelerin (95/1
fırma,
çift
taraflı
kontrol
sayılı Tebliğ kapsamındakiler) ihracatçıları
tarafından kendisine gönderilecek ihracat lisansına karşılık DTM İthalat
Genel Müdürlüğü'nden
ithallisansı
95/2
sayılı Tebliğ kapsamında
1996
yılının
ilk üç
ayında
alarak ithalatını
gerçekleştirebilir.
yeralan ülke ve kategorilerinden ithalat ise,
sadece 29
Aralık
1995 tarihine kadar
başvuruda
bulunan fırmalar için imkan dahilindedir.
Bu
Tebliğ kapsamında
Nisan 1996 tarihinde
ikili miktar
ülkeler
yeralan ülke ve kategorilere ait ikinci
yapılacaktır.
olacaktır.
Bu ülkeler ile Nisan 1996 tarihine kadar
kısıtlaması anlaşmaları imzalanması
tarafından dağıtılacak
Anlaşmaların
dağıtım
ve uygulama 95/1
imzalanmaması
durumunda kotalar
ihracatçı
sayılı Tebliğ'de olduğu
gibi
durumunda yeni kurulan firma
Nisan 1996 tarihinde yapılacak kota dağıtırnma katılarak ithalat yapabilir.
SORU 103 : EFTA ülkeleri ile AB ve Türkiye'nin
anlaşmalar
arasında
varolan
uyarmca, EFTA ülkelerinden gelen ithal hammaddeden
üretilen mamul mallarm AB 'ne veya EFTA ülkelerine ihracatı telafi edici
vergi ödemneden yapılabilecek midir ?
CEVAP: Türkiye ve EFTA ülkeleri
arasında
1992
yılında
bir Serbest Ticaret
Anlaşması imzalanmıştır. Buna göre Türkiye, EFT A ülkelerine (İsviçre,
Norveç ve İzlanda) AB'ne uygulanan gümrük indirimlerini uygulayacak,
EFT A ülkeleri de Türkiye'ye
uyguladıkları
Bu çerçevede, normal ithal
dolaşıma girmiş
olan EFT A
üretilen nihai ürünleri AB 'ye
işlemleri
menşeli
gümrük vergilerini
tamamlanarak Türkiye'de serbest
hammadde ve ara
İlıracında
sıfırlayacaktır.
telafi edici vergi
malların kullanımıyla
uygulamayacaktır.
SORU 104 : Türkiye ile AB arasmda tartm ürünlerine ilişkin düzenlemeler hangileridir ?
CEVAP : Türkiye - AB
ILmaddesi ile,
Ortaklık
bulunduran özel
arasında ortaklık
Rejimi'nin, Ortak
usullere göre,
tarım
yaratan Ankara
Anlaşması,
Tarım Politikası'nı
gözönünde
ürünleri
ticaretini
kapsadığını
belirtmektedir. Bu tarihte Türkiye lehine açılan düşük gümrük vergili tarife
kontenjanları
taraflı kararı
Bazı
ile
başlayan
tavizli rejim, müteakip
yıllarda Topluluğun
tek
ile genişletilmiştir.
istisnalar
(Topluluğun
Orta
Tarım Politikasına
dahil olmayan
tarımsal
ürünler, yaş meyve sebze ürünlerine ait toplam 1 1 adet tarife pozisyonu, iç ve
kabuklu natürel fındık, domates salçaları ve diğer domates konservesi)
dışında, Topluluğa
ithal edilen Türkiye kaynaklı tarım ürünlerinde gümrük
vergileri tamamen kaldırılmış bulunmaktadır.
• 50.
SORU 105 : Topluluktan ve diğer üçüncü ülkelerden tarım ürünleri
.
.
ithalatımııda Gümrük Birliği ile ne tür değişiklikler olacaktır ?
CEVAP : Topluluktan ve diğer üçüncü ülkelerden tarım ürünleri
ithalatımızda
Gümrük
Birliği
nedeniyle herhangi bir
değişiklik
sözkonusu
olmayacaktır. Genel anlamda İthalat Rejimi kapsamında Gümrük Vergileri ve
Toplu Konut Fonu ile sürdürülen koruma düzeyi devam edecektir.
SORU 106 : Tarım ürünleri ithalatımııda uygulanmakta olan Toplu
Konut Fonu'nda Gümrük Birliği ile değişiklik yapılacak mıdır?
CEVAP: Gümrük Birliği nedeniyle değil, ancak, GATT yükümlülüklerimiz
nedeniyle TKP sütununda daha önce
miktarlar,
genel
olarak
spesifık
ad-valorem
olarak ($ cinsinden) belirlenen
vergitere
(yüzde
cinsinden)
dönüştürülmüştür.
SORU 107: Tarım ürünleri ile hangi ürünler anlaşılmaktadır?
CEVAP : Avrupa Birliği'ni kuran Roma Anlaşması'mn II sayılı ekinde yer
alan ürünler tarım ürünü olarak kabul edilmektedir. Bunlar esas olarak, temel
tarım
ürünleri olarak
Sistem Mal
adlandınlan
Sınıflandırmasının
ürünlerdir. GA TT çerçevesinde,
ilk 24
faslı tarım
Arınonize
kabul edilmekle birlikte, AB,
bu ürünlerin işlenmiş olanlarını "işlenmiş Tarını Ürünleri" olarak adlandırmış
ve
ayrı sınıflandırma
ve vergilendirmeye tabi
tutmuştur. Ayrıca,
nitelikleri
itibariyle 'yine aynı fasıllarda yer alan birtakım ürünler sanayi ürünleri gibi
işlem
görmekte ve özel bir korumaya tabi
ürünleri,
yukarıdaki
istisnalar
dışında
olmamaktadır.
kalan ve AB'nin Ortak
çerçevesinde özel düzenlemelere konu olan ürünleri
Temel
tarım
Tarım Politikası
kapsamaktadır.
. sı.
SOR U 108 : Tarım ürünleri ihrac:atunızda Topluluk tarafindan
uygulanan vergilerde değişiklik olacak mıdır ?
CEVAP :
piyasalarına
Türkiye, Topluluk
yararlandığı
tavizlerden
yararlanmaya
ihracatında
devam
bugüne kadar
edecektir.
sürdürülmekte olan müzakerelerin sonucunda bu tavizlerin
Aynca,
genişletilmesi
beklenmektedir.
SORU 109 : Tarını ürünlerinde uygulanan teşvikler itibariyle Gümrük
Birliği nedeniyle bir değişiklik yapılacak mıdır ?
CEVAP:
Tarım
ürünlerinde uygulanan
Topluluğa karşı
mesi konusunda
Ancak, GATT
kurallarına
ve bu
teşviklerinin uygulanmasına
bir
teşviklerin azaltılması
veya
değiştiril­
yükümlülüğümüz bulunmamaktadır.
kapsamındaki
taahhütlerimize uygun
tarım
devam edilebilecektir.
SORU 110 : AB ile Türkiye arasmda tarım ürünleri ticaretinde serbest
dolaşım ne zaman gerçekleştirilecektir ?
CEVAP : Türkiye'nin
uyum
tarım
sağlaması
Topluluğun
ve bu hususun
ürünleri ticaretinde serbest
SORU lll : Türkiye ile AB
belgeler kullanılmaktadır ?
Ortak
Ortaklık
Tarım Politikası
Konseyi
Karar'ı
mekanizmaianna
ile tesbiti ertesinde
dolaşım sağlanabilecektir.
arasındaki tarım
ürünleri ticaretinde hangi
CEVAP:
Taraflar arasındaki ticarette, genel prensip olarak eskiden olduğu gibi,
kullanılan başlıca
belgeler şunlardır :
D
Tavizlerden yararlanılabilmesi için ATR Dolaşım Belgeleri,
D
Bitkisel ürünlerde bitki sağlık sertifikası,
D
Hayvansal ürünlerde veteriner sağlık sertifikası,
D
Bazı
ürünlerde
şıralarında
aranılan diğer spesifık
V .I. 1 Analiz Belgeleri,
belgeler
balıkçılık
(şarap,
üzüm suyu ve
ürünleri ve
larda Veteriner Sağlık Kontrol Numarası gibi)
yumuşakça­
• 52.
SORU 112: İştenmiş Tarım Ürünleri Sistemi nedir?
CEVAP : işlenmiş tarım ürünleri sistemi, ileri derece işlenmiş olmalan
nedeniyle içerdikleri
tarım ürünleıin korunması dışında
ihtiyaç duyulan ürünlerde
oluşturulmuş
bir sanayi
korumasına
sistemdir. Bu sistemde amaç, temel
tarım ürünlerinde var olan korumanın, işlenmiş Tarım Ürünlerinin içerdiği
tarım
temel
ürünleri
bakımından
kullanan AB sanayicisinin
noktadan hareketle,
tarım
haksız
bu ürünleri
önlcmektir. Bu
ürünlerindeki koruma, içerdikleri temel
koruması
ve sanayi
karşılaşmasını
rekabetle
işlenmiş taıım
ayrı
ürünleri için
sağlayarak,
da sürdürolmesini
için
ayrı
olmak üzere iki bölümden
oluşturulmuştur.
Türkiye'de de AB
işlenmiş tarım
ürünlerindeki
sanayi
mevzuatına
uygun olarak Gümrük
ürünleri sistemi tesis
tarım
payına
ve sanayi
tekabül
edilmiştir.
payları
tesbit
kısmının
eden
Birliği
Bu kapsamda
edilmiş
çerçevesinde
işlenmiş tarım
ve toplam
Topluluğa
karşı
korumanın
sıfirlanması
öngörülmüştür.
karşı
Sisteme göre Topluluk da, ülkemize
paylarındaki korumayı kaldıracaktır.
ülkelerine
karşı
koruması
olarak
mevcut
sadece
tarım payı
Topluluğun
koruması
uygularken, üçüncü ülkelere sanayi
ortak gümrük tarifesinin
ve yerli fiyatlar esas
almaktadır
alınarak
yanısıra,
Türkiye'nin
hesaplanan ve AB
uygulayacaktır.
işlenmiş tarım
113 : Hangi ürünler,
sıfırlamadığı sanayı
Yeni tesis edilen sistemle Türkiye, AB
ülkelerinden farklı olacak bir tarım payı
SORU
daha önce
ürünleri arasmda yer
?
CEVAP: İştenmiş tarım ürünleri Roma Antiaşması'nın tarım ürünleri ekinde
yer almayan, bünyesinde temel
tarım
bulunduran ürünlerdir. Çikolata ve
pastacılık
ürünlerini (hububat, süt ve
şekerlemeler,
ürünleri, makarna, dondurma,
margarin bu ürünlerden
bazılarıdır.
şeker)
çocuk mamalan, bisküvi ve
hazır
gıdalar,
ekmek
mayası,
SOR U 114 :
Tarım payı
ve sanayi payı nedir ?
CEVAP : Tanm payı, işlenmiş tarım ürünlerinin bünyesinde bulunan temel
ürünlerin yerli üretimi korumayı amaçlayan bir koruma olup, dünya fiyatları
ile yerli fiyatlar arasındaki fiyat farkının temel ürünün işlenmiş tarım
ürünlerindeki
payı
kullanım oranı
ile
çarpılması
suretiyle
hesaplanmaktadır. Tarım
spesifik (ECUII 00 kg) olarak belirlenmektedir. Sanayi
imalatçıyı korumayı
payının ç~arılması
payı
ise yerli
hedefleyen bir unsur olup, toplam korumadan
suretiyle tesbit edilmektedir. Sanayi
payı
tarım
ad-valorcm (%)
olarak belirlenmektedir.
SORU 115 : Sözk(}nusu işlenmi~· tarım ürünlerine ait tarım payt İtlıalat
Rejimi 'ne göre nasıl ta/ı sil edilecektir ?
CEVAP: 31.12.1995 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan İthalat Rejimi'nin
9.maddesinin ilgili bölümü ile, III, IV ve V
sayılı
ekieri
işlenmiş tarım
ürünlerine ait uygulamaları içermektedir.
Buna göre;
liste 1.1.1996 tarihinde yürürlüğe gıren ve hedef
uygulamasının hemen gcrçekleştirileceği ürünleri kapsamaktadır.
III
sayılı
tarım payı
IV sayılı li:Ue kapsamı ürünlere ilişkin uygulamaya 9.7.1995 tarihinde Resmi
Gazete'de yayımlanan İthalat Rejimi ilc başlanmış olup, altı aylık bir süreyi
kapsayan 1.1.1996-1.7.1996 tarihleri arasında anılan listede belirtilen vergiler
tahsil edilecektir. Bu liste kapsamı ürünlerde tarım payına ilave bir koruma
aşamalı
olarak sürecek ve hedef
ulaşılacaktır.
Bileşim
Bu liste
kapsamı
tarım payına
ürünlerin büyük
1.1.1997 tarihi itibariyle
çoğunluğunda tarım payı,
Tablosu 'na göre hesaplanmaktadır.
V sayılı liste kapsamı ürünler, 1. 1.1996 tarihi itibariyle üç yıl süre ile aşamalı
olarak azalan oranlarda hedef tarım payına ulaşacak ürünler olup, tarım
payına
ilave olarak sürdürülccck ek koruma 1.1.1999 tarihine kadar
olarak indirilecek ve bu tarihten itibaren nihai tarım payı
aşamalı
uygulanacaktır.
SORU 116: İştenmiş tarım ürünleri sisteminde üçüncü ülkelere nasıl bir
işlem uygulanacaktır
?
CEVAP : Yeni tesis edilen
ülkelerine sanayi
ulaşılacak
işlenmiş
tanm ürünleri sistemi ile, AB ve EFT A
payının sıfırlanarak
belli bir indirim takvimi sonunda
tarım payı uygulanırken,
hedef
ithalatında Topluluğun
üçüncü ülkelerden bu ürünlerin
ortak gümrük tarifesine ilave olarak, AB ve EFT A
ülkeleri için geçerli olacak ilk indirim takvimindeki
meblağlar
seviyesinde bir
tarım payı tahsil edilecektir. Dolayısıyla İthalat Rejimi'nde yer alan listelerde
Bileşim
Tablosu
kullanılmasına
takviminde belirlenen vergiler,
olarak belirtilen
gerek olmayan ürünlerde ilk indirim
Bileşim
değerler (karşılığı
Tablosu
kullanılan
ürünlerde ise; T2
olan vergiler) üçüncü ülkeler için geçerli
olacak tanm paylarını göstermektedir.
SORU 117: Sadece ad-valorem vergi (sanayi payı) ile korunan işlenmiş
tarım ürünlerinde uygulama nasıl olacaktır ?
CEVAP : işlenmiş tarım ürünleri kapsamında yeralan ve sadece sanayi payı
ile korunan bir grup üründe ise (viski, konyak, cin gibi yüksek alkollü içkiler,
bira, kakao, işlenmiş tütün ürünleri gibi) Gümrük Birliği'nin yürürlüğe
girmesiyle ad-valorem vergilerin Toplulukla karşılıklı olarak sıfırlaması
sözkonusu olduğundan, bu ürünler sanayi ürünü gibi mütalaa edilmekte olup,
İthalat Rejimi'nin II sayılı listesinde yer almaktadırlar.
Dolayısıyla
sözkonusu ürünlerdeki mevcut gümrük vergisi ve fon
bulunmaktadrr.
sıfırlanmış
• 55.
SORU 118 : İştenmiş tarım ürünleri ithalatmda gümrük işlemlerine
ilişkin uygulamalar neler olacaktır ?
CEVAP : Gümrük
Birliği
ithalatı sırasında yapılması
gereken bir
konudaki, uygulamalara
ilişkin
28. 12. I 995 tarih ve 22507
sayılı
Genel Tebliği
(Giriş
işlenmiş tarım
çerçevesinde tesis edilen
takım
ürünlerinin
analizler sözkonusudur. Bu
açıklamalar
Gümrük
Müsteşarlğı 'nın
T.C. Resmi Gazetesi'nde yer alan Gümrük
Rejimi) Seri No : I Okapsamında yayımlanmıştır.
SORU 119: Bazı özel ürünlerde tarım paymm hesaplanmasına esas teşkil
eden tar~felendirme ve vergilendirme nasıl yapılacaktır ?
CEVAP: Bazı özel ürünlerde, örneğin içinde oyuncak bulunan çikolatalarda
tarifelendirme, sadece bu ürüne mahsus olmak üzere, Gümrük İşbirliği
Konseyi'nce bu tür çikolatalar
tamamıyla
hakkında
alınan
çikolata olarak değerlendiren Karar'a
Bu çerçevede ürün oyuncak ve çikolata
addedilmekte, vergilendirilmesi ise; toplam
düşülmesiyle
ve sözkonusu ürünleri
dayanılarak yapılmaktadır.
ayrımı yapılmaksızın
çikolata
ağırlıktan oyuncağın ağırlığının
geri kalan net çikolata ağırlığı üzerinden yapılmaktadır.
SORU 120: TAR/C nedir?
CEVAP: TARIC (lntegrated Tarif]' of European Communities) olarak da
isimlendirilen
mal
bazında
"Topluluğun Bütünleştirilmiş
üçüncü
ülkelere
karşı
Gümrük Tarifesi",
uygulamakta
göstermektedir. Buna göre, sözkonusu cetvelden
ülkelere
ihracat
ürün
karşı
uygulamakta
yasaklamalarını,
bazında gömıek
Konvansiyonu ve
olduğu
ithalat
tarife
Genelleştirilmiş
başka
olduğu
Topluluğun
ihracat
yasaklannı, kısıtlamalarını
mümkündür. Bir
tarife haline getirilmesidir.
kotalarını,
Topluluğun
v.b.
reJımı
üçüncü
kısıtlamalarını,
uygulamalarını
ifade ile OGT ile Lome
Preferanslar Sistemi muafiyetlerinin tek bir
SORU 121 : Türkiye neden AB'nin tercih/i rejimini üstlenmek
durumundadır ?
CEVAP : Türkiye ile Topluluk arasında 1.1. ı 996 itibariyle yürürlüğe giren
Gümrük Birliği'nin düzgün işlemesini teminen Türkiye Topluluğun Ortak
Ticaret Politikalarına uymak durumundadır. Esasen, gümrük kontrollerinden
arındırılmış serbest dolaşımın sağlanması, ancak, tarafların tam uyumlu
tercilıli ticaret rejimine sahip olmalan ile mümkündür.
Bu çerçevede, 6 Mart 1995 tarihli
beş yıl
Ortaklık
içinde AB'nin üçüncü ülkelerle
Konseyi
Kararı'nda,
Türkiye'nin
yaptığı tercilıli anlaşmaları üsttenınesi
öngörülmüştür.
SORU 122 : Türkiye AB'nin üçüncü ülkelerle arasındaki tercih/i
anlaşmalart üstlenmezse ne olur ?
'
.
CEVAP : Türkiye ile AB arasında ı .1.1996 itibariyle tesis edilen Gümrük
Birliği ertesinde taraflar arasında sanayi ürünlerine uygulanan gümrük
vergilerinin kaldırılacağı, üçüncü ülkelere karşı ortak gümrük tarifesi
hadlerinin uygulanacağı ve bu hadlerden vergisi tahsil edilmiş olan malların
serbest dolaşıma gireceği ve dolayısıyla taraflar arasında menşe kurallarının
işletilmeyeceği Karar'a bağlanmıştır. Keza, OGT'nin üstlenilmesinin ötesinde,
tüm tercilıli rejimierin de üsttenilmesi de öngörülmektedir. Esasen bu
yükümlülükler, Gümrük Birliklerinin iyi işlemesi bakımından ön koşullar
olup, GA TT'ın XXIV'üncü maddesi de açıklıkla zikredilmektedir.
Diğer
taraftan, taraflardan birisinin
vergileri uyguluyor
olması,
diğerine
göre daha
mal ticaretinde trafik
sapması
getirecek ve bu durumun önlenebilmesi için, taraflar
avantajlı
gümrük
ihtimalini gündeme
arasındaki
ticaretin
sıkı
kontrolu gerekecektir. Bu durum ise, Gümrük Birliği kurmanın temel ilkeleri
ile çelişmektedir.
• 57.
SORU 123 : Türkiye'nin, AB'nin terd/ıli ticaret re}imi üst/eneceği beş
yıllık süte içerisinde, farklı gümrük vergisine tabi olacak ürünlerin
taraflar arasmda ticareti nasıl kontrol edilecektir ?
CEVAP : Sözkonusu malın Türkiye'ye ithalinde uygulanacak vergi, AB'nin
uyguladığ tercilıli
ihracatında,
verginin % 5 puan üzerinde ise, AB bu
malın
Türkiye'ye
aradaki fark kadar telafi edici vergi uygulamak durumundadır.
SORU 124 : AB'nin tercilıli düzenlemeleri kapsamında uygulanan
Genelleştirilmiş Pre.feranslar Sistemi - GSP (Generalized System of
Pre.ferences) nedir ?
CEVAP : Gelişmiş ülkelerin, Gelişme Yolundaki Ülkelere (GYÜ)
sağlayacakları
payın
tek
taraflı
arttırılınasını
tavizieric bu ülkenin Dünya Ticareti'nden
hedet1eyen
Genelleştirilmiş
Preferanslar
aldıkları
Sistemi,
GATT/DTÖ'nün kuralları çerçevesinde (enabling clause) uygulanmaktadır.
İlk olarak 197 1 yılında AB tarafından başlatılan GSP uygulamasının temel
amacı gelişmekte
sağlanması
olan ülkelerin dünya ticaret sistemine entegrasyonunun
ve bu ülkelerin pazara
giriş koşullannın geliştirilmesi,
ihracat
gelirlerinin arttınlması ve ekonomik büyümelerinin hızlandınlmasıdır.
AB, sanayi ürünleri için, 1995
koymuşturA yıllık
yeni rejimin
yılında
yeni GSP Rejimi'ni
bir süre için uygulanacak olan (I Ocak 1995-31
kapsamında, bazı
yürürlüğe
Aralık
1998)
temel ürünler (primaTJJ products) ilc 93'üncü
Fasıl'da kapsaıri.ında silah ve mühimmatlar dışında, 25-97 Fasıllar arasındaki
sanayi ürünleri yer almaktadır.
GSP uygulamasından yararlanacak ülkeler, Gelişme Yolundaki Ülkeler ilc
UNCT AD
tarafından
Gelişmiş Ülkelerdir.
belirlenen ve gelir düzeyleri çok
düşük
olan En Az
·58.
AB tarafından GSP kapsamındaki tercilıli rejim, En Az Gelişmiş Ülkeler için
askıya
uygulanan gümrük vergilerinin tamamen
alınmasını,
Gelişme
Yolundaki Ülkelere ise, ürünlerin hassasiyetine göre 4 farklı kategori
değişik
içerisinde
tercih
maıjları
ürünlerindeki yeni rejim üzerindeki
uygulanmasını
çalışmalar
öngörmektedir.
ise, devam ettirilmektedir. Bu
ürünlerdeki mevcut sistem içerisinde, sanayi ürünlerine göre dar
tercilıli
Tarım
kapsamlı
bir
rejim uygulanmaktadır.
SORU 125: Türkiye AB'nin tercih/i sistemine nasıl uyum sağlayacaktır?
CEVAP : Türkiye, 6 Mart 1995 tarihinde imzalanan 1/95 sayılı Ortaklık
Konseyi Karar'ı kapsamında, 1996 yılından itibaren 5 yılık bir süreç içerisinde
AB'nin otonom ve imzaladığı anlaşmalar çerçevesinde uyguladığı tercilıli
rejimini - TARlM Rejimi - üstlenecektir. 1195 sayılı Ortaklık Konseyi
Kararı'nın 10 sayılı Eki'nde bu düzenlemeler gösterilmektedir.
Deklerasyonda öncelikli
olduğu
belirtilen
anlaşmalara,
Slovenya ve Malta'da
ilave edilmiştir.
Türkiye'nin bu yöndeki
Türkiye
ile
bulunmaktadır.
ülkeleri
EFTA
Bu
kaynaklı
devletleri
Anlaşmanın
ilk
arasında
adımı
kaynaklı
16 Mart 1991 tarihinde
imzalanan
STA
ile
atılmış
hükümleri çerçevesinde Türkiye, EFT A
ve Türkiye - AB Gümrük
ürünlere, Topluluk
etmektedir.
girişimlerinin
ürünlere
Birliği kapsamında
uyguladığı
tercilıli
yeralan
rejimi tatbik
SORU 126: 6 Mart 1995 tarihli Karar'ı Madde.14'de bahsedilen
anla~malar nelerdir ?
CEVAP:
D
tercilıli
Bulgaristan, Macaristan, Polonya, Romonya, Slovakya ve Çek
Cumhuriyetleriyle imzalanan Avrupa Anlaşmaları,
D Fareo Adalarıyla Serbest Ticaret Anlaşması,
D
Kıbrıs
ve Malta ile Ortaklık Anlaşmaları,
D Estonya, Latviya ve Litvanya ile Serbest Ticaret
Anlaşmaları,
D İsrail ile Anlaşma,
D Cezayir, Fas ve Tunus'la Anlaşmalar,
D Mısır, Ürdün, Lübnan ve Suıiye ilc Anlaşmalar,
D
Afrika- Karayİp-Pasifik (AKP) ülkeleriyle Konvansiyon,
D İsviçre ve Lihtenştayn ile Serbest Ticaret Anlaşmaları,
D Avrupa Ekonomik Alanı
Anlaşması,
SORU 127: 6 Mart 1995 tarihli Madde.14'de
nelerdir?
CEVAP:
D
D
D
D
Genelleştirilmiş
balısedilen
otonom rejimler
Preferanslar Sistemi,
İşgal Altındaki Topraklar menşeli mallara uygulanan rejim,
Ceuta veya Melilla menşeli mallara uygulanan rejim,
Bosna-Hersek, Hırvatistan ve Slovenya Cumhuriyetleri ile Makedonya eski Yugoslav Cumhuriyeti menşeli mallara uygulanan rejim.
SORU 128 : Gümrük Birliği'nin gerçekleşmesinden sonra Serbest
Bölgelerde üretim faaliyetleri devam edecek midir? Edecekse, bu
faaliyetler hangi esaslara göre sürdiirülecektir ?
CEVAP: Serbest Bölgelerde üretim faaliyetleri devam edecektir.
Ayrıca,
3.ülke
Serbest Bölgedeki üretim sonucu, ya nihai ürünün bünyesine giren
menşeli mailanın
gümrük vergisi veya nihai ürünün gümrük vergisi
ödenmek suretiyle o mal serbest
gönderilmesi mümkündür.
dolaşıma
girebilecektir; Yani AB ülkelerine
SORU 129: Gümrük Birliği'nin ardından Serbest Bölgelere ihraç edilen
Türk malları buradan AB ülkelerine gönderilirse ne tür mevzuata tabi
tutulacaktır ? Bu mallara Türk menşei verilmesi sözkonusu mudur ? Bu
mallar Gümrük Birliği'nden yararlamlacak mıdır ?
CEVAP : Tamamıyla Türkiye'de elde edilen Türk menşeli mallar veya
menşeli malın
bünyesine giren bir 3.ülke
ödenmesi suretiyle serbest
eşliğinde
serbest bölgelere
ile Gümrük
ihraçlarını
Birliği kapsamında
Serbest Bölgelerde
meliği'nin
dolaşıma
yapılan
OGT tutanndaki vergilerinin
Dolaşım
sokulan mallar, ATR
Belgesi
müteakip, bunlardan sözü edilen belge
AB ülkelerine gönderilmelen mümkündür.
üretimde ise; Serbest Bölgeler Uygulama Yönetmalların menşei,
30.maddesine göre, Serbest Bölgelerde üretilen
Gümrük Kanunu'nda beliıtilen
menşe
değerlendirilecektir.
kriterlerine göre
Buna göre;
D
işlemleri tamamlanmış,
Türkiye veya Topluluk'ta ithal
vergisi ve varsa
diğer
resimleri tam veya
ülkeler
çıkışlı,
edilmiş
ve bu vergi ve
yararlanmamış
olan üçüncü
vergi veya resimleri tahsil
kısmi
serbest
bir iadeden
dolaşım
durumunda
üretilen bir nihai ürünün bünyesinde
gerekli gümrük
sayılan malların,
toplanması
bölgede
ilc ortaya
çıkacak
ürün için, veya,
D
Türkiye ve Topluluk'ta elde edilen bir
serbest
dolaşım
malın,
Türkiye ve Topluluk'ta
durumunda bulunmayan 3.ülkeler
Serbest Bölgede üretilen nihai ürünün bünyesinde
o nihai ürünün bünyesinde 3.ülke
çıkışlı
mallar ile,
toplanması
menşeli malların
(OGT haddine tekabül eden fark giderici vergiye
halinde,
gümrük vergisi
eşit meblağın)
ihracatçı ülke olan Türkiye'de, Serbest Bölge Gümrük İdaresi'nce
tahsilinden sonra,
ATR Serbest Dolaşım Belgesi ilgili Ticaret Odası'nca düzenlenecek ve
Serbest Bölge Gümrük İdaresi'nce vize edilerek, sözü edilen ürünün
Gümrük
olacaktır.
Birliği kapsamında
AB üyesi bir ülkeye
ihracı
mümkün
• 61·
SORU 130 : 1995 ve öncesi
yıllarda
serbest bölgelerden
ürünlerine yönelik dış alım, geleneksel
performans olarak sayılacak mıdır ?
CEVAP: 3218
ilişkin
sayılı
ithalatçı/ar
yapılan
tekstil
belirlenirken past
Serbest Bölgeler Kanunu'nun 8'inci maddesi ve buna
Serbest Bölgeler Uygulama Yönetmeli'nin 30'uncu maddesi hükümleri
diğer
uyannca Serbest Bölgeler ile Türkiye'nin
yerleri
arasındaki
ticaret,
Dış
Ticaret Rejimi hükümlerine tabidir.
Serbest bölgeden ithali
gerçekleştirilen
yapılan
ithalat, ilgili
malın
ithalatçılann
menşei
de dikkate
performansı"
"past
alınarak
olarak kabul
edilecektir.
SORU 131 : 1995 yılı içinde Serbest Bölgelere
girişi yapılmamış
ulaşmış
fakat Türkiye'ye
tekstil ürünleri, 1996 yılında Türkiye'ye ithal edilmeleri
durumunda Kotaya tabi tutulacak mıdır ?
CEVAP : 1.6.1995 tarih ve 22300
sayılı
mükerrer Resmi Gazete'de
yayımlanan, Belirli Tekstil Ürünleri İthalatında Gözetim ve Korunma
Önlemleri hakkında Karar ve Ek'i Yönetmelik hükümleri çerçevesinde, kotalı
ürünün tedarikçi ülkeden Türkiye'ye sevk tarihi esas alınarak işlem
yapılacaktır.
SORU 132 : Gümrük Birliği sürecinde Dahilde ve Hariçte İşleme
Rejimleri kapsamında Serbest Bölgelerin konumu ne olacaktır ?
CEVAP : Yeni hazırlanan Dahilde ve Hariçte İşleme Rejimlerinde Serbest
Bölgelerle
yapılacak
ticarete
ilişkin
gerekli düzenlemelere
gidilmiştir.
Buna
göre, serbest dolaşımdaki bir mal ile 3.ülke menşeli bir malın serbest bölgede
işlenmesi
sonucunda elde edilen nihai bir
hiçbir sorun olmayacaktır.
malın,
yine bir 3.ülkeye
İlıracında
Ancak,
aynı
mamul bir Topluluk üyesi ülkeye gönderilir ise, o takdirde
bünyesine giren 3.ülke
fark giderici vergi,
Böylece, nihai
menşeli malın
ihracatçı
OGT haddine tekabül eden oranda bir
ülke - Türkiye -
malın tamamı
malın
gümrüğünde
için serbest dolaşım
tahsil edilecektir.
hakkı sağlandığından,
ATR
Belgesi düzenlenebilecek ve sözkonusu mal, AB üyesi ülkelere Türkiye'nin
yararlandığı
tavizli rejimden yararlanarak gidebilecektir. Ancak,
ürün 3 .ülke menşeli ve kota
sahibi
ol~nlar,
uygulamasına
işlem görmüş
tabi bir ürün ise, ancak kota
hakkı
bu ürünün OGT haddine tekabül eden fark giderici vergiyi
ödeyerek malı AB'ye ihraç edebilecektir. Aksi halde o ürün sadece 3.ülkelere
gönderilebilecektir.
Dahilde İşleme Rejimi hükümlerine uygun olarak Türkiye'de üretilen bir
mamulün (İşlem Görmüş Ürün), Türkiye Gümrük Bölgesi üzerindeki bir
serbest bölgeye ihraç edilmesi halinde ihracat taahhüdü kapatılacaktır.
Serbest bölgeler ihraç
edilmiş
sözkonusu ürünün tekrar Türkiye'ye ithal
edilmesi halinde ise, Dahilde İşleme İzin Belgesi kapsamında ithal edilen ve
ihracı
gerçekleştirilemeyen
alınmayan
6 I 83
sayılı
3.ülke
menşeli
ürünlerin ithalat
esnasında
vergilerinin ithal tarihinden itibaren geçen süre dikkate
alınarak
Yasa gereğince tahsil edilmesinden sonra serbest dolaşıma girmesi
mümkün olabilecektir.
Hariçte İşleme Rejimi'ndeki düzenlemelerde ise; serbest dolaşımdaki bir
eşyanın
AB üyesi ülkeler dışındaki 3.ülkelerde veya Türkiye Gümrük Bölgesi
üzerindeki serbest bölgelerde Hariçte İşleme faaliyetlerine tabi tutulmak
suretiyle, daha ileri derecede
işlem görmüş
bir ürün elde etmek üzere Türkiye
Gümrük Bölgesi 'nden geçici olarak ihraç edilmesi ve bu faaliyetler sonucunda
elde edilen ürünlerin gümrük vergilerinden tam veya
kısmı
muafiyet
uygulanmak suretiyle tekrar serbest dolaşıma girmesine imkan sağlanmıştır.
• 63.
Buna göre, Hariçte İşleme Rejimi sonucu elde edilen nihai ürünün (İşlem
Görmüş Ürün) değeri dikkate alınmak suretiyle, bu ürünün ithalinde alınması
gereken gümrük vergisinden, bu ürünün bünyesine girmek üzere ihraç edilen
serbest
dolaşımdaki malların değerleri
gerekecek gümrük vergileri
OGT'sinin
uygulanması
üzerinden
düşüldükten
eğer
ithal edilseydi
alınması
sonraki bakiyeye, nihai ürünün
suretiyle bulunacak
meblağ
edilerek, o malın serbest dolaşıma girmesi mümkün
vergi olarak tahsil
kılınmıştır.
SORU 133: "AKÇT" nedir ve hangi ürünleri kapsamaktadir?
CEVAP : AKÇT (Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu), İkinci Dünya
Savaşı 'mn bitiminden hemen sonra, öncelikle savaş sanayiinin başlıca
girdilerinden olan ve özellikle Avrupa'da pek çok kez sürtüşme ve savaşlara
yol açan kömür ve demirin üretim ve kullanımlarımn denetim altına alınması
düşüncesinden hareketle 1951 Paris Anlaşması ile Fransa, Almanya, İtalya,
Belçika, Hollanda ve Lüksemburg'un katılımıyla kurulmuştur.
AKÇT Alliaşması uyarınca, kömür de dahil olmak üzere, sadece tek aşamalı
üretim
işleminden
geçen belirli demir-çelik hammadde veya ara ürünleri
(demir çelik çubuklar,
filmaşin,
kütük, slab, saclar v.s. gibi) AKÇT mal listesi
kapsamında yer almaktadır. İleri bir işlemeye tabi ürünler ise (galvanizli
dikişli
ve
kaynaklı
kapsamı
tüp, borular, somun, civata v.b.) AKÇT
dışındadır.
SORU 134: Türkiye'nin AKÇT ile ilişkileri ne durumdadir?
CEVAP :
Ekonomik
Bilindiği
gibi, Türkiye ile Avrupa
Birliği
Topluluğu) arasındaki ortaklık ilişkileri,
(eski
1970
adıyla
yılında
Avrupa
imzalanan
Katma Protokol ile belirlenmiştir.
Katma Protokol ile
eş zamanlı
olarak, 1970
yılında
"Avrupa Kömür ve Çelik
Topluluğu (AKÇT) Yetki Alanına Giren Maddelerle İlgili Çerçeve Anlaşma"
irnzalanmıştır.
Ancak, çerçeve
daha sonra tesbiti
anlaşmanın
öngörülmüştür.
uygulama usul, süre ve
şartlannın
Anlaşmaya işlerlik kazandınlması amacı
AB
arasında
sonuçlandınlmış
yürütülmekte
olan
Aralık
ve 21
ile 1994 yılı başından beri Türkiye ile
müzakereler
yılı
1995
sonunda
1995 tarihinde, "Avrupa Kömür ve Çelik
Topluluğu'nu Kuran Anlaşmanın Yetki Alanına Giren Ürünlerin Ticaretine
İlişkin Setbest Ticaret Anlaşması", Brüksel'de parafe edilmiştir.
SORU 135: Parafe edilen Anlaşma'nın başlıca hükümleri nelerdir?
CEVAP:
1. AKÇT ürünlerinde Türkiye ve AB, birbirlerine uyguladıkları gümrük
vergilerini kaldıracaklardır. Anlaşmanın bir Serbest Ticaret Anlaşması
olması nedeniyle, Türkiye'nin üçüncü ülkelere karşı Topluluğun Ortak
Gümrük Tarifesi'ni uygulama zorunluluğu yoktur.
Avrupa
Birliği,
Türk
vergilerini hemen
çelik ürünleri ile
(130 üründe) 3
menşeli
bütün AKÇT ürünleri
kaldıracaktır.
bazı alaşımlı
yıl
ıçın
gümrük
Ancak, Türkiye özellikle uzun demir
çelik ürünlerindeki gümrük vergilerini
içerisinde tedricen AB
menşeli
ürünler için
sıfıra
çekecektir. Bu suretle Türkiye, bu ürünlerin yerli üreticilerine bir
intibak süresi tanımaktadır.
2. Türkiye - AB AKÇT Anlaşması 'nın hükümleri sadece Türk ve AB
menşeli ürünler için geçerli olacaktır. Bu amaçla, Anlaşma ekine
menşe
tesbit kurallannın belirlendİğİ bir Protokol eklenmiştir.
3. Türkiye, AKÇT ürünleri ile ilgili rekabet ve devlet
mevzuatını,
yardımı (teşvik)
AB' ninkine uyduracaktır.
A~cak Türkiye, demir-çelik sektörü içindeki yeniden yapılanmaya ve
uzun ürünlerden
yassı
ürünlere
dönüşüme
olarak 5 yıl süre ile teşvik verebilecektir.
yönelik
yatınmlara,
istisnai
4. Taraflardan birisi
tarafından
halinde, zarar gören taraf
Konseyi
Kararı 'nda
uygulandığının
tesbit edilmesi
Protokol ve 1195
sayılı Ortaklık
damping
Katına
yer alan ilgili hükümlere benzer
alabilecektir. Türkiye ile Topluluk
damping
iddialarının
açılmadan
5. Taraflar
arasında
şekilde
ortaya
bir erken uyan sistemi çerçevesinde
önlem
çıkabilecek
soruşturma
sonra erdifilmesine imkan tanınınaktadır.
arasında Anlaşma'nın uygulanınasına ilişkin
çıkabilecek uyuşmazlıkların
olarak ortaya
çözümü için, bir "tahkim müessesesi"
oluşturulmaktadır.
SORU 136: Bu Anlaşma ile, Türkiye'nin AB dışındaki ülkelerle AKÇT
ürünleri ticareti etkifenecek midir ?
. .
CEVAP : Hayır. Türkiye, üçüncü ülkelere karşı, AB'nin Ortak Gümrük
Tarifesi'ni uygulama sorumluluğunda değildir. Bu ülkelere karşı, gümrük
vergısı ve eş etkili diğer tedbirleri bağımsız olarak uygularnaya devarn
edecektir.
SORU 137: AKÇT Anlaşması gereğince, hangi Türk menşe/i demir-çelik
ürünleri, AB menşe/i ürünlere karşı 3 yıllık tedrici gümrük vergi.~i
indirimi ile geçici koruma altına alınmaktadır ?
CEVAP : Genellikle uzun mamuller ilc alaşımlı çelik ürünlerinin oluşturduğu
130 kalem AKÇT ürünü, Türkiye'deki yerli üretirnin uyum sağlayabilmesi
amacıyla, 3 yıl süreyle ithalata karşı korunacaktır. Bu ürünlerin ithalatında
1996 yılında uygulanacak gümrük vergisi oranlan, 1996 yılı İthalat
Rejimi'nde yer almaktadır.
• 66.
SORU 138 : Türkiye, AKÇT
sağlayabilir ?
Anlaşması
ile ne gibi makro
çıkarlar
CEVAP : Türk demir-çelik sektörü, Avrupa Birliği gibi büyük bir pazara
ürünlerini' günlrüksüz ihraç etme imkanına sahip olmaktadır. Son yıllarda
büyük
aşamalar
kaydeden ve en son teknolojiye sahip bulunan bu sektör,
kalite ve maliyet avantajlanndan yararlanarak bu pazarda kendine önemli bir
yer edinebilir. Özellikle uzun mamullerde kapasite fazlası bulunan sanayiirniz,
bu
atıl
kapasiteyi
değerlendirme imkanı
elde edecektir.
SORU 139: Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu'nun geleceği ne olacaktır?
CE VAP : 19 51 yılında iınzalanıp 19 52 yılında yürürlüğe giren AKÇT'yi
kuran Paris Anlaşması 'nın süresi 2002 yılında dolacaktır.
AKÇT'nin geleceği ile ilgili olarak, Avrupa Birliği'nin yaklaşımı, Anlaşma'nın
öngörülmüş olduğu şekilde 2002 yılına kadar sürmesi, 2002 yılından sonra da
AKÇT ürünlerinin diğer sanayi mallannda olduğu gibi Tek Pazar kurallanna
tabi olması şeklindedir. Bu dunırnda, Türkiye ile AB arasındaki Serbest
Ticaret Anlaşması'da sona erecek ve AKÇT ürünleri Gümrük Birliği'ne tabi
olacaktır.
SORU 140 : Avrupa Birliği ile Gümrük Birliği çerçevesinde teknik
mevzuat uyumu nastl olacaktır ?
CEVAP: Bilindiği üzere, Gümrük Birliği'nin esas arnacı Avnıpa Birliği Tek
Pazarına entegre olabilrnek ve dolayısıyla malların serbest dolaşımını
sağlamaktır. Malların serbest dolaşımı için, iki taraf arasındaki teknik
düzenlernelerin birbiriyle uyumlu olması büyük önem arz etmektedir. 13
Aralık 199 5 tarihinde Avrupa Parlamentosu tarafından onay lan an 1/9 5 sayılı
Ortaklık Konseyi Kararının 8-11 'nci maddeleri, AB'nin ticarette teknik
engellerin kaldırılmasına ilişkin mevzuatına uyumda izlenınesi gereken
prosedürü belirtmektedir.
Bu çerçevede Türkiye, teknik engellerin
araçlarına
Ortaklık
kaldırılmasıyla
ilgili Avrupa
Birliği
ne şekilde, hangi sürede uyacağını belirleyerek, bunu bir yıl içinde
Konseyi Karan'na esas teşkil etmek üzere sunacak ve tüm teknik
mevzuat uyumunu
Ortaklık
Konseyi
Kararı
beş yıllık geçiş
ile belirlenen
dönemi içerisinde gerçekleştirecektiL Sözkonusu geçiş dönemi sonunda,
Türkiye,
Avrupa
olacağından,
Birliği'nin
Gümrük
Birliği'nin
yapılması
uyumunun
temel
geçirilmiş
ilkesi tümüyle hayata
mevzuatına
tüm teknik
amacı
olan maliann serbest
olacaktır.
için sözkonusu
dolaşımı
Ancak, yine de, mevzuat
geçiş
beklenmeyecek; Türkiye, münferid olarak
sağlamış
uyum
döneminin
sona
uyumlaştırmasını yaptığı
ermesi
Birlik
düzenlemelerini uygulamaya koyabilecek ve bu düzenlemeye tabi ürünler,
Birlik ürünü muamelesi görebilecektir.
SORU 141: Akredita~yon nedir?
laboratuvarların,
CEVAP : Akreditasyon;
kuruluşlannın
belgelendirme ve muayene
üçüncü bir tarafça belirlenen teknik kriteriere göre
çalıştığının,
bağımsız ve tarafsız bir kuruluş tarafından onaylanmasıdır. Üçüncü parti
değerlendirme
tekniği
güvenirliğin sağlanması
Bir test
olarak
uluslararası
testlere ya da bir belgelendirme
belgelere itimat edilebilmesi için, bu
kriteriere göre
çalışıyor olduğunun
Dünyadaki uygulamalara paralel Avrupa
standartlar serisinde
tuvarlarını
sözkonusu
açıklanmıştır.
akredite eden
varlarının işletilmesi
ve
kuruluşlarda
ve sürekliliği için önemli bir araçtır.
kuruluşunun yaptığı
düzenlediği
akreditasyon,
kuruluşunun
kuruluşlann
belirlenen
belgeleurnesi gerekmektedir.
Birliği'nde
de bu kriterler EN 45000
EN 45000 serisi standartlarda; test labora-
kuruluşların uyması
değerlendirilmesi
gereken kriterler, test laboratu-
için gerekli olan teknik kriterler ile
bu laboratuvarlarda kulianılan cihaziann birinci
sımf laboratuvarlar tarafından
kalibre edilmesi ile ilgili kriterler, ürün ve kalite sistem belgelendirmesi yapan
kuruluşlar
için teknik kriterler, test ve belgelendirme
kuruluşlarında çalışan
personelin taşıması gereken özelliklerle ilgili temel kriterler yer almaktadır.
Avrupa
Birliği
- Türkiye
arasındaki
ürünlerinin teknik engelle
değerlendirme
işlemlerinin
gerçekleştirilmesi
Gümrük
karşılaşmasının
Avrupa
Birliği
çerçevesinde, Türk ihraç
önlenmesi
Birliği
normlan na
Birliği
uygun
olarak
sistemine uygun bir akreditasyon
mekanizmasının oluşturulması gerektiği düşüncesiyle,
ve
uygunluk
büyük önem arz etmektedir.
Bu itibarla, ülkemizde Avrupa
katılımı
açısından
işbirliği
ile "Milli Akreditasyon Konseyi
ilgili tüm masraflann
Kuruluş
Kanun
Taslağı"
hazırlanmıştır.
SORU 142: "CE işareti" nedir?
CEVAP : CE işareti, bir ürünün, Avrupa Birliği direktiileri ile belirlenen
sağlık, güvenlik, çevrenin ve tüketicinin korunması gereklerine uygun
olduğunu gösteren bir Birlik işaretidir. "CE işareti", Fransızca'da "Avrupa
normlanna uygunluk" anlamına gelen "Conformite Europeene" sözcüklerinin
baş harflerinden oluşur. CE işareti, tüketiciye bir kalite güvencesi sağlamaz,
yalnızca ürünün, asgari güvenlik koşuHanna sahip olduğunu gösterir. CE
işareti taşıyan bir ürün, Avrupa Birliği üyesi ülkeler arasında rahatça serbest
dolaşıma girmekte; böylece, işaret, bir nevi "ürün pasaportu" işlevi de
görmektedir.
SORU 143: "CE işareti" nerede alınır?
CEVAP : Bir ürün için CE işareti'nin nasıl temin edileceği, ürünün taşıdığı
riske bağlıdır. Düşük riskli ürünler için asgari gerekierin yerine getirildiği
yalnızca üreticinin beyanı ile belgelendirildiği halde, yüksek riskli ürünler için
bir test ve belgelendirme kuruluşuna gerek vardır. Bir ürünün risk düzeyi ve
bu risk düzeyine bağlı olarak hangi uygunluk
değerlendirme
prosedürlerinden
geçmesi gerektiği, ürüne ait direktifte belirtilmekte olup, CE işareti verecek
olan
kuruluşlar,
yalnızca
bir AB üyesi devlet
tarafından
bu konuda
yetkilendirilen ve Komisyon ile diğer üye devletlere bildirilen kuruluşlardır.
SORU 144: ISO 9000 Belgesi nedir?
CEVAP: ıso 9000 Kalite Güvence Sistem Belgesi, son ürünün kalitesinden
çok ürün ve işletme yönetiminde; ürün tasanmında; kullanılan deney ve
muayene yöntemlerinde; ürün ve hizmetlerin kalitesini etkileyen teknik, idari
ve insan faktörlerini kontrol altında tutmak için gerekli organizasyon
yapısında uygulanacak kılavuzları içeren bir "toplam kalite güvencesi"
standartıdır. ıso 9000, hemen hemen dünyanın hiçbir yerinde uygulaması
zorunlu bir sistem olmayıp, yalnızca belge sahibinin, ürünlerinin belirli bir
kalite kontrolünden geçtiğini kanıtlamasına yardımcı olarak piyasada güvenin
tesis edilmesini kolaylaştınr.
SOR U 145 : GATT ticarette Teknik Engeller Anlaşması nedir ?
CEVAP : Ülkemiz, Uruguay Round Nihai Senedini irnzalayarak, otomatik
olarak, bu paket içind1e yer alan Ticarette Teknik Engeller Anlaşması'na da
taraf olmuştur.
Sözkonusu
Anlaşma'ya
göre, üye ülkeler, teknik düzenlemelerin,
ticaret üzerinde gereksiz engel yaratmayacak
uluslararası
şekilde hazırlanmasını
temin
edecektir. Bu amaçla, teknik düzenlemeler, ancak, ulusal güvenlik gerekleri,
aldatıcı
bitki
uygulamalann önlenmesi, insan
yaşam
veya
hazırlanabilir
sağlığının
sağlık
ve
güvenliğinin,
korunması
ya da çevrenin
gibi
hayvan ya da
meşru
nedenlerle
ve uygulanabilir.
Anlaşması'nın
Ticarette Teknik Engeller
düzenlemeler, uygunluk
değerlendirme
temel amaçlanndan biri olan, teknik
prosedürleri ve standartiara
uygulamalann
şeffaflıı~ını sağlamak
için,
hazırlanan
uluslararası
aykın
ve
normlara
Anlaşma'da,
olan
her ülke
tarafından
uygulamaların, diğer
ülkelere bildirilmesi öngörülmektedir. Bu sistem, ülkelerin,
uygulanan düzenlemelerden erken haberdar
ilişkin
diğer
üye
ülkelerde
olmasını sağlayarak, uluslararası
ticarete belirli bir açıklık ve şeffaflık getirmektedir.
• 70.
EK 1:
31.12.1996 Tarihinde Yayınlanan İthalat Rejimi'ndeki
III Sayılı Liste'deki Gümrük Tarife Pozisyon Numaraları
1902.19.90.00.ı2
0403.10.51.10.00
ı902.19.90.00.ı9
0403.10.51.90.00
0403.10.53.10.00
1902.40. ı 0.00.00
1904.10.30. ı 0.00
0403.10.53.90.00
ı 904.10.30.90.00
0403.10.59.10.00
1904.20.95.10.00
0403.10.59.90.00
ı 904.20.95.90.00
0403.10.91.10.00
21 o1.12.98.1 0.00
0403.10.91.90.00
21 o1.12.98.90.00
0403.10.93.10.00
21 o1.20.98.00.00
0403.10.93.90.00
0403.10.99.10.00
2ı02.10.31.00.00
2102.10.39.00.00
0403.10.99.90.00
2105.00.99.10.00
0403.90.71.10.00
0403.90.71.90.00
2ı05.00.99.90.00
2ı06. 10.80.00.ı9
0403.90.73.10.00
0403.90.73.90.00
2106.90.10.00.00
2905.43.00.00.00
0403.90.79.10.00
2905.44. ı 1.00.00
0403.90.79.90.00
0403.90.91.10.00
2905.44.19.00.00
0403.90.91.90.00
2905.44.91.00.00
2905.44.99.00.00
0403.90.93.10.00
3302.10.29.00.00
0403.90.93.90.00
3505 .ı o. ı 0.00.00
0403.90.99.10.00
3505. ı 0.90.00. ı ı
0403.90.99.90.00
3505 .ı 0.90.00.19
07 ı 0.40.00.00.00
3505.20.10.00.00
0711.90.30.00.00
1517.10.10.00.00
3505.20.30.00.00
3505.20.50.00.00
1517.90.10.00.00
3505.20.90.00.00
1702.50.00.00.00
3809 .ı o. ı 0.00.00
190 ı. 10.00.11.00
3809 .ı 0.30.00.00
1901.90.99.10.00
3809.10.50.00.00
1901.90.99.00.00
3809 .ı 0.90.00.00
1901.90.99.90.00
3824.60.11.00.00
1902.11.00.00.11
3824.60.ı9 .00.00
1902.11.00.00.19
3824.60.9 ı .00.00
1902.ı9 .ı 0.00.00
3824.60.99.00.00
1902.19.90.00.11
• 71.
EK2:
31.12.1996 Tarihinde Yayınlanan İthalat Rejimi'ndeki
IV Sayılı Liste'deki Gümrük Tarife Pozisyon Numaraları
0405.20. ı 0.00.00
0405.20.30.00.00
1704.90.30.00.00
ı 704.90.5 ı .00.00
ı 704.90.55.00.00
1704.90.6 ı .00. ı ı
1704.90.61.00.19
ı 704.90.65.00. ı ı
ı 704.90.65.00. ı2
ı 704.90.65.00.ı9
ı 704.90.7 ı .00.00
ı 704.90.75.00.00
1704.90.8 ı .00.00
1704.90.99.40.00
1704.90.99.90. ı 1
1704.90.99.90.12
ı 704.90.99.90. ı 9
1806. ıo.20.00.00
1806.10.30.00.00
ı806. ıo.90.00.00
1806.20. ı 0.00.00
ı806.20.30.00.00
ı 806.20.50.00.00
ı806.20.70.00.00
1806.20.80.00.00
ı806.20.95.00.00
1806.31.00.00.00
ı 806.32.10.00.00
ı 806.32.90.00.00
1806.90. ı 1.00.00
1806.90.19.00.00
ı 806.90.3 ı .00.00
ı806.90.39.00.00
ı 806.90.50.00.00
1806.90.60.00.00
ı 806.90.70.00.00
1806.90.90.00.00
ı90 ı. ı 0.00.19.00
190 ı. ı 0.00.20.00
1901.10.00.90.00
ı 90 1.20.00. ı 0.00
190 ı .20.00.20.00
190 ı .20.00.90.00
1901.90. ı 1.00.00
1901.90.19.00.00
2106. ı 0.80.00.11
2 ı 06.90.98.00.11
2106.90.98.00.12
2 ı 06.90.98.00.13
2 ıo6.90.98.00. ı4
21 06.90.98.00. ı5
21 06.90.98.00. ı 6
2 ı 06.90.98.00. ı9
• 72.
EK3:
31.12.1996 Tarihinde Yayınlanan İthalat Rejimi'ndeki
V Sayılı Liste'deki Gümrük Tarife Pozisyon Numaraları
1704.10.11.00.00
1704.10.19.00.00
1704.10.91.00.00
1704.10.99.00.00
1704.90.99.1 o. ı ı
1704.90.99.10. ı9
1704.90.99.20.00
1704.90.99.30.00
1902.20.91.00.00
ı902.20.99.00.00
1902.30.10.00.00
1902.30.90.00.00
1902.40.90.00.00
·ı903.·00.00.00.00
1904.10.10.10.00
ı904.1 0.1 0.90.00
1904.10.90.10.00
1904.10.90.90.00
ı904.20.10.00.00
1904.20.91.10.00
1904.20.91.90.00
1904.20.99.10.00
1904.20.99.90.00
1904.90.10.10.00
ı 904.90.10.90.00
1904.90.90.10.00 1905.90.60.00.11
1904.90.90.90.00 1905.90.60.00.12
ı905.10.00.00.00 1905.90.60.00.13
ı905.20.10.00.00 1905.90.60.00.14
ı905.20.30.00.00
ı905.90.60.00. ı9
1905.20.90.00.00 1905.90.90.00.11
1905.30.11.00.00 1905.90.90.00.19
ı905.30.19.00.00 2001.90.30.00.00
ı905.30.30.00.00 2001.90.40.00.00
1905.30.51.00.00 2004.10.91. ı 0.00
ı905.30.59.00.00 2004.10.91.20.00
1905.30.91.00.00 2004.90.10.00.00
1905.30.99.00.00 2005.20.1 O. ı 0.00
1905.40.10.00.00 2005.20.10.20.00
1905.40.90.00.00 2005.80.00.00.00
1905.90.10.00.00 2008.99.85.00.00
1905.90.20.00.11 2008.99.91.00.00
1905.90.20.00.12 21 o 1.30.19.00.00
1905.90.20.00. ı3 2101.30.99.00.00
1905.90.20.00.14 2105.00. ıo.10.00
ı905.90.20.00. ı 9 2105.00.10.90.00
1905.90.30.00.00 2105.00.91.10.00
1905.90.40.00.00 2 ı 05.00.91.90.00
1905.90.45.00.00 2202.90.91.00.00
ı905.90.55.00.00 2202.90.95.00.00
2202.90.99.00.00
• 73.
EK4:
31.12.1996 Tarihinde Yayınlanan İthalat Rejimi'ndeki
VI Sayılı Liste'deki Gümrük Tarife Pozisyon Numaraları
2711.11.00.00.00
2711.2 ı .00.00.00
2809
2814
3701IO
3702.10.00.00.00
8540.11
EK5:
31.12.1996 Tarihinde Yayınlanan İthalat Rejimi'ndeki
VII Sayılı Liste'deki Gümrük Tarife Pozisyon Numaraları
2804.61.00.00.00
2804.69.00.00.00
2826.12.00.00.00
2834.21.00.00.00
2835.31.00.00.00
2905.11
2905.13.00.00.00
2905.14.90.00.11
2907.15.00.10.12
2912.12.00.00.00
2915.32.00.00.00
2916.12.10.00.00
2917.12.10.00.1 ı
29.21
2922.21
2933.61.00.00.00
2933.71.00.00.00
3905.30.00.00.00
76.01
LEBiB YALKIN YAYlMLARI VE BASlM iŞLERi A.Ş.
TEL: (0212) 279 67 50