Nisan 2013 Sayı: 37 Çin’de Gelişmeler I. o Ekonomi o Enflasyon ve Para Politikası o Dış Ticaret o Yatırımlar II. Çin’in Dış Ekonomik İlişkileri o AB ile ilişkiler o ABD ile ilişkiler o Diğer Ülkelerle İlişkiler o Türkiye ile İlişkiler III. Çin ve Diğer Ülkeler Arasında İmzalanan Ortaklık Anlaşmaları MEMBER OF THE CONFEDERATION OF EUROPEAN BUSINESS (BUSINESSEUROPE) Headquarters: Meşrutiyet Cad. No: 46 Tepebaşı 34420 İstanbul – Turkey Phone: +90 (212) 249 19 29 Fax: +90 (212) 249 13 50 Ankara: Iran Cad. No: 39/4 Gaziosmanpaşa 06700 Ankara – Turkey Phone: +90 (312) 468 10 11 Fax: +90 (312) 428 86 76 Brussels: 13, Avenue des Gaulois, 1040 Brussels – Belgium Phone: +32 (2) 736 40 47 Fax: +32 (2) 736 3993 Washington D.C. : 1250 24th Street, N.W., Suite Nr. 300, Washington D.C. 20037 - USA Phone: +1 (202) 776 77 70 Fax: +1 (202) 776 77 71 Berlin: Märkisches Ufer, 28 Berlin 10179 Germany Phone: +49 (30) 288 786 300 Fax: +49(30) 288 786 399 Paris: 33, Rue de Galilée 75116 Paris – France Phone: +33 (1) 44 43 55 35 Fax: +33 (1) 44 43 55 46 Beijing: Beijing Lufthansa Centre, Office C-319, Beijing 100025, P. R. China Phone: +86 (10) 6462 2066 Fax: +86 (10) 6462 3206 www. tusiad.org e-mail: [email protected] e-mail: [email protected] e-mail: [email protected] e-mail: [email protected] e-mail: [email protected] e-mail: [email protected] e-mail: [email protected] I. Çin’de Gelişmeler dayalı gelişim bir modeli benimseneceğini sözlerine ekledi. (2) Ekonomi GSMH Çinliler sırada yurtdışına seyahatte ilk Yılın ilk çeyreğinde Çin’in GSMH’sı bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde Çin, 2012 yılında yurtdışına seyahat 7.7 arttı, 11,885.5 milyar dolar oldu. eden kişi sayısı bakımından dünyanın Sanayide katma değer bir önceki yıla en büyük ülkesi oldu. kıyasla yüzde 3.4 arttı. Birincil sanayiler Çin yüzde 3.4 arttı, 742.7 milyar yuan oldu; tarafından ikincil sanayiler yüzde 7.8 arttı, 5456.9 seyahat katma değer yüzde 8.3 arttı, 5685.9 Çin eden Çinlilerin sayısı 83 ülke dışındaki tüketimi 102 milyar dolara hızlı yükseldi. Böylece, dış turizm açısından ekonomik dünyanın en büyük kaynak piyasası gelişimini sürdürecek olan Çin, yurtdışında yapılan harcama bakımından da dünyada Çin Cumhurbaşkanı Xi, geçtiğimiz 8 Nisan’da Boao Forumu’nda yaptığı konuşmada Çin’in hızlı ekonomik gelişimini koruyacağına inandığını ifade etti. Xi “Çin sanayileşme sürecinden yayımlanan Nisan’da milyona ulaşırken, Çin vatandaşlarının milyar yuan oldu. (1) Jinping: 27 Enstitüsü rapora göre, 2012 yılında yurtdışına milyar yuan oldu. Üçüncül sanayilerde Xi Turizm Araştırma oturdu. Diğer yandan, 2012 yılında farklı ülkeleri ziyaret eden Çinli sayısı, Almanya ve ABD'yi de geride bıraktı. ve kentleşme geçiyor. ilk sıraya Tarımı 2013 yılında da Çin'in dış turizm modenleşiyor. Tüm bu gelişmeler iç pazarındaki pazarda sahibi korunacağı tahmin ediliyor. Bu yıl, olmamızı sağlıyor” dedi. Xi, önümüzdeki yurtdışına gidecek Çinli turist sayısının büyük potansiyel dönemde ülkenin sadece büyümeye odaklanmayacağını büyüme eğiliminin hızlı 100 milyona ulaşması, Çinlilerin yurtdışı aynı tüketiminin ise 2012'ye göre yüzde 20 zamanda kaliteli ve efektif bir gelişim modeli izleyeceğini, özellikle hızlı oranında artması bekleniyor. (3) yeşil, düşük karbonlu ve dönüşüm ekomisine 2 Enflasyon ve Para Politikası Üretici satış fiyatları bir öceki yılın aynı dönemine göre yüzde 2 azaldı. Yılın ilk Çin Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) çeyreğinde ÜFE 1.7 oranında düştü. ÜFE maden sanayinde yüzde 5.6, ham madde sanayinde yüzde 3.2, imalat sanayinde yüzde 2.1 oranında düşerken, tüketici mallarında yüzde 0.5, gıda fiyatlarında yüzde 1.2, kıyafet sektöründe yüzde 1.5 ve taşınmazlarda yüzde 0.8 arttı. (5) Mart ayında, TÜFE bir önceki yılın Mart ayına kıyasla yüzde 2.1 arttı. Fiyatlar Çin Mali Gelirleri şehirlerde yüzde 2, kırsal kesimlerde Çin Maliye Bakanlığı verilerine göre, bu yüzde 2.2 arttı. Gıda fiyatlarında yüzde yılın Ocak ve Mart ayları arasında Çin’in 2.7, gıda dışı ürünlerde yüzde 1.8 artış mali gelirleri yüzde 6.9 arttı 3.2 trilyon kaydedildi. Tüketici mallarında fiyatlar yuan oldu. yüzde 1.7, hizmet sektöründe yüzde 3.1 İlk üç ayda Çin merkezi hükümetin oranında arttı. (4) gelirleri yüzde 0.2 düştü, toplam 1.46 Çin Üretici Fiyatları Endeksi (ÜFE) trilyon yuan oldu. Yerel hükümetlerin gelirleri ise yüzde 13.7 arttı, 1.74 trilyon yuan oldu. Yılın ilk çeyreğinde ülkenin mali giderleri yüzde 12.1 arttı, 2.7 trilyon yuan oldu. (6) Dış Ticaret Yılın ilk çeyreğinde Çin’in dış ticaret 2013 yılının Mart ayında PPI bir önceki hacmi bir önceki yılın aynı dönemine yılın aynı ayına göre, 1.9 oranında kıyasla yüzde 13.4 arttı, 974.7 milyar azaldı. dolar oldu. 3 İhracat yüzde 18.4 arttı, 508 milyar şekilde dolar oldu. İthalat ise yüzde 8.4 artışla Nisan 2012 tarihinden bu yana ilk kez 43.07 milyar dolara ulaştı. yüzde 35’in üzerine çıktı. Yılın ilk üç ayında, Çin ve ASEAN arttığını söyledi. Bu rakam Bu yılın ilk yarısında ticaret hacmi arasındaki dış ticaret hacmi yüzde 15.5 beklenenden arttı, 100.20 milyar dolar oldu. Çin ve daha fazla oldu. Dış ticaret hacmi yüzde 13.4 arttı, 974.7 Japonya arasındaki dış ticaret hacmi milyar dolar oldu. (7) yüzde 10.7 düştü 70.87 milyar dolar olarak kaydedildi. Yatırımlar Yine aynı dönemde Çin ve Amerika Çin’e yapılan Yatırımlar (FDI) arasındaki dış ticaret hacmi yüzde 10.8 Yabancı Direk yükseldi, 118.24 milyar dolar oldu. Çin anakara ve Hong Kong arasındaki ticaret hacmi yüzde 71.2 arttı 109.88 milyar dolar oldu. Çin ve AB arasındaki ticaret hacmi ise yüzde 1.9 düştü, 124.41 dolar oldu. (7) İlk çeyrekte hızla artan ithalat Çinli ihracatçıların güvenini arttırdı Çin Dış Ticaret Bakanlığı, son Yılın ilk çeyreğinde Çin’de bir önceki zamanlarda ekonomik ortamda yaşanan belirsizliklere gelen rağmen siparişlerdeki ihracatçıların yılın aynı dönemine göre yüzde 10.36 yurtdışından artışın güvenini düşüşle toplam 4,822 yabancı işletme Çinli kuruldu. Ülkeye giren toplam yabancı arttırdığını sermaye açıkladı. Ticaret yüzde 1.44 arttı, 29.905 toplam 1,907 dolar’a ulaştı. Bakanlığı Bakanlık tarafından Sözcüsü Dayang, Mart hazırlanan anket ayında ülkede sonuçlarına göre, 1900 şirketten yüzde yabancı işletme kuruldu. Bu rakam bir 38.7’sinin Şubat ve Mart ayları arasında önceki yılın aynı dönemine göre yüzde yurtdışından gelen siparişlerinin hızlı bir 19.67 oranında düştü. Mart ayında 4 ülkeye giren yabancı sermaye yüzde 0.69, doğu kesimlerine yapılan 5.65 arttı, 12.421 milyar dolar oldu. doğrudan yabancı yatırımlar ise yüzde 0.17 oranında arttı. (9) Çin’e Amerika’nın yaptığı yatırımlar Çin’in Yurtdışı Yatırımları (ODI) yüzde 18.49 oranında arttı, 1.058 milyar Çinli işletmeler toplam 138 ülke ve dolar oldu. bölgede 1,621 adet yabancı şirkete Avrupa’dan ülkeye yapılan yatırımlar ise yatırım yaptı. yüzde 45.01 oranında arttı, 2.051 milyar Yılın ilk çeyreğinde Çinli işletmelerin dolar oldu. yurtdışına yaptığı yatırımlar yüzde 44 Japonya’nın yaptığı yatırımlar yüzde 10.48 arttı, 2.290 milyar dolar oldu. oranında arttı. Reel sektörde yapılan (8) ODI 23.8 milyar dolar olarak kaydedildi. Çin’e giren FDI yılın ilk yarısında azaldı Çin Ticaret çeyreğinde Bakanlığı, Çin’e giren yılın Çinli işletmelerin Amerika ve ASEAN ülkelerine yaptığı direk yatırımlar ilk üç ilk ayda iki kat arttı. Öte yandan, Japon ve yatırımların Rusya’ya 29.91 milyar dolara ulaştığını açıkladı. sırasıyla Mart ayında FDI yüzde 5.65 oranında yapılan yüzde 61 direk ve yatırımlar yüzde 17 oranlarında düştü. (10) arttı, 12.42 milyar dolar oldu. FDI Çin’in Dış Ekonomik İlişkileri geçtiğimiz Haziran ayından bu yana ilk kez iyileşme yaşadı. AB ile ilişkiler Bakanlık, Ocak ve Mart ayları arasında Çin-Fransa Ticaret Forumu ülkeye yatırımların Çin-Fransa Ticaret Forumu 25 Nisan’da çoğunlukla Çin’in hizmet ve imalat Beijing'de yapıldı. Forumun kapanış sektörlerine gerçekleştiğini belirtti. Bu törenine Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping sektörler ülkeye giren toplam FDI’ın ve Fransa Cumhurbaşkanı François sırasıyla yüzde 48.24 ve yüzde 44.05’ini Hollande katıldı. Xi, iki tarafın fırsatları tutmakta. kaçırmayarak işbirliğini derinleştirmesi Çin’in batı kesimlerine yapılan yabancı ve yoğun, uzun vadeli ve sürdürülebilir direk yatırımlarda yüze 18.29 oranında ekonomik hızlı bir artış kaydedildi. Ülkenin orta oluşturması gerektiğine vurgu yaptı. giren yabancı kesimlerine yapılan yatırımlar yüzde 5 ve ticari ortaklık ilişkisi Xi Jinping, havacılık, nükleer enerji ve anlaşma ile iki tarafın ekonomik ve ticari otomotiv gibi geleneksel alanlara ek ilişkileri güçlendirmenin yanısıra diğer olarak, enerji tasarrufu ve çevre koruma, Avrupa ülkelerinin de Çinle benzer bir tarım ürünleri, sağlık hizmeti ve dijital anlaşma yapması için öncü olacağı ekononomi gibi yeni alanlarda işbirliği düşünülüyor. Anlaşmaya göre, İzlanda geliştirilmesi önerisinde bulundu. Çin’den ithal edilen ürünlerde yüzde 99.77 Xi, korumacılıkla mücadele, yatırım engellerinin kaldırılması, oranındaki gümrük tarifesini kaldıracak. Yine aynı şekilde Çin de Çin-Avrupa yüzde 81.5’lık ithalat vergisini İzlandalı yatırım anlaşmasıyla ilgili görüşmelerin şirketler için fesh edecek. (12) hızlandırılması, G-20 ve Uluslararası Para Fonu gibi çok mekanizmalarda güçlendirilmesi, taraflı ABD ile ilişkiler eşgüdümün dünya AmCham China Beyaz Kitap 2013 ekonomisine Ticaret Odası katkıda bulunulması gibi konularda, Çin Çin’deki ve Fransa'nın ortak çaba göstermesi (AmCham China) Çin’in 24 Nisan’da gerektiğine işaret etti. yayımladığı “ Beyaz Kitap” ile Çin’in Amerikan ekonomik gelişimini desteklediklerini ve Hollande, yeni Amerikalı alanlarda geliştirmeye ve Avrupa-Çin dönemde işbirliğini daha yüksek düzeye taşımaya yaparak ekonomiye katkıda bulunmaya hazır olduklarını dile getirdi. devam edeceğini açıkladı. Ana teması "İşbirliği ve Ortaklık İlişkisi: Beyaz Kitapta, Çin marketinin giderek Yeni Güçler" olarak belirlenen foruma olgunlaştığına, 700 kişi katıldı. (11) gücünün Çin ve Çin ile İzlanda işbirliğini Serbest süreçte İzlanda Başbakanı imzalandı. halkların arttığına, yatırımlar tüketim hizmet Çin’de bulunan yabancı sürülüyor. AmCham China Başkanı Greg Gilliga, ülke arasında 15 Nisan’da Serbest Anlaşması giderek iyi şirketlerin büyük desteğinin olduğu öne Johanna Sigurdardottir’in katılımıyla iki Ticaret ülkeye gelişim gösterdiğine değiniliyor ve bu Çinli Başbakan Li Keqiang ve Çin’i eden de önümüzdeki sektörünün ve inovasyonun hızlı bir Ticaret Anlaşması İmzaladı ziyaret şirketlerin “üye şirketlerimiz yönetim becerileri ve Bu teknoloji alanındaki uzmanlıkları ile Çin 6 ekonomisinin gelişimine büyük katkı güç sağlıyorlar” açıklamasını yaptı. Beyaz Kalkınma Planı'nda ekonomik büyüme Kitap’a göre, 2012 yılında Amerikalı bulunan modelinde Çin’de işadamları olduğu belirtildi. değişimi hatırlatıldığı Çin Çin'in 12'inci hızlandırmanın raporda, yoksulluğu marketine karşı optimistik olduklarını azaltma ve kentlerdeki göçmen köylü ifade etmişlerdir. 2012 yılında Amerikalı işçilerin sosyal güvencelerini iyileştirme yatırımcılar için Çin üçüncü en önemli çabalarına dikkat çekildi. Bu reformların yatırım merkezi olmuştur. Geçtiğimiz yıl Çin Amerikalı şirketlerin yüzde 68’i çok iyi kapsayıcı özellik kattığının belirtildiği bir performans sergilerken, yüzde 9’u raporda, yüksek karlar elde etmişlerdir. Tüm bu ekonomisine olumlu yansıtacağının altı olumlu görüşlerin yanısıra, kamu ve çizildi. devlet mal alımlarında ekonomisine bunun Birleşmiş izlendiği, insan kaynaklarındaki sorunlar Ekonomik Asya-Pasifik Milletler ve Asya-Pasifik Sosyal Komisyonu Küreselleşme ve Kalkınma Stratejisi vb. gibi konular da yabancı yatırımcılar sıkça biçimde yabancı şirketlere yönelik ayrımcı bir politika tarafından somut İdaresi gündeme Yetkilisi, Asya-Pasifik bölgesinde pek çok ülke ekonomisinin getirilmektedir. (13) Çin'deki Diğer Ülkelerle İlişkiler ekonomik büyüme modeli değişiminden olumlu etkilendiğine işaret etti. Asya-Pasifik bölgesi ekonomilerinin Çin ekonomisi Asya-Pasifik'te itici söz konusu değişimi yakından takip güç ettiğini belirten yetkili, bunun bölge içi ticaret Asya-Pasifik bölgesinde 2013 yılında kalkınma Birleşmiş ve Milletler, tüketim Çin'in Türkiye ile İlişkiler Çin'den getirdiğini kaydetti. dolarlık yatırım BM tarafından 18 Nisan’da yayımlanan Çinli Çin'in uyguladığı çıkarma yanlısı politikalarının bölge ekonomisine yarar raporda, açığa fırsatı sunduğunu ifade etti. (14) ekonomik itici gücün yetersiz olduğunu belirten potansiyelini iç talep Balıkesir'e tekstil firması 180 milyon Texhong'un, Balıkesir'de yapacağı 180 milyon dolar destekli kapsayıcı gelişme modelinin değerindeki Asya-Pasifik bölgesinde ekonomik itici imzalandı. 7 yatırım için protokol üretime geçmesi planlanan projede, Balıkesir Valisi Ahmet Turhan, sürekli olarak 30 Çinli ve 350 Türk "Balıkesir lojistik açısından çok önemli kalifiye teknik bir yerde. Bu yatırımların devamının inşaat ve üretim safhalarında yaklaşık 6 geleceğini düşünüyorum" dedi. bin kişilik personel istihdam çalışacağı, yaratılacağı belirtildi. (16) Texhong Yönetim Kurulu Başkanı Hong Tian Tzu da tekstilde Çin'in en büyük Çin'e Türkiye motoru firmaları arasında yer aldıklarını bildirdi. Türkiye otomotiv sektöründe Ar-Ge'ye Yatırımı olarak en büyük yatırımı yapan ve mühendislik planladıklarını anlatan Tian, "200 bin çalışmalarını ihraç eden Ford Otosan, metrekarelik alanda fabrika kuracağız. dünyanın en büyük kamyon pazarı olan Tamamlandığında Çin'de üç aşamalı bin 500 kişiye istihdam sağlanacak" dedi. (15) motor üretimi için Jiangling Motors Corporation Limited Şirketi (JMC) ile motor teknolojisi lisans anlaşması kısa süre önce imzaladı. 12 yıllık Çinli CSR Ankara'da vagon üretecek anlaşma süresince Çin'de de üretilecek Dünyanın en büyük ikinci demiryolu Ecotorq ekipmanı üreticisi CSR Corporation, motorlar, JMC markalı araçlarda kullanılacak. MNG Holding'le Ankara Sincan'da 110 milyon dolara vagon üretim 2016 YILINDA BAŞLIYOR tesisi kuracak. Hürriyet gazetesinde yer alan habere Ulaştırma Bakanlığı'ndan yatırım için gerekli tamamlandığını söyledi. bir göre, 53 yetkili, çalışmalarıyla kamyon ve motor üretimi "İki gerçekleştiren Ford Otosan, Ford Motor etapta toplam 108 bin metrekarelik Company'nin yüzde 31.5 ortağı olduğu alanda inşa edilecek CSR-MNG Ankara Metro Araçları Üretim Çinli Tesisleri'nde, Jiangling Corporation JMC Heavy Duty Vehicle Co. Limited ikinci etapta ise 150 araç bakım ve Şirketi ile teknoloji lisans anlaşması onarımı kapasitesi yaratılacak" dedi. imzaladı. aylık inşaat süresinin Motors Limited Şirketi ve bu şirketin iştiraki birinci etapta yılda 200 araç imalatı, 12 İnönü tesisinde Türk tasarımı ve mühendislik koşulların Yetkili, yıllık tecrübesi ile ardından 8 ÜRÜN BAŞINA 150 EURO Çin ve Diğer Ülkeler Arasında İmzalanan Ortaklık Anlaşmaları Yapılan anlaşma ile Ford Otosan, fikri mülkiyet haklarına sahip olduğu Ecotorq motorlarının, JMC markalı araçlarda kullanılmak üzere Çin'de üretilmesine izin veriyor. Lisans anlaşması 26 Nisan; Çinli Aviation Supplies ilk Holding Company (CAS) Airbus üretimin gerçekleşeceği 2016 yılından ile 6 adet uçak alımı için anlaşma itibaren 12 yıl süreyle geçerli olacak. imzaladı. Anlaşmaya göre, Çin Anlaşma kapsamında ürün başına 150 42 adet A320 ve 18 adet A330 Euro ile 190 Euro arasında değişen bir uçak satın alacak. (19) lisans ücreti alacak olan Ford Otosan 1 Milyon Euro'luk lisans bedelini de avans Çin’in en şirketlerinden olarak alacak. (17) büyük emlak Vanke, 135.5 milyon Singapur dolara (109.3 milyon dolar) Singapurlu Keppel Türk Lirası, Amerikan Doları ve AVRO karşısındaki Çin Yuan (RMB) kuru (3.05.2013) (18) Türk Lirası 3.43223 Amerikan Doları 6.16109 AVRO 8.07489 Land Limited’in emlak projesinin yüzde 30 hissesini satın aldı. 9 (20) Kaynaklar 1. http://turkish.cri.cn/781/2013/03/14/1s146833.htm 2. http://www.chinadaily.com.cn/hqcj/gsjj/2013-03-07/content_8431625.html 3. http://finance.ifeng.com/news/special/2013lianghui/20130306/7736678.shtml 4. http://www.stats.gov.cn/tjfx/jdfx/t20130309_402878623.htm 5. http://www.stats.gov.cn/tjfx/jdfx/t20130309_402878616.htm 6. http://www.stats.gov.cn/tjfx/jdfx/t20130309 7. http://news.xinhuanet.com/fortune/2013-03/14/c_124456138.htm 8. http://gks.mof.gov.cn/zhengfuxinxi/tongjishuju/201303/t20130306_754230.html 9. http://www.mofcom.gov.cn/xwfbh/20130319.shtml 10. http://news.sina.com.cn/o/2013-03-08/114726469954.shtml 11. http://news.xinhuanet.com/2013-03/14/c_115030419.htm 12. http://www.mofcom.gov.cn/xwfbh/20130319.shtml 13. http://www.mofcom.gov.cn/xwfbh/20130319.shtml 14. http://english.peopledaily.com.cn/90778/8177404.html 15. http://cn.reuters.com/article/CNIntlBizNews/idCNCNE92608720130307 16. http://turkish.cri.cn/781/2013/03/31/1s147291.htm 17. http://www.sabah.com.tr/Dunya/2013/03/21/cinde-turk-kultur-yili-icin-gala 18. http://www.xe.com/currencyconverter/ 19. http://www.crecg.com/tabid/461/InfoID/20851/frtid/40/Default.aspx 20. http://finance.eastmoney.com/news/1355,20130308277753235.html 21. http://news.xinhuanet.com/fortune/2013-03/15/c_124461703.htm 10 11