t : 129 30. . 1338 -- 279

t : 129
30.
. 1338
O:3
yüzündendir. Biz zaten Babıâlinin indiras gü­
nünü bekliyoruz. Acaba bu Babıâli indirastan
huvf ediyor idiyse hayatını ve istiklâli için ve
dinî mukaddesatı için mücadelei maliyeye giri­
şen bu millete üç sene evvel neden iştirak etme­
mişti? Telgrafta ediyor ki; vahdet evvelce va­
cipti, şimdi farz oldu. Efendiler üç sene evvel
farz idi. Bugün vaeiboldu. (Zait sadaları) Çün­
kü üç sene evvel, Heyeti Aliyeniz ve Anadolu'­
daki bütün millet ayaklanmış, kellesi koltuğu latmda gezerken onlar, bâğiler, âsiler diye'birta­
kım.-sahte: fetvalarla bizim iddiamıza hükmedi­
yorlardı.
Efendiler pekâlâ hatınmdadır; Muhterem
.Reisimiz Gazi Mustafa Kemal Paşa Hazretle­
riyle ve diğer rüfekayı muhtereme ile Erzurum'­
da iken, istanbul'un Valisi yerine çıkar çıkmaz,
burada Celâli eşkiyası türemiş filân diye heze­
yanda bulunuyordu. Demek ki, biz âsi, mücrim
insanlardık. Sonra bu millet hakkında (Taşzâde) herif tutuyor, bir fetva veriyor, bizi idama
mahkûm ediyor. Hâlâ Babıâli vahdetin vücubundan, vahdetin farz olunduğundan filân bah­
sediyor. Efendiler, o vahdet vacip idiyse, vah­
det farz idiyse niçin bu fetvayışerîfe ile inkâr
ettiler! Öyle ise bu herifler kâfirdirler. (Han­
deler) Binaenaleyh Tevfik Paşa Londra'da bu­
lunduğu zaman, ister Yahya Galib Beyin
buyurduğu gibi olsun, ister umumum dediği
gibi - olsun, her ne şekilde olursa olsun söz
Büyük Millet Meclisinin demişti. Biz1 de o za­
man şu sâldide Vezire bir kıymet vermiştik.
Btı tejgrafla bu vezirin, bu Tevfik Paşanın
zamanın geçmesi hasabiyle ateh getirdiğime
kaaniim. Londra Konferansında söz Büyük Mil­
let Meclisinindir diyen sâldide, tecrübedide
bir vezirimiz bir sene sonra «Ey biz de gide­
ceğiz, Babıâli indiras eder, yok biz gitmezsek
cihan bilmem ne olur. Bilmem bu davette ken
dişinin de yeri var imiş) gibi kendisini de ni­
metten zannetmiş.
bi olacaktır - malûmu ihsanınız biz Teşkilâtı
Esasiye Kanunumuzda dedik ki; hâkimiyet bilâkaydüşart milletindir ve Hükümet de ancak
bu milletin mümessilleri olan Türkiye Bü­
yük Meclisidir! Efendiler, bunu daha ne vak­
te kadar İstanbul'a ispat için çalışacağız. Bil­
miyorum, yazdık, söyledik, bağırdık, icabettti
yazdık, icabetti diğer vasaitle nizigâne anlat­
tık. îeabettiği zaman sözle anlattık. Bunlar
aynı arsız, terbiyesiz çocuklar gibi, hani ana­
ları düğüne veya bir eğlenceye gider. Ben de
gideceğim anne der, defol dersin, boyuna yak­
laşır işte bunlar da şımartılmış çocuklar gibi
sokulmak ister, kendisini nimetten addeder.
Burada bir şey daha var Ademiindiras var.
Demin arkadaşlar dediler, ihtilâftan Dev­
letin ve milletin maazallah başına büyük bir
felâket gelebilir. Beyefendiler burada bir hata
var, adem kelimesi fazladır. Bendenizce iti­
lâf olduğu dakikada onların başına maazallahütaalâ büyük bir felâket gelir. Maazallah ora­
ya. Onlar böyle itilâf ile filân anladılar ki
pabuç pahalı. Galiba kellelerini, hayatlarını
kurtarmak için bu yollara dökülüyorlar. Bende­
nizce yapacağımız iş, istanbul'daki o teşkilâtı
zaten tanımıyoruz ve öyle bildirmektir. Yıldız'da
mukim Vahîmeddin Efendiye nasıl ki, muzafferiyetten sonra bir mektup yazdım lütfen ce­
vap vermediler. O Vahîmeddin Efendiye yine
bildirmek lâzımgelir. Burada milletin hakkı hâ­
kimiyeti için, dinî mukaddesatı için döktüğü ka­
nın henüz buharı, harareti geçmemiştir. Mülethı
hakkı hâkimiyeti için dökülen kanlar daha mey­
danda iken bunlar kalksınlar da, bu efendiler,
bilâkadüşart hâkimiyet hakkına iştirake yeltensinler, geç kalmışlardır bu efendiler. Hiç haklan
yoktur. Artık Vahîmeddin Efendinin hiç yeri
yoktur. Efendiler karışamaz milletin hâkimiye­
tine. O hakkı hâkimiyet, işte kanım onun için
döken Muhterem Ulu Milletimindir. Başka kim­
senin olamaz.
Demek ki, bu herif ateh getirmiştir. Bizim
bu yapacağımız iş, böyle Tevfik Paşa, Ahmed Paşa gibi filân şahıs meselesi değil, vüzera meselesi değil efendiler işte o Babıâlinin
ve Hükümetinin bizim zaten üç seneden beri
kabul etmediğimiz teşkilâtı yok mudur? îşte
indirası lâzımgelen o teşkilâttır. Yoksa efendi­
ler Babıâli Babıâli bunun ehemmiyeti yoktur.
Sonra bilirsiniz - ki zarife zarafet vermek gi-
TEVFlK RÜŞDÜ B. (Menteşe) — iş yalnız
Vahideddin Efendide değil o tarzı idarededir.
MAZHAR MÜFlD B. — Demin de ondan
bahsettim. Sonra bizim için istanbul'da, kurtanlması lâzımgelen bir şey var mı? Vardır, bu da
zannı âcizanemce evvelâ istanbul, saniyen ora­
daki mazlum ahalidir. Salisen Makamı Hilâ­
fettir. Halife değil, halifenin şahsı mevzuubahis
değildir. Biz bunu daha evvelden söylemiştik.
- - 279