K - ABT Bilgisayar
advertisement
4.Baskı İstanbul, 2005 2 MATH Ticari Entegre İçindekiler İÇİNDEKİLER ................................................................................................................. 3 GİRİŞ ............................................................................................................................... 11 ABT’ Yİ TANIYALIM ...................................................................................................... 11 MATH PROGRAMI HAKKINDA GENEL BİLGİ .................................................................... 12 MATH PROGRAMININ YÜKLENMESİ VE ÇALIŞTIRILMASI .......................... 13 MATH PROGRAMININ YÜKLENMESİ............................................................................... 13 MATH PROGRAMININ ÇALIŞTIRILMASI .......................................................................... 15 MATH PROGRAMINDAKİ TUŞLAR VE KISAYOLLAR ........................................................... 16 Formlarda kullanılan komut tuşları: ....................................................................... 16 Çift tıklayarak kayda ulaşım ................................................................................... 19 İki liste arasında konu aktarımı için kullanılan tuşlar: ........................................... 19 Hızlı veri girişi için kullanılan tuşlar: ..................................................................... 20 Genel olarak kullanılan kısayol tuşları ................................................................... 21 CARİ HESAP MODÜLÜ ............................................................................................... 23 CARİ HESAP KARTLARI................................................................................................... 24 Cari hesap kartı nedir? ........................................................................................... 24 Cari hesap kartının kullanılması ............................................................................. 24 Cari kart özel ve mali bilgileri ................................................................................ 24 Cari hareketler ........................................................................................................ 25 CARİ HESAP FİŞİ ............................................................................................................. 25 Borç-alacak dekontu ............................................................................................... 25 Virman fişi ............................................................................................................... 26 Nakit tahsil fişi ........................................................................................................ 27 Nakit tediye fişi........................................................................................................ 27 Cari açılış fişi .......................................................................................................... 27 ABT Bilgisayar 3 Cari özel fiş ............................................................................................................. 27 Cari fişlerin işlenmesi ............................................................................................. 27 Cari hareketler ........................................................................................................ 28 CARİ KART RAPORLARI .................................................................................................. 29 Kart Raporları......................................................................................................... 29 Müşteri bilgileri raporu .......................................................................................... 30 CARİ HAREKET RAPORLARI ............................................................................................ 31 Hareket listesi ......................................................................................................... 31 Valör raporu ........................................................................................................... 32 Cari-Stok raporu ..................................................................................................... 33 Grafikler .................................................................................................................. 34 Şirket faaliyet raporu .............................................................................................. 34 Özet hareket dökümü ............................................................................................... 34 Hareketlerden bakiyeler .......................................................................................... 34 STOK MODÜLÜ ............................................................................................................ 36 STOK KARTI ................................................................................................................... 37 Stok kartı nedir? ...................................................................................................... 37 Stok kartının kullanılması........................................................................................ 37 Stok kartı arama ...................................................................................................... 38 Stok KDV oranı ....................................................................................................... 38 Stok resmi ................................................................................................................ 38 Stok satış fiyatları.................................................................................................... 39 Özel bilgilerin girilmesi .......................................................................................... 39 Barkod ve Detaylı Stok Tanımlama ......................................................................... 39 Stok Hareketleri ...................................................................................................... 40 STOK FİŞLERİ ................................................................................................................. 41 Depo fişi .................................................................................................................. 41 Üretimden giriş fişi ................................................................................................. 42 Devir fişi.................................................................................................................. 42 Fire fişi .................................................................................................................... 43 İç tüketim fişi ........................................................................................................... 43 Stok fişlerinin doldurulması .................................................................................... 43 STOK KART RAPORLARI.................................................................................................. 44 4 MATH Ticari Entegre Kart listesinin bastırılması ...................................................................................... 44 Stok kartlarından envanter dökümü ........................................................................ 45 Fiyat listesi .............................................................................................................. 46 Stok Fiyatlarını Ayarlama ....................................................................................... 47 KDV Güncelleme ..................................................................................................... 47 Kritik stok listesi...................................................................................................... 48 Stok Etiketleri .......................................................................................................... 48 STOK HAREKETLERİNİN DÖKÜMÜ ................................................................................... 49 KALAN STOK FİFO (İLK GİREN-İLK ÇIKAR) RAPORU ........................................................ 50 KAR-ZARAR RAPORU .................................................................................................... 51 STOK-CARİ İLİŞKİSİ ....................................................................................................... 51 GRUP SEÇİMİ ................................................................................................................. 52 STOK MODÜLÜYLE YAZAR KASA BAĞLANTILARI ............................................................. 52 FATURA-İRSALİYE MODÜLÜ .................................................................................. 54 ALIŞ FATURALARI .......................................................................................................... 55 Alış faturası ............................................................................................................. 55 Toptan satıştan iade faturası ................................................................................... 55 Perakende satıştan iade faturası ............................................................................. 55 Vade farkı faturası................................................................................................... 55 Alınan hizmet faturası ............................................................................................. 55 Proforma alış faturası ............................................................................................. 55 Fasondan alış faturası ............................................................................................. 55 SATIŞ FATURALARI ........................................................................................................ 56 Satış faturası ........................................................................................................... 56 Perakende satış faturası .......................................................................................... 56 Toptan alıştan iade faturası .................................................................................... 56 Vade farkı faturası................................................................................................... 56 Verilen hizmet faturası ............................................................................................ 56 Proforma satış faturası............................................................................................ 56 Fason satış faturası ................................................................................................. 56 Fatura formunun doldurulması ............................................................................... 56 FATURA KESİMİNDE BARCODE KULLANIMI ................................................................... 58 ALIŞ İRSALİYELERİ ........................................................................................................ 58 ABT Bilgisayar 5 Alış irsaliyesi ........................................................................................................... 58 Fasondan alış irsaliyesi .......................................................................................... 59 Fason için giriş irsaliyesi ........................................................................................ 59 Toptan satıştan iade irsaliyesi................................................................................. 59 Perakende satıştan iade irsaliyesi ........................................................................... 59 Konsinye giriş irsaliyesi .......................................................................................... 59 Konsinye çıkıştan iade irsaliyesi ............................................................................. 59 SATIŞ İRSALİYELERİ ....................................................................................................... 59 Satış irsaliyesi ......................................................................................................... 59 Perakende satış irsaliyesi ........................................................................................ 60 Fason satış irsaliyesi ............................................................................................... 60 Fason için çıkış irsaliyesi ........................................................................................ 60 Toptan alıştan iade irsaliyesi .................................................................................. 60 Konsinye çıkış irsaliyesi .......................................................................................... 60 Konsinye girişten iade irsaliyesi ............................................................................. 60 İrsaliye formunun doldurulması .............................................................................. 60 FATURA RAPORLARI ...................................................................................................... 61 Fatura özet listesi .................................................................................................... 61 Ödenecek KDV'nin hesabı ....................................................................................... 61 Eldeki konsinyeler ve konsinyedeki mallar.............................................................. 62 ÇEK-SENET MODÜLÜ ................................................................................................ 63 ÇEK BORDROLARI .......................................................................................................... 64 Çek giriş ve çıkış bordrolarının işlenişi .................................................................. 64 ÇEK KAYITLARI ............................................................................................................. 65 Çek kayıtlarının işlenmesi ....................................................................................... 65 Çek kayıtları ve hareketleri ..................................................................................... 65 KENDİ ÇEKLERİMİZ ........................................................................................................ 66 Kendi çeklerinizin tanımlanması ............................................................................. 67 Piyasadaki çekleriniz .............................................................................................. 67 Ödenmiş çekleriniz .................................................................................................. 67 KAMBİYO DEFTERİ......................................................................................................... 68 MUHASEBE MODÜLÜ................................................................................................ 69 6 MATH Ticari Entegre GENEL MUHASEBE PARAMETRELERİ ............................................................................... 69 MUHASEBE ENTEGRASYONU .......................................................................................... 70 Genel parametreler sekmesi .................................................................................... 71 KDV sekmesi ........................................................................................................... 72 İADE sekmesi .......................................................................................................... 72 Çek-Senet / Cari-stok sekmesi ................................................................................. 72 MUHASEBE MODÜLÜ ..................................................................................................... 74 Ana menü................................................................................................................. 74 Muhasebe fişi giriş .................................................................................................. 74 Hesap planı ............................................................................................................. 75 DEFTERLER VE RAPORLAR ............................................................................................. 76 Fiş Dökümü ............................................................................................................. 76 Kasa Defteri ............................................................................................................ 76 Kebir defteri ............................................................................................................ 77 Muavin defteri ......................................................................................................... 77 Yevmiye defteri ........................................................................................................ 77 Bilanço raporu ........................................................................................................ 77 Gelir tablosu ........................................................................................................... 78 Hesap Mizanı .......................................................................................................... 78 Hesap Özeti ............................................................................................................. 78 TAKSİT MODÜLÜ ........................................................................................................ 79 ÖDEME PLANI ................................................................................................................ 80 SİPARİŞ MODÜLÜ........................................................................................................ 82 Siparişlerimi Nasıl Girerim? ................................................................................... 82 Siparişlerimi Nasıl İptal Ederim? ........................................................................... 84 Siparişlerimi Nasıl Yazdırırım?............................................................................... 84 Sipariş İhtiyaç Analizi Hazırlama: .......................................................................... 85 Bekleyen Sipariş Raporu Hazırlama: ...................................................................... 85 TEKLİF MODÜLÜ ........................................................................................................ 86 TEKLİF TAKİP ÇEŞİTLERİ ................................................................................................ 86 Bekleyen teklifler ..................................................................................................... 86 ABT Bilgisayar 7 Olumlu sonuçlanmış teklifler .................................................................................. 87 Olumsuz sonuçlanmış teklifler................................................................................. 88 Yeni Teklif Oluşturma.. ........................................................................................... 88 Teklifleri yazdırma .................................................................................................. 89 ÜRETİM MODÜLÜ ....................................................................................................... 91 ÜRETİMDEN GİRİŞ FİŞİ .................................................................................................. 91 Fişlerimi Nasıl Girerim ? ........................................................................................ 92 REÇETE TANIMLAMA ..................................................................................................... 92 PERSONEL MODÜLÜ (PUANTÖR) ........................................................................... 93 PUANTÖR PARAMETRELERİ ............................................................................................ 94 Personel parametreleri ........................................................................................... 94 Departman bilgileri girişi ....................................................................................... 98 Personel bilgileri girişi ........................................................................................... 99 Günlük girişler ...................................................................................................... 100 Personel ücret ayarlama ....................................................................................... 101 Mesai tanımları ..................................................................................................... 102 Ek ödeme kesinti ve sosyal yardım tanımları ........................................................ 102 Ek ödeme kesinti ve sosyal yardım girişi ............................................................... 103 Vardiya bilgileri girişi........................................................................................... 103 Tatil bilgileri girişi ................................................................................................ 104 Tehlike tanımları ................................................................................................... 104 DOSYA TAMİR BAKIM PROGRAMI ................................................................................. 104 AYLIK İŞLEMLER VE SAATTEN BİLGİ OKUMA ................................................................ 105 MAAŞ BİLGİSİ OLUŞTURMA.......................................................................................... 106 MAAŞ BİLGİLERİNİ SİLME ............................................................................................. 106 MAAŞ BİLGİLERİNİ HESAPLAMA ................................................................................... 107 SSK PRİM ÖDEME GÜN SAYISI .................................................................................... 107 MESAİ BİLGİLERİ HESAPLAMA ..................................................................................... 108 TOPLAM AVANS HESAPLAMA ....................................................................................... 109 PERSONEL RAPORLARI ................................................................................................. 109 PERSONEL SİCİL RAPORU.............................................................................................. 110 AYLIK MAAŞ BORDROSU .............................................................................................. 110 8 MATH Ticari Entegre DEPARTMAN İCMALİ .................................................................................................... 110 İMZA LİSTESİ / BORDRO ................................................................................................ 112 EK ÖDEME , KAZANÇ VE KESİNTİ RAPORLARI ................................................................ 112 TAHAKKUK RAPORU .................................................................................................... 112 FAZLA MESAİ RAPORU ................................................................................................ 113 SSK PRİM ÖDEME RAPORU ........................................................................................... 114 GELİR VERGİSİ ÖDEME RAPORU .................................................................................... 115 RESMİ RAPORLAR ........................................................................................................ 115 AYLIK SİGORTA PRİMLERİ BİLDİRGESİ .......................................................................... 115 DÖRT AYLIK SSK BİLDİRGESİ ...................................................................................... 116 KARTOTEKS MODÜLÜ ............................................................................................ 117 TAKSİTLENDİRME HESABI ............................................................................................ 117 ÜLKE VE ŞEHİR KODLARININ GİRİLMESİ ........................................................................ 117 DÖVİZ MODÜLÜ ........................................................................................................ 118 BUGÜNKÜ DÖVİZLER ................................................................................................... 118 GÜNLÜK DÖVİZ GİRİŞLERİ ............................................................................................ 118 DÖVİZ LİSTESİ ............................................................................................................. 119 PARAMETRELER....................................................................................................... 121 GENEL PARAMETRELER ............................................................................................... 121 Firma tanıtıcı bilgileri........................................................................................... 121 Firma değiştirme ................................................................................................... 122 Şifre değiştirme ..................................................................................................... 122 Kullanıcı değiştirme .............................................................................................. 122 Şifre ve kullanıcı tanımlama .................................................................................. 122 Mesajları değiştirme ............................................................................................. 122 CARİ PARAMETRELERİ ................................................................................................. 123 STOK PARAMETRELERİ ................................................................................................. 124 FATURA PARAMETRELERİ ............................................................................................ 125 ÇEK PARAMETRELERİ .................................................................................................. 127 DÖVİZ PARAMETRELERİ .............................................................................................. 127 YAZICI TESTLERİ ......................................................................................................... 128 ABT Bilgisayar 9 Font ebadı testi...................................................................................................... 128 Seçili font testi ....................................................................................................... 128 Fatura dizayn testi................................................................................................. 128 NASIL YAPILIR? ........................................................................................................ 129 Yeni cari hesap kartı nasıl açılır? ......................................................................... 129 Mevcut bir cari hesap nasıl iptal edilir? ............................................................... 129 Yeni stok kartı nasıl açılır? ................................................................................... 129 Mevcut bir stok kartı nasıl iptal edilir? ................................................................. 130 Bir cari hesaba borç ya da alacak nasıl işlenir?................................................... 130 Bir stok kartına giriş ya da çıkış nasıl işlenir?...................................................... 130 Birden çok irsaliye nasıl tek faturaya aktarılır? ................................................... 130 Listede olmayan bir döviz cinsi nasıl kaydedilir? ................................................. 131 Teklif Siparişe Nasıl Aktarılır? ............................................................................. 131 Cari karta özel bilgi nasıl tanımlanır? .................................................................. 131 Stoğa özel bilgi nasıl tanımlanır? ......................................................................... 131 Cari kart raporları nasıl alınır? ............................................................................ 132 Giriş şifresi nasıl değiştirilir? ............................................................................... 133 Verilerimin YEDEKlerini nasıl alırım? .......................................................... 133 MATH programına girince bilgisayarım kilitleniyor! ........................................... 135 Dil değişimini nasıl yaparım? ............................................................................... 135 Yıl sonu devir işlemlerini nasıl yaparım? .............................................................. 136 ABT ÜRÜNLERİ .......................................................................................................... 137 MATH TİCARİ ENTEGRE .............................................................................................. 137 Seçenekler (Opsiyonlar) ........................................................................................ 137 PENCAD PVC PENCERE ÜRETİM PROGRAMI ................................................................ 137 Seçenekler (Opsiyonlar) ........................................................................................ 137 CAMCAD ÇİFT CAM ÜRETİM PROGRAMI ...................................................................... 138 Seçenekleri (Opsiyonlar) ....................................................................................... 138 BEP BEBEK EĞİTİM PROGRAMI ............................ HATA! YER İŞARETİ TANIMLANMAMIŞ. 10 MATH Ticari Entegre Giriş ABT’ yi tanıyalım ABT Bilgisayar firması, 5/6/1989 tarihinde şahıs firması olarak faaliyetine başlamıştır. İlk yıl, ticari entegre program satışları ve ACER bilgisayarları bayiliği yapmış, 1990 yılında PVC üreticileri için bir paket program hazırlamıştır. 7/10/1993 tarihinde, şahıs firmasının ticari faaliyetlerine son verilerek, ABT Bilgisayar Programlama ve Tic. Ltd. Şti. kurulmuştur. ABT'nin şu andaki en önemli faaliyet konusu, genel muhasebe ve arka ofis programı MATH Ticari Entegre, sektörel programlar PenCAD (PVC pencere üreticileri programı), CamCAD (Çift cam üreticileri ve tek cam toptancıları programı), Multimedya eğitim programları BEP bebek eğitim programı ve Rabsy bilgisayar öğretiyor programlarıdır. ABT, yukarıdaki programlara ilaveten, Internet domain name tahsisi ve hosting hizmetini de müşterilerine sunmaktadır. ABT'nin en büyük özelliği, teknolojiyi yakından takip ederek yeni sürümler çıkartmak ve müşterilerine sürekli ve iyi servis hizmeti vermektir. Bu iki özellik, ABT’ yi her dönemde konusunda lider yazılım firması yapmıştır. ABT çalışanları, ABT programlarını seçen tüm müşterilerine teşekkürü bir borç bilir ve her türlü sorularınız için telefonlarınızı bekler. Ayrıca, ABT Bilgisayar’ın http://www.abt.com.tr isimli Internet adresinden sürekli olarak yeni versiyon güncellemeleri ve yeni ürün bilgileri elde edilebilir. Sürekli güncellenen bu adresi sık ziyaret etmeniz önerilir. ABT Bilgisayar 11 MATH programı hakkında genel bilgi MATH programı, gelişen yazılım teknolojisinin getirdiği kolaylıkları ve imkanları kullanıcıya sunabilmek amacıyla Windows 98, Windows XP, Windows 2000 1 ve NT işletim sistemleri altında çalışmak üzere yazılmıştır. Kayıt arama, raporlama gibi işlemler hiç klavyeye dokunmadan, sadece fare ile komut vererek yapılabilir. Kullanıcı, pulldown menü sistemi sayesinde istediği işlemlere kolayca ulaşabilir, gelişmiş yardım sayesinde de zorluk çektiği konularda anında destek alabilir. Ayrıca, Internet’ten güncellemeleri otomatik olarak yapabilir. Otomatik güncelleme ve ABT’ye e-posta gönderebilmek için, Genel menüdeki Yardım tuşundan, ABT Hakkında seçeneğini seçin. Bu durumda karşınıza yukarıdaki ekran gelecektir. Buradaki Sistem Güncelle tuşuna basarak, programınızı güncelleyebilirsiniz. Ayrıca, yine bu ekrandaki ABT Web tuşuna basarak www.abt.com.tr adresine kısa yoldan ulaşabilir ve yeniliklerimizden haberdar olursunuz. 1 Windows 98, Windows XP, Windows 2000 ve NT Microsoft Corporation’ın tescilli markalarıdır. 12 MATH Ticari Entegre MATH programının yüklenmesi ve çalıştırılması MATH programının yüklenmesi MATH programı, toplam 1 adet CD, 1 adet kullanım kitabı, 1 adet kilit (dungle), program lisans sözleşmesi ve program kutusundan oluşmaktadır. Programın yüklenmesi için, aşağıdaki sırayı takip ediniz: 1-Bilgisayarınızı açınız ve sisteminizin yüklenmesini bekleyiniz. 2-Program, Windows için yazıldığından, programı yüklemek için bilgisaya-rınızda önce Windows'u çalıştırınız. 3-CD’nizi CD-ROM’a takınız. Otomatik olarak yükleme programınız çalışa-caktır. 4-Program Yükleme düğmesine bastıktan sonra, ABT-MATH yazısına basınız ve ekranın en altındaki Yükle düğmesine basınız. Bu durumda çıkacak soruları NEXT (ileri) tuşuna basarak devam ediniz. 5-Yükleme tamamlandıktan sonra, programınız C:\MATH kataloguna yüklenmiş ABT Bilgisayar 13 olacaktır. Bu aşamadan sonra, bilgisayarınızı kapatıp tekrar açınız. Bu şekilde program koruyucu kilidinizin (dungle) sürücüleri aktif hale gelmiş olacaktır. 6-Lisanslı kullanıcı olmak için, lisans kartınızı hemen doldurarak ABT’ ye gönderiniz. Lisanslı program kullanmak size ABT programlarındaki gelişmelerden öncelikle haberdar olma, ücretsiz güncelleme ve ücretsiz telefonla destek imkanı sunacaktır. Lisanssız olarak program kullanmanın, Türkiye ve dünyadaki telif hakları yasalarıyla yasaklanmış olduğunu unutmayınız! 7-Gerekiyorsa, BdeAdmin programı çalıştırılarak, bulunulan ülkenin dil yönlendiricisi (LangDriver) seçilir. Bu parametre, genelde Türkiye için Paradox ‘turk’ olarak seçilmelidir. 8- Eğer program ağ (network) altında çalışacaksa, WIN.INI dosyasının içine [MATH] PROGDIR=N:\MATH OZDIR=C:\MATH ibareleri mutlaka konulmalı ve BDEADMIN 2 ile Sistem içindeki Init bölümündeki Local Share parametresi True yapılmalıdır. Ayrıca, terminal bilgisayarlardaki BDEADMIN programının içindeki, Configuration > Drivers > Native > Paradox içindeki Net Dir bölümü, ana makinenin terminalde tanimli olduğu harfi göstermelidir ( Örneğin N:\ ). 2 BDEADMIN, Paradox, Delphi Borland Corp.’ın tescilli markalarıdır. 14 MATH Ticari Entegre MATH programının çalıştırılması MATH programı bilgisayarınıza yüklendikten sonra, masa üstünüzdeki görev çubuğu üzerindeki Başlat düğmesine bastığınızda, karşınıza ABT_MATH seçeneği çıkacaktır. Programınızı çalıştırmak istediğinizde, bu seçeneğin üzerine gidip farenizle tıklatabilirsiniz ya da masa üstünüzde başka bir kısa yol oluşturarak daha hızlı bir başlangıç sağlayabilirsiniz. Farenizle ABT_MATH ikonuna bastığınızda, MATH programı çalışacaktır. Bu durumda karşınıza ilk gelecek ekranda programa giriş şifreniz sorulacaktır. Eğer programınızı ilk defa kullanıyorsanız, kullanıcı adı ABT ve şifre yine ABT’dir. Şifre yazan yere şifrenizi yazarak giriniz. MATH programında farklı yetkilerde farklı kullanıcılar tanımlanabilmektedir. Bu konuda daha ayrıntılı bilgi almak isterseniz, Parametreler grubundaki Şifre ve kullanıcı tanımlama başlığı altındaki konuyu inceleyiniz. Şifrenizi doğru olarak girdikten sonra, Tamam tuşuna basarak programınızın ana menüsüne girebilirsiniz. MATH programının ana menüsünde, satın almış olduğunuz modüllerin seçeneklerini bulacaksınız. Eğer programı satın almamışsanız ya da tüm modülleri görmek için parallel port üzerindeki kilidi (dungle) çıkarmışsanız, tüm modüller görünür. Bu modüllerin görünmesi, ancak inceleme ve tanıtım amaçlı olduğundan, sınırlı sayıda kayıt yapacaktır. ABT Bilgisayar 15 MATH’ın tüm seçeneklerinin göründüğünü düşünürsek, ana menu şu şekildedir: Bu menülerin açılımlarını ve detaylı kullanım bilgilerini ilerleyen sayfalarımızda bulacaksınız. Math programındaki tuşlar ve kısayollar Formlarda kullanılan komut tuşları: MATH programında karşınıza çıkacak genel amaçlı tuş takımları aşağıdaki şekildedir. Görüldüğü gibi, MATH programında istenilen bilgiye ve amaca ulaşmak çok kolaydır. Bilgi, farenizin ucunda tıklayın! Bu tuşların tek tek ne anlama geldiklerini kısaca açıklayalım: Yeni tuşu Bulunduğumuz alana yeni bir kayıt yapabilmek için, ekranın temizlenmesini sağlar. Gerekli yerlerde, otomatik olarak yeni sıra numarası verir. Yeni tuşuna basmadan önce, ekrandaki bilgileriniz kaydedilmiş olmalıdır. Aksi halde, ekrandaki bilgiler silinerek yeni bir kayda geçilecektir. Önceki tuşu 16 MATH Ticari Entegre Ekranda bilgileri görülmekte olan kayıttan bir önceki kayıtı ekrana (görmek ve düzeltmek için) getirir. Sonraki tuşu Ekranda bilgileri görülmekte olan kayıttan bir sonraki kayıtı ekrana (görmek ve düzeltmek için) getirir. Kaydet tuşu Ekrana girilen bir bilginin diske kaydedilebilmesi için, Kaydet tuşuna basılmalıdır. Bu tuşa basılmadığı sürece, bilgiler diskte saklanmaz. Kaydet tuşu, programın bazı bölümlerinde Tamam tuşu olarak da çıkabilir. Eğer ekrana bazı bilgiler girip, sonra bu bilgilerin geçersiz kılınması istenirse, Vazgeç tuşuna basılır. Daha önceden kayıtlı olup da ekrana getirilen bir bilgi üzerinde değişiklik yapılıp, Kaydet tuşuna basılırsa, bu değişiklikler hafızaya alınmış olur. İptal tuşu Ekrana getirilen herhangi bir kaydı iptal etmek (hafızadan tamamen silmek) için kullanılan bir tuştur. İptal tuşuna basıldığında "Emin misiniz?" şeklinde bir onay kutusu çıkacaktır. Bu soruya "Evet" olarak cevap verilirse, kayıt tamamen iptal edilir. Eğer "Hayır" olarak cevap verilirse, kayıt iptal edilmez. ABT Bilgisayar 17 Çıkış / Kapat tuşu Kapat tuşu, üzerinde çalışılan pencerenin (formun) kapatılması için tuşu ile aynı görevi yapar. Bu tuşa kullanılır. Pencerenin sağ üstündeki basılarak çıkıldığında, kaydedilmemiş veriler kaybolacaktır! Yaz tuşu Yazdır tuşu, seçili yazıcıya fatura, irsaliye, stok raporu vs. bilgilerin gönderilmesi için kullanılır. Bu tuşa basıldıktan sonra, karşınıza Windows’un standart yazdırma formu gelecektir. Yazıcı Seçimi tuşu Yazıcı seçimi tuşu, sisteminizde yüklü yazıcılardan birini seçip kullanıma hazır hale getirir. Bir yazıcı seçmek için yazıcı listesinin en sağındaki tuşuna basılıp listeden yazıcı belirlenir. Kullanılan yazıcının adı «Seçili yazıcı» bölümünde görülür. Raporun yazıcı yerine bir dosyaya yazdırılması isteniyorsa «Rapor ortamı» Dosyaya olarak seçilir. Yardım tuşu Yardım tuşu, kullanıcının MATH Yardım imkanlarından yararlanmasını sağlar. Bu tuşa basılıp yardım dosyası açıldıktan sonra konular, altı tireli çizgili konu başlıkları seçilerek ekrana getirilebilir ve istenirse yazıcı çıkışı alınabilir. Programın birçok yerinde, bu tuşa basıldığında direk bulunduğunuz sayfa ile ilgili yardım gelir. 18 MATH Ticari Entegre Çift tıklayarak kayda ulaşım Programın pek çok yerinde, her hangi bir kayıta farenizin sol tuşu ile çift tıklayarak, o kayıta ait bilgiler düzeltilebilir; daha ayrıntılı bilgiye ulaşılabilir; detayları girilebilir. Çift tıklama ile işlem yapabileceğiniz bazı sayfalar şunlardır: • Cari hesap kartına çift tıklandığında, o cari hesaba ait pek çok özellik görülebilir ve değiştirilebilir. • Cari hesap hareketlerinin üzerine çift tıklanarak, o belgeye direk olarak gidilebilir. • Stok kartına çift tıklandığında, o stoğa ait pek çok özellik görülebilir ve değiştirilebilir. • Faturalar modülünde, fatura üzerine çift tıklandığında, o faturaya ait kayıtlar görülebilir ve değiştirilebilir. • Sipariş girişi esnasında bulunulan satıra çift tıklandığında, o satıra ait stok miktar bilgisi daha özellikli olarak girilebilir. Bu konulara ait daha ayrıntılı bilgiyi, her modülün kendi konusu içinde bulabilirsiniz. İki liste arasında konu aktarımı için kullanılan tuşlar: Bu tuşlar, genellikle cari ya da stok gruplarını raporda seçmek için karşınıza çıkar. Bu tuşların amaçları şu şekilde sıralanabilir: : Soldaki listeden sağdakine seçilmiş konuları aktarır. : Sağdaki listeden soldakine seçilmiş konuları aktarır. : Soldaki listeyi tamamen sağa aktarır. : Sağdaki listeyi tamamen sola aktarır. ABT Bilgisayar 19 Hızlı veri girişi için kullanılan tuşlar: Kayıt arama tuşu Tuşa basılınca, aranan, arama şekli, kayıtların listesi ve Tamam,İptal tuşlarından oluşan bir kayıt seçim ekranı çıkar. Arama şekli belirlenince (ada, ünvana, koda, cinse göre vb.) listede sıralı halde bulunan kayda, 1- İsmi aranan satırına yazılarak (her yazılan harfte listedeki en yakın kayıt işaretli hale gelir; çoğunlukla aranan kaydın adının tamamının yazılmasına gerek kalmaz.) 2- Listenin sağındaki ve tuşlarına basılarak liste taranıp aranan kayıda gelindiğinde kayıt işaretlenerek ulaşılabilir. Kayda ulaşıldıktan sonra Tamam tuşuna basılarak veya kayda fare ile çift tıklayarak bilgiler ekrana getirilir. Arama işleminden İptal tuşu ile vazgeçi-lebilir. Peşin tuşu (Müşteri adres bilgileri) Sadece bir defa iş yapılıp cari karta işlenmesine gerek olmayan müşterilerin adres bilgilerinin girilmesinde kullanılır. Gelen bilgiler: Ünvan, adres, telefon/faks, vergi dairesi ve numarası. Eğer cari karttan seçim yapıldıktan sonra bu tuşa basılırsa seçilen müşteri bilgileri gelir. Bu bilgilerin üzerinde değişiklik yapıp Tamam tuşuna basıp kaydetme olanağı vardır. Artı tuşu Artı tuşu, kayıtlı birim ve birim fiyat bilgilerinin seçimini yapmaya yarar. Fiş, irsaliye ve faturalarda veri girişinin doğru ve hızlı olmasını sağlar. Tuşa bastıkça kayıtlı bilgileri sırayla getirir, arzu edilen birim veya fiyata gelinceye kadar işlem tekrarlanır. Bu işlem, ilgili sütuna gelip klavyedeki + tuşuna basılarak da yapılabilir. 20 MATH Ticari Entegre Genel olarak kullanılan kısayol tuşları Programın genel menüsünde iken, modüllere farenizi kullanmadan, direk olarak klavyedeki fonksiyon tuşları ile de ulaşabilirsiniz. Genel menüde kullanabileceğiniz kısayol tuşları aşağıdaki gibidir: Tuş ESC F1 F2 F3 F5 F6 F7 F8 F9 F10 F12 Fonksiyonu Programdan çıkış Genel MATH yardımı Bu kısayolların ekrana gelmesi için yardım ABT’nin hediyesi olan VadeFarki programına hızlı gidiş Cari hesap modülüne hızlı giriş tuşu Stok modülüne hızlı giriş tuşu Fatura-İrsaliye modülüne hızlı giriş tuşu Çek-Senet modülüne hızlı giriş tuşu Pvc Pencere Programı modülü olanlar için PenCAD’a hızlı giriş tuşu Günlük döviz kurlarını hızlı bir şekilde görme tuşu Muhasebe modülüne hızlı giriş tuşu Modüllerde kullanabileceğiniz kısayol tuşları: Tuş ESC Alt+F4 F1 F2 F5 F9 Fonksiyonu Bulunulan formdan çıkış Bulunulan formdan çıkış Bulunulan form ile ilgili yardım Yeni kayıt için ekranı temizle Kaydet Yazdır ABT Bilgisayar 21 22 MATH Ticari Entegre Cari hesap modülü Math programının genel menüsünden, Cari seçeneğine girildiğinde, karşımıza aşağıdaki menü şekli gelecektir: ABT Bilgisayar 23 Bu menü üzerinde hareket ederken, yukarı aşağı hareketlerle her hangi bir cari hesap üzerine gelinerek soldaki menü seçenekleri ile gerekli fiş ve dekontlar kesilebilir, üzerine çift tıklanarak cari hesap kartına girilebilir. Ya da her hangi bir cari hesabın üzerine gelindiğinde alt tabloda o cari hesaba ait hareket detayları izlenebilir. Bu menü üzerinde hareket etmek çok kolay ve fonksiyoneldir. Cari hesap kartları Cari hesap kartı nedir? Müşterilerin adres, telefon, faks, vergi dairesi ve numarası, ticaret numarası, önemli isimleri, borç bakiyesi, alacak bakiyesi gibi bilgilerinin işlendiği dosyaya "cari hesap kartı" denir. Cari hesap kartının kullanılması Yeni bir müşteriyi kaydetmek için, aşağıdaki işlemler sırasıyla yapılır: 1) Genel menüdeki Cari seçeneği seçilmeli, 2) Aşağı sarkan menüden Cari hesap kartları seçilmeli, 3) Yeni müşteriye (daha önce kullanılmamış) yeni bir cari hesap numarası vererek, adres ve telefon bilgilerini girildikten sonra, Kaydet tuşuna basarak hafızaya kayıt işlemini gerçekleştirilir. Ekranın üst kısmında görülen notlar tuşuna basılarak, o cari hesaba ait istenildiği kadar istihbarat yazılabilir. Yine cari uyarı görür-sünüz. ekranın üst kısmında yer alan uyarı tuşuna basılarak, o esaba ait uyarılar kaydedilebilir. Eğer bir cari hesaba ait varsa, o cari hesabın yanında kırmızı bir yıldız (*) işareti Cari kart özel ve mali bilgileri Cari kart formunun en altındaki "Özel" sekmesine fare ile tıklayarak firma ile ilgili önemli kişilerin isim ve açıklamaları, başlıklarının "Cari parametreler"de 24 MATH Ticari Entegre belirlendiği konulardaki bilgiler girilebilir. "Mali" sekmesi ise cari kartın sahibinin iskonto, vade, ödeme, risk ve teminat bilgilerinin girişini sağlar. Cari hareketler Cari hesap fişleri kesildikçe, fatura kesildikçe, çek ya da senet bordroları işlendikçe cari hesapların bakiyeleri değişmektedir. Bu değişimi sağlayan işlemlere "cari hesap hareketi" denir. Bir cari hesap kartı ekrana getirildiğinde, ekrana gelen form, bir fihrist şeklindedir. Bu fihristin son seçeneği "Hareket" adını taşır. Fare ile bu yazı üzerine tıklandığında, ekrandaki cari hesaba ait olan hareketler ekrana gelecektir. Ekrana gelen bu yeni formda yer alan Döviz cinsi seçeneği değiştirilerek, cari hesabın döviz bazında izlenmesi mümkündür. Cari hesap fişi Cari hesapları etkileyen hareketlerin, hesaba işlenebilmesi için kullanılan fişlere cari hesap fişi denir. Cari hesap fişleri şu şekilde sıralanabilir: Borç-alacak dekontu Müşterilerin adına yapılan harcamalar (örneğin senet pul ya da protesto masrafı), cari hesaba borç dekontu olarak işlenmelidir. Borç dekontları, cari hesabın borcuna kaydedilir. Borç ve alacak dekontu, bir cari hesap fişi dir. Müşterileri adına yapılan tahsilatlar, cari hesaba alacak dekontu olarak işlenir. Alacak dekontları, cari hesabın alacağına kaydedilir. «Dekont no» yeni dekont numarasını, «Dekont tarihi» bugünü, vade tarihi, müşterinin ödemesi gereken son günü, «Döviz birimi» dekontun para birimini gösterir. Döviz kuru ise, bu dövizin o dekont için uygulanacağı karşılığı gösterir. Önceden işlenip kaydedilmiş bir dekont üzerinde değişiklik yapılacaksa «Dekont no» bölümündeki değişiklik yapılabilir. tuşuyla sırasıyla veya listeden aranan kayda ulaşılıp ABT Bilgisayar 25 Yeni bir dekont girilecekse ilgili firmanın cari numarasına gerekli bilgiler ve bu dekontun ayrıntılı açıklamaları yazılır. ile eriştikten sonra Eğer TL.'den başka bir döviz birimi seçilmişse işlem yapılabilmesi için dövizin günlük kurunun girilmiş olması gerekir. Yazıcı seçimi için Yazıcılar, yazdırmak için Yazdır, dekontun kaydedilmesi için Kaydet, dekontun iptal edilip silinmesi için İptal, dekont girişini bitirmek için Kapat tuşları kullanılır. Virman fişi Müşterinin iki ayrı hesabı varsa ve bu iki hesabın birinden diğerine borç-alacak aktarma işlemi yapılacaksa virman fişi kullanılır. Virman fişi kaydedilirken, hem borçlu hem de alacaklı hesap mutlaka olmalıdır. Ayrıca, fiş son toplamında, toplam borç ve toplam alacak eşit olmalıdır. Aksi halde bu fişi kaydetmek mümkün değildir. 26 MATH Ticari Entegre Nakit tahsil fişi Nakit tahsilatlar için kullanılan bir fiştir. Bu fişle işlenen tutarlar, müşterinin cari hesabına alacak kaydedilir. Eğer muhasebe modülü varsa, kasa borçlanır, müşteri cari hesabı alacaklanır. Bu fiş formunun altındaki Yazdır tuşu kullanılarak, yazıcıdan çıkarılabilir ve gerekirse tahsilat fişi olarak kullanılabilir. Nakit tediye fişi Nakit ödeme yapıldığında kullanılan bir fiş türüdür. Bu fişle işlenen tutarlar, müşterinin cari hesabına borç kaydedilir. Eğer muhasebe modülü varsa, kasa alacaklanır, müşteri cari hesabı alacaklanır. Eğer ödeme almaya gelen gişinin yanında tahsilat makbuzu yoksa, bu fiş formunun altındaki Yazdır tuşuna basarak, tediye fişi yazdırılır ve ödeme yapılan kişiden imza alınır. Cari açılış fişi Program yeni alındığında ya da yıl başlarında, cari hesaplara topluca açılış bakiyelerini kaydetmek için kullanılan bir fiştir. Hem alacak hem de borç kısımlarına bilgi girilebilir. Fişin son borç ve alacak toplamının eşit olması gerekmez. Cari özel fiş Cari hesaplara, özel sebeplerle topluca bakiye kaydetmek için kullanılan bir fiştir. Hem alacak hem de borç kısımlarına bilgi girilebilir. Fişin son borç ve alacak toplamının eşit olması gerekmez. Cari fişlerin işlenmesi Tahsil, tediye, virman, açılış fişleri ve özel fişler aynı şekilde işlenir. İşlenecek fiş türü seçildikten sonra fiş formu, yeni bir fiş girişi için ekrana boş olarak gelir. «Fiş no» yeni fiş numarasını, «Fiş tarihi» bugünü ve «Döviz birimi» TL.'yi gösterir. Önceden işlenip kaydedilmiş bir fiş üzerinde değişiklik yapılacaksa «Fiş no» ABT Bilgisayar 27 bölümündeki tuşuyla sırasıyla veya değişiklik yapılabilir. tuşuyla listeden aranan kayda ulaşılıp Yeni bir fiş girilecekse ilgili firmanın cari numarasına erişilip gerekli bilgi ve açıklamalar yazılır. Birden fazla satır girilen bir fişte, üst satırın kopyasını almak için F4 tuşu kullanılır. Eğer TL.'den başka bir döviz birimi seçilmişse işlem yapılabilmesi için dövizin günlük kurunun girilmiş olması gerekir. Yazıcı seçimi için Yazıcılar, yazdırmak için Yazdır, fişin kaydedilmesi için Kaydet, fişin iptal edilip silinmesi için İptal, fiş girişini bitirmek için Kapat tuşları kullanılır. Cari hareketler Cari hesap fişleri kesildikçe, fatura kesildikçe, çek ya da senet bordroları işlendikçe, cari hesapların bakiyeleri değişmektedir. Bu değişimi sağlayan işlemlere "cari hesap hareketi" denir. Bir cari hesap kartı ekrana getirildiğinde, ekrana gelen form, bir fihrist şeklindedir. Bu formun son sekmesi "Hareket" adını taşır. Fare ile bu yazı üzerine tıklandığında, ekrandaki cari hesaba ait olan hareketler ekrana gelecektir. Ekrana gelen bu yeni formda yer alan döviz cinsi seçeneği değiştirilerek, cari hesabın döviz bazında izlenmesi mümkündür. Cari hareketleri incelerken, her hangi bir evrak (hareket) üzerine farenizin sol tuşu ile çift tıklarsanız, o evrağa direk olarak gidebilir ve evrağı inceleyebilirsiniz. Döviz ile kesilmiş bir faturanın tutarı, cari hareketlerde TL. cinsinden görülür. Alışverişi döviz ile yapılmış bir müşterinin borç-alacak durumu döviz olarak istendiğinde, hangi tarihe kadarki durum görülmek isteniyorsa o tarihli kaydın üzerine gelinir ve tuşuna basılır. Ekranda borç-alacak durumunu gösteren bir bilgi penceresi açılacaktır. Bilgi alındıktan sonra bu pencerenin sağ tuşuna basılıp pencere kapatılır. üstündeki 28 MATH Ticari Entegre Cari hareketlerin raporlarını almak için Cari menüsünde "Hareket raporları"ndan "Hareket listesi" seçilir. Listeleme aralığının başı olan «İlk kod» rapor formu ekrana geldiğinde sıralamadaki ilk stoğu, «Son kod» da son stoğu gösterir. Aralığın daraltılması istenirse tuşundan ilk ve son kodlar seçilerek tüm stoğun gösterilmemesi sağlanır. Dökümde yeralacak para birimi «Döviz cinsi» listesinden seçilerek belirlenir. Yazdırılacak listenin fontu «Başlık örneği»'nin sağındaki «Font» ve «Ebat» bölümlerinden, liste bilgilerinin fontu «Liste örneği»'nin sağındaki «Font» bölümünden seçilir. Yeni font seçince görüntü ekranda güncellenir. «Üst yazı» bölümüne herhangi bir başlık notu yazılabilir. Rapora girmesi istenen gruplar seçilir. Seçeneklerde ise rapora hareketlerin vade tarihlerinin ve bakiyelerin girip girmeyeceği, çıkışın renkli olup olmadığı ve müşterilerin ayrı ayrı mı, aynı sayfada mı yeralacağı belirlenir. Sayfa numaraları altta veya üstte verilebilir. Yazdırılması için Yazdır, iptal için Vazgeç, yazıcı ayarını yapmak için Yazıcılar tuşlarına basılır. Cari kart raporları Cari hesap kart dosyası(CARI.DB)’den direk olarak alınan bilgilerle hazırlanan raporlar bu başlık altında toplanmıştır. Bu bilgiler, kod, ad-soyad, adres ve tel gibi bilgiler olabildiği gibi, hareketlerin son toplamları gibi özet bilgiler de olabilmektedir. Bu raporlar şu şekilde sınıflandırılmaktadır: Kart Raporları Bu bölüm, cari kart bilgilerinin yazıcıdan çıkışının alınmasını sağlar. Basılacak cari kartların sırası koduna göre veya ünvana göre seçilir. Yazdırma aralığının başı ilk kod, normalde sıralamadaki ilk stoğu, son kod da son stoğu gösterir. Aralığın daraltılması istenirse tuşundan ilk ve son kodlar seçilerek tüm stoğun gösterilmemesi sağlanır. «Madde başlıkları» bölümünde, altta «Seçilmiş bilgiler»'de yeralan bilgilerin hangi başlıkla rapora gireceği yazılır. Seçilmiş bilgilerle madde başlıklarının sıralarının uyumlu olmasına dikkat edilmelidir. ABT Bilgisayar 29 Yazdırılacak listenin başlık özellikleri, «Özellikler» listesinden ayarlanır. «Font adı»'nda ana başlığın, «Diğer bilgiler»'de bilgilerin fontu seçilir. Yanlarında bulunan «Ebat» ve «Renk» seçenekleri de belirlendikten sonra başlığın son hali «Ana başlık» bölümünde görülebilir. Sayfa numaraları bölümündeki seçeneklerden «Alt», sayfa numaralarının kağıdın altında; «Üst», sayfa numaralarının kağıdın üstünde basılacağını ve «Hiçbiri», sayfalara numara verilmeyeceğini belirtir. «Mevcut bilgiler»'den «Seçilmiş bilgiler»'e listenin içeriğini oluşturacak konular aktarılır. Bakiye özelliklerinde, bakiyesi sıfır olan, alacaklı veya borçlu durumda olan cari kartlardan hangilerinin rapora gireceği seçilir. Buraya özellikle dikkat edilmelidir. Raporda yer alacak gruplar, «Grup seçimi» başlığı altındaki bölümde "Gruplar >" düğmesine basılarak bulunabilir, raporda hangilerinin yer alıp hangilerinin yer almayacağı belirlenebilir. Oluşturulan rapor taslağı daha sonra kullanılacaksa «Rapor dosyası» satırına isim girilip rapor kaydedilir. Varolan bir raporun silinmesi için rapor listeden seçilip «Rapor sil»'e basılır. Raporun ekranda çıkması için Ekrana, yazdırılması için Yazdır, iptal için Vazgeç, yazıcı ayarını yapmak için Yazıcılar tuşlarına basılır. Listelerden bilgi seçerken birbirinden ayrı duran bilgileri klavyedeki Ctrl tuşu yardımıyla seçebilirsiniz. Müşteri bilgileri raporu 30 MATH Ticari Entegre Kayıtlı müşterileriniz hakkında alfabetik ya da bulundukları vilayet ve ilçeye göre raporlar almanızı sağlar. Böylece belli bir bölge üzerine yoğunlaşıp tahsilat ya da pazarlama yapabilirsiniz. Cari hareket raporları Cari hesap kart dosyası (CARI.DB) ve cari hareket dosyası (CARIHAR.DB)’dan paralel olarak alınan bilgilerle hazırlanan raporlar bu başlık altında toplanmıştır. Hareket listesi Cari hesaplara ait hareketlerin (ekstre) alınabildiği bir rapordur. Bu rapor, aşağıda görülen ekrandaki filtreleri kullanır. Yani ilk-son kod, ilk-son tarih, istenen gruplar ve istenen bilgiler olarak sıralanabilir. Burada dikkat edilmesi gereken hususlar, her müşteri ayrı sayfaya, vade tarihi verilsin, bakiye her hareket satırında yanda verilsin gibi seçeneklerin doğru seçilmesidir. Eğer tek bir müşteriye ait hareketler dökülecekse, ilk ve son müşteri kodlarına aynı kod girilmelidir. Yine resimden de görüleceği gibi, bu rapora ayrı bir isim vermek, başlık ve yazım fontunu seçmek mümkündür. ABT Bilgisayar 31 Ayrıca, istenilen para birimine göre döküm alınabilir. Yani, hareket hangi para birimiyle gerçekleşirse gerçekleşsin, kurların günlük olarak girilmiş olması kaydıyla, bir başka para birimi olarak rapor alınabilir. Mevcut Stok veya Cari Grupları bölümünden seçmek istediğimiz grupları aktifleştirip, buttonuna basarak aktifleşmiş grubu, seçilen gruplar bölümüne gönderebiliriz. Eğer tüm gruplar seçilmek isteniyorsa, tüm grupları, seçilen gruplar bölümüne gönderebiliriz. buttonuna basarak, Hangi grupların rapora dahil edilmesi isteniyorsa, o gruplar ekranın sağındaki kutucuğa aktarılır. Alınmak istemeyen gruplarsa, ekranın solunda kalacaktır. Raporun hangi yazıcıya gönderileceği, ekranın en altında görülmektedir. Eğer başka bir yazıcıya göndermek isterseniz, Yazıcı düğmesine basarak yazıcı seçebilirsiniz. Valör raporu 32 MATH Ticari Entegre Müşterilerinizin vadeli olarak yapmış oldukları alış-verişlerin vade farklarını hesaplayan bir rapordur. Bu rapor, müşterinizin alıcı ise size olan geç ödemelerini, satıcı ise sizin geç ödemelerinizi hesaplar. Bu raporda yer alan, rapor tarihi ifadesi, baz alınacak vade farkı tariini belirler. Örneğin bu raporu 15/09/2001 tarihinde alıyorsanız ve 31/08/2000 tarihi itibarıyla durumu almak istiyorsanız buraya 31.08.2000 tarihini girmelisiniz. Eğer tek müşteriye ait bir döküm alacaksanız, ilk kod ve son kod olarak aynı müşterinin kodunu yazmalısınız. Vade farkı türü Genel seçilirse, tüm bu rapordaki müşterilere aynı vade farkı oranı ile hesap yapılır. Eğer özel seçilirse, her müşteriye kendi cari kartındaki vade farkı oranı uygulanır. Cari-Stok raporu Her cari hesabın aldığı/sattığı stokları ve birim fiyatları ve miktarlarıyla döken bir rapordur. Burada ayarlar düğmesine basılarak istenilen rapor ayarları yapılabilir. ABT Bilgisayar 33 Grafikler İki cari hesabın karşılaştırmalı alış ya da satış raporunu grafik olarak istenilen iki tarih arasında verir. En az 1 müşteri ve en az iki aylık bir peryot seçmelisiniz. Şirket faaliyet raporu Şirketinizde belli iki tarih arasında (örneğin siz tatildeyken) neler olduğunu merak ediyorsanız, bu raporu kullanmalısınız. Böylece, bu iki tarih arasında yapılan tahsilatlar, ödemeler ve yapılan satışlardan haberdar olacaksınız. Özet hareket dökümü Günlük ya da aylık olarak yapılan tahsilatlar, kesilen dekontlar ya da yapılan satışlar gibi işlemleri raporlamanızı sağlar. Örneğin kesilen faturalar ve yapılan ödemeler gibi bilgileri almak için, sadece borçlanan cari hareket kutusunu işaretlemelisiniz. Bu raporda, yandaki şekilde de görülebileceği gibi, günlük ya da aylık toplamlar alabilirsiniz. Hareketlerden bakiyeler Veri bütünlüğünün sağlanamadığı durumlarda, hareketlerden bakiye tesbiti yapmak daha doğru sonuç verecektir. Bu rapor, cari hesap bakiyelerinizin her kart için, hareketlerinden hesaplanmasını sağlar. Kart raporlarına göre biraz daha uzun sürede hazırlanır. Format olarak da kart raporlarından farklıdır. Ayrıca bu rapor, istenilen her hangi bir tarih itibarıyla cari hesap bakiyelerinin dökümünü 34 MATH Ticari Entegre sağlar. Yine bu raporda, sadece borçluları, sadece alacaklıları ya da sadece bakiyesi sıfır olanları dökebilmek gibi bir imkanınız vardır. ABT Bilgisayar 35 Stok modülü Stok işlemleri genel olarak bu seçenekten yapılır. Stok işlemleri için girilecek seçim, genel menüdeki Stok seçeneğidir. Bu seçeneğe girildiğinde, karşımıza aşağıdaki menü gelecektir. 36 MATH Ticari Entegre Bu menü üzerinde hareket ederken, yukarı aşağı hareketlerle her hangi bir stok kartı üzerine gelinerek soldaki menü seçenekleri ile gerekli fiş ve raporlar seçilebilir, üzerine çift tıklanarak stok kartına girilebilir. Ya da her hangi bir stok üzerine gelindiğinde alt tabloda o stoğa ait hareket detayları izlenebilir. Bu menü üzerinde hareket etmek çok kolay ve fonksiyoneldir. Stok koduna göre arama yapmak için, tablodaki “Stok Kodu” yazısına farenizin sol tuşu ile tıklamalısınız. Benzer şekilde, stok adına göre arama yapmak istediğinizde, tablodaki “Stok Cinsi” yazısına farenizin sol tuşu ile tıklamalısınız. Daha sonra aranan stoğun kod ya da adını üstteki arama bölümüne yazarak o stoğa kolayca ulaşabilirsiniz. Stok kartı Stok kartı nedir? Stok kartı, stoğa ait sabit bilgileri içeren forma denir. Bu form içinde, stok kodu, cinsi, stok KDV oranı, satış fiyatları, ölçü birimleri, özellikleri ve gerekirse stok resmi yer almaktadır. Stok kartının kullanılması Stok kartı modülüne ulaşmak için, genel menüdeki "Stok" menüsü tıklandıktan sonra çıkan menüden "Stok kartları" seçeneği seçilmelidir. Yeni bir stok kartı açmak için, önce stoğa verilecek koda karar verilir ve bu kodun daha önce kullanılmamış olmasına dikkat edilir. Stoğa ait bilgiler doğru olarak girildikten sonra Kaydet tuşuna basılarak kayıt gerçekleştirilir. Ayrıca, birbiri ile ilişkili olup fiyatları aynı anda artan veya azalan stokların kayıtlarının arka arkaya olması, bu stokların fiyatları değiştirilirken büyük kolaylık sağlar. Stok mali tanımlamaları bölümünde, stok malın KDV ve iskonto oranları, TL veya döviz cinsinden fiyatları, adet ve diğer birimlerden miktarlarının bilgileri yer alır. Temin bilgileri bölümünde, peşin ve vadeli alış, vade, bayilik iskontosu, sipariş ve temin süresi bilgileri yer alır. Stoktaki malların ayrıntılı bilgileri "Özel" bölümünde, stok hareketleri ise "Hareketler" bölümünde incelenebilir ve üzerlerinde işlemler yapılabilir. ABT Bilgisayar 37 Stok kartı arama Stok kodunun girilmesi: Stok kodu doğrudan girilebileceği gibi tuşuna basılarak kayıtlı kodların tuşu ile kayıtlı kodlar sırayla görülebilir. Stok listesinden arama yapılabilir, tanımı bölümünde stoğun açıklaması görülebilir. Stok türü malzeme veya işçilik olarak seçilebilir. Bilgiler girildikten sonra Kaydet tuşuna basılarak veriler kaydedilebilir. Bilgileri yazdırmak için Yazdır tuşu, destek almak için Yardım tuşu, çıkış için Kapat tuşu kullanılabilir. Kaydı iptal etmek için İptal düğmesine basılırsa kayıt silinir. Stok KDV oranı Stok kartı içinde yer alan KDV (%) hanesi, bu stokun resmi KDV oranını ifade eder. Yeni bir stok kartı girileceğinde, bu haneye otomatik olarak, Stok parametrelerinden kabul edilen KDV oranı gelmektedir. Ancak bu oran, Stok Parametreleri bölümünde tanımlı olan başka bir oran ile değiştirilebilir. Otomatik olarak gelen KDV oranının dışındaki diğer bir KDV oranını seçmek için, KDV(%) hanesinin sağındaki tuşuna fare ile tıklanır. Bir stok kaydedilirken, burada onaylanan KDV oranı, fatura ve irsaliyelerde otomatik olarak hesaplanacaktır. Stok resmi Takibini yapılan stoğa ait bir fotoğraf ya da çizimin görüntüsüne stok resmi denir. Stok resmi, stok kartı formunun altında yeralan "Özel" sekmesi seçildiğinde ekrana çıkar. Bir stok kartına, o stoğa ait resmin tanımlanabilmesi için, stoğun resmi (Paint benzeri bir programla) yapılmalı ya da bir tarayıcı (scanner) aracılığıyla bilgisayara aktarılmalıdır. Stoklara ait resimler, bitmap (*.BMP) formatında olmalı ve \ABT\BMP\ kataloğu içinde yeralmalıdır. Bu resmin yeraldığı dosya, \ABT\BMP\ 38 MATH Ticari Entegre kataloğuna kaydedildikten sonra, Stok kartı formuna girilir ve bu stok ekrana çağırılır. Daha sonra formun altında yer alan Özel seçeneği seçilir ve resim dosyası seçilerek Kaydet tuşu ile kayıt işlemi tamamlanır. Stok satış fiyatları Stoklar için üç farklı satış fiyatı belirlenebilir. Bu fiyatların para birimleri birbirinden farklı olabilir. Bu fiyatlar, fatura ya da irsaliyelerde otomatik olarak gelir. Eğer dövizli bir stok takibi yapılıyorsa ve para birimi döviz olarak belirlenmiş ise fatura kesilirken, o günkü kurdan otomatik olarak TL'ye çevrilerek birim fiyatı getirir. Özel bilgilerin girilmesi Stok kartında "Özel" sekmesine fare ile tıklayınca açılan formda, stoktaki malın marka, model, renk, ebat ve görüntü gibi, konularını kullanıcının belirlediği ayrıntılı özellikleri ve özel açıklamaları incelenip yeni tanımlamalar yapılabilir. «Stok özellikleri» grubunda, seçilen malın marka, model, renk özellikleri kodlanır. Bu kodlar, MATH ana menüsündeki "Parametreler" menüsünden "Stok parametreleri", oradan «Özellikler» sekmesi seçilerek girilebilir. Özelliğin sağındaki liste kutuları tuşu ile açılıp kod seçimi yapılır. Kodun karşılığı olan özelliğin açıklaması yazı olarak da görüntülenecektir. Genişlik, yükseklik, derinlik ve ağırlık, «Ebatlar» bölümünde verilir. Stoğun resmi mevcutsa «Stok resmi» bölümünde BMP formatındaki resim dosyasının adı seçilerek görüntülenebilir. Barkod ve Detaylı Stok Tanımlama Barkod ile stok takibi, fatura giriş-çıkışı yapabilmek için, öncelikle Genel Menü’deki Parametreler Kısmından Stok Parametreleri’ne gelmeli, buradaki Özellikler sekmesindeki Detay Sayısı belirtilmelidir. Detay Sayısı, bir stok kodunun kaç çeşit alt grubu olduğunu belirtir. İsterseniz bu cümleyi biraz daha açalım: Örneğin A stoğunun Renk ve Beden olarak seçenekleri varsa, Detay Sayısı 2’dir. Örneğin Detay sayısı 2 olan bir stoğun Barkod sayısı=stoğun ambalaj türleri x Birinci özellik sayısı x İkinci özellik sayısı olarak hesaplanır. ABT Bilgisayar 39 Bir stoğun barkodlarını girmek için, stok kartına gelindikten sonra, alttaki Detaylı Stok sekmesi seçilir. Buradaki özellikler tanımlanır. Renk/Beden gibi. Özellikleri tanımladıktan sonra, yukarıdaki Kaydet tuşuna basmalısınız. Daha sonra, bu genel özelliklerin detayı girilir. Sarı, Lacivert / Medium, Large gibi. Bu tanımlamalar tamamlandıktan sonra, ekranın sol alt kısmındaki BarCode tuşuna işaret konulur ve bu tuşa basılır. Bu durumda, karşımıza stoğun barkodlarını girebileceğimiz ekran gelir. Burada dikkat edilecek hususlardan biri de ambalaj şeklidir. Yani her ambalaj (stok) birimi için tüm renk ve bedenler için tekrar barkod girilmelidir. Bir barkod tamamen eşsizdir. Yani aynı barkod iki ayrı stokta ya da aynı stokta farklı ölçü birimlerinde girilemez. Girilen barkodların EAN-13’e uygun olması gerekmektedir. Bu uygunluk program tarafından da kontrol edilir. İstenirse, 12 karakteri girilen barkodun 13. kanrakteri program tarafından oluşturulur. 12 karakteri girip, F2 tuşuna basarsanız, program 13. karakteri kendisi yaratarak ekleyecektir. Barkodları tanımladıktan sonra, yukarıdaki Kaydet tuşuna basmayı unutmayınız. Stok Hareketleri Stok kartının son sekmesi "Hareket" seçilerek, stoktaki bir malın hangi fatura ve irsaliyede yeraldığı tarih, numara, miktar, birim fiyat ve para birimi gibi ayrıntılarıyla incelenebilir. Hareket gözlemlenirken «Aranan tarih» gözlemlenmesi istenen hareketlerin tarihine geri alınabilir. Normalde tüm kayıtlar gösterilecektir. «Döviz birimi» ve «Stok birimi» seçilerek hareketlerin birimine karar verilir. Seçilen birime göre hareketlerin görüntüsü güncellenir. Bulunulan bir pozisyonda, farenin sağ tuşuna basılarak o tarihteki stok miktarı izlenebilir. 40 MATH Ticari Entegre Stok fişleri Depo fişi Stokların bir kısmı, bir depodan diğerine aktarılacağı zaman giriş ve çıkış depolarının adları ve stok bilgilerinin yeraldığı bir depo fişi doldurulur. ABT Bilgisayar 41 Üretimden giriş fişi Üretilen malın stoklara girişi yapılırken bu fiş doldurulur. Üretim modülü olan kullanıcılar, Üretim modülündeki fişi kullanmalıdır. Bu fiş, üretim modülü olmayan kullanıcılar içindir. Devir fişi Önceki dönemlerin stok kayıtları aktarılırken ya da program yeni alındığında kullanılır. 42 MATH Ticari Entegre Fire fişi Stokta çeşitli sebeplerden dolayı zarar görmüş malların stoklardan düşmesi için kullanılır. İç tüketim fişi Stoktaki malı firmanın kendisinin tükettiği durumlarda kullanılır. Stok fişlerinin doldurulması Fiş numarası normalde yeni fiş girişi için en son numara olarak gelir. İşlenmiş bir fişin üzerinde değişiklik yapmak için fişe tuşuyla sıra ile numaraları tarayarak veya listeden çağırarak eriştikten sonra gerekli değişiklikler yapılır. «Fiş tarihi», fişin kesildiği tarih; «Belge no» fişin matbu evrağının üzerinde basılı numaradır. Gerekiyorsa vade bilgileri de girilir. Depo seçimleri fişin özelliğine göredir. Depo fişinde hem giriş hem çıkış, üretim fişinde ve devir fişinde yalnız giriş, fire ve iç tüketim fişinde yalnız çıkış deposu vardır. Depolar listeden seçilir. Giriş/çıkışı yapılan stoklar işlenirken «Stok kodu» tuşuyla bulunup, miktar tuşuna basılarak bilgileri girilir. «Birim» ve «Birim fiyat» bilgileri yanlarındaki seçilir. Üst satırı kopyalamak için F4 tuşuna basılır. «Dip not» bölümüne de gerekiyorsa fişle ilgili not ve açıklamalar yazıldıktan sonra Kaydet tuşuna basılarak veriler kaydedilebilir. Bilgileri yazdırmak için Yazdır tuşu, yazıcı seçimi için Yazıcılar tuşu, çıkış için Kapat tuşu kullanılabilir. Kaydı iptal etmek için İptal düğmesine basılırsa kayıt silinir. ABT Bilgisayar 43 Stok kart raporları Kart listesinin bastırılması Bu bölüm, stok kartı bilgilerinin yazıcıdan çıkışının alınmasını sağlar. Basılacak stok kartlarının sırası koduna göre veya adına göre seçilir. Yazdırma aralığının başı ilk kod normalde sıralamadaki ilk stoğu, son kod da son stoğu 44 MATH Ticari Entegre gösterir. Aralığın daraltılması istenirse tüm stoğun gösterilmemesi sağlanır. tuşundan ilk ve son kodlar seçilerek Yazdırılacak listenin başlık özellikleri özellikler listesinden ayarlanır. «Font adı»'nda ana başlığın, «Diğer bilgiler»'de bilgilerin fontu seçilir. Yanlarında bulunan «Ebat» ve «Renk» seçenekleri de belirlendikten sonra başlığın son hali «Ana başlık» bölümünde görülebilir. Sayfa numaraları bölümündeki seçeneklerden «Alt», sayfa numaralarının kağıdın altında; «Üst», sayfa numaralarının kağıdın üstünde basılacağını ve «Hiçbiri», sayfalara numara verilmeyeceğini belirtir. «Mevcut bilgiler»'den seçilmiş bilgilere listenin içeriğini oluşturacak konular aktarılır. Raporda yer alacak grup, marka, model ve renkleri «Grup ve özellikler» başlığı altındaki bölümde ilgili düğmelerine basarak bulunabilir, raporda hangilerinin yer alıp hangilerinin yer almayacağı belirlenebilir. Oluşturulan rapor taslağı daha sonra kullanılacaksa «Kaydet» düğmesine basılıp rapor kaydedilir. Varolan bir raporun silinmesi için rapor listeden seçilip «Sil»'e basılır. Raporun yazdırılması için Yazdır, iptal için Vazgeç, yazıcı ayarını yapmak için Yazıcılar tuşlarına basılır. Stok kartlarından envanter dökümü Mevcut stokların dökümünü almak için kullanılan bölümdür. Basılacak stok kartlarının sırası koduna göre veya adına göre seçilir. Yazdırma aralığının başı ilk kod normalde sıralamadaki ilk stoğu, son kod da son stoğu gösterir. Aralığın daraltılması istenirse tuşundan ilk ve son kodlar seçilerek tüm stoğun gösterilmemesi sağlanır. ABT Bilgisayar 45 Yazdırılacak listenin başlık özellikleri «Özellikler»'den ayarlanır. «Font adı»'nda ana başlığın, «Diğer bilgiler»'de yazıcıdan baskısı alınacak bilgilerin fontu seçilir. Yanlarında bulunan «Ebat» ve «Renk» seçenekleri de belirlendikten sonra başlığın son hali «Ana başlık» bölümünde görülebilir. Sayfa numaraları bölümündeki seçeneklerden «Alt», sayfa numaralarının kağıdın altında; «Üst», sayfa numaralarının kağıdın üstünde basılacağını ve «Hiçbiri», sayfalara numara verilmeyeceğini belirtir. Raporda yer alacak grup, marka, model ve renkleri «Grup ve özellikler» başlığı altındaki bölümde ilgili düğmelerine basarak bulunabilir, raporda hangilerinin yer alıp hangilerinin yer almayacağı belirlenebilir. Raporun yazdırılması için Yazdır, iptal için Vazgeç, yazıcı ayarını yapmak için Yazıcılar tuşlarına basılır. Fiyat listesi Stoktaki malların fiyat dökümünü almak için kullanılan bölümdür. Basılacak stok kartlarının sırası koduna göre veya adına göre seçilir. Yazdırma aralığının başı ilk kod normalde sıralamadaki ilk stoğu, son kod da son stoğu gösterir. Aralığın daraltılması istenirse tuşundan ilk ve son kodlar seçilerek tüm stoğun gösterilmemesi sağlanır. Yazdırılacak listenin başlık özellikleri «Özellikler»'den ayarlanır. «Font adı»'nda ana başlığın, «Diğer bilgiler»'de yazıcıdan baskısı alınacak bilgilerin fontu seçilir. Yanlarında bulunan «Ebat» ve «Renk» seçenekleri de belirlendikten sonra başlığın son hali «Ana başlık» bölümünde görülebilir. Sayfa numaraları bölümündeki seçeneklerden «Alt», sayfa numaralarının kağıdın altında; «Üst», sayfa numaralarının kağıdın üstünde basılacağını ve «Hiçbiri», sayfalara numara verilmeyeceğini belirtir. 46 MATH Ticari Entegre Raporda yer alacak grup, marka, model ve renkleri «Grup ve özellikler» başlığı altındaki bölümde ilgili düğmelerine basarak bulunabilir, raporda hangilerinin yer alıp hangilerinin yer almayacağı belirlenebilir. Oluşturulan fiyat listesi taslağı daha sonra kullanılacaksa «Rapor dosyası kayıdı...» düğmesine basılıp rapor kaydedilir. Varolan bir raporun silinmesi için rapor listeden seçilip «Rapor sil»'e basılır. «Verilecek fiyatlar» başlığında müşterilere uygulanan özel fiyatlar, normal peşin ve vadeli satış fiyatları ve vade sürelerinden hangilerinin listede görüleceği seçilir. Yazıcı dökümünde görülmesi istenen fiyatın sol yanında işareti varsa fiyat seçilmiştir ve liste çıkışında görülür. Fiyatların hizalarında para birimlerinin seçilmesi için liste kutuları bulunur.Liste kutularından sağındaki tuşuna basarak seçim yapılır. Listede bir değişiklik yapılmazsa seçili fiyatlar "Kendi" seçeneği ile stok kartı nda kayıtlı para birimleriyle görülür. Raporun yazdırılması için Yazdır , iptal için Vazgeç , yazıcı ayarını yapmak için Yazıcılar tuşlarına basılır. Stok Fiyatlarını Ayarlama Stok fiyatlarını yüzde olarak, sol taraftaki Stok Fiyatları menüsündeki ilk iki seçenek ile ayarlayabilirsiniz. Eğer stok fiyatlarını miktar olarak el ile ayarlayacaksanız,hızlı bir şekilde bilgi girebileceğiniz Stok Fiyat/Detay seçeneğini seçmelisiniz. KDV Güncelleme KDV Oranları değiştiğinde, hızlıca bu oranları değiştirebil-meniz için tasarlan-mıştır. Sol tarafa eski KDV oranlarını ve sağ tarafa yeni KDV oranlarını yazıp, Ayarla tuşuna basarsak, eski KDV oranlarını yenileri ile değiştirir. ABT Bilgisayar 47 Kritik stok listesi Stoktaki miktarları kritik düzeyde azalmış malların dökümünü almak için kullanılan bölümdür. Basılacak stok kartlarının sırası koduna göre veya adına göre seçilir. Yazdırma aralığının başı ilk kod normalde sıralamadaki ilk stoğu, son kod da son stoğu gösterir. Aralığın daraltılması istenirse tuşundan ilk ve son kodlar seçilerek tüm stoğun gösterilmemesi sağlanır. Yazdırılacak listenin başlık özellikleri «Özellikler»'den ayarlanır. «Font adı»'nda ana başlığın, «Diğer bilgiler»'de yazıcıdan baskısı alınacak bilgilerin fontu seçilir. Yanlarında bulunan «Ebat» ve «Renk» seçenekleri de belirlendikten sonra başlığın son hali «Ana başlık» bölümünde görülebilir. Raporda yer alacak grup, marka, model ve renkleri «Grup ve özellikler» başlığı altındaki bölümde ilgili düğmelerine basarak bulunabilir, raporda hangilerinin yer alıp hangilerinin yer almayacağı belirlenebilir. "Stok miktarı sıfır olanları ver." seçili ise stokta hiç kalmamış olan mallar listelenecektir. Raporun yazdırılması için Yazdır , iptal için Vazgeç , yazıcı ayarını yapmak için Yazıcılar tuşlarına basılır. Stok Etiketleri İsterseniz, stoklarınız için fiyat etiketi gibi etiketler basabilirsiniz. Bunun için, Stok Modülünde en altta yer alan Etiket seçeneği seçilir. 48 MATH Ticari Entegre Etiketin tasarımını yapmak için, etiket ayarları düğmesine basılmalıdır. Daha önceden yapılmış etiket tasarımınız varsa, sol taraftaki “Yazdırılacak Etiket Tasarımı” hanesinden bu tasarımı adıyla çağırabilirsiniz. Basılacak etiketlerin kaçar tane olacağını “Etiket Adedi” bölümüne yazınız. Tasarıma uygun etiketleri yazıcınıza koyunuz ve Yazdır tuşuna basınız. Stok hareketlerinin dökümü Stoklardaki hareket dökümünü tarih, depo, stok özellikleri gibi ayrıntılarıyla almak için kullanılan bölümdür. Stok menüsünden "Hareket" raporları, oradan "Hareketlerin dökümü" seçilerek ulaşılır. Basılacak stok kartlarının sırası koduna göre veya cinsine göre seçilir. Yazdırma aralığının başı «İlk kod» normalde sıralamadaki ilk stoğu, «Son kod» da son stoğu gösterir. Aralığın daraltılması istenirse tuşundan ilk ve son kodlar seçilerek tüm stoğun gösterilmemesi sağlanır. Yazdırılacak listenin başlığının rengi «Renk» tuşuna basılarak, fontu «Başlık örneği»'nin sağındaki «Font» ve «Ebat» bölümlerinden, liste bilgilerinin fontu «Liste örneği»'nin sağındaki «Font» bölümünden seçilir. Dökümde yeralacak para birimi «Döviz cinsi» listesinden seçilerek belirlenir. Hareketleri görülmek istenen depolar, «Depolar» başlığı altında sol taraflarındaki kutuda olacak şekilde işaretlenir. Sayfa numaraları bölümündeki seçeneklerden «Alt», sayfa numaralarının kağıdın altında; «Üst», sayfa numaralarının kağıdın üstünde basılacağını ve «Hiçbiri», sayfalara numara verilmeyeceğini belirtir. Raporda yer alacak grup, marka, model ve renkleri «Grup ve özellikler» başlığı altındaki bölümde ilgili düğmelerine basarak bulunabilir, raporda hangilerinin yer alıp hangilerinin yer almayacağı belirlenebilir. ABT Bilgisayar 49 «Liste özellikleri»'nde, giriş bilgileri, çıkış bilgileri, renkli yazıcı çıkışı ve her stoğun kendine ait ayrı bir sayfaya basılması gibi baskıda görülecek ayrıntılı özellikler seçilir. Oluşturulan rapor taslağı daha sonra kullanılacaksa «Rapor formu» bölümünde isim verilerek «Kaydet»'e basılır. Kayıtlı raporlara erişmek için «Kayıtlı rapor dosyaları» bölümündeki tuşuna basılarak listeden seçim yapılır.. Raporun yazdırılması için Yazdır, iptal için Vazgeç, yazıcı ayarını yapmak için Yazıcılar tuşlarına basılır. Depo, grup, marka, model, renk ve diğer stok niteliklerinin tanımı için "Stok parametreleri" bölümüne bakınız. Stok birim fiyatlarının ayarlanması Stok fiyatları belli bir yüzde oranında değişince bunların yeni fiyatlarının kolayca kayıtlara geçirilmesini sağlar. Stok menüsü altında bulunur. Önce ilk ve son stok kodu aralığı, tuşu kullanılarak listeden seçim yapılıp belirlenir. Fiyatlardaki yüzdenin artış mı, azalma mı olduğu (Artı veya Eksi) işaretlenir, alış-satış fiyat değişimi yüzdeleri girilir. Tamam tuşuna basıldığında kayıtlar güncellenir. İşlemden Vazgeç tuşu ile vazgeçilebilir. Kalan Stok Fifo (ilk giren-ilk çıkar) Raporu Herhangi bir stok çıkışı yapıldığında, çıkış işlemi, malın ilk giriş tarihinden itibaren başlar. Fifo Raporu ise istenen stok aralığındaki malların, verilen tarihe kadar olan hareketlerini fifoya göre hesaplar ve gösterir. 50 MATH Ticari Entegre Stok aralıkları İlk kod-Son kod bölümünden , tuşu kullanılarak listeden seçim yapılıp ayarlanabilir. Rapor tarihi değiş tirilerek istenen tarihe kadar olan hareketler raporda gösterilir. Stok hareket tarihindeki girilmiş kur değeri alınarak sonucu, seçilen döviz türüne göre hesaplar ve gösterir. tuşuna basılarak listeden döviz seçimi yapılır.. Eğer stok hareket tarihindeki kur girilmemişse, bir önceki değer alınır. Kar-Zarar Raporu Stoktaki malların belirtilen tarih aralığında (Başlangıç hareketlerinden doğan brüt kar veya zararı listeler. ve Bitiş tarihi) Ayrıntılı bölüm işaretlendiğinde kar-zarar raporunda hareket fişleride listelenir.Özet bölümü işaretlendiğinde ise yalnız hesaplar görünür,fişler görünmez. Buttonlar içinden, rapor buttonu tıklandığında rapor dökümünü ,ayar buttonu ile yazıcı seçimi, yazdır butonu ile çıktıyı alabiliriz. Stok-Cari İlişkisi Bu bölümde, döviz kuru ve rapor şekli ikiye ayrılır. Rapor şekli, sadece girişler veya sadece çıkışlar olarak seçilebilir. Döviz kurunda ise hareket tarihindeki kur ABT Bilgisayar 51 veya rapor tarihindeki kuru alabiliriz. Bu bölümde ayrıntılı rapor yanında özet rapor da alınabilir. Stok grupları ve Cari grupları buttonları ile grup seçimini yapabiliriz. Yani, belli gruptaki carilerin, belli gruptaki stokları tüketimi ya da bize satışı incelenebilir. Grup Seçimi Mevcut Stok veya Cari Grupları bölümünden seçmek istediğimiz grupları aktifleştirip, buttonuna basarak aktifleşmiş grubu, seçilen gruplar bölümüne gönderebiliriz. Eğer tüm gruplar seçilmek isteniyorsa, tüm grupları, seçilen gruplar bölümüne gönderebiliriz. buttonuna basarak, Stok modülüyle yazar kasa bağlantıları MATH stok modülünden, Olivetti 6000 serisi barkod okuyuculu yazar kasalara bilgi gondermek ve yapılan satışları tekrar okumak mümkündür. Ayrıca, stok modülünden, text dosyalara .db, .txt ve . csv formatlarında bilgi göndermek ve almak mümkündür. Bu formatlar şu şekilde açıklanabilir: FORMAT .DB .TXT .CSV 52 AÇIKLAMA Paradox dosyası olup, stok dosyasındaki fiyat ve envanter bilgilerini diskete ya da harddisk içinde başka bir şirkete göndermek için kullanılır. Program buradan tekrar bilgi okuyabilir. Araları boşlukla ayrılmış düz yazı şeklinde bilgiler içeren dosya türüdür. Araları virgül (,) ya da nokları virgül (;) ile ayrılmış bilgiler içeren ve Excel tarafından da okunabilen dosya çeşitleridir. MATH Ticari Entegre ABT Bilgisayar 53 Fatura-irsaliye modülü Genel menüden Fatura seçeneğine girildiğinde, aşağıdaki Fatura-İrsaliye menüsü karşımıza gelir. Bu menü üzerinde hareket ederken, yukarı aşağı hareketlerle her hangi bir fatura üzerine gelinerek soldaki menü seçenekleri ile gerekli raporlar alınabilir ve istenen bölüme geçilebilir. Üzerine çift tıklanarak o fatura ya da irsaliyeye girilebilir. Ya da her hangi bir faturanın üzerine gelindiğinde alt tabloda o faturanın detayları izlenebilir. Bu menü üzerinde hareket etmek çok kolay ve fonksiyoneldir. Yeni bir fatura eklemek için yukarıdaki Yeni tuşuna basılabilir. Yine Alış/Satış faturalarında çalışmak için, yukarıdaki Alış/Satış radyo butonları kullanılabilir. 54 MATH Ticari Entegre Alış faturaları Alış faturası Genel olarak mal ve hizmet alımlarında kullanılır. KDV’yi her mal için hesaplar ve en altta faturaya ilave eder. MATH alış ve satış faturalarında tek faturada çok irsaliye ve yine tek faturada farklı KDV’li mal faturası kesme imkanı vardır. Ayrıca, mal alış ve satış faturalarında, farklı döviz birimlerinden olan mallar, otomatik olarak günlük kur ile ana paraya çevrilerek fatura hazırlanır. Toptan satıştan iade faturası Toptan satılmış mal geri döndüğünde kullanılır. Perakende satıştan iade faturası Perakende satılmış mal geri döndüğünde kullanılır. Vade farkı faturası Vadeli ödemelerde vade farkından doğan bir verecek için yazılan faturadır. Alınan hizmet faturası Alınan bir hizmet karşılığında kesilen faturadır. Proforma alış faturası Fatura kesilmeden önce, fiyat teklifi benzeri bir bilgi faturasıdır. Fasondan alış faturası Fason olarak yapılmış mallar teslim alınırken kullanılır. Fason alış faturasında, işi yapan firmanın hesabına fatura tutarı atılırken, KDV’nin 1/3’ü kaydedilir. Yürürlükteki ticaret kanunlarına göre, fason iş yaptıran firmalar, yaptırdıkları işin KDV’sinin 2/3’ünü ay sonunda vergi dairelerine yatırmak zorundadır. Bu tip fatura ile iş yaptırdığınızda, tevkif ettiğiniz KDV’yi ay sonunda vergi dairesine yatırmayı unutmayınız. ABT Bilgisayar 55 Satış faturaları Satış faturası Genel satışlarda kullanılır. KDV fiyatlara fatura altında eklenecektir. Perakende satış faturası Perakende satışlarda kullanılır. KDV, birim fiyatlara dahildir. Toptan alıştan iade faturası Toptan olarak alınmış malın iade olarak çıkışında kullanılır. Toptan satış faturası gibidir. Ancak, stok cirosunu arttırmamak için kullanılır. Vade farkı faturası Vadeli ödemelerde vade farkından doğan bir alacak için yazılan faturadır. Verilen hizmet faturası Verilen bir hizmet karşılığında kesilen faturadır. Hizmetin stoklarda açılı olması gerekmez. Direk olarak bir açıklama gibi girilir. Proforma satış faturası Fatura kesilmeden önce, fiyat teklifi benzeri bir bilgi faturasıdır. Bu fatura kesildiğinde, stoklardan düşme ya da cari hesaba bilgi işlemesi olmamaktadır. Fason satış faturası Fason iş yapan firma, işlediği aramalın çıkışını yaparken kullanır. Fason satış faturasında, işi yaptıran müşterinin hesabına fatura tutarı atılırken, KDV’nin 1/3’ü kaydedilir. Yürürlükteki ticaret kanunlarına göre, fason iş yaptıran firmalar, yaptırdıkları işin KDV’sinin 2/3’ünü ay sonunda vergi dairelerine yatırmak zorundadır. Fatura formunun doldurulması 56 MATH Ticari Entegre Fatura numarası normalde yeni fatura girişi için uygun ilk numara olarak gelir. İşlenmiş bir faturanın üzerinde değişiklik yapmak için kayda tuşuyla sıra ile numaraları tarayarak veya listeden çağırarak eriştikten sonra gerekli değişiklikler yapılır. «Fatura tarihi», faturanın kesildiği tarih; «Belge no» fatura matbu evrağının üzerinde basılı numaradır. Gerekiyorsa vade bilgileri de girilir. «Cari kodu» bölümünde, fatura kesilecek firmanın ismi cari karttan tuşuyla seçilir. Seçilen müşterinin cari kodu ve ünvanı bu bölümde görülecektir. Adres/telefon bilgilerine ulaşmak için veya cari kartta kaydı olmayıp bir kereye mahsus fatura kesilecek, dolayısıyla cari karta işlenmeyecek bir müşterinin adres ve telefonlarını girmek için tuşu kullanılır. Bu bölümün sağındaki kutudan para birimi, altındaki kutudan ise depo seçimini yapmak mümkündür. Depolar listeden seçilir. Depo seçimleri faturanın özelliğine göredir. Alış faturasında yalnız giriş yapılan depo, satış faturasında yalnız çıkış yapılan depo vardır. Vade farkı ve hizmet faturalarında bu bölüm bulunmaz. İrsaliye no, doğrudan girilebileceği gibi yine arama yapılarak kayıtlı irsaliyelere ulaşılarak numarası alınabilir. Proforma faturada bu bölüm bulunmaz. ABT Bilgisayar 57 Giriş/çıkışı yapılan stoklar işlenirken «Stok kodu» listeden bulunup, miktar bilgileri tuşuna basılarak seçilir. girilir. «Birim» ve «Birim fiyat» bilgileri yanlarındaki Vade farkı ve hizmetle ilgili olan faturalarda bu bölüm boştur. «Dip not» bölümüne de gerekiyorsa fatura ile ilgili not ve açıklamalar yazıldıktan sonra yazıcı seçimi için Yazıcılar, yazdırmak için Yazdır, faturanın kaydedilmesi için Kaydet, faturanın iptal edilip silinmesi için tuşları kullanılır. Fatura Kesiminde BarCode Kullanımı Eğer stok parametrelerinde, BarCode kutucuğunu işeretlediyseniz, faturalarda Yeni tuşuna ya da F2 tuşuna bastığınızda, karşınıza BarCode mantığına uygun bir form gelecek ve direk olarak BarCode okutarak işlemlerinize devam edebileceksiniz. Tüm stokları okuttuktan sonra, F5 tuşuna basarak kayıt pozisyonuna geçebilirsiniz. BarCode giriş ekranı aşağıda örnek olarak verilmiştir. Alış irsaliyeleri Alış irsaliyesi Genel olarak mal alımlarında alışlarda kullanılır. Alış irsaliyelerini, otomatik olarak alış faturalarına aktarabilirsiniz. Alış faturasına aktarılan irsaliye, alış irsaliyeleri bölümünden silinir. Yani alış irsaliyelerinde sadece fatura beklemekte olan irsaliyelerinizi görürsünüz. 58 MATH Ticari Entegre Fasondan alış irsaliyesi Fason olarak yapılmış mallar teslim alınırken kullanılır. Fason için giriş irsaliyesi Fason iş yapan firma, işleyeceği aramalı alırken kullanır. Toptan satıştan iade irsaliyesi Toptan satılmış mal geri döndüğünde kullanılır. Perakende satıştan iade irsaliyesi Perakende satılmış mal geri döndüğünde kullanılır. Konsinye giriş irsaliyesi Konsinye olarak alınan mal girişinde kullanılır. Konsinye çıkıştan iade irsaliyesi Konsinye olarak çıkışı yapılan malın iadesinde kullanılır. Satış irsaliyeleri Satış irsaliyesi Genel olarak mal ve hizmet satışlarında kullanılır. Bir satış irsaliyesi kesildiğinde, MATH otomatik olarak stoklarınızdan düşer. İrsaliye keserken, malın fiyatını da belirleyebilirsiniz. Ancak, faturaya aktarılmayan irsaliyeler cari hesaba işlenmez. Bu yüzden, tutarın cari hesaba aktarılması için irsaliyeyi faturaya aktarmalısınız. İrsaliyenin faturaya aktarılması Bir ya da daha fazla irsaliyeyi faturaya aktarabilmek için, satış faturaları kısmına gidilir ve Yeni tuşuna basılır. Daha sonra, müşterinin cari hesabı girilir. Daha sonra, irsaliye no yazısının oradaki soru (?) işaretine basılır. Bu durumda, bu müşteriye ait kesilmiş olan ve fatura bekleyen irsaliyeler bir liste halinde karşımıza gelir. Bu irsaliyelerden hangilerini sağ taraftaki listeye atarsak, o irsaliyeler faturaya aktarılmış olur. Bu aktarma işleminden sonra, stok fiyatlarını kontrol edip, Kaydet tuşuna basınız. Ayrıca, unutulmamalıdır ki birden fazla satış irsaliyesi tek faturaya aktarılabilir. ABT Bilgisayar 59 Perakende satış irsaliyesi Perakende satışlarda kullanılır. Yani KDV dahil mal satışlarında bu irsaliye kullanılır ve bu irsaliyeler, Perakende Satış Faturası bölümüne aktarılabilir. Fason satış irsaliyesi Fason iş yapan firma, işlediği aramalın çıkışını yaparken kullanır. Daha sonra bu irsaliye fason satış faturasına aktarılmalıdır. Fason için çıkış irsaliyesi Fason iş yapan firmaya mal çıkarken kullanılır. Daha sonra fason alış faturasına aktarılacaktır. Toptan alıştan iade irsaliyesi Toptan olarak alınmış malın iade olarak çıkışında kullanılır. Konsinye çıkış irsaliyesi Konsinye olarak mal çıkışı yapılırken kullanılır. Konsinye girişten iade irsaliyesi Konsinye olarak alınan malın iadesinde kullanılır. İrsaliye formunun doldurulması İrsaliye formu, stok fişi yle aynı şekilde doldurulur. Fiş numarası normalde yeni fiş girişi için en son numara olarak gelir. İşlenmiş bir fişin üzerinde değişiklik yapmak için fişe tuşuyla sıra ile numaraları tarayarak tuşuyla listeden çağırarak eriştikten sonra gerekli değişiklikler yapılır. veya «Fiş tarihi», irsaliyenin kesildiği tarih; «Belge no» irsaliye matbu evrağının üzerinde basılı numaradır. Gerekiyorsa vade bilgileri de girilir. Depo seçimleri irsaliyenin özelliğine göredir. Alış irsaliyesinde yalnız giriş yapılan depo, satış irsaliyesinde yalnız çıkış yapılan depo vardır. Depolar listeden seçilir. 60 MATH Ticari Entegre Giriş/çıkışı yapılan stoklar işlenirken «Stok kodu» tuşuyla bulunup, miktar bilgileri girilir. «Birim» ve «Birim fiyat» bilgileri yanlarındaki tuşuna basılarak seçilir. Eğer stok parametrelerinden BarCode kutucuğu işaretlenmişse, karşınıza direk olarak BarCode giriş ekranı gelecektir. Bu durumda direk olarak BarCode okutarak seri giriş yapabilirsiniz. «Dip not» bölümüne de gerekiyorsa irsaliye ile ilgili not ve açıklamalar yazıldıktan sonra yazıcı seçimi için Yazıcılar, yazdırmak için Yazdır, irsaliyenin kaydedilmesi için Kaydet, irsaliyenin iptal edilip silinmesi için İptal, irsaliye girişini bitirmek için Kapat tuşları kullanılır. Depo, birim ve fiyat tanımları için Stok parametreleri bölümüne bakınız. Fatura raporları Fatura özet listesi Belirli bir tarih aralığında yazılmış giriş veya çıkış faturalarını yazıcıya dökmek için kullanılır. Tarih aralığı, ilk tarih ve son tarih satırlarından değiştirilir. Tamam tuşuna basıldığında ekranda, yazıcının hazır olup olmadığını soran bir kutucuk belirir. Yazıcı hazır değilse hazırlanıp Evet tuşuna basılırsa yazıcı dökümü başlar. Hayır cevabı işlemi iptal eder. Ödenecek KDV'nin hesabı Belirli bir tarih aralığında KDV alacak ve vereceğini hesaplayıp, gerekirse yazıcıya dökmek için kullanılır. Tarih aralığı, ilk tarih ve son tarih satırlarından değiştirilir. Hesapla tuşuna basınca, belirtilen tarih aralığında alış faturaları ve satış faturalarındaki KDV'ler toplanarak ödenecek KDV miktarı bulunur. Fason işlerdeki KDV'ler de ayrıca ABT Bilgisayar 61 hesaplanır. Normalde fason iş veren firma KDV'nin 2/3'ünü, alan 1/3'ünü öder. Bu değerler gerekirse Stok Parametreleri'nden değiştirilebilir. Yazdır tuşuna basıldığında ekranda, yazıcının hazır olup olmadığını soran bir kutucuk belirir. Yazıcı hazır değilse hazırlanıp Evet tuşuna basılırsa yazıcı dökümü başlar. Hayır cevabı yazdırma işlemini iptal eder. Eldeki konsinyeler ve konsinyedeki mallar Konsinye: Konsinye mal, emanet olarak verilmiş mal demektir. Geçici olarak veya denemek üzere stoğa alınıp sonra iade edilir. Fatura menüsü raporlar bölümünde, konsinye olarak dışarıya verilmiş malların listesini almak için «Konsinyedeki mallarımızın listesi», dışarıdan konsinye olarak gelen malların listesini almak için «Eldeki konsinyelerin listesi» seçilir. Konsinyedeki malların listesi stok koduna veya cari koda göre sıralanabilir. Seçilen sıramaya göre ilk ve son kodlar belirlenir. Belirlenmezse liste oluşturmak için tüm kayıtlar taranır. «Rapor şekli» ihtiyaca göre özet veya ayrıntılı olarak seçilebilir. Ekrana tuşu, listenin ekrana görüntülenmesini sağlar. Ekrana döküm çıkınca, altta Önceki ve Sonraki tuşları belirir. Listede klavyedeki aşağı-yukarı yön tuşlarıyla liste incelenebileceği gibi bu tuşlar da kullanılabilir. Yazıcı dökümü almak için Yazdır tuşu kullanılır. Vazgeç tuşu konsinyeleri listelemeyi iptal eder. Yazıcı seçimi için Yazıcılar tuşuna basılır. Fatura, irsaliye veya stok fişi kesilirken, olmayan bir stok kodu girilirse, program bunu yeni bir stok kodu tanımı isteği olarak kabul edip yeni kart açmak için onay ister. Yeni kart açmak isteniyorsa Evet, stok kodu yanlışlıkla girilmişse veya kart açmak istenmiyorsa Hayır tuşlarına basılır. 62 MATH Ticari Entegre Çek-senet modülü Genel menüden çek-senet seçeneğine girilerek aşağıdaki ekranda da görülen çek-senet modülü menüsüne gelinir. ABT Bilgisayar 63 Bu menü üzerinde hareket ederken, yukarı aşağı hareketlerle her hangi bir bordronun üzerine gelinerek soldaki menü seçenekleri ile gerekli raporlar alınabilir ve istenen bölüme geçilebilir. Üzerine çift tıklanarak o bordro ya da çeke girilebilir. Ya da her hangi bir bordronun üzerine gelindiğinde alt tabloda o bordro içinde yer alan çeklerin detayları izlenebilir. Bu menü üzerinde hareket etmek çok kolay ve fonksiyoneldir. Çek bordroları Çeklerin giriş ve çıkışlarının yapıldığı bölümdür. Müşteriden borcu karşılığı alınan çekler giriş bordrosuna, kasadan çıkan çekler çıkış bordrosuna işlenir. Ana menüde "Çek-Senet"den "Çek Senet Bordroları" seçilerek ulaşılır. Burada girilen çeklerin hareketleri kambiyo defterinde incelenebilir veya silinebilir. Çeklerin giriş ve çıkışları benzer şekilde işlendiklerinden birarada açıklanacaktır. Fatura, irsaliye veya çek hareketi işlerken, olmayan bir cari kod girilirse, program bunu yeni bir cari kod tanımı isteği olarak kabul edip yeni cari kart açmak için onay ister. Yeni kart açmak isteniyorsa Evet, cari kod yanlışlıkla girilmişse veya kart açmak istenmiyorsa Hayır tuşlarına basılır. Benzer durum stoklar için de geçerlidir. Çek giriş ve çıkış bordrolarının işlenişi Çek bordro numarası, müsait ilk numara olarak yeni bordro girişi için gelir. Eski bordroları düzeltmek için kayıt aranıp düzeltmeler yapılır. Bordro tarihi normalde günün tarihidir, gerekirse değiştirilir. Çekin ilgili olduğu firma cari kayıtlardan bulunur. Çek türü, giriş işlenirken sadece müşteri çeki olabilir, çıkış işlenirken çeşitli ihtimaller listeden seçilebilir. Kambiyo numarası çek girişinde program tarafından verilir. Çek çıkışında ise tuşu ile eldeki çeklerden seçilir. Çek girişinde F4 tuşu, «Vade tarihi»'ni işlerken bir ay sonrasının tarihini yazmaya, diğer bilgileri işlerken tutar ve tarih hariç üst satır 64 MATH Ticari Entegre bilgilerini kopyalamaya yarar. Banka, bankanın şubesi, çek no, hesap no ve tutar bilgileri işlenirken ortalama gün, ortalama tarih ve toplam bilgileri de alt satırda gözlenebilir. Bilgiler işlendikten sonra bordro numarasına ait tüm çeklerin yazıcı dökümünü almak için Yazdır, yapılan girişleri kaydetmek için Kaydet işlemden vazgeçmek için Vazgeç, yazıcı seçimi için Yazıcılar tuşlarına basılır. Çek kayıtları Çek kayıtlarında, eldeki ve dışarıdaki (takipte, tahsilde vb.) çekler hakkında bilgi alınıp bunların hareketleri işlenebilir. Çek kayıtlarına ana menüde "Çek-Senet"den "Çek kayıtları" seçilerek erişilir. Her çek kaydının ayrı hareketleri ve bazen bu hareketlerin muhatabı olması dışında işlenişleri aynıdır. Çek kayıtlarının işlenmesi Öncelikle «Çek kambiyo no»'da ile gözlenecek ve hareketi işlenecek çeke ulaşılır. Çek bilgileri ekrana gelir ve bu bölümde değiştirilemez. İşlem tarihi normalde günün tarihidir; gerekirse değiştirilir. Çeklerin hareketleri «Hareket türü»'nden seçilir. Bazı hareketler bir şahsa veya firmaya olabilir. Bu hareketler: Ciro, tahsile gönder, teminata ver, takibe gönder. Cari kartlardan çeki alanın kaydı bulunur. Çek kayıtları ve hareketleri Portföydeki çekler : Çek defterinde kayıtlı, eldeki müşteri çekleridir. Geçerli hareketler: Ciro, tahsil edildi, tahsile gönder, teminata ver, karşılıksız, takibe gönder, aldığımız çeki iade Ciro edilmiş çekler : Başka bir şahıstan alınıp arkası ciro edilerek kullanılan çeklerdir. Geçerli hareketler: Karşılıksız, iade ABT Bilgisayar 65 Tahsil edilmiş çekler : Karşılığı olan nakit para alınmış olan çeklerdir. Herhangi bir hareket yok. Tahsildeki çekler : Nakite çevrilmek üzere için gönderilen çeklerdir. Geçerli hareketler: Karşılıksız, iade Teminattaki çekler : Bankalardan alınan kredi karşılığı veya alınan mal karşılığı, ödemenin yapılacağının teminatı olarak verilen çeklerdir. Geçerli hareketler: Karşılıksız, iade Karşılıksız çekler : Vadesi geldiği halde bankada nakit karşılığı olmayan çeklerdir. Geçerli hareketler: Tahsil edildi, takibe gönder, karşılıksız iade Takipteki çekler : Karşılıksız çıkıp avukata verilen çeklerdir. Avukatın hesabına borç olarak kaydedilir. Geçerli hareketler: Tahsil edildi, takipten geri Karşılıksız iade : Karşılıksız çıkıp alınan kişiye geri iade edilen çeklerdir. İade edilen kişiye borç olarak yazılır. Herhangi bir hareket yok. Müşteri iade çekleri : Müşteriden alınan çekin iade edilmesidir. Geçerli hareketler: Ciro, tahsil edildi, tahsile gönder, teminata ver, karşılıksız, takibe gönder, aldığımız çeki iade Hareket belirlendikten sonra kayıt için Kaydet, işlemi iptal için Vazgeç tuşlarına basılır. Yazdır tuşuna basılırsa konudaki tüm kayıtlar listelenir. Kendi çeklerimiz Firmanız tarafından piyasaya kesilmiş çeklerin takibi için gerekli bir modüldür. Alt menülerinde iki ayrı işlevi vardır: Kesilen çeklerin işlenmesi için Piyasadaki çeklerimiz, Çeklerin ödemelerinin takibi için Ödenmiş çeklerimiz kullanılır. 66 MATH Ticari Entegre Kendi çeklerinizin tanımlanması Önce Çek Senet menüsünden Çek/Senet Bordrolarına girilir. Kendi Çek/Senet seçilir. Ayarlar menüsünden Banka Tanımlama seçilir. Elinizdeki çek koçanı hangi banka tarafından verildiyse Bu Banka için Cari Hesap Açılır. Yeni Cari Aç seçilir, yeni bir cari hesap açıldıktan sonra Kaydet Kapat yaptıktan sonra Banka Tanım Frm ye dönülür. Yeni seçilir. Az önce tanımını yaptığımız Cari Hesap seçilir, Kapat ile Banka Tanımlama işlemi bitirilir. Çek Defteri Girişi seçilir bir banka seçilir İlk Çek yaprak numarası girilir ve Çek defteri yaprak sayısı girilir. Oluştur seçilir. Bu işlemden sonra Kendi Çek Senet Çek çıkış bordroları Yeni seçilerek kendi çeklerimizi işleyebiriz. Piyasadaki çekleriniz Firmanız çek kestiği zaman bu bölüme kaydı girilir. Kesilmiş çeklerin listesi de ekrana gelir. Yeni bir çek kesilecekse çekin verileceği yerin ve ilgili bankanın kaydı ile bulunur. Eski bir çek kaydı değiştirilecekse listeden üzerine fare ile çift tıklayarak veya kambiyo numarasını girerek kayıt seçilir. Seri no, tutar, vade ve hesap no bilgileri girildikten sonra kayıt için Kaydet'e basılır. Çek kaydının hafızadan silinmesi için İptal, işlem yapmadan çıkmak için Vazgeç tuşlarına basılır. Ödenmiş çekleriniz Kesilen çeklerin ödemeleri yapılınca buraya işlenir. Ekran iki bölüme ayrılmıştır. Üstteki bölümde halen piyasada bulunan çekler, alttaki bölümde ödenen çekler listelenir. Bir çekin ödemesinin işlenmesi için çekin üstteki listeden seçilip Ödendi tuşuna basılması yeterlidir. Bu işlemin tersi alt listeden seçim yapılıp Geri tuşuna basılarak yapılır. Piyasadaki çek toplamı «Kendi çek toplamımız», ödenmiş çek toplamı «Ödenmiş çekleriniz» ifadelerinin sağında görülür ve bu değerler işlem yaptıkça değişirler. ABT Bilgisayar 67 Yazdır tuşuna basıldığında çeklerin rapor dökümü, tarihe göre veya seri numarasına göre, verilmiş çeklere göre veya ödenmiş çeklere göre, ilk ve son tarih aralığı da belirlenip Tamam alınır. Kambiyo defteri Nakitlerden farklı olarak çek ve senetler kasa defteri yerine kambiyo defterine işlenir. Bu defterde çek bordrosuna işlenmiş çeklerin tüm hareketlerini görmek mümkündür. Hareketleri görülecek çekin kambiyo numarası veya tuşu ile bulunduktan sonra çek hakkında ayrıntılı bilgiler «Çekin tarihçesi» başlıklı listede ekrana gelir. İptal tuşuna basılırsa, incelenen çek kaydı bordrodan silinecektir. Vazgeç tuşu kambiyo defterinden çıkışı sağlar. "Piyasaki çeklerimiz" bölümünde alttaki listeden fare ile çift tıklayarak seçilen çekin bilgileri ekrana gelir. Bu çek üzerinde değişiklik ve iptal işlemleri yapılabilir. 68 MATH Ticari Entegre Muhasebe modülü Muhasebe Modülü, FişGirişi,Fiş Dökümü,Defterler,MaliRaporlar ve Hesap olmak üzere beş bölümden oluşmaktadır. Muhasebe modülünün kullanılabilmesi için, a) Parametreler – Muhasebe Parametreleri – Genel Muhasebe Parametreleri menüsünden hesap planı oluşturulur. b) Parametreler – Muhasebe Parametreleri –Muhasebe Entegrasyonu menüsündeki genel parametreler sekmesinde kasa hesabı, KDV sekmesinde indirilecek kdv ve hesaplanan kdv oranları ve hesapları tanımlanmalıdır. c) Eğer muhasebe entegrasyonu yapılacak ise Parametreler-genel parametreler-firma tanıtıcı bilgiler bölümündeki muhasebe sekmesinde “otomatik muhasebe entegrasyonu” seçeneği seçilmiş olmalıdır. Genel muhasebe parametreleri Genel muhasebe parametrelerinin girilebilmesi için, MATH genel menüsünden sıra ile Parametreler – > Muhasebe Parametreleri –> Genel Muhasebe Parametreleri seçenekleri seçilmelidir. Muhasebe modülünde hesapların kullanılabilmesi için önce hesap planının oluşturulması gerekir. Burada “tamam” tuşuna basıldığında standart hesap planı otomatik olarak ABT Bilgisayar 69 çalışılan firmaya kopyalanır. Hesap planı çalışılan her firma için yalnız 1 kez kopyalanabilir. Eğer farklı firmadaki hesap planı kullanılmak isteniyorsa “Serbest “ seçeneği seçilmelidir. Tamam tuşuna basıldığında gelen mesaj penceresinde hesap planının hangi firmadan kopyalanacağı tanımlanmalıdır. Örneğin daha önce çalıştığınız firma kodu “0” cari yılı 2000 ise bu pencereye “02000” yazılmalıdır. Genel Muhasebe Parametreleri bölümünde hesap planı oluşturulmadan muhasebe modülü kullanılamaz. Muhasebe entegrasyonu Muhasebe entegrasyonunun yapılabilmesi için, MATH genel menüsünden Parametreler –> Muhasebe Parametreleri –> Muhasebe Entegrasyonu seçenekleri seçilmelidir. Eğer ön muhasebede kullanılan cari, stok, fatura vb. modüllerde yapılan işlemlerin Muhasebe kayıtlarına otomatik olarak geçmesi (Muhasebe Entegrasyonu) isteniyorsa burada belirtilen entegre hesaplarının tanımlanması gerekir. Ayrıca Parametreler-Genel Parametreler-Firma Tanıtıcı Bilgileri bölümündeki “muhasebe” sekmesinde "otomatik muhasebe entegrasyonu” seçeneği seçili olmalıdır. 70 MATH Ticari Entegre Genel parametreler sekmesi Kasa Hesabı Hangi hesabın kasa hesabı olarak kullanılacağı burada tanımlanır. Kasa ile ilgili (tahsil, tediye gibi) işlemler yapıldığında fiş kaydında kasa hesabı olarak bu hesap görünür. Alış İndirimleri Hesabı Alış faturası kesildiğinde yapılan indirimlerin (iskonto) muhasebeye hangi hesapta yansıtılacağı belirlenir. Alış Masrafları Hesabı Alış faturasında belirtilen ambalaj-nakliye gibi masrafların yansıtılacağı hesap belirlenir. Alınan Hizmet Hesabı Hizmet alış faturası kesildiğinde muhasebeye bu hesapta yansıtılır. Satış İndirimleri Hesabı Satış faturası kesildiğinde yapılan indirimlerin (iskonto) muhasebeye hangi hesapta yansıtılacağı belirlenir. Satış Masrafları Hesabı Satış faturasında belirtilen ambalaj-nakliye gibi masrafların yansıtılacağı hesap belirlenir. ABT Bilgisayar 71 Verilen Hizmet Hesabı Hizmet satış faturası kesildiğinde muhasebeye bu hesapta yansıtılır. Alış Satış Masraf tutarı aynı satırda Bu seçenek seçildiğinde faturalarda yapılan masraflar genel tutardan düşülerek muhasebeye aktarılır. Masraflar ayrıca belirtilmez. Eğer seçilmez ise masraflar muhasebe fişinde ayrı satır olarak görünür. Alış Satış İndirim tutarı aynı satırda Bu seçenek seçildiğinde faturalarda yapılan indirim genel tutardan düşülerek muhasebeye aktarılır. Masraflar ayrıca belirtilmez. Eğer seçilmez ise masraflar muhasebe fişinde ayrı satır olarak görünür. KDV sekmesi Math programında 5 adet kdv oranı tanımı yapılabilir. Eğer programın herhangi bir bölümünde bu kdv oranlarının dışında bir oran kullanılırsa kullanıcı uyarılır. Hangi orandaki kdvnin muhasebede hangi hesaba gideceği burada tanımlanır. İlk kutuya oran (17,25 vb.) rakam olarak girilmelidir. Her iki hesap grubunun (İndirilecek ve Hesaplanan Kdv) da ilk hesapları (genel) ve oranları girlmelidir. İADE sekmesi Bu bölüm kdv parametreleriyle aynı nitelik taşır fakat burada alış-satış iade faturalarında kullanılacak kdv oranları ve hesapları belirlenir.Girilmesi zorunlu değildir. Çek-Senet / Cari-stok sekmesi Eldeki Çekler Hesabı Portföye çek girildiğinde muhasebede hangi hesaba yansıtılacağı belirlenir. 72 MATH Ticari Entegre Karşılıksız çek Hesabı Karşılıksız çek girişi yapıldığında muhasebede hangi hesaba yansıtılacağı belirlenir. Eldeki Senetler Hesabı Portföye senet girildiğinde muhasebede hangi hesaba yansıtılacağı belirlenir. Karşılıksız Senetler Hesabı Karşılıksız senet girişi yapıldığında muhasebede hangi hesaba yansıtılacağı belirlenir. Tevkifatlı kdv hesabı Fason alış-satış faturalarında kullanılan tevkifatlı kdv (kdvnin belli oranda yansıtılması 2/3 gibi..) hesabının belirlendiği hesaptır. Cari hesap kodu Cari kartların “Mali” sekmesinde her müşterinin muhasebe kodu ayrı ayrı girilebilir. Eğer müşterinin cari kartında muhasebe kodu girilmemişse o müşteri ile ilgili cari işlemler muhasebeye burada belirlenen Cari hesap (genel ) kodu ile aktarılır. Stok Alış-Satış hesap kodu Stok kartının “açıklama” sekmesinde her stok ile ilgili alış ve satış hesap kodları girilebilir. Eğer bir stok kartında alış ve satış muhasebe kodu belirlenmemiş ise bu stokla yapılan hareketler muhasebeye burada tanımlanan alış veya satış hesabı kullanılarak yansıtılır. ABT Bilgisayar 73 Muhasebe modülü Ana menü Muhasebe ana menüsünde bulunan 2 adet tablodan ilki (üstte) muhasebe fişlerini ikincisi (altta) is seçili fişin içeriğini gösterir. Üstteki tabloda bulunan fişlerden herhangi biriyle ilgili işlem yapılmak isteniyorsa o fiş üzerinde çift tıklanır ve muhasebe fişi görüntülenebilir. Sol tarafta bulunan panel ise raporların ve muhasebe defterlerini görüntülenmesi için kullanılır. İstenen rapora girmek için ilgili başlık tıklanmalıdır. Muhasebe fişi giriş Muhasebe fişlerinin girildiği bölümdür. Muhasebe fiş girişi bölümüne, muhasebe ana menüsünde “yeni” tuşuna basılarak veya fiş tablosunda çift tıklayarak girilebilir. 5 farklı muhasebe fişi kesilebilir. (tahsil, tediye, mahsup, açılış, özel ). Bu fişlerden tahsil ve tediye fişinde karşı hesap entegre parametrelerinde tanımlanan “Kasa Hesabı”dır ve fişte ayrıca görünmez. Yeni fiş girişi yapmak için “yeni” tuşuna basılır. 2.Adımda fiş tür ve fiş tarihi girilir. Fiş numarası otomatik olarak artar. Fiş satırlarını girmek için hesap kodu kutusuna çift tıklanır ve hesaplar listesinden seçim yapılır veya hesap numarası manual olarak hesap kodu bölümüne girilebilir. Açıklama ve tutar bölümüne ilgili bilgiler yazılır. Tutar bölümü ilgili fişe göre yalnız alacak veya yalnız borç tarafına kayıt yaptırmaya izin verir. (tahsilde yalnız alacak, tediyede yalnız borç tarafına)..Mahsup, açılış, ve özel fişte ise hem alacak hem borç tarafına kayıt yapılabilir fakat fişin alacak toplamı ve borç toplamı eşit olmalıdır. Tahsil veya Tediye fişi seçildiğinde “kasa hesabı” kutusundan karşı hesap olarak hangi kasa alt hesabının kullanılacağı seçilebilir. Muhasebe fişlerinde yalnızca alt hesaplar kullanılabilir. Muavin(grup) veya ana(kebir) hesaplara doğrudan fiş girişi yapılamaz. Fiş giriş tablosunda herhangi bir hücre üzerinde “f5” tuşuna basılırsa bir önceki hücre seçili hücreye kopyalanır. 74 MATH Ticari Entegre Fiş giriş tablosu üzerinde (yalnız tahsil ve tediye fişlerinde) tutar hücresinde “f7” tuşuna basılırsa muhasebe entegrasyonunda tanımlanan genel kdv oranlarına göre (indirilecek ve hesaplanan kdv hesapları kodlarının ilk seçenekleri) hücredeki tutardan kdv ayrılır ve alt satıra ilgili kdv hesabı ile birlikte yeni bir satır açılır. Fiş giriş tablosunda herhangi bir hesap üzerindeyken “f8” tuşuna basılırda hesap bakiyesi görüntülenebilir. Eğer girilen muhasebe fişinin benzeri bir fiş daha girilmesi gerekiyorsa “Fiş Kopyalama” işlemi yapılabilir. Bunun için “Kopyala” tuşuna basılır ve aktif olan fişin kopyalanacağı fiş tarihi belirlendikten sonra “tamam” tuşuna basılır. Muhasebe fiş giriş tablosundaki herhangi bir satırı silmek için “satır sil” tüm fişi silmek için “iptal” tuşuna basılmalıdır. Muhasebe fiş giriş tablosunda eğer bir hesap birden fazla satırda kullanılmışsa ve bu hesapla ilgili alacak veya borç satırlarının tek kalemde görüntülenmesi isteniyorsa “H.birleştir” tuşu kullanılmalıdır. Muhasebe modülünde iptal edilmiş fişler tamamen silinmez, geri dönüşüm kutusunda tutulur. Daha önce iptal edilmiş herhangi bir fişin tekrar geri alınması isteniyorsa “fiş geri al ” tuşuna basılır ve geri dönüşüm kutusuna geçilir. Geri dönüşüm kutusunda daha önce iptal edilmiş tüm fişlerin listesi görüntülenir. Herhangi bir fişi geri almak için fişin üzerinde çift tıklanır veya “fiş geri al” tuşuna basılır. Eğer bir fiş tamamen silinmek isteniyorsa geri dönüşüm kutusunda fiş üzerindeyken “fiş sil” tuşuna basılır. Tüm fişleri silmek için ise “temizle” tuşuna basılmalıdır. Hesap planı Hesap planı bölümüne muhasebe ana menüsündeki “h.planı” tuşu veya fiş girişi bölümündeki “h.planı” tuşuna basılarak girilir. Muhasebe modülünde hesap planı Ana(kebir), muavin(grup), alt hesaplar olarak 3 gruptan oluşur. Kırmız hesaplar Ana , sarı hesaplar grup, mavi hesaplar is alt hesaplardır. Yeni bir hesap eklemek isteniyorsa tablo üzerinde sağ tuşa basılır ve eklenmek istenen hesap tipi seçilir. Yani bir alt hesap açmadan önce ana hesap ve grup hesap seçilmelidir.Grup hesap o an seçili ana hesap altına, alt hesap ise o an seçili grup hesap altına açılır. Hesaplar hiyerarşik yapılıdır. Yani ana hesap olmadan grup hesap, grup hesap olmadan da alt hesap açılamaz. ABT Bilgisayar 75 Daha önce açılmış olan bir hesapta düzeltme yapmak için o hesap üzerinde sağ tuşla tıklanır ve “düzelt” seçeneği seçilir. Düzeltme sadece hesap adında yapılır. Hesap kodu düzeltilemez. Eğer hesap kodu hatalı açılmışsa hesap iptal edilip yeniden açılmalıdır. Bu nedenle hesap kodu girilirken dikkatli olunmalıdır. Hesap planından herhangi bir hesap iptal edilmek isteniyorsa o hesap üzerinde sağ tuşla tıklanır “hesap sil” seçeneği seçilir. Hesap planı yapısı hiyerarşik olduğundan dolayı eğer bir ana hesap silinecekse önce o hesaba ait tüm grup ve alt hesaplar silinmelidir. Eğer bir grup hesabı silinecekse daha önce grup hesaba ait tüm alt hesaplar silinmelidir. Ayrıca hareketi olan bir hesap silinemez. Herhangi bir hesabın bakiyesini öğrenmek için o hesap üzerinde sağ tuşla tıklanır ve “bakiye” seçeneği seçilir. Hesap planı ile fişler arasındaki muhtemel uyuşmazlıkları gidermek için “tazele” tuşuna basılmalıdır. Bu sadece uyuşmazlık hallerinde kullanılır. Hesap planı dökümü almak için “yazdır” tuşu kullanılmalıdır.Hesap planı oluşturulduktan sonra bir kez kağıda döküm alınması tavsiye edilir. Defterler ve raporlar Fiş Dökümü Muhasebe fişlerinin dökümünü almak için kullanılır. Muhasebe ana menüsündeki fiş dökümü tuşuna basılarak fiş dökümü raporuna girilir. Fiş numarası aralığı, fiş tarihi aralığı, fiş türü seçimi (tahsil, mahsup vb.) gibi seçeneklere göre fiş dökümü hazırlanır. Rapor çıktısında fiş sıralaması seçeneğe göre fiş numara sırasına göre, fiş tarihi sıralamasına göre veya her fişin dökümü ayrı sayfaya olacak şekilde olabilir. Kasa Defteri Muhasebe ana menüsündeki muhasebe defterleri grubundan “kasa defteri” tuşuna basılarak kasa defteri raporuna girilebilir. Kasa defterinde kullanılan kasa hesabı entegre parametrelerinde tanımlanan kasa hesabıdır. Eğer bir firmada farklı kasalar kullanılıyorsa (merkez kasa, Anadolu kasası vb.) bu kasalara ait hesaplar kasa ana hesabının altında belirtilmelidir. 76 MATH Ticari Entegre Kasa ile ilgili fişlerde, (tahsil ve tediye) fişin hangi kasaya girildiği seçilmelidir. Burada gelen seçenekler kasa hesabının altında açılan alt hesapların listesidir. Kasa defterinde de bu alt hesapların ayrı ayrı dökümü alınabildiği gibi tüm kasaların (genel kasa ) dökümü de alınabilir. Eğer “her gün için ayrı sayfa yaz” seçeneği seçili ise belirtilen tarih aralığındaki her gün için ayrı sayfa düzenlenir. “Hareketsiz günleri yaz” seçeneği seçilirse belirtilen tarih aralığındaki tüm günler için (hiç hareket olmayan günler için dahil) rapor hazırlanır. Kebir defteri Kebir defteri raporu almak için muhasebe ana menüsündeki muhasebe defterleri grubundan “kebir defteri” tuşuna basılmalıdır. Burada hangi ayların kebir defteri hazırlanacağı belirlenir. Ayrıca kebir defteri hazırlamak için farklı hesap aralığı da seçilebilir. Muavin defteri Muhasebe ana menüsündeki muhasebe defterleri grubundan “muavin defteri” tuşuna basılarak muavin defteri raporuna girilebilir. Burada tarih ve hesap kodu aralığı seçimi yapılabilir. Yevmiye defteri Muhasebe ana menüsündeki muhasebe defterleri grubundan “yevmiye defteri” tuşuna basılarak yevmiye defteri raporuna girilebilir. Burada tarih aralığı seçimi yapılabilir. Tasdikli yevmiye defteri hazırlanırsa tüm fişler tarih sırasına göre sıralanır ve yevmiye madde numaraları bu sırayla atanır. Tasdikli yevmiye defteri alındığı tarihten itibaren geriye dönük düzeltme ve iptal işlemi yapılamaz. Bu nedenle tasdikli yevmiye defteri alırken dikkatli olunmalıdır. Bilanço raporu Muhasebe ana menüsündeki mali raporlar grubundan “bilanço” tuşuna basılarak bilanço raporuna girilebilir. ABT Bilgisayar 77 Bilanço raporunda aktif ve pasif hesapları içeren 2 adet tablo vardır. Bu tablolara hesap eklemek veya tablolardan hesap silmek için seçili tablo üzerinde sağ tuşla tıklanır. “Panel” tuşuna basıldığında ekranın sağ tarafında yılın tüm aylarını içeren bir panel görüntülenir. İstenilen ay tıklandığında o aya kadar olan bilanço tablosunu hazırlanır. Bilançoya dipnot eklemek için “Dipnot” tuşuna basılır ve dipnot yazılır. Gelir tablosu Muhasebe ana menüsündeki mali raporlar grubundan “Gelir tablosu” tuşuna basılarak gelir tablosu raporuna girilebilir. Gelir tablosunu çalışması bilanço gibidir. Hesap Mizanı Muhasebe ana menüsündeki mali raporlar grubundan “Hesap mizanı” tuşuna basılarak hesap mizanı raporuna girilebilir. Hesap mizanı aylık olarak da alınabilir. Hesap seçimi bölümünde kebir hesapları seçilmişse mizanda yalnız kebir hesapları seviyesiz hesaplar seçilmişse kebir hesaplar ile birlikte alt hesaplar da görünür. Mizan kümülatif veya aylık toplam şeklinde alınabilir. Kümülatif seçilmişse raporda seçili aya kadar olan toplam bakiye, eğer aylık toplam seçilmişse sadece seçilen aya ait bakiyeler görüntülenebilir. Hareketsiz hesapları göstermek seçeneğe bağlıdır. Hesap Özeti Bu bölümde, verilen kodlar arasında alacak ve borç bakiyesinin aylara göre buttonu ile istediğimiz kodu seçerek, yaz dağılımını hesaplara göre yazdırır. buttonu ile hesap özeti çıktısını alabiliriz. 78 MATH Ticari Entegre Taksit modülü Taksitle mal satan ve çek-senet gibi evrak alamadığı kişilerle açık hesap çalışan firmalara yönelik bir modüldür. Taksit modülü, fatura kesme esnasında da faturayı taksitlendirebilmenizi sağlar. Böylece o cari hesaba ait taksitleri fatura bazlı olarak da takip etme imkanı verir. Eğer bu modülü satın aldıysanız, Cari modülünün içinden bu modüle ulaşabilirsiniz. MATH programında Cari modülü standart bir modüldür. Fakat Taksit modülü opsiyoneldir. ABT Bilgisayar 79 Taksit modülü içinden Ödeme Planları (örneğin kampanyalar) tanımlayarak, bu ödeme planına göre otomatik taksitlendirme yapabilirsiniz. Taksit modülünde belirlenmiş olan taksitler, çek ya da senet bordrolarına da aktarılabilir. Ayrıca, bir müşteriye ait farklı taksitleri birleştirmek ya da taksitin bir kısmını ödeyen müşteriye kısmi ödeme tanımlamak mümkündür. Ödeme planı Ödeme planı, taksitlendirme işleminin temelini oluşturmaktadır. Bu bölümde, kampanya şeklinde standart taksit modelleri oluşturulur ve bu plan, fatura ve diğer taksitlendirilecek kayıtlarda kullanılır. 80 MATH Ticari Entegre ABT Bilgisayar 81 Sipariş modülü Ana mönüde, sipariş bölümü verilen sipariş ve alınan sipariş olmak üzere ikiye ayrılır. Alınan sipariş ile verilen sipariş formu ve kullanımı aynıdır. Alınan sipariş ile firmamıza gelen siparişleri, verilen siparişleri ile ise firmamızın dışarıya verdiği siparişler takip edilir. Siparişlerimi Nasıl Girerim? Yeni bir sipariş girmek için üst mönüdeki “Yeni” tuşuna basılarak boş bir sipariş formu açılır. “Sipariş no” kayıtların takip edilebilmesi için her siparişe program tarafından otomatik olarak verilir ve değiştirilemez. Sipariş verilen-veya alınan firma-kişi, cari no/unvan alanında belirtilir. “Sipariş tarihi” sipariş formunun hazırlandığı tarih, “talep tarihi” ise sipariş edilen ürünlerin teslim edilmesi gereken tarihi belirtir. Eğer sipariş için daha önce “teklif modülü” ile teklif açılmış ise “teklif” tuşuna basılarak ilgili firma için hazırlanmış olan teklifler görüntülenip siparişe aktarılabilir. “Notlar” tuşuna basılarak sipariş için uzun not bilgileri yazılabilir. Notlar formu doldurulduktan sonra kayıt edilmelidir. Sipariş için daha önce yazılmış olan bir not bilgisini silmek için yine bu form kullanılır. 82 MATH Ticari Entegre Sipariş alt bilgilerinde ise sipariş edilen ürünler, her ürün için ayrı ayrı talep tarihleri, fiyat ve miktar bilgileri yer alır. Herhangi bir stok için stok kartı üzerinde minimum sipariş miktarı tanımlanmış ve girilen sipariş miktarı bu miktarın altında ise bir uyarı mesajı alabilirsiniz. Minimum sipariş miktarı sipariş listesine eklenen her stok için stok kartından otomatik olarak alınır ve yalnızca kart üzerinden değiştirilebilir. Sipariş girişi sırasında değiştirilemez. Üzerinde çalıştığımız sipariş formu içerisindeki herhangi bir ürün, daha önce fatura veya irsaliyeye aktarılmış ise “Sevk” alanında aktarılan miktar görülür. ABT Bilgisayar 83 Eğer sipariş miktarı üzerinde herhangi bir düzeltme işlemi yapılacak ise yeni girilen miktar, sevk miktarının altında olmamalıdır. Sipariş herhangi bir cari kart için veriliyor ise istenen kart “ilgili” alanına çift tıklayarak cari kart listesinden seçilir. Şöyle ki, A firması için bir proje geliştirmektesiniz. Bu proje için B ve C firmalarına sipariş vereceksiniz ve A firması ile ilgili verdiğiniz siparişleri görmek istiyorsunuz. Bu durumda B ve C firmasına Sipariş verirken “cari no/unvan“ alanına B, “ilgili” alanına ise “A” firmasının cari kodu getirilmelidir. A firması için verilen siparişleri görüntülemek için ise “Sipariş Raporları ” içerisindeki “bekleyen siparişler“ raporundaki “referans kart aralığı” filtreleme kullanılmalıdır. Stok kodu alanında “f2”, veya “+” tuşuna basılarak, veya alan üzerinde mouse ile çift tıklama yapılarak stok kart listesi görüntülenebilir. Satır kopyalamak için ise boş satır üzerinde “f4” tuşuna basılmalıdır. Sipariş alt bilgilerinde ise not, oran veya tutara göre iskonto, kdv, ambalaj&nakliye tutarı belirtilir. Siparişi kayıt için “kaydet” tuşuna mutlaka basılmalıdır. Kaydet tuşuna basılmadan sipariş formu kapatılır ise yapılan tüm işlemler iptal edilmiş olur. Siparişlerimi Nasıl İptal Ederim? Oluşturulmuş bir siparişi iptal etmek için üst mönüden iptal tuşuna basılmalıdır. Sipariş üzerindeki herhangi bir stok fatura veya irsaliye ile işlem görmüş ise sipariş iptal edilemez. Herhangi bir satırı silmek için ise satır üzerinde “Ctrl+del” tuşlarına basılmalıdır. Yine sevk işlemi görmüş sipariş satırı silinemez. Siparişlerimi Nasıl Yazdırırım? Oluşturulan sipariş formunu yazdırmak için “Fişyaz” tuşu kullanılmalıdır. Sipariş 3 farklı şekilde yazdırılabilir.”Özet-(dikey)”, “ayrıntılı-(yatay)” ve “Dizayn”. Dizayn yazdırmak için fatura ve irsaliye gibi sipariş dizaynı yapılmalıdır. Sipariş dizaynı ana mönüdeki “Fatura parametreler” bölümünde fatura-irsaliye formu dizaynı sekmesinde sipariş dizaynı seçilerek yapılır. 84 MATH Ticari Entegre Sipariş İhtiyaç Analizi Hazırlama: Hazırlanan sipariş ile ilgili ihtiyaç listesi oluşturmak için sipariş üst mönüsünden “ihtiyaç analizi” tuşuna basılmalıdır. İhtiyaç analizi hazırlanırken “ihtiyaç olmayanları göster” ve “kritik miktarı dikkate al” seçenekleri bulunur. İhtiyaç analizi hazırlanırken elde olan stoklar ile sipariş edilen stok miktarı karşılaştırılır. Eğer “kritik miktarı dikkate al” seçeneği seçili ise ihtiyaç karşılaştırması stok kartında belirtilen “kritik stok miktarına ” göre, seçili değil ise “0” a göre yapılır. Karşılaştırma sonucunda sadece ihtiyaç olanları görmek istiyorsak “ihtiyaç olmayanları göster” seçeneğindeki işareti kaldırmak gerekir. Bekleyen Sipariş Raporu Hazırlama: Bekleyen siparişler, sipariş formu düzenlenmiş, irsaliye veya fatura ile sevk edilmemiş sipariş kayıtları anlamına gelir.(Sevk edilmemiş siparişler anlamına da gelmektedir.) Alınan ve Verilen bekleyen siparişler olmak üzere 2 farklı rapor alınabilir. Rapor almak için sipariş no aralığı, sipariş ve teslim tarihi aralığı, referans cari kart aralığı, gibi filtreler kullanılabilir. Herhangi bir filtreyi aktif etmek için altındaki seçim kutusunu işaretlemek gerekir. Hazırlanan raporu excel dosyası olarak kayıt etmek için transfer tuşuna basılmalıdır. Eğer rapora dipnot eklemek istenirse “dipnot “ seçeneği işaretlenmelidir. ABT Bilgisayar 85 Teklif modülü MATH Ticari Entegre Programı mal alım-satım işlemlerine sipariş modülüyle değil, teklif modülüyle başlar. Bu modül, MATH standart paketinde mevcut değildir ve opsiyonel olarak satılmaktadır. Teklif modülü yoğun teklif veren veya alan firmalar için tasarlanmıştır. Ayrıca sipariş, irsaliye ve fatura modülü ile entegre olarak çalışır. Genel mönüden Ctrl+T tuşlarına veya “Teklifler” mönüsüne tıklayarak Teklif modülüne girilebilir. Teklif modülünde teklifler “alın ve verilen” olarak iki kısımda incelenir. Fakat yardım mönüsünde ve kullanım kitapçığında tekrarlama yapmamak için konular “verilen teklifler“ üzerinde anlatılmaktadır. Teklif modülü ana ekranında verilen teklifler liste olarak görülebilir. Çeşitli teklif durumlarına göre filtreleme yapılabilir. Herhangi bir teklif üzerinde değişikli yapmak için, o teklif üzerinde çift tıklama yapılır. Yeni bir teklif oluşturmak için ise yeni tuşuna basılmalıdır. Verilen teklif analiz raporlarını oluşturmak için “analiz” tuşuna basılır ve gerekli filtreler ayarlanarak rapor hazırlanır. Teklif takip çeşitleri Bekleyen teklifler 86 MATH Ticari Entegre Piyasaya verdiğimiz tekliflerin sonuçlanmamış olanlarını içerir. Dolayısıyla, yeni kaydettiğimiz teklifler ilk olarak bu bölüme gelirler. Her hangi bir teklifi başka bir konuma geçirmek için, o teklifi farenizle seçerek, farenizin sağ tuşuna basmalısınız. Ortaya çıkan listeden istenen duruma aktarma yapılabilir. Olumlu sonuçlanmış teklifler Bu teklifler, adından da anlaşılacağı gibi sonucu belli olan, yani aldığımız işleri ABT Bilgisayar 87 içeren tekliflerdir. Bir teklifin siparişe aktarılabilmesi için, öncelikle olumlu sonuçlanmış teklif bölümüne aktarılması gerekmektedir. Olumsuz sonuçlanmış teklifler Bu teklifler, müşterilerimiz tarafından çeşitli sebeplerle kabul edilmemiş görmüş olan tekliflerdir. Bir teklif bu bölüme gönderilirken iptal sebebi mutlaka girilmiş olmalıdır. Aksi takdirde programınız kaydı kabul etmeyecektir. Yeni Teklif Oluşturma.. Yeni bir teklif hazırlamak için, ekranınızın sol üst köşesindeki yeni tuşuna basınız. Bu durumda, karşınıza boş bir teklif formu gelecektir. Teklif numarası, program tarafından otomatik olarak verilir ve kullanıcı tarafından değiştirilemez. Teklif tarihi de sisteminizden otomatik olarak alınacaktır. Eğer sistem tarihinizde bir yanlışlık varsa bu tarihi değiştirebilirsiniz. Teklif vereceğiniz müşteri ile ilgilenen personel kodunuz, personel no alanına girilmelidir. Personel no-sunun girilmesi, prim sistemi uygulanıyorsa, personele verilecek pirimin hesaplanması açısından, ayrıca bu işten sorumlu olan personelin bilinmesi bakımından çok önemlidir. Dipnotu kısmına, bu müşteriyle ilgili ya da bu teklifle ilgili herhangi bir not yazılabilir. “Ödeme planı”tuşuna basılarak ödeme planı hazırlanabilir . Teklif modülünün kayıt giriş işlemleri, siparişi irsaliye ve fatura gibi yapılmaktadır. Teklif verilecek ürünlerin listesi stok kartlarından seçilerek hazırlanır. Stok kartında bulunmayan malzeme için teklif verilebilir fakat teklif; sipariş, irsaliye veya fatura ya aktarılacak ise her ürünün mutlaka stok kodu olması gerekir. Teklif formundaki gerekli alanlar doldurulduktan sonra mutlaka “kaydet” tuşuna basılmalıdır. Aksi taktirde yapılan işlemler iptal olacaktır. Teklif giriş ekranında “teklif kopyala” tuşu ile hazırlanmış olan teklif, program tarafından yeni bir teklif numarası verilerek kopyalanabilir. Sürekli olarak teklif verilen ürün gurubu için “hazır teklifler” kullanılabilir. Çeşitli özelliklerde bilgisayar satan bir firma düşünelim. Örneğin P.4 işlemcili, 20gb. 88 MATH Ticari Entegre harddiski olan ve 17 inc. monitöre sahip bir bilgisayar setini “P.4 süper set” olarak adlandıralım ve bu set için birçok yere teklif verdiğimizi düşünelim. Bu ürün seti için, hazır teklifler bölümündeki teklif başlığımızda “P.4 süper set”, ürün listesinde ise stok kartlarımızda tanımlanmış olan 20gb. harddisk, 17 inc. Monitör vb. olmalıdır. Yeni bir hazır teklif oluşturmak için “teklif hazırla” tuşuna basılır ve her bir ürün grubu için bir teklif başlığı ve ürün listesi belirlenir. Hazırlanmış teklifleri teklif formu üzerine getirmek için ise teklif başlığına çift tıklanır veya istenen teklif işaretlenerek “seç” tuşuna basılır. Yukarıdaki örneğimizde “P.4 süper set” teklif başlığımız olduğu için üzerinde çift tıklanır ve içerisindeki tüm stoklar teklif formuna aktarılır. Bu yöntem ile sık teklif yapılan ürün setleri için hata riski azalır ve zaman kaybı önlenebilir. Teklifleri yazdırma Teklif modülü daha esnek bir çalışma sağlamak için yazıcı çıktısı olarak “zengin metin biçimi (.rtf)” formatında çıktı hazırlar. Bu formatta kaydedilen teklifler Word veya notepad gibi editör programları ile kolayca açılabilir ve üzerinde değişiklik yapılabilir. Teklif yazdırma işleminden önce dizayn dosyası hazırlanmış olmalıdır.Varsayılan dizayn dosyası MATH CD si içerisinde “teklif.rtf” adlı dosyadır. Bu dosya, istenen şekilde değiştirildikten sonra disk üzerinde istenen bir klasöre kopyalanır. Dizayn dosyasında değişiklik yaparken özel kodlar değiştirilmemelidir. Teklif yazdırmak için “yaz” tuşuna basıldığında dizayn dosyasının konumunun belirtileceği bir pencere açılır ve dizayn dosyası seçilerek rapor kayıt edilir. Kayıt işlemi bittiğinde rapor dosyası otomatik olarak açılacaktır. ABT Bilgisayar 89 90 MATH Ticari Entegre Üretim modülü Bu modül, genel MATH programına ek olarak piyasada satılmaktadır. Eğer üretim modülünü satın almışsanız ya da demo programı kullanıyorsanız, genel mönünüzde Üretim isimli bir seçenek çıkacaktır. Üretimden Giriş Fişi Form ilk geldiğinde yeni bir üretim girişi için form yüzeyi hazır halde gelir ve fiş no’ya otomatik bir değer atanır. Yeni girdiğiniz kaydın veya değişiklik yaptığınız kaydın mutlaka kayıt edilmesi gerekir.Kayıt Tuşunu kullanarak kaydedilmelidirler. Böylece kullanılması gereken yerlere kayıtlar işlenir. İptal Tuşu ile üzerinde olduğunuz kayıt iptal edilecektir. Bu tuş giriş işleminden vazgeçildiği zaman kullanılmalıdır. Basıldığında fiş numarası ile birlikte kaydı silmek isteyip istemediğinizi tekrar soran bir mesaj alırsınız. Önceki ve Sonraki Tuşları ile fişler üzerinde bir önceki ve bir sonraki fişe gezersiniz.. Yaz Tuşu ile mevcut sipariş için yazıcıdan çıktı alınır. Ayar Tuşu ile kullanmak üzere bir yazıcı seçilir. Form üzerinde Fiş Üst Bilgileri, Fiş Bilgileri ve Fiş Alt Bilgileri başlıklı üç bölüm bulunur. Fiş Üst Bilgileri bölümünde genel bilgiler bulunur tuşuna basarsanız karşınıza bir liste çıkacaktır. Bu listeden daha önceden girilmiş bir fiş kaydı çağrılabilir. Belge No kısmına ilgili belge numarası girilir. Gelen Depo no kısmına ilgili malzemenin geldiği depo numarası veya adı girilebilir. ABT Bilgisayar 91 Fişlerimi Nasıl Girerim ? İlk önce Fiş Üst bilgileri girin. Daha Sonra Boş bir satırda bir yere fare ile bir kere tıklayın seçili duruma gelecektir. tuşuna bir kere bastığınızda karşınıza stok listesi gelecektir. Buradan seçtiğiniz stok kaydını fare ile çift tıklayın. Stok kaydının bilgileri ekrana gelecektir. Sonra birim bilgisini birim sütununun üstündeki tuşuna tuşuna, birim fiyatı bilgisini yine aynı şekilde sütunun üstündeki basarak otomatik olarak getirtebilirsiniz. Bu bilgiler gelmiyorsa daha önce stoklardan girilmemiştir. Miktar bilgisini, iskonto bilgisini(%) ve KDV bilgisini(%) girdikten sonra Başka satıra yeni kayıt girmek için geçebilirsiniz veya Kaydet Tuşuna basabilirsiniz. Fiş giriş işlemi bittikten sonra Kaydet Tuşuna mutlaka basılmalıdır. Fiş Alt Bilgileri bölümünde toplam fiyat üzerinden yapılacak iskonto oranı veya miktarı girilmelidir. Değer girilmezse 0 olarak kabul edilecektir. Üç adet not bilgisine gerekli olabilecek notlar girilebilir. Ambalaj Nakliye bilgisine istenilen fiyat girilebilir. Herhangi bir değer yeni girildiğinde veya değiştirildiğinde toplam, toplam iskonto, ara toplam, KDV ve yekun değerleri otomatik olarak yenilenir. Reçete Tanımlama Reçete bölümünde imalat reçeteleri hazırlanır. Bir malzeme ile birlikte kullanılacak diğer yardımcı malzemeler adetleri ile birlikte girilir. Bu sayede reçetesi düzenlenen stok kaydının kullanıldığı her yerde diğer malzemeler otomatik olarak hesaplamalara katılırlar. Bu işlem ana malzemelerle birlikte kullanılan sayısı fazla olabilecek yardımcı malzemelerin tek tek hesaplamalara katılmasını önleyerek kullanıcıya yardımcı olur. Yeni Tuşu ile yeni bir reçete girimi için ekran hazırlatılabilir. Kaydet Tuşu ile üzerinde değişiklik yapılan veya yeni girilen reçeteler kayıt edilir. İptal Tuşuna basıldığında üzerinde bulunulan reçete numarası ile birlikte silme işlemi için onay istenir. Onay alınırsa belirtilen reçete silinir. KodBul Tuşu ile mevcut reçetelerin listesi ekrana getirilebilir ve bir tanesi değiştirilmek veya silinmek üzere çağırılabilir. Kapat tuşu ile formdan ana menüye dönülür. Bu şekilde formdan çıkıldığında, kaydedilmemiş bilgiler silinirler. 92 MATH Ticari Entegre Personel modülü (puantör) Personel takip modülü, çok geniş ve teferruatlı bir program modülü olup, MATH Ticari Entegre’den ayrı olarak da çalışabilmektedir. Standart MATH programının içinde yoktur ve opsiyoneldir. Bu program, personel maaş hesaplama işlemlerini hızlandırmak ve kolaylaştırmak amacıyla hazırlanmıştır. Puantör programı ile maaş ödemelerinizi hesaplayabilir personele avans, ek ödeme, kesinti işlemleri yapabilir, Bt50 kart ABT Bilgisayar 93 cihazınız mevcutsa günlük personel giriş çıkış saatlerini dosyadan otomatik olarak okutarak mesai hesaplamalarını yapabilirsiniz. Puantör programı parametreler, Aylık işlemler, Personel raporları, Ek ödeme ve kazanç raporları ile Resmi raporlar olmak üzere beş bölümden oluşmaktadır. Personel modülünün sağlıklı kullanılabilmesi için, öncelikle parametrelerinin doğru olarak tanıtılması gerekir. Bu nedenle, personel programının kullanımından önce parametrelerinin tanıtılmasını anlatacağız. Puantör parametreleri Programa BT50 kart okuma cihazından gelen veriler haricindeki bütün veriler Parametreler bölümünde girilir. Bu veriler program içerisinde çeşitli safhalardan geçerek çıktıları oluşturur. Personel parametreleri Departman bilgileri Personel bilgileri girişi Personel Ücret Ayarlama Mesai Tanımları Ek ödeme kesinti ve sosyal yardım tanımları Ek ödeme ve avans bilgileri girişi Vardiya Bilgileri Girişi Tatil Bilgileri Girişi Tehlike Tanımları Dosya tamir bakım programı Personel parametreleri Personel menüsünden parametreler bölümündeki Parametre bilgileri girişi seçeneğini seçtiğinizde üzerinde vergi oranları sayfası açık olarak dört sayfalı bir form gelir. 94 MATH Ticari Entegre Dikkat: Bu form bütün hesaplamalarda kullanılacak verileri içerdiğinden dikkatle doldurulmalıdır. ABT Bilgisayar 95 Eğer yanlış girilen veya değiştirilmek istenen bilgiler varsa bu düzeltmeler yapıldıktan sonra aylık işlemler bölümünden maaş bilgisi hesaplama seçeneği seçilerek maaş bilgileri hesaplama programı tekrar çalıştırılmalıdır. Eğer bu işlem yapılmaz ise yapılan kayıt silme ve düzeltme işlemleri raporlara yansımayacak ve böylece eski kayıtlar esas alınacaktır. Personel parametreleri (Sayfa 1) Birinci sayfada vergi dilimlerine ait limitleri ve vergi oranlarını , günlük indirim tutarlarını, işyerinin tehlike sınıfı ve tehlike derecesini, işyerindeki günlük çalışma süresini, damga vergisi oranını, avans kodunu girebilirsiniz. Eğer daha önceden tehlike sınıfını ve tehlike derecesini Personel parametreleri menüsündeki tehlike tanımları formunda girdiyseniz yanlarında bulunan tuşuna basarak seçebilirsiniz. Eğer bu tanımlamayı yapmadıysanız Tehlike tanımları tuşuna basarak tanımlayınız. Avans kodu ise, aylık işlemler menüsündeki Toplam avans hesaplama programı çalıştırıldığında hesaplayacağı avansın ek ödeme tanımlarındaki kayıt no’sudur. Yani avansı ek ödeme tanımları bölümünden tanımladıktan sonra buraya tanımladığınız avansın kayıt no’sunu girmek durumundasınız. 96 MATH Ticari Entegre Personel parametreleri (Sayfa 2) İkinci sayfada SSK prim yüzdeleri, günlük matrahlar, T. Fonu ve Fazla mesai bilgileri girilir. Ayrıca profesyonel kullanıcılar buradan gelir vergisi matrahı tuşuna tıklayarak gelir vergisi matrahını değiştirebilirler. Yıllık gelir vergisi matrahı bölümünde yapılan işlem seçilen ay ve personel için yıllık gelir vergisi matrahının dışarıdan girilecek bir rakam ile değiştirilmesidir. Burada maaş bilgisi oluşturulmuş olan aylar içerisinde yıllık gelir vergisi matrahı görülür. tuşları ile bir sonraki bir önceki ay bilgilerine gidilir. Tuşları ile aktif personel sicil no değiştirilir. Personelin adı ve soyadı ile yıllık gelir vergisi matrahı otomatik olarak gelir. Yıllık gelir vergisi matrahı değiştirilmek istenen personel ve matrahın ait olduğu ay seçildikten sonra yeni rakamı girmek için değiştir tuşuna basılır. Formdan aşağıya doğru yeni bir alan açılır. Bu alana yeni rakamı girebilirsiniz. Kaydet tuşuna basılarak yeni bilgi kaydedilir. Dikkat : Buradaki matrahların değiştirilmesi sadece lüzumu halinde öngörülür. Aksi halde hesaplarda birçok karmaşıklık söz konusu olabilir. Böyle bir durumda eski duruma dönebilmek için matrahın değiştirildiği ay da dahil olmak üzere ondan sonraki bütün maaş bilgileri silinmelidir. Daha fazla bilgi için ' Maaş bilgilerini sil' bölümüne bakınız. Personel parametreleri (Sayfa 3) ABT Bilgisayar 97 Üçüncü sayfada çocuk yardımı parametreleri girilir. Personel parametreleri (Sayfa 4) Dördüncü sayfada ise ayrıntılı işveren bilgileri girilir. Bunların arasında işyeri adresi, işyeri SSK sicil no ve telefon bilgileri sayılabilir. İlerde alacağımız raporların bazıları üzerinde bu sayfadaki bilgilerin ilgili kısmı gözükecektir. Bütün bilgiler girildikten sonra kayıt tuşuna geçilir. basarak bilgiler kayda İlerde bilgilerden herhangi birini/birkaçını değiştirmek isterseniz bilgileri girip kayıt tuşuna basarsanız bilgilerin değiştirilmek istenip istenmediği sorulacak ve evet tuşuna basılırsa yeni bilgiler eskilerinin üstüne kayıt edilecektir. Departman bilgileri girişi Bu formda işyerinde bulunan departmanlara birer kod verilecek ve ilerde bu kodlar kullanılacaktır. İşyerinde bulunan departmanları (örneğin; Muhasebe, satış, teknik servis) girdikten sonra bu departmanlarda çalışan elemanların girişi yapılmalıdır. Yeni eleman eklemek için ‘parametre girişi’ menüsündeki personel ‘bilgileri girişi’ seçeneği tıklayınız. 98 MATH Ticari Entegre Yeni departman eklemek için yeni tuşuna girilir. Sonra kayıt tuşuna İstenirse ileri tablo tuşu basılarak departman ismi basılarak kayıt edilir. geri tuşları ile mevcut departmanlar görülebileceği gibi tıklanarak bölümler toplu halde de görülebilir. Eğer yanlış girilen bir bilgi silinmek istenirse sil tuşu kullanılır. Kapat tuşu ile form kapatılır. Personel bilgileri girişi Yeni personel girişi işlemleri bu formda yapılır. Personel girişi yaparken yeni tuşuna basılır. Daha sonra adı bölümüne girilip adı girildikten sonra isterseniz fare ile isterseniz klavyedeki tab tuşu ile diğer bölümlere geçilir. Personel işten bu ay ayrılmayacak ise kesinlikle çıkış tarihi girilmez. Bilgiler doldurulduktan sonra bir sonraki sayfaya geçmek için özel bilgiler yazısına tıklanır yada klavyeden CTRL+TAB tuşlarına basılır. Özel bilgiler bölümünde adres,telefon, görevi , mesleği banka hesap no gibi diğer özel bilgiler girilir. Nüfus bilgileri bölümünde elemanın kimlik bilgileri girilir. Bilgi girişi tamamlandıktan sonra kayıt tuşuna basılarak bilgiler kayıt edilir. İleri geri ve ilk-son tuşlarına basılarak mevcut personel hakkındaki bilgiler öğrenile bilinir. Değiştirilmek istenen bir bilgi olduğunda direkt olarak ABT Bilgisayar 99 değiştirebilirsiniz. Bu durumda kayıt tuşuna tıkladığınızda emin olup olmadığınızı soran bir mesaj gelecektir. Önemli Not : Değişiklik Yaptıktan Sonra Ayarların Etkin Olabilmesi İçin Kaydet Tuşuna Basmalısınız. Sil tuşu o anda üzerinde bulunduğunuz personeli kayıttan çıkartır. Formun alt bölümünde bulunan gelir gider tablosundan şu anki durum görülebilir. Yaz tuşu kapatır. ile personel listesi alabilirsiniz. Kapat tuşu formu Gelir gider tablosu Formun alt kısmında bulunan gelir gider tablosunda personelin aldığı ek ödeme , personelden kesilen ek kesintiler ile yapılan sosyal yardımlar görülebilir. Gelir gider tablosuna çift tıklarsanız detay bilgiler formuna ulaşırsınız. Burada personel bilgileri formunda seçili bulunan personel hakkında çalıştığı gün sayısından damga vergisine kadar birçok bilgi bulunur. Günlük girişler Eğer Bt50 kart cihazınız mevcut değilse veya personelin günlük giriş çıkış saatlerini Puantör programından girmek istiyorsanız Günlük girişler formunu kullanabilirsiniz. Parametreler menüsünden erişilebilen günlük girişler formu ile bütün personelin giriş çıkış saatleri girilir. Ayın bütün bilgileri girildikten sonra hesapla tuşuna tıklanarak mesai bilgileri hesaplanır. En son olarak aylık işlemler menüsündeki maaş bilgilerini hesapla seçeneği ile hesaplamalar tamamlanır. 100 MATH Ticari Entegre Bunun için yeni tuşuna tıkladıktan sonra sağ taraftaki bölümden ileri geri tuşları ile seçilen personelin bilgileri girildikten sonra kaydet tuşuna tıklanır. No ile veya ada ve soyada göre arama yapılabilir. Sol taraftaki ok tuşları ile önceki kayıtları inceleyebilirsiniz. Eğer seri olarak bütün ayın kayıtlarını girmek isterseniz yeni tuşuna tıkladıktan sonra tarih olarak mesela 01.12.1998 giriniz. Her seferinde aynı personelin giriş çıkış saatlerini girerek kayıt tuşuna bastıktan sonra tarih tuşuna basarak tarihi bir gün ilerletin ve yine saat girişlerini yaparak kayıt tuşuna basın yöntemle çok seri bir şekilde personelin girişlerini yapabilirsiniz. . Bu Personel ücret ayarlama Personel girişi bölümünde bilgilerini kaydettiğiniz birçok personel varsa ve ücret ayarlama sırasında hepsinin ücretlerini tek tek değiştirmek istemiyorsanız personel girişi formunda tuşuna tıklayınız. Karşınıza isterseniz kayıtlı bütün personelin isterseniz bir departmandaki elemanların ücretlerini otomatik olarak ayarlama görevini yapacak olan ücret ayarlama formu gelir. Burada ücret ayarlama işleminin kapsamını seçiniz. Eğer sadece bir departman için ücret ayarlaması yapmak istiyorsanız ‘bir departman’ seçeneğini işaretledikten sonra sağ taraftaki departman bölümünden tuşları ile ücret artışını yüzde cinsinden ilgili departmanı seçiniz. Daha sonra belirleyin yada sağ taraftaki ücret alanına yazın. ABT Bilgisayar 101 Tuşuna tıkladığınızda ücret ayarlama işlemi tamamlanmış olur. Tuşu ile ‘Personel bilgileri girişi’ formuna geri dönebilirsiniz. Mesai tanımları Bu formda mesai bilgilerini tanımlamalısınız. Yeni mesai tanımlarken dikkat edilecek husus en alttaki normal mesai ön değerinin boş bırakılmamasıdır. Buraya ayda kaç gün mesai yapıldığını girmelisiniz. Ayrıca birden fazla mesai tanımlarsanız aylık çalışma süresi bu mesai günlerinin toplamından oluşur. Mesai bilgilerine ilave olarak iki grup ücret fazlası değeri tanımlanabilir. Eğer bu tanımlama yapılırsa ‘Personel girişi’ bölümünde istediğiniz personel için ücret fazlası kısmından seçilebilir. Böylece seçtiğiniz elemanın ücretine iki farklı ücret ilavesi uygulayabilirsiniz. Bütün personel için ücret ayarlamak isterseniz ‘Personel girişi’ bölümünden tuşuna tıklayınız. Ek ödeme kesinti ve sosyal yardım tanımları Bu formda çocuk yardımı, avans gibi ek ödeme ,kesinti veya sosyal yardım tanımları yapılır. Birden çok avans tipi tanımlayabilirsiniz fakat hangi avansın geçerli olarak kullanıldığını belirlemek için personel parametreleri bölümünde avans kodu olarak girmeniz gerekir. Ödemelerin SSK, gelir vergisi veya damga vergisine tabi olup olmadığını ayarlayabilirsiniz. 102 MATH Ticari Entegre Tuşları ile mevcut tanımların üzerinde gezinebilirsiniz. Yeni tuşuyla yeni bir kayıt ekleyebilir, sil tuşunu üzerinde bulunduğunuz kaydı silebilirsiniz. kullanarak Ek ödeme kesinti ve sosyal yardım girişi Bu formda istediğiniz personele ek ödeme ,kesinti veya sosyal yardım girişlerini yapabilirsiniz. Fakat bu girişleri yapabilmrek için öncelikle ödeme ve kesinti tanımlarını yapmış olmanız gerekiyor. Bu tanımlar Ek ödeme ,kesinti ve sosyal yardım tanımları bölümünde yapılmalıdır. Yeni tuşuna bastıktan sonra sol taraftaki tuşuna basarak seçtiğiniz personele sağ taraftaki tuşa tıklayarak istediğiniz ödemeyi seçin, sonra tutar bölümünde tutarını girin. Tuşuna basarak kaydedin. İptal etmek istediğiniz bir kayıt varsa ileribasınız. geri tuşları ile veya üzerine tıklayarak seçtikten sonra sil tuşuna İlk ve son tuşları ilk ve son kaydı bulmanıza yardım eder. Vardiya bilgileri girişi Bu formda haftalık çalışma saatlerini , öğle tatilini tanımlayabilirsiniz. Birden fazla tanımlama yaparak istediğiniz personeli istediğiniz vardiyaya atayabilirsiniz. Bunu yapmak için personel girişinde istediğiniz vardiya no'sunu seçmeniz yeterli. Yeni vardiya tanımlamak için yeni tuşuna sonra kayıt tuşuna tıklayınız. Saatleri girdikten basınız. ABT Bilgisayar 103 Üzerinde bulunduğunuz kaydı silmek için sil tuşuna geri basınız. İleri- tuşları ile kayıtların üzerinde dolaşabilirsiniz. Tatil bilgileri girişi Bu bölümde özel tatil günleri tanımlayabilirsiniz. Tatilin tam gün mü yarım gün mü olduğunu belirttikten ve bir isim verdikten sonra kayıt tuşuna tıklayınız. Maaş bilgileri hesaplanırken tatil günleri hesaba katılacaktır. Tehlike tanımları Tehlike bilgisi işyerindeki çalışma ortamının oluşturduğu tehlike sınıfıdır. Tehlike bilgisi eklemek için önce yeni tuşuna tıklayarak tehlike sınıfı bölümüne bir rakam giriniz. Sonra bu tehlike sınıfı için alt derece , normal, ve üst derece tehlike primlerini giriniz. Tuşuna tıklayınız. Tuşları ile mevcut tanımlar üzerinde gezinebilir , tuşu ile üzerinde bulunduğunuz kaydı silebilirsiniz. Önemli Not: Değişiklik Yaptıktan Sonra Ayarların Etkin Olabilmesi İçin Kaydet Tuşuna Basmalısınız. Dosya tamir bakım programı Bu bölüm programın çok uzun kayıtların uzun süre kullanılması durumu veya bir arıza, elektrik kesilmesi durumu için düşünülmüştür. Bu programın yaptığı işlem 104 MATH Ticari Entegre mevcut dosyalardan seçilen biri, birkaçı yada hepsi üzerinde tamir/yenileme olayıdır. Bir arıza durumunda yada ansızın elektrikler kesilirse personel tamir modülünü çalıştırın. Hatanın hangi dosyadan kaynaklandığını biliyorsanız formda o dosya/dosyaların başına işaret koyun sonra başlat tuşuna tıklayın. Eğer hatanın hangi dosyadan kaynaklandığını bilmiyorsanız formda hepsi seçeneğini işaretleyin. Birkaç saniye ile birkaç dakika arasında işlem tamamlanır. Aylık işlemler ve saatten bilgi okuma Aylık işlemler bölümünde parametrelerde girilen bilgiler kullanılarak Maaş bilgisi oluşturma , Maaş hesaplama, Mesai bilgileri hesaplama ve Toplam avans hesaplama işlemleri yapılır. Ayrıca gerekli durumlarda Maaş bilgisi silme işlemi de buradan yapılır. Bu bölümde dikkat edilmesi gereken işlemlerin sırasıdır. İlk önce parametreler bölümünden Parametre bilgileri girişi seçeneği seçilerek burada vergi dilimleri ve diğer bilgiler doldurulmalıdır. Departman bilgileri girişi seçeneği seçilerek burada işyerindeki Muhasebe , satış gibi bölümler tanımlanır. Mesai bilgileri girişi bölümünden ayda çalışılan gün sayısı ön değer olarak girilmelidir. Maaş bilgisi oluştur seçeneği ile o ayki maaş bilgileri oluşturulmalıdır. Ay içerisinde personel için ek ödeme, kesinti, verilen sosyal yardımlar ve avans parametreler bölümünden girilir. Daha sonra eğer giriş çıkışlar için BT50 kart cihazı kullanılıyorsa Mesai bilgilerini hesapla seçeneği ile BT50’den alınan txt dosyasından bu bilgiler okutulur. Son olarak toplam avans hesaplama işlemi yapılır. Ay sonunda ise girilmesi gereken bütün bilgiler kaydedilmiş ise aylık işlemler bölümünden maaş bilgisi hesaplama seçeneği seçilerek maaş hesaplama ABT Bilgisayar 105 programı bir kez çalıştırılır. Bu durumda hesaplama işlemi girilen personel sayısına göre birkaç saniye - birkaç dakika sürer ve hesaplamanın ne kadarının tamamlandığı göstergede görülebilir. Hesaplama sonunda önceden girilen bütün veriler döküm almaya hazır hale gelir. Eğer yanlış girilen veya iptal edilmek istenen bilgiler varsa bu düzeltmeler yapıldıktan sonra aylık işlemler bölümünden maaş bilgisi hesaplama seçeneği seçilerek maaş hesaplama programı tekrar çalıştırılmalıdır. Eğer bu işlem yapılmaz ise yapılan kayıt silme ve düzeltme işlemleri raporlara yansımayacak ve böylece eski kayıtlar esas alınacaktır. Maaş Bilgisi oluşturma Maaş bilgileri oluşturma işlemi her ay ilk önce yapılması gereken bir işlemdir. Bu işlem ile parametreler bölümündeki personel parametreleri seçeneği ile girilen bilgiler maaş hesaplamasına hazır hale getirilir. Tuşuna tıklandığında beliren mesajı onaylarsanız işlem kısa bir süre içerisinde tamamlanır. Bu işlem yapıldıktan sonra bir önceki ay içindeki maaş bilgilerine ulaşmak ve değiştirerek önceki ay için tekrar hesaplama yapmak isteniyor ise öncelikle Maaş bilgilerini sil seçeneği ile bu ayın bilgileri silinmelidir. Maaş bilgilerini silme Ay içerisinde herhangi bir hatalı giriş sebebiyle maaş bilgilerini silmek isteyebilirsiniz. Hatta isterseniz sene başına kadar olan bütün maaş hesaplamalarını silip parametre bilgilerini değiştirerek yeniden hesaplatabilirsiniz. Fakat bir önceki seneye dönüş imkanı yoktur. 106 MATH Ticari Entegre Sol taraftaki göz at tuşuna tıklarsanız form aşağıya doğru uzayacaktır. Yeni gelen bölümde içinde yıl, ay ve sicil no alanları bulunan bir liste göreceksiniz. Burada maaş hesaplama işlemi tamamlanmış durumda olan kayıtlar bulunur. Sil tuşunu tıkladığınızda en son oluşturulmuş maaş bilgileri silinir. Maaş bilgilerini hesaplama Maaş bilgilerinin hesaplanması işlemi bunun yanında birçok raporu çıktı almaya hazır hale getirir, SSK primlerini, gelir vergisini, ek ödeme , kesinti ve sosyal yardım raporlarını ve resmi raporları hesaplar. Bu işlemi yaptıktan sonra bütün raporlar çıktı almaya hazır hale gelir. Ekrana gelen formda maaş bilgilerinin hesaplanacağı ay görülür. Hesapla tuşuna tıkladıktan sonra gelen mesaj kutusunu onaylarsanız maaş hesaplama işlemi başlayacaktır. Bu işlem birkaç saniye ila birkaç dakika sürebilir. Program işlemin tamamlanma yüzdesini göstergede belirtir. Hesaplama işlemi bittikten sonra isterseniz SSK prim ödeme gün sayısını ayarlayabilirsiniz. SSK Prim Ödeme Gün Sayısı SSK Prim ödeme gün sayısını değiştirebilmek için öncelikle maaş hesaplama işleminin yapılmış olması gerekir. Normalde eğer işyerinde BT50 kart cihazı kullanıyorsanız gün sayısı otomatik olarak her personelin işe geldiği gün sayısı olarak alınır. ABT Bilgisayar 107 Fakat verileri kart cihazından almıyor iseniz, bu sefer mesai bölümünden tanımladığınız gün sayısı olarak alınır. SSK prim ödeme gün sayısının bulunduğu raporları yazıcıdan çıkartırsanız değer olarak mesai gün sayısı gelir. Bu rakamı içinde bulunduğunuz ay için ve her personel hakkında ayrı ayrı olmak üzere değiştirmek için ‘aylık işlemler’ bölümündeki maaş hesaplama formunda tuşuna tıklayınız. Ekrana gelen formda sicil numarası, adı-soyadı, ay ve SSK prim ödeme gün sayısı bulunur. personel içerisinden istediğinizi seçin ve Tuşları ile mevcut tuşuna tıklayın. Form aşağı doğru uzayacaktır. Yeni açılan kısıma yeni gün değerini girerek tuşuna tıklayınız. Böylece gün sayısını o eleman için değiştirmiş oldunuz. Bir sonraki maaş hesaplamasına kadar alacağınız tüm raporlarda bu gün değeri bulunacaktır. Fakat maaş hesaplaması yaptığınızda bu yeni girdiğiniz değerler silinecek ve geçerli gün sayısı yine eski halini alacaktır. Mesai bilgileri Hesaplama Eğer giriş çıkışlar için BT50 kart cihazı kullanılıyorsa puantör programına bu programdan aylık giriş ve çıkışları aktarabilirsiniz. Puantör programı Bt50’nin hem dos hem de windows versiyonunu desteklemektedir. Bunu yapmak için ay sonunda öncelikle, Bt50 Windows kullanılıyorsa programı çalıştırdıktan sonra ‘Listeler’ bölümünden ‘Giriş çıkışlar ve toplamlar’ seçeneğini tıklayınız. Daha sonra ‘Text dosyası’ seçeneğini işaretleyin ve bir dosya adı girin . İlerde puantör programında kullanacağımız için bu dosya adını, uzantısı ve yolunu not alın. 108 MATH Ticari Entegre Tarih aralığı olarak örneğin 01.08.98 – 31.08.98 veriniz. İşlem tamamlandıktan sonra BT50 programını kapatıp puantör programını çalıştırın. Aylık işlemler menüsünden mesai bilgilerini hesapla seçeneği seçilir. Ekrana gelen formda öncelikle BT50 programının versiyonu işaretlenir. Daha sonra dosyanın yolu fare ile tıklanarak işaretlenir. Dosya ismi de girildikten sonra hesapla tuşu ile BT50’den alınan txt dosyasından (Bu dosyanın ismini daha önce not almıştık ..) bu bilgiler okutulur. Son olarak toplam avans hesaplama ve maaş bilgileri hesaplama işlemleri yapılır. Toplam avans hesaplama Bu seçeneği seçtiğimizde ekrana bir liste gelir. Listede Üst tarafta yer alan hesapla tuşunu tıkladığımızda toplam avanslar hesaplanır. Toplam avansın hesaplanmasına şu şekilde gerek vardır ; Ay içerisinde değişik tarihlerde aynı personele avans verilebilir. Örneğin Ali bey’e ayın 3, 7 ve 14’ ünde 5,15 ve 25 milyon TL avans verilmiş olsun. Ay sonunda toplam avans 45 milyon TL olarak hesaplanmalıdır. Personel raporları Puantör programında bulunan raporlar üç ana bölüme ayrılmıştır ; Personel raporları ABT Bilgisayar 109 Ek ödeme , kazanç ve kesinti raporları Resmi raporlar Personel raporları, Personel sicil raporu, Aylık maaş bordrosu, Departman icmali ve İmza listesi olmak üzere dört bölümden oluşur. Parametreler bölümündeki Personel parametreleri bölümünden girişi yapılan personel hakkındaki raporlardır. Personel sicil raporu Personel sicil raporunun yazıcı çıktısını alırken standart olarak mevcut bütün personelin çıktısı alınır. Eğer bir bölüm personelin sicil raporunu almak isterseniz tuşlarına basarak ilk ve son sicil no'larını seçiniz veya klavyeden giriniz. Daha sonra yazıcıya tuşuna basınız. Dökümü göndermek istediğiniz yazıcıyı seçtikten sonra çıktınızı alabilirsiniz. Aylık maaş bordrosu Aylık maaş bordrosu raporunda isterseniz iki sicil no arasındaki personeli isterseniz bütün personeli alabilirsiniz. Ay ve yıl olarak bugünkü tarih standart olarak gelecektir. İsterseniz standart olarak isterseniz zarf olarak döküm alabilirsiniz. Yaz tuşuna tıklandıktan sonra yazıcı seçilerek çıktı alınır .. Departman icmali 110 MATH Ticari Entegre Departman icmali programa kaydettiğiniz bütün departmanlar için ayrı ayrı alınır. Her departman için bir sayfa ve ayrıca genel toplamlar alınır. Bu raporda departmanlardaki personel sayısı, ek ödemeler ve sosyal yardımlar raporu , departmana net ödeme toplamı gibi birçok bilgi bulunur. Son sayfada ise genel toplamlar görülür. Yaz tuşuna alınır. tıklandıktan sonra yazıcı seçilerek çıktı ABT Bilgisayar 111 İmza listesi / bordro İmza listesinde sicil no, SSK sicil numarası, personelin adı soyadı, aylık ücret, vergi matrahı ve diğer resmi bilgiler bulunur. İmza listesi almak için tarihi kontrol ettikten sonra yaz tuşuna alınır. basınız. Son olarak yazıcı seçilerek çıktı Ek ödeme , kazanç ve kesinti raporları Personel menüsünden ek ödeme , kazanç ve kesinti raporlarını seçtiğiniz zaman ekrana, üzerinde personel sicil no, ödeme kodu, personel adı ve soyadı , tutar ve ödeme türü bulunan bir form gelir. Bu ay yapılan bütün ödeme , kesinti ve sosyal yardım girişleri görülür. İstenirse bir personel hakkında ayrıntılı bilgi almak için üzerine çift tıklanır. İlk ve son tarih değiştirilirse bu değişikliğin etkin olabilmesi için tuşuna basılır. Yaz tuşuna basıldıktan sonra yazıcı seçilerek döküm alınır. Tahakkuk raporu Menüden tahakkuk raporunu seçtiğinizde yazıcıdan alınacak bilgilerin bulunduğu bir form gelir. Bu formda en son maaş hesaplaması yapılan ay ve yıl geçerli tarih olarak alınır fakat isterseniz tarih aralığını değiştirebilirsiniz. Bunun için ilk ve son 112 MATH Ticari Entegre tarihleri değiştirdikten sonra bilgileri gelecektir. tuşuna basınız. Ekrana ilgili maaş Tahakkuk raporu almak için tarihi kontrol ettikten sonra yaz tuşuna basınız. Son olarak yazıcı seçilerek çıktı alınır. Herhangi personel hakkında ayrıntılı bilgi almak isterseniz ekranda üzerine çift tıklamanız yeterlidir. Bu durumda ekrana personel bilgileri formu gelir. Bu formda seçtiğiniz personele ait bilgiler otomatik olarak gelecektir. Ayrıca bu bilgileri direkt olarak değiştirebilirsiniz. Fakat değişiklik yaparsanız bu değişikliğin etkili olabilmesi için kayıt tuşuna basmanız gerekir. Eğer bir personel hakkında bütün diğer detay bilgileri görmek isterseniz personel girişi formunda aşağıda bulunan ödeme tablosuna çift tıklayın yada tahakkuk raporunda detay bilgiler tuşuna basın. Ekrana gelen detay bilgiler formunda ileri geri tuşları ile diğer personel bilgilerine erişebilirsiniz. Arama bölümüne ad, soyad ve no ile arama yapmak için arama çeşidini seçtikten sonra bilgiyi girerek ‘enter’ tuşuna basmanız yeterlidir. Fazla Mesai Raporu Fazla mesai saatleri Puantör programında üç ayrı şekilde hesaplanmaktadır. Birincisi raporda da görüleceği üzere F-mesai1 olarak geçer. Bu mesai günlük normal çalışma saatlerinden sonra kalınan mesaileri içine alır. Mesela 08:30 – 18:00 saatleri normal mesai saatleri ise ve bir personel saat 19:00’da çıkış yapmışsa bu 1 saat karşılığı fazla mesai ücreti olarak F-mesai1 sütununda görülür. 2 numaralı fazla mesai hafta sonları normalde çalışma yapmayan işyerleri için hafta sonu mesaisidir. 3 numaralı mesai ise tatil bilgileri girişi bölümünden tatil olarak girilmiş tarihlerde çalışan personel için uygulanan fazla mesai ücretidir. ABT Bilgisayar 113 Her mesai için fazla mesai ücreti olarak uygulanacak rakamlar parametreler menüsündeki ‘Parametre Bilgileri Girişi’ seçeneği ile girilen formdaki ‘SSK Prim/Matrah/F.mesai’ sayfasında ayrı ayrı belirlenebilir. Hem Bt50 ile yapılan girişlerde hemde ‘Günlük girişler’ formundan yapılan manuel saat girişleri için fazla mesai hesaplaması ayrı ayrı yapılmaktadır. ‘Günlük girişler’ formundan hesapla tuşunu tıklayıp işlem tamamlandıktan sonra da aylık işlemler menüsündeki Maaş hesaplama programını çalıştırırsanız manuel olarak girdiğiniz giriş çıkış saatleri hesaplanır. Fakat yine aylık işlemler menüsündeki mesai bilgileri hesaplama işlemini yaptıktan sonra Maaş hesaplama programını çalıştırırsanız BT50 den girilen saatler için işlem yapılmış olur. Fazla mesai kazanç raporunda isterseniz eski tarihlerde hesplaması bitirilmiş bilgileri de görebilirsiniz. Bunun için tarih bilgisini değiştirdikten sonra tuşuna tıklayınız. Yaz tuşuna yazıcınızı belirleyerek çıktı alabirsiniz. tıkladıktan sonra SSK prim ödeme raporu Menüden SSK prim ödeme raporunu seçtiğinizde yazıcıdan alınacak bilgilerin bulunduğu bir form gelir. Bu formda en son maaş hesaplaması yapılan ay ve yıl geçerli tarih olarak alınır fakat isterseniz tarih aralığını değiştirebilirsiniz. Bunun için basınız. ilk ve son tarihleri değiştirdikten sonra tuşuna Ekrana ilgili SSK matrahı, SSK işçi primi, SSK işveren primi ve toplam prim bilgileri gelecektir. SSK prim ödeme raporu almak için tarihi kontrol ettikten sonra yaz tuşuna basınız. Son olarak yazıcı seçilerek çıktı alınır. Herhangi personel hakkında ayrıntılı bilgi almak isterseniz ekranda üzerine çift tıklamanız yeterlidir. Bu durumda ekrana personel bilgileri formu gelir. Bu formda 114 MATH Ticari Entegre seçtiğiniz personele ait bilgiler otomatik olarak gelecektir. Ayrıca bu bilgileri direk olarak değiştirebilirsiniz. Fakat herhangi bir değişiklik yaptıktan sonra maaş hesaplama programını çalıştırmayı unutmayın. Gelir vergisi ödeme raporu Menüden Gelir vergisi ödeme raporunu seçtiğinizde yazıcıdan alınacak bilgilerin bulunduğu bir form gelir. Bu formda en son maaş hesaplaması yapılan ay ve yıl geçerli tarih olarak alınır fakat isterseniz tarih aralığını değiştirebilirsiniz. Bunun için ilk ve son tarihleri değiştirdikten sonra tuşuna basınız. Ekrana yıllık gelir vergisi matrahı,aylık gelir vergisi matrahı ve gelir vergisi bilgileri gelecektir. Gelir vergisi ödeme raporu almak için tarihi kontrol ettikten sonra yaz tuşuna basınız. Son olarak yazıcı seçilerek çıktı alınır. Gelir vergisi ödeme raporu formunda da diğer ek ödeme , kazanç ve kesinti raporlarında olduğu gibi istenen kaydın üstüne çift tıklanarak seçilen sicil no'lu personel hakkında ayrıntılı bilgi alınabileceği gibi bu kayıtlar üzerinde değişiklik de yapılabilmektedir. Resmi raporlar Resmi raporlar bölümünde Aylık sigorta primleri bildirgesi, Aylık sosyal güvenlik destek primi bordrosu ve Dört aylık ssk bildirgesi bulunur. Aylık sigorta primleri bildirgesi ABT Bilgisayar 115 Öncelikle ekrana gelen formda aylık sigorta primleri bildirgesinin mahiyetini seçerek işaretleyin. kullanabilirsiniz. İsterseniz tarihi değiştirmek için tuşlarını da Yaz tuşuna basıldıktan sonra yazıcı seçilerek döküm alınır. Dört aylık SSK bildirgesi Yazıcıdan dört aylık SSK bildirgesi almak için önce bildirgenin hangi dönem için hazırlanmasını istediğinizi belirtin. Bildiğiniz gibi dört aylık bordro alabilmek için gerekli dört ayında maaş hesaplama işlemlerinin tamamlanmış olması gerekir. Bordronun mahiyetini Yaz tuşuna 116 MATH Ticari Entegre asil,ek veya iptal olmak üzere seçiniz. tıkladıktan sonra yazıcı seçerek döküm alabilirsiniz. Kar toteks modülü Taksitlendirme hesabı Bu bölümde vadeli satışlarda alınan peşin para ve vade farkına yüzdesine göre aylık taksitlerin tutarı hesaplanır. Önce satışı yapılan malın stoktan seçilmesi gerekir. Üzerinde soru işareti olan tuşa basılınca kayıt arama ekranı çıkar ve buradan taksitleri hesaplanacak mal seçilir. Malın peşin fiyatı stok bilgilerine işlenmiş ise ekrana gelecektir. Vade farkı, peşinat ve vade süresi bilgileri girildikten sonra her vade çeşidine göre peşinat, taksit tutarı ve toplam ödeme bilgileri hesaplanır ve ekrana yazılır. Tüm işlemler üst satırdaki renkli tuşlarla yapılır. Fare ile tuşların üzerine gelindiğinde tuşun ne işe yaradığı bilgisi belirir. Ülke ve şehir kodlarının girilmesi Bölgesel olarak değişen plaka numarası, kısaltma ve telefon kodu bilgilerinin girilmesi için kullanılır. Ekrana iki kısımlı bir liste gelir. Üstteki, ülkelerin plaka kodu, isim ve uluslararası telefon kodlarını, alttaki ise seçilen ülkenin şehirlerinin posta kodu ve plaka numaralarını içerir. Listelerde her hücreye bilgi girilebilir. Yeni bir ülke veya şehir tanımlamak için listenin en altındaki boş satıra gelinir ve bilgiler girilir. Tüm işlemler listelerin üstündeki renkli tuşlarla yapılır. Fare ile tuşların üzerine gelindiğinde tuşun ne işe yaradığı bilgisi belirir. ABT Bilgisayar 117 Döviz modülü Bugünkü dövizler MATH programının neresinde olursanız olun, F9 tuşuna bastığınızda, çalışmakta olduğunuz tarihe ait döviz kurları formu ekrana gelir. Ekrana gelen tabloda günün tarihi, döviz cinsleri ve kurlar görülür. Bu bilgiler günlük döviz girişi ile güncellenmelidir. Günlük döviz girişleri "Dövizler" menüsünden "Günlük girişler" seçilerek döviz girişi ekranından işlemler yapılır. Bu program, cari hesap ve stokları döviz bazında takip eder. Bu takibi sağlamak için, günlük olarak döviz fiyatlarının kaydedilmesi gerekmektedir. Böylece girilen fiyatlar, stok ve cari hesap modüllerinde otomatik olarak kullanılacaktır. Girişi yapılacak dövizin tarihini program günün tarihi olarak belirlemiştir. Başka bir tarih belirlemek için «TARİH» başlığının altındaki satıra tarih yazılır veya tuşuna basılarak daha ileri veya geri bir tarih belirlenir. Tarihe karşılık gelen gün ve o tarihte giriş yapılmışsa bilgiler de ekrana gelir. Döviz cinsi de seçildikten sonra Serbest Piyasa ve Merkez Bankası kurları ait oldukları satırlara işlenir. Giriş işlemi bittiğinde kayıt için Kaydet'e basılır. Çek kaydının hafızadan silinmesi için İptal, işlem yapmadan çıkmak için Vazgeç tuşlarına basılır. 118 MATH Ticari Entegre Döviz listesi Döviz listesinin sıralaması tarihe veya dövize göre olabilir. Sıralama dövize göre seçilirse dövizler kendi aralarında tarihe göre sıralanacaklardır. Hangi tarihler arasında döviz bilgilerinin alınacağı «ilk-son tarih» bölümünde tarihler seçilerek belirlenir. Ekranda iki döviz listesi görülür; soldaki liste raporda yeralmayacak olan dövizleri, sağdaki ise raporda yeralacak dövizleri gösterir. Sağdaki liste, ekran ilk geldiğinde boştur, soldan seçip aktarmak gerekir. Sayfa numaraları bölümündeki seçeneklerden «Alt», sayfa numaralarının kağıdın altında; «Üst», sayfa numaralarının kağıdın üstünde basılacağını ve «Hiçbiri», sayfalara numara verilmeyeceğini belirtir. Dövizler aynı sayfaya veya ayrı sayfalara listelenebilir. Döviz kurları listesi yazıcıya ya da ekrana alınabilir. Hangi bilgilerin listede yeralacağı Ayarlar tuşuna basılarak belirlenir. Tarih, kod, döviz cinsi, serbest piyasa ve Merkez Bankası alış-satış kurları bilgilerinden istenenler sağdaki listeye alınır. Başka zaman aynı bilgi seçimleri raporda kullanılacaksa, bir form dosyası adı belirlenir ve Kaydet'e basılır. Önceden kaydedilmiş raporlara, «Rapor dosyaları» listesinden ulaşılır. ABT Bilgisayar 119 120 MATH Ticari Entegre Parametreler Genel Parametreler Firma ve şirket seçimi, firma bilgilerini girme, şirket ve kullanıcı değiştirme gibi işlemler burada yapılır.Alt menüleri sırasıyla : Firma tanıtıcı bilgileri İki bölümü vardır: Kimlik ve Dosyalar. Bu bölümlere «Firma tanıtıcı bilgileri» penceresinin altındaki sekmelere fare ile tıklayarak ulaşılır. Kimlik bölümünde firma numarası, ünvanı, cari yılı, adres ve telefon bilgileri girilir. Firma döviz kullanıyorsa «Döviz kullanır» ifadesinin yanındaki kutucuk ABT Bilgisayar 121 işaretlenmelidir. Ayrıca program ilk başladığında kullanacağı firma da «Varsayılan firma olarak seç» kutucuğu işaretlenerek belirlenir. Dosyalar bölümünde, programın disk üzerinde ihtiyaç duyduğu dosyaların yerleri belirtilir; bu bölümde normalde değişiklik yapılmaması gerekir. Firma değiştirme Üzerinde çalışılan firmanın değiştirilmesi için kullanılır. şirketlerden biri seçilir. tuşu ile kayıtlı Şifre değiştirme Program giriş şifresinin değiştirilmesi için kullanılır. Yeni şifre iki kez ardarda girilir ve Tamam tuşuna basılır. Kullanıcı değiştirme Programı kullanan kişi yerini başka birine devrederken kullanılır. Kullanıcı adı listeden seçilir. Yeni kullanıcıya yetki şifresi sorulacaktır ve sadece kendine verilen yetkileri kullanabilecektir.. Şifre ve kullanıcı tanımlama Yeni bir kullanıcı tanımlamak veya eski kullanıcının şifre ve yetkilerini düzenlemek içindir. Kullanıcı ismi, şifresi girildikten sonra «Yetki listesi»'nden kullanıcının sınırları belirlenir. Yapılan tüm değişikliklerin kaydedilmesi için Kaydet, kullanıcı kaydının iptali için İptal tuşları kullanılabilir. Kapat tuşu ile işlemden vazgeçilir. Mesajları değiştirme Programın verdiği birtakım hata mesajlarının numara ve isimleri gerekirse bu bölümde değiştirilebilir. 122 MATH Ticari Entegre Cari parametreleri Cari hesaplarda kullanılan kullanıcıya bağlı bazı bilgilerin girilmesini sağlar. Cari parametreler iki tanedir: Genel ve Grup parametreleri. «Genel» sekmesinde, Cari kartta «Özel» sekmesinde «Yazı tanımlar» ve «Sayı tanımlar» başlıkları altında yeralan ve müşteri hakkında cari kartta bilgisi bulunması istenen konuların başlıkları belirlenir. Böylece firmanızda müşteriler hakkında bazı özel bilgiler de tutulabilir. «Grup» sekmesinde yeni müşteri grupları tanımlanır veya eski tanımlar değiştirilir. Değişikliklerden sonra Kaydet'e basılırsa kayıt yapılır, İptal tuşu ile istenmeyen veya kullanılmayan grup silinebilir. ABT Bilgisayar 123 Stok parametreleri Stok girişi yaparken kullanılan çeşitli parametrelerin belirlenmesini sağlar. MATH ana menüsünde "Parametreler"den Stok parametreleri seçilerek ulaşılır. «KDV» sekmesinde, çeşitli mallarla ilgili değişik KDV oranları, fason iş alırken ve verirken sorumlu olunan KDV oranları ayarlanır. Ayrıca üç değişik satış fiyatını 124 MATH Ticari Entegre isimlendirilebilir, miktar ve tutar bilgilerindeki ondalık basamakların sayısı belirlenebilir. «Grup tanımlama» sekmesinde, yeni bir grup kodu ve grup tanımı (adı) verilerek bir stok grubu oluşturulabilir. «Depolar» sekmesinde, depolara isimleri verilir. Fatura Parametreleri Fatura ve stok fişlerindeki numaratör bilgileri gözlenir ve fatura formu dizaynı yapılır.Üç bölümü vardır: Fatura parametreleri, Stok fişi parametreleri, Fatura/İrsaliye formu. «Fatura parametreleri», «Stok fişi parametreleri» sekmeleriyle kesilen her tür fatura ve fişlerde hangi numarada kalındığı görülür. Yeni fatura formları kullanılacağı zaman başlangıç numarası «Satış faturası belge no»'ya işlenir. Faturada rakamlarda ondalık basamak görülmesi istenirse ondalık basamak miktarı da girilebilir. «Fatura/İrsaliye formu» bölümü, her türlü fatura ve irsaliye formunun tasarımı içindir. Önce tasarlanan formun fatura mı, irsaliye mi olduğu seçilir. Yazıcı seçimi, «Yazıcılar» ifadesinin sağındaki listeden yapılır, seçilen yazıcının adı, nokta cinsinden kağıt boyu ve eni ekrana gelir. Forma girilecek satır ve sütun bilgilerini pixel ya da milimetre olarak girebilirsiniz. Pixel mi yoksa milimetre mi olacağını formun üstündeki seçeneklerden belirleyiniz. Forma girecek bilgiler «Bilgi tanımı» başlığı altındakilerdir. Bir bilgi tanımını seçmek için tuşuna basılıp «Sabit bilgiler» sütununun altında ekrana çıkan listeden seçim yapılır. Bu tuş «Font» başlığında da bulunur, buradaki görevi yazı çeşidi ve stilini belirlemektir. «Satır» ve «Sütun» başlıklarının altına, kağıdın sol üst köşesini sıfır kabul ederek, bilginin geleceği yer yazılır. «Boy» bölümünün altına, bilginin kaç karakter (harf veya rakam) olacağı, «Ebat»'ın altına ise yazının büyüklüğü girilir. Bir bilgi tanımını ABT Bilgisayar 125 silmek için, bilginin satırına gelip klavyeden Ctrl-Delete tuşlarına aynı anda bir kez basılır. 126 MATH Ticari Entegre Birden fazla form saklanabileceğinden, fatura ya da irsaliyede hangisinin varsayılan olduğunu belirlemek için, kutucuğa işaret koymalısınız. Tasarlanan bir forma «Form dosyası no»'dan numara, «Form dosyası adı»'ndan isim verilip alt taraftaki «Form sakla» tuşuna basılıp form kaydedilir. Fatura paramet-relerinden çıkarken, yapılanların geçerli olması için Tamam, aksi halde Vazgeç tuşlarına basılır. Çek Parametreleri Çeklerle ilgili işlemlerde kullanılan parametrelerin işlendiği bölümdür. «Genel parametreler» sekmesinde çekler işlenirken kullanılacak vade farkı yüzdesi ve çek hesaplarında nakit toplamın çarpıma göre veya bölüme göre alınacağı belirlenir. Bir toplamın çarpıma göre olması, vade farkından doğan miktarın, tutara vade yüzdesi ile çarpımının eklenerek elde edilmesi demektir. Bölüme göre olması ise, çek tutarının hangi miktara vade farkı uygulanınca elde edileceğine göre hesap yapmaktır. «Çek seri no kayıtları» sekmesinde, bankalardan çek hesabına karşılık alınan çek koçanlarının işlemleri gerçekleştirilir. Banka kodu ile seçildikten sonra çek koçanının ilk ve son numaraları ve banka hesap numarası işlenir. Ekle tuşuna basılarak bu bilgiler kayda geçirilir. Daha önceden işlenmiş kayıtların üzerinde değişiklik yapmak için kayıt, ekranın altındaki listeden seçilir, Düzelt veya İptal tuşları ile işlem yapılır.Buraya işlenen bilgiler daha sonra çek kesileceğinde (Ana menüde "Çek_Senet" menüsünden "Kendi çeklerimiz" seçilerek) banka seçildiğinde doğrudan ekrana gelir. Döviz Parametreleri Döviz kodu tanımlama, kaydetme ve silme işlemleri bu bölümde yapılır. Yeni bir döviz tanımlanacaksa dövizin kodu (kısaltması) «Kodu» başlığı altındaki listeye 3 karakteri geçmeyecek şekilde yazılır. Karşısındaki «Döviz cinsi» kısmına da 25 ABT Bilgisayar 127 karakteri geçmeyecek şekilde dövizin tanımı yazılır. Kaydet tuşuna basılınca yeni döviz birimi kayda geçirilmiş olur. Bir döviz cinsini kayıttan çıkarmak için «Kodu» başlığı altındaki listeden döviz seçilir ve İptal tuşuna basılır. Yazıcı testleri Font ebadı testi Seçilen bir fontun kullanılması mümkün olan her ebattaki çıkışını verir. Bu testi yapmadan önce yazıcıya boş bir kağıt yerleştirilmelidir. Seçili font testi Seçilen fonttan yazıcıya çıkış alındığında sayfadaki görüntüsü, satırların büyüklüğü ve kaç sütun yazı basılabildiği gibi bilgiler edinmek için kullanılır. Fatura dizayn testi Seçilen fatura formu numarasının örnek bir çıkışını verir. Formda örnek bilgiler olması için daha önceden bir satış faturası kesilmiş olması gerekir. 128 MATH Ticari Entegre Nasıl yapılır? Yeni cari hesap kartı nasıl açılır? "Cari" menüsünden "Yeni" tuşuna basılır. Ekrana gelen forma öncelikle yeni (daha önce kullanılmamış) bir cari numara yazılmalıdır. Kart sahibinin ait olduğu grup «Grup» listesinden bulunur. «Ünvanı» satırına da ünvanı yazıldıktan sonra adres, telefon, faks ve mali kayıt bilgileri ait oldukları satırlara yazılırlar. Bir kart açmak için bu kadar bilgi yeterli olsa da, bazı ek bilgilere ihtiyaç duyulabilir. Bu bilgilerin girilmesi için ekranın altında "Mali" ve "Özel" sekmeleri kullanılır. "Mali" sekmesinin formuna iskonto, vade, teminat ve risk bilgileri işlenebilir. "Özel" sekmesinin formunda ise bir firmanın önemli kişileri, başlıklarını kendinizin (cari parametrelerde) belirleyeceği bazı bilgiler girilebilir. Fatura, irsaliye ve çek işlemlerinde, olmayan bir cari kod «Cari kodu» bölümüne yazılırsa program bu cari kodu tanımlamak için onay isteyecektir. Evet tuşuna basarak onay verilirse yeni cari kart açılır ve bilgiler girilip Kaydet'e basıp kaydedilir. Mevcut bir cari hesap nasıl iptal edilir? "Cari" menüsünden "Kartlar" seçilir. Seçilen cari kodun silinmesi için İptal tuşu tıklanır ve onaya evet cevabı verilerek cari hesap silinir. Hareket işlenmiş olan cari kart silinemez. Böyle bir cari hesabı iptal edebilmek için, tüm hareket evraklarını iptal etmeniz gerekir. Eğer bir müşteri gerçekten hareket gördüyse, bakiyesi sıfır dahi olsa, sene sonu devirleri yapılmadan iptal edilemez. Yeni stok kartı nasıl açılır? Stok kartı açmak için, "Stok" seçeneği tıklanınca menüden "Stok kartları" seçilir. Yeni bir stok kartı açmak için, önce stoğa verilecek koda karar verilir ve bu kodun daha önce kullanılmamış olmasına dikkat edilir. Stoğa ait bilgiler doğru olarak girildikten sonra Kaydet tuşuna basılarak kayıt gerçekleştirilir. Ayrıca, birbiri ile ABT Bilgisayar 129 ilişkili olup fiyatları aynı anda artan/azalan stokların kayıtlarının arka arkaya olması, bu stokların fiyatları değiştirilirken büyük kolaylık sağlar. Stok mali tanımlamaları bölümünde, stok malının KDV ve iskonto oranları, TL veya döviz cinsinden fiyatları, adet ve diğer birimlerden miktarlarının bilgileri yer alır. Temin bilgileri bölümünde, peşin ve vadeli alış, vade, bayilik iskontosu, sipariş ve temin süresi bilgileri vardır. Stoktaki malların ayrıntılı bilgileri "Özel" bölümünde verilir. Bu bölümde yeralacak özellik tanımlamaları "Stok parametreleri"nde yapılabilir. Mevcut bir stok kartı nasıl iptal edilir? "Stok" menüsünden "Kartlar" seçilir. Stok kodu seçilir. Seçilen stok kodunun silinmesi için İptal tuşu tıklanır ve ekranda beliren onay kutusunda Evet tuşuna basarak verilerek stok kartı silinir. Bir cari hesaba borç ya da alacak nasıl işlenir? Cari hesap kartlarında, müşterinin borç bakiyesi formun altında görünür. Bu bakiye, müşteri ile ilgili her çek, fatura, borç-alacak dekontu ve cari kart fişleri işlendiğinde değişir. Bir stok kartına giriş ya da çıkış nasıl işlenir? Stok kartı giriş ve çıkışları stok fişi, fatura ve irsaliye kesildiğinde yapılır ve stok bilgileri program tarafından güncellenir. Stok miktar bilgileri tek stok için stok kartından, tüm stoklar için kart raporlarından ve kritik miktarı olan stoklar için kritik stok listesinden gözlemlenebilir. Birden çok irsaliye nasıl tek faturaya aktarılır? "Fatura" menüsünden "Alış İrsaliyeleri" veya "Satış İrsaliyeleri" seçilerek bir cari koda birkaç tane irsaliye yapılmış olsun. Daha sonra alış veya satış faturası seçilerek bu cari kod girilir ve aşağıdaki «irs no»'nun sağındaki tuşuna tıklanarak o cari kodda ne kadar irsaliye olduğu görülür. Burada irsaliyeler numaralarından seçilir ve Tamam tuşu ile fatura menüsüne gelindiğinde irsaliyeler işlenmiş olur. 130 MATH Ticari Entegre Birden çok irsaliyeden aynı stok faturaya geldiğinde, stokların miktarları ekranda toplanmaz. Bunun sebebi, her irsaliyenin farklı bir depoya gitmiş olabileceği ihtimalidir. Bunları birleştirirsek, farklı depolardaki işlemler tek depo gibi görünecektir. Listede olmayan bir döviz cinsi nasıl kaydedilir? "Parametreler"den "Döviz parametreleri" seçilerek döviz kayıt ekranı açılır. «Kodu» listesine yeni döviz cinsinin kodu verilir. Girilen kod zaten kayıtlıysa açıklaması gelir, üzerinde değişiklik yapmak mümkün olur. «Döviz cinsi» bölümüne de dövizin ismi yazıldıktan sonra Kaydet tuşuna basılır. Teklif Siparişe Nasıl Aktarılır? Bir teklifin siparişe aktarılabilmesi için, öncelikle olumlu sonuçlanan teklif olarak işaretlenmesi gerekir. Daha sonra, Siparişlere gidilip oradan teklif çağırılır. Cari karta özel bilgi nasıl tanımlanır? Cari karttaki özel bilgiler, cari kart formunun "Özel" sekmesinde yeralır. Her firmanın müşterileri hakkında ihtiyaç duyduğu bilgiler farklıdır. Bunların girildiği yer, "Parametreler" menüsünde "Cari Parametreler"dir. Yazı tanımlarına, cari kartta yazı olarak yeralacak bilgilerin konu başlıkları, sayı tanımlarına, sayı olarak yeralacak bilgilerin konu başlıkları girilir. Stoğa özel bilgi nasıl tanımlanır? «Özellikler» sekmesinde, özellik ve özellik kodu tanımlanır. Stok kodu uzunluğu ihtiyaca göre (en fazla 20) belirlenir. Daha sonra bu kodun kayıtta nereden başlayıp nerede biteceği «Stok kodundaki yeri» bölümünde * işaretiyle belirlenir. İki ayrı kodun yerleri çakışmamalıdır. Belirlenen özelliğin kodu ve açıklamasını girmek için her tanımın bulunduğu satırın sağındaki *** tuşu tıklanır, bilgiler girilip Kaydet tuşuna basılır. Örnek: Stoklar en fazla 6 marka, 7 model ve 12 renkten oluşuyorsa marka ve model için birer basamak, renk için iki basamak yeterlidir. İstenirse herbirine iki basamak da ayrılabilir. «Stok kodu uzunluğu» 10 olarak verilmişse kodlama aşağıdaki şekilde olur: ABT Bilgisayar 131 Marka *234567890, Model 1*34567890, Renk 12**567890. Cari kart raporları nasıl alınır? Cari kart raporları almak için "Cari" menüsünden "Kart raporları" seçilir. Ekrana çıkan formda, basılacak cari kartların sırası koduna göre veya ünvana göre seçilir. Yazdırma aralığının başı ilk kod, normalde sıralamadaki ilk stoğu, son kod da son stoğu gösterir. Aralığın daraltılması istenirse tuşundan ilk ve son kodlar seçilerek tüm stoğun gösterilmemesi sağlanır. «Madde başlıkları» bölümünde, altta «Seçilmiş bilgiler»'de yeralan bilgilerin hangi başlıkla rapora gireceği yazılır. Seçilmiş bilgilerle madde başlıklarının sıralarının uyumlu olmasına dikkat edilmelidir. Örneğin, seçilmiş bilgilerde Carno, Cunvan, Adr1, Adr2, Il, Ilce, TopBrc, TopAlc ... gibi bilgiler seçilmişse (soldaki listeden sağdakine aktarılmışsa) bunların karşılığı olan bilgiler «Madde başlıkları» bölümüne şöyle yazılabilir: Cari numarası, Ünvanı, Adres1, Adres2, İli, İlçesi, Toplam borcu, Toplam alacağı ... Yazdırılacak listenin başlık özellikleri, «Özellikler» listesinden ayarlanır. «Font adı»'nda ana başlığın, «Diğer bilgiler»'de bilgilerin fontu seçilir. Yanlarında bulunan «Ebat» ve «Renk» seçenekleri de belirlendikten sonra başlığın son hali «Ana başlık» bölümünde görülebilir. Sayfa numaraları bölümündeki seçeneklerden «Alt», sayfa numaralarının kağıdın altında; «Üst», sayfa numaralarının kağıdın üstünde basılacağını ve «Hiçbiri», sayfalara numara verilmeyeceğini belirtir. «Mevcut bilgiler»'den «Seçilmiş bilgiler»'e listenin içeriğini oluşturacak konular aktarılır. Bakiye özelliklerinde, bakiyesi sıfır olan, alacaklı veya borçlu durumda olan cari kartlardan hangilerinin rapora gireceği seçilir. 132 MATH Ticari Entegre Raporda yer alacak gruplar, «Grup seçimi» başlığı altındaki bölümde "Gruplar" düğmesine basılarak bulunabilir, raporda hangilerinin yer alıp hangilerinin yer almayacağı belirlenebilir. Artık girilen bilgilerle rapor almak üzere bir taslak oluşmuştur. Oluşturulan rapor taslağı daha sonra kullanılacaksa «Rapor dosyası» satırına isim girilip rapor kaydedilir. Varolan bir raporun silinmesi için rapor listeden seçilip «Rapor sil»'e basılır. Raporun ekranda çıkması için Ekrana, yazdırılması için Yazdır, iptal için Vazgeç, yazıcı ayarını yapmak için Yazıcılar tuşlarına basılır. Giriş şifresi nasıl değiştirilir? “Parametreler” menüsündeki “Genel Parametreler” seçilince çıkan alt menüden “Şifre Değiştirme” bölümü program açılış şifresini değiştirmeye yarar. Önce eski şifrenin girilmesi, daha sonra yeni şifrenin iki kez doğru olarak girilmesi ve Tamam tuşuna basılması gerekir. Verilerimin YEDEK lerini nasıl alırım? DİSKETE YEDEKLEME Başlat-Programlar-MS-Dos Komut İstemi’ne tıklanır ve aşağıdaki işlemler yapılır. C:\WINDOWS>CD.. C:\>EDIT Çıkan mavi ekrana aşağıdakiler yazılır. CD\ CD MATH CD 0000 (Yedek alınacak şirket) CD 2002 (Yedek alınacak yıl) ARJ a –v1440 a:00002002 ABT Bilgisayar 133 Yazdıktan sonra “Dosya” menüsünden “Kaydet” seçilir. Çıkan forma dosya adı olarak YEDEKFDD.BAT yazılır ve enterlanır. Daha sonra Windows’a dönülür ve C sürücüsündeki YEDEKFDD.BAT dosyası bulunur. Çift tıklandığı zaman dosyalar sıralanarak diskete yedek alır. İstenirse bu dosyanın kısayolu oluşturulabilir. Bu işlemlerden önce ARJ.EXE dosyası 0000\2002 klasörünün içine kopyalanması gerekir. Başka şirketler için altı çizili bölümlerin uygun şekilde değiştirilmesi yeterlidir HARDDİSKE YEDEKLEME Başlat-Programlar-MS-Dos Komut İstemi’ne tıklanır ve aşağıdaki işlemler yapılır. C:\WINDOWS>CD.. C:\>EDIT Çıkan mavi ekrana aşağıdakiler yazılır. CD\ D: MD YEDEKABT CD YEDEKABT MD 0000 CD 0000 MD 2002 CD\ XCOPY C:\MATH\0000\2002\*.* D:\YEDEKABT\0000\2002 Yazdıktan sonra “Dosya” menüsünden “Kaydet” seçilir. Çıkan forma dosya adı olarak YEDEKHDD.BAT yazılır ve enterlanır. Daha sonra Windows’a dönülür ve C sürücüsündeki YEDEKHDD.BAT dosyası bulunur. Çift tıklandığı zaman dosyalar sıralanarak diskete yedek alır. İstenirse bu dosyanın kısayolu oluşturulabilir. D sürücüsünde YEDEKABT klasörünün altına müşteri bilgilerini kopyalayacaktır. Başka şirketler için altı çizili yerleri değiştirerek yedekleme işlemlerini yapabilirisiniz. 134 MATH Ticari Entegre MATH programına girince bilgisayarım kilitleniyor! 123456789- Bilgisayarınızın masa üstündeki Bilgisayarım çift tıklanır. C sürücüsü cift tıklanır. Math klasörü çift tıklanır. Hldl32.dll dosyası bulunur ve silinir. Cd-rom üzerine sağ tıklanarak araştır tıklanır. Cd-rom içerisinde hldll_setup kalsörü açılır Bu klasör içindeki hldl32_v1.dll dosyası üzerine sağ tıklanarak kopyalanır. C içerisindeki math klasörü içine kopyaladığımız dosya yapıştırılır. Kopyaladığımız dosya adı hldl32.dll olarak değiştirilir. Dil değişimini nasıl yaparım? Programı farklı dillerde kullanmak için yapılması gerekenler. 1-Program CD’den yüklenirken “Setup Type” bölümünde “Custom” seçilir ve bundan sonraki çıkan formda kullanılacak dil (sadece kullandığınız dil) seçilerek yüklemeye devam edilir. 2-Yükleme işleminde sonra program çalıştırılır ve programın ana menüsünde iken klavyeden Ctrl+D tuşlanır. Çıkan listeden kullanılan dil seçilip “Tamam” butonuna tıklandığı zaman program kapanacaktır. Tekrar programı açtığımızda seçilen dille açıldığı görülecektir. Eğer tekrar eski dile dönmek istersek yine ana menüde iken Ctrl+D tuşlanır “Deactivate” seçilir ve “Tamam” butonuna tıklanır. Kapanan program tekrar açılınca tekrar dilin Türkçe olduğu görülecektir. ABT Bilgisayar 135 Yıl sonu devir işlemlerini nasıl yaparım? 1-Sistem programına girilir. 2-Servisten ‘Yeni Yıla Devir’ seçilir 3- 02001 şirketinde Çıkan forma eski şirket bilgileri yazılır. Örneğin çalışıyorsak Eski Şirket bilgilerinde Şirket no: 0 Çalışma yılı: 2001 olacak. Yeni Şirket bilgilerinde Şirket no:0 Çalışma yılı:2002 olacak. 4-Tamam’a tıklanırsa çıkan formda şifre bölümüne ‘02121cs’ şifresi yazılıp enterlanırsa devir işlemi yapılır. Pencad için yapılması gerekenler. Ms-Dos Komut İstemi’ne tıklanır. burada aşağıdaki komutlar yazılır. C:\WINDOWS>CD.. C:\>CD MATH C:\MATH>CD 02001 C:\MATH\02001>COPY PVC*.* C:\MATH\02002 C:\MATH\02001>COPY TOP*.* C:\MATH\02002 C:\MATH\02001>COPY PVTIP*.* C:\MATH\02002 C:\MATH\02001>CD.. C:\MATH>CD 02002 C:\MATH\02002>DEL PVCPZ*.* C:\MATH\02002>DEL PVCCIZIM*.* C:\MATH\02002>DEL PVCKAYIT*.* C:\MATH\02002>DEL PVCPOZ*.* Camcad için yapılması gerekenler Ms-Dos Komut İstemi’ne tıklanır. burada aşağıdaki komutlar yazılır. C:\>WINDOWS>CD.. C:\>CD MATH C:\MATH>CD 02001 C:\MATH\02001>COPY REC*.* C:\MATH\02002 136 MATH Ticari Entegre ABT ürünleri MATH ticari entegre Cari hesap takibi, Stok takibi, İrsaliye-Fatura, Çek-Senet, Muhasebe modüllerini içerir. Barkod okuyucu, Döviz takibi, Kartoteks, Hatırlatmalar standart olarak programa dahildir. Seçenekler (Opsiyonlar) Taksit modülü – Taksitli satış takibi Teklif modülü – Piyasadaki tekliflerimizin takibi Sipariş modülü – Alınan ve verilen siparişlerin takibi Üretim modülü – Reçeteli üretim yapma, maliyet ve stok takibi Puantör programı – BT50 cihazından bilgi okuyabilen personel bordro hesaplama programıdır Servis tamir modülü – Bilgisayar ve diğer servis firmaları için servis ve arızalı parça takip programıdır PenCAD PVC pencere üretim programı PVC Pencere üreticileri için hazırlanmış çizim programıdır. Teklif, Maliyet analizi, Cam siparişi, Mermer siparişi, Keşif raporu ve çizimleri içerir. MATH ile tam entegre olarak çalışır. Otomatik stok düşümü, teklifin irsaliyeye aktarılması işini yapar. Seçenekler (Opsiyonlar) Panjur modülü- İmal edilen pencerelere panjur teklif ve kesimi hazırlar. Üç boyutlu çizim yapar. Profil optimizasyonuKesilecek parçaların, 6 mt.’lik profilden en az fire verecek şekilde yerleştirlmesini sağlar. Makine otomasyonuOptimizasyonu yapılan parçaları çift kafa kesim makinesine RS232’den gönderim modülü. ABT Bilgisayar 137 CamCAD Çift cam üretim programı Çift cam üreticileri ve tek cam toptancıları için özel fatura kesme, sipariş fişi girişi, etiket basma programıdır. MATH ile tam entegre çalışır. Seçenekleri (Opsiyonlar) Cam kesim optimizasyon programı 138 MATH Ticari Entegre
