türkmenistan`ı
advertisement
DOSYA / TÜRKMENİSTAN TÜRKMENİSTAN’I ŞAHA KALDIRAN LİDER Gurbanguli Berdimuhamedov ORTA ASYA’NIN PARLAYAN YILDIZI Vizyoner Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov’un liderliğinde son 10 yılda hem ekonomik hem de siyasi alanda şaha kalkan ve dışa açılma politikasıyla bölgesel bir güç haline gelen ata vatan Türkmenistan, uluslararası alanda gerçekleştirdiği işbirlikleriyle dünyanın ilgi odağı olmaya devam ediyor. 24 EKOV‹TR‹N KASIM 2014 ATA VATANDA 23. BAĞIMSIZLIK ÇOŞKUSU 27 Ekim 1991 yılında bağımsızlığını ilan eden Türkmenistan’ın Kurucu Devlet Başkanı Saparmurat Türkmenbaşı’ndan sonra 2007 yılında devlet başkanı seçilen Gurbanguli Berdimuhamedov, ülkesini dünyaya açtı ve modern bir kimlik kazandırdı. Ard arda yapılan yatırımlarla Türkmenistan, Orta Asya’nın parlayan yıldızı oldu. Türkmen yönetimi, uyguladığı ekonomik programlarla ülkenin kalkınmasına ve sanayileşmesine yönelik adımlar atıyor. GSYİH 2013 yılında 55 milyar dolara ulaştı. Türkmenistan ekonomisi 10,1 büyüme gösterdi. Kişi başına milli gelir ise 9.700 dolara çıktı. V izyoner devlet başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov’un yönetiminde şaha kalkan Türkmenistan, ekonomide büyük bir devrim gerçekleştirdi. Berdimuhamedov döneminde gerçekleştirilen yatırım hamleleri ve dev projelerle Türkmenistan, ekonomisi hızlı bir büyüme kaydetti. GSYİH 2013 yılında 55 milyar dolara ulaşarak, Türkmenistan ekonomisi 10,1 büyüme gösterdi. Kişi başına milli gelir ise 9.700 dolara çıktı. Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov, ilk göreve geldiği 2007 yılından bu yana Türkmenistan’ı her alanda ileriye götürdü ve ülkeye modern bir kimlik kazandırdı. Berdimuhamedov döneminde gerçekleştirilen dev projelerle Türkmenistan, Orta Asya’nın parlayan yıldızı haline geldi. Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov EKOV‹TR‹N KASIM 2014 25 DOSYA / TÜRKMENİSTAN Aşkabat Spor Kompleksi Aşkabat Olimpiyat Stadyumu Aşkabat Nikah Kompleksi TÜRKMENİSTAN 1991’DE BAĞIMSIZLIĞINI ELDE ETTİ 27 Ekim 1991 yılında diğer cumhuriyetler gibi bağımsızlığını ilan etti. Türkmenistan’ın Kurucu Devlet Başkanı Saparmurat Türkmenbaşı’ndan sonra 2007 yılında devlet başkanı seçilen Gurbanguli Berdimuhamedov, Türkmenistan’ın yeniden imarı ve kalkınması için birbiri ardı sıra yatırımlar için start verdi. S ovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından 27 Ekim 1991 yılında diğer cumhuriyetler gibi bağımsızlığını ilan etti. Türkmenistan’ın Kurucu Devlet Başkanı Saparmurat Türkmenbaşı’ndan sonra 2007 yılında devlet başkanı seçilen Gurbanguli Berdimuhamedov, ülkesini dünyaya açtı. Berdimuhamedov, Türkmenistan’ın yeniden imarı ve kalkınması için birbiri ardı sıra yatırımlar için start verdi. Uluslararası standartlarda hastaneler ve okullar hizmete açıldı, ekonomide büyük reformlar için 26 EKOV‹TR‹N KASIM 2014 düğmeye basıldı. Tekstil fabrikaları kuruldu, doğal gaz yatakları açıldı. Eski binalar yıkıldı, yerine modern binalar yapıldı, köprüler kuruldu, altyapı tümüyle yenilendi, otobanı andıran yollar ve yemyeşil devasa parklar yapıldı. Kısacası şehirler yeniden inşa edildi. KALKINMA VE SANAYİLEŞME HAMLELERİ DEVAM EDİYOR Türkmenistan, zengin doğal gaz yatakları ile dünyanın önemli doğal gaz üreticisi ülkeleri arasında yer alı- MODERN BAŞKENT AŞKABAT Türkmenistan’ın başkenti Aşkabat modern mimariden izler taşıyor. Geniş bulvarları ve parkları ile göz kamaştırıyor. Yaklaşık 775 bin nüfusa sahip olan Aşkabat, yabancı yatırımcıların da ilgi odağı olan bir şehir. Modern Aşkabat’ın inşaasında Türk mütahitlerinin de önemli bir payı bulunuyor. BERDİMUHAMEDOV’UN AT SEVGİSİ Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov’un atlara karşı büyük bir sevgisi var. Aynı zamanda iyi bir at binicisi olan Berdimuhamedov, Türkmenistan’ın dünyaca ünlü Ahal Teke atlarının neslinin korunmasına önem veriyor. yor. Türkmenistan ürettiği doğal gazın büyük bir bölümünü boru hatlarıyla bağlandığı Rusya, İran ve Çin’e ihraç ediyor. Bütçe gelirlerinin büyük çoğunluğunu doğal gaz ve petrol satışlarının oluşturduğu ve bu gelirler sayesinde özellikle inşaat ve altyapı alanlarında yapılan yatırımlarla son yıllarda çift haneli büyüme rakamlarına ulaşan Türkmenistan’ın, ekonomik gelişimini ve kalkınma hamlelerini sürdüreceğini, halkın refah seviyesinin gittikçe artacağını söylemek mümkün. Ülkenin büyük bölümü çöllerle kaplı olmasına rağmen su- lanabilen arazilerde tarım yoğun olarak yapılıyor, ülke GSYİH’nin yüzde 10’unu tarımsal faaliyetler oluşturuyor. Pamuk ve buğday en önemli ürünler olup, üretilen pamuğun büyük bölümü ihraç edilmekte, buğday ise iç pazarda tüketiliyor. Devlet Başkanı Berdimuhamedov’un dış politika açılımlarıyla birlikte dış ekonomik ilişkilerde de önemli bir hareketlilik yaşandı, Türkmenistan’ın dış ticaret hacmi hızla arttı. Türkmenistan’ın 2013 yılında ihracatı 17,1 milyar dolar, ithalatı ise 12,4 milyar dolar olarak gerçekleşti Ülkenin başlıca ihracat ortakları Çin, Rusya, İran; ithalat ortakları ise Türkiye, Çin ve Rusya. Türkmenistan demir-çelik, inşaat malzemesi, gıda ürünleri, makine ve araç satın alıyor; doğal gaz, petrol, petro-kimya ürünleri, elektrik ve pamuk satıyor. TÜRKMENİSTAN’IN EKONOMİK BAŞARISI DİKKAT ÇEKİYOR O rta Asya'nın doğal gaz zengini ülkesi Türkmenistan, 2013 yılını ekonomik başarılar ile tamamladı. Ülkede 2013 yılın 11 ayında Gayri Safi Yurtiçi Hasıla yüzde 10,1 oranında büyüdü. Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov, ekonomide önemli başarıların elde edildiğini ve yabancı yatırımcılar için cazip bir ülke olduklarını söyledi. 2013 yılında Gayrisafi Yurtiçi Hasıla'nın yüzde 10,1 oranda büyüdüğünü kaydeden Türkmen lider, söz konusu dönemde yatırım miktarının yüzde 7,2 oranda artarak, 41 milyar doları geçtiğini kaydetti. Berdimuhamedov ayrıca, dış ticaret hacminin 28 milyar 400 milyon dolar seviyesine ulaştığını ve ülke genelinde 35 milyar dolar değerinde 2 bine yakın dev tesisin inşaatının devam ettiğini söyledi. Türkmenistan’daki ekonomik başarılarına Türk şirketleri de önemli katkı sağlıyor. Müteahhitlik sektöründe dev tesislerin inşaatını Türk şirketlerine güvenen Türkmen yönetimi, Türk müteahhitlerine geçtiğimiz yıl 10,6 milyar dolarlık iş verdi. Türk müteahhitleri, Türkmenistan'da havaalanı, olimpiyat köyü, köprüler, yol geçitleri, elektrik santralleri, liman, konut ve sanayi tesisleri inşa ediyor. EKOV‹TR‹N KASIM 2014 27 DOSYA / TÜRKMENİSTAN AVAZA MİLLİ TURİZM BÖLGESİ 3 ayrı aşamadan oluşan Avaza projesi için Hazar Denizi kıyısındaki 26 kilometrelik sahilde 5 bin hektar alan ayrıldı. Projenin ilk etabı tamamlandı, yatırımların 4 milyar doları aşacağı tahmin ediliyor. 2020 yılından tamamlanması hedeflenen 3 aşamalı projenin toplam maliyetinin 7 milyar doları bulması bekleniyor. H azar Denizi kıyısındaki Avaza bölgesini 2007 yılında turizm bölgesi ilan eden Türkmenistan, Avaza’yı Antalya benzeri turizm merkezi yapmak istiyor. Avaza Milli Turizm Komitesi’ne göre, 3 ayrı aşamadan oluşan Avaza projesi için Hazar Denizi kıyısındaki 26 kilometre uzayan sahilde 5 bin hektar alan ayrıldı. Proje kapsamında modern otellerin yanı sıra sağlık merkezleri, spor tesisleri, villalar, pansiyonlar, iş merkezleri, çocuk dinlenme kampları, dinlenme tesisleri ve kültürel merkezler kurulacak. Türkmenistan hükümetinin şu ana kadar 1 milyar do- 28 EKOV‹TR‹N KASIM 2014 ların üzerinde yatırım yaptığı proje kapsamında, bölgede oteller, çocuk dinlenme kampları, 7 kilometrelik suni kanal, elektrik santrali ve su arıtma tesisi inşa edildi. Bu projelerin yüzde 90’ı Türk şirketleri tarafından alındı. Halihazırda, Avaza projesinin birinci etabı kapsamında 750 hektarlık alanda çalışmalar bitirilmiş durumda. Söz konusu alanda 30 bin turiste hizmet edilmesi planlanıyor. 750 hektarlık alanda, modern oteller yanı sıra ticaret merkezleri ve spor tesisleri (5 bin kişilik tenis kortu, 10 bin kişilik stadyum, çeşitli spor dalları için spor merkezleri) inşa edilmesi planlanıyor. Hazar’ın bol gü- neşli, çevre bakımından temiz olan Türkmen kıyısı turizm sektörünün geliştirilmesi adına önemli bir potansiyele sahip. Avaza’da başta Türk şirketleri olmak üzere ikinci ve üçüncü etabında turistik tesisler inşa etmeyi planlıyor. Bölgede kurulan 5 otelin ve kurulmakta olan diğer otellerin ve dinlenme tesislerinin yapımı da Türk şirketleri tarafından gerçekleştiriliyor. Projenin ilk etabı tamamlandı, yatırımların 4 milyar doları aşacağı tahmin ediliyor. 2020 yılından tamamlanması hedeflenen 3 aşamalı projenin toplam maliyetinin 7 milyar doları bulması bekleniyor. DÜNYANIN EN GÜZEL KAVUNLARI TÜRKMENİSTAN’DA YETİŞİYOR Dünyanın en güzel kavunlarının yetiştiği Türkmenistan'da her yıl kavun bayramı düzenleniyor. 1994 yılından bu yana her yıl ağustos ayının ikinci pazar günü kutlanan 'Kavun Bayramı' renkli görüntülere sahne oluyor. TÜRKMENİSTAN DÜNYA TARIMINDA 10’UNCU SIRADA YER ALIYOR T ürkmenistan tarım alanında gelişmiş bir ülke. Ülkede üretilen başlıca tarım ürünleri; pamuk, arpa, buğday, mısır, çeltik, susam, kavun, karpuz, üzüm, meyan kökü ve doğal ipek. Türkmenistan, Orta Asya’da Özbekistan’dan sonra ikinci önemli pamuk üreticisi. Dünya sıralamasında ise ilk 10 ülke arasında bulunan bu ülkenin pamuk üretimi, toplam tarım sektörünün yüzde 70’ini oluşturuyor ve ürünün yüzde 20’si işlenmek üzere diğer Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) ülkelerine ihraç ediliyor. Ayrıca pamuk ihracından elde edilen gelir, toplam ihracat gelirinin yüzde 20’sini oluşturuyor. Hükümetin tahıl üretiminde uyguladığı “kendi kendine yeterlilik” politikası neticesinde 1993 1998 yılları arasında tahıl üretimine tahsis edilen toprak yüzölçümü 259 bin hektardan, 650 bin hektara çıktı ve üretim yüzde 150 artış gösteriyor. TÜRKMEN ATI AHAL TEKE Ahal Teke atı, bir Türk atı olarak biliniyor. Bilim insanları Ahal Teke atını, 3000 yıl evvel insanlar tarafından evcilleştirilmiş olan ilk at türleri arasında görüyorlar. Ahal Teke atları Orta Asya’da Türk halkları arasında yaygın. Özellikle Türkmenler Ahal Teke atına sahip çıkarlar ve onun bir Türkmen atı olduğunu söylerler. Ahal Teke’nin adı Manas ve Dede korkut gibi Türk destanlarında geçiyor. EKOV‹TR‹N KASIM 2014 29 DOSYA / TÜRKMENİSTAN TÜRKMENİSTAN ÜLKE PROFİLİ Başkent Yüzölçümü Nüfusu Dili Para Birimi GSYİH Milli Gelir Kuruluş : Aşkabat : 488,100 km2 : 5 milyon 247 bin (2013) : Türkmence : Manat : 55 milyar $ : 9.700 $ : 27 Ekim 1991 Türkmenistan, 2020 yılına kadar enerji sektörüne 60 milyar dolarlık yatırım yaparak yıllık üretim kapasitesini 240 milyar metreküp doğal gaz ve 100 milyon ton petrol seviyesine çıkarmayı hedefliyor. EN BÜYÜK GELİRİ DOĞAL GAZ Türkmenistan’ın resmi kaynaklara göre doğal gaz rezervleri 2 trilyon metreküp, petrol rezervleri ise 400 milyon ton seviyelerinde. Üretilen doğal gazın yaklaşık 42 milyar m3’lük kısmı Rusya’ya, 14 milyar m3’lük kısmı İran'a ihraç edildi, 16 milyar m3’lük kısmı yurt içi piyasada tüketildi. T ürkmenistan’ın en büyük gelir kaynağı olan doğal gaz üretimi, bir devlet kuruluşu olan Türkmengaz tarafından gerçekleştiriliyor. Türkmenistan’ın resmi kaynaklara göre doğal gaz rezervleri 2 trilyon metreküp, petrol rezervleri ise 400 milyon ton seviyelerinde. 2008 yılında 72 milyar metreküp doğal gaz ve 10,5 milyon ton ham petrol üretildi. Üretilen doğal gazın yaklaşık 42 milyar metreküplük kısmı Rusya’ya, 14 milyar m3’lük kısmı İran'a ihraç edildi, 16 milyar m3’lük kısmı yurt içi piyasada tüketildi. Türkmenistan, 2020 yılına kadar enerji sektörüne 60 milyar dolarlık yatırım yaparak yıllık üretim kapasitesini 240 milyar metreküp doğal gaz ve 100 milyon ton petrol seviyesine çıkarmayı hedefliyor. 30 EKOV‹TR‹N KASIM 2014 Türkmenistan’ı Afganistan üzerinden Pakistan ve Hint Okyanusu’na bağlayacak olan TAP Boru Hattı Projesi de gündemde olan projelerden olup, 1600 km. uzunluğunda ve 33 milyar metreküp kapasiteli olması planlanan bu hat ile Türkmen gazının Uzak Doğu pazarlarına ulaşılması amaçlanıyor. Türkmenistan, doğal gazın yanı sıra petrol endüstrisini de geliştirmek için çeşitli girişimlerde bulunuyor. 1990’lı yıllarda 3 milyon ton seviyelerinde olan petrol üretimi, 2000’li yıllarda 10 milyon ton seviyelerine çıktı. Sektöre daha fazla yabancı yatırım çekilmesi hedefleniyor, ancak üretimpaylaşım anlaşmalarının içerdikleri yabancı ortaklara getirilen şartlar ve genel olarak ülkedeki yatırım ortamının yetersizliği buna engel teşkil ediyor. Ülkenin iki rafinerisi olan Hazar kıyısındaki Türkmenbaşı Rafinerisi ve Özbekistan sınırındaki Seydi Rafinerisi, Türk firmalarının da yer aldığı projeler ile son yıllarda yenilendi. Türkmenistan’ın dış ticaretinde Rusya, Ukrayna, Türkiye, Birleşik Arap Emirlikleri, İran, İtalya önemli paya sahip. Türkmenistan’ın ihracatının yüzde 80’ini doğal gaz, yüzde 10’unu petrol ve petrol ürünleri, yüzde 8’ini pamuk ve tekstil ürünleri, yüzde 2’sini diğer ürünler oluşturuyor. Türkmenistan’ın ithalatının yüzde 21’ini makine, yüzde 11’ini tekstil aksamı, yüzde 11’ini ulaşım araçları, yüzde 9’unu metal ürünler, yüzde 7’sini kimyasal ürünler ve yüzde 41’ini diğer ürünler oluşturuyor. “CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN’IN ZİYARETİNDEN ŞEREF DUYACAĞIZ” Türkmenistan, 23. Bağımsızlık Yıldönümü’nü 27 Ekim’de görkemli törenlerle kutladı. Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov, yaptığı konuşmada Türkiye’den törenlere katılan davetlilere hitap ederek şunları söyledi: “Sizleri aramızda görmekten mutluluk duyduk. Burası sizlerin ata vatanınız. Ata vatan Türkmenistan ve anavatan Türkiye bir millet iki devlet. Dost ve kardeş iki ülke. Türkiye ile siyasette, ekonomide, ticarette, kültürel münasebetlerimiz çok iyi düzeyde. Bu ilişkiler daha da hız kazanacak. Türk ve Türkmen ilişkisini yükseltmek için elimizden geleni yapacağız. Türkiye Devlet Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’a çok teşekkür ediyorum. Sayın Erdoğan’ı en yakın zamanda Türkmenistan’da ağırlayacağız. Bunun için çok mutlu ve gururluyuz.” Türkmenistan'ın bağımsızlık kutlamaları çerçevesinde Türk firmalarının projelerinin açılışları etkinliklere damgasını vurdu. Türkmenistan-Türkiye iki devlet bir millet Ata vatan Türkmenistan ile ekonomik ve siyasi ilişkilerimiz son derece güçlü bir temele dayanıyor. Türkmenistan Devlet Başkanı Berdimuhamedov bu kardeşlik ilişkilerini “biz iki devlet bir milletiz” şeklinde değerlendiriyor. Türkmenistan'da faaliyet gösteren başta inşaat şirketleri olmak üzere Türk firmaları iki ülke arasında gerçekleşen ticaret hacminin büyük bir bölümünü gerçekleştiriyor. 2013 yılında Türkmenistan’a ihracatımız 2 milyar dolar, ithalatımız ise 655 milyon dolar olarak gerçekleşti. Türkiye, Türkmenistan’dan pamuk/tekstil ürünleri, enerji, kimya ve tarım ürünleri ithal ederken, Türkmenistan ülkemizden metal, beyaz eşya, elektronik ürünleri, gıda, tekstil sanayi ürünleri, işlenmiş gıda ürünleri, inşaat malzemeleri, ulaştırma araçları ve ilaçlar ithal ediyor. Türkiye ile Türkmenistan arasındaki ticari ilişkiler, özellikle müteahhitlik alanında 2008 yılından itibaren rekor seviyelere ulaşan taahhütlerle birlikte hızlı bir artış ivmesi kazandı. Türkmenistan'da faaliyet gösteren müteahhitlik firmalarımız 2012 yılında 4,9 milyar dolar, 2013 yılında ise 10,6 milyar dolar değerinde proje üstlendi. Türkmenistan son yirmi yıllık dönemde, Türk müteahhitlik sektörünün en fazla proje üstlendiği ülkeler arasında birinci sırada yer alıyor. Türkmenistan'da bugüne kadar Türk müteahhitlik firmalarınca üstlenilen proje sayısı 1.400’ün üzerinde, toplam proje tutarı 40,8 milyar dolar. 600’den fazla Türk şirketinin kayıtlı olduğu Türkmenistan’da başta müteahhitlik hizmetleri olmak üzere, enerji, tekstil, altyapı gibi alanlarda firmalarımızca çeşitli projeler gerçekleştiriliyor. Türkmenistan’daki toplam Türk yatırımı 287 milyon dolar. Ülkemizde 163 adet Türkmenistan sermayesine sahip şirket faaliyet gösteriyor. EKOV‹TR‹N KASIM 2014 31 DOSYA / TÜRKMENİSTAN Türk kültüründe önemli yer tutan Yaşulular Konseyi geleneği Türkmenistan'da devam ettiriliyor. Ülkenin yaşlıları yılda bir kez Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov başkanlığında toplanıyor. Devlet Başkanı yaşlılara tavsiye niteliği taşıyacak tekliflerini soruyor. TÜRKMENİSTAN’DA YAŞULULAR MECLİSİ Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov’un bir sonraki durağı ise Türkmenistan’ın Lebap vilayetinin Türkmenabat kentinde düzenlenen Yaşulular Konseyi’nin yıllık olağan toplantısı oldu. Türk kültüründe önemli yer tutan Yaşulular Meclisi geleneği Türkmenistan'da devam ettiriliyor. Ülkenin yaşlıları yılda bir kez Devlet 32 EKOV‹TR‹N KASIM 2014 Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov başkanlığında toplanıyor. Türkmenistan'da 'Yaşulular Meclisi' toplantısına yaşlıların yanında öğrenciler, işçiler gibi toplumun her kesiminden katılım sağlanıyor. Yaşulular Maslahatı denilen toplantıya Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov başkanlık ediyor. Devlet Başkanı yaşlılara tavsiye ni- teliği taşıyacak tekliflerini soruyor. Bu tekliflerden bazılarını Devlet Başkanı onaylarken bazılarının ilgili kurum tarafından çalışılmasını istiyor. Türkmen lider, 2015 yılını “Tarafsızlık ve barış yılı” ilan etti. Toplantı kapsamında Devlet Başkanı Berdimuhamedov’a Türkmenistan’ın milli şairi Mahtumkulu Madalyası takdim edildi. DOSYA / TÜRKMENİSTAN TÜRKMENİSTAN’DA DEV YATIRIMLARA İMZA ATIYORLAR Ata vatan Türkmenistan’da yapılan Türk yatırımlarının önemli bir bölümünü üç isim gerçekleştiriyor. Bunlar Ahmet Çalık, Erman Ilıcak ve Erol Tabanca... Ahmet Çalık / Çalık Holding Yönetim Kurulu Başkanı Erman Ilıcak / Rönesans Holding Yönetim Kurulu Başkanı Erol Tabanca / Polimeks Yönetim Kurulu Başkanı TÜRKMENİSTAN'DA TÜRKLERİN YAPTIĞI PROJELER 50 MİLYAR DOLARA YAKLAŞTI Türkmenistan, son 10 yıl içinde önemli bir kalkınma hamlesi gerçekleştirdi. Türkmenistan, Türkiye'nin en çok iş aldığı ülkelerden biri. Türklerin yaptığı projeler 50 milyar dolara yaklaşmış durumda. Nüfusu ve hacmi düşünüldüğünde Türkmenistan'ın ve Türkmen Devlet Başkanı Berdimuhamedov'un, Türklere ve Türk iş adamlarına duyduğu güvenin neticesi olarak ifade ediliyor. Türk iş adamları, özellikle son birkaç yıl içerisinde her yıl 10 milyar doların üzerinde Türkmenistan'dan iş alıyor ve ülkede büyük projelere imza atılıyorlar. RÖNESANS’TAN 1 MİLYAR DOLARLIK TESİS Rönesans İnşaat’ın Türkmenistan’ın Mary şehrinde hayata geçirdiği Türkmenistan’ın en büyük amonyak ve üre üretim fabrikası Devlet başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov tarafından hizmete açıldı. B ağımsızlık kutlamaları çerçevesinde Türkmenistan’ın Mary ve Lebap vilayetlerinde bir dizi açılışlara katılan devlet başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov, Rönesans İnşaat tarafından 1 milyar dolara mal olan amonyak ve üre tesisleri, Çalık Enerji tarafından kurulan 421,5 milyon dolar değerindeki doğal gaz elektrik santrali ve Sedaş İnşaat tarafından hayata geçirilen 5 yıldızlı Mary Oteli’nin açılışını gerçekleştirdi. 34 EKOV‹TR‹N KASIM 2014 GOLF ARABASIYLA TESİSİ GEZDİLER Toplam maliyeti 1 milyar doları aşan ve modern teknoloji ile donatılan tesis yılda 400 bin ton amonyak ve 640 bin ton üre üretim kapasitesine sahip. Türkmenistan Devlet Başkanı Berdimuhamedov açılışı yaptıktan sonra kendi kullandığı golf arabasıyla, Erman Ilıcak ve beraberindeki heyetle birlikte tesisleri gezdi. Rönesans İnşaat’ın Türkmenistan’ın Mary şehrinde hayata geçirdiği Türkmenistan’ın en büyük amonyak ve üre üretim fabrikası Devlet başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov tarafından hizmete açıldı. Açılışa Türkmenistan başkan yardımcıları ve bakanların yanı sıra, diplomatlar, üst düzey bü- rokratlar ve Rönesans Holding Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Erman Ilıcak katıldı. Toplam maliyeti 1 milyar doları aşan ve modern teknoloji ile donatılan tesis yılda 400 bin ton amonyak ve 640 bin ton üre üretim kapasitesine sahip. EKOV‹TR‹N KASIM 2014 35 DOSYA / TÜRKMENİSTAN ÜRETİLEN ELEKTİRİK YURT DIŞINA İHRAÇ EDİLECEK Türkmenistan, bu yeni santralin açılmasıyla birlikte kendi elektrik ihtiyacından fazlasını yurt dışına ihraç edecek. T ÇALIK ENERJİ’DEN TÜRKMENİSTAN’A DOĞAL GAZ VE ELEKTRİK SANTRALİ 421,5 milyon dolar yatırımla gerçekleştirilen 146,7 MWT gücündeki gaz türbinli elektrik santrali Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov tarafından hizmete açıldı. 36 EKOV‹TR‹N KASIM 2014 ürkmenistan’ın Mary şehrindeki bir diğer açılış töreni de Çalık Enerji firması tarafından kurulan 421,5 milyon dolar yatırımla gerçekleştirilen doğal gaz elektrik santrali için gerçekleştirildi. 146,7 MWT gücündeki gaz türbinli elektrik santrali Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov tarafından hizmete açıldı. Türkmen lider, Türkmenistan’da enerji ve inşaat sektörlerinde önemli yatırımlar gerçekleştiren ve ülkenin ilk yabancı yatırımcısı unvanına sahip olan Çalık Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Çalık’tan tesisle ilgili bilgi aldı. Türkmen lider, elektrik santralinde üretilecek elektriğin de belirli bir kısmının yurt dışına satılacağını ifade etti. Türkmenistan’ı sanayi ülkesine dönüştürmek için ülke genelinde kalkınma programlarını hızlandırdıklarını söyleyen Berdimuhamedov, zengin enerji kaynaklarını verimli kullanarak, ihracata yönelik yeni ürünler üretmeyi hedeflediklerini belirtti. Türkmenistan, bu yeni santralin açılmasıyla birlikte kendi elektrik ihtiyacından fazlasını yurt dışına ihraç edecek. MARY’YE YENİ OTEL 350 kişi kapasiteli 47 milyon dolara mal olan 5 yıldızlı Mary Otel de Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov’un katılımıyla hizmete açıldı. Sedaş İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Kerim Dayı SEDAŞ İNŞAAT’IN 5 YILDIZLI OTELİ HİZMETE AÇILDI Sedaş inşaat tarafından inşa edilen 350 kişi kapasiteli 47 milyon dolara mal olan 5 yıldızlı Mary Otel de Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov’un katılımıyla hizmete açıldı. Türkmenistan’ın en prestijli yapılarından biri olarak inşa edilen otel, uluslararası etkinliklere ve konferansalar ev sahipliği yapacak. Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov, açılıştan sonra Çalık Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Çalık ve Rönesans Holding Yönetim Kurulu Başkanı Erman Ilıcak’la Mary Otel’de bir araya gelerek görüştü. Türkmen lider beraberindeki heyetle birlikte daha sonra ticaret merkezi, kütüphane ve gıda pazarının açılışlarını gerçekleştirdi. EKOV‹TR‹N KASIM 2014 37 DOSYA / TÜRKMENİSTAN YADİGARLIK PARKI’NI POLİMEKS İNŞA ETTİ Türkmenistan tarihine iz bırakmış olayları simgeleyen, kültürel değerlerini ortaya koyan anıtların sergilendiği “Yadigarlık Parkı” Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov’un katılımıyla açıldı. Başkent Aşkabat’ta hizmete giren Yadigarlık Parkı aynı anda 3 bin kişiye zamanda yolculuk yaptırarak tarihi yaşatacak. T ürkiye’nin en büyük yurt dışı müteahhitlik şirketlerinden Polimeks tarafından inşaatı gerçekleştirilen ve Türkmenistan tarihine iz bırakmış olayları simgeleyen, kültürel değerlerini ortaya koyan anıtların sergilendiği “Yadigarlık Parkı” geçtiğimiz ekim ayında açıldı. Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov’un ka- 38 EKOV‹TR‹N KASIM 2014 tılımıyla Başkent Aşkabat’ta hizmete giren Yadigarlık Parkı aynı anda 3 bin kişiye zamanda yolculuk yaptırarak tarihi yaşatacak. 9 bin metrekare alana sahip ve Göktepe Savaşını çağrıştıran 3 rölyefli müzesiyle Yadigarlık Parkı, Hilal şeklindeki mimarisiyle dikkatleri çekiyor. TÜRKMEN BAYRAĞI’NDAN ESİNLENİLDİ Konsept olarak Türkmen Bayrağı’ndan ilham alınarak yapılan Yadigarlık Parkı’nda müze yolu üzerinde bulunan desenler bayraktaki eyalet desenlerini çağrıştırıyor. Parktaki anıtlar, müzenin çevrelediği Türkmen Yıldızı şeklindeki platform üzerinde bulunuyor. 1948 yılında yaşanan depremin anısına yapılan ‘Boğa Heykeli’, 2. Dünya Savaşı’nı simgeleyen ‘Enemehri Anıtı’ ve bu savaşta ölen şehitlerin anısına yapılan “Sönmeyen Ateş” anıtı burada yer alıyor. 750 ARAÇLIK OTOPARK VE HELİKOPTER PİSTİ DE VAR Müze binasının arkasında yer alan Sadakalık Bölümü ise 5.500 metrekare alanda 3 bin kişiye hizmet verecek şekilde inşa edildi. Projede anıtlar ve müzenin dışında bir de peyzaj alanları bulunuyor. Yeşil alanlar, yürüme yolları ve havuzlar ise ziyaretçilere keyifli bir gün geçirmelerini sağlayacak. Ayrıca, 750 araçlık otopark ve 1 adet helikopter pisti de bulunuyor.
