MÜZIK EGITIMI Œ VII-ci Sinif

MÜZİK EĞİTİMİ
GİRİŞ
Müzik insan hayatının sürekli gereksinim ve kültürel gelişiminin bir
parçası ve ihtiyacıdır. O, insanoğlu kimliği ve etkisiyle doğrudan ve yapıcı temas kurarak ses dünyasını, müzik eğitimini şekillendirmesinde
önemlidir. Müzik, eğitimin öğrenciler üzerinde öncelikle sağlaması gereken sonuç şunlardır:
· Müzik temsillerinde ve medya çerçevesindeki müzik programlarını
etkin ve seçici olarak dinlemeyi öğretmek
· Koro grupları, enstrümantal formasyonları ve diğer müzik etkinliklerine katılmaları
· Yapısında müzik bulunduğu yada müziğe dayalı mesleklere ilgi
uyandırarak ilerdeki öğrenim, müziğin bileşim bölümü gösterilmesi, doğrusu müzikle ilgisi olan mesleklere hazırlanmaları
UZAK HEDEFLER
· Değişik müziksel etkinliklere karşı duygular sağlamak ve ilgi uyandırmak
· Milli ve dünya müziğine karşı olumlu durumun formülleşmesini
etkilemek
· Sağlıklı ses ortamı oluşturulmasında ve müzik programları özenle
seçilmesi için eğitim gerçekleştirme
· Değerlendirme ve eleştirel düşünme için ölçütler geliştirmek
GENEL VE ÖZEL HEDEFLER
· Değişik tarz ve dönemlerin dünya ve ulusal bestecilerin seçilen
eserlerini tanıma
149
o Dinlenilen müzik eserlerin, araçların ve yorumlama formasiyonların ayrıca ifade karakterini gözlemler ve fark etme
o Müzik dinleme sayesiyle çeşit müzik türü değişikliklerini soy
çeşitlerini ayırt etme
o Dinleme ve yorumlama sayesinde belirli müzik formlarını ayırt
etme
· Bireysel ve beraberce müziği yorumlama
o Enstrumanlar eşliğinde ve onun dışında türk halk, sanat müziği
ve diğer halkların şarkılarını yorumlama
o Yorumlama ve dinleme yoluyla, ritmik, melodik ve armonik
duygularını geliştirme ve de esas müzik yazın simgelerini tanıma
· Dinlemek ve şarkı söylemekle türk halk müziğinin temel özelliklerini yaşantıyla öğrenme ve fark etme
· Yaratma becerilerini geliştirme
o Yorumlanan eserleri yaratıcı şekilde tekrar yorumlama
o Ritmik ve melodik bütünlükleri yaratma
o Diğer sanatların ifade araçlarıyla yaratıcı biçiminde ifade etme
· Ana dili, yabancı diller, sanatlar müzikle ortak noktalar bulunmakla
etkileşim sağlama
· Eleştirel düşünmeyi geliştirme;
o Ortamlarında müzik olaylarını değerlendirme
150
D
İ
N
L
E
M
E
MÜZİKSEL
ETKİNLİKLER
DERS
İÇERIĞİ
KAZANIMLAR
SANATSAL MÜZİK ESERLERİ-ÖNERILEN
ESERLER
· Müzik eserlerini
dinleme
· Sahne, ses enstrümantal ve
enstrümantal
müziğini tanıma
ve fark etmek
· Programlı ve
programlı
olmayan müziği
fark etmek
· Halk müziğin
asıl (temel)
niteliklerini fark
etmek
· Hafif müzik
niteliklerini
tanımak
Ø Besteci ve
eserleri
tanıyor ve
ayırt
ediyorlar
Ø Kantat,
oratoryo
Öğrenciler:
- J.S.Bach – Köy kantatı (kantat)
- G.F.Handel – “Messiah” (oratoriyo)
Opera, bale
Müzikal,
tiyatro ve
filmde müzik
Ø Senfonik
şiiri
Ø Otokton ve
aynı tarzda
bestelenen
halk şarkısı
Ø Caz, rok,
pop, rep
Ø Dinlenilen eserleri
tekrar tanıyorlar
Ø Belirli müzik
eserlerin
biçimlerini tekrar
tanıyor ve ayırt
ediyorlar
Ø Dinlenilen
programlı ve
programlı olmayan
eserleri ayırt
ediyorlar ve tekrar
tanıyorlar
Ø Halk şarkının
niteliklerini tekrar
tanıyor ve ayırt
ediyorlar
Ø Hafif müziğin
niteliklerini tekrar
tanıyorlar
- C.Rossini – Sevil Berberi (opera)
- G.Verdi – Nabuco - Aida (opera)
- Sarper Özsan – Ankara film şenliği (film müziği)
- J.Offenbah – Hoffmanın anlatmları (operet)
- P.I.Tchaikovski – Kuğu gölü (bale)
- Çetin İşıközlü – Judit (bale)
-M.Ravel – Bolero (koreograf oyunu)
- L.Bernstein – Doğudan anlatım (müzikli)
- Ferit Tüzün – Esintiler – türk folklorundan çalgı
topluluğu için yapıt
-J.Horner – Titanic (film müziği)
-Server Acun – Tiyatro müziği “Makhbeth”
-R.Strauss – Til Oylenspiegel (senfonik şiiri)
-Ilhan Usmanbaş – Müzikli (3 şiir)
-Aydın esen – modern jazz
-Durgut Aldemir – Halk müziği düzenlemeleri
(bağlama için)
151
-C.Gershwin – Mavi rhapsody (caz)
-Nedim Otyam – Fatih Destan (eğlence müziği)
-G.Miller – Deni çocuk (caz)
Y
O
R
U
M
L
A
M
A
Y
A
R
A
T
152
· Şarkıları
yorumluyorlar
· Sanatsal müzik
eserlerinin
bölümlerini
yorumluyorlar
· Kendi ve
diğerlerin
yorumlarını
niteliyor ve
değerlendiriyorla
r
· Hafif ve
halk sanatsal
halk şarkıları
(türk ve
diğer
halkların)
· Şarkı, konu,
ezgi
· Çeşit ses,
enstrümantal
ve sesenstrümantal
bölümleri
· Ses - enstrümantal
bölümleri, ezgi
konu ve şarkıları
tekrar
yorumluyorlar
· Diğer sanatların
ifade araçlarıyla
müzik
yaşantılarını
ifade ediyorlar
· Mecazi,
· Önerilen bireysel
edebi ve
yeteneklerine göre
diğer ifadeler
bazı yaratıcı
çalışmaların
· Ritmik –
biçimlerini
melodik
gerçekleştiriyorlar
- Fatih Altıparmak – Kilim (halk şarkı havası)
- L.V.Beethoven – Gece uykusu (Re - major)
-W.A.Mozart – Ezgi (çalgı oyunu)
-J.S.Bach – Sevinçle oynayalım (köy kantatından)
- G.Verdi – Nabuco operasından yahudi korosu
(konu)
- C.Rossini – Sevil berberi (aria)
- G.Verdi – Hareketli kadın, Rigoleto operasından
aria
- Gültekin Çeki – Eski dostlar
- Okan Demiriş – Yusuf ile züleyha operasından aria
-F.Mendehlson – Kenam ve orkestra için konser (mi
minor)
- L.V.Beethoven – Re-major’de keman ve orkestra
için konser (rondo)
I
C
I
L
I
K
· Müziksel ifade
araçlarıyla
yaratıcı şekilde
ifade ediyorlar
bütünlüklerin
yaratılması
· Çeşit ses ve
enstrümantal
refakatları
- K.Sen.Sans – Hayvan karnavalından Kuğu kuşu
(violonsel, piano)
- J.S.Bach – Flüt ve orkestre için badineri (flüt)
K.M.Von Weber – Klarnet ve orkestre için konçertino
Sol majo op.26
T.Albinoni – Obua ve orkestre için konser Do-major
op.9
- Haydn – Tromb ve orkestre için konser
- W.A.Mozart – Korno ve orkestre için konser Esmajor 1.bölüm
- A.Dvorak – Org için Füg ve Prelüd
- J.M.Jarre – elektrik orgu için Oxygen
- B.Barok – yaylı dörtlük No.1 op.7
- A.Akses – Ankara kalesi senfonik şiiri
- F.Tüzün – çeşme başı suit
- E.Erkin – Konçertant senfonisi
- C.R.Rey – Fatih senfoni şiiri
- H.F.Alnar – Türk süiti
Programda çok sayıda söylenecek şarkı ve dinlenecek eser verilmesinin nedeni, öğrencilerin somut gelişimi için
gerekli seçim olanağını sunmaktır.
153
ÖĞRETİM YÖNTEM VE TEKNİKLERİ
Sekizinci sınıflarda önceki sınıflarda bazı bilgilerin ve etkinliklerin
geliştirilmesi açısından bir genişleme arz etmektedir. Konusal içeriklerin
gerçeklemşesi için iyi bir planlama ve örğenci enerjisi ve zamanının
rasyonel kullanılması gerekir. Müziksel – öğrenme etkinlikleri (dinleme,
yaratma ve yorumlama) ara ilişkileri ayrılmadan sunulur öyle ki ders
bölümlerin biçimleştirilmesinde en azından iki değişik, farklı etkinlikler
düzenlenir. Bu öğrencilerin bireysel yeteneklerine bağlı olarak aktif
etkinliklerine imkan sağlar. Program içerikleri şu esaslara dayanır:
1. Yorumlama ve dinlemek için seçilen müzik kaynağı
2. Müzik eğitim seviyesini yükseltecek kavram ve bilgiler
3. Öğrencinin ortam müziği kültürü bilgileri ve de ulusal ve dünya
müzik yaratıcılığına karşı estetik ve pozitif tutumun geliştirilmesi
Dinleme
Seçilen müzik eserleri dinleme yöntemi aktif dinlemeyi sağlamalıdır.
Dinleme öğrencinin dikkatini uyandıracak şekilde kısa ve tekrarlı olmalıdır. Öncelikle tekrarlı dinleme eserlerin, bestecilerin, dönemlerin,
tarzların, türlerin ve yorumlama aynıca müzik biçimlerin ve yorumlama
formasyonların çok yönlü tanımalarını sağlar. Dinleme öncesi motivasyon ve dinleme sonrası yorumlarla ders süreci zenginleşerek öğrenciler
için daha çekici ve aktif dinleme olur.
Yorumlama
Yorumlama etkinliği sazı (enstrüman) çalma ve şarkı söyleme ile
gerçekleşir. Şarkı söyleme – öğrencilerin bireysel olanaklarını dikkate
alarak – taklit etme (kulak yoluyla), notalı ve kombine (taklit etme ve
notalı) şeklinde öğrencilerin bireysel yeteneklerini göz önünde bulundurarak gerçekleşir. Saz (enstruman) çalma, şarkı eşliğinde belli müziksel parçanın çalınması şeklinde olur.
Yaratıcılık
Yaygın eğitimdeki öğrenci yaratıcılığı serbest ve kendiliğinden ortaya çıkan yorumlardır, ritmik, melodik bütünlüklerin yaratılması, devinimler mecazi ve yorumlama onların olgunluk yaşını göz önünde bulundurarak ifadelerini gerçekleştirirler
154
DEĞERLENDİRME
Öğretmen, değerlendirme müzik eğitiminin gerektirdiği öğretim ve
psikolojik gereksinimlerin karşılanması esasınca yapar. Değerlendirme
öğrencilerin bireysel müzik gelişmesinde etkin dinleme ve vokal (ses)
enstrümantal yorumlama ile yaratıcılık çalışmaları çerçevesinde yapar.
Öğretmen, müzik yeteneğini yorumlama becerilerini, öğretici bilgilerini
ve öğrencilerin bilgisini takip ederek kayd eder ve değerlendirmesini
yapar. Dinlenen eserlerde müzik anlamının deneyimi, sunumu ve taklidi
değerlendirir. Vokal ve enstrümantal yorumlama belirlenen şarkı sayısının eşitleştirilmesi ve enstrümantal içerik (yaşanan yorumlama) esasınca
değerlendirilmektedir. Kulak yoluyla ve notalı şarkı söylemede ve
ikisinin bir araya getirilmesi arasında, öğrecilerin bireysel imkanlarını ve
yaşlarını daima göz önünde bulundururken değerlendirme eşit ağırlıkta
olmalıdır. Öğretmen, yaratıcılığa ilgisi olan öğrenciği takip ederek teşvik
etmeli ve sürekli ilerlemesini izleyerek deeğrlendirme yapmalıdır. En
uygun değerlendirme biçimleri şunlardır:
· Dinlenilen eserleri tekrar tanıma
· Enstrümantal yorumlama ve şarkı söyleme
· Yazılı ve sözlü cevaplar
· Tanıtım
Diğer değerlendirme araçları:
· Test
· Kendini değerlendirme
Öğretmen, değerlendirme sırasında yaygın eğitimde önerilen özel
hedefleri ve kazanımları dikkate almalıdır.
DERSLER ARASI İLİŞKİ
Öteki ders alanları ile koordinasyon kurulmalı türk dili, çevre dilleri,
yabancı diller, tarih, coğrafya, sanatlar ve diğer ders alanlarıyla ortak
noktalar bulunup karşılıklı etkileşim sağlanmalıdır. Vokal – enstrümantal
içerikleri halk ve sanat yaratıcılığı ve milli – dünya kültürü değerleri ile
tanımaları ilişki kurulmaktadır.
155