EPİDİDİMİT

EPİDİDİMİT
Epididimo
İltihabı;
Orşit;
Epididymo-orchitis;
Testis
Testiste yer alan epididim bölgesinin iltihabıdır. Epididim
testislerin üzerinde tüp şeklinde uzantıdır ve sperm
hücrelerinin saklanmasını ve transportunu sağlayan kısımdır.
Akut epididimit ani gelişen ağrılı iltihap halidir. Üç aydan
uzun sürerse kronik epididimit denir.
Epididimit neden olur?
Epididim
iltihaplarının
en
büyük
sebebi
bakteriyel
enfeksiyonlardır, özellikle:
İdrar Yolu Enfeksiyonları,
Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar
Gonore,
Sifiliz
Chlamidya,
Mycoplazma,
Üreoplazma,
Kabakulak ( Mumps),
Üretrit,
Prostatit,
Tüberküloz en sık rastlanan epididimit sebepleridir.
Enfeksiyonlar dışında en sık görülen epididimit sebepleri ise:
Travmalar,
Genital anormallikler,
Amiodaron ilaç kullanımı (kalp ritim bozukluklarında
kullanılan bir ilaçtır),
Kemoterapi ilaçları,
O bölgeye uygulanan radyoterapi;
Mesane tümörü,
Brakiterapi vb.
Epididimit in en sık rastlanan sebepleridir.
Epididimit kimlerde olur?
Aşağıdaki durumlar kişide epididim iltihabı gelişme şansını
arttırır:
15 – 30 yaş arası yada 60 yaş üstü olmak,
Gençlerde cinsel yolla bulaşan hastalıklar yaşlılarda
ise idrar yolu iltihapları en sık sebeptir,
Genito üriner bölge iltihapları;
Ürethrit,
Mesane ( sistit),
Böbrek ( piyelonefrit),
Prostat ( prostatit),
Testis ( orşit) iltihaplarının olması epididimit
riskini arttırır,
Ürethra darlığı,
İdrar kateteri olması,
Prostat büyüklüğü olması,
Mesanenin tam boşalamaması,
Genital bölgeye yeni yapılmış cerrahi girişimler (
prostat, mesane, üretra operasyonları),
Doğumsal genital anormaliler,
Korunmasız cinsel temas,
İmmün sistemin zayıf olması,
Epididimit çocuklarda hatta bebeklerde bile görülebilir.
Beraberinde idrar yolu iltihabı olmadan ortaya çıkabilir.
Epididimit belirtileri nelerdir?
Epididimit şikayetleri genellikle bir gün içinde başlar. En
sık görülen şikayetler:
Testislerde ağrı,
Testislerde ani şişme ve kızarıklık,
Testiste sertlik, kitle, ağrı, kızarıklık,
Diğer testiste hassasiyet,
Kasık ağrısı,
Ateş, üşüme, titreme,
Üretra da inflamasyon,
Cinsel temas sırasında ve boşalma sırasında ağrı,
İdrar yaparken yanma ve ağrı hissi,
Dışkılama sırasında testis ağrısı,
Alt karın ağrısı,
Peniste akıntı,
Epididimit teşhisi nasıl konur?
Hastanın şikayetleri ve muayene bulguları teşhise yardımcı
olur. Laboratuar incelemeleri teşhisi destekler. Epididimit
düşünülen hastalardan aşağıdaki testler istenir:
İdrar tahlili: idrarda iltihabi reaksiyon olup
olmaması, idrarda lökosit ve bakteri bulunması teşhisi
destekler,
İdrar kültürü,
Penis akıntısı var ise kültürü,
Tam kan sayımı,
Sedimantasyon,
CRP (iltihabi reaksiyon varlığını gösterir),
Ultrason ( daralma, tıkanma, mesanede idrar birikimi,
doğumsal anormallikleri gösterir) testis ultrasonu
epididimin durumunu gösterir.
Epididimit tedavisi:
Tedavide amaç epididimde ki enfeksiyon ve inflamasyon un
durdurulmasıdır.
Yatak istirahatı: testislerin hareketini önleyerek
iyileşmeyi hızlandırır. Şişlik inmeye başlayana kadar
yatak istirahatı gerekir,
Antibiyotik: bakteriyel kökenli epididimitlerin
tedavisinde antibiyotik gerekir. Epididimitlerin çoğu
bakteriyel enfeksiyonlara bağlıdır. Bakteriyel olanların
çoğu da cinsel yolla bulaşan hastalıklara bağlıdır.
Bunların içinde ise en sık görülen Chlamidya
enfeksiyonlarıdır. Eğer chlamidya enfeksiyonuna bağlı
bir epididimit ise partnerin de tedavi olması gerekir.
Ağrı kesici ilaçlar: hem ağrı kesici hem de anti
inflamatuar özelliğinden dolayı ibuprofen tercih edilir,
şişlik ve ağrının azalmasını sağlar,
Testis elevasyonu: bu amaçla kullanılan supposituarlar
testislerin yukarıda durmasını, aşağıya sarkarak ağrı
yapmasını engellerler. Atletik supposituarların birkaç
hafta kullanılması gerekir.
Cerrahi girişim: ciddi ve tekrarlayan kronik epididimit
vakalarında cerrahi olarak epididimin çıkarılması
gerekebilir.
Cinsel partner de tedavi olmadan ve tedavi tamamen
bitmeden cinsel ilişkiye girmemek gerekir.
Epididimit den korunma:
Epididimitten korunma yollarından en önemlisi cinsel yolla
bulaşan hastalıklardan korunmaktır. Mesanede idrar tutmamak,
sık idrara gitmek, düzenli prostat kontrolünden geçmek,
düzenli check up yaptırmak epididimit ten korunmanın en iyi
yoludur.
Referanslar:
1. National Kidney Foundation
http://www.kidney.org/
2. UrologyHealth.org
http://www.urologyhealth.org/
3. Canadian Health Network
http://www.canadian-health-network.ca/
4. The Kidney Foundation of Canada
http://www.kidney.ab.ca/
5. Centers for Disease Control and Prevention. Sexually
Transmitted Diseases Treatment Guidelines, 2010. MMWR
2010;59(No. RR-12):1-110.
6. Centers for Disease Control and Prevention. Sexually
transmitted diseases treatment guidelines 2006: epididymitis.
Centers for Disease Control and Prevention website. Available
at: http://www.cdc.gov/std/treatment/2006/epididymitis.htm .
Updated April 12, 2007. Accessed July 15, 2010.
7. Centers for Disease Control and Prevention. Sexually
transmitted diseases treatment guide: 2006. MMWR. 2006;55.
Centers for Disease Control and Prevention website. Available
at:
http://www.cdc.gov/std/treatment/2006/rr5511.pdf
.
Accessed February 5, 2008.
8. Hori S, Sengupta A, Shukla CJ, Ingall E, McLoughlin J.
Long-term outcome of epididymectomy for the management of
chronic epididymal pain. J Urol . 2009 Oct;182(4):1407-1412.
9. The Merck Manual Diagnosis & Therapy . 17th ed. Rahway, NJ:
Merck & Co; 1999.
10. Santillanes G, Gausche-Hill M, Lewis RJ. Are antibiotics
necessary for pediatric epididymitis? Pediatr Emerg Care .
2011 Feb