Diyet Ve Kanser - Tıbbi Onkoloji Derneği

DİYET VE KANSER
Prof. Dr. İbrahim Güllü
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi
İç Hastalıkları Anabilim Dalı
Tıbbi Onkoloji Bilim Dalı
DİYET VE KANSER
I - Alternatif Tedavi yöntemi
olarak kullanım


II - Bilimsel Öneriler
1. Tedavi sırasında
2. Preventif amaçlı
Alternatif Tedavi
“Tanımı: Belirli dönemlerde, bir toplumda,
politik olarak dominant sağlık sisteminin
dışında kalan, hastalıktan iyileşme veya
korunmayı amaçlayan her türlü teori,
yöntem, uygulama ve davranış biçimleri.”
Ortak özellik, şifa oranlarının genel olarak
çok yüksek olduğu iddia edilir.
Dünyada Durum
NCI bünyesinde OAM (Office of Alternative
Medicine,1998)
Bu kuruluş halen 20 KAT araştırma merkezini
destekliyor.
Popüler Diyet-Bitki Tedavileri
Livingston
Kelley/Gonzales
Beres Damlası
Misletoe
Ukrain Rejimi
Köpek Balığı Kıkırdağı
Kanglaite
Essiac rejimi
Gerson Rejimi
SPES ve PC-SPES
Livingston Rejimi
A.B.D.’de Livingston Kanser Enstitüsünde
uygulanmaktadır.
Aşı +Havuç ağırlıklı Diyet +Multivitamin +LAVMAN
Klinik çalışanları %90 başarı bildiriyor
Tek Bilimsel matched-cohort çalışmada başarısız
Beres Damlası Plus
Demir 2mgr , Çinko 1.1mgr , Mg 0.4mgr ,
Manganez 0.31 mgr , Bakır 0.25mgr , Nikel
0.11 mgr , Bor 0.1 mgr , florin.09mgr ,
Kobalt 0.025mgr
Karışımdaki diger maddeler:
gliserol,tartrat,glisin,suksinat, askorbat...
Ukrain Rejimi
Chelidonium Majus bitkisinden elde edilen
alkoloid. Bu bitki 3500 yıldır halk ilacı olarak
kullanılıyor.
3 etki mekanizması var.
1) Antineoplastik
2) İmmünstimülan
3) Antiviral etki
Kanglaite
Çin dilinde Kanglaite Zhusheye
Coix Seed Oil
Hayvan deneylerinde sitostatik etki
İmmünstimulan etki de mevcut
200mlt/gün ...yavaş iv infüzyon, 21 gün
Gerson Tedavisi
Max B.Gerson: Alman fizikçi
“Kanser K ile Na dengesizliğinin sonucudur.”
Düşük Na, yüksek K içeren vejeteryan bir diyet
+ sığır karaciğeri ekstresi enjeksiyonu+ lavman
Kelley-Gonzales
Dr. William Kelley, Dişhekimi, 1950’li yıllarda
sempatik-parasempatik sinir sistemi arasında
dengeyle ilgili teori ortaya attı
Diyet + vitamin + mineraller + çiğ sığır organ
ve bezleri + pankreatik enzimler + lavman
Köpek Balığı ve Sığır
Kıkırdağı
Kıkırdak ekstreleri MMP inhibitörleri (TIMP-1)
içeriyor
( Science 1983:201)
Kıkırdak dışında Karaciğer gibi organlar da
kullanılıyor
NEOVASTAT ve SQUALAMİNE
Essiac Karışımı
Kanada’lı Hemşire Rene Caisse tarafından
popüler kılınmıştır
Tek tek bitkilerin analizlerinde tekrarlanabilir
in vitro antitümör etki gösterilmiştir.
Türkiye’de Bitki-Diyet Tedavileri
1988
2000
2001
2000
2003
Zakkum Tedavisi
Livingston Rejimi
Isırgan Otu (Kütahya- E.Astsubay rejimleri)
Beres Damlası , Kanglaite
Ulusal Kanser Danışma Kurulu’nda
KAT alt kurulu
Bitki-Diyet HACETTEPE ARAŞTIRMA
HÜTF Medikal Onkoloji Polikliniğine Ocak-Şubat 2004
aylarında başvuran hastalarla yapıldı.
140 hasta çalışmaya alındı
Kullanılan Rejimler-I
Isırgan otu ve tohumu (%85)
Zakkum
Livingston rejimi
Beres damlası
Kanglaite
Kefir
Kullanılan Rejimler- II
Kurt pençesi
Köpek balığı kıkırdağı
Kambu çayı
İsveç Şurubu (Isırgan otu , civan perçemi , aslan
pençesi , biberiye , kekik , sinir otu , acı pelin , toros
nanesi , kantron)
Kaplumbağa kanı
Isırgan Otu
(Urtıcaceae familyası)
Dünyada 42 cins ve 600’e yakın türü var
Türiye’de 2 cinsi var:
1. Urtica Lienne
2. Parieteria
Urtica L.’nin 5 türü var: memranacea,
hausknechtii, pilulifera, urens, dioica
Kimyasal Yapı
Steroidal, terpenik, fenolik yapıda bileşikler
(Flavanoitler, tanenler, kumarinler)
Azotlu bileşikler (lektin, seramitler, kolin
ve esterleri, sitokinler, enzimler)
Diğerleri
Kullanım Yerleri
Diüretik, Purgatif
Antiromatizmal
Antiviral, Antitussif
Hipoglisemik
Afrodiziak, iştah açıcı
Diğer (BPH, Hb yükseltici , Saç çıkarıcı)
Sitotoksisite çalışmaları
1. Farklı kanser hücre kültürlerinde MTT
deneylerinde sitotoksisite gözlenmedi
2. Nitrik Oksit düzeylerinde azalma sağlıyor
Bitkisel Tedavilerde
Yan Etkiler
PS-SPES: östrojenik yan etkileri
Gerson tedavisi: Complobakter fetus sepsisi
Kambu çayı: kardiak arrest
Ginger-Sarımsak: warfarinle etkileşim,
trombosit agregasyonunda azalma
Zakkum: kusma,ishal,kalp yetmezliği,ölüm
Isırgan Otu: beyin ödemi
DİYET VE KANSER
I - Alternatif Tedavi yöntemi
olarak kullanım


II - Bilimsel Öneriler
1. Tedavi sırasında
2. Preventif amaçlı
DİYET VE KANSER
İleri evrelerde hastaların %60-80’inde tümöre
bağlı kilo kaybı vardır.
KANSER TEDAVİSİ SIRASINDA; Beslenme
tedavisinin amacı; kilo kaybını önlemek, yaşam
kalitesini düzeltmektir
Kanser hastalarında bazı mikro besin
öğelerinin eksikliği görülmektedir.
Vitamin B6
Vitamin B12
Vitamin C
Vitamin E
Folik asit
Niasin
Çinko
Demir
Tümöre bağlı kilo kaybı olan hastalar
1. Kalorisi fazla,
2. Artan protein gereksinimini karşılayan,
3. Fazla yağlı olmayan,
4. Posalı gıdalardan,
5. Vitamin-mineral yönünden zengin bir diyet
tüketmelidirler.
Tümöre bağlı kilo kaybı olan hastalar
6. Bol sıvı tüketilmeli
7. Alkol ve sigara kullanılmamalı
8. Kolalı ve kafein içeren içecekler çok az
tüketilmelidir.
9. Gerek duyulursa TPN uygulanmalıdır.
Aktivite kısıtlama
sendromu
Eskiden kanserli hastalarda fiziksel aktiviteyi
kısıtlamak önerilirdi.
Egzersiz, fiziksel ve psikolojik fonksiyonları
desteklemekte etkin görülmektedir.
Meme kanseri
Demark-Wahnefried ve ark.
Sağlık promosyon programlarının (egzersiz,
sağlıklı diyet vb) çok güçlü bir etkisi
olduğunu saptamışlardır.
Prostat kanseri
Segal ve arkadaşları
Kuvvet egzersizlerinin tedaviye bağlı
yorgunluk semptomlarına ve yaşam
kalitesine olumlu etkiler yaptığını
bulmuşlardır.
Özel Yetişmiş Diyet uzmanları
Tedavi dönemlerinde ve sonralarında
hastaların beslenmelerinin
desteklenmesinde önemli rolleri
bulunmaktadır.
Hekimler bu konuda kendilerini
yetkili görmemelidirler.
DİYET VE KANSER
I - Alternatif Tedavi yöntemi
olarak kullanım


II - Bilimsel Öneriler
1. Tedavi sırasında
2. Preventif amaçlı
Karsinojen olduğu gösterilen
çevresel faktörler
Sigara, Alkol
Beslenme alışkanlıkları - Diyet
Meslek
Güneş ışığı
İyonize radyasyon
İlaçlar
Üreme alışkanlıkları ve sosyal davranışlar.
DİYET- KANSER İLİŞKİSİ
1- Sıcak içecek: Oral kavite, farinks, özofagus
2- Şişmanlık: Kolorektal, meme, endometrium
3-Alkol: Oral kavite, farinks, ösefagus,
karaciğer, meme
4-Japon tipi beslenme (Tütsülenmiş gıda vb.)
Ösefagus, mide
Kanser mortalitesinin nedenleri
Sigara
Alkol
Diyet (WHO 2000)
Üreme ve seksüel davranışlar
Meslek
Hava kirliliği
Endüstriel ürünler
İlaç ve tıbbi uygulamalar
% 30( 25-40 )
% 3-13 ( 2- 14 )
% 43( 10-70 )
% 7 ( 1-13 )
% 4 ( 2-8 )
% 2 ( 1-5 )
% 1 ( 1-2 )
% 1 ( 0,5 - 3 )
Kanserin önlenmesinde 8 tedbir
Sigara ve alkol içilmemesi
Diyet alışkanlıklarında yapılacak değişiklikler
Pestisitler, insektisitlere dikkat
Kontrolsüz hormon ve gübre kullanımına dikkat
Kimyasal toz ve dumandan korunma
Güneş ışığından korunma
Gereksiz ilaç ve film çekiminden kaçınma
EN UYGUN DİYET
AKDENİZ DİYETİ
GENEL ÖZELLİKLERİ
Kırmızı et ve ürünleri az tüketilir,
Balık fazla tüketilir
Doymuş yağ yerine, tekli doymamış yağlar
(zeytinyağı vb) yoğun tüketilir,
Kuru baklagil tüketimi fazladır,
Meyve/sebze tüketimi fazladır,
İtalya’da yaklaşık 12000 kişi
ile yapılmış epidemiyolojik
çalışmada:
Akdeniz diyeti ile,
%20 kolorektal,
%15 meme,
%10 pankreas ve prostat
kanserlerinin önlenebildiği
saptanmıştır.
Sebze ve Meyvelerde Bulunan
Antikarsinojenler
Antikarsinojen
Mikrobesinler
Flavonoidler
Antosiyanidin
Flavon
Flavonol
İsoflavon
Sinnamik asit
Organosülfür
Genistein
Kaynak Yiyecek
SEBZE MEYVELER
SEBZE MEYVELER
Üzüm,kiraz
Maydanoz, Turunçgiller
Sebze,tahıl,soğan,çay
Soya fasulyesi
Meyve, sebze, kahve
Soğan,sarımsak
Soya fasulyesi ve filizi
Mikro besinler ve Kanser
Kanserlerden korunmada antikarsinojen
etkisi olduğu bildirilen;
A vitamini (B-karoten)
C vitamini
E vitamini
Selenyum
Vitamin A
Vitamin A (retinol) ya bitkilerdeki betakarotenden ya da hayvansal ürünlerden elde
edilir. Vitamin A takviyesinin kanser riskini
azaltmadığı bilakis yüksek doz takviyenin
akciğer kanseri riskini arttırdığı
gösterilmiştir.
Beta-karoten
Bir anti-oksidan olan beta-karoten sebze ve
meyvelerde bulunur
Kanserden korunmak amacıyla yüksek doz
sentetik beta-karoten kullanılan üç önemli
klinik çalışmanın ikisinde beta-karoten
kullanımı akciğer kanseri riskini arttırmıştır.
Likopen
Likopen domateste yüksek oranlarda
bulunan karotenoid yapıda bir
antioksidandır.
Birçok çalışma, domates ürünlerinin
tüketiminin bazı kanser risklerini azalttığını
rapor etmiştir.
Rafine olmayan Tahıl
Ürünleri
Tam tahıl ürünlerini tüketenlerde, birçok kanser
türüne yakalanma riski azalmaktadır.
Mide,
Kolorektal
Meme
Diyet-Fizik Aktivite ve Kanser İlişkisi
Kanıt
düzeyi
Riski
azaltan
Riski
arttıran
İnandırıcı
(yüksek)
Fiziksel aktivite
Eksersiz
Şişmanlık
Alkol alımı
Japon-Çin tipi beslenme
aflotoksin
Olası
(Orta)
Sebze ve meyve
Kırmızı et
Tuzlu gıdalar
Çok sıcak içecekler
Posa, soya,balık,
karoten,VitaminB2,B6,B12,
C,D,E vit.,Selenyum
Hayvansal yağlar
nitrosaminler
Yetersiz
Beslenme ve Kanser
(ACS önerileri)
Sigara ve Alkolün bırakılması
Bitkisel kaynaklı yiyeceklere ağırlık verilmesi :
 Hergün 3 porsiyon veya daha fazla sebze ve meyve tüketilmesi
 Ekmek,diğer tahıllar,soya,pirinç,bakla ,fasulye gibi yiyeceklerin
günlük alınması
Özellikle hayvansal kaynaklı yağlı yiyeceklerden sakınma :
 Az yağlı yiyeceklerin seçilmesi
 Et tüketiminin azaltılması
Fiziksel aktivitenin arttırılması,ideal kiloda kalınması
Beslenme ve Kanser Önerileri-1
Düzenli Eksersiz
Erişkinlerde ortalama BMİ 21-23, arası tutulması
Alkol kullanılmamalı (BİRA, ŞARAP DAHİL)
Sebze ve meyveler: günde 4-6 porsiyon tüketilmesi
Tahılların “tam tahıl” olarak tüketilmeleri
Günlük kalorinin %45-55’nin karbohidratlardan
sağlanması, rafine şekerden kaçınılması
Beslenme ve Kanser önerileri-2
Toplam yağdan gelecek enerjinin %20-30
sınırları arasında kalması
Omega yağ asit oranına dikkat edilmeli (omega
6:omega-3 oranı birbirine yakın olmalı)
Kırmızı et tüketiminin azaltılması ve kırmızı
etten gelen kalorinin %10’un altında olması
(kömür ızgarasından kaçınılması)
Günlük posa alımının 20-30 gram arasında
tutulması
Günlük tuz alımı 6 gramdan az olmalı
Beslenme ve Kanser Önerileri-3
Çok sıcak ve soğuk içilip yenilmemesi
Yiyeceklerine doğru koşullarda saklanılması
(aflatoksin içerebilecek gıdalara dikkat)
Yiyeceklerdeki insektisit,pestisitlerin vb. kimyasalların
ve katkı maddelerinin güvenli sınırlarda olması
Gıdaların doğal, hormonsuz, mevsiminde ve gübre-ilaç
kullanımına dikkat edilerek üretilmiş olanları tercih
edilmeli (organik gıdalar)
Organik gıdaların yapılarını oluşturan besin öğelerinin
bileşimi ve oranları insan organizması için en uygun
olanıdır.