Palyatif Bakım ve Tükenme Sendromu
advertisement
Tükenme Uzun süreli strese bağlı yorgunluk, bitkinlik gerginlik, yoğun çalışmaya karşın sonuç alamama ve yetersizlik belirtileri ile kendini gösteren bir ruhsal durumdur. İşte psikolojik stresle baş edememe, bunu dengelemek için enerji ve kaynakların aşırı kullanımı ile bitkinlik ve yetersizlik duyguları, işi yapamama ile sonuçlanır Tükenme belirtileri Yorgunluk İlgi kaybı Depersonalizasyon Engellenmeye tahammülsüzlük İşte alaycı küçümseyici tutum Etkin olamama ve kişisel gelişimde azalmış beklenti Burn-out Jet motorunun çalışırken birden durması için kullanılırken ilk 70lerde ideallerin, enerji ve amacın kaybolöası için Psikiyatr Herbert Freudenberger tarafından kullanılmış Sağlık çalışanlarında en yüksek hemşirelerde tanımlanmış (%40) Onkoloji, Psikiyatri, Yoğun Bakım, Palyatif Bakım, Acil Deneyimli çalışanlarda daha az, yaşla daha dengeli ve daha geniş bakış açısı ile dğerlendirme Destek azlığı nedeni ile bekar ve çocuksuzlarda daha fazla Depresyon ile benzerlikler farklar BENZER Aşırı yorgunluk Moralsizlik Becerilerde azalma FARKLI Tükenme Depresyon Yabancılaşma Mutsuzluk Umutsuzluk Değersizlik düşünceleri Hırçınlık İntihar düşünceleri Tükenme Riskleri İşle ilgili: Aşırı iş yükü, kaynak azlığı, zaman baskısı, rol çatışması Evle İlgili: Evdeki beklentiler, sorumluluklar, evde destek azlığı Kişiyle ilgili: Yarışmacılık, düşük özgüven, kontrol isteği, yüksek iş ve performans beklentisi Tükenme şiddeti sağlıklı Evre 1 Evre 2 Evre 3 Evre 4 canlı gergin fiziksel bitkinlik depersonalizasyon umutsuzluk neşeli fazla iş duygusal bitkinlik alaycılık Geri çekilme enerjik fazla beklenti fiziksel belirti ilgisizlik duygusuzluk üretken yabancılaşma anlamsızlık kin yetersizlik idealist hastaya ilgisizlik Tükenme duygusal belirtiler Depresif mizaç Umutsuzluk Değişken mizaç Başarısızlık Kolayca ağlama Güçsüzlük Bitkinlik Suçluluk Gerginlik Kendine Güvensizlik Anksiyete Konsantre olamama Tükenme fiziksel belirtiler Baş ağrısı Baş dönmesi Bulantı Yaygın ağrılar Uyku bozuklukları Mide barsak problemleri Kronik yorgunluk, kolay hastalanma Tükenme davranışsal belirtiler Sigara içme Alkolü arttırma Aşırı hareketlilik Eğlenme ve dinlenme etkinliklerini bırakma Ortalarda gözükmeme Pişmanlık Hayal kırıklığı Sıkılma Tükenmenin sonucu Bedensel Hastalıklar: Kalp hastalıkları, Migren, Hipertansiyon Stresle ilgili ruhsal hastalıklar: Anksiyete, Depresyon, Uykusuzluk, Yetersizlik Kötü beslenme Sigara içki kullanmada artma İyilik halinin bozulması, kötü sağlık koşulları Alarm sinyalleri Hastalık ve Sakatlanma yetersizlik Yorgunluk Arzu heves yokluğu Zihinsel çözülme Aşırı depersonalizasyon Hasta Yakınları Sevdiğin birini kaybetme Ölümle yüzleşme Artan görevlerle başa çıkma Çaresizlik Sınırlarımızla yüzleşme Sağlık Çalışanları Hastayı kaybetme- var olma amacının tersi Ölümle yüzleşme Acılı insanların mümkünsüz talepleri İşin fiziksel talebi İş arkadaşları ile gerilim Rekabet Sağlık çalışanları risk faktörleri Zamana karşı iyi bakım Tedavi yaklaşımlarının, teknolojinin, uygulama koşullarının sık değişmesi Hastaların çok incinebilir, ihtitaçlı olması Hasta ve ailesi arasında kriz Gürültülü ortam İş ortamı, yoğun çalışma, dinlenememe Genç, eğitimli hasta Düşük öz-güven, mükemmeliyetçi tutum, onay ihtiyacı Kişiye yönelik yaklaşımlar Psikoterapi Danışmanlık Uyum becerileri eğitimi Iletişim becerileri Sosyal destek Gevşeme egzersizleri Kurumsal yaklaşım Yönetici eğitimi Iş koşullarını düzenlemek DİNLENME ODASI, tatil zamanları Danışmanlık egzersiz Belirtiler Davranışsal Hiperaktivite Sigara, alkol kullanımında artma Dinlendirici aktivitelerden vazgeçme Işe gelmeme Motivasyonel Pişmanlık Hayal kırıklığı Sıkıntı Grup terapileri Semptomatik müdahale Yorgunluk için gevşeme Engellenme için davranışsal eğitim Sosyal destek Ilgi ve motivasyon alanlarını tanımlama Etyolojik müdahele Bilişsel yeniden yapılanma Kontrol eğitimi Etkin başa çıkma eğitimi Engellenmeye akılcı yaklaşım Başa çıkma stratejileri Hedefler SORUNLARA Başa çıkma yönelimli yaklaşım Duygulara başa çıkma yönelimli yaklaşım Yöntemler Aktif bilişsel başa çıkma Aktif davranışsal bç Kaçınarak başa çokma Etraftaki kişilerle sınırlarınızı koyun Arkadaşlar ve iş arkadaşları ile denge Aile üyelerinin üzerinize fazladan yük atmasına izin vermeyin Dengeli arkadaşlıklar kurun Yeterli uyuyun, iyi yiyin, egzersiz yapın Yardım programlarından yararlanın Mizahı unutmayın Günlük yaşamınıza kişisel yenilenme teknikleri katın Bu enerjinizive öz güveninizi arttırır Üstlerle bağlantı kurun Kendinizi faredin, stresa belirtilerinizi tanıyın, stresli zamanlardaki duygu, düşünce ve davranışlarınızı bilin Sıkıntılarınızı destekleyen aile üyeleri, arkadaşlar ve iş arkadaşları ile paylaşın Gevşeme teknikleri öğrenin, olumlu düşünün, önceliklerinizi belirleyin, sınırlarınızı belirleyin, ve mantıklı olun Gerekirse profesyonel yardım alın Keyifle Çalışmak ve Tükenmemek için Zevkle çalışın Dinlenin Eğlenin İyi Beslenin İyi uyuyun Egzersiz yapın
