otorite, meşruluk ve siyasal sistem

TÜRKİYE’DE DİN VE DİNDARLIK
DİN
 TANIM??
 İnsan fıtratının doğal bir özelliği olarak kabul edilir. Bireysel olarak farklılıklar
görülsed e tarihte dini inancı omayan herhangi bir toplum olmadığına inanılır.
 Sosyolojik olarak bir kurumdur. Bir ilaha, doğaüstü güçlere, çeşitli kutsal varlıklara
inanmayı ve tapınmayı (ibadet) sistemleştiren toplumsal bir kurumdur.
 Bu kurum sadece bireysel yaşam boyutunda değil, hukuki, ekonomik, sosyal ve
siyasal etki ve özellikleri olan bir kurumdur
DİN
SEMAVİ
İslamiyet
Hristiyanlık
Musevilik
SEMAVİ OLMAYAN DİNLER
Çok tanrılı dinler(Politeizm)
Doğa Üstü Güçlere inanma
Kahramanlara İnanma
Soyut ideallere inanma
Yeni dini akımlar
Ortak Özellikleri
Tüm dinlerde bir inanç sistemi bulunmaktadır
Kutsal sayılan varlık, olay, mekan ve eylemler
vardır
Kötü veya sakındırılan varlık ve eylemler vardır
Tören, uygulama, ibadet olarak adlandırılan
pratikler vardır
Dinin Toplumsal Fonksiyonları
 Ruhsal Huzur sağlama
 Toplumsal birlik, toplumsal varlığı inşa
 Toplumsal denetim ve kontrol,
 Toplumsal dayanışma ve refah, biyolojik insanı sosyal insana
dönüştürme
 Kültürel, ahlaki vb. anlam değerlerinin oluşumu ve transferi
 Hayatın ve zamanın bu dünya ile sınırlı olmadığı bu fiziki sınırla
sınırlı olmayan bir sorumluluk bilinci geliştirir.
 Çatışma??
İslam Dini
 Doğuşu
 Temel kaynakları:
 Vahiy/Kitap
 Sünnet
 Kıyas
 İcma
 Mezhepler
Mezhepler
SÜNNİLİK
ŞİİLİK
HARİCİLİK
Hanefilik
Alevilik
İbaziyye
Şafiilik
İmamiye (Caferilik)
Ezarika
Malikilik
Zeydiye (Yemen)
Necedat
Hanbelilik
İsmailiye
Sufriyye
Nusayrilik
Dürzilik
Türkiye’de Toplum ve Din
 Resmi ideoloji ve din
 Dini örgütlenmelerin sivil topluma bırakılıp bırakılmayacağı
 Dini grupların, cemaat, tarikat vb. yapıların varlığı bir tehdit mi, ihtiyaç mı
 Dini eğitimin gerekliliği, niteliği tehdit olup olmaması
 İnsanların giyim kuşamları ve bunun simgesel anlamları üzerinden geliştirilen
tartışmalar
 Ekonomik hayatta dinin etkisi,
TÜRK SOSYAL YAPISINDA DİNİ HAYAT (DİB ARAŞTIRMASI)
 Nüfusun %99,2’si İslam dinine mensup olduğunu
beyan etmiştir
 %0,4 diğer dinler ve ya dini inanca sahip değil
 %77,5 Hanefi %11,1 Şafii %0,1 Hanbeli %0,03
Maliki
 %1 Caferi %0,8 diğer
 %2,4 bilmiyorum
 %6-8 Alevi (diğer araştırmalar)
TÜRK SOSYAL YAPISINDA DİNİ HAYAT (DİB ARAŞTIRMASI)
 Çalışmaya katılanlardan;
%42,5 namaz kılanlar, %17 kılmayan
Kadınlar %%49,8, erkekler %34,8
Kent %39,4 kır %50,5
18-24 Yaş arası %26, 65 ve üstü %70
Cuma %57,4 her zaman, %7,2 hiç
TÜRK SOSYAL YAPISINDA DİNİ HAYAT (DİB ARAŞTIRMASI)
 Çalışmaya katılanlardan;
%83 sağlığım elverdikçe oruç tutarım, %2,5 hiç
Kadınlar %86, erkekler %81
%72 zekat veririm
%6,6 hacca gitmiş, %85 gitmek istiyor
Erkekler %7,3, kadınlar %6
Kuran Arapça okuyabilen %42, bilmeyen %57
TÜRK SOSYAL YAPISINDA DİNİ HAYAT (DİB ARAŞTIRMASI)
 Çalışmaya katılanlardan;
 %47’si dini bilgilerini 6-10 yaş
 %30’u 11-13 yaş
 %9’u 14-16 yaş aralığında öğrendiğini ifade etmişler
(%90’ı 6-16 yaş arası)
 Kaynak
 %53’ü çevresindeki dini bilgisi olanlardan
 %48,8 Radyo TV programlarından
 %18 kitaplardan
 %17 dini grup veya cemaatlerin sohbetlerinden
TÜRK SOSYAL YAPISINDA DİNİ HAYAT (DİB ARAŞTIRMASI)
 Çalışmaya katılanlardan;
%19’u oldukça dindar, %68 dindar, %10 ne dindar
ne de değil, %1 dindar değil kendilerini diye
tanımlamıştır.
Dindarlık Nedir
%51 iman edip ibadetleri eksiksiz yapmak, %37
Allaha iman edip kalbi temiz olmak,%8 mübarek
gün ve gecelerde ibadet etmek
İslamcılık
 Türkiye’de İslamcılık üç kuşağa ayrılmaktadır
 Birinci kuşak II. Meşrutiyet dönemi: Mehmet Akif, Eşref Edip Babanzade Ahmet Naim
gibi aydınların çıkardığı Sebilürreşat dergisi etrafında toplanan aydınlar
 Askeri emperyalizm kadar kültürel emperyalizm de düşman bu nedenle eğitim, kültür, ahlak
ve toplumsal uyanış
 İslam ve İlerleme
 İttihad, birlik ve beraberlik
 İkinci kuşak özellikle çok partili sisteme geçtikten sonra medrese ve mektep kökenli iki
damar etkili olmuştur. Medrese ekolünden Süleyman Hilmi Tunahan ile Said Nursi’nin
yürüttüğü din ve eğitim faaliyetleri etkili olurken Necip Fazıl Kısakürek ile Nurettin
Topçu mektep kökenli ekolün en önemli temsilcileridir.
 Üçüncü kuşak İslamcılık düşüncesi 1980 sonrası dönemi kapsamaktadır.
 Siyasal oluşumlar
 Entelektüeller
 İslam ve demokrasi