Prof. Dr. Ömer Torlak – Rekabet Kurumu Başkanı

İş Ahlâkı ve Rekabe/e
Sapmalar Karşısında
Rekabet Kurumu
P r o f. D r. Ö m e r T O R L A K Rekabet Kurumu Başkanı
TEİD EFk zirvesi 2017 16 Haziran 2017 - İstanbul
Ahlâk dışı davranışa yol açan temel sebepler
 Farkındaolmamaveyaduyarsızlık
 Bencillik(egoizm)
 Eksikveyahatalıdeğerlendirme
3
Modernizmin ahlâk öğreFsinin temel
parametreleri
 Başarmak/Kaybetmekarasındasıkışmışlıkve‘başarı’fe+şizmi
 Çalışmak/BoşzamanıarBrmakikilemindeçabalamadaneldeetme
kolaycılığı
 Bilimselbilgi/DinibilgikarşılaşBrmasınınaynıdüzlemdeyapılmasıve
ahlâkideğerlerinkökeninidinideğerlerdenuzaklaş:rmaçabası
4
Çalışma değerlerindeki sapmalar
 Çalışmanınpusulasıolarak‘meslekahlakı’nındevredençıkarılması
MESLEKAHLAKININİKİTEMELBOYUTU
◦  Meslekiyeteneklerinkazanılması
◦  Meslekonurununkorunması
 Çalışmanındeğeriolarak‘zaman’ındeğersizleşLrilmesi
ZAMANINDEĞERİ
◦  Zamanıyaşamak/Zamanıdeğerlikılmak
◦  İyilikyapmaktanuzaklaşmak/İyiliğiunutmak
5
HayaV hizalamada ahlaki problemler
Ahlakizeka
Ahlakiyeterlilik
Duygusalyeterlilik
AhlakiPusula
İlkeler
Değerler
İnançlar
Hizalı
Yanlışhiza
Ahlakivirüsler
Hedefler
Amaçlar
Hedefler
Arzular
Hizalı
Davranış
Yanlışhiza
Düşünceler
Duygular
Eylemler
Yıkıcıduygular
(Kaynak:DougL.veF.Kiel,(2005),ELkZeka,SoyakYayınları,İstanbul)
6
Sıkça rastlanan bazı ahlaki virüsler
 İnsanlarınbirçoğunagüvenilmez
 Banadeğerverenyok
 Birçokkimsedendahaiyiyim
 Güçlüolanhaklıdır
 Benimfaydamaiseyaparım
 BenimihLyaçlarım,başkalarınınihLyaçlarındandahaönemlidir
 Çoğuinsanbaşkalarındançokkendinidüşünür
 Benimırkım,dinim,milliyeLmdenolaninsanlardiğerlerindendahaiyidir
 …………
7
Yıkıcı duygular
Bireyihedefleriyletutarlıbirşekildehareketetmekten
alıkoyanensıkrastlananproblemlidurumlardır.
 KontroledilemeyenHIRS
 SebepsizNEFRET
 ÇabalamaksızınKISKANÇLIK
8
İş ahlâkı ve adil rekabet için
 Bireyselsorumluluk
 İşahlâkıdeğerleriningüçlendirilmesi
 Meslekiörgütlenmelerinsosyaletkisi
 MeslekieLkilkeleringelişLrilmesiveuygulanması
 Denetleyiciotoriteler
◦ REKABETKURUMU
◦ SEKTÖRELDÜZENLEYİCİveDENETLEYİCİKURUMLAR
9
İbn-i Sina’dan İş Ahlâkı Tavsiyeleri
 Ezerek, zorlayarak ve boğuşarak elde edilen her artık;
günahla, utançla, yüzsuyu dökmekle, hayâsızlıkla,
haysiyet düşüklüğüyle ve ırz lekesiyle kazanılan her
kâr, miktarı büyük olsa da önemsizdir, çok olsa da
değersizdir, yararlı görülse de yararsızdır.
 Lekesiz temiz kazanç ve bitkinliğe düşmeden elde
edilen fazlalık, miktarı az olsa da, tartıda hafif gelse de
daha lezzetli, daha bereketli ve daha kazançlıdır”
10
Adil Rekabet ve İş Ahlâkı İçin Pazarlamanın 9 E’si
Emek
Estetik
Eser
Erişim
Erdem
Eder
Etkileşim
Esneklik
Eğlence
(Kaynak:Torlak,Ö.“PazarlamanınYeniTanımıvePazarlamaKarmasındakiDeğişimeİlişkinDeğerlendirmeler”,GüncelPazarlama
YaklaşımlarındanSeçmeler,Editörler;Varinli,İ.veK.ÇaB,DetayYayıncılık,Ankara2008,ss.1-29.)
11