ilaç yönetimi ile ilgili süreçler ve bu süreçlere

İLAÇ YÖNETİMİ İLE İLGİLİ SÜREÇLER VE BU SÜREÇLERE
YÖNELİK PROSEDÜR
KODU:İY.PR.01
YAYIN TARİHİ: ARALIK 2015
REV. NO:00
REV. TARİHİ:00
Sayfa 1 / 18
1. AMAÇ: Ġlaç hatalarının önlenmesi amacıyla stratejilerin belirlenmesi, ilaç kullanım sürecinin tüm
safhalarında görev alan sağlık bakımı sunanların rollerinin belirlenmesi, ilaç istemleri, temini, sipariĢi,
saklanması, depolanması ve hazırlanması, doğru, zamanında ve hatasız dağıtımını sağlamak, uygulamak ve
yönetmektir.
2. KAPSAM: Ġlaçların saklandığı ve uygulandığı tüm birimleri kapsar.
3.KISALTMALAR:
KÜB: Kısa Ürün Bilgisi
TÜFAM: Türkiye Farmokovijilans Merkezi
HBYS:Hastane Bilgi Yönetim Sistemi
4.TANIMLAR:
Advers Etki: Bir beĢeri tıbbi ürünün; teĢhis, tedavi ya da profilaksi amacıyla kabul edilen dozlarda kullanımı
sırasında ya da sonrasında ortaya çıkan zararlı ve amaçlanmamıĢ bir etkidir.
Farmakovijilans: Advers etkilerin ve beĢeri tıbbi ürünlere bağlı muhtemel sorunlarının saptanması,
değerlendirilmesi, tanımlanması ve önlenmesi ile ilgili bilimsel çalıĢmalardır.
Yan etki : Ġlacın farmokolojik özellikleri ile iliĢkili olarak, insanda kullanılan normal dozlarda oluĢan
amaçlanmamıĢ etki.
Advers olay (advers deneyim): Bir tıbbi ürünün uygulanmasını takiben ortaya çıkan istenmeyen bir deneyim.
Ġstenmeyen durumun, tedavi ile nedensel bir iliĢkinin bulunması Ģart değildir.
Beklenmeyen advers etki : BeĢeri tıbbi ürüne ait kısa ürün bilgisi ile niteliği,Ģiddeti veya sonlarımı açısından
uyumlu olmayan advers etkiyi ifade eder. Ayrıca, ürünün KÜB‟ de belirtilen, ancak bu üründe ortaya çıktığı
özel olarak vurgulanmamıĢ sınıfla ilgili etkileri de kapsamaktadır.
Sağlık mesleği mensubu: ġüpheli advers etkilerin raporlanması kapsamında sağlık mesleği mensubu; hekim,
eczacı, diĢ hekimi veya hemĢire olarak tanımlanmaktadır. Raporlar ,hekim ve diĢ hekimleri dıĢındaki sağlık
mensuplarınca hazırlanmıĢsa,mümkünse tıbben ehliyetli bir kiĢiden konuya iliĢkin detaylı daha fazla bilgi
edinilmelidir.
Narkotik İlaç: Çoğunlukla morfin türevi, ağrı kesici nitelikte, doğal, yarı yapay ve yapay kökenli, Ģiddetli
fiziksel ve psikolojik bağımlılığa yol açan ilaçlardır.
Psikotrop İlaç: Merkezi sinir sisteminde etkisini gösteren ve beynin iĢlevlerini değiĢtirerek algıda, ruh
hâlinde, bilinçlilikte ve davranıĢta geçici değiĢikliklere neden olan, uzun süre kullanıldığında fiziksel
bağımlılığa yol açan ilaçlardır.
Yüksek Riskli İlaç: Terapötik ve maksimum dozları birbirine yakın olan ilaçlardır. Hatalı kullanıldıklarında,
hasta üzerinde geri dönüĢsüz veya kalıcı olumsuz etki yaratabilirler.
İLAÇ YÖNETİMİ İLE İLGİLİ SÜREÇLER VE BU SÜREÇLERE
YÖNELİK PROSEDÜR
KODU:İY.PR.01
YAYIN TARİHİ: ARALIK 2015
REV. NO:00
REV. TARİHİ:00
Sayfa 2 / 18
5.SORUMLULAR

Hastane Yöneticisi ve BaĢhekim

BaĢhekim Yardımcısı

Ġdari Mali Hizmetler Müdürü

Müdür Yardımcıları

Satın Alma Birimi

Ġlaç Yönetim Ekibi

BaĢ Eczacı

Eczane çalıĢanları

Doktorlar

Sorumlu HemĢireler

Servis HemĢireleri
6.FAALİYET AKIŞI
6.1.İLAÇLARIN TEMİNİ
6.1.1.BaĢ eczacı,hastanemizin ilgili birimlerinden, eczanede bulunmasını istedikleri ilaçların listesini ve
tahmini 1 yıllık kullanım miktarlarını, ihale hazırlık aĢamasında hazırlayıp eczaneye bildirmesini ister. Ġhale
dönemi dıĢında (piyasaya yeni çıkan veya ilk defa kullanılması planlanan ilaçlar) acilen kullanılması gereken
ilaçlar yine hekimlerce talep edilir.
6.1.2.BaĢ eczacı, bir önceki dönemde kullanılan ilaç miktarlarını ve bölümlerin isteklerini göz önüne alarak 1
yıllık ilaç ihalesi listesini oluĢturur. Hazırladığı ilaç ihalesi listesini baĢhekimliğe sunar. Onaylanan liste satın
alma birimine iletilir. Satın alma birimi ihale sürecini yönetir.
6.1.3.Eczanede Mevcut Olmayan ve Acil İhtiyaç Duyulan İlacın Alımı
 Eczanede mevcut olmayan ve acil ihtiyaç duyulan ilacın alımı için diğer hastanelerin
eczaneleri ile temasa geçilir, TĠF karĢılığı temin edilir.
 Diğer hastanelerin eczanelerinde ilacın bulunmadığı durumlarda, acil ihtiyaç talep formu
(ilacın adı ve miktarı) doldurulur ve imzaya sunulur.
 BaĢhekimin, sorumlu baĢhekim yardımcısının ve eczacının imzası olan talep formu satın
alma birimine teslim edilir.
 Ġhale ile çeĢitli nedenlerle temin edilemeyen ilaçlar doğrudan temin ile temin edilir .
 Aynı gün içinde ilaç temin edilerek ilgili servise iletilir.
İLAÇ YÖNETİMİ İLE İLGİLİ SÜREÇLER VE BU SÜREÇLERE
YÖNELİK PROSEDÜR
KODU:İY.PR.01
YAYIN TARİHİ: ARALIK 2015
REV. NO:00
REV. TARİHİ:00
Sayfa 3 / 18
 Hastanın orderine yazılan ilaç hastane eczanesinde mevcut değil ise;
 Hastanın ilacı uzman doktor tarafından reçeteye yazılır.
 Reçete BaĢhekim Yardımcısına onaylattırılır. Eczanede “Eczanede Yoktur” kaĢesi basılır ve
eczacı tarafından imzalanır.
 Ġlaç hastane tarafından anlaĢmalı eczaneden alınır ise hastane eczanesine giriĢ yapılır ve servisten
hasta adına talebi yapılır.
 Ġlaç hastane tarafından anlaĢması olmayan eczaneden alınmıĢ ise (hasta yakınıtarafından alınan)
;ilaç servis hemĢiresi tarafından teslim alınır ve hemĢire gözetiminde uygulanır.
6.1.4.Depolardan Gelen İlaçların ve Malzemelerin Kontrol Edilerek Teslim Alınması ve Yerleştirilmesi:
Kontrol aĢamasında teknik Ģartnameye uygunluğu muayene komisyonu tarafından kontrol edilir. Ġlaç ve
malzemeler uygunsa sayımı yapılır, miatları kontrol edilir. Teslim alınan ilaçların otomasyon programına giriĢi
yapılır. Uygun değilse firmaya teslim edilip, uygun ilaç ve malzemeyle değiĢtirilmesi sağlanır.
6.1.5.Firmalardan gelen ilaçlar ,Depolara gelen ilaç ve sarf malzemelerin miadına yakın olanları ön rafa
yerleĢtirilir. Aynı isimde olup faklı dozda uygulanan ilaçlar karıĢıklığı önlemek için farklı raflarda sıralanır.
IĢıktan korunması gereken ilaçlar ambalajında saklı tutulur. Raflara ıĢık gelmeyecek Ģekilde yerleĢtirilir. Her
gün deponun ve buzdolabının ısı takipleri yapılır ve sonuçlar Isı ve Nem Kontrol cihazı ile ay sonunda çıktı
alınarak kayıt edilir.
6.2.İLAÇLARIN MUHAFAZASI
6.2.1.Eczanede iklimlendirme yapılır. Eczane ve eczane deposunda sıcaklık ve nem takibi yapılır ve sıcaklık
takip formuyla kayıt altına alınır. Buzdolaplarının da sıcaklık kontrolleri yapılır ve kaydedilir. Buzdolabında
ilaçlar +2 ile +8 derece arasında saklanır.
6.2.2.IĢıktan korunması gereken ilaçların, yazılıĢı-okunuĢu benzer ilaçların, ambalajı birbirine benzeyen
ilaçların, aynı ilacın farklı form ve dozlarının, pediatrik dozdaki ilaçların listeleri oluĢturulur. Bu ilaçların
yerleĢimi ayrı raf veya dolaplarda yapılır. IĢıktan korunması gereken ilaçlar ıĢık almayacak Ģekilde yerleĢtirilir.
Acil kullanılabilecek pediatrik ilaçların kilograma göre dozları listelenir.
6.2.3.Kırmızı ve yeĢil reçete ilaçları kilitli dolaplarda saklanır.
6.2.4.Depoda malzemelerin yerleĢimini gösteren yerleĢim planı bulunur. Zemine konacak kolilerin altına palet
konularak yerden yükselmesi sağlanır. Ġstifleme tavandan en az 40 cm. olacak Ģekilde yapılır. Ġlaçlar
endikasyonlarına göre ayrılmıĢ raflarına „ilk giren ilk çıkar‟ prensibi ile yerleĢtirilir. Soğuk zincire tabi ilaçlar
buzdolaplarına yerleĢtirilir.
6.3.DEPO KOŞULLARINA GÖRE RİSKLER:
Depoların koşullarına göre riskler tanımlanmış olup, risklere yönelik koruyucu önlemler
belirlenmiştir:
İLAÇ YÖNETİMİ İLE İLGİLİ SÜREÇLER VE BU SÜREÇLERE
YÖNELİK PROSEDÜR
KODU:İY.PR.01
YAYIN TARİHİ: ARALIK 2015
REV. NO:00
REV. TARİHİ:00
Sayfa 4 / 18
rogar ve sel taĢkınları tahliye borularının tıkanma nedeni ile oluĢabilecek su taĢmaları, nem ve rutubet,
hırsızlık, yangın, haĢereler, çalınma riski, •Ġlaç ve serumların kırılması ,yük kayması ve düĢmesidir.
6.3.1.Risklere yönelik koruyucu önlemler: Zemine konacak kolilerin altına paletler konularak yerden
yükselmesi sağlanır. Depolama sisteminin uygun yapılması istifleme yüksekliğine uyulması için kolilerin
istiflemesi tavandan en az 40 cm. olacak Ģekilde yapılır. Sıcaklık ve nem kontrolleri yapılır. Doğal
havalandırma yapılır. TaĢınabilir yangın söndürücüler bulundurulur, son kullanma tarihleri kontrol edilir. Depo
kapıları tek giriĢlidir, penceresizdir ve depoya giren tarafından kapatılır. Depo giriĢleri 7/24 güvenlik
kameralarıyla izlenmektedir.HaĢerelere karĢı her ay ilaçlama yapılmaktadır.
6.4. ECZANE ATIKLARI:
Kullanımda artan uyuĢturucu ve psikotrop ilaç atıkları tıbbi atık kutularında(kesici delici atık kutusu), kağıt
atıklar kağıt toplama kutularında, evsel atıklar da siyah renkli poĢetlerde toplanmaktadır.
6.5. STOK YÖNETİMİ :
6.5.1.HBYS üzerinden yapılmaktadır. Stok seviyeleri eczane ve eczane ambarı için ayrı ayrı belirlenmiĢtir.
Eczane için maksimum stok seviyesi 60 gün, minimum stok seviyesi 30 gün, kritik stok seviyesi 15 gün olarak
belirlenmiĢtir ve minimum stok seviyesinin altına düĢenler eczane ambarından eczaneye istenir. Sarfiyatlarına
göre belirlenmiĢ olan minimum stok seviyelerinin altına düĢen ilaçlar HBYS de kırmızı, kritik stok
seviyelerinin altına düĢen ilaçlar mavi, azami stok seviyelerinin üstündeki ilaçlar ise yeĢil uyarı rengi ile
görülür. Minimum stok seviyesinin altına düĢen ilaçların daha önce ihaleleri yapılmıĢ ise ilgili firmalara
sipariĢleri verilir. Ġhaleleri yapılmamıĢ doğrudan temin ile temin edilir.
6.5.2.Üç ayda bir ara sayımlar manuel yapılarak ilaçların stok miktarları kontrol edilir.
6.5.3.Ġlaçların miat takipleri hem HBYS üzerinden hem de fiziki olarak yapılır. Altı ayda bir yapılan ara
sayımlarda miat kontrolleri de yapılır. Otomasyon sisteminde miadının dolmasına3 ay kalan ilaçlar pembe
renk alır. Ayrıca tarih belirtilerek istenilen miat raporları da alınabilmektedir. Miadı dolan ilaçlar ise satır
olarak kırmızı görünmektedir.
6.5.4.Ġlaç Teknik ġartnamesinde „Miadı yaklaĢan ilaçlar, ilaçlar tüketilene dek 3 ay önceden tarafımızdan
bildirilerek ilgili depo tarafından değiĢtirilecektir‟ denmektedir. Eczane ve depomuzda ilaçların miat
kontrolleri yapıldıktan sonra miadı yaklaĢanlar var ise Ģartnamenin belirtilen maddesi uyarınca ilgili firmalara
bildirimler yapılır ve yeni miatlı ürünlerle değiĢtirilir. DeğiĢimleri sağlanan ilaçların gerekli kontrolleri
yapılarak yerleĢimi sağlanır. Miadı dolup elde kalan ilaçlar için imha tutanağı doldurulur. Farmasötik atık
kutusunda biriktirilerek, tehlikeli atık deposuna yollanıp imhası sağlanır.
6.6.İLAÇLARIN İSTEMİ
6.6.1. Eczanemiz günün 8 saati aralıksız hizmet verir. Doktorlar tarafından her hasta için ayrı ayrı girilen
orderlar otomasyon üzerinden istem yapılarak eczaneye ulaĢır. Ġlaçların dozunun uygunluğu, enfeksiyon
onaylarının yapılıp yapılmadığı, mor ve turuncu reçete yazılması gereken ilaçların uygunluğu, kür protokolü
ve/veya raporla verilmesi gereken ilaçların uygunluğu kontrol edilir.
İLAÇ YÖNETİMİ İLE İLGİLİ SÜREÇLER VE BU SÜREÇLERE
YÖNELİK PROSEDÜR
KODU:İY.PR.01
YAYIN TARİHİ: ARALIK 2015
REV. NO:00
REV. TARİHİ:00
Sayfa 5 / 18
6.6.2.Narkotik ilaçlar için hekim tarafından eczane uyuĢturucu maddelerine ait reçete dip koçani doldurularak
eczaneye gönderilmelidir.
6.6.3.Kırmızı(uyuĢturucu)reçete ilaçları, yazılabilmesi için gereken bilgilerin uygunluğu kontrol edilip
otomasyon sistemine kayıtları yapıldıktan sonra servis hemĢiresine teslim edilir. UyuĢturucu ilaçların çıkıĢları
otomasyon üzerindeki uyuĢturucu madde ve ilaçlara ait kayıt defterine kaydedilir. Kan Ürünü reçeteleri(mor
reçete)nin ilk nüshası Sağlık Müdürlüğüne aylık listeler halinde gönderilir. 2. nüsha ilacın kupürü ve
laboratuar verileri fatura birimine iletmek üzere dosyalanır. 3. nüsha ise eczanede saklanır.
6.6.4.Acil servis, ameliyathane,yoğunbakımlar, anestezi,Laboratuvar,Röntgen gibi özellikli birimlere ilaç
ve farmakolojik ürünler toplu olarak maksimum 5 günlük ilaç verilir. Servisler haftalık ilaç istemlerini
otomasyon üzerinden yapıp eczaneye iletirler. Eczanede uygunlukları kontrol edilip otomasyon üzerinden
depolarına aktarılır. Servisler kullandıkları ilaçları hastaların hesabına iĢlemekle yükümlüdür. Verilen
uyuĢturucu ilaçların HBYS üzerinden, ,hasta bazında raporlamaları alınarak kontrolleri yapılır.
6.6.5. Hastane eczanesinin açık olmadığı zamanlar için de örneğin hafta sonu gibi hasta baĢı tedavinin
aksamaması için ilaçlar üç günlük order edilerek eczaneden alınmalıdır. Acil durumlar için eczane icap
nöbetçiĢi cağrılır.
6.7.İLAÇLARIN HAZIRLANMASI
6.7.1. Eczanede Hasta Bazında İlaçların Hazırlanması;
Uzman doktor tarafından hasta tabelasına günlük order verilir.
Ġlaçlar ve sarf malzeme hastanın günlük ilaç ve sarf malzeme istem kâğıdına ve bilgisayara kaydedilir.
Eczanede ilaçlar her hasta için ayrı olacak Ģekilde paketlenir.
Hazırlanan ilaçlar uygun poĢetlere koyulup, hastaya ait kimlik tanımlayıcı bilgileri, ilacın tam adı,formu,doz
ve miat bilgileri içeren belge(barkod) eklenir.
Servis hemĢiresi tarafından eczanede ilaçlar kontrol edilir, ilaçları teslim aldığına dair eczane ilaç çıktısına
imzasını atarak ilaçları teslim alır, personel eĢliğinde servise götürülen ilaçlar hasta bazında hazırlanan ilaç
dolabına yerleĢtirilir.
Soğuk zincire tabi ilaçların güvenli transferi için özel soğuk zincir kutularının ve buz akülerinin bulunması
Ģarttır. Soğuk zincir kutusuna yerleĢtirilen ilaçlar kesinlikle akülerle direkt temasta bulunmayacak Ģekilde
hazırlanır.
6.7.2.Bilister halindeki tabletler kesilip, ĢiĢe içindeki kapsüller küçük poĢetlere koyularak üzerlerine hasta
bilgileri(hasta kimlik tanımlama parametreleri) ilacın adı,dozu ve miadı olan etiketler yapıĢtırılır.
6.7.3.Hazırlanma esnasında özel teknik/ekipman veya uzmanlık gerektiren ilaçlarımız bulunmamaktadır.
Kemoterapi ilaçları birime istem yapıldıktan sonra kemoterapi ilaç hazırlama ünitesinde uygun koĢullarda
hazırlanır.
6.7.4.Eczanede Depo Bazında İlaçların Hazırlanması;
İLAÇ YÖNETİMİ İLE İLGİLİ SÜREÇLER VE BU SÜREÇLERE
YÖNELİK PROSEDÜR
KODU:İY.PR.01
YAYIN TARİHİ: ARALIK 2015
REV. NO:00
REV. TARİHİ:00
Sayfa 6 / 18
Poliklinikler, Acil, TPN, Ameliyathane, Anestezi, Ürodinami, Röntgen ve Laboratuar bilgisayar üzerinden
talebini yapar. Bölüm sorumlusu taĢınır istek belgesi eczane gelir, talebi yapılan ilaçlar ve sarf malzeme
eczanede kontrol edilir, onaylanır, bilgisayar çıktısı alınır ve teslim alındığına dair bilgisayar çıktısı imzalanır
ve teslim edilir. Soğuk zincire tabi ilaçlar uygun saklama kabına konularak bölüme transferi sağlanır.
6.8.İLAÇLARIN TRANSFERİ
6.8.1.Ġlaçların eczaneden çıkıĢı her hasta için ayrı olacak Ģekilde paketlenir.
6.8.2.Ġlaçların güvenli transferi açısından hazırlan ilaçlar ilaç poĢetleri veya ilaç kutularına kırılma ve dökülme
riskine karĢı düzgün bir Ģekilde koyularak hazırlanır. Servis hemĢiresi veya görevlendirdiği kiĢiye teslim edilir.
Büyük miktarlarda yapılacak soğuk zincir ilaçlarının transferlerinde 2-8°C sıcaklık aralığını kontrol eden
indikatör stripleri kullanılmaktadır.
6.8.3.Dikkatsizlik sonucu yanlıĢ birime teslim edilmemesi için transferden sorumlu personele, ilacın ait olduğu
birim bilgisi her zaman net bir Ģekilde iletilir, güvenli transfer için gerekli eğitim verilir.
6.9.İLAÇ UYGULAMALARI
6.9.1.HemĢirelere farmakolojik bilgi, ilaç uygulama ve prosedürler konusunda hizmet içi eğitim verilir.
6.9.2. 8 doğru ilkesini bilinir ve ilacı hazırlarken bu ilkelere göre hareket eder.
6.9.3.Ġlacı hazırlayan hemĢire, mutlaka uygulamayı da kendisi yapar.
6.9.4.Yeni göreve baĢlayan hemĢirelerin politika ve prosedürlere uygun olarak ilaç uygulamaları, servis
sorumluları, hemĢireler tarafından sürekli olarak kontrol edilir.
6.9.5.Doz hatalarını önlemek ve ilaçların güvenli bir Ģekilde kullanımını sağlamak amacı ile ilaçlar doğru ilaç
uygulama süreci doğrultusunda verilir.
6.9.6.HemĢire ve doktorlar için servislerde ve doktor odalarında ilaç rehberi mevcuttur. Bu kitap, mümkün
olduğunca ilaç hazırlama yerlerine yakın bulundurulur.
6.9.7.Yeni bir ilacın kullanımı söz konusuysa doktor ve hemĢireler bu konuda bilgilendirilir.
6.9.8.Tedavi planı hekim tarafından yazılır, kaĢe ve imzalanır. Tedavi planı ilacın tam adı,uygulama zamanını
ve dozunu, uygulama Ģeklini ve veriliĢ süresini içerir.
6.9.9.Ġlaç isimlerinde kısaltma kullanılmaz.
6.9.10.HemĢire hekimin tedavi planını hemĢire gözlem formuna kayıt eder.
6.9.11.Sözel ya da telefonla order alındığı durumlarda sözel istem prosedürü göre hareket edilir.
6.9.12.Ġlaçların güvenli bir Ģekilde muhafazası için eczane hizmetleri iĢleyiĢ prosedürüne göre ilaçlar depolanır
ve muhafaza edilir.
6.9.13.Ġlaçlar hastalara hemĢire/ebe tarafından verilir.Stajerlerin ilaç uygulamaları da hemĢire gözetiminde
yapılır.
6.9.14.Uygulama öncesi ilaç ĢiĢesinin üstü, ilacın adının ve dozunun doğruluğu açısından üç kez kontrol edilir.
İLAÇ YÖNETİMİ İLE İLGİLİ SÜREÇLER VE BU SÜREÇLERE
YÖNELİK PROSEDÜR
KODU:İY.PR.01
YAYIN TARİHİ: ARALIK 2015
REV. NO:00
REV. TARİHİ:00
Sayfa 7 / 18
( Ġlacı kadehe koyarken, ĢiĢeyi raftan alırken, ilaç ĢiĢesini rafa koyarken)
6.9.15.Ġlaç hazırlanırken dikkatin dağılmaması için bu iĢlem sakin ve aydınlık bir ortamda yapılır.
6.9.16.Ġlaçlar kapalı kaplarda ve kiĢiye özel hazırlanır, kaplarda hastaların kimlik tanımlayıcı bilgileri yer alır.
6.9.17.Hasta ilaç uygulama sürecinin aktif bir parçası olarak kabul edilerek güvenli ilaç kullanımı konusunda
eğitilir; endiĢeleri açıklanarak soru sorma konusunda cesaretlendirilir. Ġlaç ve besin etkileĢimi konusunda
bilgilendirilir.
6.9.18.Göze ilaç damlatılması için eriĢkinlerin yukarıya bakmaları istenir ve alt göz kapağı aĢağıya çekilip
oluĢan keseye damlatılır. Nazolakrimal kanaldan sistemik dolaĢıma geçmesinin önlenmesi için (atropin..)bazen
gözün iç köĢesine bası yapılır.
6.9.19.Çocukların gözüne damlatmak için göz zorla açılmaz, ilacın köĢesine damlatılması da yeterli olur.
6.9.20.Kulak damlaları avuç içinde ısıtılarak kullanılır, aksi taktirde çok ağrı yapabilir.
6.9.21.Kulak damlasının ulaĢması için eriĢkinlerde kullandıktan sonra kulak kepçesi yukarı, çocuklarda dıĢa
doğru çekilir.
6.9.22.Enjeksiyon uygulamada aseptik kurallara mutlaka uyulur. Hazırlık sırasında enjektör ve ilacı kontamine
etmemeye dikkat edilir, derinin dezenfeksiyonu sağlanır.
6.9.23.IM enjeksiyon için hastaya doğru pozisyon vermek ve doğru bölgeye ilacı uygulamak çok önemlidir.
Gergin kasa enjeksiyon yapmak ağrı verir.
6.9.24.IM ve subkutan enjeksiyonlar sırasında iğnenin damarda olmadığından emin olunmalıdır. Yine ilaç
doku içine verilirken yavaĢ yavaĢ verilmelidir. Bu hem ağrıyı azaltır, hem de ilacın doku içine yayılımını ve
emilimini kalaylaĢtırır. Çok miktarda ilaç, ağrı yapar ve yerel doku yıkımı yapabilir. Bu nedenle her bölgeye
yapılabilecek ilaç miktarı bilinmelidir.
6.9.25.Burun damlası, temiz buruna sırt üstü pozisyonda baĢ iyice geri çekildikten sonra uygulanır ve birkaç
dakika böyle kalınmalıdır.
6.9.26.IV enjeksiyonların uygulanma sırasında iğnenin damarda olup olmadığına dikkat edilir. Ġlacın özelliğine
göre erken komplikasyonlar gözlenir.
6.9.27.Aerosollar iyice çalkalandıktan sonra, öksürükle balgamı çıkarılmıĢ hava yoluna uygulanmalıdır.
6.9.28.Süppozitüvar ve vajinal ovüller buzdolabında saklanıp, mutlaka uygun pozisyonlarda ıslatılarak
uygulanmalı ve bu pozisyonda birkaç dakika kalınmalıdır.
6.9.29.Doku tahriĢ edici veya büyük hacimli ilaçların sc verilmesi o bölgede nekroz, ağrı ve abselere neden
olabileceğinden bu hususlara dikkat edilmeli ve her enjeksiyonda bölgeler sırayla değiĢtirilmelidir.
6.9.30.Sinir ve kemiklere zarar vermemek için, enjeksiyonlar anatomik olarak sinirlerden uzak güvenli
bölgelere yapılmalıdır. Ayrıca irritasyon, inflamasyon ve enjeksiyon olan bölgeler kullanılmamalıdır. Skar
dokusu ve ödemli dokulara da enjeksiyon yapılmaz. Aksi halde doku yıkımı arttığı gibi verilen ilacın emilimi
de yetersiz olur.
6.9.31.Miat kontrolleri tüm birimlerde aylık olarak yapılır ve servis ilaç ve sarf kontrol formuna kayıt edilir.
İLAÇ YÖNETİMİ İLE İLGİLİ SÜREÇLER VE BU SÜREÇLERE
YÖNELİK PROSEDÜR
KODU:İY.PR.01
YAYIN TARİHİ: ARALIK 2015
REV. NO:00
REV. TARİHİ:00
Sayfa 8 / 18
6.9.32.YeĢil, kırmızı ve mor reçeteye tabi ilaçların istemi hasta adına narkotik ilaç istem formu ve Mor Reçete
ile isme göre istenir ve birimlerde kilit altında tutularak sorumlular tarafından kontrolleri yapılarak narkotik
ilaç sarf ve teslim formuna kayıt edilir.
6.9.33.Acil arabasında bulunan ilaçların düzenli kontrolleri yapılır ve acil arabası ilaç kontrol listesi kaydedilir.
6.9.34.Ġlaçların bozulmasını engellemek için, ilaçların saklandığı oda ve soğutucuların ısısı sürekli kontrol
edilerek oda ısısının 25 ◦C‟nin altında, buzdolabında ısısının 2-8 ◦C olması sağlanır ve sıcaklık takip formuna
kaydedilir.
6.10.HASTA BERABERİNDE GELEN İLAÇLARIN KONTROLÜ
6.10.1.Hastanın yatıĢında yanında getirdiği tüm ilaçları hekim tarafından kontrol edilir ve hastanede yattığı
sürede hangisini kullanmaya devam edeceğine hekimi karar verir.
6.10.2. Hastanın yattığı sürece yanında ilaç bulundurulmaz. Tüm ilaçları hemĢire tarafından teslim alınır.
Alınan ilaçların miat kontrolleri yapılır.
6.10.3.”Hastanın beraberinde Getirdiği Ġlaçlar Kontrol Formuna”kayıt edilerek hastanın kullanması gereken
ilaçlar var ise hasta tabelasına order edilir.
6.11.İLAÇ-İLAÇ, İLAÇ-BESİN ETKİLEŞİMLERİNİN KONTROLÜ
İLAÇ – BESİN ETKİLEŞİM LİSTESİ
KULLANILAN İLAÇ
ANTİBİYOTİKLER
PENĠSĠLĠNERĠTROMĠSĠN
TETRASİKLİN
SİPROFLOKSASİN
TİCARİ İSMİ
ETKİLEŞİMİ OLAN
BESİNLER
ÖNLEMLER
(silina-croxilex
ampisina- duocid deposilinıecillin)
Asitli Besinler, Meyve Suları,
Kafein, Domates
Asitli besinlerden dolayı
artan mide asidi ilacın
midede harabiyetini artırır.
Birlikte kullanılmamalıdır
Tetra, Tetralet
Süt ve süt ürünleri gibi
kalsiyumca zengin besinlerce
alınmamalıdır
Cifluran, Ciprasid, Cipro,
Sispres, Ciproktan, Loxasid,
Proxacin, Roflazin,
Ürociproxin, Roxin, Sanset,
Sifloks, Siprobel, Siprosan
ANTİKOAGÜLANLAR
WARFARĠN
(heparin)
Coumadin, Orfarin
Kalsiyum ilacın emilimini
azaltabilir
Aynı anda kullanılmamalı,
en az 2 saat ara verilerek
kullanılmalıdır.
Süt ve süt ürünleri gibi
kalsiyumdan zengin besinler
(pekmez, susam, fındık, fıstık,
kurutulmuĢ meyveler, kuru
Aynı anda kullanılmamalı,
baklagiller, yeĢil yapraklı sebzeler en az 2 saat ara verilerek
kullanılmalıdır.
1.K vitamince zengin besinlerle;
brokoli
Brüksel lahanası ıspanak lahana
K vitamini antikoagülanların
etkisini azaltır.
2. E vitamini (yeĢil yapraklı
bitkiler, yağlı tohumlar, tahıl
1. Tüketimi
sınırlandırılmalıdır.
2. Birlikte
Kullanılmamalıdır.
3. Tüketimi
İLAÇ YÖNETİMİ İLE İLGİLİ SÜREÇLER VE BU SÜREÇLERE
YÖNELİK PROSEDÜR
KODU:İY.PR.01
ANTİDEPRESANLAR
MAO Ġnhibitörleri
YAYIN TARİHİ: ARALIK 2015
FENELZĠN
TRANYLSĠPROMĠN
DĠAZEM - RĠSPERDAL
KALSİYUM KANAL BLOKERLERİ
(nidilat-isoptin)
FELODİPİNE
NİCARDİPİNE
NİFEDİPİNE
ANTİEPİLEPTİK
Depakin
-Tegretol Epanutin
BRONKODİLATÖRLE
R
Ventolin-SingularTeofilin
(teobegaminocardol
REV. NO:00
REV. TARİHİ:00
Sayfa 9 / 18
taneleri, kuru baklagillerE
vitamini Kanama riskini azaltır.
3. 1 litreden fazla dondurma
sınırlandırılmalıdır
Tiamince zengin besinler; eski
peynir
,fermente edilmemiĢ
sosis,sucuk,distile edilmemiĢ
alkollü içecek (Ģarap vb.)
incir, bakla, lahana turĢusu,soya
sosu,
bazı biralar, tavuk veya dana
ciğeri
Tiramin kan basıncını ölümcül
seviyeye çıkarabilir.
Birlikte
Kullanılmamalıdır.
BaĢ ağrısı, kusma ve
ölüme
ĠZOKARBOKSAZĠD
neden olabilir
Greyfurt suyu- meyan kökü
TaĢikardi , hipotansiyon a
neden olabilir
Birlikte Kullanılmamalıdır.
Alkol ve alkol içeren içecekler
Alkol ile birlikte alındığında kan
basıncını düĢürür.
Birlikte
Kullanılmamalıdır.
Yağlı besinler, çay, kahve, kola
ve
çikolata- greyfurt
Bu besinlerle alındığında
baĢ ağrısı, bulantı, kusma
olabilir,
Tüketimi
Sınırlandırılmalıdır
ANTİHİSTAMİNİKLE Avil – Atarax - Yenizin
R
Alkol, kafein, greyfurt
Uyku hali uyuĢukluk baĢ
dönmesi ve sersemlik
Tüketimi
sınırlandırılmalıdır
ANALJEZİKANTİPİRETİK
Dolven-Novalgin-TermacetEndol
Sup-Tramadolor-Dikloron
Tok karnına ve alkol Tok karnına
alındığında ilaç emilimi azalır
alkol ile
Birlikte
birlikte alındığında mide
Kullanılmamalıdır.
kanaması ve karaciğer hasarı
yapar
NON STEROİD ANTİ
İNFLAMATUAR
İLAÇLAR
Aspirin – Dikloron – Muscoril Aç karnına, alkol Aç karnına
alındığında mide rahatsızlıkları
Buscopan
ve alkol
ile birlikte alındığında mide
kanaması veya karaciğer hasarı
yapar
Birlikte kullanılmamalıdır.
İLAÇ YÖNETİMİ İLE İLGİLİ SÜREÇLER VE BU SÜREÇLERE
YÖNELİK PROSEDÜR
KODU:İY.PR.01
YAYIN TARİHİ: ARALIK 2015
KORTİKOSTEROİDLE Prednol
R
ANTİFUNGAL
REV. NO:00
REV. TARİHİ:00
tok karına ve süt ile birlikte
alınmalı
Aç karnına alındığında
mide ağrısı ve bulantı
yapar
Travazol-Mikostatin Süt ve süt ürünleri (peynir, yoğurt
Pyroldine – Nidazolgibi), alkol
Dermovate Krem-FungortatinEtki azalması.
Piraldine
Bulantı kusma karın ağrısı
ACE İNHİBİTÖRLERİ lKapril, Kaptopril, Enalap,
Enapril, Konveril, Renitec,
Vasolapril, Acerilin, Rilace,
Zestril, Sinopryl, Zestoretic,
Sinoretic, Acuitel, Coversyl,
Preterax, Delix, Monopril,
Cibacen, Cibadrex, Ġnhibace,
Tarka, Gopten
Desal- Furomid-Lasix
DİÜRETİK
Potasyumca zengin besinler
Düzensiz kalp atımına ve
potasyum artıĢı
Birlikte kullanılmamalıdır
Potasyumca zengin besinler
Düzensiz kalp atımına ve
potasyum artıĢı
DEMİR
PREPERATLARI ve
VİTAMİNLER
Ferrosanal Duodenal-Santafer Süt ve süt ürünleri Demir
Fort
emilimini ve vitamin emilimini
Tb Vb.- Vitabiol C-redoxan
azaltır
KARDİYAK
GLİKOZİTLER
Digoksin
LAKSATİFLER
.
Libalaks- Osmolak-Bt Enama Süt ve yemekler
ANTİASİTLER
ALİMİNYUM
İÇERENLER
BENZODİAZEPİNLER
MİDAZOLAM,DİAZEP
AM,ALPRAZOLAM,K
LORDİAZEPOKSİT,L
ORAZEPAM
ASETİLSALİSİLİK
ASİT
Kompensan,Gaviscon,Mucain Portakal Suyu
e,
Talcid,Dank
TİROİD İLAÇLARI
Sayfa 10 / 18
Meyan kökü
Dormicum, Diazem, Lizan,
Greyfurt suyu
Nervium, Apo-Alpraz, Xanax,
Libkol, Librax, Klipaks,
Ativan
Aspirin
C vitamini, Folik asit
(ekmek, mısır gevreği, yeĢil
yapraklı sebzeler, brokoli,
ıspanak, bezelye, portakal,
mercimek), Demir (tüm kırmızı
etler, kuru
baklagiller, koyu yeĢil
sebzeler, domates, pekmez
Birlikte kullanılmamalıdır.
Aynı anda kullanılmamalı,
en az 2 saat ara verilerek
kullanılmalıdır.
TaĢikardi,hipotansiyon
Kesinlikle
kullanılmamalıdır
Birlikte kullanılmamalıdır.
Süt ve yemeklerle birlike
alınmamalı Laksatif
etkisini azaltır
Aynı anda kullanılmamalı,
en az 2 saat ara verilerek
kullanılmalıdır.
Birlikte kullanılmamalıdır
Etki azalması.
İLAÇ YÖNETİMİ İLE İLGİLİ SÜREÇLER VE BU SÜREÇLERE
YÖNELİK PROSEDÜR
KODU:İY.PR.01
TROİD HORMON
YAYIN TARİHİ: ARALIK 2015
Levotiron, Tefor
REV. NO:00
REV. TARİHİ:00
Soya fasülyesi, Ģalgam,
lahana
Sayfa 11 / 18
Salgıyı inhibe eder.
İLAÇ-İLAÇ ETKİLEŞİM LİSTESİ
İLAÇ
İLAÇ
YORUM
WARFARĠN
AMĠODARON
WARFARĠN KONSANTRASYONUNDA ARTIġ
FLUCONAZOL
VE KANAMA RĠSKĠ
MĠCONAZOL
VORĠKONAZOL
GEMFĠBROZĠL
FENOFĠBRAT
NSAI
FLUVASTATĠN
LOVASTATĠN
ROSUVASTATĠN
SĠMVASTATĠN
SULFOMETAKSAZOL+TRĠMETOPRĠM
METRONĠDAZOL
LEVOTĠROKSĠN
LĠOTHYRONĠNE
SALĠSĠLATLAR
CĠPROFLOKSASĠN
ERĠTROMĠSĠN
WARFARĠN
CARBAMAZEPĠN
ANTĠKOAGÜLAN ETKĠNĠN AZALMASI
BARBĠTÜRATLAR
RĠFAMPĠSĠN
DĠGOKSĠN
KĠNĠDĠN
DĠGOXĠN SEVĠYESĠNDE ARTIġ
KLARĠTROMĠSĠN
DĠGOXĠN TOXĠSĠTESĠ
ERĠTROMĠSĠN
ĠTRAKONAZOL
KETOKONAZOL
POSAKONAZOL
TEOFĠLĠN
CĠPROFLOXASĠN
ERĠTROMĠSĠN
CLARĠTROMĠSĠN
FLUVOKSAMĠN
SĠMETĠDĠN
TEOFĠLĠN TOKSĠSĠTESĠ
İLAÇ YÖNETİMİ İLE İLGİLİ SÜREÇLER VE BU SÜREÇLERE
YÖNELİK PROSEDÜR
KODU:İY.PR.01
KARBAMAZEPĠN
YAYIN TARİHİ: ARALIK 2015
REV. NO:00
FLUKONAZOL
REV. TARİHİ:00
Sayfa 12 / 18
KARBAMAZEPĠN TOKSĠSĠTESĠ RĠSKĠ
ĠTRAKONAZOL
KETOKONAZOL
ERĠTROMĠSĠN
KLARĠTROMĠSĠN
METHOTREXAT
PROBENESĠD
METHOTREXAT TOXĠSĠTESĠ
NSAI
PENĠSĠLĠN
SALĠSĠLATLAR
MAO ĠNHĠBĠTÖRLERĠ
SELEKTĠF SEROTONĠN REUPTAKE
SEROTONĠN SENDROMU
ĠNHĠBĠTÖRLERĠ
MAO ĠNHĠBĠTÖRLERĠ
SEMPATOMĠMETĠKLER
HĠPERTANSĠYON,HĠPERPĠREKSĠ,NÖBET,
ARĠTMĠ
BROMOCRĠPTĠN
PSÖDOEFEDRĠN
HĠPERTANSĠYON, VENTRĠKÜLER TAġĠKARDĠ
FENĠLEFRĠN
ĠZOMETHEPTEN
FENĠLPROPANOLAMĠN
POTASYUM KLORÜR
SPĠRONOLAKTON
HĠPERKALEMĠ
SĠLDENAFĠL
ĠZOSORBĠD DĠNĠTRAT
NĠTRATLARIN HĠPOTANSĠF ETKĠSĠNDE
NĠTROGLĠSERĠN
ARTIġ
DĠLTĠAZEM
VENTRĠKÜLER ARĠTMĠ RĠSKĠ
PĠMOZĠD
RĠTONAVĠR
SĠKLOSPORĠN
VERAPAMĠL
ERGO ALKOĠDLERĠ
TRĠPTANLAR
AġIRI VAZOKONSTRÜKSĠYON
ANTĠDĠYABETĠK
BETA BLOKERLER
HĠPOGLĠSEMĠ
ACE ĠNHĠBĠTÖRLERĠ
LĠTYUM SEVĠYESĠNDE ARTIġ
AJANLAR
LĠTYUM
NSAI
TĠAZĠDLER
TETRASĠKLĠNLER
ANTASĠDLER
TETRASĠKLĠNLERĠN EMĠLĠMĠ AZALIR
BĠZMUT
ÇĠNKO
DEMĠR
SUKRALFAT
ALLOPURĠNOL
AZATĠOPURĠN
MERKAPTOPURĠN
TOXĠSĠTE
İLAÇ YÖNETİMİ İLE İLGİLİ SÜREÇLER VE BU SÜREÇLERE
YÖNELİK PROSEDÜR
KODU:İY.PR.01
YAYIN TARİHİ: ARALIK 2015
SĠKLOSPORĠN
BARBĠTURATLAR
SĠROLĠMUS
FENĠTOĠN
TAKROLĠMUS
KARBAMAZEPĠN
REV. NO:00
REV. TARİHİ:00
Sayfa 13 / 18
ĠMMUNSUPRESANLARIN ETKĠNLĠĞĠ AZALIR
OKSKARBAZĠN
PRĠMĠDON
RĠFAMPĠN
RĠFABUTĠN
SĠKLOSPORĠN
FLUCONAZOL
IMMUNSUPRESANLARIN TOXĠSĠTE RĠSKĠ
SĠROLĠMUS
ĠTRAKONAZOL
ARTAR
TAKROLĠMUS
KETOKONAZOL
İLAÇ YÖNETİMİ İLE İLGİLİ SÜREÇLER VE BU SÜREÇLERE YÖNELİK PROSEDÜR
KODU:İY.PR.01
YAYIN TARİHİ: ARALIK 2015
REV. NO:00
REV. TARİHİ:00
Sayfa No/Sayısı 14 / 18
6.12.PARENTERAL İLAÇLARDA STABİLİTE VE GEÇİMSİZLİK KONTROLÜ
Ġlaç stabilitesi ve geçimsizliği güvenli ve etkili ilaç tedavisi açısından kritik öneme sahiptir.
Geçimsizlik, özellikle, bazı parenteral ilaçların veya karıĢımların bir arada verilmesine bağlı olarak ortaya
çıkan fiziksel veya kimyasal özelliklerdeki değiĢimler sonucu, çökelti oluĢumu veya asit-baz
reaksiyonlarının ortaya çıkması Ģeklinde ifade edilmektedir .Aynı anda birçok ilaç verilen hastalarda bu
ilaçların geçimliliğine dikkat etmek gerekir.Stabilite ise bir ilaç hammaddesinin veya ilacın hazırlanıĢından
tamamen tüketildiği zamana kadar geçen süre içinde fiziksel, kimyasal ve tedavi özelliklerini kaybetmeden
saklanabilmesidir . Hastaya birden fazla enjeksiyon yapmamak için parenteral çözeltiler birbirleriyle
karıĢtırılmaktadır. KarıĢtırılma iĢi ya aynı enjektöre iki veya daha fazla ilaç çekilerek ya da çok dozlu ı.v
infüzyonla sıvı tedavilerinde çözeltinin içine birden fazla ilacın karıĢtırılması ile veya setlerden ilave edilerek
hastaya verilmektedir. Bu usulün hastaya rahatlık ve kolaylık vermesi yanında uygulanan ilaçların birbiriyle
etkileĢme tehlikesini oluĢturmaktadır. Bu durumda çözeltinin rengi değiĢebilir, bulanıklık ve çökme
oluĢabilir, inaktif ya da gözle görülemeyen maddeler meydana gelebilir ya da ilacın etkisinde gecikme,
azalma, artma, kaybolma veya yan etkiler oluĢabilir. Ġlaç hazırlandıktan sonra böyle bir durumun ortaya
çıkması halinde‟‟Ġ.V. ĠLAÇ GEÇĠMSĠZLĠK FORMU „‟ doldurulur ve benzer bir durumun tekrarlanmaması
için gerekli önlemler alınmalıdır.
6.13. ADVERS ETKİ BİLDİRİMLERİ
 Ġlaç verilmeye devam ediliyor ise hemen sonlandırılır ve hastanın hekimine haber verilir.
 Hekimin direktifi doğrultusunda uygun tedavi yapılır.
 GeliĢen reaksiyonun sebepleri araĢtırılır.
 Ciddi ve beklenmeyen advers etkiler farmakovijilasyon sorumlusuna bildirilir.
 Hastada geliĢen reaksiyon sonucunda Advers ve Etki Bildirim Formu doldurulur. Formu ilgili doktor da
doldurabilir. HemĢire ve eczacının da fikirleri alınarak konu ile ilgili ayrıntılı bilgi edinilip formun
doldurulması gerçekleĢir.Form Farmakovijilans sorumlusuna iletilir.
6.14. İLAÇ HATA BİLDİRİMLERİ VE İLAÇ YÖNETİMİNE İLİŞKİN GÖSTERGELER
6.14.1.Ġlaç hataları ve ramak kala olaylar ile karĢılaĢıldığında hastanın doktoru ve sorumlu hemĢire
bilgilendirilir. Ġlk 24 saat içinde “Güvenlik Raporlama Bildirim Formu” ile Kalite Yönetim Birimine
iletilmelidir.HBYS üzerinden Olay bildir butonundan da Ġlaç Hataları sınıflandırma sisteminden bildirim
yapılır.
6.14.2. Tüm ilaç hataları Hasta Güvenliği Komitesinde ve Ġlaç Yönetim Ekibinde değerlendirilir.
İLAÇ YÖNETİMİ İLE İLGİLİ SÜREÇLER VE BU SÜREÇLERE YÖNELİK PROSEDÜR
KODU:İY.PR.01
YAYIN TARİHİ: ARALIK 2015
REV. NO:00
REV. TARİHİ:00
Sayfa No/Sayısı 15 / 18
6.14.3.Kalite yönetim birimi tarafından Ġlaç hataları tanımlanmalı, istatistiği yapılmalı, sık görülenleri tespit
edilmeli ve nedenleri araĢtırılmalıdır.
6.14.4. Gereken önlemler alınmalıdır. Ġlaç uygulama hatalarının bildirilmesi, hata yönetimi ve gelecekte
oluĢabilecek hataların azaltılmasında önemlidir.
6.14.5. Ġlaç hata bildirimleri Gösterge Yönetimi kapsamında “ĠLAÇ HATALARININ GERÇEKLEġME
SAYISI” analiziyle değerlendirilmektedir.
6.15. YÜKSEK RİSKLİ İLAÇLARIN YÖNETİMİ
Klinik olarak gereksinim duyulmadıkça ya da politikalar tarafından izin verilen durumlar dıĢında yüksek
yoğunluklu elektrolitler hasta bakım ünitelerinde bulunmaz. Eczacılar yüksek riskli ilaç listesi belirlenir ve
güncellenir. Eczanede kırmızı renkli etiketler ile iĢaretleme yapılır. Ayrı dolaplarda muhafaza edilir. Yüksek
riskli ilaçlar servis eczanesine çıkartıldığı zaman
Yüksek
“riskli ilaç
etiketi yapıĢtırılır. Ġlaçların doğruluğu kontrol
etiketi
edilir ve ilgili servise gönderilir. Servislere bu Ģekilde teslim edilir. Servislerde de aynı Ģekilde Yüksek riskli
ilaçların diğer ilaçlarla karıĢmasını önleyecek Ģekilde depoda ayrılan özel bölümlerde muhafaza edilir.
Servislerde yüksek riskli ilaçların diğer ilaçlarla karıĢmasını önlemek için servis hemĢireleri bilgilendirilir.
Servislerdeki yerleĢimi diğer ilaçlardan ayrı Ģekilde yapılır.
6.16.ECZANEYE İADE EDİLEN İLAÇLAR
6.16.1. Hastalara ilaçlar günlük olarak (tatil günleri için tatil süresince kullanacakları miktar) verilir.
6.16.2.Taburcu olacak hastaların kullanmayacağı ilaçlar ve tedavisi değiĢtirilmiĢ hastalardan ilaçları hasta
taburcu iĢlemi yapılmadan eczaneye ilaç iade formu ile iade edilir. Ġlaçlar otomasyon sisteminde hastanın
kaydından düĢülür.
6.16.3.Ġlaç iade formlarının bir nüshası eczanede ve diğer nüshası kliniklerde saklanır.Ayrıca otomasyon
üzerinde kayır altına alınır.
6.16.4. Miadına 4 ay kalan ilaçlar ilaç iade formuyla eczaneye teslim edilir.
6.17. İLAÇ ATIKLARININ VE SON KULLANIM TARİHİ GEÇMİŞ İLAÇLARIN İMHASINA VE
UYGUN ŞARTLARDA BERTARAF EDİLMESİNE YÖNELİK DÜZENLEME
6.17.1.UyuĢturucu ve psikotrop ilaçların kırılması durumunda veya hastaya yarım doz uygulandığı
durumlarda kalan doz için, Sağlık Bakanlığı Ġlaç ve Eczacılık Genel Müdürlüğünün 13.06.2008 tarih ve
039071 sayılı yazılarına istinaden, aynı gün ilgili hekim, eczacı ve servis hemĢiresi ile birlikte müĢtereken
kullanım sonrası artan uyuĢturucu ve/veya psikotrop ilaç imha tutanağı ile imha edilir. Tıbbi atık
kapsamında kesici delici atık kutusuna atılır.Ve tutanak eczanede muhafaza edilir ve bu tutanakla ilaç
iade alınır.
İLAÇ YÖNETİMİ İLE İLGİLİ SÜREÇLER VE BU SÜREÇLERE YÖNELİK PROSEDÜR
KODU:İY.PR.01
YAYIN TARİHİ: ARALIK 2015
REV. NO:00
REV. TARİHİ:00
Sayfa No/Sayısı 16 / 18
6.17.2Miadı dolan ilaçlar için ilaç imha tutanağı doldurulur. Farmasötik atık kutusuna atılarak , atık
deposuna gönderilip bertarafı sağlanır.
6.17.3.Farmasötik atıkların kontrolü hastanemiz Çevre ve Atık Birimi tarafından kontrol edilmektedir.
6.19. İLAÇLARIN KIRILMASI, KAYBOLMASI DURUMUNDA YAPILACAK İŞLEMLER
6.19.1.Eczane ambarında kaybolan ve ilaç hazırlama esnasında kırılan bir ilaçla ilgili eczane sorumlusu,
eczaneden sorumlu baĢhekim yardımcısı ve yönetici imzalı bir tutanak tutulup, HBYS üzerinden düĢüm
iĢlemi yapılmalıdır.
6.19.2.Servislerde kaybolan ve ilaç hazırlama esnasında kırılan bir ilaçla ilgili servis sorumlu hemĢiresi,
nöbetçi hemĢire ve sorumlu hekim imzalı bir tutanak tutulup, HBYS üzerinden düĢüm iĢlemi
yapılmalıdır.
6.19.3. Kliniklerde kaybolan ve ilaç hazırlama esnasında kırılan bir ilaçla ilgili klinik sorumlusu ve
sorumlu hekim imzalı bir tutanak tutulup, HBYS üzerinden düĢüm iĢlemi yapılmalıdır.
6.19.4.Eczanede miadı geçen ilaçlar için daha önce gerekli yazıĢmalar yapılan firmaya „Miad ÇıkıĢı‟
iĢlemi ile çıkıĢ yapılır. Firmadan gelen yeni miadlı ilaç „Miad GiriĢi‟ ile giriĢ iĢlemi yapılır. Eğer miad
değiĢimi mümkün değilse miadı geçen ilaçlar için bir liste oluĢturulur ve üst yazı ile Hastane Yöneticisine
„Kayıttan DüĢme‟ iĢlemi için onay alınır. Onay alındıktan sonra HBYS üzerinden ilgili iĢlemler yapılır ve
ĠZAYDAġ firmasına teslim edilmek üzere depoda uygun bir alanda saklanır.
6.19.5.Servisler veya Kliniklerde miadı geçen ilaçlar için; Servislerde servis sorumlu hemĢiresi, nöbetçi
hemĢire ve sorumlu hekim imzalı bir tutanak tutulup, HBYS üzerinden düĢüm iĢlemi yapılmalıdır.
Kliniklerde ise klinik sorumlusu ve sorumlu hekim imzalı bir tutanak tutulup, HBYS üzerinden düĢüm
iĢlemi yapılmalıdır.
6.20.YARIM KALAN İLAÇLAR:
Hastaya yarım doz uygulandığı durumlarda kalan doz için, Sağlık Bakanlığı Ġlaç ve
Eczacılık Genel Müdürlüğünün 13.06.2008 tarih ve 039071 sayılı yazılarına istinaden, aynı
gün ilgili hekim, eczacı ve servis hemĢiresi ile birlikte müĢtereken Kullanım Sonrası Ġlaç Ġmha
Tutanağı ile imha edilir. Ve tutanak eczanede muhafaza edilir ve bu tutanakla ilaç iade
alınır.(İMHA EDİLEN YARIM DOZ İLAÇ FORMU)
6.21.ÖZEL NİTELİKLİ İLAÇ GRUPLARINA YÖNELİK DÜZENLEME
6.21.1 Özel nitelikli ilaç gruplarına yönelik listeler aĢağıda belirtilmiĢtir.
Acil Ġlaçların Pediatrik Dozları Listesi
GörünüĢü Benzer Ġlaç Listesi
YazılıĢı Ve OkunuĢu Benzer Ġlaç Listesi
Yüksek Riskli Ġlaçlar
IĢıktan Korunması Gereken Ġlaç Listesi
Psikotrop Ġlaçlar
İLAÇ YÖNETİMİ İLE İLGİLİ SÜREÇLER VE BU SÜREÇLERE YÖNELİK PROSEDÜR
KODU:İY.PR.01
YAYIN TARİHİ: ARALIK 2015
REV. NO:00
REV. TARİHİ:00
Sayfa No/Sayısı 17 / 18
Narkotik Ġlaçlar
Besin-Ġlaç EtkileĢim Listesi
Ġlaç-Ġlaç EtkileĢim Listesi
Geçimsiz Ġlaç Listesi
Hazırlanması Özel Teknik/Teçhizat/Uzmanlık Gerektiren Ġlaçlar
Enfeksiyon Uzmanı Onayı Gerektiren Ġlaç Listesi
6.21.2.Hazırlanan bu listeler ilgili birimlerin kullanım alanlarında hazır bulundurulur.Acil pediatrik
ilaçlar,yazılıĢı ,okunuĢu,görünüĢü birbirine benzeyen ilaçlar ve yüksek riskli ilaçların dolaplardaki
yerleĢimi muhtemel hataları engelleyecek Ģekilde ayrı raflarda yerleĢtirilir.
7.0 İLGİLİ DÖKÜMANLAR

Isı ve Nem Kontrol Formu

HemĢire Gözlem Formu

Ġlaç Ġmha Tutanağı

Güvenlik Raporlama Sistemi Olay Bildirim Formu

Aynı Ġlaçların Farklı Form ve Dozları Listesi

YazılıĢı OkunuĢu Benzer Ġsimli Ġlaç Listesi

IĢıktan Korunması Gereken Ġlaçlar Listesi

Yüksek Riskli Ġlaç Listesi

Pediatrik Ġlaçların Çocuk Dozları Listesi

Narkotik Ġlaç Teslim Formu

Acil Arabası Ġlaç Kontrol Listesi

Narkotik Ġlaç Ġstem Ve Kayıt Formu

Ġlaç Ġade Formu

Mor Reçete

Kullanım Sonrası Artan UyuĢturucu Ve/Veya Psikotrop Ġlaç Ġmha Tutanağı

Advers Etki Bildirim Formu

Eczane Hizmetleri ĠĢleyiĢ Prosedürü

Sözel Ġstem Prosedürü
İLAÇ YÖNETİMİ İLE İLGİLİ SÜREÇLER VE BU SÜREÇLERE YÖNELİK PROSEDÜR
KODU:İY.PR.01
YAYIN TARİHİ: ARALIK 2015
REV. NO:00

Ġlaç Hatalarının GerçekleĢme Sayısı Veri Analizi

Ġ.V. Ġlaç Geçimsizlik Bildirim Formu

Geçimsiz Ġlaç Listesi

Ġlaç-Ġlaç EtkileĢim Listesi

Ġlaç –Besin EtkileĢim Listesi
REV. TARİHİ:00
Sayfa No/Sayısı 18 / 18