sabit protezlerde implant planlaması - Diş Hekimliği Fakültesi

T.C.
EGE ÜNİVERSİTESİ
DİŞ HEKİMLİĞİ FAKÜLTESİ
PROTETİK DİŞ TEDAVİSİ ANABİLİM DALI
SABİT PROTEZLERDE İMPLANT PLANLAMASI
BİTİRME TEZİ
Stj. Diş Hekimi Birtan Tolga YILMAZ
Danışma Öğretim Üyesi: Doç.Dr.Bülent GÖKÇE
İZMİR – 2015
1 ÖNSÖZ
“İmplant planlaması” konulu mezuniyet tezimin hazırlık süresince
desteğini esirgemeyen Sayın Hocam Doç. Dr. Bülent GÖKÇE’ ye
sonsuz teşekkür ve saygılarımla.
İZMİR-2015
Stj. Diş Hekimi Birtan Tolga YILMAZ
2 İÇİNDEKİLER
1.
Giriş ve Amaç
2.
İmplant Planlamasının Önemi .........................................................................2
3.
İmplant Planlaması ...........................................................................................2
3.1. Tek Diş Eksikliklerinde İmplant Planlaması ..........................................2
3.2. Çoklu Diş Eksikliklerinde İmplant Planlaması.......................................5
3.2.1. Anterior Maksillada Çoklu Diş Eksiklikleri...................................5
3.2.2. Maksilla ve Mandibula Posterior Çoklu Diş Eksiklikleri .............13
3.2.3. Mandibula Anterior Bölge Çoklu Diş Eksiklikleri ........................18
3.2.4. Mandibula Posterior Bölge Çoklu Diş Eksiklikleri .......................19
3.3. Tam Dişsizlik Durumunda İmplant Planlaması .....................................20
3.3.1.Tam Dişsiz Mandibula ......................................................................22
3.3.2.Tam Dişsiz Maksilla...........................................................................26
4.
Kaynaklar .........................................................................................................27
5.
Özgemiş .............................................................................................................28
3 4 1.GİRİŞ VE AMAÇ
Günümüzde implant üstü protezlerin başarısızlıkları incelendiğinde en önemli
nedenlerden birinin yanlış planlama olduğu görülüyor. Gelişen implant yüzey
özellikleri ve implant cerrahisi sayesinde osteointegrasyon başarısı artsa da yanlış
planlamaya bağlı estetik, fonksiyonel ve hijenik sorunlar sürmektedir. Bu da implant
uygulamasında planlamanın hasta memnuniyeti ve hekim başarısı için önemini
ortaya koyuyor.
Bu çalışmada, çeşitli diş eksikliklerinde yapılacak sabit protetik tedaviye uygun
implant planlamasıyla ilgili bazı tedavi seçeneklerine değinilmeye çalışılmıştır.
1 2.İMPLANT PLANLAMASININ ÖNEMİ
Güncel implant planlamasında 3 boyutlu planlama ve tersine mühendislik
tekniğinin kullanılması faydalı olmaktadır. Bunun anlamı implantların konumu,
boyutları ve sayısının hastanın bitmiş protezi üzerinde planlanması demektir. Bu
yöntemle protezde meydana gelecek planlama hatalarının önüne geçilmesini sağlar.
Bu sayede olası estetik ve fonksiyonel sorunlar planlama aşamasında çözülmüş ve
implantı yerleştirecek cerrah için somut bir rehber oluşturulması sağlanacaktır.
3.İMPLANT PLANLAMASI
3.1.Tek diş eksikliklerinde implant planlaması
Tek diş eksikliklerinde yapılacak implant planlamasında protezle yumuşak
dokunun restore edilip edilmeyeceği, anterior bölgede estetik açıdan; proporsiyon,
zenit noktaları, dental papil, vestibüler kemik gibi kriterler değerlendirilmelidir.
Bunun yanında posterior bölgede komşu dişlerin prognozunun değerlendirilmesi ve
gerekirse çekim kararlarının verilmesi ve bu bölgeler de düşünülerek implant
yerleştirilmesi; ilerleyen dönemde hastanın gereğinden fazla implanta sahip olmasına
ve
hastaya
maddi
yükler
getirmesinin
2 engellenmesini
sağlayacaktır.
İmplant tipi ve boyutu yerleştirilecek olan bölgenin anatomisine ve planlanan
restorasyona
göre
belirlenmelidir
aksi
takdirde
sert
ve
yumuşak
doku
komplikasyonlarıyla karşılaşılabilir. Siebert kontur kret deformite sınıflandırmasına
göre defektsiz kretler için implant önerileri;
EKSİK DİŞ
İMPLANT
11
ø4.1 - ø4.8 X 10 - 12mm
31
ø3.0 - ø3.3 X 9 - 12mm
12
ø3.3 - ø4.1 X 9 - 12mm
32
ø3.0 - ø3.3 X 9,5 - 12mm
14
ø3.3 - ø4.0 X 8.5 - 12mm
13
ø4.1 - ø4.5 X 10 - 12mm
33
ø4.1 - ø4.5 X 11 - 12mm
34
ø4.0 - ø4.3 X 8.5 - 11.5mm
15
ø3.8 - ø4.1 X 8.5 - 11.5mm
35
ø3.8 - ø4.3 X 8.0 - 10mm
16
ø4.8 - ø5.5 X 7.5 - 11.5 mm
36
ø4.8 - ø5.0 X 7.5 - 10mm
3 Maksiller arkta implant için değerlendirmeler
Maksiller anterior bölgede implant seçimi yapılırken boyun çapı boşluğun ve
restorasyonun mezyodistal genişliğine göre seçilmelidir.
Dişsiz bölgenin mezyodistal mesafesi ile implantın omuz ölçülerinin ilişkisi
Normal buyunlu implant
Omuz
genilşliği
(mm)
4.8
Min. boşluk
uzunluğu
(mm)
7
İdeal boşluk
uzunluğu
(mm)
8.0 - 9.0
Dar boyunlu implant
3.5
5.5
6.0 – 7.0
implant tipi
Kilit implant konumları
Kilit implant konumları belirleniren dört ana rehber kural sunulmuştur;
1. Kantilever yok
2. Üç komşu pontik yok
3. Kanin ve birinci molar bölgeleri
4. Bir ark aık bir beşgendir ve kayıp dişin olduğu her segment için en az bir implant
yerleştirilmesi gerekir.
4 3.2 ÇOKLU DİŞ EKSİKLİKLERİNDE İMPLANT PLANLAMASI
3.2.1ANTERİOR MAKSİLLA ÇOKLU DİŞ EKSİKLİKLERİ
İki santral eksikliğinde;
1 implant
İki santral bir lateral eksikliğinde;
1 laterale 1 santrale 2 implant ya da 2 santrale implant.
5 ya da
d 2 santralee implant
Bir santral birr lateral ekssikliği;
Santtral konumu
una bir impllant
Ön dört kesicii diş eksikliiği durumu
unda
Denntal ark biçim
minin ovoidd olduğu du
urumlarda prrotezi destek
eklemek için
n üç
impllant endiked
dir.implantllar arasında uygun messafeyi sağlam
mak için ko
omşu
laterral ve santraal konumlarrına dar imp
plantlar yerlleştirilebilirr.
6
Dental ark biçiminin kare olduğu durumlarda lateral konumlarına iki implant
yerleştirilmesi yeterlidir. Bu durumlarda standart boyutlarda implantlar
kullanılmalıdır.
Ön Beş Diş Eksikliği
(1 kanin kaldığı durumlar)
2 implant lateral konumlarına 1 implant kanin konumuna
7 nt santral koonumlarına 1 implant kanin
k
konum
muna
ya da 2 implan
AKSLLER KANİN
K
BÖ
ÖLGESİ DİŞ EKSİKL
LİKLERİ
MA
p
akssiyom, kanin
n dail 2 vey
ya daha fazlla komşu dişş
Geleeneksel bir protetik
eksikliğinde birr sabit proteez yapılamayacağı şeklindedir.
8
Birinci Premolar, Kanin ve Lateral Eksikliği
Hasta birinci premolar kanin ve lateral kesicisini kaybetmişse iki ila üç implant
endikedir.
Kanin, Lateral ve Santral Eksikliği
Kanin lateral ve santral dişini kaybeden hasta bu dişlerinin eksikliğinin
giderilmesi için en az iki implant yerleştirilmesini gereklidir.
9 Kanin, Birinci Premolar ve İkinci Premolar Eksikliği
İkinci premolar, birinci premolar ve kanin dişlerini kaybetmiş bir hasta bu
dişlerin eksikliğinin giderilmesi için en az iki implant yerleştirilmesini gereksinir.
Ön Altı Diş Eksikliğinde
Dişsiz premaksillanın tedavi planlaması yapılırken ark formu göz önünde
bulundurulmalıdır. Anterior maksillada arkın biçimi iki yatay çizginin ilişkisine göre
belirlenir. Birinci çizgi kanin dişlerin tepelerinden geçer. İkinci çizgi kesici dişlerin
labialine teğet geçecek biçimde çizilir. Bu iki çizgi arasındaki mesafe 8mm den az
ise ark kare biçimlidir. Bu çizgiler arası mesafe 8 ila 12mm arasında ise ark ovoid
biçimlidir. Mesafe 12 mm den az ise dişli ark uca doğru incelen biçimdedir.
10 Genellikle ark biçimi ovoid formda olduğu için en az 3 implant yerleştirilmesi
gerekir kanin konumlarına birer tane ve 4 kesici konumundan birisine bir tane.
11 Ark biçimi kare şeklinde ise kanin konumlarına birer implant yerleştirilebilir.
Ark biçimi uca doğru incelen formda ise kanin konumlarına erleştirilen
implantların yanısırra kesici konumlarından ikisine daha implant yerleştirilmesi
gerekir.
Ön Sekiz Diş Eksikliğinde
Birinci premolarlar konumlarına birer implant, kanin konumlarına birer implant ve 4
kesici konumundan birisine bir tane.
12 3.2.2. MAKSİLLA VE MANDİBULADA POSTERİOR ÇOKLU DİŞ
EKSİKLİKLERİ
Posterior maksillaya uzatılan kantileverlerin posterior mandibulaya uzatılanlara gre
daha başarısız olması nedeniyle, birinci molar bölgesine implant yerleştirilmesi
gerekir.
Maksiller ark, 1 kesici segmenti, 2 adet kanin segmenti ve 2 posterior segment
olmak üzere 5 düz segmentten oluşan açık bir beşgen olarak kabul edilebilir. Birden
fazla segmentte kaıp olduğu durumlarda her segment için en az bir implant
yerleştirilmesi gerekir.
Posterior maksillada ideal implant boyutu dört kritere bağlıdır
1.implant boyutu doğal diş boyutuna uymalı.
2.implant komşu dişten en az 1.5 mm uzaklıkta olmalı.
3.implant komşu implanttan en az 3 mm uzaklıkta olmalı.
4. İmplant en az 4 mm çapında olmalı.
13 Kalan doğal dişlerin posteriorunda çift taraflı dişsiz alan (kennedy sınıf 3)
1. Dişsiz alanlar, kemik içi implant için olduka fazla kemik genişliğine(>6mm),
yüksekliğine (>12mm) ve uzunluğuna (>7mm) sahiptir.
2. Yükün yönü, implant gövde aksıyla 30° açı yapar.
3. Kron yüksekliği <15mm
4. Kök formunda implantların mümkün olduğu vakalar için.
bu koşulları sağlayan hastalarda, genellikle bağımsız implant destekli sabit
protezler uygundur. Bağımsızprotezler ile molarların yerleştirilmesi için iki veya
daha fazla implant gereklidir. Daha ok sayıda diş kayıpları daha çok sayıda ve daha
büyük boyutta implant gerektirir. Mevcut posterior kemiklerin yüksekliği,
mandibulada mandibuler kanal ya da maksillada maksiller sinüs ile sınırlanır. Birinci
premolar için yerleştirilen implantların, kanin kök ucuna yanaşmasından ev
mandibuler kanal ya da maksiller sinüsün anterior kavisinden sakınılmalıdır.
14 Kalan dişlerin posteriorunda tek taraflı dişsiz alan (kennedy sınıf 2)
bu tip diş eksikliklerinde hasta yukardaki koşulları sağlıyorsa bağımsız implant
destekli sabit protez genellikle uygundur iki veya daha fazla implant bağımsız
protezlerle molarları yerleştirmek için gereklidir. Daha çok diş kaybı daha büyük
boyutta ve sayıda implant gereksinimi demektir.
15 Kennedy sınıf 3 vakalarda
sınıf 3 ve yukarıda basedilen koşulları sağlayan hastalar doğal dişlerin bağımsız
restorasyonuna vve daha kısa boylu restorasyonların yapımına izin verirler
mandibuler foramen ya da maksiller sinüsün anterioruna implant yerleştirmek için
maksimum kemik yüksekliği elde etmek daha kolaydır. Genel bir kural olarak son
protez tamamen implant destekli olmalıdır ve iki implant 3 eksik dişin her birini
desteklemelidir. Dişsiz alanın yanındak mobil doğal dişler implantlarda daha büyük
yüke sebep olur, bu nedenle her kayıp diş kökü için bir implanta işaret edilir. Eğer
komşu diş mobilse bu durumda implant kayıp dişler ve mobil dişlerin her ikisini de
oklüzyon sürecinde desteklemelidir.
16 Tek
k Taraflı 5, 6, 7 Numarralı Dişleriin Eksikliğiinde
Alt dizide
d
7 num
maralar var sa estetik vee hiyenik aççıdan sorunn yaratabileceği için
molaar bölgede ø5,5mm
ø
‘deen geniş çap
plı implant seçimi
s
yapıllmaması daaha
uyguun olacaktırr.
Eğerr mandibulaada antagonnist 7 numarralı diş eksik
kse arkın kıısaltıldığı vee
yalnnızca premolar ve birincci moları yeerine koyacaak biçimde implant plaanlaması
yapıılabilir.
17
7 3.2.3. MANDİBULA ANTERİOR BÖLGE ÇOKLU DİŞ EKSİKLİKLERİ
Alt santraller eksikse adeziv restorasyon önerilmelidir.
Alt ön 4 diş eksikliği
Lateral konumlarına birer implant yerleştirilir
18 Alt anterior dişlerin eksikliği
Kanin konumlarına birer implant yerleştirilir.
3.2.4.MANDİBULA POSTERİOR BÖLGE
Tek Taraflı 2 Premolar Eksikliği
4 ya da 5 numara konumuna 1 implant
19 Tek Taraflı 5 ve 6 Numaralar Eksikse
Biri premolara biri premolara olmak üzere toplam 2 implant
3.3. TAM DİŞSİZLİK DURUMUNDA İMPLANT PLANLAMASI
Bu aşamada ilk olarak dişsiz çenelere yapılacak implant üstü protezin sabit mi
yoksa hareketli mi olacağı kararlaştırılmalıdır.
20 Üstyapı
İmplant üstü sabit protez
İmplant üstü hareketli protez
Yüz desteği
Gerek duyulmuor
Gerekli
Estetik düzlem
Dışbükey profil
İçbükey profil
Maksillomandibuler ilişki
Sınıf1/2
Sınıf 3
Dudak desteği
Dudak kalınlığı desteklenmiş
Zayıf üst dudak
Gülümseme hattı
Alçak
Yüksek
Vestibuler boşluk
Küçük
Gülümseme sırasında artıyor
Horizntal diş görünürlüğü
6-10 diş
10-14 diş
Üst dudağın uzunluğu
Uzun (26-30mm)
Kısa (16-20mm)
Mukoza tipi
Keratinize
Keratinize olmayan
Mukoza kalitesi
Kalın
İnce
Aleveol kemiğin durumu
Yuvarlak geniş
İnce keskin
İnterark mesafe
<30mm
>30mm
Kemik kalitesi
Tip 1, tip 2
Tip 3, tip 4
(angle sınıf)
21 3.3.1TAM DİŞSİZ MANDİBULA: SABİT RESTORASYONLAR İÇİN
İMPLANT PLANLAMASI
PLANLAMA SEÇENEĞİ 1: BRÅNEMARK YAKLAŞIMI
mental foramenler arasına beş implant yerleştirilmesiyle gerçekleştirilir. Tüm diğer
stres fakötrleri uygunsa, kantilever uzunluğu A-P uzunluğunun 2,5 katını
aşmamalıdır
mental foramen
22 PLANLAMA SEÇENEĞİ 2
Bu seçeneğin ugulanması için foramenler üzerinde yeterli yükseklik ve
genişlikte kemik bulunması gerekir. Genellikle foramen bölgesinde ön bölge
implantlara göre daha kısa implantlar kullanılması gerekir ancak bu implantların en
az 9 mm boyunda olması önerilir.
PLANLAMA SEÇENEĞİ 3
Bidez bir posterior segmentteki implanların anterior implantlara sorunsuz
olarak bağlanabileceğini ortaya koymuştur. Bu tedavi seçeneği için anahtar
konumlar; birinci molar, bilateral premolar konumları. 5 ila 7 implant kullanılarak
yapılır
23 PLANLAMA SEÇENEĞİ 4
Splinte edilmemeleri koşuluyla bilateral posterior implanlar da kullanılabilir.
Bu seçenekte 6 ila 9 implant kullanılır.
PLANLAMA SEÇENEĞİ 5
Burada 4. seçenekten farklı olarak 2 yerine 3 bağımsız protez kullanılır.
Anterior mandibulaya dört veya beş implant yerleştirilebilir. Kanin ve birinci
premolar bölgeleri birincil, ikinci premolar ve anterior kesici bölgesi ikincil implant
konumlarıdır.
24 PLA
ANLAMA SEÇENEĞ
S
Ğİ 6
All-on-4® ( dörrt implantlaa sabit proteetik tedavi) planlaması.
p
Buurada posterrior implanttların distalee eğimi 45° ‘yi geçmem
melidir.
Eğerr mümkünse posterior implanlar ø4.0mm
ø
,ø 4.3mm
4
olm
malıdır.
25
5 3.33.2TAM DİİŞSİZ MAK
KSİLLA: SABİT
S
RES
STORASY
YONLAR İÇ
ÇİN
TED
DAVİ PLA
ANLAMASII
PLA
ANLAMA SEÇENEĞ
S
Ğİ 1
Anteerior bölge kesici grubuu için en azz bir implantt kaninler iiin birer imp
plant her
molar ve premolar
p
diş grubu içinn birer implaant yerleştirrilir. Bu tekn
knikte birinccil
implant böölgeleri şekilde gösterilldiği gibidirr.
PLA
ANLAMA SEÇENEĞ
S
Ğİ 2
All-on-4® (dörrt implantla sabit protettik tedavi) planlaması.
p
M
Maksillada bu
tekniği uyygulayabilm
mek için minnimum kemiik genişliği 5mm, kaninn kanin arassı
anterior uzzunluk 10m
mm olmalıdıır.
26
6 4.KAYNAKLAR
1.
Mısch C. E. Contemporary Implant Dentıstry , Mosby Elsevier, Missouri ,
2008, s:245-246, 324-326, 411, 419
2.
Belser U., Martin W., Jung R., Hammerle C., Schmid B., Itı Treatment Guıde
Vol. 1, 4, 6. D. Buser, U. Belser, D. Weısmeıjer, Berlin 2007, s:146(1), 98(4), 17(6)
3.
Özge Güngör: All-On-Four Tedavi Konsepti, Bitirme Tezi, E.Ü. Dişhekimliği
Fakültesi, İzmir 2014
4.
Johnson D.: Perıo-Implants, School Of Dentıstry Universıty Of Minnesota
2009, s:35
5.
N. U. Zıtzmann , C. P. Marınello, Treatment Plan For Restorıng The
Edentulous Maxilla With İmplant-Supported Restorations: Removable Overdenture
Versus Fixed Partial Denture Design, The Journal Of Prosthetıc Dentıstry, Zurih,
1999, s:48
6.
B. İyidiker: İmplant Hastasının Cerrahi Öncesi Değerlendirilmesi Ve İmplant
Operasyonuna Hazırlanması, Bitirme Tezi, E.Ü. Dişhekimliği Fakültesi İzmir 2011
7.
A. Sertgöz: İmplantolojide 3 Boyutlu Planlama Ve Güvenli İmplant
Yerleştirilmesi, 2012
8.
R. Mitrani, Contingency, Prıorıty And Rısk (Cpr) Protocol: A Roadmap For
Designin Successful And Long-Lasting İmplant Therapy, Compendium Of Continuing
Education İn Dentistry,Bologna , 2014
9.
H. T. Shıllıngburg, Fundamentals Of Fıxed Prosthodontıcs, Quıntessence
Books, Illinois, 2012
27 5.ÖZGEÇMİŞ
1991 yılında İzmir’de doğdum. İlköğretim hayatımı 2005 yılında Agâh Efendi
İlköğretim Okulu’nda tamamladım. Ortaöğrenimimi aldığım Bornova Anadolu
Lisesi’nden 2009 yılında mezun oldum. 2010 yılında Ege Üniversitesi Diş Hekimliği
Fakültesini kazandım.
28