SuuDİ ARAbİSTAn-KATAR İLİŞKİLERİ 2000-2014

KÖRFEZDE SİYASİ GERİLİM
Suudi Arabistan-Katar
İLİŞKİLERİ 2000-2014
2000
Suudi Arabistan-Katar Arasındaki
Gerginlik
08 Kasım 2000: Suudi Arabistan Veliaht Prensi Abdullah bin Abdul
Aziz, Katar’da gerçekleştirilen İslam Konferansı Örgütü zirvesini
boykot etti. Prens Aziz, Katar’la İsrail arasındaki ticaret ilişkilerini ve İsrail’in Doha’da ticaret ofisi açmasını neden gösterdi. Katar
Dışişleri Bakanı ise Katar’ın İsrail’le bağlarını koparmayacağını dile
getirdi.
13 Temmuz 2006: Suudi Arabistan, Katar ve
Birleşik Arap Emirlikleri
arasındaki ikili gaz boru hattının yapılmasını
planlayan Dolphin Undersea Doğal Gaz projesine acilen son verilmesini istedi.
Ekim 2002: Katar’ın Al-Jazeera uydu kanalında Suudi rejimini eleştiren televizyon programından sonra Suudi Arabistan Katar büyükelçisini çekti.
2010
15 Ocak 2011: Katar Dışişleri
Bakanlığı: “Katar Tunus halkının iradesine ve seçimlerine
saygılıdır. Katar bundan sonra da Tunus halkıyla sağlam
ilişkiler sürdürecek” ifadelerini
kullandı. Suudi Arabistan devlet haber ajansı ise, Bin Ali’nin
ailesiyle birlikte ülkeye geldiğini duyurdu.
2010-2011
Suudi Arabistan Arap Baharı protestoları boyunca; Bahreyn ve
Yemen’de ki olaylarda mevcut yönetimlerin korunmasından yana
tavır takınmış, yapılan gösterileri desteklememiş, Tunus’ta Bin Ali,
Mısır’da da Hüsnü Mübarek hükümetinin yanında olmuştur. Katar
ise Tunus, Mısır, Libya ve Bahreyn’de göstericileri desteklemiş,
devrimci güçlerin yanında olmuştur.
2011
libya’ya askeri müdahale
25 Mart 2011: Katar, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi
1973 kararıyla birlikte başlatılan
Odyssey Dawn Operasyonuna 6
savaş uçağıyla Koalisyon güçlerine katıldı. Suudi Arabistan ise
Odyssey Dawn Operasyonuna
katılmadı.
İki ülke Suriye’de farklı muhalif grupları
destekledi. Katar Suriye’de de Suriyeli
Müslüman Kardeşleri ve El-Kaide bağlantılı bazı muhalif güçleri destekledi. Suudi
Arabistan ise Suriye’de Selefi grupları
destekledi. Suudi Arabistan Suriye Ulusal Konseyi’nde Ahmad
Jarba’yı desteklerken, Katar ise Mustafa Sabbagh’ı destekledi.
78
29 Ocak 2011: Suudi Kralı Abdullah Bin
Abdul-Aziz Mübarek ile yaptığı telefon
görüşmesinde, ülke genelinde istifa
çağrısıyla karşı karşıya olan Mübarek’e
desteğini ifade etti. Katar ise bu süreçte Tahrir Meydanı’nda Mübarek karşıtı
gösteriler düzenleyen protestocuları savundu.
mısır’da muhammed mursi’nin
göreve gelmesi
2012
suriye krizi
ARAP BAHARI PROTESTOLARI
30 Haziran 2012: Katar,
Müslüman Kardeşler’in
adayı Mursi’nin en önemli destekçilerinden birisi
oldu ve Mursi görevde
olduğu sürece hem siyasi
hem de ekonomik yardım
anlamında katkıda bulundu. Suudi Arabistan ile Müslüman Kardeşler’in ilişkilerinin uzun
yıllar gergin olmasından dolayı Suudi Arabistan Mısır’da Mursi’ye
karşı Mübarek döneminin etkin isimlerinden biri olan Ahmet Şefik’i
destekledi. Mursi’nin seçimleri kazanmasını da hoş karşılamadı.
Mayıs-Haziran Cilt: 6 Sayı: 62
Analiz
2013
Muhammed Mursi’nin Askeri Darbe
Sonucunda Görevinin Sona Ermesi
03 Temmuz 2013: Kral Abdullah,
Mısır’da yönetime el koyan ordunun açıkladığı yol haritası uyarınca,
cumhurbaşkanlığı seçimi yapılana
kadar ülkeyi yöneteceği duyurulan
Muhammed Adli Mansur’a tebrik
mesajı gönderdi. Kral, Genelkurmay
Başkanı Abdulfettah el Sisi’yi de
kutladı.
İki Ülke Arasındaki Son Gerilim
2014
04 Şubat 2014: Suudi Arabistan Krallık sınırları dışında bölgesel ve
uluslararası alanda terörist grubu olarak ilan edilmiş, aşırı İslamcı
gruplara katılan Suudi Arabistan vatandaşlarının 20 yıla kadar hapis cezası alacağını açıkladı.
05 Mart 2014: Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Bahreyn, Müslüman Kardeşleri desteklediği ve üç ay önce imzaladığı
Körfez İşbirliği Konseyi güvenlik anlaşmasına uymadığı gerekçesiyle Katar’dan büyükelçilerini çekti. Katar’ın Washington büyükelçisi yaptığı bir açıklamada, bu ülkelerin askeri darbeyi desteklediklerini ve Katar’ın da bu tarz bir politika izlemesini istediklerini
söyledi. Fakat Katar’ın asla kendi insanlarını öldüren bir başka
rejimi desteklemeyeceğini de ekledi.
25 Aralık 2013: Mısır’ın askeri destekli geçici hükümeti Müslüman
Kardeşleri terörist örgüt olarak ilan etti. Suudi Arabistan bu kararı
olumlu karşıladı.
03 Mart 2014: Suudi Arabistan bütün yabancı savaşçıların
Suriye’yi terk etmesini istedi. Ayrıca Krallık Suriye’de aşırı İslamcı
gruplara katılan Suudi milislerin de silahlarıyla birlikte ülkeye dönmelerini istedi.
07 Mart 2014: Suudi Arabistan resmi olarak Müslüman Kardeşleri
terör örgütü olarak ilan etti.
24 Mart 2014: Mısır’da mahkeme, Muhammed Mursi taraftarı
528 Müslüman Kardeşler üyesine idam cezası verdi. Katar idam
kararlarına tepki gösterirken,
Suudi Arabistan ise kararla ilgili
hiçbir açıklama yapmadı. Suudi
Arabistan’ın en büyük haber ajansı El-Arabiya’daki haberde idam
kararına tepki verenlerin yersiz tutum sergiledikleri belirtildi.
17 Nisan 2014: Körfez dışişleri bakanları Riyad’da yaptıkları toplantıda Müslüman Kardeşler meselesinden dolayı Katar ile yaşadıkları anlaşmazlığı sona erdirme kararı aldı.
Analiz
Mayıs-Haziran Cilt: 6 Sayı: 62
01 Nisan 2014: Suudi Arabistan Katar’ı yaptırım uygulamakla, Katar uçaklarına hava
sahasını kapatmakla tehdit
etti. Ayrıca Suudi Arabistan
Katar’dan Al Jazeera iletişim
ağını ve Doha’da öne çıkan
2 araştırma merkezini ( the Brookings Doha Center and the Arab
Center for Research and Policy Studies) kapatmasını istedi. Suudi
Arabistan Prensi Saud Al- Faisal bu konuda uluslararası arabulucuları kesinlikle reddedeceklerini söylemiş, Katar ile kendi aralarındaki bu anlaşmazlığın ancak Katar’ın politikalarını değiştirmesi ile
ortadan kalkacağını söylemiştir.
79