SCO •işçisi vardır, 5C0

Danışma Meclisi
B : 25
yim, bu çok enteresan bir vakadır : Bir işletme; SCO
•işçisi vardır, 5C0'ünü çıkartmak için müracaat eder.
Komisyonlar kurulur, Valinin Başkanlığında Bölge
Çalışma Müdürü falan ve bunlar 400 işçinin çıkartıl­
masına müsaade ederler. Bize gelir; biz de bir miktar
kırpanz, 250 kişinin ekonomik sebeplerle çıkartıl­
masına müsaade ederi/. Aradan bir müddet geçer.
Ben şöyle tesadüf oradan geçerken giderim; bakayım
ne oldu, işçiler çıkartıldı mı diye; işçiler duruyor.
Hani ne oldu, müsaade aldınız?.. «Efendim, kıdem
tazminatlarını ödeyemiyoruz, çıkartamıyoruz.» Yani
işin gerçeği de bu vaziyettedir.
Tabiî, İş ve İşçi Bulma Kurumunun istihdam so­
runundaki çalışmaları fevkalade önemlidir. Çünkü
çalışabileceklere yeteneklerine uygun iş temin edil­
mesi, ekonominin her bölümünü ve endüstrinin her
kesimini çok yakından ilgilendirir. Çalışabileceklere
iş temin etmek, diğer bir deyişle istihdam olanakları
yaratmak ve mevcut işyerlerinin daha fazla işgücü
kullanmasını sağlamak Bakanlığımızı da aşan, genel
ekonomi politikasını ve teknoloji seçimini ilgilendiren
bir konudur. Tabiî Çalışma Bakanlığı elindeki imkân­
lar nispetinde bazı tedbirler almak yoluna gider.
Sayın Hamitoğulları Arkadaşıma da şunu söyleyim : Çalışma Bakanlığının durumu; bu türlü bakan­
lıkların durumu bir hayli enteresandır. Bizler başka
bir bakanlık gibi; hani bir apartman yapıp da, bu­
yurun efendim, işte yaptığımız apartman, diyemiyo­
ruz. Buna karşı bizim politikalarımız daha çok bir­
takım tavsiyelerde bulunmak ve özellikle Almanya
politikasında Almanların Türk işçilerinin aleyhine
alabilecekleri tedbirlerin her an karşısına çıkabil­
mektir.
Binaenaleyh, zannediyorum ki, 12 Eylülden beri
gün geçmez ki Türk Hükümeti Almanya politika­
sıyla, Almanya'daki işçilerle, Almanya'daki işçilerin
sorunlarıyla uğraşmasın... Buna biraz sonra gelece­
ğim.
Aynı şekilde fevkalade önemli olan bir konu, iş­
gücü yetiştirme ve meslekî rehabilitasyon çalışmala­
rıdır.
Ülkemizin kalkınmasında en önemli sorunlardan
biri de işgücünün istihdam öncesi ve istihdam içi ye­
tiştirilmeleridir. İşgücünün büyük bir bölümü iş pi­
yasasının gerektirdiği beceri, yetenek ve niteliklere
sahip bulunmamaktadır. Bundan dolayı bir taraftan
mesleğe yöneltme çalışmaları yapılmakta, işgücü pi­
yasasına yeni girecek kişiler ile bedenî ve ruhî yön­
den durumlarına uygun iş arayanların meslek seçim­
26 . 11 . 1982
O:2
lerinde danışma ve yöneltme hizmetleri; diğer taraf­
tan sanayide eğitim çalışmaları yapılmaktadır; işgücü
piyasası etütleri yapılmaktadır, iş analizi ve meslekî
sınıflandırma yapılmaktadır.
Şimdi, daha çok onun üzerinde durulduğu için,
yurt dışı işçi sorunlarına biraz daha fazla önem ver­
mek gerekmektedir.
Gerçekten Almanya'da ve diğer memleketlerde
çalışan işçilerimizin adedi gün geçtikçe artmakta ve
gayet tabiî olarak sorunları da o nispette çoğalmakta­
dır.
Bugün en çok Türk işgücünü istihdam eden Fede­
ral Almanya'daki işçi sayımız son 1 yıl içinde 584
binden 565 621'e düşmüştür. Buna mukabil Fran­
sa'da 1982 yılı içinde kaçak işçilere getirilen af nede­
niyle işçi sayımız 50 binden 60 bine yükselmiştir.
Hollanda'da da artış vardır.
Diğer ülkeler de; en büyük işçi çalıştıran Libya'
dır. (78 bin) sonra Suudi Arabistan gelmektedir.
Yalnız şunu söyleyeyim : Libya'da, son Amerika
ile aralarındaki gerginlik dolayısıyla ekonomisindeki
durgunluk sebebiyle özellikle işçilerimizin ve diğer
yabancı işçilerin ücretleri ödenememiş, bazı müteah­
hitler de zor durumda kalmıştır; fakat buna rağmen
öyle zannediyorum ki, Mart ayından itibaren bu yol­
da bir açılma olabilir ve yeniden o ülkeye Türk işçi­
leri gidebilir.
Suudi Arabistan'a gelince; Suudi Arabistan'ın
her ne kadar petrol istihsali azalmışsa da, bu, Suudi
Arabistan ekonomisini hiçbir şekilde etkilememiştir.
Böylelikle Suudi Arabistan'da inşaat sektörü, çimen­
to sanayi gibi bazı işkollarında büyük bir gelişme
vardır ve bundan dolayı öyle zannediyorum ki, önü­
müzdeki yıllarda ve önümüzdeki günlerde Suudi
Arabistan'a daha çok miktarda işçi gönderebilece­
ğiz.
Böyle büyük bir işgücü göçü gerek ülkemiz, ge­
rek işçilerimizi istihdam eden ülkeler ve gerekse işçi­
lerimiz bakımından 3 boyutlu bazı sosyal ve ekono­
mik problemleri de beraberinde getirmiştir. Bunlar
arasında dil, din, örf ve âdet, meslekî eğitim, kanun­
lar önünde eşitlik, konut, aile birleştirmesi, çocukla­
rın eğitimi ve nihayet son zamanlarda moda olan geri
dönüş sorunları ortaya çıkmıştır ve böylelikle bu so­
runların çözümlenmesinde Devletin yardımı da zo­
runlu hale gelmiştir.
Bir yandan bu sorunların hukukî yoldan çözüm­
lenebilmesini sağlamak, diğer yandan işgücü şevkini
— 467 —