Pozitifayrımcılık okuyan kadının 'işini zorlaştırdı Kadınları iş hayatına katmak için atılan adımlar özel sektörde ters tepti. Annelere uygulanan pozitif ayrımcılık, üniversite mezunu kadınları işsiz bıraktı. Düzenlemenin ardından yükseköğretim diplomalı kadınların yalnızca yüzde 451 işe girebildi. SANAYİ YERİNDE SAYIYOR Son bir yılda iş bulan 621 bin kişinin 37 bini tarımda fazla­ dan işe başlayanlardan oluştu. Geçen yıl 5 milyon 540 bin kişi tarımda çalışırken, bu yıl bu sayı 5 milyon 577 bin kişiye yükseldi. Son bir yılda sana­ yide çalışan sayısı aynı kaldı. Geçen yıl 5 milyon 386 bin olan sanayi sektörü çalışanlan bu yılda aynı seviyede kalarak hiç artış göstermedi. Sana­ yinde işe başlayanlar ise aynı kalırken, inşaat sektöründe çalışanlar geçen yıla göre 14 bin kişi arttı. TÜİK'e göre, son bir yılda eğitim sektöründe 109 bin kişinin işini kaybetti. İşini kaybedenler arasında 28 bin kişi ile finans/sigorta sek­ törü de dikkat çekmektedir. Bu yıl turizmin canlı olmasına karşılık konaklama/yiyecek sektöründe geçen yıla göre çalışan sayısı sadece 43 bin kişi artmış oldu. Kadınlara getirilen d o ğ u m izni, em zirm e yardım ı gibi pozitif ayrımcılığın iş bulmalarını zorlaştırdığı görülüyor. A LI Y IL D IR IM İSTANBUL [email protected] m asım 2016’da tam olarak devreye alınan analık izni ve yarı zam anlı çalışm a son­ rasında, çocuğun m ecburi ilköğretim çağına gelm esine kadar ebeveynlere kısmi süreli çalışm a hakkı, kadın istih­ dam ına olum suz olarak yansıdı. Yeni kararla birlikte doğum yapan anneye 4 ay ücretli izin verilirken, an n e isterse bu iznini ücretsiz olarak 6 ay d ah a eklem e şansına da sahip. Sonrasında ise çocuk 1 yaşm a gelene k adar an n e iş yerinden g ünde 1,5 saat erken çıkarak süt iznini d e kullanabiliyor. 1 yaşından sonra ise annenin yarı zam anlı ve kısmi çalışm a • •• •• yüzde 89,8 oranında iş bulurken, bu yıl bu oran yüzde 68,7'ye geriledi. 2016'da erkeklerde iş bulm a oranı yüzde 82,8 iken kadınlarda bu oran yüzde 93,3 ile dah a yüksekti. Yani geçen yıl kadınlar dah a yüksek iş bulm a oranına sahipti. 2016'da üniversite m ezunu 276 bin kadın iş aram ak için piyasaya başvururken 286 bin kadın iş buldu. Bu yıla geldiğim izde tablo değişti. Ü niversite m ezunu 260 bin kadından sadece 117 bini bir işe sa­ hip oldu. G örüldüğü üzere son b ir yılda üniversite m ezunu kadınların iş bulm a o ran ı yüzde 1033’ten yüzde 45,0’e kadar geriledi. K adınlardan boşalan işyerlerini ise erkekler kapattı. G eçen yıl üniversite m ezunu erk ek ler yüzde 79,9 oranında iş bulurken, bu yıl yüzde 96 yı aştı. hakkı ortaya çıkıyor. A nne yarı zam an­ lıda 2 ay boyunca günlük iş saatinin ya­ rısı kadar çalışıyor ve m aaşının yarısını iş veren yarısını da devlet karşılıyor. Bu a ra d a sigorta prim i d e tam zamanlıym ış gibi ödeniyor. Kısmi çalışm ada ise anne haftalık 30 saatten fazla çalışamıyor. B u­ rada d a iş veren annenin m aaşını 20 gün üzerinden ödüyor. Yani haftalık 30 saat çalışılarak m aaşın 3’te 2siyatıyor. T Ü ÎK verileri ise bütün bu haklar nedeniyle iş verenlerin özellikle üniversite m ezunu kadınları tercih etm ediklerini gösterdi. G enel d u ru m a bakacak olursak, geçen yıl 902 bin kişi işgücüne katılırken bun­ ların 795 bini iş buldu. Eğitim seviyesinin yüksekliği de bu rakam larda öne çıktı. Y üksek öğretim m ezunu kişiler geçen yıl • • • IŞGUCU PİYASASINA KATILANLARIN EĞİTİM VE CİNSİYETE G0RE DAĞILIMI İMİM İşgücüne katılım (Bin kişi) 950 621 65,4 457 373 Okur-Yazar olmayan -2 4 -30 -18 88 61.5 157 128 81.5 -14 81 27 Lise altı 143 Lise Meslek lisesi 191 54.5 Yükseköğretim 482 104 331 68,7 KADININ YERİNİ ERKEKLER ALDI 81,6 - 491 248 -10 -12 64 79,0 62 24 38,7 30 111,1 130 98 75,4 141 83 49 21 42,9 222 214 58,9 96,4 260 117 45,0 2013'TEASO BAŞKANI UYARDI Ankara Sanayi Odası (A S0) Başkanı Nurettin Özdebir kadın çalışanla­ ra yönelik bu tasarıyı 2 0 1 3 Eylül ayında değerlendirm işti. Özdebir o d ö n e m şu açıklam ayı yapm ıştı: "Ş u anda daha tasarı halinde olan kadın istihdam ı ile ilgili alınan ted­ birlerde uzun vadede kadınların zararına olacağına inanıyorum , işaretler on u gösteriyor. H erhangi bir kanun çıkm am asına rağm en herhangi bir düzenlem e y a p ılm a ­ m asına rağm e n işverenlerden ka­ dın istihdam ını engelleyici kararlar çıkıyor. Geçenlerde yüz kırk erkek, altm ış kadın personel çalıştıran bir iş veren insan kaynaklarına 'artık kadın çalışan a lm ayın ' diye tali­ m at verdiğini söyledi b a n a " diye konuştu. 'K adının en önem li görevi neslin d e va m ı' diyen A S 0 Başkanı Özdebir şöyle devam etti: "A vru ­ pa'nın en ge n ç n üfusuna sahibiz. B u n u de vam ettirm em iz lazım am a diğer taraf tanda kadının so s­ yal haklarını arttırmalıyız." ÇİFTÇİ TARLAYA ÇIKTI Son bir aylık gelişmelere bakıldığında ise istihdam ın Nisan ayından-M ayıs ayına 331 bin kişi arttığı görülü­ yor. Bu artış ise nerede ise tam am en tarım dan geli­ yor. Son bir ayda tarımda çalışan sayısı 257 bin kişi artış göstererek aylık bazda işsizliğin düşm esinde etkili oldu. Son bir ayda hizmetler sektöründe de 103 bin kişi yeni iş buldu. Yine sanayi sektöründe de son bir ayda 14 bin kişi yeni işe başlam ış oldu. Yaz aylarında artış gösterm esi beklenen inşaat sektöründe ise son bir ayda 41 bin kişilik istihdam aza­ lışı olduğu görülüyor. Yıllar sonra ilk kez inşaat sektörü yaz aylarında istihdam kaybı yaşam ış oldu. Üniversite m ezunlannın ise 331 bini iş bularak en yüksek sayıya ulaştığı görüldü am a iş bulm a oranları yüzde 68,7 ila düz liselilerin gerisinde kaldı, işgücü piyasasına katılan 482 bin yük­ sek öğretimli kesim in 222 bini erkeklerden 2 60 bini ise kadınlardan oluştu. Yükseköğretim li erkeklerin yüzde 96,4'ü iş bulurken kadınlarda bu oran sadece yüzde 45,0'de kaldı. Yani son bir yılda işgücü piyasasına katılan 260 bin yüksek öğretimli kadının sadece 117 bini iş buldu. Oysa lise m ezunu kadınlardan 130 bin kişi iş piyasasına katıldı ve bunların yüzde 75,4'ü olan 98 bini bir işe başladı. Ekonom ik faaliyete göre istihdam edilenlerin sayısı; tarım da 17 bin, sanayide 14 bin, hizm et sektöründe 70 bin kişi artarken, inşaat sektöründe 58 bin kişi azaldı. İSTİHDAM YUKUNU HİZMET SEKTÖRÜ SIRTLADI İstihdam ın büyük yükünü ise son bir yılda yine hizm etler sektörü üstlenm iş oldu. Geçen yıl hizm etler sektöründe çalışan sayısı 14 m ilyon 809 bin kişi iken bu sayı son bir yılda 571 bin kişi arttı ve 15 m ilyon 380 bin kişiye ulaştı. Hizm etler sektöründe yaşanan 571 bin kişilik istihdam artışında ise 288 bin kişi ile toptan/perakende sektö­ rünün ilk sırada old u ğu anlaşılıyor. Bu sektörü ise 182 bin kişi ile idari ve destek hizmetleri takip ediyor. LİSE MEZUNLARI EN ÇOK İŞ BULANLARDAN Eğitim durum una istihdama bakıldığında ise işgücü piyasasına katılan 950 bin kişinin 482 bininin yüksek öğretim m ezunlarından geldiği g ö ­ rülüyor. 191 bin kişi ise meslek liseli olurken 157 bin kişi de düz liseliler­ den oluştu. Lise altı eğitimlilerin ise iş gücü piyasasına katılımı 143 bin kişide kaldı. İş bulan 88 bin lise altı eğitimlinin oranı yüzde 61,5 olarak kayıtlara geçti. Düz liselilerin ise 128 bini iş bulurken iş bulma oranlan yüzde 81,5 ila en yüksek oran oldu. M aliye Bakanlığı verilerine göre, yılın ikinci çeyreğinde kam u istihdam ı 201 öyılının aynı d ö n e m in e g ö re yüzd e 0,8 azaldı. İŞSİZLİK AYLIK BAZDA GERİLEDİ Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştakilerde işsiz sayısı, mayısta geçen yılın aynı dönemine göre 330 bin kişi artarak, 3 milyon 225 bin kişiye ulaştı. Aynı dönemde işsizlik oranı 0,8 puan yükselerek yüzde 10,2 oldu, işsizlik oranı, mayısta bir önceki aya göre ise 0,3 puan geriledi. Söz konusu oran, ni­ sanda yüzde 10,5 seviyesinde bulunuyordu. Mayıs­ ta tarım dışı işsizlik, 0,9 puanlık artışla yüzde 12,2 olarak tahmin edildi. 15-24 yaş grubunu içeren genç işsizlik oranı 2,4 puanlık artışla yüzde 19,8'e ulaştı, işsizlik, 15-64 yaş grubunda ise 0,8 puanlık artışla yüzde 10,4 olarak gerçekleşti. Buna göre, istihdam edilenlerin sayısı, mayısta geçen yılın aynı dönemine göre 621 bin kişi artarak 28 milyon 488 bin kişi oldu, istihdam oranı 0,2 puanlık artışla yüzde 47,7'ye yükseldi. İstihdam edilenlerin yüzde 19,6'sı tarım, yüzde 18,9'u sanayi, yüzde 7,51 inşa­ at, yüzde 54'ü ise hizmetler sektöründe yer aldı. YILLIK ARTIŞ HIZI YÜZDE 2,2 SEVİYESİNDE Analist Haluk Bürümcekçi, "İşsizlik oranındaki değişim in m evsim selliğin gerektirdiği yönde (azalış) ve boyutta gerçekleştiğini görüyoruz. M ayıs ayında istihdam aylık 331 bin artarken, iş gücü 269 bin artış gösterm iş ve işsiz sayısının 62 bin azalmasını getirmiştir, iç talebin seyri açısından önem li bir gösterge olarak izlediğimiz istihdam ın yıllık artış hızının yüzde 2,2 ve tarım dışı istihdam ın yıllık artış hızının yüzde 2,6 ile önceki aya göre yükseldiğini görm ekteyiz"dedi.