ÖZET KUR’ÂN’DA TOPLUMSAL FARKLILIK Abidoğlu, İsa Yüksek Lisans, 2015 Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı Danışman: Prof. Dr. Ejder OKUMUŞ Kur' an, sosyal değerler ve yapılar ekseninde farklılıklara sahip olan tüm toplumlarla birlikte bu toplumların, görev, statü ve fonksiyon bakımından farklılaşan üyelerine hitap eder. Bu nedenle Kur’ân, sosyolojik açıdan yapısal ve değersel farklılıkları bünyesinde barındıran toplumlarla, içinde dikey ya da yatay olarak farklılaşan sosyal grupların arasında bir ayrım yapmaz. O, mevcut bulunan farklılıklara işaret edip onlarla ilgili teklifini yaparak esasen toplumsal bütünleşmenin esaslarını ortaya koyar. Kur’ân’ın farklılıklar karşısında teklifi “tearüftür.” Günümüz ifadesiyle bu, kültürleşmeye, sosyalleşmeye tekabül etmektedir. Buna göre, ırk, dil, etnik ve kültürel farklılıkları antropolojik birer ilâhî işaret (ayet) olarak tanımlayan Kur’ân, bununla beraber, söz konusu farklılıkların toplumsal gruplar arasında herhangi bir kast, ayırım veya eşitsizliğin gerekçesi olamayacağım vurgulamakta ve tüm insanların aynı biyolojik kökeni paylaştıklarına dikkat çekmektedir. Kur’ân’ın toplumsal farklılık olgusuna bakışını sosyoloji biliminin bakışıyla karşılaştırmalı olarak ele alan bu çalışma, hem Kur’ân’ın toplumsal farklılığı ele alış biçimini hem de toplumların bu farklılıklara karşı tutumlarının dini kökenlerini açıklamayı amaç edinmiştir. Anahtar Kelimeler: Toplumsal Farklılık, Toplumsal Farklılaşma, Toplumsal Tabakalaşma, Toplumsal Cinsiyet, Sosyal Eşitsizlikler, Oryantalizm, İlerlemeci Tarih Anlayışı, Kur’ânî Tearüf.