güney afrika ülke raporu
advertisement
GÜNEY AFRİKA ÜLKE RAPORU MAYIS 2014 GÜNEY AFRİKA ÜLKE VE İHRACAT RAPORU RESMİ ADI : Güney Afrika Cumhuriyeti BAŞKENTİ : Pretoria DİL : Afrikaanca, Güney Ndebele dili, Güney Sotho dili, İngilizce, Kuzey DİN Sotho dili, Swati dili, Tsonga dili, Tswana dili, Venda dili, Xhosa dili, Zuluca : Hristiyanlık, İslamiyet YÖNETİM ŞEKLİ : Demokrasi NÜFUS : 52,9 milyon (2013) NÜFUS ARTIŞ ORANI : %2.50 YÜZÖLÇÜMÜ : 1.219,090 km² COĞRAFİ KONUMU : Güney Afrika Cumhuriyeti (bilinen adıyla Güney Afrika), Afrika'nın en güney ucunda yer alan bir ülkedir. Güneybatısında Atlas Okyanusu, güneydoğusunda Hint Okyanusu vardır. Kuzeyde Namibya, Botsvana ve Zimbabve, kuzeydoğusunda Mozambik ve Swaziland vardır. ÖNEMLİ ŞEHİRLERİ : Johannesburg, Pretoria, Cape Town, Kimberley, Durban, Bloem Fontein İKLİMİ : Tropikal-suptropikal BAŞLICA İHRACAT YAPTIĞI ÜLKELER : Çin, Amerika, Japonya, Botsvana, Almanya BAŞLICA İTHALAT YAPTIĞI ÜLKELER : Çin, Almanya, Suudi Arabistan, Amerika, Hindistan BAŞLICA İHRAÇ ÜRÜNLERİ : Altın Ve Platin, Demir Cevherleri Ve Konsantreleri, Taşkömürü, Ferro BAŞLICA İTHAL ÜRÜNLERİ : Ham Petrol, Petrol Yağları, Otomotiv Ve Yan Sanayi Ürünleri, Telefon Alyajlar, Petrol Yağları, Bakır, Otomobil, Elmas, Santrifüjle Çalışan Kurutma-Filtre Ve Arıtma Cihazları, Manganez Cevherleri Ve Konsantreleri, Krom Cevherleri Ve Konsantreleri, İşlenmemiş Alüminyum, Kara Taşıtları İçin Aksam Ve Parçaları, Turunçgiller, Demir Çelikten İnşaat Malzemeleri İle Paslanmaz Çelik Cihazları Ve Ekipmanları, Otomatik Bilgi İşlem Makinaları, Hava Taşıtları, Uzay Araçları, Kara Taşıtları İçin Aksam Ve Parçaları, Ağır İş Makine Ve Cihazlarının Aksam Ve Parçaları, Tıbbi İlaçlar, Kauçuk Dış Lastikler, Pirinç Ve Matbaacılık Makineleri GÜNEY AFRİKA EKONOMİSİNİN GENEL YAPISI Güney Afrika Cumhuriyeti’nin ekonomisi gelişmiş bir yapı sergilemektedir. Fakat aynı zamanda nüfusun büyük bir kısmı da yoksulluk içerisinde bulunmaktadır. Güney Afrika Cumhuriyeti’nin gelir dağılımında büyük bir farklılık yaşanmaktadır. Ülkede tüketici profili zengin ve yoksul olarak uç noktalara yığılmış durumdadır. Dolayısıyla tüketici eğilimi ve davranışları da farklı olabilmektedir. Günümüzde Güney Afrika Cumhuriyeti’nde ırk ayırımı dönemi sonrası radikal değişimler yaşanmaktadır. 2002 yılından itibaren de ekonomide siyah rengin güçlendirilmesi (Black Economic Empowerment) kavramı ile oldukça önemsenen bir program sürdürülmektedir. Güney Afrika Cumhuriyeti dünya ekonomisinde ağırlığı bulunan gelişmiş ekonomiye sahip ülkelerden geniş çaplı ilgi görmektedir. Yönetimde 1994 yılından sonra başlayan önemli değişimler çerçevesinde ülkede 9 bölgesel hükümet oluşturulmuştur. Güney Afrika Cumhuriyeti ekonomisinin en önemli eyaleti Gauteng’in endüstri, ticaret ve madencilik merkezi olarak toplam GSYİH içindeki payı %40 oranını bulmaktadır. Eyalet nüfusu yaklaşık 9 milyon civarındadır. Ekonomide ikinci önemli bölge Kwazulu-Natal toplam 9,6 milyon nüfusu ve Durban şehri limanı odaklı yapısı ile turizm, tarım ve ağır sanayiye dayalı bir ekonomiye sahiptir. Üçüncü olarak Western Cape bölgesi 4,6 milyon nüfusu ile önemli eyaletler arasında yerini almakta, daha sınırlı endüstri ve maden kaynağına sahip olmasına rağmen diğer eyaletlere göre daha tutarlı ekonomik performans göstermektedir. Bu bölgede tarım (özellikle şarap endüstrisi) ve turizm konuları iyi işletilmekte olan alanlardır. 2012 yıl sonu tüketici fiyat enflasyonu %5,7 olarak gerçekleşmiştir. 2013 yılında ise tüketici fiyat enflasyonunun %5,6 seviyesinde gerçekleştiği tahmin edilmektedir. 2014 yılı için beklenen enflasyon oranı ise %5,0'dır. GÜNEY AFRİKA SANAYİSİNİN GENEL YAPISI VE YATIRIM İMKÂNLARI Güney Afrika Cumhuriyeti 1994’ten sonra ileriye dönük, kapsamlı bir ekonomik reform ve kalkınma programı başlatmıştır. Birçok sektörde önemli ilerleme gerçekleştirilmiş olup, gelişme halen sürmektedir. Bu sektörler; inşaat, otomotiv, tekstil, bankacılık, yatırım düzenlemeleri, sermaye piyasası, toplu konut, enerji, gelir dağılımı, telekomünikasyon, petrokimya, demir-çelik, yol, gemi taşımacılığı, maden, tarım gibi alanları kapsamaktadır. Yabancı yatırım işlemleri serbestleştirilmiş ve basitleştirilmiş, birkaç istisna hariç ekonominin tüm sektörleri yabancı yatırıma açılmış ve teşvik politikaları geliştirilmiştir. Bunun sonucunda hem portföy hem de doğrudan yatırımlarda büyük artış kaydedilmiştir. Bu gelişmelerde, Afrika’nın bu bölgeleriyle derin bağlantıları bulunan gelişmiş ülkelerde yerleşik olup ekonomik gücü ve eğitim düzeyi yüksek seviyede çok sayıdaki siyah diasporanın da çok önemli rol oynamakta olduğu, ırkçılıkla mücadele kavramının da derin bir şekilde işlenmekte olduğu açık olarak gözlenebilmektedir. Son iki yıl içinde tarım sektöründeki canlılığın, ülkemiz açısından da ilginç olabilecek karşılıklı yeni iş fırsatları yaratabileceği düşünülmektedir. Sanayi sektöründe; altın, kömür ve petrol ürünleri dışında çok sayıda fırsat bulunmakla birlikte daha yoğun, aktif ve süreklilik arz edecek şekilde odaklanmaya ihtiyaç duyulduğu, gelecek vaat eden yoğun Güney Afrika uluslararası trafiğinde sürekliliğin önemli katkısı olacağı düşünülmektedir. Güney Afrika Cumhuriyeti - Türkiye ticareti son yıllarda sürekli artış göstermektedir. Fakat mevcut potansiyelin tümü kullanılmamaktadır. Her iki ülkenin de büyüyen ekonomisinin birçok alanda birbirini tamamlıyor olması karşılıklı ticaretin çok daha fazla olabileceğine işaret etmektedir. Türk firmalarının gerek yatırım gerekse ihracat yoluyla Güney Afrika Cumhuriyeti pazarına giriş yapması mümkün görülmektedir. İhracat olanakları açısından olumlu görülen sektörler; inşaat, tekstil ve hazır giyim, otomotiv, beyaz eşya ve elektrikli ev aletleri, makineler, cam ve camdan eşyalardır. Türk şirketlerinin Güney Afrika Cumhuriyeti yerel yönetimlerinin uyguladığı toplu konut projelerinde de görev alabilecekleri öngörülmektedir. Dünya ekonomisinde önemli yeri olan ülkelerin tamamı Güney Afrika Cumhuriyeti ve Afrika ülkelerindeki gelişmelere bağlı olarak son yıllarda Afrika’ya bakış açılarını ve yaklaşımlarını değiştirmişlerdir. Güney Afrika Cumhuriyeti ve Sub-Sahara Afrika ülkelerindeki hareketlilik Çin’deki 10 yıl önceki hareketliliği çağrıştırmakta ve önümüzdeki 10 yıllık süreçte benzer yönde gelişmeler özellikle gelişmiş ülkelerin de sağlamakta olduğu destekler ile sürecek havası esmektedir. Bu nedenle ülkemiz iş çevresinde de yeni bir Afrika perspektifinin oluşması ve bu bölgeye kısa vadede mercek tutulmasında büyük fayda görülmektedir. Ayrıca, Güney Afrika Cumhuriyeti’nin önemli liman şehirlerinden Durban’da da elverişli bir iklim içinde, Dubai’de 10 yıl önceki hareketliliğe benzer adımların atılmaya çalışıldığı hissedilmektedir. Sonuç olarak; ülkemizdeki iş çevrelerinin kısa vadeden başlayarak Güney Afrika Cumhuriyeti’ndeki gelişmelere mercek tutmasında ve Güney Afrika Cumhuriyeti başta olmak üzere Afrika kıtası ile daha yakından ilgilenmesinde büyük fayda görülmektedir. Gelişmiş ülkelerin bu kapsamlı ilgi ve desteğinin piyasalarda da paralel şekilde yansımaları olacağı muhakkaktır. GÜNEY AFRİKA’NIN DIŞ TİCARET VERİLERİ Güney Afrika Cumhuriyeti nispeten açık bir ekonomiye sahip olup, dış ticaret hacmi GSYİH’sının %50’den fazlasına karşılık gelmektedir. Önemli dış ticaret ortakları AB ülkeleri, ABD ve Japonya şeklindedir. Geçen 10 yıl içinde diğer Afrika ülkeleri ile ticaret de oldukça gelişmiştir. Güney Afrika Cumhuriyeti’ın ihraç ürünlerinin büyük bir bölümü toplam ihracatın 2/3’üne yakın oranda imalat sanayi ürünlerinden oluşmaktadır. Maden ürünleri ihracatı başlı başına toplam ihracatın 1/3’ünü teşkil etmekte ancak tarım ürünleri ise sadece küçük yüzdelik rakamlarla ifade edilecek seviyedir. Güney Afrika Cumhuriyeti’nin ithalat politikasının uzun yıllar ikame ve sıkı tarife korumacılığı ile ithalat sınırlamalarının ardından 1990’lı yıllardan sonra liberalleşerek büyük ölçüde değişim geçirdiği gözlenmektedir. Son yıllarda ithalatta ara mallar ve sermaye mallarına olan talep artışını yansıtan bir yapı görülmektedir. Uluslararası petrol fiyatlarındaki artışlara paralel olarak bu kalemlerdeki mal grubu ithalat maliyetleri de önemli oranda yükseltmiştir. Dış Ticaret Göstergeleri (Milyar Dolar) İhracat İthalat Denge Hacim 2008 73,9 87,6 -13,7 161,5 2009 53,9 63,8 -9,9 117,7 2010 71,5 80,1 -8,6 151,6 2011 92,9 99,7 -6,8 192,6 2012 86,7 101,6 -14,9 188,3 2013 96,5 103,5 -7 200 TÜRKİYE - GÜNEY AFRİKA DIŞ TİCARET İLİŞKİLERİ Güney Afrika Cumhuriyeti, Bakanlığımız tarafından 2014-2015 döneminde Öncelikli Ülkelerinden birisi olarak belirlenmiştir. Ülkemiz ile Güney Afrika Cumhuriyeti arasındaki ticari ilişkiler 1966 yılından beri devam etmektedir. 1980 yılına kadar ülkemizde uygulanan dış ticaret politikaları yüzünden düşük düzeyde seyreden ticari ilişkiler 1981 yılından sonra hızla artmaya başlamış ve 2000 yılına kadar belirgin bir seviyeye gelmiştir. 2013 yılında, Türkiye’nin ihracatı bir önceki yıla göre %62,3 oranında artmış ve 620 milyon dolar olmuştur. İthalatımız ise yine bir önceki yıla göre %14,7 oranında artarak 1,47 milyar dolar civarında gerçekleşmiştir. Türkiye'nin dış ticarette stratejik yaklaşımı ve ayrıca 2004 yılından itibaren Güney Afrika Cumhuriyeti’nin de ciddi dışa açılma hareketleri iki ülke arasındaki ticaret hacminin artmasında önemli rol oynamıştır. Karşılıklı üst düzey ziyaretleri ve işadamlarının da ilgisi ile Türkiye ile Güney Afrika Cumhuriyeti arasındaki ticaret artış sürecine girmiştir. Dış ticaret hacmi 2004 yılında ilk kez 1 milyar doları aşmış ve 2006 yılında da 2,4 milyara ulaşmıştır. Dış ticaret hacmi 2009 yılı sonunda yaklaşık 0,8 milyar dolar daralama ile 1,97 milyar dolar olarak gerçekleşmiş, ticaret hacmindeki azalma iki ülke arasında yakın seviyelerde gerçekleşmiştir. 2010 yılı karşılıklı ticaret dengesi ise önemli çapta Güney Afrika Cumhuriyeti lehine fark göstermiş, Türkiye Güney Afrika Cumhuriyeti'ne 370 milyon dolar ihracatına karşın Güney Afrika Cumhuriyeti'nden 890 milyon dolarlık ithalat yapmıştır. Toplam ticaret hacmi de son 5 yılın en düşük seviyesinde gerçekleşmiştir. 2013 yılında dış ticaret hacmimiz bir önceki yıla göre %25,6 oranında artarak 2,1 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmiştir. TÜRKİYE’NİN GÜNEY AFRİKA’YA İHRACATINDA BAŞLICA ÜRÜNLER ( USD ) ÜRÜNLER 2013 Motorlu Kara Taşıtlarının Imalatı 123.062.779 Rafine Edilmiş Petrol Ürünleri Imalatı 105.496.790 Motorlu Kara Taşıtları Için Parça Ve Aksesuar Imalatı 37.931.284 Ana Demir Ve Çelik Imalatı 28.417.621 Ev Aletleri Imalatı 20.963.891 Tarım Ve Ormancılık Makineleri Imalatı 20.835.804 Plastik Ürünlerin Imalatı 16.315.896 Halı Ve Kilim Imalatı 14.013.626 Diğer Kauçuk Ürünleri Imalatı 13.877.871 Genel Amaçlı Diğer Makinelerin Imalatı 13.771.861 TOPLAM İHRACAT 620.486.568 TÜRKİYE’NİN GÜNEY AFRİKA’DAN İTHALATINDA BAŞLICA ÜRÜNLER ( MİLYON DOLAR) ÜRÜNLER 2013 Değerli Ana Metaller Ve Diğer Demir Dışı Metallerin Imalatı 672.681.338 Genel Amaçlı Diğer Makinelerin Imalatı 120.885.129 Ana Demir Ve Çelik Imalatı 87.784.412 Diğer Demir Dışı Metal Cevherlerin Madenciliği 46.615.084 Temel Kimyasal Maddelerin Imalatı 45.461.968 Materyallerin Geri Kazanımı 24.534.720 Etin Işlenmesi Ve Saklanması 17.917.484 Motorlu Kara Taşıtlarının Imalatı 8.986.609 Balık, Kabuklu Deniz Hayvanları Ve Yumuşakçaların Işlenmesi Ve Saklanması 8.363.721 Askeri Savaş Araçlarının Imalatı 8.037.292 TOPLAM İTHALAT 1.479.338.147 TÜRKİYE VE GÜNEY AFRİKA ARASINDAKİ DIŞ TİCARET İLİŞKİSİNDE GAZİANTEP’İN YERİ Gaziantep’in Güney Afrika’ya yapmış olduğu ihracat yıllara göre ele alındığında özellikle 2010 yılından sonra ihracatta ciddi artışların yaşandığı görülmektedir. 2010 yılında Gaziantep’ten Güney Afrika’ya yapılan ihracat yüzde 33 oranında artmış ve son 5 yılın en yüksek ihracat artışı bu yılda yaşanmıştır. En az ihracat 2009 yılında 12 milyon 159 bin dolarla gerçekleşirken, en yüksek ihracat 2013 yılında 22 milyon 106 bin dolar olarak gerçekleşmiştir. Son iki yılın Ocak-Nisan dönemine bakıldığında, 2013 yılı Ocak-Nisan dönemi ihracatında 43. sırada yer alan Güney Afrika’nın, 2014 yılının aynı döneminde 47. Sıraya indiği görülmektedir. GAZİANTEP'TEN GÜNEY AFRİKA'YA YAPILAN İHRACAT (BİN DOLAR) 20.964 21.302 22.106 2011 2012 2013 16.248 12.159 2009 2010 GAZİANTEP'İN GÜNEY AFRİKA İHRACATI KARŞILAŞTIRMASI (1.000$) OCAK-NİSAN 2013 7.108 OCAK-NİSAN 2014 6.712 DEĞİŞİM -%5,57 GAZİANTEP’İN 2014 YILI OCAK-NİSAN DÖNEMİNDE AFRİKA ÜLKELERİNE YAPTIĞI İHRACAT Gaziantep’in Afrika ülkelerine ihracatında Güney Afrika, Ocak-Nisan 2014 dönemi itibariyle 10. sırada yer almaktadır. Afrika ülkelerine yapılan ihracatta geçen yılın aynı dönemine göre yapılan ihracat artışına bakıldığında Kongo’dan sonra en fazla artışın Fas’ta yaşandığı görülmektedir SIRA NO 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ÜLKE LİBYA MISIR CEZAYİR BENIN FAS ANGOLA TUNUS KONGO TOGO GÜNEY AFRİKA CUMHURİYETİ İHRACAT (Ocak-Nisan 2013) 121.591 39.512 17.718 17.539 14.376 17.748 17.023 5.353 10.681 7.108 İHRACAT (Ocak-Nisan 2014) 81.444 37.086 17.457 16.220 16.039 14.357 13.755 8.470 7.115 6.712 DEĞİŞİM -33,02% -6,14% -1,47% -7,52% 11,57% -19,11% -19,20% 58,23% -33,39% -5,57% GAZİANTEP’İN GÜNEY AFRİKA’YA İHRACATININ TÜRKİYE İHRACATINDAKİ PAYI Gaziantep’in Güney Afrika’ya ihracatının Türkiye ihracatındaki payına bakıldığında doğru orantılı bir ilişkinin yaşandığı görülmektedir. Gaziantep’in Güney Afrika’ya ihracatı 2013 yılında en yüksek seviyeye ulaşmıştır. Buna karşın Türkiye’nin Güney Afrika’ya ihracatı 2012 yılında düşmüştür ve 2013 yılında en yüksek seviyeye ulaşmıştır. YILLAR TÜRKİYE'NİN GÜNEY AFRİKA’YA İHRACATI (BİN USD) GAZİANTEP'İN GÜNEY AFRİKA’YA İHRACATI (BİN USD) GAZİANTEP'İN İHRACAT PAYI (YÜZDE) 2011 517.503 20.964 4,05% 2012 390.343 21.302 5,46% 2013 620.486 22.106 3,56% GAZİANTEP’TEN GÜNEY AFRİKA’YA İHRAÇ EDİLEN ÜRÜNLER 2014 YILI OCAK-NİSAN DÖNEMİ İTİBARİYLE GAZİANTEP’TEN GÜNEY AFRİKA’YA İHRAÇ EDİLEN ÜRÜNLER İHRACAT MİKTARI (USD) PAYI 3.802.960 75,35% KUMAŞLAR 602.295 12,00% PLASTİKLER VE MAMÜLLERİ 430.075 8,00% TUFTE HALILAR 103.130 2,00% AĞAÇ VE ORMAN ÜRÜNLERİ 67.324 1,30% KONFEKSİYON 27.653 0,54% MEYVE SEBZE KONSERVELERİ 2.907 0,24% MEŞRUBAT VE ALKOLLÜ İÇKİLER 2.452 0,09% MAL GRUBU MAKİNA HALILARI Gaziantep’in Güney Afrika’ya ihraç ettiği ürünlere bakıldığında yüzde 75’lik oranla makine halılarının ağırlıkta olduğu görülmektedir. Makine halısı haricinde en fazla ihraç edilen ürün grubu kumaşlar ve plastikler ve mamülleri ön plana çıkmaktadır. Gaziantep’in Güney Afrika’ya ihraç ettiği ürünlerde gıda ürünleri yüzde yok denecek kadar azdır. Diğer ihraç edilen ürünlere bakıldığında ise ağaç ve orman ürünleri, kimyevi maddeler ve konfeksiyon %1’lik paylara sahip olduğu görülmektedir.
