uzaktan algılama tekn ğ yle evapotransp rasyonun bel rlenmes

4. Coğrafi Bilgi Sistemleri Bilişim Günleri, 13 – 16 Eylül 2006 / Fatih Üniversitesi / İstanbul-Türkiye
4th GIS Days in Türkiye, September 13-16, 2006 / Fatih University / İstanbul-Türkiye
UZAKTAN ALGILAMA TEKNİĞİYLE EVAPOTRANSPİRASYONUN
BELİRLENMESİ
Determination of Evapotranspiration Using Remote Sensing
Bekir S. KARATAŞ1, Erhan AKKUZU1, Musa AVCI1
ÖZET
Sulu tarım alanlarında evapotranspirasyon (ET) su dengesinin temel bir unsurudur. Potansiyel (ETp) ve gerçek
evapotranspirasyon (ETa), büyük ölçekli sulama alanlarında yönetimin etkinliğini belirlemede kullanılan önemli
parametrelerdir.
Doğrudan ölçme ve iklim verilerinden yararlanmak gibi geleneksel yöntemlerle ETp ve ETa’nın belirlenmesi,
hesaplamalar için gerekli parametrelerin alansal değişimiyle ilgili bilgilerin eksikliği nedeniyle, özellikle sistem veya
havza bazında zordur. Evapotranspirasyon, karmaşık hidrolojik parametreleri ölçmeksizin uzaktan algılama (UA)
kullanılarak belirlenebilmektedir. UA, arazi yüzeyinin tarımsal ve hidrolojik koşullarıyla ilgili geleneksel yöntemlere
göre daha sık, objektif ve güvenilir bilgiler sağlar.
Bu çalışmanın amacı, UA ile ET’nin belirlenmesinde kullanılan SEBAL yöntemini bir uygulama ile tanıtmaktır.
Bunun için 14 Ağustos 2004 tarihli ve Aşağı Gediz Sulama Sistemini kapsayan bir NOAA-16/AVHRR görüntüsü
işlenerek, ETa ve ETp’ye ilişkin sonuç haritaları elde edilmiş ve bir örnek olarak Gökkaya Sulama Birliğinde belli bir
periyot için ETa’nın nasıl hesaplandığı gösterilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Uzaktan Algılama, Evapotranspirasyon, Sulama, Gediz Havzası.
ABSTRACT
Evapotranspiration (ET) is an essential component of the water balance, especially for irrigated areas. Potential (ETp) and actual
evapotranspiration (ETa) in large irrigated areas are basic parameters in understanding whether resources management is effective.
Quantifying of ETp and ETa by using conventional methods such as direct measurement and from climatic data is very difficult especially
at a system or basin level due to lack of information on spatial variation of parameters needed for estimation. Evapotranspiration can be
derived by using remote sensing without the need to quantify other complex hydrological processes. Remote sensing can provide more
frequent, objective and reliable information than conventional methods on agricultural and hydrological conditions of the land surface.
TmrBBA.QLqr
The objective of this paper is to present SEBAL method
which is .jBWxNR (dj.QqxQARi(dis
1
kullanılarak belirlenmektedir (Güngör ve diğ., 1996).
Gerek doğrudan ölçme yöntemleri ile gerekse de iklim verilerinden yararlanarak ET’nin ölçümü, özellikle
proje veya havza bazında zordur. Ayrıntıların eksikliği nedeniyle geleneksel yöntemlerle ET’nin alansal
dağılımı konusunda elde edilen bilgiler sınırlıdır. Geleneksel yaklaşımlarla; verilerin aşamalı elde edilme
zorunluluğu, bireysel ve subjektif fikirlere dayalı olması nedeniyle, bir sulama sisteminin tamamının
objektif analizini başarmak zordur. Oysa uzaktan algılama (UA) teknikleri, yüksek alansal çözünürlükte ve
büyük alanlar için bile objektif bilgiler sağlama avantajına sahiptir (Bastiaanssen ve diğ., 1999a).
Günümüzde birçok alanda kullanılan ve yeryüzü verileriyle birleştirilebilen coğrafi bilgi sistemi (CBS) ve
UA teknikleri büyük ölçekli sulanan alanlarda ETp ve ETa’yı değerlendirmede oldukça etkin araçlardır.
Stone ve Horton (1974), yüzey sıcaklığının termal tarayıcılarla uzaktan algılanması ile yüzeyden meydana
gelen buharlaşmanın tespiti için yaptıkları bir çalışmada; ET’nin bitki örtüsü sıcaklığından yararlanarak
belirlenme olanağını irdelemiş ve tarla düzeyinde test etmişlerdir. Bu amaçla beş ayrı yaklaşımı
değerlendirmişlerdir. Bu yaklaşımlardan üçü, yaygın bir biçimde bilinen van Bavel, Penman ve enerji
bütçesi-Bowen oranı; diğer ikisi, ET belirlemede yüzey sıcaklığını kullanan Bartholic-Namken-Wiegang (BN-W) ve Brown-Rosenberg (B-R) metotlarıdır. Çalışma sonuçlarına göre, ET hesaplamasında Penman ve
enerji bütçesi-Bowen oranına göre B-N-W metodu % 17 daha düşük ve B-R metodu % 22 daha yüksek
bulunmuştur.
UA ile ET’nin belirlenmesi için değişik modeller kullanılmaktadır. Amprik esaslı olan bu modellerden biri,
anlık yüzey sıcaklığı ile günlük ET veya hissedilebilir ısı akısı arasındaki ilişkiye dayanmaktadır. Bu model
basit olmasına rağmen daha çok homojen yüzeyler için kullanılabilmektedir (Ambast ve diğ., 2002).
ET’nin UA tekniğiyle elde edilmesinde en yeni modellerden birisi, bitki örtüsünün heterojen olduğu alanlar
için ayrıntılı meteorolojik ölçüm, bitki cinsi ile ilgili bilgi elde etme ve küçük alanlarda uygulama
zorunluluğuna son vermek için geliştirilen “Arazi için Yüzey Enerji Dengesi Algoritması” (SEBAL,
Surface Energy Balance Algorithm for Land)’dır. Model çözümü için gerekli olan yüzey albedosu (ro),
yüzey sıcaklığı (To) ve vejetasyon indeksi (NDVI) verileri UA tekniğiyle saptanmaktadır (Bastiaanssen ve
diğ., 1998). Bu modelle ETa, 1 ha’lık alan için % 10-20, 1000 ha’lık bir alan için % 5 ve 1 milyon ha’lık bir
arazi için ise ihmal edilebilir düzeyde bir hata ile belirlenebilmektedir (Bastiaanssen ve diğ., 2000).
Bu model, Çin (Wang ve diğ., 1995), Mısır (Bastiaanssen ve diğ., 1996), İspanya (Pelgrum ve Bastiaanssen,
1996), Arjantin (Roerink ve diğ., 1997), Hindistan (Bastiaanssen ve diğ. 1999b), Türkiye (Bastiaanssen,
2000; Gieske ve Meijninger, 2003), Brezilya (Bastiaanssen ve diğ., 2001) ve Sri Lanka (Bastiaanssen ve
Chandrapala, 2003)’da büyük sulama sistemlerinde geliştirilip test edilmiştir.
Uzaktan algılamaya dayalı bu yöntem, kültür bitkileri, çayır, orman, doğal vejetasyon, toprak yüzeyi, çöl,
açık su yüzeyleri ve yüzey örtüsü homojen olmayan alanlar için uygulanabilir. Ayrıca bu yöntemle topraksu-vejetasyon sistemi yüzeyinden buharlaşan su miktarı, diğer karmaşık hidrolojik işlemlere gerek
duyulmaksızın doğrudan elde edilebilir (Bastiaanssen, 2000).
SEBAL yönteminin diğer avantajları aşağıdaki gibi sıralanabilir (Bastiaanssen ve diğ., 1998):
- En az düzeyde veri gereksinimi,
- Değişik iklimler için uygulanabilmesi,
- Arazi kullanım sınıflamasına gereksinim duymaması,
- Hidroloji ve PBL (Planetary Boundary Layer) modellerinde kullanılan verilere gereksinim
duymaması,
- Yüksek çözünürlüklü görüntü kullanılması durumunda en önemli hidro-meteorolojik
parametrelerin yarı-varyogramlarının ve olasılık yoğunluk fonksiyonlarının elde edilebilmesi,
- Farklı zamansal ve alansal çözünürlüklere sahip görünür, yakın infrared ve termal infrared özellikli
radyometreler için uygulanabilmesi,
- Yüksek çözünürlüklü görüntülerden elde edilen sonuçların doğruluğunun arazi çalışmaları ile
kanıtlanabilmesi,
- Modüler (esnek ve tercihe dayalı) bir yaklaşım olması.
2
4. Coğrafi Bilgi Sistemleri Bilişim Günleri, 13 – 16 Eylül 2006 / Fatih Üniversitesi / İstanbul-Türkiye
4th GIS Days in Türkiye, September 13-16, 2006 / Fatih University / İstanbul-Türkiye
Tüm bu avantajlarının yanı sıra SEBAL yönteminin dezavantajları ise şöyle sıralanabilir:
- Bulutsuz koşulları gerektirmesi,
- Aynı görüntüde kuru alanlara ve su yüzeylerine gereksinim duyması,
- Yüzey pürüzlülüğünün iyi tanımlanamaması,
- Yalnızca düz araziler için uygun olması.
Bu çalışmada, UA tekniğiyle ET’nin belirlenmesinde kullanılan SEBAL yöntemi tanıtılarak, örnek olmak
üzere; 14 Ağustos 2004 tarihli bir NOAA-16/AVHRR görüntüsü işlenmiş ve Aşağı Gediz Sulama Sistemi
için ETa ve ETp sonuç haritaları elde edilmiş ve belli bir periyot için ETa’nın nasıl hesaplandığı
gösterilmiştir.
2. MATERYAL VE YÖNTEM
2.1 Materyal
Çalışma alanı olarak Gediz Havzası seçilmiştir. 109263 ha’lık bir sulama alanına sahip (DSİ, 1996) ve
38º04'–39º13' kuzey enlemleri ile 26º42'–29º45' doğu boylamları arasında yer alan Gediz Havzası, sularını
Gediz Nehri ve kolları ile Ege Denizi’ne boşaltır (Girgin ve diğ., 1999). Türkiye’nin batısında yer alan bu
havzada 13 sulama birliği vardır (Şekil 1).
Kuzeyden Bakırçay, güneyden Küçük ve Büyük Menderes Havzalarınca sınırlanan Gediz vadisinin alüvyal
tabanı, Emiralem boğazı ile ikiye bölünmüştür (DSİ, 1992).
Havzanın başlıca su kaynağı 300 km uzunluğunda ve 17000 km2’lik yağış havzasına sahip olan Gediz
Nehri’dir. 1997 DSİ İstatistik Yıllığına göre havzanın yer üstü su potansiyeli 63.4 m3/s’dir (Baran ve diğ.,
1999). Gediz Nehri, doğudan batıya doğru akarak İzmir’in hemen kuzeyinden Ege Denizi’ne dökülür (Kite
ve diğ., 1999).
Çalışmanın materyali, Gediz Havzasını içeren ve bulutsuz bir gün olan 14 Ağustos 2004 tarihinde NOAA16/AVHRR uydusundan alınan görüntüdür. Bu görüntü http://www.saa.noaa.gov adresinden elde edilmiştir.
Şekil 1: Gediz Havzası ve İçerisinde Yer Alan Sulama Birliklerinin Hizmet Alanları
Figure 1: Location of Gediz Basin and Irrigation Area of Water User Assocations
2.2 Yöntem
Günlük ETp ve ETa haritaları, NOAA-16/AVHRR uydusundan alınan görüntünün bilgisayar ortamında
işlenmesiyle elde edilmiştir. Bu görüntü, güneş ve uydunun azimut ve zenit açı haritalarının elde edildiği;
ayrıca rektifikasyon, atmosferik kalibrasyon ve düzeltme işlemlerinin yapıldığı bir ön işlemden (preprocessing) geçirilmiştir. Daha sonra bu görüntü ve açı haritaları, AHAS bilgisayar yazılımı yardımıyla
SEBAL algoritmasına uygun olarak ETp ve ETa’ya ilişkin sonuç haritalarının elde edilmesinde
kullanılmıştır.
3
Uzaktan algılama tekniğiyle ETa’nın belirlenmesinde, temel yaklaşımı aşağıda kısaca özetlenen SEBAL
yöntemi kullanılmış ve günlük gerçek ET (ETa), aşağıdaki eşitlikle hesaplanmıştır (Bastiaanssen ve diğ.,
1999a):
ETa=Ef*Rnday
(mm/gün)
Eşitlikte;
ETa : Günlük gerçek ET (mm/gün)
Ef : Anlık evaporatif fraksiyon (-)
Rnday: Günlük ortalama net radyasyon (mm/gün; W/m2’den dönüştürülür)’u göstermektedir.
Yukarıdaki eşitlikte bulunan günlük ortalama net radyasyon (Rnday), anlık net radyasyon (Rn)’dan elde
edilmektedir. Rn ise aşağıdaki enerji dengesi eşitliğiyle hesaplanmıştır:
Rn = LE+G+H
(W/m2)
Eşitlikte; Rn: Anlık net radyasyon (W/m2)
LE: Anlık latent ısı akısı (W/m2)
G: Anlık toprak ısı akısı (W/m2)
H: Anlık hissedilir ısı akısı (W/m2)’nı göstermektedir.
Eşitlikteki Rn, G ve H, uydu görüntülerinden elde edilen yüzey albedosu, yüzey sıcaklığı ve vejetasyon
indeksi değerlerinden yararlanılarak bulunmuştur. Eşitlikteki LE parametresi, anlık evaporatif fraksiyonu
hesaplamada kullanılmıştır:
Ef=LE/(Rn-G)=LE/(LE+H)
(-)
Ef, ETa’nın atmosfer nem koşullarının toprak nem koşulları ile dengede olduğunda meydana gelen ET’ye
oranı olarak ifade edilebilir. Uydunun geçiş anındaki anlık ve günlük Ef arasındaki fark ihmal edilebilecek
düzeyde olduğundan (Shuttleworth ve diğ., 1989); Ef, zamansal olarak sabit kabul edilmiştir
Bir uydu görüntüsünden, bir sonraki görüntünün alınacağı tarihe kadar olan 11 günlük periyot için ETa
miktarını hesaplamak amacıyla, önce günlük referans ET (ETr), Penman Monteith (Allen ve diğ., 1998)
yöntemiyle hesaplanmıştır. Sonra, görüntüdeki her bir pikselin ya da belli bir alana ait piksellerin ortalama
ETa değeri, ETr’ye bölünmüş (R=ETa/ETr) ve bu oranın görüntünün alındığı dönem için her piksel veya
alanda sabit olduğu varsayılmıştır (Bastiaanssen ve diğ., 1999a). Daha sonra bu oran, 11 günlük toplam ETr
ile çarpılarak, görüntünün ait olduğu dönem için toplam ETa elde edilmiştir.
Uydu görüntüsü kullanılarak yapılan günlük ETp hesaplamaları için ise Priestley ve Taylor (1972)
tarafından önerilen basitleştirilmiş Penman-Monteith yaklaşımı kullanılmıştır:
ETp=1.26*∆*(Rnday-Gday)/( ∆+γ)
(mm/gün)
Eşitlikte;
1.26: Priestley-Taylor katsayısı,
∆ : Buhar basınç eğrisi (kPa/oC),
Rnday: Günlük ortalama net radyasyon (W/m2)
Gday: Günlük toplam toprak ısı akısı (W/m2)
γ : Psikrometrik sabit (kPa/oC)’i göstermektedir.
3. BULGULAR VE TARTIŞMA
Bu çalışmada; NOAA-16/AVHRR uydusundan alınan bir görüntüden günlük ETp ve ETa haritalarının
elde edilmesi için SEBAL algoritmasıyla 25 aşamalı bir işlem gerçekleştirilmiştir. Bu aşamalara ilişkin bazı
önemli haritalardan, bir vejetasyon indeksi olan NDVI (Normalized Difference Vegetation Index) haritası
Şekil 2’de, yüzey albedo (ro) haritası Şekil 3’te, yüzey sıcaklık (To) haritası Şekil 4’te, günlük ortalama net
radyasyon (Rnday) haritası Şekil 5’te, toprak ısı akı (G) haritası Şekil 6’da, hissedilir ısı akı (H) haritası Şekil
7’de, latent ısı akı (LE) haritası Şekil 8’de, anlık evaporatif fraksiyon (Ef) haritası Şekil 9’da, günlük toplam
potansiyel ET (ETp) haritası Şekil 10’da ve günlük toplam gerçek ET (ETa) haritası Şekil 11’de
gösterilmiştir.
4
4. Coğrafi Bilgi Sistemleri Bilişim Günleri, 13 – 16 Eylül 2006 / Fatih Üniversitesi / İstanbul-Türkiye
4th GIS Days in Türkiye, September 13-16, 2006 / Fatih University / İstanbul-Türkiye
Şekil 2: NDVI Haritası
Figure 2: NDVI Map
Şekil 4: Yüzey Sıcaklık Haritası (oK)
o
Figure 4:. Surface Temperature Map ( K)
Şekil 6: Toprak Isı Akı Haritası (W/m2)
Figure 6:. Soil Heat Flux Map (W/m2)
Şekil 8: Latent Isı Akı Haritası (W/m2)
Figure 8: Latent Heat Flux Map (W/m2)
Şekil 10: Günlük Toplam ETp Haritası (mm/gün)
Figure 10: Daily Total ETp Map (mm/day)
Şekil 3: Yüzey Albedo Haritası (%)
Figure 3: Surface Albedo Map (%)
Şekil 5: Günlük Ortalama Net Radyasyon Haritası
(W/m2)
Figure 5:. Daily Average Net Radiation Map (W/m2)
Şekil 7: Hissedilir Isı Akı Haritası (W/m2)
Figure 7: Sensible Heat Flux Map (W/m2)
Şekil 9: Anlık Evaporatif Fraksiyon Haritası
Figure 9: Instantaneous Evaporative Fraction Map
Şekil 11: Günlük Toplam ETa Haritası (mm/gün)
Figure 11:. Daily Total ETa Map (mm/day)
5
14-24 Ağustos 2004 tarihleri arasındaki günlük ETr değerlerini belirlemek için Penman Monteith (Allen ve
diğ., 1998) yöntemi kullanılmıştır. Bu yöntem için gerekli olan günlük ortalama rüzgar hızı, güneşlenme
süresi, oransal nem, minimum ve maksimum sıcaklık gibi iklim verileri, havzanın yaklaşık ortasında
bulunan Salihli meteoroloji istasyonu için Meteoroloji Genel Müdürlüğü (2004)’nden alınmıştır. Yapılan
hesaplamalarda; günlük ETr değeri 5.9 mm/gün olarak bulunmuştur. Bu değerin tüm havzayı temsil ettiği
kabul edilebilir.
Uydu görüntüsünü alındığı güne ait ETa ve iklim verilerinden hesaplanan ETr değerlerinden, 11 günlük
periyot için ETa değerlerinin hesaplanmasına ilişkin bir örnek olarak Gökkaya Sulama Birliği seçilmiştir.
Bu birlik alanı içerisindeki her bir piksele ait günlük ETa değerlerini gösteren harita Şekil 12’de verilmiştir.
Şekil 12’deki kapalı poligon alanı içerisindeki ETa değerlerinin ortalaması yaklaşık 3.2 mm/gün’dür. Bu
değerlerden Gökkaya Sulama Birliği için R (3.2/5.9), 0.54 olarak bulunur. Bir sonraki görüntünün alınacağı
11 günlük periyot için sabit kabul edilen R, aynı periyot için hesaplanan toplam ETr değeri ile çarpılarak o
döneme ilişkin toplam ETa bulunmuştur. Günlük ve bu periyot için toplam ETr ve ETa değerleri ile ilgili
yapılan hesaplamaların sonucu Tablo 1’deki gibi bulunmuştur.
Şekil 12: Gökkaya Sulama Birliği Sulama Alanı ETa Haritası (mm/gün)
Figure 12: Daily Total ETa Map of Irrigation Area of Gökkaya Water User Assocation (mm/day)
Tablo 1 incelendiğinde; çalışmada dikkate alınan görüntünün alınma tarihi olan 14 Ağustos 2004’ten bir
sonraki görüntünün alınacağı 25 Ağustosa kadar olan 11 günlük periyot için toplam ETr, 60.0 mm olarak
bulunmuştur. Bu değer, periyot boyunca sabit olduğu varsayılan R (0.54) değeriyle çarpılarak, iki görüntü
alımı arasındaki dönem için ETa değerleri toplamı 32.4 mm olarak bulunmuştur.
Tablo 1: 11 Günlük Dönem İçin Hesaplanan ETr ve ETa Değerleri
Table 1: Estimated Values of ETr and ETa for Period of 11 Days
Tarih
14 Ağustos 2004
15 Ağustos 2004
16 Ağustos 2004
17 Ağustos 2004
18 Ağustos 2004
19 Ağustos 2004
20 Ağustos 2004
21 Ağustos 2004
22 Ağustos 2004
23 Ağustos 2004
24 Ağustos 2004
Toplam (mm/11 gün)
ETr (mm/gün)
R=ETa/ETr
ETa (mm/gün)
5.9
0.54
3.2
5.7
“
3.1
5.3
“
2.9
4.4
“
2.4
5.5
“
3.0
5.3
“
2.9
5.6
“
3.0
5.4
”
2.9
5.6
“
3.0
6.1
“
3.3
5.2
“
2.8
60.0
0.54
32.4
6
4. Coğrafi Bilgi Sistemleri Bilişim Günleri, 13 – 16 Eylül 2006 / Fatih Üniversitesi / İstanbul-Türkiye
4th GIS Days in Türkiye, September 13-16, 2006 / Fatih University / İstanbul-Türkiye
Aynı şekilde; uydu görüntülerinden yararlanarak, tüm görüntü dönemleri için (örneğin; ayda bir veya her
on beş günde bir) hesaplanan ETa değerlerinin birleştirilmesiyle, mevsimlik ETa elde edilebilir.
4. SONUÇ VE ÖNERİLER
Bu çalışmada, SEBAL yöntemine dayalı UA tekniği kullanılarak ETp ve ETa’nın alansal değişimi hakkında
bilgi elde etmenin mümkün olduğu gösterilmiştir. Ayrıca bu yöntem oldukça ekonomiktir. Sadece bir kez
alınacak uygun yazılım ve iklim verileriyle, ücretsiz olarak elde edilebilen NOAA uydu görüntüleri
kullanılarak bu yöntem uygulanabilir.
Doğrudan ölçme ve iklim verilerinden yararlanmak gibi geleneksel yöntemlerle ETp ve ETa’nın
belirlenmesi, hesaplamalar için gerekli parametrelerin alansal değişimiyle ilgili bilgilerin eksikliği nedeniyle,
özellikle sistem veya havza bazında zordur. Evapotranspirasyon, karmaşık hidrolojik parametreleri
ölçmeksizin UA tekniğiyle belirlenebilmektedir. UA, arazi yüzeyinin tarımsal ve hidrolojik koşullarıyla ilgili
geleneksel yöntemlere göre daha sık, objektif ve güvenilir bilgiler sağlar.
UA’ya dayalı ET hesaplaması ile bitki stres göstergeleri elde edilerek, sezon içinde dinamik bir planlama
yapmak olasıdır. Bu yöntemle elde edilen sonuçlar, su kullanıcı sektörlerden hangisinin ne miktarda su
kullandığının belirlenmesi, su dengesi, su bütçesi ve performans değerlendirmesi gibi çalışmalarda da
kullanılabilir. Ayrıca su kullanımının alansal ve zamansal değişiminin izlenmesiyle, su kaynaklarının
sürdürülebilirliği konusunda da kullanılabilir.
Özellikle, araziye verilen su miktarı, bitki cinsi, toprak özellikleri, verim gibi bir çok faktör karşılıklı etkileri
açısından CBS ortamında sorgulanarak, su dağıtımı ve sulama sistemi performansının belirlenmesi olasıdır.
Böylece, daha etkin ve adil bir sulama yönetimi için sulama sisteminin zayıf ve güçlü tarafları tespit
edilerek, ileriye yönelik stratejiler geliştirilebilir.
İlerde yakın infrared ve termal infrared özellikli radyometrelere sahip, yüksek çözünürlüklü görüntüler
sağlayan uyduların sayısının artmasına bağlı olarak; uydu geçiş sıklıklarının artması ve görüntü
maliyetlerinin düşmesiyle UA tekniği, ET’nin belirlenmesinde çok daha etkin olarak kullanılabilecektir.
KAYNAKLAR
Allen, R.G., Pereira, L.S., Raes, D. and Smith, M., 1998. Crop Evapotranspiration: Guidelines for computing
crop water requirements. Irrigation and Drainage Paper 56, Food and Agriculture Organization of the United
Nations, Rome, 300 p.
Ambast, S.K., Keshari, A.K. and Gosain, A.K., 2002. “Satellite Remote Sensing To Support Management of Irrigation
Systems: Concepts And Approaches” Irrig. and Drainage 51: 25–39.
Baran, T., Durnabaş, İ., Öziş, Ü. ve Gül, A., 1999. “Ege Bölgesinin Yerüstü Su Potansiyeli”, İzmir Su Kongresi
Bildiriler Kitabı, 4-5 Haziran 1999, İzmir, s.57- 73.
Bastiaanssen, W.G.M.; Van Der Wal, T. and Visser, T.N.M., 1996. “Diagnosis of regional evaporation by remote
sensing to support irrigation performance assessment”. Irrigation and Drainage Systems, 10(1):1-23.
Bastiaanssen, W.G.M., Menenti, M., Feddes, R.A. and Holtslag, A.A.M., 1998. “A Remote Sensing Surface Energy
Balance Algorithm for Land (SEBAL), 1. Formulation”. J. of Hydrology 212-213: 198-212.
Bastiaanssen, W.G.M., Thiruvengadachari, S., Sakthivadivel, R. and Molden. D.J., 1999a. “Satellite Remote Sensing for
Estimating Productivities of Land and Water”. Int. J. of Water Resource Development 15 (2): 181-196.
Bastiaanssen, W. G. M.; Sakthivadivel, R. and Van Dellen, A, 1999b. “Spatially delineating actual and relative
evapotranspiration from remote sensing to assist spatial modeling of non-point source pollutants. In Assessment of
non-point source pollution in the vadose zone”. USA: American Geophysical Union. pp.179-196. (Geophysical
monograph 108)
Bastiaanssen, W.G.M., 2000. “SEBAL-Based Sensible and Latent Heat Fluxes in Irrigated Gediz Basin, Turkey”.
J.of Hydrology 229: 87-100.
Bastiaanssen, W.G.M; Molden, D.J., and Makin, I.W., 2000. “Remote Sensing for Irrigated Agriculture: Examples
from Research and Possible Applications”. Agricultural Water Management 46: 137-155.
7
Bastiaanssen, W.G.M., Brito, R.A.L., Bos, M.G., Souza, R.A., Cavalcanti, E.B. and Bakker, M.M., 2001. “Low
Cost Satellite Data for Monthly Irrigation Performance Monitoring: Benchmarks from Nilo Coelho, Brazil”. Irrig.
and Drainage Systems15: 53–79.
Bastiaanssen, W.G.M. and Chandrapala, L., 2003. “Waterbalance variability across Sri Lanka for assessing agricultural
and environmental water use”, Agricultural Water Management, 58: 171-192.
DSİ, 1992. Aşağı Gediz Projesi Kelebek (Gökkaya) Baraj Sulama Alanı Planlama Revize Arazi
Sınıflandırma ve Planlama Drenaj Raporu, DSİ Genel Müdürlüğü , II. Bölge Müdürlüğü, İzmir.
DSİ, 1996. “Sulama Birlikleri Bülteni”, DSİ Genel Müdürlüğü, II. Bölge Müdürlüğü, İzmir, 57s.
Gieske, A.S.M. and Meijninger, W., 2003. “High density NOAA time series of evapotranspiration ET in the Gediz
basin, Turkey”. In: Proceedings of the ICID workshop on remote sensing applications in irrigated
agriculture, 15-19 September 2003 Montpellier, France. p. 15.
Girgin, A., Geçgel, G. ve Gül, S., 1999. Gediz Havzasındaki Sulamaların Su Yönetimi Açısından Başarı Durumları,
İzmir Su Kongresi Bildiriler Kitabı, 317-334.
Güngör, Y., Erözel, A.Z. ve Yıldırım, O., 1996. Sulama. Ankara Üniv. Ziraat Fak Yayınları No: 1443, Ankara,
295s.
Kite, G., Droogers, P., Çetiner, S. ve Korkmaz, H., 1999. Havza Su Kaynakları Yönetimi, İzmir Su Kong. Bildiriler
Kitabı,11-17.
Meteoroloji Genel Müdürlüğü, 2004. “Salihli Meteoroloji İstasyonu İklim kayıtları”.
Pelgrum, H. and Bastiaanssen, W.G.M., 1996. “An intercomparison of techniques to determine the area-averaged latent
heat flux from individual in-situ observations: A remote sensing approach using the European Field Experiment in
a Desertification-Threatened Area data”, Water Resources Research, vol. 32(9): 2775-2786
Priestley, C.H.B. and Taylor, R.J., 1972. "On the assessment of surface heat flux and evaporation using large scale
parameters." Mon. Wea. Rev., 100, 81-92.
Roerink, G. J.; Bastiaanssen, W. G. M.; Chambouleyron, J. and Menenti, M., 1997. “Relating crop water consumption to
irrigation water supply by remote sensing”. Water Resources Management, 11(6):445-465.
Shuttleworth, W.J., Gurney, R.J., Hsu, A.Y. and Ormsby, J.P., 1989. “FIFE: the variation in energy partitioning at
surface flux sites, remote sensing and large scale global processes”. Proceedings of the Baltimore Symposium
IAHS publication no. 186, IAHS Press, Oxfordshire, p. 67–74.
Stone, L.R. and Horton, M.L., 1974. “Estimating Evapotranspiration using canopy temperatures: Field evaluation”,
Agronomy J., 66:450-454.
Wang, J., Ma, Y., Menenti, M., Bastiaanssen, W. G. M. and Mitsuta, Y., 1995. “The Scaling-up of Processes in the
Heterogeneous Landscape of HEIFE with the aid of Satellite remote sensing”. J. Meteor. Soc. Japan, 73,
1235–1244.
8