KİNEZYOLOJİ ÖĞR.GÖR. CİHAN CİCİK 1 KONTRAKTÜRLER Kontraktür: Kasın fizyolojik limitlerdeki boyunu kaybetmesidir ve tamamen pasif bir olaydır. Kontraksiyon: Kasın boyunun geçici olarak bir fonksiyon amacıyla kısaltılması veya uzatılmasıdır ve aktif-fizyolojik bir olaydır. Spazm: Kasın boyunda gelip geçici kısalmadır. Spastisite: Aşırı inervasyonel yüklenmeye bağlı olarak kasın gevşeyememesi durumudur. 2 KONTRAKTÜRLER 1) Dinamik imbalansa bağlı kontraktürler: Agonist ve antagonist kaslar arasındaki dengenin herhangi bir sebeple kaybolmasıyla oluşur. Fizyolojik bozukluk söz konusu olmayıp kuvvet dağılımları arasında farklılık vardır. Kuvvetli olan kas yönünde hareket vardır ve kuvvetli kasın boyunda kısalık meydana gelir. Dengesizlik ortadan kaldırıldığında düzelme görülebilir. 3 KONTRAKTÜRLER 2) Nörolojik karakterdeki kontraktür: Kas yapısında bozukluk yoktur ancak inervasyonunda problem vardır. Merkezi sinir sistemi ve periferik sinir sistemine ait problemlerde bu tip kontraktürler görülmektedir. I.Motor Nöron lezyonlarında görülen kontraktürlerde aşırı inervasyonel impulslar sebebiyle kasta spastisite gelişir. 4 KONTRAKTÜRLER Flask kaslarda antagonistler sürekli olarak eklemi kendi yönüne çeker. Bu da agonist kasların gevşemesine karşılık antagonist kaslarda kuvvet artışına ve kontraktüre yol açar. Örn. Peroneal sinir yaralanmasında dorsifleksörler çalışmaz, plantar fleksörlerde kısalık oluşur. 5 KONTRAKTÜRLER 3) Myojenik kontraktür: Kasın yapısında bozukluk vardır ve daha çok fleksör kas grubu lehine kontraktür gelişir. Bunun nedeni gravitenin fleksör kas grubu lehine çalışmasıdır. 6 KONTRAKTÜRLER 4) Eklemdeki bozukluktan kaynaklanan kontraktürler: Eklemde herhangi bir hastalık, luksasyon, subluksasyon veya eklem elemanlarının kırıklarında eklemde malpozisyon denilen bir durum oluşur. Eklemin aldığı pozisyona göre kaslarda kuvvet dengesizliği oluşur ve kontraktür meydana gelir. 7 KONTRAKTÜRLER 5) Hem eklem hastalıklar hem de kasın iltihabi hastalıkları ile birlikte seyreden kompleks etyolojik kontraktürler: Genellikle kollajen doku hastalıklarında (polimyozit, dermatomyozit gibi) görülür. Kontraktür hem ekleme hem de effektör organdaki bozukluğa bağlıdır. 8 KONTRAKTÜRLER 6) İskemik (Vasküler) kontraktürler: Kasın beslenmesindeki bozukluktan dolayı kasta oluşan iskemi sinirde de iskemiye yol açar. En güzel örneği Volkmann iskemik kontraktürüdür. Basit kırıkların sıkı bir şekilde sabitlemesi ile damarın basınç altında kalması sonucu gelişen irreversibl (geri dönüşümsüz) bir olaydır. 9 KONTRAKTÜRLER 10 KONTRAKTÜRLER 7) İdiopatik kontraktürler: Sebebi bilinmeyen kontraktürlerdir. Örn. Dupuytren kontraktürü. Parmak fleksörleri ileri derecede kısalıri el ayası içinde fleksör tendonlar belirginleşir ve parmakların hareketler limitlenir. 11 KONTRAKTÜRLER 12 KONTRAKTÜRLER Kontraktürler tendonlarda değil, aktif kasılma kabiliyeti olan kaslarda meydana gelir. Kasın boyundaki aşırı kısalmayla tendon gerilim kuvveti altında tutulur ve eklem hareketi limitlenmiş olur. Kasta dejeneratif değişiklik ve fibrozis meydana gelmeden oluşan kontraktürler reversibl olup fibrozis oluşmuş ise kontraktür irreversibldır. 13 TEŞEKKÜRLER ÖĞR.GÖR. CİHAN CİCİK 14