164. Adım – Destek ve Hareket #3

ADIM ADIM
YGS LYS
164. Adım
İNSANDA DESTEK VE HAREKET SİSTEMİ 3
KAS SİSTEMİ
KAS SİSTEMİ
✔ Hayvanların çoğunda hareket, özelleşmiş kas
hücrelerinin kasılmasıyla meydana gelir.
✔ Kaslar, vücudun şeklinin korunmasında ve
desteklenmesinde görev yapar.
✔ Uyarılar, kas boyunca ilerler.
✔ Tepki sırasında kimyasal enerji, mekanik
enerjiye dönüştürülür.
✔ Eklemlerin birbirine bağlanmasını ve
hareketini sağlar.
KAS DOKU VE KAS ÇEŞİTLERİ
► Kas hücrelerinin hücre zarına sarkolemma, sitoplazmasına
sarkoplazma, endoplazmik retikulumuna ise sarkoplazmik
retikulum denir. Mitokondrisine de sarkozom denir.
KAS ÇEŞİTLERİ
► Sitoplazmasında miyofibriller bulunur.
✔ Vücudun iskelet sistemiyle birlikte hareketini sağlar.
► Miyofibriller kasılmayı sağlar. Aktin ve Miyozin proteinlerinden
oluşur.
✔ Hücreleri uzun, ince, silindir şeklinde olup çok çekirdeklidir.
► Kaslarda enerji ihtiyacı fazla olduğundan mitokondri fazladır.
1) ÇİZGİLİ KAS (İSKELET KASI)
✔ Oksijenli solunum ve laktik asit fermantasyonu yapar.
✔ Miyofibriller enine bantlaşma yapar.
✔ Yalnız sinir yoluyla uyarılır.
✔ Beyin kontrolünde, isteğimize bağlı somatik sinirlerin
denetimiyle çalışır. (MSS)
✔ Düz kaslara göre daha hızlı çalışır, daha çabuk yorulurlar.
✔ Eklem bacaklılarda ve omurgalılarda görülür.s
KAS ÇEŞİTLERİ
3) KALP KASI
✔ Yapı olarak çizgili kasa, çalışma olarak düz kasa benzer.
✔ Genellikle tek çekirdeklidir ancak iki çekirdekli de olabilir.
✔ Düzgün silindirik yapıya sahip olmayan dallanmalar gösterir.
2) DÜZ KAS
✔ Hücreleri mekik şeklindedir.
✔ Tek çekirdeklidir.
✔ Miyofibriller boyuna bulunur. Bantlaşma
yapmamışlardır. Dizilişlerinde bir düzen yoktur.
✔ İsteğimiz dışında hareket ederler ve otonom sinir sistemi
tarafından kontrol edilirler.
✔ Oksijenli solunum yaparlar.
✔ Çizgili kaslara göre yavaş çalışır, daha geç yorulurlar.
✔ Eklembacaklılar hariç omurgasızlarda ve omurgalılarda
organların etrafında bulunur.
✔ Bantlaşma vardır.
✔ Sadece kalpte bulunur.
✔ Otonom sinir sistemi tarafından kontrol edilir. İstemsiz çalışırlar.
✔ Çalışması hızlı ancak ritmik şekildedir.
✔ Oksijenli solunum yaparlar.
ÇİZGİLİ KASLARIN ÇALIŞMA MEKANİZMASI
Herhangi bir kasın uyarılması için belirli bir şiddette uyartının kasa ulaşması
gerekir. Kasın kasılmasını sağlayan en düşük uyaran şiddetine eşik değeri
denir. Kaslar eşik değerinden daha düşük değerdeki uyarılara tepki
göstermezler.
NOT: Eğer bir kas hücresine eşik değerinin üstünde farklı şiddetlerde uyarı
verilirse kas teli eşik değeri üstündeki tüm uyarılara aynı derecede kasılarak
tepki verir. Buna ya hep ya hiç kuralı denir. Bu bakımdan kas teli sinir
hücresini andırır.
Belirli bir şiddete sahip uyaran ile bir kasın kasılıp gevşemesi üç evrede
gerçekleşir. Kasın, kasılıp gevşeme sürecinde gerçekleşen evrelerin tümüne
kas sarsı (kasıl sarsılma) denir.
Bu evreler şunlardır:
1) Bekleme (Gizli) Evresi
2) Kasılma Evresi
3) Gevşeme Evresi
ÇİZGİLİ KASLARIN ÇALIŞMA MEKANİZMASI
1) Bekleme (Gizli) Evresi:
t1 – t2 arasıdır. Kasın uyarılması ile kasılmaya başlaması arasında
geçen süredir.
2) Kasılma Evresi:
t2 – t3 arasıdır. Kasın kasılmaya başlaması ile gevşemeye
başlaması arasında geçen süredir.
3) Gevşeme Evresi:
t3 – t4 arasıdır. Kasın gevşeyerek eski haline dönmesine kadar
geçen süredir. Kas gevşedikten sonra yeniden uyarılana kadar
dinlenir.
t1 t2
t3
t4
ÇİZGİLİ KASLARIN ÇALIŞMA MEKANİZMASI
Fizyolojik Tetanoz: Kas kısa aralıklarla uyarılırsa gevşemeden
kasılma durumunda kalır. Bu durumdaki kas esnekliğini kaybeder
ve sertleşir. Buna fizyolojik tetanoz denir.
Kas Tonusu: Bilinci yerinde olan bir bireyde dinlenme halinde bile
iskelet kaslarının bir miktar kasılı kalma durumudur.
(Orta beyin tarafından kontrol edilir.)
Normal
kasılma - gevşeme
Uyarı sıklaştı
Fizyolojik Tetanoz