kaslar hakkında genel bilgi

KASLAR HAKKINDA
GENEL BİLGİ
Prof.Dr.E.Savaş HATİPOĞLU
Hareket ve Kaslar

Canlılığın belirtisi olarak kabul edilen hareket canlıların sabit yer
veya cisimlere göre yer ve durumunu değiştirmesidir. İnsanlarda
hareket bir sistemin işlevidir. Bu işlevi yerine getiren organlar
topluluğu hareket sistemi olarak adlandırılır. İnsanlarda hareket
sisteminin pasif unsuru kemik ve eklemlerdir. Bunlar tek
başına hareketi oluşturamazlar. Hareketin aktif unsuru kaslardır.
Hareketin gerektirdiği gücü kaslar doğurmaktadır. Hareketin
meydana gelmesi için kaldıraç kolu işlevini gören kemikler ile,
dayanak noktası işlevini gören eklemlerin olması ve hareketi
yaptıracak kasın bu eklemin eksenlerinden en az birini
çaprazlaması şarttır.
KAS ŞEKİLLERİ
MORFOLOJİK OLARAK



DÜZ KASLAR : Kalbin haricinde iç organlar ve kan
damarlarında bulunurlar. İsteğimiz dışında hareket ederler.
Otonom sinir sistemi tarafından innerve edilirler.
KALP KASI: Histolojik olarak iskelet kaslarına benzerse de
istemsiz olarak çalışan bir kastır. Kalp kası ritmik olarak kasılır.
Otonom sinir sistemi tarafından kontrol edilen bir sistemle
çalıştığı gibi, sinir uyarısı olmaksızın da çalışmasına devam eder.
İSKELET KASI : İskelet üzerinde yer alan kaslardır.
Vücuda şekil verirler. Vücut ağırlığının %40'nı oluştururlar.







TENDO
APONEUROSİS
VENTER
ORİGO
İNSERTİO
ANATOMİK KESİT
FİZYOLOJİK KESİT
İSKELET KASLARININ TİPLERİ








İskelet kaslarındaki liflerin sayıları ve diziliş şekilleri kasın şeklini belirler. Kas lifleri o
kasın çekme çizgisine paralel veya eğik olarak dizilebilirler. Bu dizilişlere göre kas
şekilleri şunlardır;
MUSCULUS QUADRATUS: Kas lifleri dörtgen şeklinde dizilmiş kaslardır. Örneğin
m.thyrohyoideus.
MUSCULUS FUSIFORMIS: Kas lifleri mekik şeklinde dizilmiş kaslardır. Örneğin
m.flexor carpi radialis.
MUSCULUS UNIPENNATUS: Kasın tendosu bir kenarında olup lifleri bu tendoya
tek taraflı eğik olarak dizilmiş kaslardır. Örneğin m.flexor pollicis longus.
MUSCULUS BIPENNATUS: Kasın tendosu ortada lifleri iki taraflı eğik olarak
dizilmiş kasladır. Örneğin m.rectus femoris.
MUSCULUS MULTIPENNATUS: Kas lifleri tendoya çok çeşitli yönlerden eğik
olarak uzanan kaslardır. Örneğin m. deltoideus.
MUSCULUS TRIANGULARIS: Kas tendosu bir üçgenin tepesi gibi olan kaslardır
(m. temporalis).
Bu kas şekillerinin yanında, musculus sphincter (büzücü), musculus dilatator
(genişletici), musculus orbicularis (daire şekilli), musculus cruciatus (çaprazlaşan)
ve musculus cutaneus (deri içinde bulunan) gibi kas şekilleri de vardır.
Musculus qudratus
(m.thyrohyoideus,m.sternocleidomastoideus)
Musculus fusiformis
(M.biceps brachi,M.flexor carpi radialis)
Musculus unipennatus
(m.flexor pollicis longus)
Musculus bipennatus
(M.rectus femoris)
Musculus multipennatus
(m.deltoideus)
Musculus orbicularis
(m.orbicularis oris)
Musculus triangularis
(m.temporalis)





Musculus sphincter
Musculus dilatator
M.orbicularis
M.criciatus
M.cutaneus
KASLARIN HAREKETLERİ


Kasın yapısal ünitesi kas hücresi veya kas lifidir. Kasın işlevsel
ünitesi ise bir motor nöron ve motor nöronun kontrol ettiği kas
liflerinden oluşur. Bu işlevsel birime MOTOR ÜNİTE denir.
Bir motor ünitedeki kas liflerinin sayısı genellikle yüz
civarındadır. Motor ünitedeki bu kas lifinin sayısı kasın işlevine
göre değişir. Gövdenin büyük kaslarında bir motor nöron
yüzlerce kas lifini innerve ederken, göz ve el kaslarında olduğu
gibi bazen bir motor nöron birkaç kas lifini innerve eder.
Dinlenme anındaki bir kasın sahip olduğu gerginliğe TONUS
denir. Eklemlerden, kirişlerden ve kaslardan gelen impulslar
sayesinde kas tonusunun sürekliliği sağlanır.




Bütün hareketler birçok kasın koordineli bir şekilde
birlikte çalışması ile oluşur. Hareketi doğrudan yaptıran
kas veya kas grubuna ESAS HAREKET ETTİRİCİ
KAS denir.
Esas hareket ettirici kaslara karşıt olarak çalışan kaslara
da ANTAGONİST KASLAR denir. Örneğin ön
kolun flexionunda, extensor kaslar antagonisttir.
Esas hareket ettirici kasa aynı yönde yardımcı olan
kaslara da SİNERJİST KASLAR denir.
Bir hareket yapılırken istenmeyen diğer hareketlerin
oluşmasını engelliyen kaslar da FİKSASYON
KASLARI olarak bilinirler.