TÜRKİYEDE SANAYİ ERCE MOLA 11-F 768 Sanayi Ham maddelerin ya da yarı işlenmiş maddelerin işlenmesiyle yeni ürünler elde edilerek kullanıma hazır hale getirilmesine sanayi (endüstri) denir. Gelişmiş ülkeler ham madde ithal ederken gelişmemiş ülkeler ham madde ihraç eder. Sanayinin Kurulup Gelişmesinde Gerekli Koşullar Sermaye Ham madde Enerji kaynakları İşgücü Ulaşım Pazarlama Teknoloji Türkiye’de Sanayi TÜRKİYE’DE SANAYİNİN YOĞUNLAŞTIĞI MERKEZLER Marmara Bölgesi Ege Bölgesi Akdeniz Bölgesi Karadeniz Bölgesi Doğu Anadolu Bölgesi İç Anadolu Bölgesi Güneydoğu Anadolu Bölgesi İstanbul İzmit Adapazarı Bursa Çorlu Çerkezköy İzmir Manisa Denizli Adana Mersin İskenderun Zonguldak Ereğli Karabük Samsun Malatya Elazığ Erzurum Ankara Eskişehir Kırıkkale Kayseri Gaziantep Diyarbakır Batman Türkiye’de Başlıca Sanayi Kolları 1) Besin (Gıda) Sanayi A) Un ve Unlu Mamüller Besin sanayisinin en yaygın ve en eski koludur. Buğday ve diğer tahıl ürünlerinden elde edilir. Ekmek, bisküvi, makarna, irmik, nişasta gibi besin maddeleri üretilir. Türkiye’de Başlıca Sanayi Kolları 1) Besin (Gıda) Sanayi B) Şeker Cumhuriyetin ilk yıllarında kurulan sanayi koludur. İlk şeker fabrikaları Uşak ve Alpullu’da kurulmuştur. C) Et ve Süt Ürünleri Erzurum, Kars, Ardahan, Trabzon, Edirne, Bursa, Şanlıurfa, Diyarbakır, Mardin, Van vb. Türkiye’de Başlıca Sanayi Kolları 1) Besin (Gıda) Sanayi D) Bitkisel Yağ Zeytin Yağı Fabrikaları: Ege Bölgesi, Güney Marmara Bölümü ve Adana Bölümü’nde yoğunlaşmıştır. Ayçiçeği Yağı Fabrikaları: Trakya’da toplanmıştır. Pamuk Yağı ve Soya Fasulyesi Yağı Fabrikaları: Akdeniz’de toplanmıştır. E) Konserve İstanbul, Bursa, Balıkesir ve İzmir illerinde yoğunlaşmıştır. F) Çay Başta Rize olmak üzere Doğu Karadeniz kıyılarında toplanmıştır. Türkiye’de Başlıca Sanayi Kolları 2) Tütün ve İspirtolu İçki Sanayi A) Tütün sanayi Tekel Sigara Fabrikaları: Samsun, Adana, Tokat, İzmir, Malatya, İstanbul’dur. Bitlis’te özel sektörlere ait sigara fabrikası vardır. B) İspirtolu içki sanayi Üzüm, arpa, anason, patates, çavdar ve şerbetçi otu gibi bitkiler ham madde olarak kullanılır. İçki fabrikaları genellikle ham madde üretim alanlarının yakınına kurulmuştur. Türkiye’de Başlıca Sanayi Kolları 3) Dokuma - Deri Giyim Sanayi A) Dokuma Pamuklu Dokuma: Pamuğun üretildiği ya da kolay ulaştığı kesimlerde yoğunlaşmıştır. Özellikle Ege, Akdeniz, Marmara, Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yoğunlaşmıştır. Yünlü Dokuma: Yün ipliği, yünlü kumaş dokuma, yünlü örme (trikotaj) halıcılık ve kilimcilik yapılmaktadır. Halıcılığın ve kilimciliğin geliştiği yerler. Isparta, Kula (Manisa), Uşak, Simav (Kütahya), Konya, Hereke, Gaziantep, Kayseri İpekli Dokuma: Bursa, İstanbul, Gemlik’te yoğunlaşmıştır Türkiye’de Başlıca Sanayi Kolları 3) Dokuma - Deri Giyim Sanayi A) Dokuma Deri Başta İstanbul olmak üzere, İzmir, Kayseri, Erzurum, Van, Sarıkamış vb. Giyim İstanbul, İzmir, Ankara, Adana ve Bursa’da hazır giyim sanayisi gelişmiştir. Türkiye’de Başlıca Sanayi Kolları 4) Maden Sanayi A) Demir-Çelik Fabrikaları Karabük, Ereğli, Sivas, İskenderun, Kırıkkale B) Bakır İşleme Tesisleri Maden (Elazığ), Murgul (Artvin), Samsun C) Ferro-Krom Tesisleri Antalya, Elazığ D) Alüminyum İşleme Tesisleri Seydişehir (Konya) E) Kurşun – Çinko İşleme Tesisleri Keban (Elazığ) Türkiye’de Başlıca Sanayi Kolları 5) Kimya Sanayi A) İlaç Sanayi İstanbul, Ankara, İzmir B) Boya Sanayi İstanbul, İzmir, Bursa C) Gübre Sanayi İzmit, Bandırma (Balıkesir), Tekirdağ, Kütahya, Elazığ, Mersin, İskenderun, Antalya D) Petro-Kimya Sanayi İpraş (İzmit), Aliağa (İzmir), Ataş (Mersin), Batman (Batman), Orta Anadolu (Kırıkkale) Türkiye’de Başlıca Sanayi Kolları 6) Toprağa Dayalı Sanayi A) Cam Sanayi İstanbul, Gebze, Mersin, Sinop, Trakya’da şişe ve cam fabrikaları vardır. B) Çimento Sanayi Ham maddesi kireçtaşı ve kildir. Taşınmasının zor ve ham maddesinin hemen hemen her yerde olması nedeniyle Türkiye’nin her bölgesinde çimento fabrikaları kurulmuştur. İhraç ürünlerimiz arasında yer alır. C) Seramik Sanayi İstanbul, Kocaeli, Çanakkale (Çan), Bilecik (Söğüt, Bozüyük), İzmit, Kütahya, İznik Türkiye’de Başlıca Sanayi Kolları 7) Orman Ürünleri Sanayi A) Kağıt Fabrikaları İzmit, Aksu (Giresun), Çaycuma (Zonguldak), Taşköprü (Kastamonu), Dalaman (Muğla), Çay (Afyon), Taşucu (Mersin), Bartın, Balıkesir B) Kereste Fabrikaları Bartın, Bolu, Düzce, Kastamonu, Ordu, Rize, Artvin C) Mobilya Fabrikaları İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Kayseri Türkiye’de Başlıca Sanayi Kolları 8) Makine Sanayi A) Otomotiv Türkiye’nin makine sanayisinin en çok gelişen koludur. İstanbul, Bursa, İzmir, İzmit, Eskişehir, Ankara vb. B) Demir Yolu Araçları Sivas, Eskişehir C) Gemi İstanbul (Pendik, Tuzla), Kocaeli (Gölcük) D) Uçak Ankara E) Savunma Sanayi Kırıkkale, Ankara