ÖZET: KBB Uzmanı Operatör Doktor Kadir Sezgin: “KBB (Kulak Burun Boğaz) bölümünün beklide en fazla görülen rahatsızlığı bademcik ve geniz eti sorunudur. Geniz eti doğumdan sonra çeşitli uyarılarla hızla büyür. Özellikle 4-5 yaşlarında maksimum büyüklüğe ulaşır. Sonra aktivasyonu azalır ve küçülmeye başlar. Bademcikler yaşamın ilk yıllarında daha önemlidir. Hava akımı yaratarak akciğerlere giden havanın filtre edilmesini sağlar. Geniz eti ve bademcik ameliyatı çoğunlukla çocukluk çağında yapılan bir işlemdir. Vertigo'nun etkisini azaltabilmek için: Aniden ayağa kalkmak veya başınızı bir taraftan diğer tarafa çevirmek gibi ani pozisyon değişikliklerinden kaçının. Hızlı baş hareketlerinden kaçının. Tuz, nikotin ve kafein gibi dolaşımı ürünlerin kullanımını azaltın. Sinirlilik hali, stres ve alerjiniz olan maddelerden uzak durun. Başınız döndüğü zaman dikkatli olun. Kesici aletler, araç kullanmak, yüksekte bulunmak gibi durumlardan kaçının.” ABSTRACT:ENT specialist Operating Doctor Kadir Sezgin: “Maybe the most observed illness of ENT (Ear Nose Throat) department is tossil and geniz eti sorunudur. Geniz eti doğumdan sonra çeşitli uyarılarla hızla büyür. Özellikle 4-5 yaşlarında maksimum büyüklüğe ulaşır. Sonra aktivasyonu azalır ve küçülmeye başlar. Bademcikler yaşamın ilk yıllarında daha önemlidir. Hava akımı yaratarak akciğerlere giden havanın filtre edilmesini sağlar. Geniz eti ve bademcik ameliyatı çoğunlukla çocukluk çağında yapılan bir işlemdir. Vertigo'nun etkisini azaltabilmek için: Aniden ayağa kalkmak veya başınızı bir taraftan diğer tarafa çevirmek gibi ani pozisyon değişikliklerinden kaçının. Hızlı baş hareketlerinden kaçının. Tuz, nikotin ve kafein gibi dolaşımı ürünlerin kullanımını azaltın. Sinirlilik hali, stres ve alerjiniz olan maddelerden uzak durun. Başınız döndüğü zaman dikkatli olun. Kesici aletler, araç kullanmak, yüksekte bulunmak gibi durumlardan kaçının.” Göller Bölgesi Aylık Hakemli Ekonomi ve Kültür Dergisi Ayrıntı/ 18 KULAK BURUN BOĞAZ HASTALIKLARI KBB Uzmanı Operatör Doktor Kadir Sezgin: KBB Uzmanı Operatör Doktor Kadir Sezgin: “Hastanemiz kuruluş tarihi olan 2006 yılından beri KBB branşında hizmet vermektedir. 2010 yılından itibaren görevi ben devraldım ve halen aktif olarak çalışmaktayım. Hastanemiz ilçede kurulan bir sağlık kuruluşu olmasına rağmen birçok branşı ile en üst seviyede hizmet vermektedir. Kulak Burun Boğaz branşı olarak ta biz modern tıbbın gerektirdiği tüm tanı ve tedavi yöntemleriyle hizmet vermekteyiz. Verdiğimiz kaliteli hizmet sayesinde hasta portföyümüz sadece ilçe sınırları ile kalmamış, tüm bölgeye hizmet eder konuma gelmiştir. KBB bölümü olarak kısaca bazı sık rastladığımız hastalıklar ve tanı-tedavi yöntemlerinden bahsedecek olursak:” RİNOLOJİ (BURUN AMELİYATLARI) Fonksiyonel burun cerrahisi (Burunda et ve kemik ameliyatları) Endoskopik sinüs cerrahisi Endoskopik gözyaşı kesesi cerrahisi Radyofrekans uygulamaları ESTETİK PLASTİK CERRAHİ Estetik burun cerrahisi (Açık ve kapalı yöntemle) Kepçe kulak ameliyatları PEDİATRİK OTOLARENGOLOJİ Kansız bademcik ve geniz eti ameliyatları Kulağa ventilasyon tüpü takılması OTOLOJİ VE NÖROOTOLOJİ (KULAK HASTALIKLARI VE AMELİYATLARI) Odyoloji (İşitme testleri) Kulak mikrocerrahisi Kulak çınlaması tanı ve tedavisi Baş dönmesi ve denge bozuklukları tanı ve tedavisi Yüz felci tanı ve tedavisi LARENGOLOJİ (SES HASTALIKLARI) Ses kısıklıkları ve bozukluklarının tanı ve tedavisi Ses teli ameliyatları (Polip,Nodül) Ses inceltmesi ameliyatları UYKUDA SOLUNUM BOZUKLUKLARI VE HORLAMA Horlama ve uyku apnesi ameliyatları (Klasik cerrahi,lazer cerrahisi) BAŞ BOYUN CERRAHİSİ Baş boyun tümörlerinin tanı ve cerrahisi Kulak burun boğaz kanser cerrahisi Tükrükbezi ameliyatları MAKSİLLOFASİAL CERRAHİ Yüz kırıklarının cerrahi tedavileri ALLERJİ tanı ve tedavileri KBB bölümünün beklide en fazla görülen rahatsızlığı bademcik ve geniz eti sorunudur. Bademcik ve geniz eti: Bademcik (tonsil) ve geniz eti (adenoid), dil kökü bademciği ile birlikte boğazdaki lenfoid doku halkasının parçalarıdır. Bağışıklık sisteminin elemanlarıdır. Geniz eti doğumdan sonra çeşitli uyarılarla hızla büyür. Özellikle 4-5 yaşlarında maksimum büyüklüğe ulaşır. Sonra aktivasyonu azalır ve küçülmeye başlar. Bademcikler yaşamın ilk yıllarında daha önemlidir. Hava akımı yaratarak akciğerlere giden havanın filtre edilmesini sağlar. Hastalıklarında; Normal hastalık belirtileri ateş, boğaz ağrısı, yutma güçlüğü, baş ağrısı, halsizlik ve eklem ağrısı gibi bulgular ortaya çıkar. Bademciklerin üzeri gri-beyaz enfekte materyalle kaplanabilir. Enfeksiyona farenjit de eklenebilir. Akut bademcik iltihabı çoğu zaman kolayca iyileşmesine rağmen komplikasyonlara da yol açabilir (bademcik yakınında apseleşme, boyun derin dokularına enfeksiyonun yayılması, kana bakterilerin karışması). Sık geçirilen boğaz enfeksiyonları sonrasında bademcik ve geniz eti dokularında büyüme görülebilir. Büyüklüğe bağlı olarak solunum yollarında oluşan tıkanıklık solunumu olumsuz yönde etkiler. Orta kulak havalanmasının bozulması orta kulak iltihabı ve işitme fonksiyonlarında kısmi bozulmaya yol açabilir. Kış aylarında okul, yuva ve toplu çalışma yerleri enfeksiyonların sık geçirilm- esine yol açabilir. Bağışıklık sisteminin zayıf olması da bir başka nedendir. Bu durumda bağışıklık sistemini güçlendirici ilaç tedavileri denenebilir. Bu çözümlerin yetersiz kaldığı durumlarda operasyon önerilir. Kronik boğaz kızarıklığı (farenjit) : Bu sorunla karşılaşan kişilerin boğaz görünümü normalden daha kırmızıdır. Bunun nedeni, çoğu zaman boğaz mukozasının çevresel faktörlerle tahriş olmasıdır (sigara içilmesi veya içilen ortamda bulunulması, kimyasal madde buharlarının solunması, toz, alkol, ağız açık uyunması, alerjik reaksiyonlar). Bu durum boğaz mukozasının hafif düzeyde iltihabi reaksiyon göstermesine yol açar. Sinüzite bağlı geniz akıntısı da bu şikâyete yol açmaktadır. Hastalarda boğazda kuruluk hissi, boğaz temizleme ihtiyacı, yabancı cisim hissi, bulantıya neden olabilen aşırı mukoza duyarlılığı, kuru öksürük şikâyetleri görülebilir. Bu hastalıkların tedavisinde ise öncelikle etken faktörlerin ortadan kaldırılması gerekir. (burun tıkanıklığı varsa giderilmesi, kirli ortamlardan uzak durulması gibi). Bademcik ve geniz eti hangi durumlarda alınmalıdır? Bazı durumlar tartışmalı olsa da, aşağıdaki sorunlarda bademcikler ve geniz eti operasyonla alınmalıdır: Sık tekrarlayan bademcik iltihabı Yüksek ateşe bağlı konvülzyon (havale) yapan bademcik iltihabı, Göller Bölgesi Aylık Hakemli Ekonomi ve Kültür Dergisi Ayrıntı/ 19 Bademcik etrafında apse oluşumu Difteri taşıyıcılığı Solunumu ve yutmayı engelleyen büyüklükte bademcik ve geniz eti Uyku apnesi Bademciklerde tümör şüphesi Büyük geniz etinin östaki tüpünü tıkaması veya orta kulağa bakteri geçişini arttırması nedeniyle orta kulakta sıvı birikimi veya tekrarlayan orta kulak iltihabına yol açması Büyük geniz eti nedeniyle sinüzit gelişmesi Çene yapısını bozan bademcik ve geniz eti büyümeleri Bademcik ve geniz eti ameliyatı hangi yaşlarda yapılır? Geniz eti ve bademcik ameliyatı çoğunlukla çocukluk çağında yapılan bir işlemdir. Gerekli nedenler mevcutsa ve kişinin operasyon geçirmesine engel teşkil eden bir sağlık sorunu yoksa her yaş grubunda operasyon yapılabilir. Geniz eti için herhangi bir yaş sınırlaması yoktur. Bademcik operasyonlar her yaşta yapılsa da çok zorunlu olmadıkça 4-5 yaş altındaki çocuklarda operasyon tercih edilmemektedir. Bademcik ve geniz eti operasyonu riskli midir? Riski oldukça düşük operasyonlardır. İstatistiklerde 15.000 operasyondan birinde anestezi ya da cerrahiye bağlı ciddi komplikasyon bildirilmiştir. Operasyon sonrası kanama en sık görülen komplikasyondur. Ciddi kanama 5/1000 vakada görülmüştür. Bağışıklık sisteminin operasyondan sonra bozulacağı yönündeki düşünceler, yapılan birçok çalışma sonucunda geçerliliğini yitirmiştir Bunların dışında en sık gördüğümüz rahatsızlıklar, Sinüzit, Vertigo ( baş dönmesi), Tinnitus ( kulak çınlaması), Alerjik rahatsızlıklar, Baş ağrılar, geniz akıntısı olarak sıralanabilir. Son yıllarda yukarıda sıralanan hastalıklarda ciddi oranda artışlar görmekteyiz. Özellikle bizim bölgemizde baş dönmesi yakınması belki de en sık gördüğümüz sorundur. Gittikçe hasta sayısında artma ve hastalığın süresinde uzama gözlemlemekteyiz. Bununla ilgili kısaca bilgi verecek olursak; Göller Bölgesi Aylık Hakemli Ekonomi ve Kültür Dergisi Ayrıntı/ 20 VERTİGO( BAŞ DÖNMESİ): Baş dönmesi denildiğinde hastanın dengesini sağlamadaki her türlü problem anlaşılır. Bu durum hastayı yatağa düşürüp gözlerini dahi açamayacağı şiddetten, sadece zaman zaman bir kayma hissine kadar değişebilir Sorun, dengeyi sağlayan unsurlardan duyusal (görsel, iç kulak ile ilgili, algısal) ve motor sistemlerin birbirleriyle etkileşim ve koordinasyon içinde çalışmasından, ayrıca birçok organı ilgilendirmesinden kaynaklanmaktadır. İnsandaki denge sistemi çok karmaşıktır. Birçok organın birbiriyle etkileşim ve uyumunun sağlanması gerekir. Denge bozuklukların % 90 ‘ı periferik yani iç kulak, gözler ve kas sitemleri ile ilgili, % 10’ da santral yani beyin ile ilgilidir. Vertigo'nun etkisini azaltabilmek için neler yapılabilir? 1- Aniden ayağa kalkmak veya başınızı bir taraftan diğer tarafa çevirmek gibi ani pozisyon değişikliklerinden kaçının. 2- Hızlı baş hareketlerinden kaçının. 3- Tuz, nikotin ve kafein gibi dolaşımı ürünlerin kullanımını azaltın. 4- Sinirlilik hali, stres ve alerjiniz olan maddelerden uzak durun. 5- Başınız döndüğü zaman dikkatli olun. Kesici aletler, araç kullanmak, yüksekte bulunmak gibi durumlardan kaçının. Vertigo'nun tedavisi nasıl yapılmaktadır? Baş dönmesi kendisi bir hastalık olmayıp başka hastalığın belirtisi olduğu için öncelikle asıl sebebin tedavisi gerekir. Ancak birçok baş dönmesi hastasında ortaya net bir sebep konamamaktadır. Bu nedenle asıl amaç baş dönmesini ortadan kaldırmak haline dönmektedir. Kulak hastalıklarına bağlı baş dönmeleri (tümörler hariç) genellikle kısa ya da uzun zamanda kendiliğinden ortadan kalkmaktadır. Bu bazen 6 ay ya da 1 yıla kadar uzayabilir. Baş dönmesi eğer pozisyonel baş dönmesi (BPPV) ise bunun tedavisi Epley manevrası denen ve doktorunuzun size muayene masasında uygulayacağı bazı hareketlerle olmaktadır. Bu hareketler iç kulaktaki bazı partiküllerin yerine oturmasını sağlamaktadır. Diğer sebeplerde ilaç tedavisi kullanmak gerekir. Bu amaçla değişik ilaçlar kullanılsa da hemen hemen hepsi belli oranda baş dönmesini azaltırlar. Baş dönmesi şiddetli olan hastalar bazen serum takılıp hastaneye yatırmak gerekebilir. Tümörlere bağlı baş dönmelerinin tedavisi tümörün çıkarılmasıdır yani ameliyattır. İlaç tedavisine cevap vermeyen Meniere hastalığında da bazen ameliyat yapılır. ANAHTAR KELİMELER: Op. Dr. Kadir Sezgin, Bucak Lider, KBB, Vertigo, bademcik, geniz eti, farenjit, partikül, nikotin, larengoloji, rinoloji,