Türkiye-Malta Ticari ve Ekonomik İlişkileri

MALTA
ÜLKE BÜLTENĠ
Ağustos 2011
GENEL BĠLGĠ
Resmi adı:
Yönetim Ģekli:
BaĢkent:
CumhurbaĢkanı:
BaĢbakan:
Diğer Ģehirler:
Yüzölçümü:
Nüfus:
Etnik yapı:
Resmi dil
Para birimi:
Saat dilimi:
Malta Cumhuriyeti
Parlamenter Cumhuriyet
Valletta
George Abala
Lawrence Gonzi
Marfa, Harmun, Gzira, Zabbar
316 km2
412.966 (2010)
Maltalı (% 95.3), Ġngiliz (% 1.6), Diğer (3%3.1)
Maltaca, Ġngilizce
Euro
GMT+1
1
Malta Ekonomisi
Makroekonomik Performans
MAKROEKONOMĠK VERĠLER
GÖSTERGELER
GSYĠH (miyon Euro)
GSYĠH (büyüme, %)
Enflasyon(TÜFE, ort., %)
Ġhracat (milyon €)
Ġthalat (milyon €)
2006
2007
2008
2009
2010
5.069,6
5.462,5
5.903,8
5.850,7
6.245,8
6.9
6.8
1.6
4.8
1.4
-1.2
2.1
1,656.6
3,066.2
2
1.7
Ġhracat Partnerleri :
Almanya %13.3, Singapur %12.5, Fransa %11.4, ABD %9.4, Hong Kong %6.5,
BirleĢik Krallık %5.9, Italya %4.8 (2009)
Ġthalat Partnerleri:
Italya %24.4, BirleĢik Krallık %11.7, Almanya %9.3, Fransa %7.6, Çin %4.2,
Singapur %4.11, Ġsviçre %4.05 (2009)
Malta, kısıtlı temiz su kaynakları sebebiyle gıda ihtiyacının ancak %20’sini
üretebilmektedir. Enerji ihtiyacının ise tamamına yakınını ithal etmektedir. Ülkede
iĢsizlik sorunu yok denecek kadar azdır ve enflasyon oranı düĢüktür. Turizm baĢta
olmak üzere dıĢ ticaret ve üretim (elektronik ve ilaç) gelir kaynakları arasındadır.
BaĢlıca Sektörler
Turizm
Son zamanlarda yaĢanan yapısal zorluklara rağmen turizm sektörü Malta
ekonomisinin en önemli sektörü olmaya devam etmektedir. Yapısal sorunlar fiyat ve
kalite unsurlarını içermektedir. Ayrıca, Malta’da konumlandırılmıĢ az sayıdaki büyük
boy tur operatörüne bağımlılık ve özellikle Akdeniz ülkelerin tarafından artan rekabet
turizm sektöründe yaĢanan baĢlıca sorunlar arasındadır. Yüksek havalimanı vergileri
düĢük maliyetli havayollarının Malta’da faaliyet göstermesini engellemektedir.
Malta’yı 2009 senesinde toplam 1,182,490 turist ziyaret etmiĢtir. Malta son dönemde
sağlık turizmi alanında da öne çıkmaktadır.
Denizcilik
Malta’da denizcillik yüzyıllardır süren bir gelenektir. Akdeniz’deki stratejik konumu,
doğal limanları ve halkın denizcilik alanındaki bilgi ve yeteneğiyle Malta, uluslararası
denizcilik hizmeti veren bir merkeze dönüĢmüĢtür. Malta gemicilik alanındaki bu
tecrübesini, malta bayrağı ile pekiĢtirerek, denizcilere çeĢitli avantajlar sunmaktadır.
2
Malta bayraklı gemiler sayesinde ülke dünyanın 6. en büyük filosuna sahiptir. Malta
bayrağının avantajlarının baĢında gemi kaydında düĢük maliyet ve vergi muafiyeti
gelmektedir. Deniz Ticaret Kanunu vergi imtyiyaz hükümleri uyarınca, Malta bayraklı
gemiler vergi muafiyetinden yararlanabilir. Ayrıca gemi mürettebatının uyruğu
konusunda hiç bir kısıtlama bulunmadığı gibi gemi sahibi firmanın ortaklık paylarında
ve gemilerin ticari faaliyetlerinde hiç bir kısıtlama yapılmamaktadır.
Tarım ve Balıkçılık
Tarım ülke GSYĠH’sının %2.8’ini oluĢturmaktadır. Tarlaların çoğu küçük ölçekli ve
özel tarım alanlarıdır. Ürünlerin büyük bir bölümü iç tüketim içindir. Patates,
karnıbahar, üzüm, buğday, arpa, domates, turunçgil ve yeĢil biber üretilen baĢlıca
ürünlerdir.
Tipik bir Akdeniz balıkçılığına (el ile balık yakalama) mevcuttur. Ekonomiye katkısının
yanı sıra sosyo-kültürel bir öneme sahiptir. Birçok balıkçı geçimini pahallı nadir
balıkların satıĢından sağlamaktadır. Ülkede balık restaurantları ve deniz ürünleri son
derece önemli olduğundan ürünlerdeki çeĢitliliği ayrıca ülke turizmini de
etkilemektedir. 2009 yılı istatistiklerine göre, kılıçbalığı 237 ton, dorado 332 ton,
orkinoz 185 ton üretilmiĢtir. Deniz ürünleri endüstrisi ülkede 1980 yıllarında baĢlamıĢ,
1990 yıllarına gelindiğinde üretim yılda yaklaĢık 2000 tona ulaĢmıĢtır. Kültür
balıkçılığından elde edilen ürünlerin neredeyse tümü Avrupa ve Asya pazarlarına
ihraç edilmektedir.
Bankacılık
Bank of Valletta ve HSBC Bank Malta ülkenin en büyük ve en eski 2 bankasıdır.
Ülkede ayrıca yabancı offshore bankacılık hizmetleri mevcuttur. 1968’de yayımlanan
kanun gereği Malta Merkez Bankası ülkede para politikalarının üretimi ve
uygulanmasının yanı sıra finansal sistemin teĢviki ve yürütülmesinden sorumludur.
Malta hükümeti 1 Haziran 2008 tarihinde Euro’yu ülkenin resmi para birimi olarak
belirlemiĢtir.
Türkiye-Malta Ticari ve Ekonomik ĠliĢkileri
Ticari ve Ekonomik Nitelikli AnlaĢmalar
AnlaĢma
Ekonomik ve Teknik ĠĢbirliği AnlaĢmasını Hedefleyen Mutabakat
Zaptı
Turizm Alanında ĠĢbirliği AnlaĢması
Eğitim, Kültür ve Bilimsel ĠĢbirliği AnlaĢması
Yatırımların KarĢılıklı TeĢviki ve Korunması AnlaĢması
Ġmza Tarihi
31.08.1987
19.09.1997
13.02.1998
10.10.2004
Kaynak: Dış Ticaret Müsteşarlığı
Türkiye ile Malta arasında “Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi AnlaĢması” 30 Mayıs 1997
tarihinde parafe edilmiĢtir.
3
Ticari ĠliĢkiler
YILLAR
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2010*
2011*
Türkiye-Malta DıĢ Ticareti (Bin Dolar)
ĠHRACAT
ĠTHALAT
X/M
DENGE
71,867
39,850
1.80
32,017
62,934
9,123
6.90
53,811
141,505
28,279
5.00
113,226
156,990
72,622
2.16
84,368
98,543
72,920
1.35
25,623
279,338
46,040
6.07
233,298
226,760
20,318
11.16
206,442
620,669
98,860
6.27
521,809
956,354
167,972
5.69
788,382
664,109
135,163
4,91
528,946
410,375
195,315
2.10
215,063
268,434
70,454
4.09
197,980
644,346
134,589
4.79
509,757
HACĠM
111,717
72,057
169,784
229,612
171,463
325,378
247,078
719,529
1,124,326
799,272
605,690
338,888
778,935
Kaynak: TÜİK *Ocak-Haziran Ayları
2010 yılında Almanya’ya gerçekleĢen ihracat 2009 yılı ihracatı olan 9,7 milyon dolardan
yüzde 5'lik bir artıĢla 10,3 milyon dolara çıkmıĢtır. Aynı dönemde ithalat 14 milyon dolardan
15,3 milyon dolara yüzde 9 oranında artmıĢtır. 2010 yılındaki toplam ticaret hacmi ise yüzde
8 oranında artmıĢtır. 2011 yılının ilk 4 ayında ticaret hacmi bir önceki yılın aynı
dönemine oranla %169 artmıĢtır.
MALTA’NIN DIġ TĠCARETĠNDE BAġLICA ÜRÜN VE ÜLKELER (2009)
BaĢlıca Pazarlar:
Singapur %13, Almanya %12, , Fransa %12, ABD %10,
Ġngiltere %6, Libya %5, Türkiye %4
BaĢlıca Tedarikçiler:
Ġtalya %25, Ġngiltere %11, Almanya %9, Fransa %8,
Çin %5, Singapur %4, Türkiye %18
BaĢlıca Ġhraç Ürün/Ürün Grubu: Makine ve ulaĢım araçları %48, muhtelif mamul ürünler
%11, kimyasallar %7, yarı mamul mallar %4
BaĢlıca Ġthal Ürün/Ürün Grubu:
Makine ve ulaĢım araçları %38,mineral yakıtlar ve yağlar
%12, muhtelif mamul ürünler %11, gıda %10
Kaynak: T.C. Dış Ticaret Müsteşarlığı
4
ĠHRACAT
ÜRÜN ADI
Diğer ulaĢım araçları
2010 ($)
272.371.636
TaĢkömürü katranı ve ham petrolden ürünler
77.341.042
Elektrikli makine ve cihazlar
12.448.559
BaĢka yerde sınıflandırılmamıĢ diğer eĢyalar ve para
10.669.848
Demir ve çelik
8.087.976
ÇeĢitli mamul eĢya
3.693.917
Metallerden nihai ürünler
Vitaminler, hormonlar, alkoloidler, antibiyotikler, ilaçlar,
tıbbi eĢya
Metal dıĢı mineral mamuller
3.272.637
Mobilyalar
LĠSTE TOPLAMI
2.161.779
394.630.590
GENEL TOPLAM
410.435.609
2.579.175
2.199.471
Kaynak: T.C. Dış Ticaret Müsteşarlığı
ĠTHALAT
ÜRÜN ADI
TaĢkömürü katranı ve ham petrolden ürünler
Metal cevherleri, kırıntı, döküntü, hurdaları
2010/ ($)
129.929.266
35.820.649
Elektrikli makine ve cihazlar
9.040.925
Diğer ulaĢım araçları
5.335.014
Tekstil elyafı ve mamulleri
Vitaminler, hormonlar, alkoloidler, antibiyotikler, ilaçlar,
tıbbi eĢya
Organik kimyasal ürünler
5.330.879
3.294.980
1.052.469
Mesleki, ilmi cihazlar, kontrol alet ve cihazları
935.611
ÇeĢitli mamul eĢya
421.909
Kauçuk ve mamulleri
LĠSTE TOPLAMI
117.860
194.734.393
GENEL TOPLAM
195.301.898
5
Kaynak: T.C. Dış Ticaret Müsteşarlığı
Türk Firmalarının Yatırımları
ABB Elektrik Sanayii A.ġ. ve MONOSAN - MONOFAZE Elektrik Motorları Sanayii Malta’da iĢ
yapan Türk ġirketleridir.
YURTĠÇĠNDE YERLEġĠK KĠġĠLERĠN YURTDIġINDAKĠ DOĞRUDAN YATIRIMLARININ
ÜLKELERE GÖRE DAĞILIMI (Milyon ABD Doları)
AVRUPA
Malta
TOPLAM DÜNYA
2006
1.114
1
1.687
2007
1.621
1.071
2.175
2008
1.370
0
2.604
2009
1.537
1
2.040
2010
902
0
1.411
Kaynak:T.C. Merkez Bankası
Türkiye’deki BaĢlıca Malta Sermayeli Yatırımlar
31.12.2010 tarihi itibariyle Türkiye’de Malta sermayeli 37 firma faaliyet göstermektedir.
FIRMA
ELECTRA TERMO SĠSTEMLERĠ
SAN. VE TĠC. LTD. ġTĠ.
Merkez Ġli
BOĞAZĠÇĠ HOLD.A.ġ.
ĠSTANBUL
DĠGĠGRAPHĠCS DIġ TĠC.LTD.ġTĠ.
SUNRISE YALIKAVAK
ĠNġ.TURĠZM ĠTH.ĠHR. VE TĠC.
LTD. ġTĠ.
KARDEġLER DENĠZCĠLĠK VE
TĠC.A.ġ.
CHEM-IST SHIPPING
LTD.MERK.MALTA ĠST.ġUBESĠ
ETC DENĠZCĠLĠK VE TĠC. LTD.ġTĠ.
PALMALĠ HOLDĠNG
COMP.LTD.MERK.MALTA
TÜRK.ĠST.ġUBESĠ
KAPTAN DENĠZCĠLĠK NAK.DIġ
TĠC.LTD.ġTĠ.
VASSILEV MARITIME NAKL.VE
DIġ TĠC.LTD.ġTĠ.
INTER FOODS SERVICES GIDA
SAN. VE TĠC.A.ġ.
PALMED SAĞLIK
HĠZM.TĠC.LTD.ġTĠ.
ĠSTANBUL
Sektör
B.Y.S. ELEKTRĠKLĠ TEÇHĠZAT
ĠMALATI
BAġKA YERDE
SINIFLANDIRILMAMIġ DĠĞER
MALĠ ARACI KURULUġLARIN
FAALĠYETLERĠ
BĠLGĠSAYARLARLA ĠLGĠLĠ
DĠĞER FAALĠYETLER
MUĞLA
BĠNA ĠNġAATINDAKĠ
TAMAMLAYICI FAALĠYETLER
ĠSTANBUL
DENĠZ VE KIYI TAġIMACILIĞI
ĠSTANBUL
ĠSTANBUL
DENĠZ VE KIYI TAġIMACILIĞI
DENĠZ VE KIYI TAġIMACILIĞI
ĠSTANBUL
ĠSTANBUL
DĠĞER ULAġTIRMA
ACENTELERĠNĠN HĠZMETLERĠ
DĠĞER ULAġTIRMA
ACENTELERĠNĠN HĠZMETLERĠ
DĠĞER ULAġTIRMA
ACENTELERĠNĠN HĠZMETLERĠ
GIDA, ĠÇECEK VE TÜTÜN
TOPTAN TĠCARETĠ
ĠSTANBUL
HASTANE HĠZMETLERĠ
ĠSTANBUL
ĠSTANBUL
ĠSTANBUL
6
GREENPEACE AKDENĠZ BASIM
VE TAN.HĠZM.LTD.ġTĠ.
BOĞAZĠÇĠ GAYRĠMENKUL
TĠCARET A.ġ.
GEMĠ KURTARMA DENĠZCĠLĠK VE
TURĠZM A.ġ.
TEKTUR TURĠZM A.ġ.
CAMELOT AIR TRAVEL TURĠZM
VE TĠC.A.ġ.
TOWNS WADEY INTERIORS
ĠNġ.TAAH.DAN. VE TĠC.LTD.ġTĠ.
ĠSTANBUL
ĠSTANBUL
ĠSTANBUL
ĠSTANBUL
ĠSTANBUL
ĠSTANBUL
KĠTAP, BROġÜR, MÜZĠK
KĠTAPLARI VE DĠĞER
YAYINLARIN YAYIMI
MENKUL KIYMETLERLE ĠLGĠLĠ
FAALĠYETLER
OTELLER, MOTELLER,
PANSĠYONLAR, KAMPLAR VE
DĠĞER KONAKLAMA YERLERĠ
OTELLER, MOTELLER,
PANSĠYONLAR, KAMPLAR VE
DĠĞER KONAKLAMA YERLERĠ
TARĠFELĠ HAVAYOLU
TAġIMACILIĞI
YENĠ VEYA ĠLAVE BĠNA
ĠNġAATI; BĠNA DIġI ĠNġAAT
FAALĠYETLERĠ
Kaynak: T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı
Türkiye ve Malta Arasındaki ĠĢbirliği Olanakları

Gözde bir turizm merkezi olması dolayısıyla turizm, Malta’nın sürekli geliĢim gösteren en
dinamik sektörlerinden biridir. Hem ülkenin turizm potansiyeli hem de yatırım ortamının
geliĢmiĢliği düĢünüldüğünde Türk yatırımcılarının bu alanda Malta’ya yatırımlarına ağırlık
verilebilir.

Ayrıca, Malta’da turist sayısının sürekli artıĢ göstermesi altyapıya yönelik yatırımların
sürekli devam etmesine neden olmaktadır. Otel, marina, liman tesisleri ve kumarhane
inĢaatları Türk inĢaat malzemeleri ve yurtdıĢı müteahhitlik sektörleri açısından bir
potansiyel oluĢturmaktadır.

Turizm sektörüne ek olarak; Malta’nın AB Uyum ve Yapısal Fonlarından aldığı ciddi
miktardaki yardımlar ülkenin altyapı yatırımlarında kullanılacaktır. Uyum Fonunda alınan
yardımın tümü ve Yapısal Fonlardan alınan yardımın bir kısmı çevre ve ulaĢtırma
projeleri gibi altyapı yatırımlarında kullanılacaktır. Bu bağlamda, Malta Türk inĢaat ve
müteahhitlik sektörleri için potansiyel arz etmektedir.

Malta ekonomisinde çok önemli bir yere sahip bulunan bankacılık ve finans sektörü, Türk
bankacılık sektörü için iĢbirliği olanakları sunmaktadır. Fortisbank ve Garanti Bankası’nın
halihazırda Malta’da birer Ģubeleri bulunmaktadır.

Yatırım ortamı son derece geliĢmiĢ olan Malta, özellikle imalat sanayi yatırımları için özel
teĢvikler uygulamaktadır. Türk üreticileri, hem Türkiye’ye hem de çevre pazarlara olan
yakınlığı nedeniyle stratejik bir konuma sahip olan Malta’nın bu elveriĢli yatırım
ortamından faydalanmalıdırlar.

Gemicilik sektörü Türkiye ile Malta iĢadamlarının iĢbirliği yapabileceği bir diğer alandır.
Ticaret rakamlarından da anlaĢılacağı üzere Türkiye Malta’ya bu alanda zaten önemli bir
ihracat gerçekleĢtirmektedir. Bu ihracatın daha da geliĢtirilmesi üzerine yoğunlaĢılmalıdır.
Malta her yıl büyük oranda Amerikan Ģirketlerinden olmak üzere 25 bin ton buğday ithal
etmektedir ve bir o kadar daha ithal etme potansiyeli vardır. Türk buğday üreticileri bu
pazardan kendilerine pay almak için çaba göstermelidir.
7
Türk-Malta ĠĢ Konseyi
KuruluĢ Yılı: 2007
Kısa Bilgi:
7 Eylül 2007 tarihinde Malta Ticaret ve GiriĢimcilik Odası ile imzalanan anlaĢma ile
DEĠK/ Türk-AB ĠĢ Konseyi çatısı altında kurulan ĠĢ Konseyi, Türkiye ile Malta
arasında ticari ve sınai iĢbirliğinin ve ortak yatırımların arttırılması, üçüncü ülkelerde
Türk-Malta iĢbirliği imkanlarının değerlendirilmesi, ticareti ve ortak giriĢimleri
kısıtlayıcı mevzuat ve uygulamaları tespit ederek, bunların kaldırılması veya
iyileĢtirilmesi yönünde ilgili mercilere önerilerde bulunulması ile Türkiye’nin ve Türk
ekonomisinin Malta’da tanıtımına katkıda bulunulması amacıyla çalıĢmalarını
sürdürmektedir. 21 Eylül 2009 tarihinde yeni atanan T.C.Valetta Büyükelçisi Ethem
Tokdemir ile çalıĢma yemeği düzenlendi.
Muhatap KuruluĢ: Malta Ticaret ve GiriĢimcilik Odası
Türk Tarafı BaĢkanı: Halis A.Çakmak
Firma ve Ünvanı: Camelot Turizm, Yönetim Kurulu BaĢkanı
KarĢı Kanat BaĢkanı: Karmenu Vella
Firma ve Ünvanı:
8