İNTRAAORTİK BALON POMPASI (IABP) ve

İNTRAAORTİK BALON POMPASI
(IABP) ve HEMŞİRELİK BAKIMI
Okan İZGÜ
Acıbadem Kadıköy Hastanesi
KVCYB Hemşiresi
Hazırlanma Tarihi: 10/08/2015
http://ca.maquet.com/images/gallery_cs300_4.jpg
Sunu Planı







IABP Nedir?
Endikasyonları
Kontraendikasyonları
Komplikasyonları
IABP Ekipmanı
IABP’den Ayırma Kriterleri
Hemşirelik Bakımı
 IABP Uygulama Öncesinde
 IABP Uygulama Sonrasında
 IABP Tedavi Sürecinde
http://ca.maquet.com/products/iab-pumps/cs300/overview/
Son yarım yüzyılda kardiyoloji ve kalp damar cerrahisindeki
ilerlemeler sayesinde günümüzde kalp hastalıklarına bağlı
mortalite ve morbidite oranlarında azalma olmaktadır.
Kalp cerrahisinde kaybedilen hastaların önemli bir bölümünün
ölüm nedeni düşük kalp debisine bağlı komplikasyonlardır.
http://cdn.internethaber.com/news/129854.jpg
İntraaortik Balon Pompası Nedir ?
Özellikle düşük kalp debisi
sendromunun tedavisinde
kullanılan IABP; ilk defa
deneysel olarak 1950'li yıllarda
hayvanlar üzerinde, 1960'lı
yıllardan sonra ise insanlar
üzerinde kullanılmaya
başlanmış olup kısa sürede
yaygın şekilde kullanım alanı
bulmuştur. Kullanım oranına
bakıldığında halen dünyada en
fazla kullanılan ventrikül
destek cihazları içerisinde
yerini almaktadır.
mail.baskent.edu.tr/~20394155/IABP.ppt
IABP Endikasyonları
 Akut sol ventrikül
yetersizliğinde,
 Kardiyojenik şokta,
 Valvüler hastalıklarda,
 Tıbbi tedaviye rağmen
devam eden inatçı
göğüs ağrılarında,
 Papiller kas rüptüründe,
 Ventriküler septal
defektlerde,
 Mitral regurjitasyonda,
 Akut miyokart infarktüsü,
komplikasyonlarında
uygulanmaktadır.
Ayrıca koroner anjiyografi esnasında ya da anestezi verilmesi
durumunda koruyucu tedavi olarak, kardiyopulmoner bypass’dan
ayırmada ve kardiyopulmoner revaskülarisazyonda
uygulanmaktadır.
IABP Kontraendikasyonları
Aort yetersizliği
Aort anevrizması
Aort diseksiyonu
Periferal vasküler hastalıklar
Femoral nabzın alınamaması
Geri dönüşümsüz beyin hasarları
Organik beyin sendromu
Beyin kanamaları ile sonuçlanan travmalar
Aktif kanama ve önceki aort-femoral ya da aortailiac bypass
greftleri
IABP Komplikasyonları









Ekstremite iskemisi
Eksitus
Tromboemboli
Yara enfeksiyonu
Kronik seröz akıntı
Arterial yaralanma
Enfeksiyon
Parapleji
Kanama
http://www.modanium.com/wp-content/uploads/2015/04/kahve-fal%C4%B1nda-ters-kalp.jpg
IABP Ekipmanı
1.
2.
3.
4.
5.
6.
IABP konsolu
Helyum gaz silindiri
EKG ledleri ve kabloları
Kateter kiti
EKG elektrodları
Enjekte edilebilir NaCl (%0.9) ile
50 ünite Heparin (arter sıvısı)
7. Basınç transduseri ve kablosu
8. Koruyucu eldivenler
9. Şişirilebilir basınç torbası
10. IABP kayıt ve kontrol listesi
http://img.medscape.com/article/762/378/762378-fig4.jpg
 Cihaz, sistol sırasında sönüp, diastol sırasında şişen bir
mekanizmaya sahiptir.
 Bu çalışma ile asıl etkisi; kardiyak ön yükü azaltarak kardiyak
outputu arttırıp, kalbin oksijen ihtiyacını azaltmak ve diastol
esnasında koroner kan akımını artırarak, miyokardın oksijen
arz/talep oranını iyileştirmektir.
http://www.mucizenindogumu.com/wp-content/uploads/2014/11/gebelikte_kan_basinci_yuksekligi_02.png
http://2.bp.blogspot.com/-uNyUvjjkNGM/T-V5wp7dhRI/AAAAAAAAAHE/AuW4l5AMIX0/s1600/jantung2.jpg
Diastol esnasında
 Diastol esnasında balon
şişirilerek aort içindeki kanın
koroner arterlere yollanması
sağlanır, böylece koroner
arterlerden oksijence zengin
kan akışı olur ve kalp beslenir.
slideplayer.biz.tr
Sistol esnasında
 Sistol esnasında ise balon
aniden boşaltılarak (118 msn)
adeta bir vakum etkisi yaratılır
ve aorta çeperinin maruz
kalacağı basınç düşürülür
böylece kalbin iş yükü de aynı
zamanda azaltılmış olur.
 Balonun şişirilmesinde
inert bir gaz olan helyum
gazı kullanılmaktadır.
 Helyumun balonun
şişirilmesinde önemli bir
yeri vardır. Bu gaz,
yoğunluğunun düşük
olması nedeniyle balonu
hızlı bir şekilde şişirip
boşaltabilmektedir
 Helyum, balonun rüptüre
olması durumunda
kolaylıkla dolaşımdan
absorbe olabilmektedir.
slideplayer.biz.tr
Helyum Tankı
1
2
He
Helyum
4.002602
IABP takılan hastaların takiplerinde dikkat edilmesi gereken
husus IABP üzerinde trombüs oluşmaması için IABP
çıkarılıncaya kadar hastalara düşük molekül ağırlıklı heparin
verilmesidir.
 IABP katetere oturtulmuş polietilen balondan yapılmıştır.
 Genellikle ana femoral arterden cerrahi veya perkütan yolla
yerleştirilir.
http://www.medpluspro.com/media/catalog/product/cache/1/image/9df78eab33525d08d6e5fb8d27136e95/0/4/0409-2720-02.jpg
http://livingsimply47-mylittlepieceofheaven.blogspot.com.tr/
Alarmlar;
Alarm durumu
Neden / Belirti
•
Katater, line ya da balonun tamamında ya da bir kısmında tıkanıklık,
•
Genellikle kateterin takılı olduğu ekstremitenin pozisyonu bağlı olarak kateterin
giriş yerinin katlanması, damarın aşırı yüzeysel olması sonucu gelişebilir.
•
Cihaz bekleme moduna döner.
•
EKG trasesi: sinyal bozulur, amplitütü düşük ya da asistoli
•
Basınç trasesi: nabız basıncını algılamak için eşik değerinin altında
•
Pace trasesi: pace spikelarının algılanamaması ya da olmaması
•
Balon ya da line devresinde sızma; gaz sızması çevreye ya da hastaya olabilir.
•
Pompa bekleme konumuna döner; eğer gerekli ise sistem tekrar doldurulur.
•
Arttırılmış diyastolik basınç seçilen alarm seviyesinden daha düşüktür ve
pompalama kesilmez.
•
Sistemin rutin olarak 2 saatte bir helyum gazı ile doldurulmasında yetersizlik
olması durumunda,
•
Gaz tankı tamamlanmadan açılırsa ya da devrede sızma varsa görülür.
•
Pompa bekleme konumuna döner.
•
Sistem kendini test ettiğinde sorun tespit edilmiştir.
•
Cihazı bekleme konumuna getirip tekrar başlamak sorunu giderebilir fakat
cihazın kontrol edilmesi gerekir.
Düşük helyum kaynağı
•
Helyum tankı boş ya da tamamlanmadan açılmıştır
Düşük batarya
•
Tekrar şarj edin.
Kateter alarmı
Trase kaybı
Gaz kaybı alarmı
Düşük artış
Otomatik dolum yetersizliği
Sistem yetersizliği
Elliot D, Aitken LM, Chaboyer W. ACCCN’s Critical Care Nursing. Mosby Elsevier, Sydney. 2007:584.. EKG: Elektrokardiyografi
Hastanın IABP’ndan Ayırılması
Hasta hemodinamik açıdan stabil hale geldiğinde
ya da
İnotropik desteğin kesildiği veya düşük dozda devam
ettiği durumlarda İABP’den ayırma düşünülebilir.
Öncelikle pompadan ayırmada hastanın tolere ettiği düzeyde
pompalama frekansı her atımdan sekiz atıma kadar (1:1’den 1:3’e)
yavaşça azaltılır. Bu esnada hastanın hemodinamik durumu;
pulmoner konjesyon, iskemi belirti ve bulguları mutlaka
gözlenmelidir.
http://www.modanium.com/wp-content/uploads/2015/08/falda-ger%C3%A7ek-kalp-g%C3%B6rmek.jpg
https://encrypted-tbn0.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcTJy9_QDhvgO_Xl64UUPmCJtgsVLYEX7ZAofQuAZ8cuFDbb__6BJw
Ayırma Kriterleri;
1.
•
•
•
Hemodinamik stabilite
Kalp debisi > 2 ml/dk
PAWP < 20 mmHg
Sistolik kan basıncı > 100 mmHg
2. Düşük doz inotropik destek
3. Kardiyak fonksiyonların yeterli olduğunu gösteren
bulgular
• Periferik nabızların dolgun olması
• Yeterli idrar çıkışı
• Pulmoner ödemin olmaması
• Mental durumun iyileşmesi
4. Koroner perfüzyonun yeterli olduğunu gösteren bulgular
• Ventriküler ektopinin olmaması
• EKG’de iskemi bulgularının olmaması
5. Ciddi vasküler yetersizlik
6. Kötüleşen ve geri dönüşümü olmayan
durum
http://ca.maquet.com/images/image_patient_3.jpg
Hemşirelik Bakımı
1. Uygulama Öncesinde
 Hasta ve ailesine işlem öncesi yapılacak işlem hakkında bilgi
verilir.
 Tam kan sayımı, Protrombin Zamanı (PT), aktive parsiyel
tromboplastin zamanı (aPTT) değerleri kontrol edilir.
 Monitör ve defibrilatör hastaya bağlanır, intravenöz kateterler
kontrol edilir.
 Radiyal, femoral, posterior tibial ve
dorsalis pedisten nabızlar değerlendirilir,
sağ ekstremite ile sol ekstremite nabızları
karşılaştırılır ve ayaktan alınan nabızlar
işaretlenir.
http://samara-dialog.ru/help/images/eng/iabp.gif
 Hastada pulmoner arter kateteri varsa bazal hemodinamik
değerler ölçülür. Basınç seti hazırlanır, IABP konsolu güç
kaynağına bağlanır ve IABP konsolu açılarak ekrandan EKG
trasesini izlemek için uygun derivasyon seçilir. Helyum gaz
silindiri açılır, konsol tetikleme moduna geçirilir ve IABP aryaları
yapılır.
http://www.cathlabdigest.com/files/KapurFigure1.png
2. Uygulama Sırasında
 Hastanın supine pozisyonunda olması ve girişim yapılan
ekstremitenin düz tutulması gerekir.
 Hastanın durumuna göre hekim istemiyle analjezik ve/veya
sedatifler uygulanır.
 Girişim yapılacak bölge traş edilerek, povidon iyot ile silinir.
 Kateterin yerleştirilmesi esnasında hekim asiste edilir,
hastanın kalp hızı, kan basıncı, pulmoner arter basıncı, oksijen
satürasyonu, kalp debisi değerlendirilir.
http://drgmedtek.pl/wp-content/uploads/2013/03/CS100-IABP-Brochure-PT-1c-460x300.jpg
3. Tedavi Sürecinde
 IABP tedavisi uygulanan hastalarda kardiyak yetersizlik, doku
iskemisi, ventrikül fonksiyonlardaki yetersizliğe bağlı olarak
doku perfüzyonunda yetersizlik gelişir ve hastada mental
değişiklikler, kan basıncı değişiklikleri, kalp debisi değişiklikleri,
oksijenizasyonda bozulma, kardiyak disritmiler görülebilir.
 Bu durumda hayati organlara kan akımı ve perfüzyonu
sağlamak gerekir. Hemodinamik parametrelerin normal
sınırlara getirilmesi ve girişim uygulanan bacağa yeterli
perfüzyonun sağlanması gerekir .
http://www.aichi-brand.jp/corporate/images/057_s01.jpg
Bu amaçlara yönelik olarak uygulanacak hemşirelik girişimleri;
 Hastanın monitörizasyonu (arter, EKG, SpO2) sağlanmalı. IABP
çıkarılana kadar monitör takip edilmelidir.
 Periferik distal nabızların alınıp alınmadığı ve nabızların
dolgunluğu düzenli olarak iki saatte bir değerlendirilmelidir.
 Her saat başı nörolojik muayenesi, katater giriş yerinde
kanama hematom olup olmadığı, idrarın rengi, akış hızı
değerlendirilmelidir.
 ACT (Active Cogulation Time) takibi yapılmalıdır.
http://www.jointcommissioninternational.org/assets/3/7/about_262_c.jpg
 Ekstremitelerde renk, ısı ve kapiller dolum zamanı kontrol
edilmelidir.
 Kataterin yerleştirildiği ekstremitede nabızlar
hissedilemediğinde doppler ultrasonografi ile kontrol
edilmelidir.
 Perfüzyonun azalmasına ilişkin belirti ve bulgular, mental
durum değişiklikleri yakından izlenmelidir.
http://www.trombozdanismani.com/html/images/library/atherothrombosis/embolus-cerebral-artery-illustration-PU.jpg
 IABP zamanlaması kalp hızına göre ayarlandığı için, 1 dakikada
kalp hızındaki 10 atımdan fazla değişiklik olduğunda en iyi
kontrpulsasyonu sağlamak için zamanlama ayarı yapılması
gerekebilir. Balonun zamanlamasının uygunsuz olması
komplikasyonlara yol açarak, hastanın durumunun
kötüleşmesine neden olacağı için izlenmelidir.
https://lh3.ggpht.com/97oFgYiGFXv1CzWBQpnIqDlifTdEteD553SumnSdqQ2xPSgf1OHTpZdk59QQvNYQ_Qmq=h310
 Kalbin normal fizyolojik fonksiyonları izlenir ve fonksiyonlar ile
kontrpulsasyon esnasındaki arteriyel basınç dalgası arasındaki
korelasyonu tespit etmek mümkündür. Pompanın helyum gaz
miktarı kontrol edilmeli ve her 2 saatte bir pompa tekrar
doldurulmalı ve eğer hastanın ateşi varsa gaz kaybı artacağı
için daha sık aralıklarla pompa doldurulmalıdır.
http://www.sagliklibilgili.com/wp-content/uploads/2015/01/ritim_bozuklugunu_ciddiye_alin_1.jpg
 Hastalarda İABP yerleştirilmesi, invazif işlemler, mevcut
kateterlere bağlı olarak enfeksiyon riski vardır. Hastada
enfeksiyon belirti ve bulguları değerlendirilmelidir. Enfeksiyon
gelişmesini önlemek için kateter pansumanları ünite
protokollerine göre değiştirilmeli, vücut sıcaklığı kontrol
edilmelidir. Kullanılan kateter ve arteriyel line setleri ünite
protokolüne göre aseptik tekniğe dikkat ederek
değiştirilmelidir.
http://www.pass-point.co.uk/wp-content/uploads/2014/04/Infection-Control-1-300x294.jpg
Kateterin distale doğru hareket etmesi renal dolaşımı olumsuz
etkiler. Ayrıca düşük kalp debisi böbreklere olan kan akımın
azaltarak oligüriye neden olacağı için saatlik idrar çıkışı takibi
yapılmalıdır. Kateterin pozisyonun değişikliğine bağlı olarak
gelişecek komplikasyonların önlenmesi için hastanın yatak
istirahatinde olması, yatak başının 30 derecen fazla
kaldırılmaması ve ekstremitenin fleksiyonundan kaçınılması
gerekmektedir.
http://www.kinshukai.or.jp/kinshukai/hanwakinen/departments/vascular/syugi/img/pict4.jpg
Balonda gaz sızması gibi belirtiler
izlenmeli ve IABP tüplerinde kan
olup olmadığı balon perforasyonu
gelişmesi açısından kontrol
edilmelidir. Balonda sızma ortaya
çıkarsa pompa hemen kapatılmalı,
hekime haber verilmelidir; balonun
çıkartılması gerekebilir.
 Balon hemen çıkartılmazsa ya da
perforasyondan sonra balon
çalışırsa, kan kateter içerisinde sert
bir kitle oluşturarak IABP’ye
sürüklenmiş olabilir. Bu durumda
balonun cerrahi olarak çıkartılması
gerekebilir.
http://www.cathlabdigest.com/files/gallegosmay1.png
 Hastalarda kalbin pompalama gücünün azalması, kalp
debisinin azalması, preload ve afterload’ın artması sonucu
sodyum retansiyonu görülmesine bağlı sıvı volum fazlalığı
görülebilir.
 Bu durumda mental durum değişiklikleri, ortopne, dispne,
arteriyel kan basıncı ve pulmoner arter basınçlarında
değişiklikler, santral venöz basınçta artma, oliguri, kilo alma,
elektrolit değişiklikleri, femoral ve sakral ödem gibi sıvı volüm
fazlalığını gösteren belirtiler izlenir.
 EKG değişiklikleri, hiperpotasemi gibi elektrolit bozukluklarını
ve disritmileri tespit etmek için izlenir. Aldığı çıkardığı sıvı ve
kilo izlemi yapılır.
http://www.kalphastaligi.net/wp-content/uploads/2011/02/kalpagrisi-300x279.png
Akciğer sesleri dinlenir; raller ve wheezing araştırılır. Gerekirse
hastaya oksijen inhalasyonu uygulanır. Kan ve idrar testi, özellikle
elektrolit değerleri izlenir, hekim istemine göre diüretikler
uygulanır.
Hastada sıvı volüm fazlalığı görülmesine karşın invaziv girişim
uygulanan bölgelerdeki kanamaya bağlı olarak sıvı volüm eksikliği
de görülebilir. Hasta dehidratasyon belirti ve bulguları açısından
izlenmelidir. Girişim uygulanan bölgeler, kanama, hematom
açısından izlenmelidir. Kan sayımı ve PT, aPTT düzeyleri izlenir.
http://i.milliyet.com.tr/YeniAnaResim/2014/12/09/fft99_mf5063535.Jpeg
 IABP uygulanan hastalar yaygın olarak uyku sorunları
yaşamaktadır. Bunun için hemşirenin ünitedeki gürültüyü
kontrol altına alması gerekir. Yapılan işlemler, hareketsiz
kalma, iyileşememe korkusu vb. nedenlere de bağlı anksiyete
yaşanabilir. Hastaya psikolojik destek sağlanmalıdır.
https://encrypted-tbn2.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcQojLc8ByWWgrlCo9iAfdUMbcIk5qVCMRPstjD2BO-JZcs9QAPHog
Sonuç olarak, IABP tedavisi özellikle akut kalp yetersizliği ve
kardiyojenik şok geçiren hastalarda dolaşımı desteklemek, kalbin
beslenmesini sağlamak amacıyla kullanılmaktadır.
Tedavinin etkinliğinin değerlendirilmesi, komplikasyonların
önlenmesi tedavi öncesinde ve tedavi sürecinde iyi bir hemşirelik
bakımı ve takibi gerektir.
http://libguides.lib.cuhk.edu.hk/cardiology
http://hekimzade.com/Data/EditorFiles/hastaliklar/kalp-damar/kalbi.jpg
Kaynaklar
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
Aydın MS, Koçarslan A, Göz M, Hazar A, Yüce HH, Eser İ, Ürküp M, Kaya Z. Koroner bypass cerrahisinde
intraaortik balon kullanımına etki eden faktörler. Harran Üniversitesi ,Tıp Fakültesi Dergisi 2012;
9(3):112-118.
Gür AK, Eker E, Akyol A, Akdağ S, Kolcu Z, Odabaşı D, Uçar H. Kliniğimizde açık kalp operasyonlarındaki
intra aortik balon kullanımı. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2014: 11(1):10-14.
Munsterman KDH, Elbers PWG, Özdemir A, Dongen EPV, Iterson MV, İnce C. Withdrawing intra-aortic
balloon pump support paradoxically improves microvascular flow Munsterman et al. Critical Care 2010;
14(4):2-7.
http://ccforum.com/content/14/4/R161, Erişim Tarihi: 05.08.2015.
Sabzi F, Zokaei AH, Moloudi AR, Dabiri S. Intra-Aortic Balloon Pump Entrapment in a Nonatherosclerotic
Common Iliac Artery. Open Journal of Cardiovascular Surgery 2011:4
http://ccforum.com/content/14/4/R161 Erişim Tarihi: 05.08.2015.
http://www.steteskop.net/Tibbi_Makale-file-print-sid-390.html Erişim Tarihi: 05.08.2015.
http://www.steteskop.net/Tibbi_Makale-file-print-sid-390.html Erişim Tarihi:05.08.2015.
Glooppenburg GTL, Sonker U, Schepens MAA. Intra-aortic balloon pump related thrombus in the
proximal descending thoracic aorta with peripheral emboli. Jınvasıve Cardiol 2009; 21(1): 110–112.
Alkan ÖH. İntraaortik balon pompası ve hemşirelik bakımı. Türk Kardiyoloji Derneği Kardiovasküler
Hemşirelik Dergisi 2012; 3(3): 9-18.
Kırali Nk, Güler M, Erentuğ V, Dağlar B, Balkanay M, Akıncı E, İpek G, Işık Ö, Yakut C. İntaarotik balon
pompası: 765 hastada 15 yıllık klinik deneyim. Türk Göğüs Kalp Damar Cerrahisi Dergisi 1999; 7(5): 353357.
Erentuğ V, Bozbuğa N, İzgi A, Eren E, Kırali K, Balkanay M, İpek G, Akıncı E, Alp M, Yakut C. İntraaortik
balon pompasI desteğine bağlı vasküler travmalar. Ulus Travma Dergisi 2004; 10(1): 28-33.
Özkan M, Çorapçıoğlu T, AralA, Uysalel A,Özyurda Ü, Taşöz R, Kaya B, Akalın H, Eren Tuncay N, Uçanok K.
İntraaortik balon kullanımında mortalite ve komplikasyonlar. Ankara Tıp Mecmuası 1995; 48: 413-422.
http://mail.baskent.edu.tr/~20394155/IABP.ppt&rct , Erişim Tarihi:19.08.2015