Endüstri Mühendisliğine Giriş Jane M. Fraser Bölüm 2 Sık sık duyacağınız büyük fikirler Bu kitabı okurken, büyük olasılıkla öğreneceğiniz şeylere hayret edecek ve varolan bilgileriniz ve belirli yeni becerilerle ilişkilendiremeyeceksiniz, fakat kitabı okumayı bitirdiğinizde yeni düşünceler ve yeni düşünme yolları edineceğinize söz veriyorum. Kitabı bitirirken endüstri mühendisi gibi düşünmeye başlayacaksınız. Peki, endüstri mühendisi gibi düşünmek nasıl bir şey? Endüstri mühendisi gibi düşünmeye bir örnek vermek gerekirse; bazı şeyler yanlış gittiğinde, bir müşteriye yanlış bir sevkiyat yaptığında, bir işçi yaralandığında, o gün için planlanmış olan üretim gerçekleştirilemediğinde, bir endüstri mühendisi sistemi suçlar insanı değil. Endüstri mühendisi sorunun kök nedenini belirleyene kadar “neden?” sorusunu sormaya devam eder: Niçin müşteriye yanlış teslimat yapılır? Çünkü müşterinin sevkiyatına yanlış kargo etiketi yapıştırlmış. Neden müşterinin sevkiyatına yanlış eiket yapıştırılmış? Çünkü bazı sevkiyatlar sevk bölümünden çıkarılmış. Neden sevkiyatlar çıkarılmış? Çünkü müşteri siparişi hakkında son dakika değişiklikleri yapmış. Neden müşteri son dakikada bazı değişiklikler yapmış? Vesaire vesaire. Bu örnekteki endüstri mühendisi müşterilerin siparişlerinin nasıl izlendiğinden, satış bölümündekilerin müşterilere en uygun ürünleri nasıl belirlediğinden, ya da sevk etiketlerinin ne zaman ve nasıl basılıp sevkiyata yapıştırıldığından yola çıkarak sorunları tanımlayabilir. Son aşamada endüstri mühendisi büyük olasılıkla bilgi sistemi dahil olmak üzere fiziksel sistemde bazı değişiklikler önerecek ve prosedürler 1 geliştirecektir. Belki de sevk etiketinin sipariş fiilen sevk aşamasına gelmeden basılmamasını sağlayacaktır. Bu örnekteki ana fikir endüstri mühendislerinin insanları değil sistemleri sorumlu tutmalarıdır. Bu fikir her zaman doğru olmayabilir. Evet bazen insanlar basit hatalar yapar ama endüstri mühendisleri daha baştan, daha sonra ve her zaman sistemlerin insanlara hata yaptırmayacak şekilde nasıl geliştirilebileceğini düşünmelidir. Endüstri mühendisleri insanların işleri daima ilk seferde doğru yapabileceği sistemler kurmaya çalışır. Bu kitap boyunca göreceğiniz ve tartışmalarda sık sık karşılaşağımız düşünce yaklaşımının bir dökümü şöyledir: Bir sorun oluşursa inanları değil sistemi suçla. Sistemi insanların işleri daima ilk seferde doğru yapabileceği şekilde tasarımla. Sistemi insanların işlerini hızlı, güvenli ve iyi yapmasını sağlayacak şekilde tasarımla, Sistemdeki varyasyonu azaltarak görevlerin istikrarlı bir şekilde yapılmasını sağla. Endüstri mühendisleri her zaman mutsuzdur, çünkü her zaman "bu daha iyi olabilirdi" diye düşünür. Kırılmamış her şey onarılabilir yani iyileştirilebilir. Bir süreçte küçük küçük iyileştirmeler katkı sağlar ama bazan daha radikal mühendislik uygulamaları gerekebilir. Bir sistem sıradan insanların olağanüstü işler yapmasına yardım etmelidir. Bazı çalışanlar endüstri mühendislerinden nefret eder, çünkü endüstri mühendisliği işçilerden daha fazla iş çıkartmak için bir yönetim aracı gibi görünebilir. Kalite, verimlilik ve güvenlik elde etmek için çalışanın işi nasıl yaptığı önemlidir. Bir iş yapılırken işin ne kadar hızlı, iyi ve güvenli yapıldığında işin hangi süreçle yapıldığından kaynaklanan büyük farklılıklar oluşur. Ürün ve hizmetlerde kalite sorunlar ortaya çıktıktan sonra ürün ve hizmetleri denetleyerek değil, iyi süreçlerle elde edilir. 2 Çoğu mühendis fiziksel nesneler tasarımlarken endüstri mühendisleri sistemleri tasarımlar. Bir sistem hem fiziksel nesneleri hem de fiziksel olmayan prosedür ve kuralları içerir. Endüstri mühendisliği düşünceleri uzun yıllardır vardı ama bu düşünceler düzenli aralıklarla paketlenerek yeniden pazarlanır. TQM(Toplam Kalite Yönetimi), CQI(Sürekli Kalite Gelişimi), reengineering(süreç temelli yeniden yapılanma), Toyota sistemi, yalın üretim ve 6 Sigma örnekler verilebilir. Endüstri mühendisleri süreç ve sistem geliştirdikleri için her kuruluşta çalışabilir. Her organizasyon çevresindeki değişimleri taramalı ve küresel ekonomideki konumlanması üzerinde düşünülmelidir. Müşteri her zaman haklı değildir ama öncelik onlarındır. Tüm ürün ve hizmetler hem ürün hem de hizmetleri içerir. İyi takım süreçleri kullanan bir takım her bir bireyin tek başına yapabileceğinden daha iyi iş çıkarır. Mutlu işçiler iyi işçilerdir. Kararlar önsezilere değil gerçekliklere, mantığa ve analize dayandırılmamalıdır. İnsanlar görsel sunumla bilgiyi özellikle verileri daha iyi anlayabilir. Yaptıklarınızı belgeleyin. Verimsiz bir süreci bilgisyarlaştırmak için bilgi tekonolojisi kullanmayın, önce süreci daha verimli hale getirin. Endüstri mühendisleri yaşam boyunca öğrenmelidir. Yeni teknolojileri, yeni yazılımları ve yeni fikirleri takip etmelidir. Yukarıdaki ifdelerin hiçbiri her zaman doğru değildir. Bu ifadelerden hiç birine körü körüne daimi olrak bağlı kalmak istemezsin. Ama yukarıdaki düşünceler çoğu zaman bir endüstri mühendisinin düşünmesinde iyi yöntemlerdir. Sizinle ilgili: Kitap boyunca göreceğiniz son bir büyük düşünce iki yönlü olarak sizin hakkınızdadır. İk olarak endüstri mühendisliği düşünceleri kendi yaşamınıza uygulanabilir, ve ikincisi endüstri mühendisliği yaparken iyi süreçler kullandığından emin olmak zorundasın. Bir endüstri mühendisi 3 olarak çalıştığın organizasyondaki sistemi geliştirmekle yüklüsün, ama bir birey olarak kendini bir sistem olarak ele alıp geliştirmeye çabalarsın. Bir çok öğrenci Stephen Covey’in İleri Derecede Etkili İnsanlarınYedi Alışkanlığı kitabını okumuş ve şiddetle tavsiye etmişlerdir. Bu yedi alışkanlık: 1. Proaktif olun. 2. Başladığınız işe nereye varacağını düşünerek başlayın. 3. Öncelikli işleri önce yapın. 4. Kazan/kzan modeliyle düşünün. 5. Önce anlamaya sonra anlaşılmaya çalışın. 6. Sinerji. 7. Bıçağınızı bileyin. 8. bölümde (Endüstri Mühendislerinin Kariyerleri) bu noktalarda daha ayrıntılı bilgi vereceğim. Kendinizi etkili biri yapmak için endüstri mühendisliği düşüncelerini kendine uygulamanda yedi alışkanlık yardımcı olacaktır. Endüstri mühendisleri bir bağlam içinde çalışır: sizi çalıştıran kuruluş, organizasyonun yeraldığı coğrafya, nerede yaşadığın, ve tabii dünyanın geneli. 5.Bölümde açıklanacak olan sistem yaklaşımı, üzerinde çalıştığınız her süreci daha büyük bir bağlama yerleştirmeye yönlendirir. Böylece süreci iyileştiren bir değişiklik büyük sisteme zarar veriyorsa yapmayacaksınız. Şöyle bir slogan var: "küresel düşün", "yerl icraat yap". Endüstri Mühendisleri, sistem içindeki insanları hakkında diğer mühendislerden daha çok düşünür. 8. Bölümde sunacağım Mühendislik etiği “Mühendisler görevlerini yerine getirirken güvenliği, sağlığı ve toplumun refahını mesleki sorumlukları açısından göz önünde bulundurmalıdır.” kuralıyla başlar. Kitap boyunca kendi davranışlarınızı, sistemleri üzerinde değişik düzeylerdeki etkinizi ve özellikle insanlar üzerinde etkinizi dikkate almanızda ısrar ediyorum. Örneğin; erkek egemenliğinin olduğu bir alanda kadın olmak. Kapsamlı bir dil kullanmaya karar verdim; Mühendisler için “o (he)” kelimesini kullanmaktan kaçındım. Dilsel davranışımdan dolayı hiçbir öğrencinin mühendis olma konusunda kuşku duymasını istemiyorum. 4 Bu kitap hakkında düşünmek için kitap boyunca birçok konunuz olacak. En büyük konulardan biri sizin kim olduğunuz üzerine tercihlerinizdir. 5