Malcolm X - Bilkent University

Malcolm X
Binlerce yıldır tiyatroyla yapılmaya çalışılan sanat hareketi son yüzyılda gelişen sinema
sektörü ile birlikte daha çok görsel bir rol üstlenmeye başladı. Sinema tiyatrodan daha çok dikkat
çekti bunu sebebi ise sinemanın gerçek mekanlarda çekilmiş olmasıydı. Kurulmuş herhangi bir sahne
yada belirlenmiş hiçbir ışıklandırma yoktu sinema doğrudan doğruya olayın geçtiği yerlerde geçiyor,
kullanılan araçlar birebir yansıtılıyor, oyuncular devamlı aynı kıyafetleri giymiyordu. Sinemanın
gelişmesinden hemen sonra ortaya çıkan bazı idealist yönetmenler topluma tiyatronun da amaç
edindiği şekilde birtakım mesajlar vermek için sinemayı kullanmaya başladı. Bu amaçla sinemada
yayınlanan filmlerde bazı toplumsal yanlışların üzerinde duruldu ve insanların bu yanlışları fark
etmeleri sağlandı.
Amerika Birleşik Devletleri'nde yüzlerce yıl zencilerin köle olarak kullanılması söz konusu
olmuştu. Bu ırkçı tutum ve yakalaşım Amerika’daki zencileri ve aynı zamanda bazı beyazları rahatsız
eder olmuştu. Son 50 yılda A.B.D ve çevresindeki birtakım yerler zenciler üzerine yapılan ırkçılıklardan
kurtuldu ve bunları sağlayan bazı siyasetçiler ön plana çıktı. Bunlardan bazıları Martin Luther King
Junior ve Malcolm X’tir. Malcolm X’in hayatı onu diğer bütün politikacılardan ayırıyor, ona insan
olarak saygı duymanızı sağlıyor. Bu hikaye sinemacılarca müthiş bir kaynak olarak kullanılabilirdi, öyle
de oldu. Spike Lee’nin yönettiği Malcolm X filmi Denzel Washington’ın oynadığı bir film oldu.
Malcolm X çocukluğumdan beri gangster bir zenci olarak büyümüştü. yetiştiği ortamda
zencilere gösterilen bir merhamet yoktu. Her etki eşit bir tepki yarattığı için Malcolm X de birtakım
illegal yollara başvurup bu yollarda kendisini hapiste düşürecek bir hikaye ile karşılaştı. Malcolm
hapse düştükten hemen sonra hapiste karşılaştığı bazı insanlar tarafından İslâm dinine yönlendirildi.
İslâm dinini tanımaya başlayan, İslam'ı öğrenen, İslâm dinine saygı duymaya başlayan Malcolm X
önceden Malcolm Little olan adını Malcolm X olarak değiştirdi. X bilinmeyen anlamına gelen bir
harftir. Yani aslında soyadı Little iken X yapan Malcolm X soyadı olan Little’ı daha önce onun atalarını
Afrika'dan kaçırılan zenci köle tüccarlarının soyadlarıydı. Malcolm X bu soy ismini kabul etmedi ve
adını soyu bilinmeyen manasına gelen “X”le değiştirdi. Hapisten çıktıktan sonra çok aktif bir siyasi
hayatı olan Malcolm X hayatını tamamen değiştirdi. Bir sokak çetesi üyesinden binlerce insana hitap
eden bir lidere dönüştü. O kadar saygı duyulan bir adam oldu ki farklı görüşteki insanlar dahi Malcolm
X saygı duymaya başladılar. Filmde anlatılanlardan en önemlisi Malcolm X’in hayatını bu şekilde
değiştiren ve bir nevi ona liderlik eden Elijah Muhammed isimli kişinin daha sonra kendi davasının
tersine hareket etmesinden dolayı Malcolm X’in Elijah Muhammed’e cephe alması oluyor. Elijah
Muhammed kendi anlattıklarının zıttı yönünde hareket ettiği için Malcolm X ile araları açılıyor ve
Malcolm X’e derhal Amerika'yı terk etmesini söylüyor Elijah Muhammed. Malcolm X de bu arayı
değerlendirerek hac ibadetini yapmak üzere Arabistan'a doğru gidiyor. Arabistan’da daha önce Elijah
Muhammed'in ona öğrettiği zencilerin üstün olduğu ve beyazların düşük görülmesi gerektiği inancının
yanlış olduğunu gördü, çünkü Kâbe’yi tavaf eden Müslümanlar beyaz ve zenci ayrımı yapmaksızın
birlik, beraberlik ve bütünlük içerisinde ibadetlerini yapıyorlardı. İslam dininin özünde bütün
insanların eşit olduğunun farkına varan Malcolm X derhal Amerika'ya döndü. Döner dönmez yaptığı
basın toplantısında, “Bugüne kadar Elijah Muhammed’in sözlerini söyledim. Bundan sonra yalnız ve
sadece kendi sözlerim söyleyeceğim.” Dedi. Sonraki gün evini kundaklamaya çalışan bir grup insan
yakalandı. Malcolm X’in evine Molotof kokteylleri atarak çocuklarının, karısının ve kendisinin canını
tehlikeye atan bu insanlar Elijah Muhammed’in adamlarıydı. Malcolm X tüm bunlara rağmen
davasına olan inancından hiç bir taviz vermedi ve konferansa çıktı. Konferansa çıkar çıkmaz her
zaman ki gibi kürsüye eğilip “Esselamu Aleyküm” dedi. Der demez ortalığı karıştıran bir adam “zenci
çek elini cebinden” diye bağırıp konferans salonuna bir gaz bombası bıraktı. Zaten pusuda
beklemekte olan Elijah Muhammed adamları bu fırsattan yararlanarak Malcolm X’i defalarca kurşun
yağmuruna tuttular. Malcolm X ölmüştü. Ancak Malcolm X’in ölmesi dahi onun davasına hizmet eden
bir olaydı.
Şüphesiz Malcolm X’in yaptığı çalışmalar Hıristiyan papaz olan Martın Luther King'in dahi
önem verdiği çalışmalar arasında olmuştur. Ve eğer günümüzde Amerika Birleşik Devletleri'nde zenci
bir başkanı görebiliyorsak, bunun sebebi Malcolm X in çalışmalarının ve Malcolm X’le birlikte bu
çalışmaları yapan diğer politikacıların rolüdür.