1.Ünite: Felsefeyle Tanışma [Kozan Fatih Anadolu

1.Ünite: Felsefeyle Tanışma
Ünitenin Ana Konu ve Başlıkları
1. Felsefenin Anlamı
2. Felsefenin Doğuşu
3. Filozof ve Filozofların Nitelikleri
4. Felsefi Düşünce Sürecinin Oluşumu
5. Felsefi Düşünce ve Nitelikleri
6. Felsefi Soruların Özellikleri
7. Felsefenin Alanları
8. Felsefenin İnsana ve Topluma Kazandırdıkları
9. Felsefe-Bilim İlişkisi
10. Felsefe-Din İlişkisi
11. Felsefe-Sanat İlişkisi
12. Eşleştirme Tablosu
13. Ünitenin Kavram Haritası
14. Sonuç Olarak Felsefe
15. Felsefe-Hikmet İlişkisi
Açıklamalar
1. Felsefenin Anlamı
Felsefe; insanı, toplumu, evreni ve değerleri anlamak amacıyla bütün var olanların temel niteliklerini
araştıran düzenli, sistemli, birleştirici ve eleştirici nitelikli bir bilgi ve düşünce etkinliğidir.
Yunanca philosophia sözcüğünden gelmektedir.
Kelime olarak Bilgelik Sevgisi demektir. (Philo: Sevgi + Sophia: Bilgelik)
Felsefe; bilgiyi sevmek, bilginin veya hikmetin peşinden koşmak, doğru bilgiye ulaşma çabası, bilgi
veya bilgeliği aramak demektir. İlk Filozof Thales’tir.
2. Felsefenin Doğuşu
Felsefi Düşünce; M.Ö. 5. ve 6. yy’larda Ege ve Batı Anadolu Kıyıları ile Antik Yunan’da
doğmuştur.
Felsefi düşüncenin doğmasına etki eden faktörleri şu şekilde sıralayabiliriz:
1. İnsanın evreni tanıma ve anlama merakı içinde olması
2. Gerçeği yansıtmayan efsanelere dayalı Mitolojik açıklamaların yeterli olmaması
3. Akla ve düşünceye verilen önemin artması
4. Zengin ticaret ve liman kentleri olması sebebiyle pek çok diğer medeniyet ve kültürün birbiriyle
burada kaynaşma imkânına sahip olması
5. Özgür düşünce ortamı ve ilk demokratik yönetim anlayışının buralarda ortaya çıkması
[Kozan Fatih Anadolu Lisesi]
Felsefe Not Defteri
Aziz KAYACI
3. Filozof ve Filozofların Nitelikleri
Bilgiyi ve bilgeliği seven, ona ulaşmaya çalışan, bunun için çaba gösteren, felsefi konularla uğraşan
insanlara FİLOZOF denir.
Filozoflar; insan yaşamı ile ilgili her şeyin bilgisini elde etmeye çalışan, her şeyi eleştiren ve
sorgulayan insanlardır.
Filozofların Nitelikleri
1. Bilme ve anlama isteğine bağlı olarak sürekli merak ve şaşkınlık içerisinde hareket ederler.
2. Problemler üzerinde düşünürler, elde ettikleri sonuçları sorgulayıcı bir tavır takınırlar.
3. Hiçbir olay, kişi ya da görüş karşısında önyargılı yani peşin hükümlü değildirler.
4. Açık görüşlüdürler ve diğer görüşlere karşı da hoşgörülüdürler.
5. Belirsizlik taşıyan ve yeterince bilgi sahibi olmadıkları konularda kesin görüş ifade etmekten
kaçınırlar.
6. Problemleri çözmede ısrarcıdırlar, kolay kolay vazgeçmezler.
7. Sakin ve sabırlıdırlar, duygularına göre değil akıllarına göre hareket ederler.
8. Genel görüş ve kabullerin tutsağı olmaktan kaçınırlar.
9. Filozoflar belli bir coğrafi mekânda ve toplum içinde yaşadıkları için, o yerin ve toplumun özellikleri
filozofların düşüncelerini etkiler. Bu nedenle felsefi sistemler, içinde doğdukları toplumun ve çağın
özelliklerini yansıtır.
Filozofların;
a. zihin ve karakter yapıları,
b. olaylara bakış açıları,
c. yaşam biçimleri,
d. içinde yaşadıkları toplumun yapısı birbirinden farklı olduğu için ele aldıkları konu, olay ve sorular ile
ilgili görüşleri de birbirinden farklıdır.
Filozoflar zaman zaman toplumdan etkilendikleri gibi zaman zaman toplumu da etkilerler.
Birçok insan için dünya, sihirbazın birkaç dakika önce bomboş olan bir silindir şapkadan beyaz bir tavşan çıkarması kadar akıl almaz bir
şeydir. Merak ve hayret ettiğimiz şey, sihirbazın bunu nasıl becerdiğidir. Aslında sihirbazın silindir şapkasından çıkarılan bizizdir.
Tavşanla aramızdaki tek fark, tavşanın bir sihirbazlık oyununa dâhil olduğunun farkında olmayışıdır. Biz ise son derece gizemli olan bu
oyunu çözmeye çalışıyoruz. Bu dünyada yaşayan bizler tavşanın tüylerinin dibinde yaşayan küçücük canlılarızdır. Filozoflar ise tavşanın
tüylerine tırmanarak tepeye çıkıp sihirbazın gözlerinin içine bakmaya çalışan insanlardır.
4. Felsefi Düşünce Sürecinin Oluşumu
1. Aşama: Merak ve Hayret Duygusuna Bağlı Olarak Bilme İsteği
2. Aşama: Soru Sorma ve Sorgulama
3. Aşama: Düşünme - Araştırma
4. Aşama: Bilgiye Ulaşma (Doğru yada Yanlış)
1
1.Ünite: Felsefeyle Tanışma
5. Felsefi Düşünce ve Nitelikleri
[Kozan Fatih Anadolu Lisesi]
Felsefe Not Defteri
Aziz KAYACI
8. Felsefenin İnsana ve Topluma Kazandırdıkları
Felsefi Düşünce; insanın merakına bağlı olarak soru sormanın sonucu olan ve insanla, insan yaşamıyla
ilgili problemlere karşı ilginin gelişmesiyle başlayan eleştirici ve sorgulayıcı bir düşünce türüdür.
Felsefi düşüncenin işlevi; tüm olguları, tutkuları, alışkanlıkları ve değerleri irdelemek, sorgulamak,
eleştirmek ve değerlendirmektir.
Felsefi Düşüncenin Nitelikleri Şunlardır:
1. Felsefede Sorular Cevaplardan Daha Önemlidir.
2. Felsefe Refleksif yani Kendi Kendine Yönelen Bir Düşüncedir.
3. Felsefe Eleştirici ve Sorgulayıcı Bir Düşüncedir.
4. Felsefe Akla Dayanır.
5. Felsefe Temellendirmeye Dayalı Bir Düşüncedir.
6. Felsefe Subjektif-Öznel Bir Düşüncedir.
7. Felsefe Evrenseldir.
8. Felsefe Yığılan yani Biriken Çözümleyici Bir Düşüncedir.
1. İnsanın anlama ve öğrenme ihtiyacını karşılamaya çalışmıştır.
2. İnsanın çevresinde olup biten her şeye eleştirel yaklaşmasını sağlamıştır.
3. Bilimlere yol göstermiş ve bilimsel düşüncenin gelişmesinin dinamiğini oluşturmuştur.
4. Başkalarının görüş ve düşüncelerine karşı saygılı ve hoşgörülü olmamızın önemini kavratmıştır.
5. Bilgi toplumunun oluşmasını amaçlamış, bilginin üretilmesine çok büyük katkılar sağlamıştır.
6. Toplumsal yaşamda diğer insanlar, toplumlar ve medeniyetler hakkında bilgi sahibi olmamıza
yardımcı olmuştur.
7. Bir insan etkinliği olarak felsefe, insan için bir ihtiyaçtır. Soru sormadan, merak etmeden,
düşünmeden yaşayamayan insan, felsefeye her zaman ihtiyaç duyacaktır.
8. Felsefe, insana disiplinli düşünmeyi öğretir. İnsanı insan yapan ve onu diğer varlıklardan ayıran
en önemli özelliği düşünebilmesidir.
9. Felsefe, insanın eleştirmeden sorgulamadan yani dogmatik bir şekilde her şeyi olduğu gibi kabul
etmek yerine daha iyiye ve daha doğruya ulaşması için gayret göstermesi gerektiğini anlatır.
10. Felsefe, temel hak ve özgürlüklerin yerleşmesi, demokrasi, adalet, barış, özgürlük, eşitlik gibi
evrensel değerlerin benimsenmesi ve gelişmesine katkı sağlamıştır.
6. Felsefi Soruların Özellikleri
1.
2.
3.
4.
5.
Felsefi sorular, merak ve hayretle başlar.
Genel ve temel kavramlarla ilgilidir ve herkesi ilgilendirir yani evrenseldir.
Sistemli, mantıklı, kendi içinde tutarlıdır.
Kişilere ve zamana göre değişir.
Eleştiriye açıktır.
7. Felsefenin Alanları
Felsefede amaç; insanı, toplumu, hayatı ve evreni anlama ve açıklamadır.
Felsefenin 3 Ana Konusu Vardır:
1. Varlık Felsefesi (Ontoloji)
2. Bilgi Felsefesi (Epistemoloji)
3. Değerler Felsefesi (Aksiyoloji)
a) Ahlak Felsefesi (Etik)
b) Sanat Felsefesi (Estetik)
c) Din Felsefesi (Teoloji)
Bilgi Notu: Mitoloji Nedir?
Mitoloji kelimesi, Yunanca “mythos (masal - hikâye) ve logos (söz)” kelimesinden yapılmıştır.
Mitoloji; çok eski zamanlarda yaşamış olan ulusların inandıkları tanrıların, kahramanların, devlerin ve
perilerin hayat ve özelliklerinden bahseden hikâyelerdir. Her toplumun kendine özgü bir mitoloji maceraları
vardır. Ve temsil ettiği topluluğun aynası gibidir. Mitolojiler genel olarak dinsel, ruhani ve evrenin yada
halkların oluşumu (yaratılış ve kuruluş efsaneleri) gibi genel temalar içerir.
9. Felsefe - Bilim İlişkisi
a. Felsefe ile Bilimlerin Farklı Yönleri
Felsefe
Bilim
Sübjektif yani özneldir, kişiden kişiye değişir.
Objektiftir yani nesneldir, kişiden kişiye değişmez.
Kesinlik taşımaz.
Kesinleşmiş bilgilerdir.
Birikimlidir yani ilerleme özelliği yoktur.
Birikimli olarak ilerleme özelliğine sahiptir.
Tüm varlıklar hakkında genel bilgi ve sonuçlara
ulaşmaya çalışır. Tümeldir.
Sadece kendi konularına giren olay ve olguları ele
alır ve inceler.
İspatlanabilir bilgiler değildir, felsefede ispat
zorunluluğu yoktur.
İspatlanabilir bilgilerdir, bilim adamı görüşlerini
ispatlamak zorundadır.
Gözlenebilir ve ölçülebilir olarak olgusal ve
deneysel değildir.
Olgusaldır yani deney ve gözlem konusu olabilecek
varlık ve olaylarla ilgilenir.
Soru sorma, sorgulama, kuşkulanma, araştırma
yöntemlerine başvurur.
Tümevarım yada tümdengelim gibi bilimsel bir
yöntem kullanmak zorundadırlar.
2
1.Ünite: Felsefeyle Tanışma
[Kozan Fatih Anadolu Lisesi]
b. Felsefe ile Bilimlerin Ortak Yönleri
Felsefe Not Defteri
Aziz KAYACI
11. Felsefe - Sanat İlişkisi
İnsanı, toplumu ve evreni anlamaya ve açıklamaya çalışırlar.
a. Felsefe ile Sanatın Farklı Yönleri
Rasyonel yani akılcı faaliyetlerdir, aklı temel alırlar.
Felsefe
Hazır bilgiyle yetinmezler, sürekli araştırma halindedirler.
Evrenseldirler, tüm insanlığa aittirler.
Sanat
Akla ve araştırmalara dayanır.
Duygulara, hayal gücüne, yaratıcılığa dayanır.
Doğruya ve gerçeğe ulaşmaya çalışır.
Güzele ve güzelliğe ulaşmaya çalışır.
İnsanın yorum ve eleştiri yapma gücünü geliştirir.
İnsandaki güzellik ve beğeni duygusunu geliştirir.
Zihin ve düşünce dünyamızı zenginleştirir.
Ruh ve duygu dünyamızı zenginleştirir.
Kendi içlerinde tutarlı, çelişkisiz (mantıklı) ve düzenlidirler.
Eleştirilebilir ve eleştirici bilgilerdir.
İnsanın merak, kuşku, soru sorma, öğrenme gibi özelliklerine dayanırlar.
Amaçları doğruya ve gerçeğe ulaşmaktır.
Dogmatik değildirler.
b. Felsefe ile Sanatın Ortak Yönleri
10. Felsefe - Din İlişkisi
Doğayı, insanı ve evreni konu alırlar.
a. Felsefe ile Dinlerin Farklı Yönleri
İfade ve yorum gücüne dayanırlar, sezgilerden yararlanırlar.
Felsefe
Din
Ele aldıkları varlık ile ilgili bir ürün (bilgi veya sanat eseri) ortaya koyarlar.
Öznel yani sübjektiftirler.
Beşeridir yani insan kaynaklıdır.
İlahidir.
Bilginin kaynağında akıl vardır.
Allah tarafından peygamberler aracılığıyla insanlara
gönderilen vahiy vardır.
Doğruluğundan şüphe edilebilir, eleştiriye açıktır.
İnanç ile ilgili olduğu için doğruluğundan şüphe
edilmez ve eleştirilmez.
12. Eşleştirme Tablosu
Felsefi Kavram
12. Eşleştirme Tablosu
Eşanlamlı Karşılığı
Felsefi Kavram
Eşanlamlı Karşılığı
Philosophia
Bilgelik Sevgisi
Estetik
Güzellik Felsefesi
Eleştirme
Sorgulama
Mitoloji
Efsaneler
Objektif
Nesnel
Rasyonel
Akla Uygun-Akılcı
Subjektif
Öznel
Tümevarım
Özelden Genele
Epistemoloji
Bilgi Felsefesi
Tümdengelim
Genelden Özele
Ontoloji
Varlık Felsefesi
Kümülatiflik
Birikimlilik
Varlık, bilgi ve ahlak konularını ele alırlar.
Etik
Ahlak Felsefesi
Hikmet
Bilgelik
Tanrı, Ruh ve Ölüm gibi metafiziksel konularla ilgilenirler.
Aksiyoloji
Değerler Felsefesi
Metafizik
Fizik ve Doğa Ötesi
Bilgiler ve görüşler zamanla değişebilir.
İnanç ile ilgili değişmeyen mutlak bilgiler içerir.
b. Felsefe ile Dinlerin Ortak Yönleri
İnsan, toplum, doğa ve evren hakkında bilgiler verirler.
Akıl, düşünce ve irade sahibi olan insanla ilgilidirler.
3
1.Ünite: Felsefeyle Tanışma
[Kozan Fatih Anadolu Lisesi]
Felsefe Not Defteri
Aziz KAYACI
13. Sonuç Olarak Felsefe
12. Ünitenin Kavram Haritası
- Felsefe özneldir. Filozofun kişiliği felsefenin oluşumunda önemlidir.
TANIMLAR
KAVRAMLAR
- Felsefe doğru bilgilere ulaşma amacındadır.
Bir fikri yada düşünceyi eleştirme eylemi
Sorgulama
Öğrenmek için duyulan istek
Merak
Şaşırma, şaşkınlık
Hayret
İzah etmek
Bilgelik Sevgisi yada insanı, toplumu, evreni ve değerleri anlama ve açıklama
amacı taşıyan düşünce etkinliği
Açıklamak
Felsefe
- Felsefe varlığı bütünüyle ele alır, İnsan, toplum ve evren hakkında genel açıklamalar yapmaya çalışır.
- Felsefede yığılma birikme olur, ilerleme olmaz. Yani bilimlerde olduğu gibi en son ortaya atılan görüş en
doğrusu demek değildir. Ortaya atılan görüşlerle felsefenin evreni genişler ve zenginleşir.
- Felsefe, eleştirel bir tavrın sonucunda ortaya çıkmıştır, İlk Çağ'da din ve mitolojinin sorgulanması,
şüphe duyulması, bilgilerin irdelenmesi felsefenin doğuşuna kaynaklık etmiştir.
- Felsefe görünenlerin bilgisiyle yetinmez. Görünenin arkasındaki gerçekliğe ulaşmaya çalışır.
Tanrı, ölüm, ruh, evrenin varoluşu gibi konuları ele alan felsefe dalı.
Metafizik
Öznel yani kişiden kişiye değişebilen
Sübjektif
Nesnel yani kişiden kişiye değişmeyen
Objektif
Bilimlerde geçerli olan neden-sonuç ilişkisi yani nedensellik ilkesi
- Felsefede kesinlik yoktur. Hiçbir konuda son söz söylenmemiştir.
Determinizm
- Felsefede açıklamalar akla dayandırılır. Bu nedenle tutarlıdır. Tutarlılık, içinde çelişki barındırmayan
düşünceler ileri sürülmesidir.
- Felsefe, düşünme sürecinin her aşamasında yer alır.
- Felsefede ortaya atılan görüşler bilimlerdeki gibi deneysel yöntemle denetlenemez.
- Felsefe sadece olanı değil, olması gerekeni de inceler.
Eski Yunan ve Latin uygarlıklarına ait efsaneler, masallar ve hikâyeler
Bir düşünceyi eleştirmeden, sorgulamadan körü körüne doğru kabul etmek
Genelden özele, bütünden parçaya doğru ilerleyen bilimsel yöntem
Özelden genele, teke tek olaylardan yola çıkarak ortak ilkelere ulaşma yöntemi
Bu evrende bütün olup bitenlerin esasını bilmeye çalışmak
Sanat, ahlak, din gibi değerleri inceleyen felsefe dalı
Ortaya atılan bir görüş ya da ileri sürülen iddia için bir dayanak göstermek
Tüm insanlığı ilgilendiren, dünyanın her yerinde geçerli olan
Bilgiyi ve bilgeliği seven, ona ulaşmaya çalışan, bunun için çaba gösteren,
felsefi konularla uğraşan insanlar
Herkesçe kabul edilebilir olan
Mitoloji
Dogmatiklik
Tümdengelim
Tümevarım
Hikmet
Aksiyoloji
Temellendirme
Evrensel
Filozof
Genel-Geçer
Akla ve mantığa uygun olan, içinde çelişki barındırmayan
Tutarlılık
Aklın, kendini ve ortaya koyduğu düşünceleri sorgulaması
Refleksif Düşünme
- Felsefede sorular yanıtlardan daha önemlidir. Hatta felsefe bir soru sorma etkinliğidir, denebilir.
- Felsefe, sistemli ve düzenli bilgilerden oluşan bir etkinliktir. Çünkü mantık ve akıl ilkeleri etkili bir
şekilde kullanılır.
- Felsefe evrenseldir. İnsan yaşamını ilgilendiren her şey felsefenin konusu olabilir.
- Felsefe bilgisi katı ve değişmez bir bilgi değildir. Felsefe kendisini sürekli yenileyebilir. Filozoflar da
önceden savundukları fikirlerden vazgeçerek tam tersine fikirleri savunabilirler.
- Felsefe birleştirici ve bütünleştiricidir. Filozof, tüm bilgiler üzerinde üst bir düşünme yaparak genel
açıklamalar yapabilir.
- Felsefe, tarihinden soyutlanamaz. Filozoflar, hem içinde yaşadıkları toplumdan etkilenmişler, hem de
görüşleriyle toplumları derinden etkilemişlerdir.
- Felsefe bir yarar amacı güdülerek yapılmaz. Bu nedenle felsefenin gündelik yaşantı üzerindeki etkisini
görmek güçtür. Ayrıca felsefe maddi çıkara yönelik bir etkinlik değildir.
- Felsefe, insanın evreni tanıma, anlama, bilme merakının sonucunda ortaya çıkmıştır. Her insandaki
merak ve hayret güdüsü felsefenin doğuşuna kaynaklık etmiştir.
- Felsefe, insanların temel gereksinimlerini karşılamaları ve üretim fazlası vermelerinin sonucunda ve
özgür düşünce ortamlarında doğabilmiştir.
4
1.Ünite: Felsefeyle Tanışma
* Filozoflar neden çocuklara benzerler?:
- Çünkü çocuklar bilmedikleri dünyayı tanımak ve anlamak amacıyla sürekli sorular sorarlar,
her şeyi merak ederler, her şeyi sorgularlar. Bunun sebebi, çocuklar için dünyanın gizemli ve
sırlarla dolu olmasıdır. Filozoflar da aynı çocuklar gibi sürekli soru sorarlar, merak ederler.
İnsanı, toplumu ve evreni anlamak amacıyla tıpkı bir çocuk gibi hareket ederler.
* Metafizik Nedir?
- Metafizik (fizik ötesi); öncelikle varlığı varlık olma bakımından ele alan, varlığın temel ilke ve
problemlerini araştıran felsefe dalıdır. Doğayı aşkın, fiziksel olmayan, tinsel, manevi gibi anlamları kapsar.
- Metafizik; Tanrı'nın varlığı, ruhun ölümsüzlüğü, özgürlüğün ne olduğu, insanın ve doğanın
nereden gelip nereye gittiği, güzelin ne olduğu, hangi tür eylemlerin iyi olduğu, hangi tür yönetim
sistemlerinin iyi olduğu gibi her türlü felsefe konusunu da içine almaktadır.
- Metafiziğin Temel Problemleri yani 3 Ana Konusu Vardır:
1. Ontolojik Problemler (Varlıkla ilgili problemler)
2. Kozmolojik Problemler (Evrenin yaradılışı ile ilgili problemler)
3. Teolojik Problemler (Tanrı’nın, Ruhun ve Ölümün Varlığı İle İlgili Problemler)
[Kozan Fatih Anadolu Lisesi]
Felsefe Not Defteri
Aziz KAYACI
15. FELSEFE ve BİLGELİK (HİKMET) İLİŞKİSİ
* Hikmet; doğru bilgiyi bulmak, bilginin ve hakikatin asıl kaynağını bilmektir. Kısaca varlık âlemini tüm
inceliği ile tanımaktır.
* Hikmet Bilgisinin Özellikleri
- Bulduğu ve bildiği hakikatleri hayata taşımaktır.
- Varlık âlemini tüm inceliği ile tanımaktır, varlığı kendi gözüyle değil, âlemin sahibi olan Allahın istediği gözle
bilmektir.
- Doğru anlamak ve doğru anlatmaktır.
- Güzeli ve kötüyü, iyiyi ve çirkini, doğruyu ve yanlışı ayırt etmektir.
- Ahlaklı olmak, vicdan mahkemesini sürekli canlı tutmaktır.
- İnsanın sözüyle davranışlarının birbiriyle uyumlu olması demektir. Konuştuklarını davranışlarıyla,
tavırlarıyla bozmamaktır.
- İlkeli yaşamak demektir, ilkesiz ve kişiliksiz bir yaşam düzlemine “hayır” deyip, kişilikli bir hayatın özlemini
duymaktır.
- Etkilenen değil etkileyen, sürü değil düşünen, hayatın önünde eriyen değil, hayata yön veren özne
olmaktır.
- Adalet sahibi olmaktır. Mahiyeti altında olan herkese mutlaka adaletli davranmaktır.
- Herkesin gördüğünü değil görmediklerini, herkesin düşündüğünü değil düşünmediklerini düşünmektir.
- İnsani sorumluluklarını hiçbir zaman unutmamaktır.
* FELSEFE VE DİL
* Felsefenin Temel Konuları ve Alanları:
- Bilginin kaynağı, değeri, doğru bilginin mümkün olup olmadığını araştırır. (Bilgi felsefesi - Epistemeloji)
- Bilimin ne olduğu, değeri, niteliği gibi konuları inceler. (Bilim felsefesi)
- Varlığın ne olduğu, evrenin ilk ana maddesinin ne olduğu araştırılır. (Varlık felsefesi - Ontoloji)
- İyi-kötü, vicdan, erdem, sorumluluk, özgürlük gibi kavramlar incelenir. (Ahlak felsefesi - Etik)
- En iyi yönetim biçiminin ne olduğu, iktidar, bürokrasi, birey - devlet ilişkisi, egemenlik, liderlik, ütopya gibi
konular araştırılır. (Siyaset felsefesi)
- Sanatın ne olduğu, estetik yargıların evrensel olup olmadığı, sanat eserinin özellikleri gibi kavramlar
incelenir. (Sanat ve Güzellik felsefesi - Estetik)
- Tanrı'nın olup olmadığı, vahiy, peygamber, yüce, ibadet, mucize gibi konuları inceleyen felsefe disiplini de
bulunmaktadır. (Din felsefesi ve Teoloji)
"Ne kadar bilirsen bil, söylediklerin karşındakilerin anlayabileceği kadardır.”
Mevlâna
Dil, insanın anlatma yetisi çevresinde oluşan anlaşma araçlarının en kullanışlı ve gelişmiş
olanıdır. Her şeyden önce “dil, iletişim, anlatma ve anlama aracıdır.” İletişim birlikte yaşamanın
temelidir. İletişim olmazsa insanlar bir araya gelerek toplum oluşturamazlar. Anlaşma olmadan
toplumdan söz edilemez. Anlaşmak için de anlatmaya ihtiyaç vardır. Anlaşma, anlatma, iletme bir
bütündür. Bu bütünü sağlayan dil'dir.
Dil; insanla insan, insanla diğer var olan şeyler arasında birleştirici bir bağ kurar. İnsan olmanın
en önemli niteliği "dil'i kullanmasıdır, diyebiliriz.
Bir Hikâye: DİLİN VE İFADENİN ÖNEMİ
Sultan, bir gece rüyasında dişlerinin önden arkaya doğru döküldüğünü görür. Gördüğü rüyanın yorumunu
yaptırmak üzere rüya yorumcularından birini huzuruna çağırır ve rüyasını yorumlamasını ister. "Sultanım!"
diye cevap verir, rüya yorumlayan kişi, "O kadar uzun yaşayacaksınız ki bütün oğullarınızın ölümünü
göreceksiniz."
Sultan, oğullarının ölümünden söz eden rüya yorumcusunun sözlerine öfkelenir, muhafızlarına adamı zindana
atmalarını emreder. Sonra başka bir rüya yorumcusunu çağırır ve aynı rüyayı ona da anlatır: "Sultanım!" der
bu defaki rüya yorumcusu, "Allah size o kadar bereketli ve uzun bir ömür hediye edecek ki, evlatlarınızın
hepsinin mutluluklarını görecek ve hepsinden uzun yaşayacaksınız."
Sultan bu habere çok sevinir ve rüya yorumcusuna bir kese altın verir. Oysa iki rüya yorumcusu da aynı
şeyi söylemiştir, ama ilki, söyleyeceklerini incelikten uzak bir üslupla dile getirmiş; ikincisi ise
insani duyguları gözeten ince ve ustalıklı bir dil kullanmıştır.
5