İç Kontrol ve Risk İç Kontrol ve Risk Yönetimi
advertisement
İç Kontrol ve Risk Yönetimi Arjan j Vos Kamu Denetim Politikası Müdürlüğü Ankara 28 Şubat / Mart 1, 2 2007 1 28 February, 1, 2 March 2007 Programa giriş Risk perspektifinde iç kontrol 2 I. Riskler II Risk yönetimi nedir? II. III. Görev ve sorumluluklar IV Bakanlıklar IV. B k l kl bü bünyesinde i d iç i kontrol k t l ve risk yönetimi 28 February, 1, 2 March 2007 I. Risk Hakkında : Risk nedir? Risk: Hedeflerin gerçekleştirilmesinde etki edecek herhangi bir olay/durumun meydana gelme olasılığına verilen addır. (IIA) ğ iki önemli unsurdan söz etmek Bu bağlamda gerekir : Risklerin gerçekleşme olasılığı : ihtimal / şans Risklerin etkisi: risk gerçekleştiği takdirde meydana gelecek sonuçlar 3 28 February, 1, 2 March 2007 Kamu sektöründe karşılaşılması ş ş muhtemel riskler 4 Sosyal riskler Siyasi riskler Kurumsal riskler … diğerleri: 28 February, 1, 2 March 2007 Yönetim kontrolü ve riskler Yönetim kontrol döngüsü Hedefler Riskler Kontroller Güvence Risk Ri k yönetimi ö ti i 5 28 February, 1, 2 March 2007 II. Risk yönetimi nedir? Risk yönetimi: sistematik bir yaklaşım benimseyerek hedeflerin (politikaların) gerçekleştirilmesinde engel yaratabilecek faktörlerin kavranması Kurum faaliyetlerini etkileyebilecek potansiyel durumların belirlenmesi, Ve ilgili risklerin kurum için kabul edilir sınırlar içerisinde kalmasını sağlamak 6 28 February, 1, 2 March 2007 Risk yönetimi niçin önemlidir? Risklerle baş edebilmek Politika kontrolü Süreç kontrolü Yeni ‘yaklaşım’: y ş 7 Kısıtlayıcı düzenlemelerin ortadan kaldırılması Hesap verebilirlik Risk yönetimi Tek bilgi tek denetim 28 February, 1, 2 March 2007 COSO İşletme Risk Yönetim Modeli 8 28 February, 1, 2 March 2007 1, 2. Öğeler: Başlangıç noktaları 1. İç ortam Risk yönetimi felsefesi Organizasyonun risk analizi isteği Değerler, yönetim, kurumsal yapı 2. Hedef belirleme Stratejik hedefler Operasyonel/bütçe hedefleri Risklerin tolere edilmesi 9 28 February, 1, 2 March 2007 3, 4. Öğeler: Olay/Durumlar ve riskler 3. Olay/durum tanımlaması Etkileyen faktörler Olay kategorileri riskler / fırsatlar 4. Risk değerlendirmesi İçsel risk, artık risk Risklerin gerçekleşme olasılığı ve etkileri (matrix) 10 28 February, 1, 2 March 2007 5, 6. Öğeler: risklere verilen tepkiler 7, 8. Öğeler: süreç nasıl işlemektedir? 11 5. Riske verilen tepki (seçme süreci) 6 Kontrol faaliyetleri : entegre ya da spesifik 6. 7. İzleme 8 Bilgi ve iletişim 8. 28 February, 1, 2 March 2007 III. Risk yönetiminde taraflar 12 28 February, 1, 2 March 2007 Maliye Bakanının rolü Meclis ec s Maliye Bakanı Sayıştay Diğer Bakanlar 13 28 February, 1, 2 March 2007 Kamu Hesapları Yasası Bakanların sorumlulukları : y mali y yönetim İyi Yasallık/uygunluk Maliye Bakanının sorumluluk ve yetkileri Bütçe ve hesap verebilirlik döngüsü İç kontrol ve iç denetim yapısı Sayıştay: sorumluluk ve yetkileri 14 28 February, 1, 2 March 2007 Risk yönetiminde taraflar Harcamacı bakanlıklar : risk analizi yapmak ve tedbirleri uygulamakla sorumludur. Maliye Bakanlığı :iç kontrolün bir parçası olarak bir risk i k yönetim ö i sistemine i i sahip hi olma l zorunluluğuna l l ğ dair genel kurallar hazırlar ve harcamacı bakanlıklar arasında bilgi alışverişinin gerçekleştirilmesini tşvik eder. Sayıştay : meclise raporlarını sunar 15 28 February, 1, 2 March 2007 Kamu Denetim Politikası Müdürlüğünün Maliye B k l ğ İİçindeki Bakanlığı i d ki Konumu K Bütçeden sorumlu Genel Müdür Bütçe işleri 16 Bütçe Teftiş Kamu Denetim Pol. Müd. 28 February, 1, 2 March 2007 Maliye Bakanlığı Kamu Denetim Politika Müdürlüğü: Risk yönetimi Yönetim, denetçiler ve mali ekonomik işler (FEA) vs alanlarda faaliyet gösterir. Rehber ilkelerden en iyi uygulamalara Tartışma grupları (tecrübelerin farklı gruplar arasında paylaşımı) Kıstaslar Konferanslar Denetçilere yardımcı olacak unsurlar Eğitim 17 28 February, 1, 2 March 2007 KDPM ((2): ) bilgi g merkezi / uzmanlık merkezi risk yönetimi İlgili konular, makaleler, kitaplar, araçlar Katılımcılar : İç denetim departmanları Mali ve ekonomik işlerden sorumlu daireler Kamu K D Denetim ti Politikası P litik Müdü Müdürlüğü lüğü Internet ve intranet Finans ve Ekonomi Ulusal Akademisinin üyesi 18 28 February, 1, 2 March 2007 IV. Diğer bakanlıklardaki durum 19 28 February, 1, 2 March 2007 Bir bakanlığın ğ kurumsal teşkilatlanması Bakan ve Müsteşarlar Yöneticiler Politika ile ilgili müdürlükler ğ kuruluşlar ş Bağlı Teftiş kurulları Personel müdürlükleri Mali Ekonomik İşler Dairesi İç Denetim Dairesi 20 28 February, 1, 2 March 2007 Bakanlıklarda üstlenilen roller 21 Genel Müdürler Kurulu: risk yönetimine bağlı olarak bakanlığın yönetilmesinden sorumludurlar. Denetim Komiteleri: risk yönetimi faaliyetinin denetlenmenden sorumludurlar. Politika yöneticileri: risk analizinin yapılması ve kontrol tedbirlerinin uygulanmasından sorumludurlar. Mali ve Ekonomik İşler (FEA): İdareye risk yönetiminde kullanılmak üzere yöntem/yapı sunar. Riskler ve olası kontrol tedbirleri hakkında idareye bilgi sağlar Süreç Sorumlusu: işlem düzeyinde etkili ve verimli tedbirlerin alınmasından sorumludur. Denetim Dairesi : değerlendirme, karar verme, tavsiyede bulunma işlevlerinin yanı sıra denetim hedeflerinin seçiminde risk analizlerinden faydalanma gibi görevleri bulunmaktadır. 28 February, 1, 2 March 2007 Başarıyı etkileyen faktörler: Kuruma uygun bir yöntem seçilmelidir. Kişilerin ş öğrenmeye ğ y açık ç olması gerekmektedir. g Şeffaflık ile gizlilik arasındaki dengenin iyi kurulması gerekmektedir. Risklerin her zaman göz önünde bulundurulması gerekir. Hesap H verebilirlik bili lik sağlanmalıdır. ğl ld 22 28 February, 1, 2 March 2007 Risk yönetimi süreci 23 Uygun olmalıdır. Tek bir yöntem olmamalıdır Bütçe hazırlama Çalıştay düzenleme Grup karar verme sistemleri K Karar vericilerin i il i her h zaman sürece ü dahil d hil edilmeleri gerekmektedir! 28 February, 1, 2 March 2007 Hesap verebilirlik Özellikle kamu kurumları için : hangi hususlarda rapor hazırlanmalı hangilerinde hazırlanmamalı? Siyasi çıkarlar 24 28 February, 1, 2 March 2007 Yıllık raporda belirtilecek bir başka husus Yönetim kontrol beyanı: Kontrol Bakandadır! 25 28 February, 1, 2 March 2007
