ekim-2016 - matmedya

92
eKİM
gerİatrİ
Yaşama yıllar katmayı değil; yıllara yaşam katmayı
amaç edinir geriatri... Peki, söz konusu kedi ve köpekler
olduğunda kaliteli ve uzun bir yaşam sürmelerine
yönelik ne gibi özel uygulamalara başvurabiliriz?
2016
PET SAĞLIĞI DERGİSİ
www.petinfodergi.com
36 Küçük Hayvan
Veteriner Hekimleri
Derneği Kongresi’ne
adım adım...
54 Türkiye’nin ilk
veteriner fizik tedavi
merkezi FizyoVET
58 Eski çağlardan beri
bilinen kuduzu eğitin,
aşılayın, yok edin!
içindekiler & editör
18
Yirmialtı
Klinik içi analiz cihazlarınız tanıya
gitmenize yardımcı oluyor mu yoksa
durduğu yerde tozlanıyor mu?
Otuz
Köpeklerde ciddi solunum yolu
hastalıklarına neden olan akciğer
kurtları hakkında en önemli
ayrıntılar ve profilaksi yöntemleri.
Otuziki
Organik üretilen renk katkılarının
hiçbir zararlı etkisi olmadan, mamaya
antioksidan ve vitamin katkısında
bulunabileceğini biliyor muydunuz?
Kırkdört
Bilim ve teknolojinin
ilerlemesiyle,hayvanların ömrü
uzayınca, veteriner kliniklerine gelen
yaşlı hayvan sayısı da arttı.
54
Editör
Ellidört
Türkiye’nin ilk uzman fizik tedavi
merkezini açan Sara Ece Ulutürk ile
kliniği FizyoVET hakkında keyifli bir
sohbet gerçekleştirdik.
Ellisekiz
36
Veteriner Hekim
ENİKÖ KİRALY AVCI
Kuduz, halk sağlığını tehdit eden ve
eski çağlardan beri bilinen önemli
hastalıklardan biridir. Bu nedenle her
sene 28 Eylül’de kuduza dikkat çekilir.
Otuzaltı
Küçük Hayvan Veteriner
Hekimleri Derneği ile kasım ayında
düzenlenecek olan kongre hakkında
merak edilenleri konuştuk.
Altmışdört
Birçok hasta sahibinin sizin kliniğinize
ilk kez gelirken dikkat ettiği şeyin
tabela olduğunu biliyor muydunuz?
Hayatımızın
vazgeçilmezi;
teknoloji
Teknoloji ve bilimin bir araya gelmesiyle
gelişen ilaç ve mama sektörü, bir çok hayvana
uzun bir yaşam süresi vaat ediyor. Durum böyle
olunca da, hayvanların yaşam süreleri uzarken,
klinikleri ziyaret eden yaşlı hayvan sayısı da
artıyor. Her geçen gü artan bu konu için mama
firmaları ile bir çalışma yaparak, klinisyen
meslektaşlarımız için bu konuya değindik.
Konumuzda yaşlı hayvanlara nasıl yaklaşılmalı,
hayvan sahiplerine nelerden bahsedilmeli
bunları anlattık. Her ay klinisyen hekimlerimizi
bilgilendiren MVM ve Dr.Bayer köşelerimiz yine
dop dolu. Klinisyenler ve birçok firma tarafından
heyecanla beklenen Küçük Hayvan Veteriner
Hekimleri Derneği’nin kongresini, derneğin
yönetim kurulunda olan meslektaşlarımıza
sorduk. Dernek ve kongre ile merak edilenleri
röportaj cevaplarında bulabilirsiniz.
Keyifli okumalar dileğiyle...
Kırkiki
V. Uluslararası Veteriner Farmakoloji
ve Toksikoloji Kongresi 200 bilim
insanının katılımıyla gerçekleşti.
68
ALTMIŞsekiz
Dünya pet mama sektörünün
8 anahtar ülkesinde hangi lezzetlerin
tercih edildiğini hiç merak ettiniz mi?
petinfo EKİM Sayı: 92 Pet Sağlığı Dergisi, ayda bir yayımlanır. YAYIN TÜRÜ SÜRELİ YEREL SAHİBİ Mat Medya Tanıtım Hizmetleri Tic. Ltd. Şti. Mehmet Aktop GENEL KOORDİNATÖR Barış
Kolgu [email protected] YAZI İŞLERİ SORUMLUSU Veteriner Hekim Gizem Kutun [email protected] EDİTÖRLER Veteriner Hekim Enikö Kiraly Avcı eniko@matmedya.
com, Veteriner Hekim Gökçem Türkan [email protected] ART DİREKTÖR Ebru Dereli [email protected] GRAFİK TASARIM Emel Vural [email protected]
DANIŞMA KURULU Prof. Dr. Ahmet Ergün, Prof. Dr. Nilüfer Aytuğ, Prof. Dr. Tamer Dodurka, Yrd. Doç. Dr. Özlem Şengöz Şirin, Dr. Banu Dokuzeylül BASKI Gezegen Basım San. Ve Tic. Ltd. Şti. 100 Yıl
Mahallesi Massit Matbaacılar Sitesi 2. Cadde Gezegen Binası No: 202/A Bağcılar/İstanbul Sertifika No: 12002 ADRES Yayıncılar Sokak 10/4 34414 Seyrantepe - İstanbul Tel: 0212 324 50 56 - 324
50 59 REKLAM REZERVASYON Yudum Barutçu [email protected] ABONE Banu Sayınç [email protected] www.matmedya.com Dergimizde yayınlanan röportaj ve ilanların
sorumluluğu sahiplerine aittir. Fotoğraflar izinsiz kullanılamaz. Petinfo Dergisi veteriner hekimlere ve ecza depolarına yönelik bilimsel içerikli, mesleki, ücretsiz, sektörel bir yayındır.
02-03 PETİNFO
WSAVA,
Hill’s 2016
Ödülü birincisi
açıklandı
WSAV ve Hill’s 2016 “Next
Generation” Veteriner Hekimi Ödülü
birincisi Alaska’dan Julie Stafford oldu.
Ödül, her sene, kendini mesleğine
adanmış olan genç bir meslektaşımıza
verilmektedir. Dr. Stafford, öğrencilik
zamanında IVSA ve SAVMA ve
AVMA gibi mesleki birliklerde aktif
olarak katılım gösterdi ve gönüllü
olarak Nicaragua’da çalıştı. Veteriner
hekimlerin zihinsel sağlığı üzerinde
araştırmalar gerçekleştirdi. 2015’te
Alaska’ya taşınan Stafford, kızak çeken
köpekler ile birlikte çalışmalarını
sürdürüp, yerel veteriner hekimlerin
işbirliği için çabaladı. Gönüllü
çalışmaları, sağlık ve hayvan ıslahı
hakkında gösterdiği çabalarının yanı
sıra mesleki birliğin oluşturulma
faaliyetleri nedeniyle geleceğin
veteriner hekimlerine uygun bir örnek
olarak, Stafford, WSAVA tarafından bu
ödüle laik göründü.
Ataksiye
sebep olan
genetik
mutasyonlar
Cell Reports’ta yayınlanmış
olan bir araştırma, insanlarda
ve farelerde ataksi meydana
getirebilen yeni bir genetik
mutasyondan bahsetti. CAPN1’de
meydana gelen mutasyon sonucu
calparin-1 enzimin fonksiyonunda
değişiklikler meydana gelir. Aynı
genetik mutasyon, Parson Russel
Terrierlerde de izlendi. Calpain
enzimi öğrenme, hafıza ve beyindeki
neurodegredasyonlar ile ilgili
işlev görmektedir. Bu enzimlerin
takviyesi amacıyla üretilen
calpain-1 ve calpain-2 inhibitörleri
ve nöroproptektif ilaçlar, NeurAgeis
adı altında kurulan yeni bir şirket
tarafından piyasaya sürülecek.
Çalışma hakkında ayrıntılı olarak
ulaşabileceğiniz kaynak; Defects in
the CAPN1 gene result in alterations
in cerebellar development and
in cerebellar ataxia in mice and
humans, Wang et al., Cell Reports,
doi: 10.1016/j.celrep. 2016.05.044,
published 16 June 2016.
Kaza mı şiddet mi?
Yaşanan olay sizce
ne kaynaklı?
Bilinmeyen sebeplerden dolayı ağır yaralı,
birkaç kemiği kırık bir hayvanın kliniğimize
geldiğini düşünelim. Hiç bir görgü tanığı
olmadan bu vakanın sebebi şiddet mi yoksa
kaza mı olduğuna nasıl karar verebiliriz? Bu
konu ile ilgi Tufts Üniversitesi Cummings
Veteriner Fakültesi ve ASPCA tarafından
yapılan gerçekten güzel ve ayrıntılı bir araştırma
mevcuttur. Journal of Forensic Sciences’in
Eylül 2016 sayısında hayvanlara karşı şiddet
suç dosyalarını ayrıntılı inceleyen bu çalışmada
özellikle motor kazaları ve şiddet sonucu kafa
travma vakaları karşılatırıldı ve ayrıntılı bir
şekilde anlatıldı. Dünyadaki tüm veteriner
hekimler, sağlık ve emniyet çalışanları, hayvan
haklarına yönelik uygulanılabilir yönetmenlik
ve adli süreçlerin gerekirse bilir kişilik görevini,
gerekirse de diğer resmi işlevlerini yürütülebilen
uzmanlara ihtiyaç olduğunu düşünmektedir.
UC
Davis’ten
araştırma
Kalifornia Üniversitesi
Davis School of Veterinary
Medicine, ABD en iyi veteriner
hekimlik eğitimini veren
kurumlardandır. Klinik
alanında yapılan araştırma
ve tedavi hikayeleri ile
sürekli gündeme gelen
üniversite, bu dönem kedilerin
kronik gingivostomatitisi
hakkında ilerlemelere imza
atacağı hakkında bilgi verdi.
Üniversiteye göre, kedilerin
diş etlerini ve ağız boşluğunun
arka kısmını hedef alan
ülseratif ve proliferatif
oluşumlarla karakterize olan
feline kronik gingivostomatitis,
araştırmacılar tarafından
günümüze kadar yeterince
önem görmemiş. Bu
hastalığın yeni tedavi
yöntemleri arasında kök
hücre tedavisini de katmayı
hedef alan detaylı çalışmalar
hakkında üniversitenin
internet sitesinden bilgilere
ulaşabilirsiniz.
Artan köpek
infertilitesinin
nedeni
araştırıldı
Academic Journal Scientific
Reports’ta yer alan bir çalışmada;
sokakta yaşayan hayvan
populasyonlarının sperm kalitesi,
geçtiğimiz 26 sene içinde düştüğü
öne sürüldü. Yapılan çalışmada, 26
sene boyunca her yıl 45-90 adet
köpekten örnek alındı. Yetişmiş
köpeklerin sperminde rastlanan
çeşitli kimyasal maddeler sonucu,
çevre kirliliğinin, bu hayvanların
çoğalmasında önemli etkisi olduğu
belirtildi. Bu bulguların, artan insan
infertilitesini ve testiküler disgenesis
sendromunu araştıran çalışmalara
da katkı sağlayacağı düşünülür. Bu
bozukluklar infertilitenin yanı sıra
kanser ve doğum anomalilerini
de tetikleyebilir. Bu konu,
araştırmacılar tarafından en sık
araştırılan konular arasına girmeyi
başarırken, geleceğimiz ile ilgili
önem içermektedir.
notlar
DVM Patricia Clark hastası
Jasper, yaklaşık 50 cm
uzunluğundaki bir cismi
midesine indirmeyi başarmış.
Kedi göz
enfeksiyonun
tespitindeki
yeni
gelişmeler
FHV-1, kedilerde meydana
gelen göz enfeksiyonlarının
sebeplerindendir. Özellikle sık
görünen kornea enfeksiyonlarının
erken dönemde tedavi edilmezse,
körlük meydana gelebilir. Cornell’s
College of Veterinary Medicine da
faaliyet gösteren Baker Instıtute of
Animal Health bilim adamları bu
tür göz enfeksiyonların tedavisinde
kullanılabilecek ilaçların
uygunluğununu test etmek için
yeni bir sistem geliştirdiler. Journal
of General Virology (Genel Viroloji
Dergisi) son sayısında yayımlanmış
olan bu çalışmada, FHV-1 tedavisine
karşı etkili olan yeni ilaçların yakın
bir zaman çerçevesinde klinik
ortamlarda da test etmelerine
başlayacağını belirtti. Açıklamalara
göre yeni FHV-1 antiviral ilaç, her 24
saatte bir kere kedilere verilecektir.
Bu şekilde hem hayvanların ve
sahiplerinin hem de veteriner
hekimlerin işi de kolaylaştırılacaktır.
10-11 PETİNFO
WVC’ye erken
kayıtlar
başladı!
Batı Veteriner Konferansı (WVC),
5-9 Mart 2017 tarihinde 89. defa Las
Vegas’ta düzenlenecektir. Her sene
yaklaşık 15,000 meslektaşımızın
katıldığı kapsamlı kongrede geniş
teorik ve uygulamalı eğitimler her
klinisyen dalına hitap etmektedir.
Pet hayvanlar, at hekimliği, veteriner
teknikerler, sağlık işletmeleri
yöneticileri, mama üreticileri, egzotik
ve avian uzmanlar da kendi ilgi
alanlarına göre konu bulabilirler. 2017
kongresinin sloganı olarak “Dünya
Kurtarmaya Değer”seçildi. Yaklaşık
1000 saatlik eğitim ortamında ve sergi
alanına katılan 500’den fazla firmanın
desteğiyle herkesi unutulamayacak
bir kongre beklemektedir. Ayrıntılı
bilgi için; http://www.wvc.org adresini
ziyaret edebilirsiniz.
Röntgen
yarışmasının
galibi
belli oldu
Geçen sene dergimizin
sayfalarında da tam ayrıntıları ile
yer alan “Bunlar da ne yedi” röntgen
yarışmasının 2016 dönemi de sona
erdi. Bu senenin galibi Amerikalı
Flatts Veteriner Kliniğinden DVM
Patricia Clark oldu. Hastası Jasper, 5
aylık pitbull terrier, yaklaşık 50 cm
uzunluğundaki bir cismi midesine
indirmeyi başarmış. Birincilik
ödülünün gururlu sahibi, IDEXX
Lab. destekleri ile 500 dolar ve 2400
dolar değerinde olan Web Picture
Archiving Communications System
aboneliği kazandı. Dr. Clark, kazandığı
500 doları, Jasperin sahiplerine
teklif ederek toplam 1400 dolar olan
ameliyat masraflarına destek oldu.
notlar
Yaralı
alaycı
kuşa
ayakkabı
BVA yeni
bulldog
standartları
istiyor
En son DNA araştırmalarına
göre İngiliz Bulldog, genetik olarak
zirveye ulaştı. Bu da, ırk özellikleri ile
birlikte seyreden sağlık sorunlarının
düzeltilmesinin de, mevcut ırkın
kombinasyonlarını yaratarak
mümkün olmadığını gösteriyor.
Dünyanın ileri gelen veteriner
fakültelerinin işbirliği ile ise yeni
DNA kaynağın da dahil edilmesi ile
bu ırkın genetik olarak tazelenmesi
ve gereksiz yere ızdırap çekmesi
ile ilgili çalışmalar başlatılacaktır.
İngiliz Veteriner Hekimler Derneği
tarafından yürütülen bu çalışma, UC
Davis Üniversitesinin işbirliğinde
gerçekleştirilecektir.
12-13 PETİNFO
Minnacık hastalarımızı
tedavi ederken bazen
kreatif olmalıyız. Malibu
California Yabani Hayat
Merkezinde bir Kuzey
alaycı kuşunu tedavi eden
hekim ekibinin yaptığı
gibi. Küçük hastanın ayak
parmakları tamamen
kilitlenmiş vaziyetteydi ve
fonksiyonlarını yitirdiler.
Böylece kuş ayakta
durmakta bile zorlanıyordu.
Sürekli ayak parmaklarının
üst kısmını yere değdiren
hayvanın parmaklarında
ise açık yaralar mevcuttu.
Veteriner hekim ekibinin
pratik bir fikri sonucu,
küçük kuşa ayakkabılar
giydirildi. Ayakkabılar hem
parmakların koruyucu
görevini üstlendi hem de
zamanla açılan parmaklar
için güzel bri destek sundu.
Çocuklar,
hayvana
yaklaşım
konusunda
eğitilmeli
İngilteredeki istatistiki çalışmalara
göre köpek ısırma vaka oranları
en fazla çocuk ısırmalarında
görünmektedir. Bir hastanede tedavi
altında olan hastalardan 1200 çocuk
10 yaşın altındaydı. Bu konuyu ele
alan bir çalışmada 10 yaş altında
olan çocuklardan köpekleri gösteren
videoların izlenmesi istenildi. Sonra
bu çocuklara videolar ile ilgili farklı
sorular soruldu( örn; bu köpekle oynar
mıydın?, bu köpek sence ne kadar
mutlu/korkmuş/kızgın?) Çalışma
sonucu çocukların kızgın havlayan
köpekleri tespit edebilecekken, mutlu
ve korkmuş bir şekilde havlayan
köpekleri fark edemediklerini
gösterdi. Araştırmacılar, sonuçları göz
önüne alarak çocukların hayvana
olan yaklaşımı konusunda yapılan
eğitimlerle ısırılma vakalarının önüne
geçebileceklerini söyledi. Bu konuda
yapılan her adım, hem çocukların
hem de hayvanların daha konforlu ve
sağlıklı hayatına katkı sağlayabilir.
kedi & köpek
“Dünya Kuduz
Gününde ve
geri kalan tüm
günlerde, MSD
Hayvan Sağlığı,
kuduza karşı
devam eden
bu savaşta
Afya Serengeti
Project ve
Mission
Rabiesile olan
birlikteliğini
devam
ettirmekten
gurur
duyuyor”
diyor MSD
Hayvan
Sağlığı Global
Pazarlama
Müdürü Ingrid
Deuzeman.
MSD Hayvan Sağlığı
Önemli Bir Kilometre
Taşına Ulaştı
MSD Hayvan Sağlığı, 28 Eylül Dünya Kuduz Günü çerçevesinde,
kuduza karşı savaşTa önemli bir noktaya ulaştı. MSD Hayvan
Sağlığı, Afya Serengeti Project ve Mission Rabies’i ile yürüttüğü
projede iki milyon dozdan fazla NOBIVAC kuduz aşısı bağışladı.
H
er yıl, ortalama
59.000 kişi
kuduzdan
hayatını
kaybediyor ve bu
rakamın yüzde 40’ını on beş
yaş altı çocuklar oluşturuyor.
Korunmasız toplulukların
görmezden gelinen hastalığı
kuduz, çoğunlukla 5 ila 14 yaş
arasındaki çocukların kurban
olduğu kırsal topluluklarda
meydana geliyor. Yıllık toplam
kuduz kurbanlarının en
fazla olduğu yerler Afrika ve
Hindistan. İnsanlarda görülen
vakaların çoğunun kaynağının
köpekler olduğunu ele alırsak,
köpeklere yapılacak geniş
çapta aşılama işlemi hastalığın
yok edilmesi için çok etkili bir
14-15 PETİNFO
yöntemdir. Bu etkin yöntem
karşısında başarılı bir projeye
imza atan MSD Hayvan Sağlığı
ve partnerleri Afya Serengeti
Project ve Mission Rabies, iki
milyon dozdan fazla NOBIVAC
kuduz aşısı bağışladılar.
Yüzlerce köpek kurtarılıyor
1997 yılında başlatılan
araştırmanın amacı,
Serengeti’de kuduz ile
savaşarak sağlıklı topluma
kavuşulmasıydı. Lokal
olarak yerli köpeklere kuduz
aşılamaları ile başlanan
projede, insanların köpeklerde
bulunan kuduzdan %85
oranında etkilendiği ortaya
çıkmıştır. Bu süreç boyunca
Afya Serengeti Project,
yaptığı geniş çaplı evcil köpek
aşılarıyla Serengeti’de yüzlerce
ölümü engelledi. Her yıl
yapılan çalışmalarda ortalama
olarak 600 köpek kuduz vakası
engellenirken, 23 insanın
hayatı da kurtarıldı. Diğer
riskli bölgelere aşı sağlamanın
öneminin bilincinde olan Afya
Project, Kenya, Bangalore ve
Hindistan’ın Pune bölgesini de
kapsayan projeleriyle servis
alanını genişletmek üzerine
yoğunlaşıyorlar.
Dinamik kadrosu
ile yükselen başarı
Köpek kaynaklı
insan kuduz ölümlerinin
üçte birinden fazlasının
gerçekleştiği Hindistan’da,
kuduz noktalarındaki
köpekleri aşılamayı
hedefleyen Mission
Rabies, 2013 yılında
bu yana çalışmalarına
devam etmektedir.
Veteriner hekimlerden
ve gönüllülerden oluşan
dinamik kadrosuyla Mission
Rabies, şu ana dek 377.000
köpeği aşıladı, 73 veterineri
eğitti ve 585.000’den fazla
çocuğu kuduz riski hakkında
bilgilendirdi. Mission
Rabies takımı sadece bu
yıl, Hindistan’daki Goa ve
Ranchi City, Malavi’deki
Blantyre, Uganda’nın Nwoya,
Tanzanya’nın Meru ve
Sri Lanka’nın Negombo
bölgelerini ziyaret etti.
kedi & köpek
İNTERHAS HAYVAN
SAĞLIĞI BİLİNÇLİ
İLAÇ KULLANIMINI
DESTEKLİYOR
İnterhas Hayvan Sağlığı, 5. Ulusal Farmakoloji ve
Toksikoloji Kongresi’ne
sponsor oldu.
İnterhas Hayvan Sağlığı, Bursa’da 200 bilim inSanı ile
bir araya gelerek halk sağlığınIN geleceğine imza attı.
U
ludağ Üniversitesi
Farmakoloji ve
Toksikoloji Anabilim
Dalı ile Veteriner
Farmakoloji ve Toksikoloji
Derneğinin ortaklaşa
düzenlediği 5.Ulusal Veteriner
Farmakoloji ve Toksikoloji
Kongresi 1-4 Eylül 2016
tarihlerinde Bursa’da yapıldı.
Kongrede, bilinçli ilaç
kullanımı ve bu sayede hem
hayvancılığın gelişmesi
hem de hayvansal kaynaklı
besinlerden insanlara
yansıyabilecek kalıntı sorunlarının
önlenmesi ile ilgili çok önemli
mesajlar verilerek, bilimsel
araştırma sonuçları paylaşıldı.
16-17 PETİNFO
İnterhas, geniş kadro ve ürün
yelpazesi ile destek verdi
İnterhas Hayvan Sağlığı,
kongre süresince Pazarlama
Müdürü Gürcan Öner, Bursa
Bölge Satış Sorumlusu Ali
Gürbüzoğlu ve Reklam ve
İletişim Sorumlusu Mesut
Çapanoğlu tarafından
temsil edildi. Kongreye aynı
zamanda İnterhas Hayvan
Sağlığı Ruhsatlandırma
Departmanı sorumlusu
Veteriner Hekim Dr. Ahmet
Kopar’ da katıldı. 25 yıllık
bilgi birikimi ve tecrübesi ile
büyükbaş, küçükbaş, at ve pet
sağlığı alanlarında geniş ürün
portföyüne sahip İnterhas
Hayvan Sağlığı standını ziyaret
eden veteriner hekimlere,
İnterhas Hayvan sağlığı ekibi
tarafından hepsi GMP’li ilaç ve
aşılar tanıtıldı.
Her zaman doğru çözüm
Bilindiği gibi insan
sağlığı, gıda güvenilirliği
ve sürdürülebilir gıda
güvenliği ancak hayvan
sağlığının güvence altına
alındığı bir ortamda temin
edilebilmektedir. Hayvan
sağlığı tesis edilemediğinde
hayvan hastalıkları nedeni ile
hayvancılık sektöründe ciddi
verim kayıpları oluşmakta,
insan sağlığı olumsuz
etkilenmekte, hayvan ve
hayvansal ürünlerin ihracat
imkanları kaybolmaktadır.
Veteriner hekimlerin
başarısını kendi başarısı,
üreticilerin hayvanlarını
da kendi hayvanları olarak
gören İnterhas Hayvan
Sağlığı, faaliyet gösterdiği
hayvan sağlığı alanında,
ülkemiz için, zaman, emek,
can ve ekonomik kayıpların
önüne geçmek, Türkiye’deki
hayvancılık sektörünü
sürekli ileriye taşımak
adına, her zaman doğru
ürün ve doğru çözümler
sunan bir firma olmuştur ve
olmaya devam edecektir.
advertorial
Lyme Hastalığında da
ConvenIa İşbaşında!
Tüm dünyada en sık görülen vektör-born hastalıklarından
olan Lyme, köpeklerin enfeksiyöz hastalıklarının
bir numaralı nedeni olarak bildirilmiştir. Bu gizli
tehditten koruyan aşılar ile artık kontrol sizde!
L
yme hastalığı, Borrelia
cinsi spiroketlerin neden
olduğu ve kuzey yarım
kürenin ılıman bölgelerinde
görülen multisistemik inflamatuar
bir hastalıktır. (Steer, 2001)
Lyme Hastalığının
görülme oranı nedir?
İnsanlarda ilk kez 1975’te,
köpeklerde ise 1984’de klinik olarak
tespit edilen Lyme hastalığı tüm
dünyada en sık görülen vektör –
born hastalıklardandır. Köpeklerde
ve insanlarda görülen Lyme
hastalığının görülme oranı yıllar
içinde artmaktadır.
Lyme Hastalığının
etkeni nedir?
Lyme hastalığının etkeni;
Borrelia burgdorferi’dir. İnsanlar
ve köpeklerde Lyme enfeksiyona
sebep olduğu kanıtlanmış TEK
sus; Borrelia burgdorferi sensu
stricto’dur. Diğer alt suşların (Örn.
B. afzelii, B. garinii) insanlar veya
köpeklerde doğal yolla enfeksiyona
sebep olduğuna dair herhangi bir
kanıt henüz bulunamamıştır.
Lyme Hastalığından
korunma nasıl olmalıdır?
Lyme hastalığından korunmada 2 temel etken bulunmaktadır:
1. Aşılama
2. Kene kontrolü
Aşılamada tam korumanın
sağlanabilmesi için, kullanılan
aşının hem köpeklerde etkili
olan OspC’ye etki eden; hem de
kenelerde etkili olan OspA ve
18-19 PETİNFO
OspC’ye de etmesi önemlidir.
LymeVax® hem köpeklerde etkili
olan OspC’ye etki ederken, hem
de kenelerde etkili olan OspA ve
OspC’ye de etki eder. Bu sayede
Lyme hastalığına karsı eşsiz ve tam
koruma sağlar.
Lyme Hastalığının
tedavisinde neler
yapılabilir?
Lyme hastalığının tedavisinde
insan ve hayvanlarda, 3. Sınıf
sefalosporinler, doksisiklin,
amoksilin ve azitromisin
tedavide başlıca kullanılan
antibiyotik gruplarıdır. Köpekler
üzerinde yapılan araştırmada, B.
burgdorferi sensu stricto’ya karsı
2 hafta ara ile yapılan 2 sefovesin
enjeksiyonunun, mevcutta
önerilen 31 günlük dosisiklin veya
amoksisilin tedavisi kadar etkili
olduğu ortaya konmuştur.
Kaynaklar
1. Centers for Disease Control and Prevention
Lyme Disease Statistics. http://www.cdc.gov/ncidod/
dvbid/lyme/ld_UpClimbLymeDis.htm. Accessed
December 17, 2009
2. VPI Pet Insurance. Top Infectious Diseases.
http://press.petinsurance.com/pressroom.com/247.
aspx. Published May 19, 2008. Accessed December
17, 2009.
3. 1. Inke Krupka, Reinhard K. Strraubinger Lyme
Borreliosis in Dogs and Cats: Background, Diagnosis,
Treatment and Prevention of Infections with Borrelia
burgdorferi sensu stricto Veterinary Clinics of North
America: Small Animal Practice Volume 40, Issue 6,
November 2010, Pages 1103–1119
4. Fikrig E, Telford SR III, Barthold SW, Kantor FS,
Spielman A, Flavell RA. Elimination of Borrelia burgdorferi from vector ticks feeding on OspA-immunized
mice. Proc Natl Acad Sci USA. 1992;89(12):5418-5421.
5. Gilmore RD Jr, Piesman J. Inhibition of Borrelia burgdorferi migration from the midgut to the
salivary glands following feeding by ticks on OspCimmunized mice. Infect Immun. 2000;68(1):411-414.
6. Levy SA. Use of a C6 ELISA test to evaluate the
ecacy of a whole-cell bacterin for the prevention of
naturally transmitted canine Borrelia burgdorferi
infection. Vet Ther. 2002;3(4):420-424.
Lyme, köpeklerde
görülen enfeksiyöz
hastalıkların
1 numaralı nedeni
olarak bildirilmiştir.
kedi & köpek
Konferansa
Ankara ve çevre
illerden 150
veteriner hekim
katılımda bulundu.
K
LİVET Ankara ve
Ankara Bölgesi
Veteriner Hekimleri
Odası ev sahipliğinde
25 Eylül günü Ankara
Crowne Plaza’da “Kedi, Köpek
Aşılarına Güncel Yaklaşım” semineri
yoğun bir katılımla gerçekleştirildi.
Seminer konuşmacısı olarak,
mesleğimize katkılarını hiçbir zaman
eksik etmeyen değerli hocamız Prof. Dr.
Nilüfer Aytuğ yer aldı.
Türkiye’nin dört bir yanından gelen
hekimler seminerdeki yerlerini aldılar
Aşılama ile ilgili
son gelişmeler
Klivet Ankara & Ankara Bölgesi Veteriner Hekimler
Odası’nın ev sahipliğinde ve MSD Hayvan Sağlığı
sponsorluğunda gerçekleştirilen “Kedi, Köpek Aşılarına
Güncel Yaklaşım” konferansı, çevre illerden katılımda
bulunan hekimlerin büyük beğenisini kazandı.
20-21 PETİNFO
Ankara, Kırıkkale, Samsun,
Gaziantep, Eskişehir, Kocaeli, Bartın
ve Çankırı illerinden 150 veteriner
hekim katılımıyla gerçekleşen
konferans, Klivet Ankara Başkanı
Veteriner Hekim İlker Sami Çetin›in
açılış konuşması ile başladı. Ardından
MSD Hayvan Sağlığı CA Satış
Koordinatörü Veteriner Hekim Cafer
Çakmak tarafından MSD Hayvan
Sağlığı tanıtımı yapıldı ve petlerde
kullanılan ürünlerinin sunumları
gerçekleştirildi.
Veteriner Hekim Cafer Çakmak’ın
ardından Yakın Doğu Üniversitesi
Veteriner Fakültesi İç Hastalıkları
Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr.
Nilüfer Aytuğ kürsüdeki yerini aldı.
Aytuğ, sunumunda kedi ve köpek
aşılarına yönelik güncel yaklaşımları
katılımcılara aktardı. Enfeksiyonların
önlenmesinde “tek ve etkin yol” olarak
nitelendirdiği aşılamanın risklerini ve
faydalarını ele aldı; hekimlere en iyi
sonuç veren & en çok kazandıran bu
proflaktik ajanın son dönem ayrıntılarını
aktardı. Prof. Dr. Nilüfer Aytuğ’un beğeni
kazanan interaktif sunumu sonrasında,
soru & cevap bölümüne geçildi.
Özellikle, aşı uygulama bölgeleri ile
ilgili merak edilenler Aytuğ tarafından
yanıtlandı. Oldukça verimli geçen
soru & cevap bölümünün ardından
konferans sona erdi.
kedi & köpek
Gerçekleşen Petzoo Türkiye 2016’ya hayvan
sahiplerinin de katılımı oldukça yoğundu.
PETZOO TÜRKİYE
hareketli geçti
Bu yıl 5.’si düzenlenen “Petzoo Türkiye 2016” muhteşem gösteriler,
hediyeler ve bilgilendirmelerle 22-25 Eylül tarihlerinde gerçekleşti.
D
ünyadaki evcil
hayvan ürünleri
ve evcil hayvan
gıdası ticaret
hacmi her
sene artış göstermektedir.
Hayvanseverler her gün pet
dostlarına daha fazla değer
verdikçe hayvan sevgisi
yayılıyor, hayvanlar hak
ettikleri refaha kavuşuyor
ve dolaylı yoldan ticaret de
artıyor. Ulusal ve uluslararası
fuarlar sayesinde ise dünyanın
herhangi bir yerinde bulunan
kaliteli, konforu ve sağlıklı pet
markaları, bu ürünleri talep
22-23 PETİNFO
eden tüketicilere sunuluyor. Bu
ihtiyacın ülkemizdeki artışını
fark eden, pet sektörünün
önde gelen firmaları ve birçok
derneği, hayvan refahı ve
haklarına saygı gösteren
bilinçli hayvanseverlerin
çoğalmasına katkı sağlamaya
amaçlayarak 22-25 Eylül
tarihinde İstanbul Fuar
Merkezinde gerçekleştirilen
Petzoo Türkiye 2016’de bir
araya geldi. Dolu dolu geçen
fuarda; hayvanseverler
hediyelere doyarken, fuara
katılanlar İstanbul Agility&
Frisbee Team ve KIF’in
gösterilerini izleyerek
büyülendiler. Firmalar,
standlarında katılımcılara
ürünler hakkında detaylı
bilgi verilmesi yanı sıra
sektör profesyonelleri ile
karşılıklı görüş alışverişinde
bulunarak talep ve beklentiler
hakkında da gözlemle fırsatı
buldu. Birçok hayvansever
derneğin de bulunduğu
fuarda, Göktürk Hayvansever
Derneği, Jack Russell Terrier
Türkiye Irk ve Spor Derneği
fuara katılan dernekler
arasındalardı. Dünyadaki
yenilikleri takip etme fırsatı
yanı sıra, Avrasya Köpek Irkları
Federasyonu’nun katkılarıyla
tanıtılan 13 Türk köpek ırkı,
yabancı katılımcıların büyük
ilgisini çekti ve dünyadaki
ünümüzü artırmakta büyü
katkı sağladı. Tüm fırmalar
tarafından oldukça verimli
geçen Petzoo Türkiye 2016,
sektör profesyonelleri ve
evcil hayvan sahipleriyle
buluşmak anlamında stratejik
öneme sahip bir organizasyon
olmuştur. Bu noktada Petinfo
sektöre değer katan her türlü
faaliyetin içinde yer almanın
gururunu yaşamaktadır.
MVM Medikal
KLİNİĞİNİZDE
LABORATUVAR
ANALİZİ
YAPMAK İÇİN
10 NEDEN
Klinik içi analiz cihazlarınız tanıya gitmenize
yardımcı mı oluyor yoksa durduğu yerde
tozlanıyor mu? Analiz cihazlarınızın örümcek
ağlarını temizleyin ve onları çalıştırın!
YAZI: Dr. Fred Metzger, Metzger Hayvan Hastanesi, Pa, ABD
G
ünümüzde klinik
içi test yapmak
olağan bir durum;
kliniğinizde
büyük ihtimalle hematoloji,
biyokimya, elektrolit ve
endokrin analiz cihazları
mevcuttur. Birçok klinik
hastalarına ultrason bakıyor,
EKG, kan gazı ve koagulasyon
analizi yapıyor, Lyme,
Giardiazis, Erlişyozis gibi
enfeksiyöz hastalıklarda
proteinüri testi uyguluyor. Peki
tüm bunlara rağmen klinik içi
cihazlarınızı potansiyeli kadar
kullandığınızı düşünüyor
musunuz? Klinik içinde tam
kan sayımı ve biyokimya
analizi yaparak hızlıca birçok
teşhis koyup hastanın hayatını
kurtaracak kararlar almak
mümkündür. Bu yazımızda
klinik içi laboratuvar
analiz cihazlarınızı hayata
döndürmeniz gerektiğini
göreceğiniz 10 neden
açıklayacağız:
MEDİKAL YÖNETİM
1
Daha iyi acil ve yoğun bakım
hizmeti: Kliniğinizde analiz
yapmak acil durumlarda
varsayımların önüne geçer,
böylece hızlıca doğru tedaviyi
uygulamaya başlayabilirsiniz.
Bazı durumlarda dışarıdaki
laboratuvardan gelecek
cevabın süresi, hastanızın
dayanabileceği zamandan
uzun olabilir. Cumartesi
gecesinin diyabetik
ketoasidozis vakası, teşhis
için Salı gününü bekleyemez.
Artı, yoğun bakım vakaları
sıklıkla geniş bir takip
gerektirmektedir; – elektrolitler,
kan gazları, laktat, iyonize
kalsiyum seviyeleri – bu da
sadece klinik içi analiz ile
mümkündür.
2
Hasta hakkında daha
çok bilgi: Klinik içi
laboratuvarınız hasta
sahibinize hızlı bir teşhisle
gitmenizi sağlar. 3 yaşlı dişi,
kısırlaştırılmış golden retriever
26-27 PETİNFO
kliniğinize 4 saat önce başlamış
kusma şikayeti ile geliyor.
Hayvan canlı, uyanık, ve
fiziksel muayenesi normal.
Siz de tam kan sayımı ve
elektrolit ve lipaz içeren
biyokimya paneli bakmak
için kan alıyorsunuz. Test
yaparak hastanızı kliniğe
yatırıp yatırmamanız
gerektiğini anlayabilirsiniz.
Varsayımlara değil, bilimsel
verilere dayanarak hastanıza
ilaç yazabilirsiniz ve
tedavinin gidişatını takip
edebilirsiniz. Ve en iyisi,
bunları sadece dakikalar
içinde yapabilirsiniz. Klinik
içi analiz yapmak kliniklerde
sunulan hizmet standartlarını
değiştirdi. Laboratuvar
analizini yapmayı ertelemek
bir seçenek değildir çünkü
terapötik bir karar vermek
için baskı altındasınızdır
ve sonuçlar için beklemek
istemezsiniz. Aslında klinik
içi analiz bulaşıcıdır. Klinik
içinde yapabileceklerinizi bir
kere yaşadıktan sonra onlar
olmadan önce ne kadar kısıtlı
olduğunuzu anlayacaksınız.
3
Preanestezik testlerle
gelişmiş güvenlik:
Preanestezik test yapmanın
faydalarını göz ardı
edemezsiniz. Günümüzde
birçok klinikte bu testler
zorunluluk haline getirilmiştir.
Bu prosedür anestezik veya
cerrahi komplikasyonlardan
kaçınmanızı ve hastanızın
yaşını göz önünde
bulundurarak hastanın
temel laboratuvar
değerlerini belirlemenize
izin verir. Preanestezik test
protokollerinizi gözden
geçirin ve bütün preanestezik
panellere hematoloji ve
elektrolit testlerini eklemeyi
düşünün. Anemi, polisitemi,
lökopeni, lökositozis veya
trombositopeni durumlarını
yaşayan hastalarda daha fazla
araştırma yapılmadan anestezi
yapılması kontraendikedir.
Elektrolit anormallikleri olan
anestezi hastaları tehlikeli
olabilir. Hiperkalemi veya
hipertiroidizm hastaları
ölümcül olabilir. Riskler
değerlendirildiğinde bu riskleri
göze almaya değecek bir durum
olmadığı aşikardır.
4
İlaç tedavisi takibi:
Birçok hasta, özellikle
yaşlı evcil hayvanlar; NSAID,
levotiroksin, methimizol,
fenobarbital, potasyum
bromid, fenilpropanolamin,
ACE inhibitörleri, insülin,
nutrasötikler, kemoterapi
ilaçları, glukokortikoidler ve
immunsupresif ilaçları rutin
olarak alırlar. İlaç tedavisini
takip etmek, yan etkileri ve
aynı anda mevcut olabilecek
hastalıkları daha yakından
kontrol edebilmenizi sağlar.
Örneğin hipertiroidi hastası
olan ve methimizol alan kedi
hastalar böbrek hastalıkları
yönünden yakından takip
edilmelidirler çünkü
hipertiroidizm tedavisi böbrek
yetmezliğine yol açabilir.
5
IDEXX Biyokimya Analiz Cihazları
Catalyst Dx™
Catalyst One®
VetTest®
IDEXX Hematoloji Analiz Cihazları
Yaşlı hastaların düzenli
kontrolü: Yaşlı hayvanlara
yapılacak olan düzenli
kontroller gizli seyreden
hastalıkları tespit etmenizi
sağlar. Artı olarak bu testler,
hayvanların bazal değerlerini
belirlemenizi sağlar; böylelikle
ileride yanlış giden bir şeyler
olduğunda bunu erkenden
anlayabilirsiniz. Biz kliniğimizde
yaşlı hayvanlara farklı şekilde
yaklaşıyoruz ve onları iki
grup olarak ayırıyoruz: sağlıklı
hayvanlar ve dental profilaksi
veya diğer prosedürler
için anestezi gerektiren
hayvanlar. Dental prosedür
veya herhangi bir sebepten
ötürü anesteziye girecek
olan hayvanlara sabahtan
klinik içi testler uygulanır. Bu
preanestezik kan testlerini bizi
komplikasyonlardan korumak
amacıyla yaparız. Bu prosedürü
kliniğimizde oturttuğumuzdan,
ProCyte Dx®
LaserCyte®
VetAutoread™
DİĞER LABORATUVAR ANALİZ CİHAZLARI
IDEXX Laboratuvarları,
dünya standartlarındaki
referans laboratuvarı
kalitesini kliniğinize getirir.
SNAPshot Dx®
Hormon Analiz Cihazı
VetStat® Elektrolit ve
Kan Gazı Analiz Cihazı
IDEXX VetLab® UA™
İdrar Analiz Cihazı
MVM Medikal
klinik içinde bu testleri
uygulamak iş akışımızı
aksatmıyor. Yaşlı hastalarda
diş hekimliği çalışmalarında
kanı laboratuvara dışarıya
göndermek anlamlı olmuyor
çünkü sonuçları aynı gün
içerisinde kullanamıyoruz.
DAHA İYİ HİZMET
6
Hasta sahipleri zaman
kazanıyor: Biz zaman
7
Daha az endişe: Kaç kere
odaklı bir toplumuz.
Müşterilere seçme şansı
tanınsaydı müşteri kliniğe
birkaç kez gidip gelmektense
bir defada çözümün
bulunmasını tercih ederdi.
Klinik içinde test yaparak
hızlıca teşhise, dolayısıyla
tedaviye gidebilir, hasta
sahibinin kliniğinize yapmak
zorunda olacağı ziyaret sayısını
en aza indirgeyebilirsiniz.
laboratuvar sonuçlarını
beklerken endişe dolu günler
geçirmek zorunda kaldınız?
Unutmayın ki, birçok hasta
sahibi evcil hayvanını ailenin
bir üyesi olarak görür. Problemi
ne kadar erken tespit ederseniz
hastayı o kadar çabuk tedavi
edersiniz ve müşterilerinizin
endişelerini hafifletirsiniz.
Klinik içi test yaptığınızda
varsayımların yerini kesin
diyagnostik kararlar alır,
böylelikle hasta sahibinin
ve sizin yaşadığınız stres
minimuma iner.
8
Hızlı sonuçlar: Araba
servisleri müşteri
değeri yaratma sanatında
ustalar. Yakın zamanda
arabamı yağ değişimi için
servise götürdüm ve ayrıca
bir hava filtresi satın aldım,
çünkü bana eski kirli filtremi
gösterdiler. Hemen ikna oldum
çünkü problemi gerçekten
gördüm – hasta sahiplerinin
laboratuvar raporlarında
anormal sonuçları görebildiği
gibi. Müşteriler sizin
görebildiklerinizi gördüğünde
28-29 PETİNFO
şikayetleri büyük ölçüde
artar. Klinik içi laboratuvarınız
hasta sahibine hayvanının
hasta olup olmadığına dair
somut bir kanıt sunar ve bu
bilgiyi paylaşmak verdiğiniz
hizmetin değerini güçlendirir.
Ve unutmayın ki normal
bir sonuç iyi bir şeydir ve
problemli bir sonuç kadar
değerlidir. Yaptığınız tüm
testlerin ücretlerini alma
konusunda çekingenlik
göstermeyin. Bunun yerine bu
testlerin anlamlarını mesleki
terimler kullanmadan, hasta
sahiplerinin anlayabileceği
şekilde açıklayın. Doğru
açıklamayı yaptığınızda hasta
sahipleri rahatlayacaklardır
ve ödeme konusunda daha
istekli olacaklardır.
İŞ YÖNETİMİ
9
Daha iyi zaman
yönetimi: Hasta sahipleri
laboratuvar sonuçlarını
tartışmak için hiçbir zaman
uygun zamanda aramazlar.
Operasyondayken veya başka
bir hasta sahibi ile görüşürken
kendinizi bir anda 4 gün
önce göndermiş olduğunuz
KLİNİĞİNİZDE
Olmazsa
Olmazlar
> Yüksek kalitede binoküler
mikroskop - fekal testler ve
idrar analizi için
> Hematoloji analiz cihazı
> Biyokimya analiz cihazı
> Elektrolit ve kan gazları
analiz cihazı
> Koagulasyon analiz cihazı
> Hormon analiz cihazı
bir laboratuvar sonucunun
izini ararken bulabilirsiniz.
Ne sıklıkla hasta sahibine
kan üre nitrojeni veya
alkalin fosfatazdaki küçük
yükselmeleri açıkladıktan
sadece 10 dakika sonra
hasta sahibinin eşi ile aynı
görüşmeyi yapmak zorunda
kalıyorsunuz? Peki ziyaretini
bile hatırlamadığınız bir hasta
sahibi ile telefon üzerinden
yaptığınız laboratuvar sonucu
tartışmaları?
Şimdi ise hastayı muayene
ettiğinizi, laboratuvar
analizlerini yaptığınızı,
ardından sonuçları ve
uygulayacağınız tedaviyi hasta
sahibi ile görüştüğünüzü, ve
bunların hepsini hasta sahibi
kliniğe girdikten sonraki ilk 30
dakika içinde yaptığınızı hayal
edin. Klinik-içi analiz yapmak
size zaman kazandırır ve ruh
sağlığınızı korur.
10
Daha iyi kazanç: Hasta
sahipleri daha iyi ve
hızlı servis sunduğunuzda
ödeme yapmaktan
kaçınmayacaklardır. Aslında
teşhis olmaksızın, fazlaca
ilaç kullanımının olduğu bir
yaklaşımda işin sonunda
hasta sahibinin maliyeti daha
yüksek olacaktır- ve daha
önemlisi bu durum, hastalığın
yanlış teşhis edilmesi ile
sonuçlanabilecektir. Optimal
olarak kullanıldığında klinik
içinde preanestezik test
yapmak kliniğinizdeki hizmet
kalitesini iyileştirerek kliniğin
aylık gelirinin de artmasını
sağlar. Daha da iyisi test
sonuçları başarıya ulaşan
tedavilerinizi belgelemek için
güvenilir bir yol sunar.
Daha az varsayım, daha
iyi hasta bakımı, daha iyi
müşteri memnuniyeti. Klinik
içi diyagnostik, tüm bu
faydalara ulaşabileceğiniz
bir araçtır ve hastalarınıza&
hastasahiplerinize kolaylık
ve daha iyi hizmet sunmanızı
sağlayacaktır. 
dr. bayer
Yeşil alanda gezen
köpeklerin, solunum
yollarına etki eden
parazitlerle teması
kaçınılmazdır.
Köpeklerde Parazit
Kaynaklı Solunum
yolu Hastalıkları
Köpeklerde ciddi
sonuçlar doğuran
solunum yolu
hastalıklarına
neden olan akciğer
kurtları hakkında
Dr. Bayer’in sunduğu
önemli ayrıntılar
ve profilaksi
yöntemleri.
30-31 PETİNFO
A
kciğer kurtları
akciğer bronş
ve alveolleri
ile solunum
yoluna yerleşen
ve özellikle bronşit
ve bronkopinomomi
belirlileriyle karakterize
olan sağlık sorunları yaratan
nematotlardır. Yeşil alanlarda
gezen köpekler bu tarz
parazit enfeksiyonlarına karşı
yüksek risk grubundadır. Son
derece etkin ve yaygın olarak
kullanılan tıbbi yöntemlerin
yardımıyla önlenebilir; aynı
zamanda veteriner hekim
takibinde tedavi edilebilir.
Semptomlar
Akciğerlere göç etme
yeteneğine sahip, öksürük ve
dispneye neden olan bir kaç
parazit türü vardır. Köpeklerde
en sık görülen parazit Oslerus
osleri ve Filarides osleri birer
nematod olup, köpeklerde
trakeal bifurkasyon noktasına
yerleşir. Enfekte yumurta
ve larvalar sindirim yolu
ile alındıktan sonra lenf ve
poertal dolaşım ile genel
dolaşıma katılarak bronşlar
yolu ile bifurcatio trachea’ya
gelerek reaktif nodüller
içinde yerleşir. Bu parazit ile
köpekler genellikle 6-8 hafta
içerisinde enfekte olur. Ancak
klinik semptomlar 6-8 aylık
bir sürede ortaya çıkar ve 5
yaştan büyük köpeklerde
klinik semptomlara
Akciğerlerde ergin forma
dönüşerek yumurta bırakır.
Bu larvalar öksürük ya da
dışkı yoluyla saçılır; kuşlar,
kemirgenler, yılanlar ya da
diğer pet hayvanları tarafından
ağız yoluyla alınır. Yavru
köpekler, annelerini yalayarak
enfekte olabilir.
Tanı
rastlanmaz. Enfekte
köpeklerin birçoğunda klinik
semptomlarla karşılaşılmaz.
Ergin kurtlar, hayvanın
solunum borusunda
yumurtlar. Çatlayan larvalar
hava yollarında tıkanmalara
neden olan reaksiyonlara yol
açar. Komplikasyonlar dispne,
bronşit, amfizem, akciğerlerin
sıvı ile dolması gibi daha ciddi
sorunlara kadar gidebilir.
Söz konusu köpeğin
hava yollarında fazla sayıda
larva olmadığı sürece ciddi
klinik semptomları görme
imkanımız yok. Küçük
çaplı enfeksiyonların da
semptomsuz seyrettiği
görülmektedir.
Nedenleri
Köpekler, akciğer
kurtlarının larva formuyla
enfekte olmuş bir av hayvanını
yediğinde veya kontamine
suları içtiğinde enfekte olur.
Daha sonra larvalar ince
bağırsaklardan kan dolaşımı
yoluyla akciğerlere göç eder.
Köpeğin akciğer kurduyla
enfekte olup olmadığını
anlamak için aşağıdaki
kontroller gereklidir:
> Fiziksel muayene
(akciğerlerin dinlenmesi)
ve anamnez
> Göğüs röntgeni
> Dışkıda yumurta muayenesi
> Tam kan analizi
> Akciğer sıvısı muayenesi
(traheal yıkama) tanıda
yardımcı olabilir.
Parazitin kesin tanısı
bronkoalveolar lavaj ile elde
edilen sıvının mikroskobik
bakısında larvanın
identifikasyonu ile yapılır.
Baerman tekniği ile yapılan
dışkı muayenelerinde yumurta
veya larva saptanmaz.
Radyolojik bakıda tracheal
bifurkasyon noktasında
nodüller saptanabilir.
Tedavi
Akciğer kurtları antihelmintik
ilaçlarla tedavi edilebilir. Sıklıkla
kullanılan ilaçlar; fenbendazole,
albendazole, oxfendazole,
ivermectin, moxidectin ,
praziquantel ve levamizole’dir.Bu
ilaçlar zamanla kurtları ortadan
kaldırmak ve enfeksiyonu
yok etmek üzere kullanılır.
Şiddetli vakalarda, sekonder
infeksiyon durumlarında ve
akciğer harabiyeti olduğunda
kortikosteroid ya da antibiyotik
gibi diğer ilaçlar da tedavi için
gerekli olabilir.
Yaşam ve yönetim
Tipik olarak akciğer
enfeksiyonları uzun sürmez.
Köpekler genelde kurtları
öksürerek veya dışkılayarak
Advantage
Multi Köpek
Damlatma
Çözeltisi
Advanage Multi Damlatma
Çözeltisi miks parazit
enfeksiyonları olan ya da
enfeksiyon riski altında
olan köpeklerde pire
enfestasyonlarının tedavisi
ve önlenmesinde; ısırıcı bit
tedavisinde; kulak uyuzu
enfestasyonun, sarkoptik uyuzun
ve demodikozisin tedavisinde;
Angiostrongtlus vasorum
L4 larvalarının ve immatür
erişkinlerinin neden olduğu
Angiostrongtlosis hastalığının
önlenmesinde, gastrointestinal
nematodların neden olduğu
enfeksiyonların tedavisinde
ve pire alerjik dermatit (FAD)
tedavi stratejisinin bir parçası
olarak da kullanılabilir.
dışarı atarlar. Levamizole
7.5 mg/kg veya albendazole
25 mg/kg canlı ağırlık
dozunda 5 gün süre ile
kullanıldığında O. osleri ve
F. osleri’ye karşı etkilidir. Pet
sahipleri tarafından düzenli
kullanan reçete edilmiş ilaçlar
uygulandığı sürece pnömoni
gibi sekonder akciğer
sorunların ortaya çıkması
olasılığı çok düşüktür. Şiddetli
vakalarda tekrarlanan röntgen
ve dışkı muayenelerine takip
için başvurulabilir.
Koruma
Yeşil alanlarda gezen
köpekleri kemirgenler,
kuşlar ve akciğer kurdu
larvaları taşıyabilecek diğer
hayvanlardan uzak tutmak
oldukça zordur. Bu nedenle
düzenli profilaksiye önem
vermeliyiz. Advantage Multi,
Angiostrongtlus vasorum
L4 larvalarının ve immatür
erişkinlerinin neden
olduğu Angiostrongtlosis
hastalığının önlenmesinde ve
Angiostrongius vasorum ve
Crenosoma vulpis tedavisinde
etkilidir. Tek bir uygulama 30
gün boyunca koruma sağlar. 
kedi & köpek
Gıda kullanımında
izinli 26 sentetik gıda
boyası olmasına
rağmen bir çoğunun
kullanımı kısıtlıdır.
Mama
renkleri
Uzmanlara göre, GDO’suz, organik
ve doğal olarak üretilmiş renk
katlıları hiç bir zararlı etkisi
olmadan mamaya antioksidan ve
vitamin katkısında bulunabilir.
Ç
eşitli gıda
maddelerinin
albenilerini
artırmak veya
üretimleri sırasında
oluşan, arzu edilmeyen renk
farklılıklarını ve bozulmalarını
kontrol ederek üründe renk
tekdüzeliğini sağlamak
amaçları ile bazı gıdalarla
boyaların ilavesi dünyada
asırlardır uygulana gelmktedir.
Tanım olarak renk katkısı;
gıdaları, ilaçları kozmetik
ürünlerini veya vücudun
32-33 PETİNFO
bir bölümünün rengini
değiştiren bir boya, pigment
ya da bitkisel/ hayvansal
mineral kaynaklı bir madde
olabilir. Gıda mevzuatlarına
göre pet mamalarına katılan
renk katkıları, birkaç istisna
hariç insan tüketiminde
kullanılanlarla aynı kalitede
olmak zorunda.
Doğal renkler
Pet mamalarında çözünür
boyalar, GMP limitleri
dahilinde olması ve kolay
kullanımları sebebiyle yaygın
olarak kullanılmakta. Doğal
renkler ise, pet mamalarında
sentetik renklerle elde
edilemeyecek katkılarından
ve mamayı daha zararsız
hale getirmelerinden dolayı
gitgide daha çekici bir hale
geliyor. Dünyanın en büyük
boya tedarikçisi Sensient
Colors LLC’ye göre, doğal
gıda boyaları, Gıda ve İlaç
İdaresi (FDA) tarafından
“belgelendirmeden muaf”
sınıfında değerlendiriliyor.
Bu renkler, tohumlar (Bixa
orellana), kökler (zerdeçal),
sebzeler (kırmızı lahana,
pancar) algler (beta karoten),
böcekler (karmin/ kokhineal)
ve meyveler (üzüm) gibi
çeşitli kaynaklardan elde
edilmekte. Gıda kullanımında
izinli 26 sentetik gıda boyası
mevcuttur, ancak doğal
maddelerin kullanımı
günümüzde daha popüler
hale gelince çoğu sentetik
maddenin kullanımı son
zamanlarda azaltılmıştır.
Estetik açıdan
mükemmellik sağlar
Pet mamalarının renkleri,
kedi ve köpekler için fazla
anlam ifade etmemektedir.
Çünkü görüşleri sadece
netlik konusunda başarılıdır.
Bununla birlikte, pet sahipleri
kedi ve köpekleri için satın
aldıkları mamaların kalite ve
lezzetini görünüşüne göre
değerlendirmekte. Yani bu
prosedür genellikle renk ile
mama taneleri arasındaki
tutarlılığı sağlamak ve
işlenmemiş materyallerin
değişken etkilerini en aza
indirmek için kullanılır.
Sensient firması, mama
için renk seçeneklerini
değerlendirirken formülizasyon
için aşağıdakileri öneriyor:
> İstenen ton
> Pet maması ürününün fiziksel
ve kimyasal özellikleri
> İşlem koşulları
> Paketleme gereksinimleri
> Potansiyel madde etkileşimleri
> Pazarlama, mevzuat ve
etiket konuları
Renkler, kedi
ve köpekler
için fazla anlam
ifade etmemekle
birlikte
pet sahipleri,
genelde aldıkları
mamaların kalite
ve lezzetini
görünüşüne göre
değerlendirmekte.
Piyasadan örnekler
Natural Brown firması,
yeni kahverengi alternatifleri
üretirken geniş pH çeşitliliğiyle
stabilite sağlayan yeni
bir pet mama gıda boyası
platformudur. Yöneticisi Mike
Geraghty, “ Natural Brown,
doğal sebzelerden elde
edilmiş, 4-mel içermeyen,
kakao ve karamel renk yerine
kullanılan boyalardır” diye
ürünü açıkladı. Natural Brown,
farklı ihtiyaçlara göre sıvı
ve toz halinde bulunabilir.
Palmiye meyvelerinden elde
edilmiş vitamince zengin
kırmızı palmiye yağı, yüksek
karoten içeriği ile yoğun
kırmızı renk verir. Stern Red
palmiye yağı, kimyasal katkısı
olmayan patentli fiziksel
işlemlerle rafine edilir. İşlem
düşük ısılarda gerçekleştiği
için yağdaki karoten ve
vitamin E seviyesi düşmez ve
raf ömrüne katkıda bulunur.
Sethness, dünyanın önde
gelen sıvı ve toz karamel
rengi boya üreticisidir. Açık
sarıdan derin kahverengiye
kadar geniş bir renk skalasında
Sethness Caramel Color
renkler üretebilmekte.
Minimal işlenmiş 1.sınıf
karamel renklerden asidi
sabit 4.sınıf karamel renklere
kadar Sethness her tür
mamaya uyumlu boyaları
GDO’suz şeker kamışından
üretmektedir. Bazı kuru mama
üreticileri sentetik maddeleri
azaltmak için karamel rengini
tercih etmektedir. Karamel
rengi tek başına 3 farklı rengin
karışımı yerine kullanılabilir;
FD&C Kırmızı #40 (Allura),
FD&C Sarı #6 (Sunset) ve FD&C
Mavi #2. Bu gıda boyaların
yerine kullanılan karamel
rengi, daha doğal bir ürün ve
daha etsi bir görüntü ortaya
çıkarır. Ayrıca, sentetikler
yerine kullanılan karamel,
kırmızı boyanın emilerek mavi
ve sarının atılmasıyla ortaya
çıkan “yeşil dışkı” sorununu da
ortadan kaldırır.
Küçük Hayvan
Veteriner Hekimleri
Derneği ile Petinfo
Merkez Ofisinde
buluştuk.
Küçük Hayvan
Veteriner hekimleri
derneği kongresi’ne
adım adım
Kasım ayının ilk haftasında gerçekleşecek olan küçük hayvan veteriner
hekimleri derneği kongresi hakkında merak edilenleri öğrenmek için Küçük
Hayvan Veteriner hekimleri Derneği’ni Petinfo Merkez Ofisi’nde ağırladık.
36-37 PETİNFO
KHVHD Başkanı
Erkut Gören;“Yönetim
değişse de bu kongre
derneğin kimliği gibi
olmalıdır.”
K
asım ayının
merakla beklenen
ve birçok
yabancı ve yerli
konuşmacının
katılacağı Küçük Hayvan
Veteriner Hekim Derneği
(KHVD)’nin düzenlediği
kongreyi ve dernek hakkında
merak edilenleri, yönetim
kurulu üyeleri Erkut Gören, Uğur
Bazan, Ali Erkan, Ömer Tuncer
ve Gizem Taktak’a sorduk.
En eski dernekler arasında
yer alıyorsunuz. Derneğinizin
dünden bugüne gelişiminden
bahsedebilir misiniz?
Derneğimizin
kurucuları Avrupa’da
küçük hayvan klinisyenliği
yapan meslektaşlarımızın
derneklerinin olduğunu
ve bu dernek çatısı altında
bir çok faaliyet yapıldığını
görmüşler. Buradan yola
çıkarak 1999 yılının Kasım
ayında derneğimizi kurmuşlar.
Çalışmaya başlayan
derneğimiz kuruluşundan
sonraki yıllarda, mezuniyet
sonrası eğitim vermiş. Fakat
imkan yetersizlikleri ve
diğer koşullardan dolayı
durgunluk dönemine
girilmiş. 2005 yılında
ise kongreye başlayarak,
dernek çalışmalarına hız
kazandırılmıştır. Aslında
derneğimizin tek amacı
mezuniyet sonra eğitim
değildir. Amaçlarımız arasında,
sahipsiz olan ve her geçen
gün büyüyen küçük hayvan
veteriner hekimleri için
yasa ve düzenlemelerdeki
boşlukları doldurmaktır.
Diğer amaçlarımız ise;
küçük hayvan veteriner
hekimlerimizin sorunlarını
nasıl çözeceklerini, nasıl
çalışması gerektiği, bilimsel
anlamda eksikliklerini nasıl ve
ne şekilde giderilebileceğini
ve ileri yıllar için vizyonlarının
ne olması gerektiğini ışık
tutmaktır. Ayrıca diğer
derneklerden farkımız;
Veteriner
Hekim
Uğur Bazan
Veteriner
Hekim
Ali Erkan
Veteriner
Hekim
Ömer Tuncer
Veteriner
Hekim
Gizem Taktak
tüzüğümüzde mesleki hak
ve menfaatlerin korunması
maddesi de var olması. Sadece
eğitim sorumluluğumuz
yok, mesleğin yükseltilmesi,
daha kaliteli hizmet vermesi
ile de ilgileniyoruz. Eğitim
birimlerimiz ile hukuki
birimlerimiz tamamen ayrı
olarak çalışmaktadır. Bu ayrı
çalışmalar sayesinde de, her
yöne, her amacımıza ulaşmaya
adım adım yaklaştığımızı
söyleyebiliriz. 2005 yılında
kongremizin başlamasıyla,
2011 yılında ilk defa Avrupa
Küçük Hayvan Veteriner
Hekim Kongresi’nin Türkiye’de
düzenlemesi de derneğimizi
nasıl ileri taşıdığımızın bir
göstergesi oldu. Bu gelişmeler
sayesinde, Avrupa’da küçük
hayvan veteriner hekimler
için kongre düzenleyen bir
çok ülkenin önüne geçtiğimizi
düşünüyoruz. İngiltere,
Almanya, Hollanda gibi çok
uzun yıllardır kongrelerin
düzenlendiği, kongre
kültürünün çıkış noktası olan
ülkelere ulaşmak için çok
yolumuz olsa da, son 11 yılda
geldiğimiz nokta inanılmaz.
Katılımcılar Türkiye’nin
her yerinden fakat 11 yıldır
İstanbul’da yapılmakta. Farklı
bir şehir düşünceniz var mı?
Katılımcılarımız
Türkiye genelinden olsa
da, katılımcılarımızın çoğu
İstanbul’da ikamet etmekte.
Mama firmaları olsun, ilaç
firmaları olsun pet sektörünün
büyük bir kısmı İstanbul’da.
Kongrelerimizin
başarılı olmasının
altında yatan sebep
klinik sahaya yönelik
soruların cevap
bulmasıdır.
Bunun yanı sıra, kongre bir
turizm faaliyeti. Özellikle
yabancı katılımcılar için.
İstanbul’un tarihi dokusunu
ve kültür ve sanatın merkezi
olduğu düşünürsek, İstanbul
vazgeçilmez oluyor. Son
olarak, kongremiz İstanbul
ile özdeşleşmiş durumda, 11
yıllık bir gelenek gibi, bunu
değiştirmeyi bu nedenlerle
hiç düşünmedik. Ki farklı
ülkelerde yapılan kongreleri
de takip etmişseniz, şehirlerin
ve kongrelerin özdeşleşmiş
olduğunu görebilirsiniz.
Klinisyen hekimlerin
KHVHD’ye yaklaşımı nasıl?
Bir çok derneğe göre
köklü ve eski oluşumuzdan
dolayı, veteriner hekimlerin
bize yaklaşımı daha farklı ve
güvenleri biraz daha fazla.
Veteriner hekimler, bizlerin
en iyi olanı ortaya koymaya
çalıştığımızı farkındalar.
Derneğimizin şeffaf şekilde
yönetilmesi de güven
oluşumunu etkilediğine
inanıyoruz. Ayrıca kongrelere
her geçen sene daha çok
kişi katılmakta, bu duruma
bakıldığında iyi sonuçlar
aldığımızı görüyoruz.
38-39 PETİNFO
Sadece mezuniyet
sonra eğitim
değil, küçük
hayvan veteriner
hekimlerinin
sorunlarına
çözümler
bularak,
ışık tutmaya
çalışıyoruz.
Türkiye şartlarında, 500 kişi
gibi bir katılımcı ile kongre
gerçekleştirilmesi ve her eğitim
seminerlerine ortalama 100
kişinin katılması iyi geri dönüş
aldığımızın bir göstergesidir.
Kongreden ayrıca düzenlemiş
olduğunuz eğitim seminerleri
de bulunmakta. Bu seminerlere
ne zaman ve nasıl başlandı?
Eğitim seminerleri
2000 yılında, kongrelerden
önce başladı. Eğitim
seminerlerinin yapıldığı
dönemde, yurtdışından
konuşmacılar çağırılıyor,
günlük seminerlerimizi
gerçekleştiriyorduk. Eğitim
seminerleri, kongrenin
çıkış noktası olduğunu
söyleyebiliriz. Bu günlük
eğitim seminerlerinin amacı,
veteriner hekimlere bir şeyler
öğretmek değil, mezuniyet
sonrası unutulan konuları
hatırlatmak ve bir günlüğüne
de olsa, bir konun üzerinde
yoğunlaşarak, bilgi tazelemek.
Diğer bir amacı ise; aynı
meslek grubunda olduğumuz
veteriner hekimlerin bir araya
gelmesi. Bu şekilde hem bilgi
paylaşımını arttırmak hem de
farklı şehirlerde, farlı semtlerde
olan ve görüşemeyen veteriner
hekimlerin bütünlüğünü
oluşturmak istiyoruz.
Kongre başkanınız her sene
değişmesinin nedeni nedir?
Öncellikle bu deneyimi ve
heyecanı hepimizin yaşamasını
istiyoruz. Bu heyecan sayesinde
her sene, bir önceki seneye
göre daha iyi olduğumuzu
düşünüyoruz. Her sene ilk defa
başkanlık yapacak olan kişinin,
yapılacak olan kongreye benim
kongrem olacak şeklinde
sarılması, bir önceki kongre
ile tatlı bir rekabete girilmesi,
bizim çok daha iyi yerlere
ulaşmamızı sağlıyor. Ayrıca
ekipte olup, başkanlık yapmak,
bizlere konuşmacılarla birebir
iletişim kurmamızı sağlıyor.
Bu şekilde hem makalelere,
yeni gelişmelere daha kolay
ulaşıyoruz hem de kendi
ufkunuzu da açabiliyoruz. Bu
yüzden başkanlığın, herkes
tarafından yapılmasını
destekliyoruz.
Katılımcılara ve işlenecek
konulara nasıl karar
veriyorsunuz?
Hedefimiz klinisyenlere
yönelik bir kongre hazırlamak
vakalar konusunu oldukça
pratik anlatan, interaktif
olarak sunum yapan ve sıcak
kanlılığı ile sevilen Luis H
Tello, görüntüleme konusunda
uzman olan Tobias Schwarz,
endodonti ve köpeklerde kanal
tedavisi konuları ile Camil
Stoian, nöroloji konusunda
uzman olan Zoran Loncar
ile canine ve feline nöroloji
konuları, kliniklerimizin gelen
hastalar için daha uygun
olması adına hayvan dostu
klinik sunumuyla Gançola da
Graça Pereira, güvenli anestesi
sunumunda Frencesco
Staffierri, kediler konusunda
uzman olan Margie Scherk
gibi dünya çapında tanınan,
kendi alanlarında uzman olan
yabancı konuşmacılarımız var.
11 YILdır
bozulmayan
GELENEK
Pet sektörünün büyük
bir kısmı İstanbul’da. Bu
nedenle kongreyi İstanbul’da
gerçekleştirdiğimizi
söyleyebiliriz. Bunun yanı sıra,
kongre bir turizm faaliyeti.
Özellikle yabancı katılımcılar
için. İstanbul’un tarihi
dokusunu ve kültür ve sanatın
merkezi olduğu düşünürsek,
İstanbul vazgeçilmez oluyor.
40-41 PETİNFO
Sadece teorik değil,
pratikte de kullanılabilecek
bilgilere yer vermek. Bu
yüzden tek bir alana değil,
birçok alana değinerek,
hekimleri bilgilendirmek
istiyoruz . Bizim için katılacak
olan konuşmacıların, sadece
alanında uzman olması
yetmiyor. Bilgilerini verimli
şekilde aktarabilmesi de
çok önemli. Bu nedenle
yurtdışındaki kongreleri
takip ediyoruz ve buradaki
konuşmacılarla ilgili geri
dönüşleri inceliyoruz. Bu
geri dönüşlerin yanı sıra
konuşmacı olabilecek
bu kişilerin özgeçmişini
inceliyor, yayınlarını
okuyoruz. Yayınları okuyarak,
konuşmacıların hangi konulara
değinebilecekleri kafamızda
şekilleniyor ve buna göre
bir program oluşturuyoruz.
Konuları seçerken ise önem
verdiğimiz nokta hem yeni
mezunlara hem de eski
mezunlara hitap etmesi
oluyor. Bu nedenle kongre
programının oluşturulması
uzun sürse de, aldığımız sonuç
başarılı oluyor.
Bu sene ise 15 yerli, 10
yabancı konuşmamız yer
alıyor. Diğer senelerden
farklı olarak bu sene 2
değil, 3 salonda kongremiz
gerçekleşecek. Katılımcılarımız
için seçeneklerimiz
oldukça fazla olacak. Bu
sene konuşmacılar olarak
ise; Hematoloji konusunda
uzman olan John Harvey, acil
Egzotik hayvanları da
unutmamışsınız. Bu konuda
ilgilenenleri neler bekliyor?
Dünya çapında ünlü olan
Norin Chai, egzotik hayvanlarda
sık rastlanan vakalara
değinirken, Hüseyin Cihan,
kuşlarda ve sürüngenlerde
dermatolojik problemleri
ve egzotik kuşlara klinik
ve labaratuar yaklaşımları
konularını bizlerle paylaşacak.
Ayrıca Zeynep Pekcan,
egzotik hayvanlarda anestezi
konusunu ele alacak. Son
olarak Serhat Özsoy, egzotik
hayvanlarda hastalıklara ve
cerrahi müdahaleler hakkında
bizlere bilgi verecek.
Dernek olarak kısa ve uzun
vade de hedefleriniz nelerdir?
Kongrenin önümüzdeki
yıllarda üstüne koyarak devam
etmesi en önemli önceliğimiz.
Yönetim ve kişiler değişse de,
bu kongre kurumun kimliği
gibi olmalı. Ayrıca tüzükte yer
alan mesleğin yüceltilmesi,
mesleğin menfaatlerin devam
etmesini sağlamak derneğimiz
için çok önemli. Bu öncelikleri
koruyabilmek ve bu konularda
gereken ortamı sağlamak
hedeflerimiz arasında. 
Halk sağlığı ve
hekimlik noktasında
farmakoloji
bilgisinin önemi
V. Ulusal Veteriner Farmakoloji ve Toksikoloji Kongresi Bursa’da, Uludağ
Üniversitesi Veteriner Fakültesi’nin ev sahipliğinde gerçekleştirildi.
U
ludağ
Üniversitesi
Veteriner
Fakültesi
Farmakoloji
ve Toksikoloji Anabilim Dalı
ev sahipliğinde, Veteriner
Farmakoloji ve Toksikoloji
Derneği’nin desteğiyle
düzenlenen kongre, Prof.
Dr. Mete Cengiz Kültür
42-43 PETİNFO
Merkezi’nde yapıldı. Kongrenin
açılışına, Veteriner Fakültesi
Dekan Vekili Doç.Dr. Abdülkadir
Orman, Dekan Yardımcısı
Doç. Dr. Gözde Özalp, Bursa
Veteriner Hekimleri Odası
Başkanı Sinan Sağlam, Kongre
Onursal Başkanı Prof. Dr.
Selahattin Ceylan, Veteriner
Farmakoloji ve Toksikoloji
Derneği Başkanı Prof. Dr. Ender
Yarsan, Düzenleme Kurulu
Başkanı Prof. Dr. Songül Sonal,
veteriner fakültesi öğretim
üyeleri, veteriner ilaç firması
temsilcileri, VİSAD temsilcisi,
çeşitli üniversitelerden
akademisyenler ve öğrenciler
ile Gıda, Tarım ve Hayvancılık
Bakanlığı’ndan yetkililer olacak
şekilde yaklaşık 200 bilim
insanı katıldı.
Farklı disiplerden bilim
insanları tek bir kongrede
Kongrenin açılış
konuşmalarında, Düzenleme
Kurulu Başkanı ve Uludağ
Üniversitesi Veteriner
Fakültesi Farmakoloji ve
Toksikoloji Anabilim Dalı
Öğretim Üyesi Prof. Dr. Songül
Sonal, verimli ve başarılı bir
kongre geçmesi temennisinde
Kongreye birçok
çevreden 200’e
yakın bilim
insanı katılımda
bulundu.
bulundu ve kongre hakkında
genel bilgiler verdi.
Veteriner Farmakoloji ve
Toksikoloji Derneği Başkanı Prof.
Dr. Ender Yarsan, kongrenin
düzenlenmesinde emeği
geçenlere teşekkür ettiğini
belirterek, Veteriner Farmakoloji
ve Toksikoloji Derneği’nin
çalışmaları hakkında çeşitli
bilgiler verdi. Bursa Veteriner
Hekimleri Odası Başkanı Sinan
Sağlam da yaptığı konuşmada
farmakoloji ve toksikoloji
bilgisinin halk sağlığı ve
hekimlik noktasındaki önemine
vurgu yaptı. Veteriner Fakültesi
Dekan Vekili Doç.Dr. Abdülkadir
Orman ise, kongrenin
düzenlenmesinde kendilerine
her türlü desteği sağlayan
üniversite yönetimine ve emeği
geçenlere teşekkür etti.
Antimikrobiyal direnç konusu
tüm yönleriyle ele alındı
Kongre’de 3 çağrılı bildiri,
35 poster, 23 sözlü olmak üzere
toplam 61 bildiri sunuldu.
Kongrenin yedinci oturumunda
ise “Küresel Sağlık Riskiyle
Yüzleşme: Antimikrobiyal
Dirence Sektörel ve Bilimsel
Yaklaşım” konulu bir panel
düzenlendi. Başkanlığını
TVHB Merkez Konseyi adına
Prof. Dr. Ender Yarsan’ın yaptığı
panele Uludağ Üniversitesi Tıp
Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr.
Halis Akalın, Uludağ Üniversitesi
Veteriner Fakültesi Öğretim
Üyesi Prof.Dr. Sezgin Şentürk,
Uludağ Üniversitesi Veteriner
Fakültesi Öğretim Üyesi Doç.
Dr. Murat Cengiz, VİSAD adına
Dr. Burhan Hacı ile Gıda, Tarım
ve Hayvancılık Bakanlığı adına
Ömer Faruk Bilgiç panelist olarak
katıldı. Panel kapsamında güncel
bir konu olan ve küresel anlamda
endişe uyandıran Antimikrobiyal
Direnç konusu farklı yönleriyle
ve multidisipliner yaklaşımla
ele alındı. Bu konuda beşeri ve
veteriner hekimliği alanındaki
güncel durum; ilaç sanayi
yönüyle antimikrobiyal dirence
yaklaşım, direncin fenotipik
ve genotipik mekanizmaları
değerlendirildi; Gıda, Tarım
ve Hayvancılık Bakanlığı’nın
bu konuda yaptığı “Stratejik
Eylem Planı”na ilişkin bilgiler
katılımcılar ile paylaşıldı. Tek
Sağlık konseptine de uygun
şekilde yapılan bu sunular ve
değerlendirmeler konunun çok
yönlü olarak tartışılmasına fırsat
sağlamış oldu. Panel oturumu
katılımcıların soru ve katkılarıyla
olgunlaştırıldı; plaket töreniyle
de tamamlandı. 
Kongrede sunulan 3 çağrılı bildiri,
36 poster ve 23 sözlü sunum olmak
üzere toplam 61 bildiri yapılarak
farmakoloji ve toksikoloji bilgisinin
halk sağlığı ve hakimlik noktasındaki
önemine vurgu yapıldı.
Geriatrik
köpeklerde,
gözdeki en yaygın
değişikler gözün
merceğinde ve
nükleusunda
kendini
göstermeye başlar
geriatri
g
eriatrik ya da yaşlı
bir hayvan nasıl
nitelendirilir? Birçok
kedi ve küçük ırk
köpek için ortalama
11.5 yaş civarı
geriatrik olarak kabul edilirken,
orta ve büyük ırk köpekler
için bu yaş sırasıyla 10 ve
9’dur. 2007 yılında, Amercan
Veterinary Medical Association
köpeklerin % 30’unun 6 ila
10 yıl arasında yaşadıklarını
ve sadece % 14’ünün 10 yaş
üzerinde olduğunu bildirdi.
Ancak, biz insanlarda olduğu
gibi hayvanlarda da bu durum
farklılıklar göstermektedir.
PETLER NE ZAMAN İLERİ
YAŞLARDAN ETKİLENİR?
Geriatrik hastalarımızın
etkilenme olasılığı olduğu
en yaygın rahatsızları bilmek
önemlidir; ancak daha da
önemlisi, hayvan sahiplerini
yaşlı bir hayvanın bakımı
konusunda bilgilendirmektir.
Yaşlı hayvanlarda en sık
karşılaştığımız 5 durum ve
klinik bakım ipuçları şöyledir;
1. Görüş bozuklukları
Evcil hayvanlar
yaşlandığında her zaman kör
olmaz ya da foksiyonel görüş
bozukluğu yaşamaz. Ancak,
bazı yaşlanma süreçlerine
bağlı olarak görüş yeteneğinde
azalmalar meydana gelebilir.
Örneğin bu tür hastalar,
merdiven çıkarken tereddüt
edebilir ya da açık alanlarda
gezinti sırasında anormal
hareketler sergileyebilir.
Geriatrik köpeklerde,
gözdeki en yaygın değişikler
gözün merceğinde ve
nükleusunda kendini
göstermeye başlar (lentiküler/
nüklear sklerosis). 6-7 yaş
arası tüm geriatrik köpeklerin
lenslerinde kalınlaşma
şekillenir ve bu durum 10 yaş
civarına kadar hasta sahibi
tarafından farkedilebilir
olmayabilir. Lensteki kas
liflerinin kalınlaşması ile
birlikte gözün şekli değişir
ve bu nedenle birçok orta
yaşlı insanda olduğu gibi
odaklanma ve yakını görüşte
azalma meydana gelir. İris
atrofisi, retinal değişiklikler ve
vitreus dejenerasyonu da ileriki
dönemlerde görme yeteneğini
etkliyen durumlardır.
Geriatrik hayvanlarda
karşılaştığımız bu tür
durumlarda, hasta sahiplerini
eğitmek ve görüş kaybı olan
bir hayvanla birlikte yaşamayı
deneyimlerken onlara
yardımcı olmak önemlidir.
Hasta sahiplerine şu önerilerde
bulunabilirsiniz:
> Mama ve su kaplarının
bulunduğu yerlere yakın hafif
ışıklandırmalar yerleştirmek
> Evdeki önemli noktaları
tayin edebilmeleri için duvarlara,
zemine ve mobilyalara bazı
koku markerleri (affix scent
markers) koymak
> Birden çok hayvanın
yaşadığı evlerde, diğer
hayvanlara üzerinde zil olan
Bilimin, teknolojinin ve
pet-sahibi ilişkilerinin
daha yüksek seviyelere
ulaşması, hayvanların
daha uzun yaşam
sürebileceklerine imkan
verdi. Bunun sonucu
olarak ise kliniğimize
gelen geriatrik
hastaların sayısı da arttı.
kedi & köpek
Yaşlı Evcil Hayvanları İhtiyacalarına Uygun Beslemenin Önemi
Evcil hayvan beslenmesinde
dikkat edilmesi gereken en
temel faktörlerden biri tüketilen
mamanın hayat evresine
göre uygun içerikte olmasıdır.
Bu doğrultuda formüller
hazırlanırken, zaman ile
birlikte yavaşlayan metabolik
aktivite ve azalan hareketlilik
sonucunda düşen kalori
ihtiyacına dikkat edilmelidir.
Ayrıca eklemlerin sağlığı ve
bazı önemli iç organların
ihtiyaçları göz önünde
bulundurulmalıdır.
Aynı insanlarda olduğu gibi
evcil hayvanların da metabolik
aktiviteleri zaman içerisinde
azalacaktır. Hem hormonal
aktivitenin azalması, hem
enerji döngüsünün eskisi
kadar etkili çalışmıyor olması,
hem de eklemlerde zamanla
meydana gelen aşınma yaşla
birlikte evcil hayvanlarda
hareketsizliğe neden olmakta
tasmalar takarak görme engelli
hayvanın onlar hakkında
uyarılar almasını sağlamak
> Özellikle kronik ağrıları
sebebiyle agresif davranan yaşlı
bir hayvana ihtiyatla yaklaşılması
gerektiğini (özellikle çocuklar
tarafından) anlatmak
frekanslarda kendini gösterir;
ardından tüm frekankanslarda
progresif bir işitme kaybına
neden olur. İşitme kaybı tipik
olarak hayvanın yaşamının
son üçte birlik kısmında başlar.
İşitme kaybı ilerleyici olmasına
rağmen hasta sahipleri
hayvanlarının sorununu
neredeyse tamamen sağır
olana kadar farketmezler ve
kliniğe ilk olarak akut bir işitme
kaybı varmış gibi başvururlar.
Bu gibi durumlarda hasta
sahibine durumun uygun
bir şekilde anlatılması ve
hayvanlarının hızlı adapte
olabileceğini anlatmakta
fayda vardır. Hayvanların
2. İşitme ile ilgili sorunlar
Birçok hasta sahibi
hayvanlarının sağır olduğunu
söyler; bu durum ileri yaşlı
kedi ve köpeklerde sıklıkla
karşımıza çıkan presbikuzi
(yaşa bağlı işitme kaybı)
ile ilişkilidir. Presbikuzi,
öncelikle orta seviyeden
yüksek seviyeye kadar olan
46-47 PETİNFO
ve buna bağlı olarak enerji
ihtiyacında azalmaya neden
olmaktadır. Buna uygun olarak
beslenmeyen yaşlı hayvanlarda
kilo alımı, iç organlarda
yağlanma ve şeker hastalığı
gibi sistemik rahatsızlıklar
ve bu rahatsızlıkların neden
olduğu diğer hastalıklar
görülebilmektedir. Hill’s Science
Plan Mature Adult mamalar
yaşı ilerleyen evcil hayvanların
eklem sağlığını desteklemek
için yeterli miktarda
glukozamin içermektedir.
Ayrıca yaşlı hayvanlarda
önem kazanan kilo kontrolünü
kolaylaştırmak için formüllere
l-karnitin ilave edilmiştir ve
mamalar kontrollü bir kalori
içeriğine sahiptir. Kalp sağlığını
korumak için taurin eklemesi
yapılmış, bağışıklık sisteminin
en iyi şekilde desteklenebilmesi
için doğal antioksidanlar
kullanılmıştır.
duyuları hassas olduğu
için görsel ipuçları ve koku
belirteçleri ile hayatlarını
normal sürdürebilecekleri
anlatılmalıdır.
3. Deride meydana
gelen değişiklikler
Ağaran tüyler dışında
yaşlanmaya bağlı olarak
hayvanların ciltlerinde ve tüy
örtülerinde sıklıklı karşılaşılan
değişiklikler meydana gelir.
Bir geriatrik hayvanın derisi
ve tüyleri, yağ bezlerinden
salgılanan doğal yağların
üretiminin azalması ile birlikte
donuk ve mat görünebilir;
ayrıca kuru ve pul pul olabilir.
İşitme kaybı tipik
olarak hayvanın
yaşamının son üçte
birlik kısmında
başlar.
kedi & köpek
SAĞLIKLI YAŞLANMAYA DESTEK
Yaşı ilerlemiş hayvanlarda
hastalıklar; azalan organ
fonksiyonu ile birlikte hastanın
yaşına bağlı olarak ortaya
çıkabilmektedir. Ülkemizde
yaşlı hayvanların sayısı her
geçen gün artmaktadır ve
bu hayvanların sağlığının
korunması için özel beslenme
çözümlerine ihtiyaçları
vardır. 7 yaş üstü, belirgin
yaşlılık belirtileri göstermeyen
yetişkin kediler için olan
Rayal Canin Senior Consult
Stage 1 Balance, oksidatif
stresi dengeleyen bir
antioksidan kompleksi (E Vit.,
C Vit, taurin, lutein) içerir.
Azaltılmış fosfor içeriği
ile böbrek fonksiyonlarını
korur. Proteinler özel olarak
seçilmiştir. Fosfatidilserin içeriği
zenginleştirilmiştir. Çözünebilir
lifler ve çözünmeyen
liflerin bileşimi enerji alımını
sınırlandırır. Ayrıca, ürün
üzerinde bulunan S/O Index
logosu, bu ürünün idrarda
taşlarının oluşmasına uygun
olmayan ortam sağladığını
garantiler. Yaşlanma belirtileri
ile karşı karşıya olan 12 yaş
Bu gibi durumlarda hasta
sahiplerine verilecek öneriler;
> Doğal yağ üretimini
uyarmak için evcil hayvanın
sık sık taranması
> Yağ asitleri ihtiva eden
besinlerle beslemek
Yaşlanan bir cilt aynı
zamanda elastikiyetini
kaybeder ve enfeksiyonlara
daha duyarlı hale gelir.
Derideki kronik enfeksiyonlar
hayvanın yaşam kalitesini
azaltır ve en önemli yan
etkileri kötü koku açığa
çıkarmalarıdır. Medikal
şampuanlar ve sistemik
antibiyotikler fayda sağlayabilir
ve bu şekilde hem hastanın
hem de hasta sahibinin yaşam
kalitesi yükseltilebilir.
48-49 PETİNFO
4. Hareketlilikte azalma
Geriatrik bir hastanın
hareketliliğinde büyük oranda
gerileme olur. Bu tür sorunlar,
özellikle köpek sahipleri
tarafından sıkça bilfirilir ve
hasta sahiplerinin en az %
50’sinin baş etmeye çalıştığı bir
sorundur. Hareketlilik; artrit,
diğer kas-iskelet hastalıkları
ve yaşlanmaya bağlı kas kitlesi
kaybı olarak karşımıza çıkar.
Bu tür hayvanlar bir yerden
atlamak veya yüksek bir yere
zıplamak konusunda zorluk
yaşarlar. Ahşap parke ve
üstü kedilere destek amacıyla
geliştirilen AGEING +12,
likopen ile zenginleştirilmiş
antioksidan kompleksi ve yeşil
çay polifenolleri içerir. Kıkırdak
koruyucu besin maddeleri
ile zenginleştirilmiştir. Dengeli
fosfor oranı ile böbrek
sağlığını korumaya yardımcıdır.
Lezzetli formülü ve çiğnemeyi
kolaylaştıran özel çift dokulu
yapısıyla, iştahı açmaya
yardımcı olur. 12 yaş ve üzeri
küçük ırk köpekler için olan
X-SMALL AGEING 12+, kolayca
ıslatılıp yumuşatılarak, yaşlı
taş zeminler bir “buz pateni
pisti” gibi yönetilemez hal
alır. Hayvanların hareketleri
sınırlanmadan önce hasta
sahiplerine koruma amaçlı
bazı önerilerde bulunulabilir;
> Kedinin ya da köpeğin
en çok zaman geçirdiği
yerlere banyo kaymazı ya da
yoga paspasları yerleştirmek
kendilerini güvende
hissetmelerine yardımcı olabilir.
> Artrtli köpeklere büyük
rahatlık sağlayacak olan
rampalar kullanın. Unutmayın
ki, bir adım onlar için uzun bir
yolculuk anlamına gelebilir.
> Altı kaymayan patikler
kullanın. Hayvanlar bu tür
köpeklerin iştahla yemesine
yardımcı olur. Köpeklerde
sağlıklı yaşlanmayı destekleyen
besin maddelerinden
oluşur. Kalp ve Böbrek
fonksiyonlarını desteklemek
amacıyla EPA/DHA ve
fosfor oranı ayarlanmıştır ve
antioksidan kompleksi içerir.
Dengeli lif miktarı bağırsak
geçişini kolaylaştırır ve
yüksek sindirilebilir proteinler
sayesinde dışkı kalitesi artar.
Kalsiyum bağlayan ajanlar
sayesinde, tartar oluşumunu
azaltmaya yardımcıdır.
Huysuz ve yaşlı
hayvanların
kendilerini rahat
hissedecekleri yerler
yapılabilir.
kedi & köpek
YAŞAMSAL FONKSİYONLARIN SAĞLIKLA SÜRDÜRÜLMESİ
Kedi ve köpeklerin hayatında genel olarak 7. yaştan sonrası ileri yaş olarak
tanımlanır ve bu dönemden sonra temel yaşamsal
fonksiyonlarının sağlıklı bir
şekilde devam edebilmesi
için besinsel olarak desteklenmeleri gerekmektedir. İleri
yaştaki kedi ve köpeklerde,
bilişsel fonksiyonlarda azalma
görülebilmesinin yanı sıra,
yaşlanıp hareketsizleşmelerinden kaynaklanan kilo alma
eğilimi, artritis, kalp rahatsızlıkları, solunum bozuklukları
ve hormonal bozukluklar da
tabloya eşlik edebilir.
patik ve ayakkabılar hızlı uyum
gösterirler. Gece ve gündüz
olmak üzere günde iki defa
ayaklarını rahatlamak için
çıkarmayı ihmal etmeyin.
> Hareketi ileri derecede
sınırlanmış hayvanlarda dört
tekerlekli arabaları deneyin.
Önce kendisine güvenli bir
alan bulup koklayarak etrafın
keyfini çıkaracak; sonrasında
ise yürümeye hazır!
> Çok tercih edilen bir
yöntem olmasa da ağrı kesici
ilaçlar tavsiye edilebilir. Hasta
sahibinin bilinçlendirilmesi ve
hastanın düzenli takibi ile en
uygun ilaç protokolü hazırlanıp
hastaya bir düzen inşaa edilebilir.
50-51 PETİNFO
PATENTLİ FORMÜLASYON
İleri yaştaki kedilerin sağlığının
devam ettirilmesine yönelik
olarak PURINA®, LONGEVIS®
formülasyonunu geliştirmiştir.
Devrim yaratan patentli bir
formülasyon olan LONGEVIS’in,
içeriğindeki Omega 3 ve 6
yağ asitleri, antioksidanlar
ve prebiyotikler sayesinde,
kedilerin yaşam süresini uzattığı
bilimsel olarak kanıtlanmıştır.
PRO PLAN® ileri yaştaki kediler
için LONGEVIS içeriğine sahip
PRO PLAN® ADULT 7+ ve ileri
yaştaki kısırlaştırılmış kediler için
PRO PLAN® STERILISED ADULT
7+ ürünlerini sunar.
5. Gece huzursuzlukları
Bazı yaşlı köpekler,
Alzheimer ve/veya demans
hastalarında görülen
Sundowner Sendromu’na
(Günbatımı sendromu)
benzer gece huzursuzlukları
yaşayabilir ve evin içerisinde
hızlı bir tempoda anlamsız
gerginlikler yaşayabilir. Bu
huzursuzluk, tüm aileyi ayakta
tutmaya yeter ve hayvan
sahibinin yaşlı hayvanı evin
uzak bir köşesinde tutmasına
neden olabilir. Yaşlı köpeklerin,
davranışla ilgili sorunlarıyla ya
da medikal tedavi görmesi gibi
birçok nedenle ilişkili olarak
uykusuz geceler geçirdiği
7 yaşın üzerindeki kediler için
özel olarak formüle edilmiş
yüksek sindirilebilirliğe sahip bu
diyetler, içeriklerindeki vitaminler ve ekstra beta-caroten ile
yaşamsal fonksiyonları destekler.
PRO PLAN® STERILISED ADULT
7+ aynı zamanda kedilerde idrar
taşları oluşumu riskini azaltan
formülasyonu sayesinde, kısırlaştırılmış kedilerde idrar yolları sağlığının sürdürülmesini destekler.
OPTİMUM SAĞLIKLI KÖPEKLER
Tıpkı kediler gibi 7 yaşını geçtikten sonra özel besin ihtiyaçlarına ihtiyaç duyan ileri yaştaki
köpeklerin de beyin, göz, bilişsel
bilinmektedir. Ağrı, biliş
bozuklukları ve anksiyete en
sık karşılaştığımız üç nedendir.
Bu tür gece huzursuzluklarının
altında yatan sebebi ortaya
koymak önemlidir. Özellikle
biliş bozukluklarında
hayvanların anti-anksiyete
ilaçlarına ve sedatiflere ihtiyaç
duyabileceğini unutumamız
gerekmektedir. Huzursuzluklar
ilerledikçe, doz ve doz sıklığı
ayarlamaları gerekebilir.
YAŞLI HAYVAN DOSTU KLİNİK
Birçok veteriner hekim,
yaşlı hayvanlara özel üst düzey
sağlık hizmetleri ve proflaksi
ürünleri sunsalar dahi,
fonksiyon ve sistemsel koordinasyonlarının devamlılığını
sağlamalarına yönelik olarak
özel olarak hazırlanmış diyetlere ihtiyaçları vardır. PRO PLAN
Medium & Large OPTIDERMA
ADULT 7+ içeriğindeki özenle
seçilmiş besinler sayesinde, tüm
bu fonksiyonların sağlıklı bir
şekilde sürdürülmesini sağlarken, OPTIDERMA formülasyonu
ile hassas deri yapısına sahip
köpeklerin deri ve tüy sağlığını
desteklemeye yardımcı olur.
OPTIDERMA, gıda duyarlılığı
ile ilişkili olası cilt reaksiyonlarını
azaltmak amacıyla sınırlandırılmış protein kaynakları içerir.
veteriner hekimlerin
Ağrıyı tayin etmesi ve
yönetmesi, anksiyete,
hijyen ve diğer
belirtileri ele alıp çözüm
üretmesi son yıllarda
geliştirilmiş yöntemlerle
çok daha kolaylaşmıştır.
kedi & köpek
Çünkü önemsiyoruz
Yaşlanma süreci doğal bir
süreçtir ve bir hastalık değildir.
Fakat daha uzun ömre sahip
olmak, yaşlı evcil hayvanlar için, sağlık açısından bazı
dezavantajları da yanında
getirmektedir. Metabolizmalarının yavaşlaması kilo almalarına
yol açabilir; ayrıca bağışıklık
sistemleri zayıflayacak ve iyileşme süreçleri yavaşlayacak ve
bu dönemde birçok hastalık ve
rahatsızlıakla karşılaşabileceklerdir. Bunlardan bazıları, kiloya
ve hareketsizliğe bağlı olarak
osteoartirit; böbrek, kalp ve
karaciğer hastalıkları; diyabet
ve tiroit dengesizliği hormon
bozuklukları vb. olabilir. Bu dönemlerde beslenme yaşlı evcil
hayvanlarınız için en önemli
unsur haline gelecektir. Evcil
hayvanlarda obezite, egzersiz
azlığına ve aşırı beslenmeye
bağlıdır ve bu durum da kalp
rahatsızlıkları gibi hastalıklara
yol açabilir. Yaşlı evcil hayvanların besin ihtiyaçları farklılaştığı için, ağırlıklarının kontrol
altında tutulmasını kolaylaştıran
mamalar verilmelidir. AFFİNİTY
ADVANCE VETERİNER ekibi
evcil hayvanınızın bu doğal
yaşlanma sürecinde onların
tüm ihtiyaçlarını desteklemek
için ADVANCE SENİOR ürün
grubunu geliştirdi. Bu ürün
grubundaki ürünler içeriğindeki
Aktif İmmunoglobulinler, Doğal
Polifenoller ile sindirim sistemi
sağlığını korurken hücre yaşlanmasının ertelenmesini sağlar.
Omega 3 ve Omega 6 içeriğiyle algısal gücün korunmasını,
Yüksek Protein/ Düşük Kalori
oranı ile kas kütlesini kaybetmeden kilo kaybını sağlayarak
obezitenin önüne geçer. İlave
Taurin içeriğiyle kalbin düzgün çalışmasını sağlar. Ayrıca
Pirofosfatlar ile tartar gelişimini
önleyerek ağız sağlığının korunmasına yardımcı olur. Kondroidin Sülfat ve Glukozamin
sayesinde de eklem sağlığının
korunmasını ve eklem sorunlarının engellenmesini sağlar. Yaşlı
köpekler için ırk ve boyutlar
göz önüne alınarak formüle
edilmiştir. Yaşlı kediler içinde
yaşam evrelerine göre kısırlaştırılmış ve kısırlaştırılmamış
yaşlı kediler için farklı formüller
olarak hazırlanmışlardır.
kliniklerinde sadece yavru
kedi/köpek bilgilendirmesi
üzerine hazırlanmış el
kitapçıkları ve eşantiyonlar
bulundururlar. Peki, bu
durumda geriatrik hayvan
dostu uygulamalara kliniklerde
daha fazla yer verme
konusunda neler yapılabilir?
> Huysuz ve yaşlı kedi ve
köpeklerin kendilerini rahat
hissedecekleri ve huzurla
vakit geçirebilecekleri, yerler,
köşeler yapılabilir.
> Hastakabul alanından
muayene odasına kadar olan
yolda yoga matı kullanılabilir
> Manülasyonlar sırasında
dikkatli bir biçimde özel taşıma
teknikleri kullanımalı. Çünkü
geriatrik hayvanlar hassaslardır
ve en küçük bir yanlış, ertesi
gün veya uzun vadede büyük
sonuçlar doğrurarak karşınıza
çıkabilirler.
> Klinikte ve klinikte
dışında muayeneleri ve
takipleri olabildiğince hızlı
gerçekleştirmete fayda vardır.
Unutmayın ki, geriatrik hastalar
için evleri gibisi yoktur.
yüzyüze bir şekilde sorunları
dinlemek ve nedenleriolası tedavi seçeneklerini
görüşmek için zaman ayırın.
İlk olarak, hasta sahibine
bakım konusunda en önemli
şeyleri öğretmeye odaklanın.
Örneğin, hayvan sahipleri
için periodontal hastalıklar
sorun teşkil etmeyebilir
ancak uykusuz geçen geceler
büyük bir sorundur. Bu
nedenle öncelikle uykusuz ve
huzursuz gecelere odaklanın;
diş konusunu daha sonra
ele alın. Bu yaklaşım, hasta
sahiplerinin sizin önerilerinizi
uygulamak konusunda
güvenini inşaa edecektir. 
Veteriner hekimler,
hasta sahiplerine
geriatrik dostlarının
bakımı konusunda
rehberlik etme görevi
üstlenmiştir. bu nedenle
onların yaşamlarının son
döneminde onları sevgiyle
kucaklaması gerekir.
52-53 PETİNFO
Veteriner hekim, hasta sahibi
ile iletişim kurmalı
Hasta sahiplerine, direkt
olarak “yaşlılığın bir hastalık
olmadığını” söylemek doğru
bir şey değildir. Bunun yerine,
kedi & köpek
“Özellikle fizik tedavi ihtiyacı olan hayvanları iyileştirmek
gerçekten kelimelerle anlatılabilecek bir duygu değil.”
Veteriner Hekim Sara Ece Ulutürk “Mesleğimizde her konuya yetişmek sor.
Bu nedenle bir konuda uzmanlaşmak mesleğimiz için oldukça önemli.”
TÜRKİYE’NİN
İLK VETERİNER
FİZİK TEDAVİ MERKEZİ
İstanbul’da FizyoVET kliniğini kuran, yetenekli ve mesleğine aşık
Veteriner Hekim Sara Ece Ulutürk ile veteriner hekimliği tercih edişini,
yaptığı çalışmaları ve kliniği hakkında bir sohbet gerçekleştirdik.
Y
aptığı işlerle
harikalar yaratan
Sara Ece Ulutürk,
kendini mesleğine
adamış olan genç
bir veteriner hekim. En kötü
özelliğinin hastalarına fazla
bağlanmak olduğunu söylüyor.
Fizik tedavi konusunda dolu
dolu çalışmalar yapan ve
çalışmaların sonucu başarı
ile sonlandıran Ulutürk,
geçtiğimiz günlerde yeni
54-55 PETİNFO
kliniği, Türkiye’nin ilk uzman
fizik tedavi merkezi FizyoVET’i
hasta sahipleriyle buluşturdu.
Fizik tedavi ve rehabilitasyon
ihtiyaçlarını karşılayacak
her ekipmanın bulunduğu
klinikte, kalça çıkıkları, eklem
problemleri ve topallamalar
en sık karşılaşan hastalıklar.
Randevu sistemi ile çilışah
kliniğin felsefesi ise; uzun
saatler çalışmak değil verimli
olarak çalışmak önemlidir.
Bize kendinizden ve
kliniğinizden bahseder misiniz?
1988 yılında İstanbul’da
doğdum. İstanbul Üniversitesi
Veterinerlik fakültesindeki
eğitimimi tamamladım.
Okuduğum süre boyunca
klinik, poliklinik, barınaklarda
staj yaptım ve Anatolia Hayvan
Hastanesinde 3 yıl çalıştım.
Son 2 yılımda fizik tedaviyle
ilgilenmeye başlamıştım
ve Amerika’da Tennessee
üniversitesinin düzenlediği
2 yıl süren fizik tedavi ve
rehabilitasyon programına
katıldım ve bitiminde sırasıyla
Viyana üniversitesinde ve
Mallorca ‘da büyük bir hayvan
fizik tedavi merkezinde staj
yaptım. Daha sonra hayvanlar
üzerinde özel bantlama
sistemleri (KNESİNOLOJİ
TAPİNG) üzerine eğitim aldım,
bununla birlikte ozonterapi
ile ilgili sertifikalarımı da
tamamladıktan sonra,
hayvanlarda fizik tedavi ve
rehabilitasyon üzerine olan
kliniğimizi açtık.
sağlık problemleri olduğundan,
onları iyileştirmek gerçekten
kelimelerle anlatılabilecek bir
duygu değil.
Veteriner olmaya nasıl
karar verdiniz? Veteriner
hekim olmanın en sevdiğiniz
yönleri nelerdir?
Küçüklüğümden beri tek
hayalimdi, annem Avrupa
Birliği bünyesinde tercüman
olduğundan bir çok ülkeyi
gezip görme fırsatım oldu,
ne zaman yurt dışına çıksak
veterinerlere ya da hayvanat
bahçelerine gitmek isterdim.
Tabi evimizde de sürekli
hayvanlarımız vardı ve
küçükken Mendi diye çok
tatlı bir köpeğim hem de
arkadaşım vardı en büyük
etken o oldu bence.
Veteriner Hekim olarak
bence ayrıcalık ve saygın bir
mesleğe sahibiz. Hayvanlara
dokunurken her şeyi
unutuyorum, fizik tedaviyi de
bu nedenle çok seviyorum
sürekli eliniz üstünde
olduğunuz için hayvanla
iletişimiz çok kuvvetli oluyor.
Ve özellikle fizik tedavi ihtiyacı
olan hayvanların ciddi fiziksel
Bir fizyoterapi uzmanı
olarak en sık karşılaştığınız
vakalar nelerdir?
Öncelikle kalça çıkıkları
en sık rastladığımız durum.
Eklemlerdeki problemler,
topallamalar ve özellikle de
bel omuru ile ilgili travmaya
bağlı sinir hasarı ve sıkışmaları
da sıkça karşılaştığımız
hastalıklar. Yaşlanmayla ilgili
oluşan şikayetler de oldukça
fazla. Operasyon sonrası
dönemde de uyguladığımız
tedaviler oldukça etkili ve
zamanla öneminin daha iyi
anlaşılacağını düşünüyorum.
Biz insanlardan yola çıkarsak,
nasıl en küçük bir operasyon
sonrası bile fizik tedavi
öneriliyorsa ve bu tedavi farklı
uzman hekimler gözetiminde
yapılıyorsa, hayvanlarda da
aslında birebir aynı şey geçerli.
Mesleki açıdan uzmanlaşmanın
önemi var mı sizce?
Uzmanlaşmak kesinlikle
çok önemli bir konu. Eğer
Kalça çıkıkları en sık
rastladığımız durum.
Yaşlanmayla ilgili oluşan
şikayetler de oldukça fazla.
bir birey aynı anda 4-5
farklı konuda bilgiliyim ve
bu konularda uzmanlığım
var diyorsa bana güven
vermiyor. Çünkü inanın
yorucu bir süreçten
geçiyorsunuz ve sonunda
hala başındaymışsınız gibi
hissediyorsunuz, ben sadece
fizik tedavi ile ilgili çalıştım
başından beri ve inanın
hala yapmak istediğim o
kadar çok şey var ki… Kendi
alanımda yapmak istediklerimi
düşündüğümde bile enerjimi
doğru kullanmam gerektiğini
hissediyorum. Yurt dışında
da eğer bir klinikte birkaç kişi
çalışıyorsa, herkesin alanı
genelde farklı oluyor.
Hafızanıza yerleşen
özel bir vakanız var mı?
Aslında benim sorunum
hastalara fazla bağlanıyorum,
çünkü fizik tedavi sürecinde
hastayla da hasta sahibiyle de
sıkça görüşme fırsatınız oluyor.
Ancak içlerinden Şeker
ve Sakız diye 2 tane hastam
var. O nların bendeki yeri
bambaşka. Şeker, köpek
saldırısı sonucu bel omurları
ciddi hasar almış bir kedi,
kedi & köpek
Kliniğimizde suyun içinde yürüyüş
bandımız ,hayvanlar için özel
egzersiz aletlerimiz gibi çeşitli
ekipmanlarımız mevcut.
Hayvanlara
dokunurken her
şeyi unutuyorum,
fizik tedaviyi
de ondan çok
seviyorum sürekli
eliniz üstünde
olduğunuz
için hayvanla
iletişimiz çok
kuvvetli oluyor.
benim ilk hastalarımdandı
şimdi yürüyor. Bir de Sakızım
var, Foça’dan gelmişti trafik
kazası sonrası bel omurlarında
ciddi boyutta zedelenmeler
vardı. Aynı anda bilateral çaput
femoris rezeksiyon olmak
zorunda kalmış, geldiğinde
yatalaktı, yürüteç kullandı
şimdi ise Foça’da çimenlerin
üstünde mutlu bir şekilde
koşup, oynuyor.
Veteriner hekimler çok
yoğun bir iş yükü altındadır.
Siz kendiniz ve ekibiniz
için motivasyonu nasıl
sağlıyorsunuz?
Öncelikle bence çok
uzun saatler çalışmak yerine,
insanların ne kadar verimli
çalıştığı önemli. Bu bizim aile
felsefemizdir. Ondan dolayı
randevu ile çalışıyoruz ve
hasta tedaviye uygun değil ise
hasta sahibini bilgilendiriyoruz
ve tedaviye almıyoruz. Çünkü
içerde herkesin yapacağı işler
belli ve enerjilerini doğru
kullanmaları gerekiyor. Zaten
eski sağlığına kavuştuğunu
aşama aşama gördüğünüzde,
ilave bir motivasyona
ihtiyacınız kalmıyor.
Mesleki olarak kendiniz nasıl
geliştiriyorsunuz? Türkiye’deki
devamlı eğitim kursları
hakkında ne düşünüyorsunuz?
Türkiye’de gerçekleşen
eğitimle ilgili kurslara katılma
56-57 PETİNFO
imkanım hiç olmadı açıkçası
çünkü benim alanımla, fizik
tedavi ve rehabilitasyonla,
ilgili bir program yoktu.
Ancak veteriner hekimlikle
ilgili olarak güzel seminerler
yapıldığını biliyorum ve
konusu ile ilgili olan kişilerin
gitmesinin yararlı olacağını
düşünüyorum. İnsanın ilgi
alanıyla bağlantılı olarak
kendine yenilik katması ,bilgi
edinmesi çok güzel ve keyif
veren bir duygu.
Bizimle ve okurlarımızla
paylaşmak istediğiniz
başka bir konu var mı?
Öncelikle belirttiğim gibi
aynı insanlarda olduğu gibi
hayvanlarda da fizik tedavi ve
rehabilitasyonu n önemi gün
geçtikçe daha iyi anlaşılıyor.
Eğer bir hastanın fizik tedaviye
ihtiyacı var ise ve ne kadar
erken yönlendirilirse o kadar
güzel sonuçlar alıyoruz.
Hasta ilk geldiğinde
çeşitli ölçümler yapıyoruz ve
hastanın hangi ölçüde düzelme
şansı olduğu konusunda hasta
sahibimizi ve yönlendiren
hekimimizi bilgilendiriyoruz.
Hayvanlar için hasta
sahibimize, sorununa yönelik
hangi hareket uygunsa
bunları gösterip evlerinde
uygulamalarını sağlayıp, tedavi
sonrası kas güçlenmesinin
devamlılığını sağlamak için
bazı egzersizleri gösteriyoruz.
Engelsiz
Hayvanlar’ın
ürünlerinden
kullanıyorum
Hasta sahibinin evdeki işini
kolaylaştırmak ve genel
olarak tedavi süresinin
daha rahat geçmesini
hatta kısalmasını sağlamak
için Engelsiz Hayvanlar’ın
ürünlerinden yararlanıyorum.
Bu ürünler başta Amerika’da
olmak üzere tüm dünyada,
hayvan fizyoterapistleri
tarafından yaygın olarak
kullanılıyor ve konusunda
uzman ekip tarafından tam
olarak hastalığa uygun olarak
tasarlandığı için, tedaviye
destek olacak şekilde olumlu
geri dönüşleri kısa sürede
almamızı sağlıyor.
D
Kuduzu
ortadan
kaldırmanın
mihenk taşı
bilinçli toplum
ünya Sağlık
Örgütü
verilerine göre
her yıl yaklaşık
55.000 kişi
kuduz nedeniyle yaşamını
yitirmektedir. Özellikle Asya
ve Afrika ile Latin Amerika’da
hastalık yaygındır. Bu nedenle
Dünya Sağlık Örgütü ölümcül
seyreden bu hastalığa dikkat
çekmek ve hastalığa ilişkin
farkındalığı artırmak amacıyla,
ilk kuduz aşısını geliştiren
Fransız kimyacı ve mikrobiyolog
Pasteur’ün ölüm yıl dönümü
olan 28 Eylül’ü “Dünya Kuduz
Günü” olarak ilan etmiştir.
Dünya Sağlık Örgütü
(WHO), Dünya Hayvan
Sağlığı Örgütü (OIE) ve
Birleşmiş Milletler Gıda ve
Tarım Örgütü (FAO), 2030
yılına kadar kuduzdan ari
bir dünyaya erişmek için
yaptığı çağrıyı yineledi. Bu
yılın ana teması –Eğit, Aşıla,
Elimine Et-, 2015 yılının Aralık
ayında düzenlenen FAO ve
Eğitin,
Aşılayın
KUDUZU
Yok edin
Kuduz, halk sağlığını tehdit eden ve eski çağlardan
beri bilinen önemli bir hastalıktır. Bu nedenle her
yıl 28 Eylül’de büyük bir farkındalıkla hatırlanır ve
yeni stratejik planlar üzerine tarışılır.
Derleme; Veteriner Hekim Gizem Kutun
Global Alliance for Rabies
Control (Kuduzun Kontrolü
için Küresel İttifak-GARC)
işbirliğiyle düzenlenen WHO/
OIE Global Rabies Conference
(WHO/OIE Küresel Kuduz
Konferansı)’nda kabul edilen
küresel vizyon doğrultusunda,
söz konusu amaca ulaşmak
için gerekli olan önemli
adımları özetler nitelikteydi.
EĞİT!
Kuduz eliminasyonunun
mihenk taşı, kuduzun
tamamen önlenebilir bir
hastalık olduğu konusunda
halkı bilinçlendirmektir. Kuduz
farkındalık kampanyaları,
kuduza karşı köpeklerin
aşılanması, ısırıkların
önünün kesilmesi ve kuduz
şüphesi olan/olmayan
tüm ısırık vakalarında yara
yıkama ve kuduz sonrası
bazı enjeksiyonların
yapılması gibi konularda
sorumlu hayvan sahiplerini
motive etme esasına
dayalı yürütülmektedir. Bu
bilinçlendirme çalışmaları,
kuduz mücadelesinde
topluluklara cesaret verir ve
gerekli kaynakları tahsis etmek
için yerel, ulusal, bölgesel ve
uluslararası düzeyde siyasi
bağlılığı teşvik eder.
AŞILA!
Köpeklerin aşılanması
hayvan kaynaklı kuduz
vakalarını önler ve böylece
döngü kırılır. İnsan aşıları,
kuduz ile olası enfekte
köpeklerin ısırması sebebiyle
yaşanabilecek ölümleri azaltır.
Risk altındaki toplumların;
güvenli, etkili ve erişilebilir
köpek-insan aşılarına
ve immünoglobulinlere
ihtiyacı vardır. Risk altındaki
bölgelerde köpeklerin toplu
olarak aşılanmaları, insanlara
bulaşmaların önüne geçmek
için en ucuz ve uzun vadeli
müdahaledir.
OIE Köpek Kuduz
Aşışı Bankası (OIE Dog
OIE Kuduz Aşısı
Bankası, 2012 yılından
beri, uluslararası
standartlara uygun
aşı üretmekte.
Rabies Vaccine Bank) 2012
yılından bu yana, OIE’nin
uluslararası standartlarına
uygun olarak üretilmiş
kaliteli ve güvenli aşıların
tedarikini sağlamaktadır. OIE
öncülüğündeki Dog Rabies
Vaccine Bank’ın çalışmaları ile
örtüşmesi için, Dünya Sağlık
Örgütü de 2017 yılı sonunda
faaliyete geçmesi için bir
parti insan kuduz aşısı stoku
oluşturmayı planlamaktadır.
Bu girişimler, kuduz
eliminasyon programlarını
hızlandırmak amacıyla
tasarlanmış girişimlerdir.
ELİMİNE ET!
2030 yılına kadar köpek
kaynaklı kuduz vakalarında
ölümleri sıfıra indirmek
mümkündür; ancak bunun
için politik taahhüt ve desteğe
ihtiyaç vardır. 2015 Global
Rabies Framework, vakaları
ortadan kaldırmak adına
ülkelere yardım için aşamalı
bir yaklaşım sürdürmekte ve
bu çerçevede eylemlerine
kaynak ayırmaktadır.
Dünya Sağlık Örgütü
(WHO), Dünya Hayvan Sağlığı
Örgütü (OIE) ve Birleşmiş
Milletler Gıda ve Tarım Örgütü
(FAO); Birleşmiş Milletler
Sürdürülebilir Kalkınma
Hedeflerinin de katkılarıyla,
her yerden, her yaştan insanın
refahı için, eğitim ve aşılma
yoluyla kuduzu elimine etmeyi
hedeflemektedir.
TEK BİR ÇATI ALTINDA
KÖPEK ARACILI
KUDUZUN ÖNLENMESİ
Köpek aracılı kuduz
vakalarından dolayı her yıl
dünya çapında binlerce insan
hayatını kaybetmektedir.
10-11 Kasım 2015 tarihinde
Cenevre’de gerçekleştirilen
Küresel Konferans uyarınca,
bu tür vakaların tamamen
ortadan kaldırılması koordineli
bir yaklaşım ve vizyon ile
mümkündür. İzlenecek
yol ve eylemler ülke-bölge
stratejilerine bağlı olarak
uyarlanabilir ve ulaşılabilir bir
rehberlik görevi görmektedir.
1
SOSYO-KÜLTÜR
Kontrol, kamuoyu da
dahil olmak üzere geniş bir
yelpazede ele alınmalıdır.
Sosyo-kültürel şartlar,
hastalığa karşı algıyı ve risk
altındaki popülasyonlara olan
yaklaşımı etkilemektedir. Konu
başlıklarını anlamak; davranışsal
değişiklikleri ve hizmetlerin
aktarılabilmesinin planlanmasını
teşvik etmektedir.
kedi & köpek
Faaliyetler şunları kapsar
Farkındalık: Dünya Kuduz
Günü ve EndRabiesNow
kampanyası ile önlenebilir bir
küresel halk sağlığı problemi
olarak köpek aracılı kuduz
bilincini oluşturmak.
Sorumlu köpek sahipliği: OIE
standartlarına uygun olarak
yapılacak aşılamalar da dahil
olmak üzere, sorumlu köpek
sahipliğini ve popülasyon
yönetimini desteklemek.
Isırıklardan koruma ve
tedavi: Hem çocuklar hem
de yetişkinler için olası
durumlarda gerekecek ilk
yardım eğitimi uygulamak.
Temas sonrası proflaksi:
İntradermal uygulamalar
da dahil olmak üzere,
temas sonrası proflaksi
(postexposure prophylaxis –
PEP) seçeneklerini geliştirmek.
Birliktelik: Köpek aracılı
kuduzu ortadan kaldırmak
için faaliyetlerde bulunan
toplulukların bir araya
gelmesini ve etkileşimini
teşvik etmek.
2
TEKNİK
Etkili hayvan sağlığı ve halk
sağlığı sistemleri, köpek aracılı
insan kuduzlarını elimine
etme amacı taşır. Bu sistemler
genişletilmeli, uygun kaynaklar
sağlanmalı ve eksikleri tayin
edilip çözüm aranmalıdır.
Faaliyetler şunları kapsar
Aşılama: Güvenli, etkili ve
erişilebilir köpek-insan aşıları ve
immünoglobulinler sağlamak;
insanlara bulaşmaların önüne
geçmek için en ucuz ve uzun
vadeli müdahale olan kitlesel
köpek aşılamaları yapmak.
Lojistik: Aşı tedarikçilerini
bilgilendirmek üzere ihtiyaçlar
hakkında veri toplamak;
kitlesel köpek aşılama
programlarının uygulanması
ve temas sonrası proflaksi
için lojistik ve etkili dağıtım
altyapısı oluşturmak.
Teşhis: Donanımlı
laboratuvarların varlığı ve
60-61 PETİNFO
BAŞARIYA
GİDEN KRİTİK
FAKTÖRLER
> Uzun vadeli politik ve
sosyal sorumluluk
> Topluluk birlikteliği
> Risk altındaki köpek popülasyonunun %70’nin sürdürülebilir
bir şekilde aşılanması
> Tüme varım ile kavram ispatı
> Yeterli kaynak, lojistik, altyapı
> Kaliteli ve güvenli
kuduz aşıları ve insan
immünoglobulinleri içi yeterli
kaynak sağlamak; aşı bankası
ve diğer strateji teşvikleri
> Kırsaldaki ve risk altındaki
bölgelere ulaşmak
> Her düzeydeki performans
ölçümlerini yönetmek
> Eğitimli personel yetiştirmek
Kuduz kontrolü,
kamuoyu da dahil
olmak üzere geniş
bir yelpazede ele
alınmalı.
personel eğitimleri ile hızlı
kuduz teşhisi yetkinliği sağlamak.
İzleme: Gelişmiş sürveyan,
numune toplama, raporlama
ve veri paylaşımını desteklemek.
Teknik destek: Rehberlik
sağlayarak ve teknik
destek vererek, bölgeseluluslararası planların uygun
bir şekilde değiştirilmesini ve
geliştirilmesini sağlamak.
3
ÖRGÜT
Tek sağlık yaklaşımı
yakın bir işbirliği ile uygulanır.
Kuduz eliminasyon faaliyetleri
için liderlik, ortaklık ve
koordinasyon insan sağlığı
ve hayvan sağlığı sektör
paydaşlarının işbirliği ile
sağlanmaktadır.
Faaliyetler şunları kapsar
Tek sağlık: Ulusal ve bölgesel
ağlar üzerinden “Tek Sağlık”
yaklaşımını ve sektörler arası
koordinasyonu teşvik etmek.
İyi yönetim: Tarafların
rolleri, yetki zinciri ve zaman
çizelgeleri de dahil olmak
üzere iyi bir yönetim sistemi
kurmak.
Uyum: Ulusal-bölgesel
önceliklerle iş planları ve
faaliyetlerin uyumunu
sağlamak; sektörler arası
ilişkileri güçlendirmek.
Koordinasyon: Uygun
ve uygulanabilir bir şekilde
insan kaynaklarını, lojistiği,
inovasyonları ve diğer
programları kaynaştırmak ve
koordine etmek.
kedi & köpek
%100 aşı ile
önlenebilen
bir hastalık:
kuduz
Özellikle kırsal toplumlarda
yaşayan yeterli bakım
görmemiş çocuklar kuduza
karşı savunmasızdır ve her
gün bu hastalık tehdidi ile
karşı karşıyadır. Bugüne
kadar, dünya çapında
tahmini olarak 59.000 insanın
ölümüne neden olan kuduz,
yeterli önlem alınmayan tüm
tropikal hastalıklar arasında ilk
sırada yer almaktadır. Kuduz,
insanlarda ve hayvanlarda
% 100 aşıyla önlenebilir bir
hastalıktır. Vakaların çoğu,
köpekleri aşılayarak, köpek
ısırıklarından kaçınarak ve
toplumları bilinçlendirerek
önlenebilir. Hastalık belirtileri
bir kez ortaya çıktıktan
sonra tedavisi yoktur; ısırık
sonrasında tedavi derhal
uygulansa dahi kurbanların
yavaş ve acı içinde ölmeleri
kaçınılmazdır.
Kırsal ve risk
altındaki bölgelere
ulaşmak birincil
hedeftir.
Göstergeler ve performans:
Ekstra dikkat gerektiren
alanları belirlemek için,
sürveyan ve doğrulama
verileri de dahil olmak üzere
performans ölçümlerini
destekleyen hedefleri ve
göstergelerini belirlemek.
İzleme ve değerlendirme:
Zamanında ve etkin bir dağıtım
sağlamak için ulusal planların
değerlendirilmesi ve izlemenin
(monitoring) desteklenmesi.
4
POLİTİK
Köpek aracılı insan
kuduz vakalarının elimine
edilmesindeki başarı siyasi
irade ve desteğe bağlıdır.
Siyasi irade; ulusal, bölgesel
ve küresel anlamda toplum
yararına olan kuduz
eliminasyon programlarını
tanımakla hükümlüdür.
Faaliyetler şunları kapsar
Politik destek: Politik
destek en temel gerekliliktir
ve konuya yaklaşımı doğal bir
afet anındaki seferberlik ruhu
gibi olmalıdır.
Uluslararası destek: Dünya
Sağlık Örgütü (WHO) ve
Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü
Delegelerinin, köpek aracılı
insan kuduz vakaları ortadan
kaldırmak için üye ülkeleri
teşvik etmesi.
Yasal çerçeve: Kuduz
bildirimleri ve eliminasyonu
62-63 PETİNFO
WHO verilerine
göre her yıl
yaklaşık 55 bin
insan kuduz
nedeniyle
yaşamını
yitirmekte. Konu
ile ilgili OIE’nin
stratejik vizyonu
ise; 2030 yılında
insan ölümlerini
sıfıra indirmek!
için hukuki çerçeveleri zorlamak.
Etkilerin kanıtlanması:
Kitlesel köpek aşılama
programlarının koruyuculuk
etkilerini ve insan sağlığı ile
etkileşimlerini ortaya koymak.
Bölgesel birliktelik: Kuduz
eliminasyon programında
iyileştirmeler yapmak için aktif
ulusal ve bölgesel birlikteliği
ve işbirliğini desteklemek; bu
birliktelikle deneyimlerden
dersler çıkarmak.
5
KAYNAKLAR
Kuduz eliminasyon
faaliyetlerinin şekillendirilmesi
yıllar alan ve uzun vadeli
destek gerektiren çalışmalardır.
Faaliyetler şunları kapsar
Yatırım teşviki: Politikacıları
ve stratejistleri köpek aracılı
insan kuduz vakalarının
eliminasyonu için yatırıma
teşvik etmek.
İş planları: “Global
Framework for Dog-mediated
Human Rabies Elimination”
çerçevesinde iş planları
hazırlamak.
Yatırım: Farklı birlikteliklerle
yapılacak yatırım şekillerine
teşvikte bulunmak. 
Kaynakça
1. OIE: EDUCATE, VACCINATE,
ELIMINATE: Achieving Zero Human Deaths
from Dog - transmitted Rabies by 2030
2. Global Allience for Rabies Control /
Global Framework for the Elimination of
Dog-Mediated Human Rabies
Kurum
kimliği
algısında
tabelaNın
rolü
Çoğumuz, işletmelerimizin tabelasına
yeterince önem vermiyoruz. Fakat bu
gerçekten büyük bir hata olabilir,
çünkü tabela, işletmelerin kozudur;
müşterinin dikkatini çektiği ilk şey.
64-65 PETİNFO
T
abelanız
firmanızın
kurumsal kimliğini
en iyi şekilde
dışa vurmasını
sağlayan ve markanızın
saygınlığı açısından önemli
bir yere sahip olan bir tanıtım
aracıdır. İyi bir tabela sistemi,
rekabet ettiğiniz firmalardan
bir adım önde olmanızı
sağlayacaktır. Kötü bir şekilde
tasarlanmış tabela, mesleki
intihar ile eşdeğerdir. İlk bakışta
ısınamayan müşterilerin başka
bir kliniğe gitmesi, ya da daha
kötüsü, sizin tabelanıza hiç
dikkat etmeden kliniğinizin
hiç fark edılmemesi hiçbir
işletmeyi olumlu bir yönde
etkilemez. Tabelaların, sadece
ticari amaçla kullanıldığını
düşünmemiz yanlıştır. Devlet
kurumlarının, mekanların
bile tabelası varken, sizin
işletmenizin de uygun ve ilk
bakışta anlaşılabilir bir işarete
ihtiyacı vardır.
SAĞLIK İŞLETMELERİNİN
TABELALARI
TTB Merkez Konseyi
tarafından, asıl olarak
toplumun sağlık hakkı
gözetilerek, sağlık
hizmetlerinin tıbbi deontoloji
ve meslek etiği kurallarına
uygun biçimde sunulması için
sağlık kurum ve kuruluşlarının
tabelalarında belirtilebilecek
ibareler ile tabelaların diğer
standartlarının belirlenmesi ve
Türkiye genelinde uygulama
birliğinin sağlanması amacıyla
hazırlanan “Türk Tabipleri
Birliği Tabela Yönetmeliği” 14
Şubat 2015 tarih ve 29267 sayılı
Resmi Gazetede yayımlanarak
yürürlüğe girmiştir. Bu
yönetmeliğe göre sağlık
kurum ve kuruluşları, faaliyet
gösterdikleri binanın en fazla
iki cephesi ile bina girişine
bir tabela asabilirler. 24 saat
hizmet veren sağlık kurum
ve kuruluşları, kurum veya
kuruluşun acil durumlarda
kolayca bulunabilmesi
amacıyla, hizmet binasının
çatı katına gündüz ve gece
uzaktan görülebilecek boyutta,
içeriden ışıklandırılabilen ve
yalnızca sağlık kuruluşunun
adının yazılı olduğu bir tabela
koyabilirler. Ana yollardan
uzakta yer alan sağlık
kurum ve kuruluşlarının
kolayca bulunabilmelerine
yardımcı olmak amacıyla,
kurum ve kuruluşların
faaliyet gösterdikleri
binanın bulunduğu cadde
veya sokak girişlerine birer
tane olmak üzere, yalnızca
sağlık kuruluşunun adının,
muayenehanelerde ise
hekimin adının yazılabileceği
en fazla iki adet bilgi levhası
konabilir. Herhangi bir
nedenle apartman üzerine
tabela asılamaması ve sağlık
kuruluşunun tamamen bina
arka cephesinde kalması
durumunda, bina imar
sınırları içinde kalacak şekilde
direk üzerine bir adet tabela
konabilir. Bina duvarlarına
veya cama yazılan yazılar
tabela olarak değerlendirilir.
Bu yönetmelik Türk
Tabipler Birliği tarafından
çıkartıldığı için, veteriner
hekimleri tam olarak
kapsamamaktadır, ama biz
de kendimizi pet shop değil
de birer sağlık mensubu
olarak değerlendirirsek,
bu yönetmeliği en az bir
yönerge olarak kullanabiliriz.
Mesleğimizi de kapsayan
yönergelere bakarsak 15
Ekim 2011 tarih ve 28085
sayılı Resmi Gazete’de
yayınlanan “Veteriner Hekim
Muayenehane ve Poliklinik
Yönetmeliği” kısıtlı bir
bölümünde tabela ile ilgili
yönetmeliklere yer verdi.
Yönetmeliğin 18.ci maddesi şu
şekildedir; “Tabelalarda, ilgili
kanunlar uyarınca kazanılan
unvanlar kullanılabilir. Bunun
dışında yanıltıcı bilgiler,
yanlış ifadeler ile mesleği
küçük düşürücü ifadeler
kullanılamaz. Muayenehane
ve poliklinik dışındaki
tabelaya, muayenehane
veya polikliniğin adı,
telefon numarası, veteriner
hekimlerin adı, unvanı,
varsa kazandığı ihtisasları
yazılabilir. Tabelada başka
bir unvan veya mevcut
unvanların yabancı dildeki
karşılıkları kullanılamaz.”
Aynı yönetmeliğin 22ci
maddesinde “Muayenehane
ve polikliniklerin dış
cephesinde, bu Yönetmelikte
belirtilen tabelalardan
başka bir tabela ve ibareler
kullanılamaz” ifadesi de yer
almaktadır. Gıda Tarım ve
Hayvancılık Bakanlığı’nın 2013
verilerine göre, Türkiye’de
4,758 muayenehane, 317
poliklinik ve 31 hayvan
hastanesi bulunmaktadır. Bu
işletmelerin çoğu, yukarıda
belirttiğimiz yönergeye
bilinçli ya da bilinçsiz bir
şekilde uymamaktadır.
Selçuk Üniversitesi Veteriner
Fakültesi Tarih ve Deontoloji
AbD öğretim üyesi Prof.
Dr. Aşkın Yaşar ve Aksaray
Üniversitesi Veteriner Fakültesi
Tarih ve Deontoloji AbD
öğretim üyesi Prof. Dr. Gökhan
Aslım’ın Eurasian Journal
of Veterinary Sciences’te
yayımlanan “Veteriner hekim
muayenehane, poliklinik
ve hayvan hastanelerinin
tabela ve dış cephelerinin
mevzuat çerçevesinde
değerlendirilmesi” adlı
makalesinde bu konu
hakkında ayrıntılı bilgi verildi.
Çalışma kapsamında 36 ilden
görüntülenen muayenehane,
poliklinik ve hayvan
hastanelerinin tabela ve dış
cephe görüntüsü incelenerek,
veteriner hekimliği mevzuatı
çerçevesinde değerlendirildi.
Hocalarımızın aldığı sonuçları
açıklamadan önce, iyi bir
tabelanın nasıl olması
gerektiğini inceleyelim.
kedi & köpek
zamanda bakımı da önemli.
Yoksa tabelamız aniden bizi
gerçekten etkili bir şekilde
kötüleyen bir reklama
dönüşebilir. Hekimliğimizde de
olduğu gibi, bir profilaksi bin
tedaviden daha etkili olabilir.
Tabelalarımız için grafiti ve
uv’ye karşı koruyucu bir folyo
da temin edebiliriz.
İYİ BİR TABELA
NASIL OLMALI?
Uzmanlara göre bir reklam
atölyesinin en zor işlerinden
bir tanesi; yoktan bir tabela
yaratmaktır. Uzmanlar bu
konuda müşterilerinin
düşüncesi ve fikirlerine göre
hareket ederler. Bu yüzden
tabelamıza sahip çıkmak
için bu konuda bizim de
bir grafik tasarımcı gözüyle
bakmamızda fayda var.
Basit ve anlaşılan: Ayrıntıları,
prospektüsünüze ya da
internet sayfanıza bırakın. İyi bir
tabelanın rolü, kliniğinizin yerini
belirtmek, gerekirse yanınızdan
gelen müşterilerinin ilk bakışta
ilgisini çekmek ve içeriye adım
atmakta olan insanlara ilk pozitif
hislerini yaratmak. Bir anahtar
kelime ve iyi tasarlanmış görsel
veya grafik yeterlidir. Tabelanın
yazı stilini de özenle seçelim.
Kullanılan birçok yazı stilinin
okunması gerçekten zor.
Uzaktan da okunabilmesi kolay
olan fontların kullanılmasına
özen verelim.
Kaliteli tasarım: Kaliteli
materyalden yapılmış
olan, çevresine uyumlu bir
tabela başarıya giden yolun
temelidir. Ana kriterler; uygun
66-67 PETİNFO
font seçimi, uygun oranlar.
Minimal design günümüzde
çok popüler ve hemen
anlaşılmaya da yardımcı olur.
Kaliteli uygulama sadece iyi
izlenimin değil, aynı zamanda
dayanıklılığın da garantisi
olur. Tabelanın materyali
hem hava şartlarına hem de
vandalizme karşı dayanıklı
bir maddeden oluşmalıdır.
Aydınlatma: Reklam
zamanınızın yarısından
vazgeçer miydiniz? Özellikle
kışın, tabelanızın aydınlatması
yoksa, reklama vermek
istediğiniz zamanın çoğunu
kaybedersiniz. Veteriner
klinikleri arasındaki mesafeyi
hiçbir yasa tarafından belli
edilmeyen ülkemizde,
rekabet maalesef çoğu zaman
gündeme gelen bir konudur.
Aydınlatmanın olmaması
nedeniyle de potansiyel
müşteriler sizin kliniğinizi fark
etmeden yakınınızdaki kliniğe
yönelmeleri ekonomik kayıp
olarak değerlendirilebilir.
Bakım: Pas yok, kalkmış
kenarlar yok, düşmüş harfler
yok, kırılmış ışıklandırma ve
grafiti de yok. Mükemmel
tabelayı hayal etmek
yetmiyor. O tabelanın aynı
tabela deyip
geçmeyin
Kliniğimizi temsil eden
tabelaların, sadece kalite ve
görsel olarak değil, bir sağlık
kurumu temsilcisi olarak da
mesleki etik yönergelerine
uyması gerekmektedir.
Bakanlık ve Birlikler tarafından
mevzuat düzenlemeleri,
denetimler ve gerekirse cezai
uygulamalar konusunda
daha fazla çalışma yapmaslı
ve veteriner hekimlerin de
toplum tarafından kurum
kimliği algısı oluşturmasına
yardımcı olmalıdır.
NEREDE HATA YAPIYORUZ?
Daha önce de bahsettiğimiz
çalışmada, kliniklerin
tabelalarında özellikle
aşağıdaki sorunlar ile karşılaştı;
> Pet Shop ibaresinin
muayenehane adı ile birlikte
aynı tabelada yer aldı.
> Hayvan resim ve figürlerine
fazla sayıda yer verildi.
> Muayenehanelerin
büyük bir kısmında ruhsatta
yer alan isimlerden sonra
“klinik” ibaresinin yaygın olarak
kullanıldığı, yine mevzuatta
yer almayan “sağlık merkezi” ve
“veterinerlik” ibareleri kullanıldı.
> Diş cephelerde mama
markaların reklamına yer verildi.
> Haksız rekabete sebebiyet
verecek “evciliniz için doğru
adres” veya “zengin mama ve
aksesuar çeşitleri” gibi bazı
yazılar yer aldı.
Çalışma sonucunda
gördüğümüz gibi, veteriner
hekimlere özgü yönergelerde
kliniklerin dış görünüşü
ile ilgili hiçbir düzenleme
yapılmamıştır, temel hükümler
ise hekimler tarafından ya
bilinmemektedir ya da göze
alınmamaktadır. Standart
sağlayacak bir durumun
yapılmaması nedeniyle ise bazı
klinikler tarafından uygulamada
mesleği küçük düşürmeye
varan boyutlara ulaştığını, ve
bu durumların uzun zaman
sürdüğünü görebiliriz. Bu
durum, mesleğimizi toplumda
kabul ettirme çabası içinde olan
meslektaşlarımız tarafından
gündemdedir ve yapılan
denetimlerin de ne derece
yeterli olduğunun sorgulanması
gerektiği ifade edilebilir. 
Kuru köpek maması
Islak köpek maması
Her ülkenin pet mama lezzet
zirvesinde tavuk eti yer alır.
Bu kategoride tavuk eti, daha eti
ve balık eti de severek tüketilir.
Kuru kedi maması
Islak kedi maması
Kuru mamada kedi sahipleri
de kanatlı etini tercih eder.
Islak kedi mamaları konusunda
kediler tam birer gurmedir.
YUNANİSTAN
ÇEK CUMHURİYETİ
FRANSA
ÇİN
İNGİLTERE
G.AFRİKA
İSPANYA
Dünyadaki petlerin
damak zevkleri
Yapılan bir araştırmaya göre dünya pet mama sektörünün
8 anahtar ülkelesinde hangi lezzetler tercih edilir?
68 PETİNFO
ABD