dengeli beslenme

VETERİNER HEKİMİ
HARUN KULOĞLU
TÜRKİYE’DE YAPILAN BİR ANKET
ÇALIŞMASINDA:
Arıcılar;
% 34’ü yaşlı, zayıf kovan ve kraliçeyi,
% 26’sı varroosisi,
% 20’si aşırı soğuk ve rutubeti,
%12’si açlığı,
% 4’ü kireç hastalığını,
% 2’si petek güvesini ve
% 2’si zirai ilaçları
arı kayıplarına sebep olarak göstermişlerdir.


Bal arılarının, tüm hayvanlar gibi şeker,
protein, vitamin ve mineraller yönünden
dengeli bir beslenme düzenine ihtiyaçları
vardır. Su da hayati bir beslenme
gereksinimidir.


Nektar arıların enerji kaynağıdır. Büyüme, üreme,
uçma ve sıcak tutma için çok önemlidir.
İlave bir besleme program içinde, şeker en etkin
arı besinidir zira arıları üremeye, polen
depolamaya ve depolanmış bal ve proteini
metabolize etmeye teşvik eder. Şeker beslemesi
arıları eyleme geçirmeye teşvik eder. Arıları
polinasyona hazırlamak ve ana arı yetiştirme için
kovanları hazırlamak maksadıyla üremeyi
baharda daha erken başlatmak için kullanılır.
Ancak, şeker beslemesi sadece arılar için bir
uyarıcı unsur olup dengeli bir beslenme düzeni
değildir.


Polen arıların temel protein kaynağıdır ve
kuluçkadaki genç yetişkin arıların kas büyümesi
için gereklidir. Arılar en azından % 20 proteinli
polene ihtiyaç duyarlar. Örneğin Çam ağacı
poleni sadece % 5-7 protein içerir ve arılar için
zayıf bir besin kaynağıdır.
Arılar poleni çiçeklerden elde ederler. Bahar
güçlenmesinde veya ağır bal akışında olduğu gibi
protein stresi çektikleri zaman vücut proteinini
de çekebilirler. Vücut proteinini yavruları
beslemek için arı sütü üretmekte tüketirler. Bu
durum buzağı için süt üretirken vücut dokusunu
kullanan ineğinkine benzerdir.


Protein amino asit olarak adlandırılan alt
kısımlardan oluşmaktadır.
Protein ile vücut kası üretmek biraz ev
inşasına benzer. Protein inşa materyali
gibidir. Amino-asitler keresteler, tuğlalar,
pencere camları, çatı demirleri gibi münferit
inşa materyallerine benzerler.



Arılar vücutlarında protein depolarlar ve bunu kanat,
kas ve diğer vücut organlarını yapmakta kullanırlar.
Vücutlarındaki protein seviyesi arttıkça, arılar daha
güçlü olurlar ve daha uzun yaşarlar.
Arılar; % 60 ham proteinin üzerinde bir vücut
proteinine sahip olabilirler. Bu durumda kuvvetli ve
uzun yaşarlar ve bol miktarda bal toplama imkânları
olur.
Arılar; % 30’dan daha az vücut proteinine sahip
olabilirler. Arılar düşük proteine sahip olduklarında
yaşam süreleri kısalır, yavru çürüklüğü, nosema gibi
hastalıklara maruz kalırlar ve az bal üretirler.


Yüksek vücut proteinli arılar sonbaharda da
gereklidir. Bu durumda arılar nosema ile ve
kış boyunca zor koşullarla mücadele
edebilirler ve baharda kovan inşası için bol
miktarda vücut proteinine sahip olurlar.
Düşük vücut proteinli arılar genellikle kışı
iyi geçiremezler ve nosema ve “bahar
bozulmalarına” (spring dwindles) maruz
kalırlar ve baharda çoğalmaları kısıtlı olur.





Arı vücut proteini;
bal üretimi,
soğuk veya sıcak hava,
bal mumu üretimi ve
özellikle bahar gelişim periyodunda azalır.

Arı vücut proteini; kışı geçirmek, iyi bal
toplamak, yavru çürüklüğü hastalığı, kireç
hastalığı ve nosema gibi arı hastalıklarının
çoğunu atlatmak açısından kovan
kabiliyetinin iyi bir ölçüsüdür.
Sodyum
 Fosfor
 Kobalt
 Klor
Ana arının yumurtlamasını arttırır.
Bal sezonunda bal verimini arttırır.
Arıların ömrünü uzatır.
 İyot
Arıların metabolizmasını hızlandırır.
Bakterisit ve antivirus etki yapar.
Arıların soğuğa dayanıklılığını arttırır.






MEVSİMLERDE MEYDANA GELEN
DEĞİŞİMLER:
Nektar ve polen kaynaklarının azalması
Uzun süren kışlar
Uzun yağmurlu günler
Kurak geçen yaz
ARI BESLEMEDEKİ HATALAR:
 Yalnızca vitamin kaynaklı besleme.
 Mineral eksikliklerinin giderilememesi.
 Protein ihtiyaçlarının giderilememesi.
 Sonbahar bakımının yeterince yapılmaması.




PESTİSİD KULLANIMDAKİ ARTIŞ:
Polenlerde yapılan çalışmalarda 46 farklı
pestisid bulunmuştur.
Balmumunda yapılan çalışmalarda 20 farklı
pestisid bulunmuştur.
Her bir örneğin ortalama 5 pestisid içerdiği
tespit edilmiştir.
PESTİSİD
KULLANIMDAKİ ARTIŞ:
Geçmişte pestisidlerin sadece arı ölümlerine
neden olduğu söylenmekte idi. Yapılan son
çalışmalar pestisidlerin yada bunların
parçalanma ürünlerinin arı ölümlerinin
yanında arı davranışlarını ve yeteneklerini
bozmakta ve onları infeksiyonlardan daha çok
etkilenmesini sağlamaktadır.
Yapılan incelemelerde kovanların %47’si
Nosema apis ile enfekte olarak bulunmuştur.
Ergin arılarda görülür.
Arılarda ishal ve felç görülür.
Nosema
ilaçları
Organik hammadde içerenler:
Esansiyel yağ karışımları
Salicin
Organik asit ve esansiyel yağ karışımları
Kimyasal hammadde içerenler:
Fumagillin
Etkeni spor formunda bakteridir.
Larvaları enfekte eder.
Kolonileri zayıflatır ve bir sezonda öldürür.
Sporlar eski balmumunda saklanır.
Eski balmumları her 5 yılda bir yenilenmelidir.
Aksi takdirde arılar için toksik olmaktadır.
Yavru
çürüğü ilaçları
Kimyasal ilaçların kalıntı problemlerinden
dolayı yasak olmasından dolayı bitkisel
ekstraktlar, bakteriyofaj içeren ilaç
çalışmaları yapılmaktadır.

Araştırmacılar; dengeli aminoasit içeren
polen özüyle beslenen kolonilerde arı yavru
gözünde arı sütü miktarının artmasını
sağlayarak doğal yoldan yavru çürüklüğüne
karşı koruma elde etmişlerdir.
Öncelikle erkek arı larvaları daha sonra işçi arı
larvaları etkilenir.
Kovan içi rutubet ve düzensiz antibiyotik
kullanma en büyük sebeptir.
Arı
sindirim sistemi antiseptikleri
İyot
Arı sindirim sistemi antiseptiği olarak
kullanılmaktadır. Şuruba katılarak, kovan içine
püskürtülerek ve keke katılarak
kullanılmaktadır.



Doğal arı beslenmesinde polen (protein
kaynağı, bal (enerji kaynağı), arı sütü ve su
rol oynamaktadır.
Arı sütü kovan içerisindeki genç larvaların ve
ana arının beslenmesi için kullanılır. Tüm
larvalar ilk 3 gün arı sütü ile beslenirler.
Üçüncü günden sonra eğer larvalar bal
(enerji kaynağı) ve polen (protein kaynağı) ile
beslenirse işçi arı, arı sütü ile beslenirse ana
arı olurlar.
Arı sütü; polen (protein kaynağı), su ve
baldan (enerji kaynağı) sentezlenir.
Arı sütü doğal
antibakteriyel ve
antimikotiktir.
Larvalar için ilk üç
gün, arı sütü ile
beslendiği için çok
önemlidir. Bu
sürede larvanın
yeterince arı
sütüyle beslenmesi
sağlanmalıdır.
AMP
Type
Cecropin
α-helix
Several
defensins
Defensin
Apidaecin
Royalisin
Attacins
Drosomycin
High proline
content
High proline
content
High glycine
content
Defensin
Activity
Gram (-)
bacteria
Gram (+)
bacteria
Gram (+)
bacteria
Gram (-)
bacteria
Synergistic
Fungicide


Polen (protein kaynağı) arı beslemede bal
kadar kilit rol oynamaktadır.
Polenin genel bileşimini protein, aminoasitler,
lipidler (doymuş ve doymamış yağlar ve
onların türevleri) ile şekerden oluşmaktadır.
Genel olarak polenin protein oranı % 7, 5 - 35
arasında değişmekte olup, oran polenin
türüne göre farklılık göstermektedir. Polende
bulunan başlıca aminoasitler sistin, histidin,
triptofan, methionin, fenilalanin , thereonin,
arjinin, izolösin, lösin, lizin, valin ve
glutamindir.

Bu nedenle polenin az olduğu dönemlerde
mutlaka kovana dışarıdan polen yerine
geçecek dengeli aminoasit içeren ürünlerle
takviye yapılmalıdır.


Nosema hastalığı varroa hastalığı kadar önem
taşıyan bir hastalıktır.
Mutlaka doğal ürünlerle ilkbahar ve
sonbaharda koruma proğramı
uygulanmalıdır.
TEŞEKKÜR EDERİM
HARUN KULOĞLU
VETERİNER HEKİMİ
www.biohayat.net
[email protected]
0212 8752681