MENTOR

Dahili bilimlerde mentorluğun önemi
Serhat Bor
Ege ÜTF Gastroenteroloji
Mentor = Akıl hocası
rehber, kılavuz, danışman, yol gösterici
Tanımı YOK !
Her işi yapar veya hiçbir iş yapmaz !
Kız istemeye dahi giden adamdır!
Halil İbrahim Durak
100 Ünlü Türk Büyüğünün 101.cisi
Ülkemden mentor-menti
manzaraları
3. Yıl İç Hast asistanı:
“Abi benim danışmanım Serhat Hocaymış”
Kıdemlisi: “Oolum sakın görünme!”
Ülkemden mentor-menti
manzaraları
3. Yıl İç Hast asistanı:
“Hocam benim danışmanım sizsiniz”
Hoca: “Eeeee?!”
Hoca: (bu ay performansa yazayım ben bunu)
Mentorluk tipleri
1) Kurumsal
2) Gönüllü: kişisel gelişimin bir parçası, kendiliğinden
gelişir. Düzeni yoktur. Gönüllü mentorluk kurumsaldan
daha etkindir!
Sorunları; ast-üst ilişkilerini olumsuz etkileyebilmesi,
istenmeyen duygusal sonuçlar, mentorun danışanı
sahiplenerek aşırı koruması, danışanın mentorun önerileri
ve tavsiyeleri dışına çıkması veya aşırı itaati.
MENTOR=
neden
MENTOR
KOÇ=nasıl
KOÇ
DEĞİLDİR
Neden Mentorunuz olmalı?
Amerikayı yeniden keşfetmeyin,
O zaten sizin yapacağınız tüm
hataları yapmıştır.
Resident Satisfaction with Continuity Clinic and Career Choice in General Internal Medicine.
Peccoralo et al. J Gen Intern Med 28(8):1020–7
Mentor ne iş yapar?
• Role modeldir, “hırt adamın asistanı hırt olur”
• Yetenekler doğrultusunda gelişmeye teşvik edendir
• Fırsatları bulan, nasıl bulunacağını açıklayan, fırsatlara erişim
sağlayandır
• Etiği öğretendir
• Sanatı gösterendir
• Duygusal destek veren, teşvik edendir
Bir Mentor....
• İlişkide insiyatif alır
• Sınırlarını bilir
• Gizliliğe saygılıdır
• Gereğinde başkalarına yönlendirir veya destek alır
• Teşvik edicidir ve olumlu bakar
• Açık sözlü, dürüst ve samimidir
Mentor olarak....
• Yargılayıcı olmayın
• Kararları siz vermeyin
• Destekte yeterli misiniz? Değilseniz
• Kendinize mentor bulun veya iyi mentorları örnek alın
• Mentinize başka bir mentor bulun
• Tüm yanıtları bilemeyeceğinizi siz ve mentiniz bilmeli
• Mentinizin yeterli kaynak bulmasını sağlayın
• Beklentileri –iki taraflı- açıkça ortaya koyun
• İlişkiniz sendelerse sağlam durun
EMPATİK OLUN
SEMPATİKLİK ŞART
DEĞİL
Mentor;
Rol model olmalı
Menti olarak....
• Mentorunuza inanın ve güvenin, KORKMAYIN!
• Mentorunuzdan aşırı beklentileriniz olmasın; O da insan!
• Kendinize güvenin ve pozitif bakın
• Mentorunuza iletişiminizin nasıl olduğuna dair geri bildirim verin
• Konuları açık sözlülükle tartışın ama mentoru çok da “kızdırmayın”
• Kendinizi geliştirmeye çalışın
• Risk alın
• Mentorunuz dışındaki gelişim olanaklarını kaçırmayın ama dikkatli olun
Bir Menti....
• Talepleri açıkça ve spesifik olarak ortaya koyar
• Amaç ve beklentileri açıkça tartışır
• Mentorun emeklerine ve zaman harcamasına
saygı duyar
• Önerilerini “sahiden” dikkate alır
Kendinizi mentorunuzun yerine bir koyun hele...
Neden size mentorluk yapsın?
(Bilmekte yarar var)
• Fedakardır
• Sizde gençliğini bulmuştur
• Gelecekte sizinle çalışmak istiyordur
• Mecburdur
• Egosunu tatmin ediyordur
• Çalışmalarını yapacak/yazacak, ayak işlerini
yapacak birisi gerekiyordur
İletişimsel işler;
MENTOR;
MENTİ;
• Dinler
• Bilgi verir, açıklar
• Soru sorar
• Soruları yanıtlar
• Konuyu özetler
• Dinler
• Olasılıkları araştırır, sunar
• Olasılıkları listeler
• Amaçları araştırır, sunar
• Amaçları seçer
• Öncelikleri sorar, sunar
• Öncelikleri belirler
Sorunlar
• Kavramın bilinmemesi ve yayın/eğitim eksikliği
(deneyimsiz mentor adamı akademiden eder!)
• Aşırı bağımlılık tehlikesi
• Mentorun sınırlılıkları mentiyi sınırlar
• Zaman alıcıdır
• Mentinin kapasitesinin yanlış değerlendirilmesi
• Cinsiyet !!!
Kadın olmak !!!
Kadın olmak !!!
• Cinsiyet ayrımcılığı
• Taciz
• Ücret farklılıkları
• Bazı alanlarda çalışamama
• Yönetici pozisyonlara gelememe
• İş/özel yaşam dengeleme sorunları
• Soru sorma ve doğrudan yaklaşma sorunları
• Kendine güven azlığı ve izolasyon hissi
• Dış görünüm genellikle önem taşıyor
İç Hastalıkları ve mentorluk
• Aslında diğer alanlardan daha farklı değil
• Bayanlar daha fazla
• Girişim az, teori ve angarya çok
• Akademik heves azıcık daha fazla
• Sevgili öğrencilerimize ek olarak asistanlar, yan
dallar ve genç akademisyenler de var
GENEL HATLARIYLA; NE YAPALIM?
• Mentor kavramı bilinmiyor; eğiticileri eğitelim
• Öğrencilerde danışmanlık mekanizmaları biraz daha iyi çalışıyor,
gönüllülerle
• Menti kavramı ve hakları HİÇ bilinmiyor; menti adaylarına daha
fazla bilgi verilmeli. Mentorluk almak haklarıdır
• Genç akademisyenlerde “menti olma” kavramı yok, birisinin
adamı olma var. Onların da iyi mentor hakkı olduğu eğitici
eğitimlerinde anlatılmalı
• Yurtdışına eleman yollarken iyi mentorların yanına gitmeleri
teşvik edilmeli
İç Hastalıkları ve mentorluk; ne yapılmalı
• Bayanlar pozitif ayrımcılıkla desteklenmeli ve
isterlerse bayan mentor verilmeli
• Bilgiye erişim yolları, yayın yapma sunum teknikleri
vs başbaşa, bire-bir eğitim verilmeli
• Yan dal asistanları yaşları daha ileri olsa da aynı
kapsamda değerlendirilmeli
İç Hastalıkları ve mentorluk; ne yapılmalı
• Rekabet teşvik edilmeli, boynuz kulağı geçmeli
• Mentorluk ödüllendirilmeli; nasıl?
• Ek performans?
• Akademik yükselme ölçütü?
• Mentor-menti toplantıları (Bridging meeting)
• Herkes aynı mentorlara yönleniyor, engellenmeli
• Asistanlara yayın-sunum-kongre zorunluluğu iletişimi
artırmada işe yarar mı?
ÖZELEŞTİRİ;
Ben nerelerde hata yapıyorum?
• Aktif roldeyim
• Kadın cinsiyet ayrı özellikleriyle ele alınmalı
ve ayrımcılık yapılmalı!?
• Sempati > empati
• Zavallı mentilerimi zorluyorum
Teşekkürlerimle...